SANAT TARİHİ I Görsel İletişim Tasarımı Öğr.Gör. Elif Dastarlı
Kavimler Göçü M.S. 395 te Roma imparatorluğu ikiye ayrılmıştı. Batı Roma, 4. yüzyıldan başlayarak Kuzeyli kavimlerin istilasına uğramıştır. Bu döneme Karanlık Çağ da denir. Dönemin kesin tarih aralığına alınması zor olsa da yaklaşık: MS 500-1000 arası kabul edilir. Kavimler Göçü, 375 yılında Balamir in önderliğinde Kuzey Hunları nın Tuna nehri kıyılarına gelip Ostrogotlar ın topraklarına yerleşerek Cermen (barbar) kavimlerin birbirlerini itmesiyle başlayan olaylara ve döneme denir. Yunan ve Roma eserlerine değer verenler tarafından barbar sayılırlar. Bir başka ifadeyle Kavimler Göçü, güvenli bir yaşam arayışı nedeniyle, Karadeniz in Kuzey inden Batı ya doğru olan bir gidiştir.
Ostrogotlar ve Lombartlar İtalya da Franklar orta ve batı Avrupa da, Vizigotlar İspanya da, Vikingler ve Anglosaksonlar İskandinavya ve İngiltere de Kavimler Göçü
Üslup Bu 500 yılda net ve tanımlı bir üslup ortaya çıkmaz, ancak dönemin sonlarına doğru birbiriyle kaynaşmaya başlayan çok sayıda üslup çıkar ortaya. Pagan ve Hıristiyanlık dönemi Roma sanatının aksine insan biçiminin doğalcı sunumlarına yönelik az ilgi vardır. Ancak Roma nın imparatorluk etkisi zaman içinde yayılmıştır. Hıristiyanlığın etkisi MS 500-1000 arası Hıristiyanlığın Avrupa da yayıldığı ve sanatta kendini göstermeye başladığı dönemdir. Ortamın umutsuzlukla dolu olması, dinsel ve kültürel yaşam için büyük çöküntüler ve inançsızlıklara yol açarken Hıristiyanlığın vaat ettiği ölüm ötesi kurtuluş, her an ölümü yanı başlarında hisseden bu insanlara bir ölçüde rahatlatıcı gelmiştir. Bu nedenle Hıristiyanlığa geçiş oldukça hızlı olur. Dinin sanattaki etkisi ise kaçınılmaz olmuştur.
Kolye Ucu, Vizigotlar, 6. yüzyıl, 8.5 x 0.3 x 0.5 cm, The Metropolitan Museum of Art. Hayvan üslubu Eğer Örtüsü, Aslan ile Dağ Keçisinin Mücadelesi, detay. Stilize veya doğal hayvan ve bitki motifleri ve formları bu toplulukların en çok kullandıkları unsurlardır. Buna «hayvan üslubu» da denir. Sanat Sanatlarında ufak tefek kültürel farklılıklara dayanan kimlik değişiklikleri olmasına rağmen, birbirini tamamlayan ve ortak niteliklere sahip bir anlayış vardır.
Küçük metal fibulalar, Gallo-Roman ya da Roman- İngiliz, MS 2.-3. yüzyıllar. Göçmen Kavimlerden özellikle Hıristiyanlaşma süresi öncesine ait günümüze gelebilen eserler genellikle işlevsel taşınabilir eşyalar olmuşlardır. Kavimler göçü sanatının önemli bir kısmını kuyumculuk ve metal işçiliği oluşturur. Savaş araç ve gereçleri, kadınlar için yapılan süs eşyaları, kemer tokaları, fibulalar, broşlar, dini tören eşyaları bu dönemde yaygın olarak üretilen eşyalardır.
Resim sanatı yerleşik yaşama bağlı olarak gelişebilen bir sanattır. Dönemin göçmen ve yerleşik olamayan yaşam şekli nedeniyle, bu dönemden günümüze gelen örnek çok azdır ve genellikle minyatür şeklindedir.
Pazırık Halısı, MS. 5. yüzyıl, 283 cm x 200 cm, Güney Sibirya coğrafyası.
Ostrogot Kralı Büyük Thedoric in Mezar Anıtı, Ravenna, 6. yüzyıl. Kartal fibula, 5. yüzyıl.
Gisulf Haçı, y. 568, Lombard metal işi, lapis lazuli, akuamarin ve grena ile altın, Museo Archeologico Nazionale, Cividale del Friuli, İtalya.
Grifon fibula, Franklar, MS 6 yy, altın ve bronz, 2,5 x 3,8 x 0,8 cm. Kuş Şekilli Fibula Çifti, Franklar, 550-600, altın ve mine işi, 3,3 cm, The Metropolitan Museum of Art, New York.
Disk Fibula, Anglo-Saxon, erken 7. yüzyıl, altın ve metal ile değerli taşlar, 4.7 x 1.1 x 0.2 cm, The Metropolitan Museum of Art. Kelt süsleme
«Bu sanatçıların ortaya koyduğu fark sayesinde Batı sanatı Bizans sanatından ayrılmıştır.» Gombrich Durrow Kitabı, İncil Yazarı Aziz Matta, 7. yüzyıl sonu.
Lindisfarne İncili, İncil yazarı Matta, y. 698, British Library. Lindisfarne İncili, Evangelist Saint Mark, sembolü kanatlı aslan ile, 34 x 25 cm, British Library.
Lindisfarne İncilinden iki sayfa, MS 698 dolayları, British Library, Londra.
Kells Kitabı, Meryem ve Çocuk İsa, 8. yüzyıl. Kells Kitabı, İsa ve Dört Havarisi, 8. yüzyıl
Kells Kitabı, Dört İncil Yazarı, 8. yüzyıl. Aslan: Aziz Markos Melek: Aziz Matta Öküz: Aziz Luka Kartal: Aziz Yahya
San Vitale Kilisesi, yakl. 526-547, Ravenna, İtalya. Aachen Katedrali, 792-805, Almanya.
Bu tür resimlerde ne eski Doğu sanatının ne de klasik sanatın bilmediği şeyin, yeni bir Ortaçağ üslubunun ortaya çıkışına tanık oluyoruz: Mısırlılar çoğunlukla var olduğunu bildikleri şeyi, Yunanlılar ise gördükleri şeyi çizmişlerdi. Ortaçağlı sanatçı ise aynı zamanda hissettiği şeyi de yapıtında anlatmasını öğrenmiştir. Gombrich, Sanatın Öyküsü, s. 165 Godescalc İncili, Yüceltilen İsa, 8 yüzyıl sonu
Ebbo İncili, İncil Yazarı Aziz Matta, 9. yüzyıl. Ebbo İncili, İncil Yazarı Aziz Markos, 9. yüzyıl.
Bayeux Duvar Halısı, yakl. 1070-1080, Centre Guillaume le Conquérant, Bayeux, Fransa.
Hildesheim Saint Michael Manastırı, bronz kapı, 1015 dolayları, Adem ve Havva nın Cennetten Kovuluşu sahnesi.
Bu dönem dinsellik her şeyin üzerinde tutulmuştu. Tüm konular Hıristiyanlığın yüceliğini ve İsa nın ululuğunu yansıtmaktaydı. Tassilo Kalisi, kutsal şarap kasesi, y. 770, bakır ve altın yaldız, Kremsmünster Manastırı.
Gero Codexi, Pantokrator İsa, 9. yüzyıl, Musée Condé.
III. Otto İncili, İki Asker ve İki Din Adamı Arasında Tahtta İmparator Otto, 10. yüzyıl, Reichenau Okulu. İmparator II. Henry ye Taç Takılması, 11. yüzyıl başları, Bamberg Katedrali.