İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI ISTANBUL CHAMBER OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS MALİ ÇÖZÜM TEMMUZ - AĞUSTOS 2011 July - August 2011 YIL 21 YEAR 21 İ K İ A Y L I K M E S L E K İ D E R G İ Sahibi İSMMMO Adına - Owner on behalf of the ISMMMO Genel Yayın Yönetmeni - Editor Sorumlu Yazı İşleri Müdürü - Editorial Assistant YAHYA ARIKAN HÜSEYİN FIRAT VEYSEL KARANİ PALAK DANIŞMA KURULU Advisory Board Alfabetik Sıraya göre (Alphabetical Orders) YAYIN KURULU Publication Board Doç. Dr. Volkan DEMİR (Galatasaray Üniversitesi) Prof. Dr. Rüstem HACIRÜSTEMOĞLU (Galatasaray Ün.) Prof. Dr. Cemal İBİŞ (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. İsmail Ufuk MISIRLIOĞLU (Bilgi Üniversitesi) Prof. Dr. S. Ateş OKTAR (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Serdar ÖZKAN (İzmir Ekonomi Üniversitesi) Hüseyin FIRAT (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Veysel Karani PALAK (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Orhan SARIGENE (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Ertuğrul ERDEM (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Bahriye PAYAL (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) HAKEM KURULU (Alfabetik Sıraya Göre) Editorial Advisory Board (Alphabetical orders) Prof. Dr. Nalan AKDOĞAN (Başkent Üniversitesi) Doç. Dr. Tamer Aksoy (TOBB Üniversitesi) Prof. Dr. Doğan ARGUN (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Ercan BAYAZITLI (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Nejat BOZKURT (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Emre BURÇKİN (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Nuran CÖMERT (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. Volkan DEMİR (Galatasaray Üniversitesi) Dr. A. Bumin DOĞRUSÖZ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. M. Banu DURUKAN (Dokuz Eylül Üniversitesi) Prof. Dr. Melih ERDOĞAN (Anadolu Üniversitesi) Prof. Dr. Recep GÜNEŞ (İnönü Üniversitesi) Prof. Dr. Oktay GÜVEMLİ Prof. Dr. Rüstem HACIRÜSTEMOĞLU (Galatasaray Ünv.) Prof. Dr. Cemal İBİŞ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Seval KARDEŞ SELİMOĞLU (Anadolu Ünv.) Dr. Ahmet KAVAK (Yeminli Mali Müşavir) Prof. Dr. Yüksel KOÇ YALKIN (Ankara Üniversitesi) Dr. Resul KURT (Sosyal Güvenlik Uzmanı) Prof. Dr. Ömer LALİK (Yeni Yüzyıl Üniversitesi) Mehmet MAÇ (Yeminli Mali Müşavir) Doç. Dr. İsmail Ufuk MISIRLIOĞLU (Bilgi Üniversitesi) Prof. Dr. S. Ateş OKTAR (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Serdar ÖZKAN (İzmir Ekonomi Üniversitesi) Prof. Dr. Recep PEKDEMİR (İstanbul Üniversitesi) Dr. Veysi SEVİĞ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Barış SİPAHİ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Fevzi SÜRMELİ (Anadolu Üniversitesi) Prof. Dr. Münir ŞAKRAK (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Tuğrul TÜFEKÇİOĞLU (Anadolu Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Masum TÜRKER (İstanbul Ticaret Ünv.) Prof. Dr. Nuri UMAN (Koç Üniversitesi) Prof. Dr. Selçuk USLU (Başkent Üniversitesi) Prof. Dr. Göksel Yücel (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Süleyman YÜKÇÜ (Dokuz Eylül Üniversitesi) 1
ISSN 1303-5444 Net 23000 adet basılmıştır. Dergi Adı: Mali Çözüm Dergimiz EBSCO ve ULAKBİM Sosyal Bilimler Veritabanı tarafından taranmaktadır. İmtiyaz Sahibinin Adı, Soyadı ve Adresi: Yahya ARIKAN Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:7 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Genel Yayın Yönetmeni: Hüseyin FIRAT Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Sorumlu Müdürün Adı, Soyadı ve Adresi: Veysel Karani PALAK Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Yazı İçerik-Teknik Sorumlusu: İlkim MENGÜLEREK Kurtuluş Caddesi No: 114 B Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Grafik Tasarım ve Dizgi: Evren GÜNAY Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:6 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Yönetim Yeri Adresi: Kurtuluş Caddesi No: 114 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Basımı Yapanın Adı, Soyadı ve Adresi: TOR OFSET SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ Hadımköy Yolu. Akçaburgaz Mah. 4. Bölge 9. Cadde. 116. Sokak No: 2 Esenyurt/İSTANBUL Telefon: 0212 886 34 74 Faks: 0212 886 34 80 tor@torofset.com.tr Yayın Türü: Yerel-Süreli, 2 aylık Dergimiz HAKEMLİ DERGİ olma özelliği taşımaktadır. Dergimize gönderilen yazılar, hakem değerlendirmesine tabi tutulduğundan yayımında gecikmeler olabilmektedir. Dergimizde yayınlanan yazılar kaynak gösterilerek kullanılabilir. Yazılardaki görüşler yazarlarına aittir. Mali Çözüm (Financal Analyze) is two months journal of Chamber of Certified Public Accountants of Istanbul. It is a peer-reviewed Journal publishing refered articles, opinion papers, letters, reviews, news, questions and answers, law decisions on accounting. Yönetim Merkezi ve Yazışma Adresi: İSMMMO Kurtuluş Caddesi No: 114 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Telefon: (0212) 315 84 00 pbx Faks: (0212) 343 47 80 E-mail: ismmmo@ismmmo.org.tr www.istanbulsmmmodasi.org.tr 2
SUNUŞ Yeni TTK ile yayınlanması gereken ikincil mevzuatlar, 3 tüzük 9 yönetmelik ve 11 tebliğden oluşacağı belirtilmiştir. İlgili bakanlık tarafından ikincil mevzuatların 1 Temmuz 2012 den önce yayınlaması planlanmaktadır. Önümüzde yer alan bu kısa süreçte uygulamaya yönelik mevzuatların yayınlanması, bağımsız denetçi ve şirketlerin yetkilendirilmelerinin ne şekilde olacağının biran önce belirlenmesi gerekmektedir. Yeni Türk Ticaret Kanuna göre bağımsız denetim yapacak denetçilerin belirlenmesi ve bunların yetiştirilerek lisanslamaya tabi tutulması, TÜR- MOB tarafından planlanan eğitim çalışmalarının hayata geçmesiyle başlayacaktır. Bu gün düşünüldüğü gibi bağımsız denetim işi YMM ve SMMM ler için mevcut işlerin yanında ek bir iş olmayacağı sadece bu konu ile ilgili uzman denetçi lisansına sahip olacak meslek mensuplarının tam zamanlı olarak bu iş ile iştigal etmesi durumunda mümkün olacağı bilinmektedir. Bu durum uluslararası bağımsız denetimin bir gereği olarak da yeni düzenlemeler içinde yer alacaktır. Diğer taraftan teorik olarak alınan eğitimlerin bu işin kalitesi için yeterli olmayacağı bu işi yapacak bağımsız denetleme kuruluşlarının bağımsız denetim alanında tecrübeli ekiplere sahip olmaları açısından pratik uygulama süreçleri başlatılmalı ve kurumsallaşma çalışmaları ön plana çıkarılmalıdır. Bağımsız denetimi yapacak şirketlerin kuruluş ve çalışma esaslarının belirlenmesi ve yetkilendirilmesi ve bu şirketlerin kalite denetiminin planlanması önemli olacaktır. Bu konuda gerekli alt yapının baştan sağlıklı ve güçlü bir şekilde oluşturulması, meslek mensuplarının çıkarlarının ön planda tutulması ilerde çıkması muhtemel sorunları önleyecektir. Yeni Türk Ticaret Kanuna göre yapılacak bağımsız denetimlerde KOBİ tanımı yönetmeliğin bir an önce yayınlanarak hangi şirketlerin bağımsız denetim şirketlerince, hangi şirketlerin ise YMM veya SMMM ler tarafından oluşturulacak bağımsız denetleme kuruluşları tarafından denetleneceğine dair ölçütlerin belirlenmesi yeni kurulacak bağımsız denetim kuruluşlarının planlamaları açısından önemli olacaktır. 3
SUNUŞ Mevcut tekdüzen hesap planının önümüzdeki dönemde uygulanacak yenilikler karşısında değiştirilecek olması nedeniyle. Bu konuda çalışmaların biran önce tamamlanarak eğitimlerin ve yayınların yapılmasına ihtiyaç bulunmaktadır. Ayrıca KOBİ TFRS standartları konusunda da bu uygulamayı yapacak meslek mensuplarının eğitimine yönelik çalışmalara bir an önce ağırlık verilmesi gerekmektedir. 107. Mali Çözüm Dergisinde buluşmak dileğiyle esen kalın. YÖNETİM KURULU 4
İÇINDEKILER İÇİNDEKİLER Mesleğin iki vazgeçilmezi: Denetim ve Kurumsallaşma Yahya ARIKAN 9 HAKEMLİ YAZILAR REFEREED PAPERS Bankacılık Sektöründe Menkul Değerlerin TMS 39 Standardına Uygun Olarak Muhasebeleştirilme İşlemlerinde Ortaya Çıkan Farkların Tespiti Üzerine Bir İnceleme Öğr. Gör. Serkan ÖZDEMIR - Doç. Dr. Cemal ELITAŞ 17 Türk Ticaret Kanunu na Göre Anonim Şirketlerde Denetçi Doç. Dr. Suat YILDIRIM 43 Müşteri Beklentisi ve Maliyet Yönetimi Hedef Maliyet Sistemi ve Örnek Bir Uygulama Yrd. Doç. Dr. Levent KOŞAN - Erol GEÇGIN 53 Türkiye de E-Devlet Uygulamalarının Vergi Hukuku Alanına Yansımaları: E- Haciz Uygulaması ve Karşılaşılan Sorunlar Yrd. Doç. Dr. Ayşe Yiğit ŞAKAR 69 Sosyal Güvenlik Usul Hukuku Kavramı Işığında Ülkemizde Sosyal Parafiskal Yükümlülüklere Yönelik Usul Kanunu Gerekliliği ve Öneriler Dr. Mehmet BULUT 89 Ekonomik Katma Değer Yaklaşımı ve Hissedar Değeri Öğr. Gör. Dr. Halil Emre AKBAŞ 115 Türkiye Muhasebe Standardı 16 Açısından Maddi Duran Varlıklarda Amortisman Uygulaması Çiğdem ŞEN 133 Mayıs - Haziran 2011 5
İÇINDEKILER HAKEMSİZ YAZILAR OPINION PAPERS Eski ve Yeni Türk Ticaret Kanunu Çerçevesinde Mali Durumu Bozulan Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulunun Görevleri Ve Sorumlulukları Soner ALTAŞ 163 Zamanaşımına Uğramış Gümrük Vergilerine Para Cezası Uygulanabilir Mi? Nevzat BOZKURT 181 Şehirlerarasında Karayoluyla Yapılan Yolcu Taşımacılığında Belge Düzeni Bülent SEZGIN 191 Dahilde İşleme Veya Geçici Kabul İzin Belgesi Kapsamındaki Mal Teslimlerinde Tecil-Terkin Uygulamasında Son Durum Mustafa İNANÇ 205 E-Beyanname Ceza Sisteminin Anayasa ya Aykırı Olmadığı Kesinleşti Zübeyir BAKMAZ 219 İndirilemeyecek KDV lerde Özellikli Durumlar Şibli GÜNEŞ 229 Taşınmaz ve İştirak Hissesi Satışlarında Oluşan Zarar Ve Giderlerin Kurum Kazancından İndirilip İndirilmeyeceği Konusunda Yaşanan Belirsizlik Şenol ÇETIN 239 Ata ve Tır Karneleri İle Sözlü Beyan Formlarının Damga Vergisi Kanunu Karşısındaki Durumu Cevdet BOZKURT 253 Yeni Bir Kurum: Şirketler Topluluğu Yavuz AKBULAK 261 6
İÇINDEKILER Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılan Karşılıklar: TMS Hükümleri ve BDDK Tebliği Ozan ÇAĞLAR 273 Artan Hisse Bulunması Koşulunda Mevzuatta Yapılan Değişiklikten Dolayı Uygulamada Yaşanan Sorunlar Süleyman TUNÇAY 287 İhbar Süresi İle Yıllık Ücretli İzin Süresi İçe İçe Girebilir Mi? Toplu İş Arama İzini Ve İş Günleri: Mehmet KARADURMUŞ 297 İşe İade Davaları Ve Sonuçları Cumhur Sinan ÖZDEMIR 303 İşçinin Hafta Tatilinde Çalıştırılması Halinde Ücretinin Hesaplanması Ve İdari Para Cezası Umut TOPÇU 315 Çalışma Düzenini Kendisi Belirleyen Sigortalı Fazla Çalışma Ve Tatil Ücreti Alabilir Mi? Kenan KOÇAK 323 15 Yıl Sigortalılık Süresini ve 3600 Gün Prim Ödeme Gün Sayısını Tamamlayan İşçinin Kendi İsteği İle İşten Ayrılması ve Kıdem Tazminatının Tarafına Ödenmesini İstemesi Selahattin BAYRAM 327 Benzerlikler Perspektifinden: Çağrı Üzerine Ve Kısmı Süreli Çalışma Ali Kemal TERZI 339 Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin Verilmesine ve Primlerin Ödenmesine İlişkin Tebliğde Yapılan Değişiklikler Eyüp Sabri DEMIRCI 345 Pratik Bilgiler 351 Mayıs - Haziran 2011 7
8