T Ü R K N Ö R O fi R Ü R J D E R N E Pediatrik Nöroflirürji TND Pediatrik Nöroflirürji Ö retim ve E itim Grubu Bülteni Say : 2 Temmuz 2007 Dünyada Pediatrik Nöroflirürjide Nöroendoskopi (Dr. Volkan Etufl) Avrupa Pediatrik Nöroflirürji Derne i (ESPN) 20. Mezuniyet Sonras Kursu (Dr. Memet Özek) Antalya dan Mersin e (Dr. Ça atay Önal)) Hermaphroditos (Hacer Örsdemir, Dr. Yusuf Erflahin)
Baflkan n Mesaj Türk Nöroşirürji Derneği Yönetim Kurulu Başkan Mehmet ZİLELİ 2. Başkan Etem BEŞKONAKLI Sekreter Ağahan ÜNLÜ Muhasip İlhan ELMACI Veznedar Tuncer SÜZER TND Pediatrik Nöroşirürji Öğretim ve Eğitim Grubu Yönetim Kurulu Başkan Yusuf ERŞAHİN Sekreter: Ağahan ÜNLÜ Üyeler: Mehmet SELÇUKİ Nejat AKALAN Saffet MUTLUER Türk Nöroşirürji Derneği Taşkent Cad. 13/4 Bahçelievler-06500 Ankara Tel : + 90 312 212 64 08 Faks: + 90 312 215 46 26 Web: www.turknorosirurji.org.tr E-posta: info@turknorosirurji.org.tr TND adına düzeltmeler: Etem BEŞKONAKLI Çağatay ÖNAL Kapak resmi: Doç. Dr. Suat Öktem De erli meslektafllar m, Sizlerle tekrar birlikte olman n mutlulu unu yaflamaktay m. Pediatrik Nöroflirürji Ö retim ve E itim Grubu Kursu 5-8 Nisan 2007 tarihlerinde Doç. Dr. Celal Ba dato lu nun ev sahipli inde Mersin de gerçekleflti ve baflar l bir kurs oldu. Emekleri ve konuk severli i için Say n Doç. Dr. Celal Ba dato lu na çok teflekkür ederim. Bu kurs s ras nda grubumuzun genel kurulu da yap ld ve önümüzdeki iki y l n kurs yerleri belirlendi. Gelecek y l kurs Doç. Dr. Ahmet Çolak taraf ndan stanbul da ve 2009 y l nda da Y. Doç. Dr. Adnan Da ç nar taraf ndan Samsun da düzenlenecektir. TND Baflkan Say n Prof. Dr. Mehmet Zileli taraf ndan Ö retim ve E itim Kurulu Kurultay nda grubumuzdan, kurslara ek olarak baflka toplant veya sempozyumlar düzenlenmesi iste i dile getirilmiflti. Ancak genel kurulda bulunan grup üyelerimiz taraf ndan, günümüzde halihaz rda yap lan pek çok toplant n n bulunmas nedeni ile toplant kirlili i yaratmamak ve yap lan toplant lar n etkinli ini artt rmak amaçlar ile ek baflka bir toplant düzenlemenin uygun olmayaca karar al nd. Bu do rultuda hedefimiz, düzenlenen kurslara daha fazla kat l m n sa lanmas ve kat l mc lar için kurslar n daha verimli geçmesidir. Grubumuz, kurslar n daha etkin geçmesi için yapaca n z tüm önerileri beklemektedir. Siz meslektafllar ma gösterdi iniz ilgi ve katk için çok teflekkür eder, sayg lar m sunar m. Prof. Dr. Yusuf Erflahin Pediatrik Nöroflirürji Ö retim ve E itim Grubu Baflkan BULUŞ Tasarım ve Matbaacılık Hizmetleri Tel: (312) 222 44 06 Faks: 222 44 07, Ankara
Doç. Dr. Volkan Etufl Kocaeli Üniversitesi T p Fakültesi Nöroflirürji Anabilim Dal PED ATR K NÖROfi RÜRJ DE NÖROENDOSKOP Tarihçe Literatürde ilk kay tl endoskopik nöroflirürjikal giriflim, 1904 y l nda Chicago lu ürolog Victor Darwin L Espinasse n rijid bir pediatrik sistoskop yard m ile iki hidrosefalik yenido anda yapm fl oldu u koroid pleksus eksizyonudur. Bu olgulardan biri giriflimden hemen sonra, di eri ise befl sene sonra kaybedilmifltir. L Espinasse, uygulad bu tekni i 1910 y l nda lokal bir toplant da sunmufltur (14). 1918 senesinde Walter Dandy, bu pleksektomi tekni ini befl olgu üzerinde denemifltir (4). Dandy 1922 de bu teknik ile ilgili yay nlam fl oldu u raporda ilk dört olguda foramen Monro girifline yerlefltirdi i nazal spekulum yerine, son olguda aç k Kelly sistoskobu kulland n ifade ederek ilk kez ventriküloskopi terimini ortaya atm flt r. Dandy nin yapm fl oldu u bu befl olguya ait sonuçlar (muhtemelen afl r venrtiküler drenaj sonras geliflen kortikal kollaps nedeni ile) umut k r c nitelikte olmufltur (5). 6 fiubat 1923 de William Jason Mixter, ilk defa endoskopik monitörizasyon kullanm fl ve obstrüktif hidrosefalisi olan bir hastada üreteroskop ile üçüncü ventrikül taban n perfore ederek ilk endoskopik ventrikülostomi ifllemini uygulam flt r (19). Ancak yüksek komplikasyon ve mortalite oranlar ve ayr ca yetersiz illuminasyon, zay f lensler ve endoskoplar n büyüklü ü ve kamera ile donat lm fl olmamas gibi dönemin olumsuz teknik flartlar, bu nöroendoskopik prosedürün geliflmesini ve kabul görmesini engellemifltir. Bu nedenle Mixter in tarif etti i endoskopik üçüncü ventrikülostomiden sonra literatürde bu konudaki çal flmalar n say s oldukça s n rl kalm flt r (23, 25). Tracy J. Putnam 1934 te hidrosefalinin endoskopik tedavisi için özel olarak gelifltirdi i koagülasyon endoskobu ile koroid pleksektomiyi tekrar gündeme getirmeye çal flm flt r (22). 1936 senesinde ise Scarff endoskopik pleksektomi ile ilgili deneyimini yay nlam fl ve ilk kez endoskopa fikse edilmifl bir irrigasyon sistemi ile intraventriküler bas nc sabit tutmay hedefleyerek ventriküler kollaps engellemeye çal flm flt r (24). 1950 lerde flant sistemlerinin hidrosefali tedavisinde popülerite kazanmas ile birlikte yüksek komplikasyon, morbidite ve mortalite oranlar na sahip endoskopik teknikler üzerindeki ilgi azalm flt r. 1954 senesinde Paris Optik Enstitüsü nden Fourestier ve Vulmiere in fl k kaynaklar üzerinde gerçeklefltirmifl olduklar teknik aflama, endoskoplardaki güçlü fl k kayna ve endoskop boyutlar n n küçülmesi yolunda bir devrim yaratm flt r (9). Teknolojideki bu de iflim sonras 1963 te Guiot, endoskop ile ventrikülosisternostomi, kolloid kist ponksiyonu ve hipofizer adenom cerrahisinde endoskopik endonazal monitorizasyon ile ilgili deneyimlerini yay nlam flt r. Ayr ca biportal endoskopik yaklafl m endikasyonlar n ve avantajlar n da ilk kez tart flmaya açm flt r (12). Guiot nun ard ndan 1978 de Vries in s f r mortalite ve düflük komplikasyon oranlar olan serisini yay nlamas ile nöroendoskopik yaklafl m nöroflirurji prati inde yeniden dikkatleri üzerinde toplamaya bafllam flt r. Bu cesaretlendirici sonuçlar n yan s ra, h zla geliflmeye devam eden teknoloji neticesinde, endoskoplar için daha güçlü fl k kaynaklar n n üretilerek illuminasyon flartlar n n iyilefltirilmesi, daha kuvvetli ve gelifltirilmifl optik sistemlerin kullan lmaya bafllanmas ve üretilen minyatür boyutlu video kameralar nöroendoskopi yi daha çekici hale getirmifltir. Özellikle 1990 l y llarda yay nlanan çeflitli nöroendoskopik prosedürlere ait serilerdeki umut verici sonuçlar, nöroendoskopiyi bugün nöroflirürji ve pediatrik nöroflirürji prati i içerisinde sahip oldu u önemli yere tafl m flt r (3, 6, 11, 13, 15, 18, 21, 26, 27, 28). Nöroflirürjide, mikroskobun yan s ra kraniyotomi sahas nda, subaraknoid boflluk veya kistik yap larda endoskobun da kullan lmas ile uygulanan endoskop yard ml cerrahi ise ilk kez 1977 de Appuzo tarafindan tan mlanm flt r (1). Bu yöntemin gelifltirilmesi ile ana çal flma alan ventriküler sistem olan nöroendoskopi, mikronöroflirürjide yard mc araç olarak kullan lmaya bafllam flt r. Mikroskop ile endoskobun kombinasyonu, daha az invazif ve daha etkili mikrocerrahi uygulamalara olanak sa lamaktad r. Günümüzde bu yöntem, giderek taraftar bulan minimal invazif nöroflirürji prensibinin de erli bir parças olmay baflarm flt r. 1998 de Pernecsky, endoskop kullan larak yap lan operasyonlar tan mlamak için terminolojide bir s n flama öne sürmüfltür (16). Bu s n flamaya göre; Endoskopik Nöroflirürji, endoskop 3
içinden çal flarak yap lan ifllemleri, Endoskop Yard ml Mikronöroflirürji, mikroflirürji ve endoskopik nöroflirürjinin ba ms z olarak birlikte uyguland giriflimleri, Endoskop Kontrollü Mikronöroflirürji, mikroskop kullan lmadan endoskopik kontrol alt nda yap lan mikroflirürjikal giriflimleri ve Endoskopik Gözlem ise endoskobun cerrahide sadece gözlem amaçl kullan lmas n ifade eden terimlerdir. Endoskopinin nöroflirürjideki rolü ve de erinin giderek artmas ve yayg nlaflmaya bafllamas ile 2000 li y llar n bafl nda nöroendoskopi ile ilgili uluslararas bir organizasyon kurulmas gündeme gelmifltir. Ekim 2001 tarihinde, Bernhard Bauer ve Shizuo Oi nin öncülü ünde kurulan Uluslararas Nöroendoskopi Çal flma Grubu [The International Study Group on Neuroendoscopy (ISGNE)], Birinci Dünya Nöroendoskopi Konferans n ayn sene içerisinde Japonya Awaji Yumbutai Uluslararas Konferans Merkezinde gerçeklefltirmifltir. Bunu 2003 te Napoli ve 2005 senesinde ise Marburg daki konferanslar izlemifltir. 2007 senesindeki 4. Dünya Nöroendoskopi Kongresi yak n zaman içeriside Paris te gerçeklefltirilmifltir. 5. Dünya Nöroendoskopi Kongresi ise 2009 y l nda Atina da yap lacakt r. Nöroendoskopide Gereç ve Donan mlar Endoskoplar rijid ve bükülebilir olmak üzere iki genifl kategoride s n fland r l r. Rijid endoskoplar n bafl k s mlar sabit olup herhangi bir yönde hareket ettirilemez, teleskop benzeri lens ile görüntünün büyütülerek, göz veya videoya gönderilmesi sa lan r. Yüksek görüntü kalitesi, kullan m kolayl, kolay sterilize edilebilmesi ve stereotaksik sistemlere kolay adapte edilebilmesi bu tip endoskoplar n önemli avantajlar ndand r. Ancak cerrahi sahadaki hareket s n rl l en önemli dezavantajlar d r. Bükülebilir endoskoplarda ise görüntü göz ya da videoya endoskop içi fiber optik kablolar vas tas yla ulafl r. Optik lens yerine fiber optik kablolar n kullan m sayesinde endoskop ucu, görüntü kalitesinde çok belirgin bir kay p olmaks z n e ilip bükülebilmektedir. Fiber optik endoskoplar n temel avantajlar esneklik ve yönlendirmedeki kolayl k olup, bu sayede cerrahi sahan n çevresi nöral ve vasküler yap lara zarar vermeden görüntülenebilir ve daha dar anatomik alanlarda güvenli flekilde çal fl labilir. Rijid endoskoplara göre görüntü kalitesinin daha düflük oluflu ise bükülebilir endoskoplar n temel dezavantajlar d r. Her iki tip endoskop çeflidi için çeflitli cerrahi enstrumanlar gelifltirilmifltir. Çal flma kanal içerisinden kullan lan biyopsi ve kavray c forsepsler, monopolar ve bipolar koagülasyon problar, mikromakaslar ve aspirasyon i nelerinin yan s ra son senelerde endoskop çal flma kanal ndan kullan labilen ultrasonik aspiratör sistemleri gelifltirilmektedir. Pediatrik Nöroflirürjide Nöroendoskopi Kullan m Alanlar Pediatrik nöroflirürjide kraniyal nöroendoskobun kullan m alanlar tan amaçl ve tedavi amaçl olmak üzere iki ana gurupta s n fland r labilir: Tan Amaçl Endoskopik fllemler: 1. Ventriküloskopi, sisternoskopi 2. ntraventriküler, intrasisternal bölgelerdeki patolojilerden ve kistik oluflumlardan biyopsi Tedavi Amaçl Endoskopik fllemler: 1. Ventrikülo-peritoneal flant ventriküler ucunun yerlefltirilmesi ve revizyonu 2. Üçüncü ventrikülostomi (nonkommünikan hidrosefali, kommünikan hidrosefali, slit ventrikül sendromu, Dandy Walker malformasyonu) 3. Akuaduktoplasti ve akuaduktal stent yerlefltirilmesi (izole dördüncü ventrikül, Dandy Walker malformasyonu, k sa segment akuadukt stenozu, akuadukt a z membranöz t kan kl ) 4. zole lateral ventrikülde septostomi 5. Multiloküle hidrosefalide septasyonlar n ve septum pellusidumun fenesterasyonu 6. Koroid pleksus koagülasyonu, pleksektomi 7. Kolloid kist eksizyonu 8. Araknoid kistlerin fenestrasyonu ve eksizyonu (suprasellar, kuadrigeminal sisterna, intraventriküler ve Sylvian araknoid kistler) 9. ntraventriküler tümor ve pineal bölge tümör/kist eksizyonu 10. Endonazal transsfenoidal yaklafl mla hipofizer tümör ve kraniofaringeoma rezeksiyonu 11. Endoskop yard ml intraserebral tümor rezeksiyonu 12. ntraventriküler hematom irrigasyonu-aspirasyonu 13. Non-sendromik kraniyosinostoz olgular nda endoskopik sütürektomi Pediatrik Nöroflirürjide Nöroendoskopik Yaklafl m Prensipleri Güvenli nöroendoskopik giriflimin temel prensibini, nöroanatomik oryantasyon oluflturmaktad r. Cerrahi deneyim artt kça, dismorfik beyin anatomisi ya da patoloji nedeniyle de iflmifl olan anatomik landmark lar n tan namamas na ba l oryantasyon bozuklu unun üstesinden gelinebilmektedir. Bu nedenle komplikasyon riskini en aza indirmek amac yla; kronik hidrosefali (uzun süreli belirgin ventrikülomegali), disrafizmlere efllik eden hidrosefaliler, önceden flant tak lm fl olan olgular ve multiloküle hidrosefali olgular gibi ventrikül içi anatomiye 4
ait anomali ve varyasyonlar n s kça karfl lafl ld durumlara belirli bir deneyim kazand ktan sonra müdahale edilmesi daha uygun gözükmektedir (2, 7, 8, 20). Özellikle endoskopik üçüncü ventrikülostomide endoskopik ifllemin baflar s ile hasta yafl aras ndaki iliflki oldukça tart flmal konular n bafl nda gelmektedir. Ancak son senelerde yap lan çal flmalar pediatrik olgularda endoskopik üçüncü ventrikülostomi baflar s n n yafla ba ml de il, daha çok hidrosefali etyolojisine ba ml oldu unu göstermektedir. Özellikle intraventriküler kanama veya enfeksiyon nedenli kommünikan hidrosefalisi olan infantlarda baflar n n daha düflük oldu u ifade edilmektedir (7, 10). Ancak, yenido anda ve özellikle prematüre bebeklerde subaraknoid aral n tam geliflmemesinin endoskopik üçüncü ventrikülostomi baflar s n n düflük olmas nda önemli bir rol oynad da düflünülmektedir (17). Son y llarda say lar giderek artan bir çok merkezde, pediatrik hidrosefalinin bir çok formunda ilk tercih olarak nöroendoskopik giriflimler uygulanmaktad r. Bu mant n arkas nda hastaya flanttan ba ms z bir hayat sunma flans n kullanmak yatmaktad r. Düflünülecek olursa pediatrik olgular, baflar l bir nöroendoskopik giriflimden en çok yarar görecek hasta grubudur. Çünkü bu olgular için hidrosefali ile birlikte yaflanacak uzun y llar n söz konusu oldu u ve bu uzun süreç içerisinde flant komplikasyonlar ve revizyon ameliyatlar ile karfl karfl ya gelme olas l n n daha çok oldu u aç kt r. Pediatrik nöroflirürji prati inde hidrosefali d fl ndaki nöroendoskopik yaklafl mlar ise çocukluk yafl grubu nöroflirürjikal patolojilerin cerrahi tan ve tedavisinde minimal invazif yaklafl m n sa lad erken iyileflme süreci, k sa hospitalizasyon süresi, minimal doku hasar ve minimal kanama gibi önemli avantajlar sunmaktad r. Nöroflirürjide endoskopinin gelece i umut vericidir. Özellike hemostaz ve doku eksizyonu için kullan lan enstrümanlar n teknolojik geliflimi sayesinde nöroendoskopi yak n gelecekte daha kompleks giriflimlere imkan tan yacakt r. Kaynaklar 1. Apuzzo MLJ, Heifetz MD, Weiss MH, Kurze T. Neurosurgical endoscopy using the side-viewing telescope: Technical note. Neurosurgery (1977) 46: 398-400 2. Cartmill M, Jaspan T, McConachie N, Vloeberghs M. Neuroendoscopic third ventriculostomy in dysmorphic brains. Child s Nerv Syst (2001) 17:391 394 3. Cinalli G, Salazar C, Mallucci C, Yada JZ, Zerah M, Sainte-Rose C. The role of endoscopic third ventriculostomy in the management of shunt malfunction. Neurosurgery (1998) 43:1323 1329 4. Dandy WE. Extirpation of the choroid plexusof the lateral ventricles in communicating hydrocephalus. Ann Surg (1918) 68: 569-579 5. Dandy WE. An operative procedure for hydrocephalus. Johns Hopk Hosp (1922) 33: 189-190 6. Decq P, Yepes C, Anno Y, Djindjian M, Nguyen JP, Keravez Y. L endoscopic neurochirurgicale. Indications diagnostiques et therapeutiques. Neurochirurgie (1994) 14: 313-321 7. Etus V, Ceylan S. Success of endoscopic third ventriculostomy in children less than 2 years of age. Neurosurg Rev (2005) 28:284-288 8. Etus V, Ceylan S. The role of endoscopic third ventriculostomy in the treatment of triventricular hydrocephalus seen in children with achondroplasia. J Neurosurg (2005) 103:260-265 9. Fourestier M, Gladu, Vulmiere J. Perfectionnements aux dispositifs d eclairage pour endoscope. CNRS Brevet d invention (13.10.1954) 10. Fritsch M, Kienke S, Ankermann T, Padoin M, Mehdorn M. Endoscopic third ventriculostomy in infants. J Neurosurg (2005) 103:50-53 11. Gangemi M, Donati P, Maiuri F, Longatti P, Godano U, Mascari C. Endoscopic third ventriculostomy for hydrocephalus. Minim Invasive Neurosurg (1999) 42: 128-132 12. Guiot G, Rougerie J, Fourestier M, Fournier A, Comoy C, Vulmiere J, Groux G. Explorations endoscopiques intracraniennes. Presse Med (1963) 71: 1225-1228 13. Harris LW. Endoscopic techniques in neurosurgery. Microsurgery (1994) 15: 541-546 14. Hellwig D, Grotenhuis JA, Tirakotai W, Riegel T, Schulte DM, Bauer BL, Bertalanffy H. Endoscopic third ventriculostomy for obstructive hydrocephalus. Neurosurg Rev (2005) 28: 1 34 15. Hopf NJ, Grunert P, Fries G, Resch KD, Perneczky A. Endoscopic third ventriculostomy: outcome analysis of 100 consecutive procedures. Neurosurgery (1999) 44: 795-804 16. Hopf NJ, Perneczky A. Endoscopic neurosurgery and endoscopeassisted microneurosurgery for the treatment of intracranial cysts. Neurosurgery (1998) 43: 1330-1336 17. Javadpour M, Mallucci C, Brodbelt A, Golash A, May P. The impact of endoscopic third ventriculostomy on the management of newly diagnosed hydrocephalus in infants. Pediatr Neurosurg (2001) 35:131-135 18. Jones RFC, Stening WA, BrydonM, Paed M. Endoscopic third ventriculostomy. Neurosurgery (1990) 26: 86-92 19. Mixter MJ. Ventriculoscopy and puncture of the floor of the third ventricle. Boston Med Surg J (1923) 1: 277-278 20. Oi S, Hidaka M, Honda Y, Togo K, Shinoda M, Shimoda M, Tsugane R, Sato O. Neuroendoscopic surgery for specific forms of hydrocephalus. Child s Nerv Syst (1999) 15:56 68 21. Oka K, Yamamoto M, Ikeda K, Tomonaga M. Flexible endoneurosurgical therapy for aqueductal stenosis. Neurosurgery (1993) 33: 2362-2363 22. Putnam TJ. Treatment of hydrocephalus by endoscopic coagulation of the choroid plexus. Description of a new instrument and preliminary report of results. N Engl J Med (1934) 210:1373 1376 23. Putnam TJ. Surgical treatment of infantile hydrocephalus. Surg Gyn Obst (1943) 76: 171-178 24. Scarff JE, Stookey B. Treatment of obstructive hydrocephalus by third ventriculostomy. Report of two cases. Arch Neurol (1936) 36:1400 1411 25. Scarff JE. Endoscopic treatment of hydrocephalus: Description of ventriculoscope and preliminary report of cases. Arch Neurol Psychiat (1936) 38: 853-861 26. Schroeder HWS, Gaab MR: Endoscopic aqueductoplasty: technique and results. Neurosurgery (1999) 43: 508-515 27. Teo C, Misra S, Cherny WB, Burson T. Surgical options in the management of the trapped fourth ventricle. J Neurosurg (1994) 84: 356a 28. Walker ML, MacDanold J, Wright LC. The History of Ventriculoscopy: Where do we go from here? Pediatr Neurosurg (1992) 18: 218-223 Teflekkür Nöroendoskopi konusunda bilgi ve deneyim kazanmam sa layan de erli hocam Prof. Dr. Savafl Ceylan a en içten teflekkürlerimle. 5
Avrupa Pediatrik Nöroflirürji Derne i (ESPN) 20. Mezuniyet Sonras Kursu 2007 y l Avrupa Pediatrik Nöroflirurji Derne i Mezuniyet Sonras Kursu 23-27 Nisan tarihlerinde stanbul Klassis Otel de yap lm flt r. Bu kurslarda temel prensip toplant yerinin flehir d fl nda olmas d r. Böylelikle kursiyerler tüm hafta boyunca e itmenlerle birlikte olmaktad rlar. Bu y lki kursda Avrupa n n 18 ülkesinden toplam 105 kursiyer, 32 e itmenle birlikte olmufltur. E itmen say s bu y l bir rekor oluflturmufltur. Bunun nedeni bu y l n 20. kurulufl y ldönümü olmas d r. Bu güne de in kurslarda uzun süre ders anlatan tüm hocalar davet edilmifllerdir. Son derece yo un geçen bir kurs program n n yan s ra sosyal programlar da yurt d fl ndan gelen kursiyerlerin hayli ilgisini çekmifltir. Kursun ilk.akflam ö rencilere bu y l n UNESCO taraf ndan Mevlana tolerans y l olarak ilan edilmesi nedeni ile sema ayini düzenlenmifltir. Kursun 2.günü kursiyerler Topkap Saray, Ayasofya ve Sultan Ahmet Cami sini ziyaret ettikten sonra, bo azda bir tekne gezintisine kat lm fllar ve akflam yeme i teknede yenmifltir. Kursun 3. günü akflam e itmenler ve kursiyerler aras nda iddial bir bowling turnuvas düzenlenmifl ve ilginç bir biçimde turnuvay Türk ekibi kazanm flt r. Kursun 4. akflam nda ise Klassis Otel de bir Türk gecesi düzenlenerek gerek ülke mutfa m zdan, gerekse folklorik kültürümüzden örnekler verilmifltir. Kurs sonras kapal olarak ö rencilere yap lan sorgulamada istisnas z tümünün stanbul daki kursun flu ana kadar kat ld klar kurslar içinde, gerek bilimsel gerekse sosyal etkinlikler aç s ndan en baflar l oldu unu vurgulamalar bizler için bir sevinç kayna olmufltur. Türk pediatrik nöroflirürjisinin uluslararas arenada gelecekte düzenleyece i di er organizasyonlarla bu ç tay çok daha yükse e ç karaca na olan inanc m tamd r. 2008 y l Avrupa Pediatrik Nöroflirürji kursu talya da Dr. Guiseppe Cinalli taraf ndan düzenlenecektir. Sayg lar mla, Dr. M. Memet ÖZEK 6
Haziran 2007 tarihi itibari ile Türk Nöroflirürji Derne i Pediyatrik Nöroflirürji Grubu Sertifikas alanlar veya almaya hak kazananlar n listesi ADEM ASLAN ADNAN DA ÇINAR A AHAN ÜNLÜ AHMET ÇOLAK AHMET MENKÜ AHMET SEDAT KURTAR AL ZANTUR ALP ARSLAN ALTAY SENCER AZM TUFAN BARIfi B RG L BÜLENT F. KILINÇO LU CELAL BA DATO LU CENK ERMOL ÇA ATAY ÖNAL ÇETIN AKYOL ENG N YÜCEL ERDO AN AYAN ERGUN DALLIO LU ERHAN TAKÇI ERHAN TÜRKO LU ER M KÜRfiAT ERTAN ERGUN ERTU RUL ÇAKIR FEYZA KARAGÖZ FEYZULLAH AKYÜZ GAL P KEMAL CENG Z GIYAS AYBERK GÖKALP S LAV GÖKfi N fiengül H. SERDAR COfiKUN HAB BULLAH DOLGUN HAKAN BOZO LU HAKAN KARABA LI HAKAN ÖZSÜER HAKKI TEKKÖK HASAN ÇAL HASAN ÖZGÜR ÖZDEM R HÜSEY N ANASIZ HÜSEY N ANBARCI HÜSEY N KARASU HÜSNÜ TERMAN BRAH M ALATAfi BRAH M CEBEC BRAH M YERAL LHAN YILMAZ LKER ALVER LYAS KARAKOÇ RFAN ÇINAR KAD R ÖZTÜRK KA AN BAfiOCAK KAMRAN URGUN KAYA AKSOY KAYA KILIÇ KAYHAN KUZEYL KEMAL HAMAMCIO LU KEMAL YILDIRIM KEMALI BAYKANER KER M ÖZKASAPO LU KIVANÇ TOPUZ KUB LAY UÇAR KUDRET TÜREYEN KUTAY ÇAKIRO LU M.AL EK C M. KA AN TUN MAHMUT AKYÜZ MAHMUT GÖKDA MEHMET ARSLAN MEHMET SELÇUK MEHMET YUSUF ÇAKIR MEHMET T RYAK MEHMET ÜSTÜN MEL H BOZKURT MEMET ÖZEK MER H fi MET N GÜLER MUHAMMED D NÇ MURAT KALAYCI MURAT VURAL MURTEZA ÇAKIR MUSTAFA ÇOLAK MUSTAFA GÜREL K MUSTAFA KAKfi NEJAT AKALAN NEJAT IfiIK NEJM KIYMAZ N LÜFER ASLAN N YAZ NEF KARA NURAL CAFER ÇEL K NUR SERDAR BAfi NURULLAH YÜCEER OKTAY MEL H ZDEfi OLCAY ESER OSMAN fi MfiEK ÖMER NAD R KOÇ ÖMER RAHMANLI ÖZCAN TARIM PAMIR ERD NÇLER RAFET ARSLANO LU RAMAZAN TUNÇ RAMAZAN UYAR S. MELTEM CAN SAFFET MUTLUER SA M KAZAN SEDAT ÇA LI SEL N TURAL SERAP KOBYA SERDAR BAfi SERDAR IfiIK SERKAN KOÇDERE SERKAN TORUN SONER DURU SUAT ÖKTEM SUNA D LBAZ SÜLEMAN BAYKAL fiansel GÜL fier F SMA L YURT TAMER KARAASLAN TARKAN ÇALIfiANELLER TAfiKIN YURTSEVEN TUFAN H ÇDÖNMEZ TURGAY PARSAK UMUT YAKA ÜM T AL MALÇOK ÜM T DEM RC ÜM T ÖZKAN VAROL AYDIN VOLKAN ETUfi YAHYA TURAN YAfiAR BAYR YILMAZ KILIÇ YURAER DO U YURDAL SERARSLAN YUSUF ERfiAH N YUSUF TÜZÜN ZAFER SABANCILAR 7
Dr. Ça atay Önal ANTALYA DAN MERS N E Türk Nöroflirurji Derne i Pediatrik Nöroflirurji Grubu nun 1997 y l nda bafllayan ve büyük kentlerde yap lan uzlaflma toplant lar sonras, kurs biçimiyle oluflturulan dönemsel toplant lar 2002 de Antalya da, 2003 te Erzurum da, 2004 te Bursa da, 2005 te Kayseri de, 2006 da Malatya da ve son olarak 2007 de Mersin de gerçeklefltirildi. Pediatrik nöroflirurji gibi, beyin ve sinir cerrahisinin özgün bir dal n n Türkiye nin metropoller haricindeki Anadolu illerindeki üniversitelerde de lay k yla yap labiliyor olmas bugün Türk t bb n n ve nöroflirurjisinin geldi i yeri tan mlamak aç s ndan dikkat çekicidir. Bu toplant lar n bar nma ve bilimsel program aksatmadan sürdürebilme koflullar n oluflturmufl Anadolu kentlerinde yap labilmesi konusunda bizleri cesaretlendiren, destek veren, bilimsel ve sosyal programlarda etkin görev alan tüm hocalar m za müteflekkiriz. Ciddi bir pediatrik yo un bak m birikimi, donan ml bir pediatrik anestezi ekibi, üst uzmanl k dallar na sahip etkin bir pediatri klini i ile eflgüdümlü çal flma flartlar gerektiren pediatrik nöroflirurjinin Türkiye de geleneksellikten kurumsall a giden bir geliflim göstermesi yüz güldürücü ve umut vericidir. 2008 y l Pediatrik Nöroflirurji Kursu, Gülhane Askeri T p Akademisi Ö retim Üyelerinden Doç.Dr. Ahmet Çolak n yerel düzenleyicili inde stanbul da gerçeklefltirilecektir. Say n Çolak ve ekibine Antalya dan Mersin e uzanan çizgide baflar ç tas n daha da yükselteceklerine inanc m z tam olarak baflar lar diliyoruz. Avrupa Pediatrik Nöroflirurji Derne i (ESPN) Uzlaflma Toplant s Avrupa Pediatrik Nöroflirurji Derne i nin 23-27 Nisan 2007 tarihleri aras nda Silivri Klassis Otel de baflar ile gerçeklefltirilen Mezuniyet Sonras E itim Kursu nun ard ndan 27-29 Nisan 2007 tarihleri aras nda ayn yerde Dr. M. Memet Özek in yerel düzenlemecili inde ayn derne in Kraniofaringiom Uzlaflma Toplant s baflar ile gerçeklefltirildi. 124 kay tl kat l mc n n bulundu u toplant da kraniofaringiomada radyolojik görüntüleme, kraniofaringioma tedavisinin tarihçesi, cerrahi teknikler ve di er tedavi seçenekleri, endokrin-hipotalamik sorunlar, bu sorunlarla ilgili deneysel çal flmalar ve klinik deneyimler ile ilgili ayr nt l oturumlar yap ld. Konunun uzman pek çok yerli ve yabanc misafirin oturumlardaki etkin kat l m gözdoldurucuydu. Sonuç bildirgesinde kraniofaringiom tedavisinde mikrocerrahinin öneminin alt çizilirken di er tedavi seçenekleri ve bu tedavi seçenekleri için uygun hasta seçimi ve multidisipliner hasta takibinin önemi vurguland. 2. H DROSEFAL SEMPOZYUMU lki 2005 y l nda zmir de yap lan Hidrosefali Sempozyumunun ikincisi 25-27 May s 2007 tarihleri aras nda Prof. Dr. Yusuf Erflahin in baflkanl nda Çeflme Alt n Yunus Otel de gerçeklefltirildi. Bilimsel komitesi Prof. Dr. Yusuf Erflahin, Prof. Dr. Saffet Mutluer ve Prof. Dr. Mehmet Selçuki den oluflan toplant da normal bas nçl hidrosefali, flantlar ve flant seçimi, pediatrik hidrosefali, hidrosefalinin endoskopik tedavisi, nöroendoskopi komplikasyonlar konular nda yerli ve yurtd fl ndan konuflmac lar n ayr nt l sunumlar oldu. Dr. Alfred Ashoff, Dr. Adnan Da ç nar, Dr. Martina Messing-Jünger, Dr. Suat Öktem, Dr. Ça atay Önal, Dr. Henry W. S. Schroeder, Dr. Christian Sprung, Dr. A ahan Ünlü, Dr. Carsten Wikkelso toplant ya davetli konuflmac olarak katk da bulundular. Bilimsel komite hidrosefali, normal bas nçl hidrosefali, araknoid kistler, subdural koleksiyonlar ve nöroendoskopi konulu posterler aras nda yapt de erlendirmede ilk üç posteri ödüllendirdi. lkbahar n son günlerinde Çeflme nin l man ikliminde doyurucu bilimsel programla gerçeklefltirilen toplant yerli ve yabanc tüm kat l mc lar n takdirini toplad. 8
De erli meslektafllar m, Üyesi olmaktan onur duydu um pediatrik nöroflirurji grubunun 1997 y l ndan beri her y l düzenli olarak yap lan toplant lar ndan birini Mersinde düzenlemek için uzun y llard r istek içindeydik. Bu ba lamda, bu onurlu görevin geçen y l Malatya kursunda bize verilmesi ile beraber hem büyük bir sevinç ve gurur hem de büyük bir sorumluluk hissetti imizi belirtmek isterim. Say n hocalar m ve de erli meslektafllar m Akdeniz in en güzel zaman olan ilkbaharda bilimsel ve sosyal anlamda en iyi flekilde a rlamak arzusundayd k. Toplant m z n haz rl k aflamas nda anabilim dal m z ve nöroflirurji camiam z derinden sarsan bir büyük üzüntü yaflad k. 5-8 Nisan tarihleri aras nda 122 kiflinin kat l m yla gerçekleflen toplant m z asl nda ayn zamanda Turgut KÖKSEL a abeyimize bir veda mahiyetindeydi. Spinal disrafizmler ve hidrosefali bafll kl kursun gerçeklefltirilmesinde baflta Türk Nöroflirurji derne i olmak üzere tüm konuflmac ö retim üyelerine teflekkür ederim. 21 bafll k alt nda gerçekleflen toplant m z interaktif flekilde ve yap c bir tart flma ortam nda gerçekleflmifltir. Umar m tüm kat l mc lara sosyal anlamda oldu u kadar Akdeniz mutfa ndan da kal c bir lezzet sunabilmiflizdir. Bu toplant esnas nda gözümüzden kaçan eksiklerimiz olduysa özür diliyor bir baflka toplant da yine beraber olmak üzere sayg lar sunuyorum. Doç. Dr. Celal BA DATO LU Mersin Üniversitesi T p Fakültesi Beyin Cerrahisi AD K TAP BÖLÜMÜ TANITIMI Pediatrik Nöroflirurji Grubu Üyelerinden Dr. Soner Duru nun Mario R. Zesta n n editörlü ünü yapt Trends in Spina Bifida Research adl kitab nda davetli yazar olarak Comparative effects of valproic acid sodium for spina bifida and Chiarilike formations at 9 and 10 days of gestation in the rat bafll yla bir bölümü yay nlanm flt r. Spina bifida konusunda ulafl lan klinik birikimi ve yeni hedefleri irdeleyen kitapta alt adet klinik ve bir adet deneysel içerikli bölüm mevcuttur. Dr. Duru nun kaleme ald bölümde özgün bir deneysel s çan modelinde nöral tüp defektleri ile ilgili yap lan çal flmalarda ulafl lan ana noktalar vurgulanm fl, bu konuya odaklanan deneysel temeldeki çal flmalar n gelece e yönelik projeksiyonlar na dikkat çekilmifltir. Dr. Soner Duru yu bu özgün çal flmas nedeniyle kutlar, baflar lar n n devam n dileriz. 9
Hacer Örsdemir* Dr. Yusuf Erflahin * Ege Üniversitesi T p Fakültesi 3. s n f ö rencisi HERMAPHRODITOS Hermaphroditos aflk tanr ças Afrodit ile tanr lar n habercisi Hermes in o ludur (Resim 1). Bu isim Hermes ile Afrodit in kar fl m d r. Anne ve babas n n güzelli i bu çocu a geçmiflti. Afrodit, bu günahtan utand için o lunu saklamak istemifltir. O lunu da da ndaki perilere teslim etmifltir. On befl yafl na kadar da da büyüyen Hermaphroditos bir gün gezinirken Karya da bir göl kenar na gelir. S cak havada bu gölün serin sular na kendini b rak r. Ne var ki bu göl tekin de ildi. Bu gölün Salmakis ad nda bir perisi vard. Salmakis bu delikanl y görür görmez afl k olur (Resim 2). Onun dikkatini çekmek için bir çok fley yapsa da baflaramaz. Sonunda dayanamay p Hermaphrod tos un karfl s na ç kar ve O nu çok sevdi ini söyler. Salmakis bu aflk na karfl l k bulamaz. Yine de Resim 1: Afrotid in Hermes'ten olan o lu Hermaphroditos. Resim 2: Göl perisi Salmakis Hermaphroditos u görür görmez afl k olur. 10
Hermaphroditos un so uk hareketlerine gücenmez, onun boynuna ve vücuduna s ms k sar l r. Fakat yine Hermaphroditos un ilgisini çekmeyi baflaramaz. Aflk atefli ile yanan Salmakis Tanr lara seslenir ve Ey Tanr lar, emir veriniz ki ne ben ondan ayr lay m ne de o benden ayr ls n ve hiç kimse bizi birbirimizden ay rmas n. Bu sözlerden sonra Tanr lar Salmakis in duas n kabul ederler ve iki vücut birleflir ve iki cins ayn vücutta birleflir (Resim 3). Ayn vücutta birleflen Hermaphrod tos ve Salmakis iki cinsi de ayn vücutta tafl rlar, hem kad n hem de erkek olarak kal rlar. T pta, hem testis hem over dokusunun ayn bireyde bulunmas ad n bu hikayeden alm flt r. Gerçek hermafroditizmde bireyler kad n veya erkek fenotipte olabilir. Bu hastal k otozomal resesif olarak ortaya ç kar. Hermafroditizmin 3 tipi vard r; 1) Unilateral: Bir tarafta ovotestis karfl tarafta over ya da testis 2) Lateral: Bir tarafta testis karfl tarafta over vard r. 3) Bilateral: ki tarafta da ovotestis vard r. (Gerçek hermafrodit vakalarda en s k bulunan gonad ovotestistir.) Resim 3: Hermaphroditos ve Salmakis in vücutlar n n birleflmesi. 11
B L M S E L T O P L A N T I L A R Yurt çi Gelecek Toplant lar 4-8 Eylül 2007 6. Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Kongresi, Silence Park Resort, Antalya http://www.travma.org/kongre/06/ 7 Eylül 2007 6. Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Kongresi S ras nda Panel: A r Kafa Travmalar nda Metabolik Sorunlar ve Tedavisi * Hücresel De ifliklikler * Hormonal Sorunlar * Hemodinamik De ifliklikler http://www.travma.org/kongre/06/?s=07eylül 28-29 Eylül 2007 Türk Nöroflirürji Derne i Nöroonkolojik Cerrahi Ö retim ve E itim Grubu Sempozyumu, Çeflme- zmir www.turnog.org 18-21 Ekim 2007 Spinal ve Periferik Sinir Cerrahisi Sempozyumu: Spinal Tümörler Dedeman Otel, Antalya 7-9 Aral k 2007 Türk Nöroflirürji Derne i Birleflik Sempozyumu 2. Araflt rma Kursu Nörotravma ve Yo un Bak m Ö retim ve E itim Grubu Sempozyumu Nöroflirürji Mesle i, Malpraktis ve Hukuk Sempozyumu, stanbul 14-15 Aral k 2007 Türk Nöroflirürji Derne i Kafa Kaidesi Cerrahisi Ö retim ve E itim Grubu Sempozyumu ve Kursu, stanbul Di er Toplant lar 29 Temmuz - 1 A ustos 2007 World Spine IV Interdisciplinary Congress on Spine Care, stanbul http://www.worldspine.org/ws4.cfm 15 Hazirana kadar kay t ücreti 275 USD 16 Haziran dan sonra 325 USD 6-8 Eylül 2007 Epilepsy Course Cleveland Clinic and Yeditepe University Epilepsy Course, stanbul, Turkey 2-4 Kas m 2007 5th Meeting of the Asian Society for Neuro-Oncology Hilton Hotel & Convention Center / Istanbul / Turkey http://www.asno2007.org/ 31 Ocak - 03 fiubat 2008 3. Uluda Nöroloji Günleri, Bursa Uluda - Grand Yaz c Otel www.uludagnoroloji.com 06-09 Aral k 2007 Özürlüler Kongresi, Harbiye Askeri Müze ve Kültür Sitesi http://www.ozurlulerkongresi.org/ Yurt D fl Gelecek Toplant lar 2-7 Eylül 2007 EANS European Congress Glasgow, ngiltere www.eans2007.com 3-9 A ustos 2007 Egyptian Spine Review and Hands-On Course www.egyptspine.com 10-11 Eylül 2007 Endoscopic Pituitary Surgery, Bologna Italy www.csrcongressi.com 13-16 Eylül 2007 2nd Congress of International Society of Reconstructive Neurosurgery and the 5th Scientific Meeting of the WFNS Neurorehabillitation Committee, Taipei, Taiwan, Taipei International Convention Center www.isrn2007.org 15-20 Eylül 2007 2007 Congress of Neurological Surgeons Annual Meeting San Diego, California 2007.cns.org 1-3 Ekim 2007 Black Sea Neurosurgical Congress Olginka, Krasnodar Region, Russia www.congress-ph.ru/eng/hirurg-2007 Özet gönderme tarihi 1 Temmuz 2007 23-26 Ekim 2007 Syringomyelia 2007, Rugby, United Kingdom http://www.syringomyelia2007.org 23-27 Ekim 2007 North American Spine Society 22nd Annual Meeting Austin, Texas, USA www.spine.org 7-10 Kas m 2007 Barcelona Interdisciplinary World Congress www.worldcongresslbp.com 18-21 Kas m 2007 World Federation of Neurosurgical Societies Interim Meeting, 12th Asian-Australasian Society of Neurological Surgeons, Nagoya, Japan http://www.aacns07.umin.ne.jp/c-info.htm 26 29 Eylül 2007 3rd European Cerebral Revascularization Course: Hands on Microsurgical and Endovascular Training Institute of Pathology, University of Bern, Switzerland 23-26 Ocak 2008 World Forum for Spine Research, Kyoto, Japonya 30 A ustos - 4 Eylül 2009 XIV World Congress of Neurological Surgery Hynes Convention Center Boston, USA http://www.wfns.org/worldcongress.html 12