Versiyon Tarih Hazırlayanlar Tanımlama Taslak 24.11.2014 Mesut GÖLBAŞI Ersin AKILLI Hüseyin AYDIN Antalya-Alanya Hizmet İçi Değerlendirme Toplantısında düzenlenmiştir. BÖLÜM I Hizmet İçi Eğitim Programının Adı Genel Amacı Tarımda İş Sağlığı ve Güvenliği Bakanlığımız personeli ve tarım sektöründe yer alan paydaşlarının tarım işletmelerinde karşılaşacakları tehlikeler, riskler, iş sağlığı ve güvenliğini ilgilendiren konular hakkında bilgilendirmek ve farkındalık sahibi olmalarını sağlamaktır. Kapsam Kurs; tarımda iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, bitkisel ve hayvansal üretimde iş sağlığı ve güvenliği, zoonozlar, hayvan davranışlarının yaratacağı tehlikeler, yangın, tarım ilaçları güvenliği, yüksekten düşme, elektrik güvenliği, tarım makineleri güvenliği, risk değerlendirme gibi konuları kapsamaktadır. Süresi (İşgünü ve Toplam Saat) Hedef Kitle ve Nitelikleri Her 40 dakikalık ders 1 saat olarak değerlendirilecek olup, toplam kurs süresi 80 saat, 10 iş günüdür. Ulusal Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Sistemi içerisinde hizmet veren Tarım Yayımcıları ve Danışmanları. Öngörülen Maksimum Katılımcı Sayısı Kullanılan Metot ve Araçlar Yirmi (20). Yüz yüze ve karşılıklı bilgi alışverişi, işletme ziyaretleri, olay çalışmaları, eğitim filmleri, videolar, animasyonlar, izleme, soru-cevap şeklinde. Hedeflenen Genel Kazanımlar Katılımcılar, Tarım işletmelerindeki sağlık ve güvenlik tehlikeleri tanıyacaklardır. Tarım işletmelerindeki risk faktörlerinin farkına varacaklardır. Tehlike ve risklere karşı önleyici çalışmalar konusunda bilgi sahibi
Eğiticilerde Bulunması Gerekli Nitelikler olacaklardır. Kurumlar, Daha güvenli, sağlık tehlike ve risklerin farkında çalışanlar Ülkesel, Tarım işletmelerinde uzun vadede iş sağlığında iyileşme ve kazalarda azalma. Ziraat Mühendisi (tercihen konu ile ilgili çalışmaları olan, yüksek lisans veya doktora yapmış), Veteriner Hekim ( tercihen konu ile ilgili çalışmaları olan), İşyeri Hekimi ( tercihen konu ile ilgili çalışmaları olan), İş Güvenliği Uzmanı (tercihen konu ile ilgili çalışmaları olan) Kullanılacak Eğitim Materyali ve Varsa Kaynak Listesi Bakanlığımız Eğitim Yayım ve Yayımlar Dairesi Video Filmleri, Bakanlığımız tarafından basılacak Tarımda İş Sağlığı ve Güvenliği Kitabı, Tarım Makinelerinde İş Güvenliği Kitabı-GTHB, Konu ile ilgili Doktora ve Master Tezleri, Gölbaşı M., 2002. Tarım Alet-Makine ve Traktörlerin Kullanımından Kaynaklanan İş Kazaları Nedenlerinin Ve Tahmini Kaza Maliyetleri İndeksinin Belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Anonim 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununu ve Yönetmelikleri Gölbaşı M. 2012. Tarım Makineleri Kazaları. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Çiftçi Eğitim Seti 20. Ankara. Gölbaşı M. ve ark., 2001. Tarım Makinelerinde İş Güvenliği, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, PERMEM Yayını, BMS Matbaacılık, Ankara. Gölbaşı M., 2003. Traktör Devrilme Kazaları ve Devrilmeye Karşı Koruma Yapıları. Türktarım Dergisi Kasım-Aralık 2003, Sayı 154, s. 28-34, Ankara. Gölbaşı M., 2005,Traktör Kazaları ve Traktörlerle Güvenli Çalışma. Şubat 2005, Ankara. Yararlı Web Adresleri ve Diğer Kurs konusu ile ilgili bazı web adresleri aşağıda verilmiştir:
Online Eğitim Portalları www.csgb.gov.tr www.ilo.org www.tuik.gov.tr http://www.mevsimliktarimiscileri.com http://www.isguvenligi.net www.safer-omu.net Önerilen Öğrenimi Destekleyici Aktiviteler (teknik gezi, çalıştay, sergi ve benzeri aktivitelere katılım) Kursun verimli geçmesi açısından iki haftalık kurs içerisinde iki teknik gezi planlaması uygun olacaktır. Bunlardan birinin kamu veya özel kuruma(isgüm, Üretici Birlikleri, Araştırma Enstitüleri, Tarım Makineleri İmalatı yapan fabrika vb.) diğerinin ise özel veya kamuya ait bir tarım işletmesine yapılmasında fayda vardır. Birinci teknik ziyarette her kursiyerden konu ile ilgili bir rapor istenecek ve ve bunlar düzenli olarak değerlendirilecektir. İkinci hafta ziyaretinin mümkünse risk değerlendirme dersi sonrasında yapılması ve gidilen işletmede kursiyerler tarafından gayri resmi bir risk değerlendirme uygulaması yapılması faydalı olacaktır.
BÖLÜM II EĞİTİM PROGRAMI GÜN SAAT KONULAR 4. GÜN 3. GÜN 2. GÜN 1. GÜN Açılış, Tarımda İş Sağlığı ve Güvenliğinin Önemi Tarımda İş Sağlığı ve Güvenliğini Diğer Sektörlerden Ayıran Özellikler Dünyada ve Türkiye de Tarım İş Sağlığı ve Güvenliği Ulusal Ve Uluslararası Sözleşmeler ( ILO 184 Sayılı Sözleşme, 192 Sayılı Karar ve Türkiye 6331 Sayılı Kanun ve Getirdikleri ) İş Sağlığı ve Güvenliği Yönünden Yapılması Gereken Kontroller, Düzenlenecek Belgeler Tarımda İş Sağlığı ve Güvenliğinin İnsan Makine, Çevre ve Kullanılan Yöntemler Kapsamında Değerlendirilmesi, Kaza ve Hastalıkların Nedenleri, Tarımda Risk Etmenleri ( Kimyasal, Fiziksel, Biyolojik, Psikososyal) ISG Tanımlar (Kaza, Hastalık, Tehlike, Risk, Maruziyet, Ramak Kaldı ) Tarımsal Mekanizasyonda İş Güvenliği Tarım Traktörlerinde İş Güvenliği Tarımsal Mekanizasyonda Ergonomi, CE Uygulamaları Tarım Makinelerinde Hareket İletim Sistemleri ve İş Güvenliği Şaftlar ve İş Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi Toprak İşleme Makineleri ve İş Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi. Ekim, Dikim, Gübreleme ve Yem Hazırlama Makinelerinde İş Güvenliği. Tarım Arabaları ve Taşıma - Ulaştırma İş Güvenliği. Bakım Onarım İşlerinde Güvenlik El Aletleri İle Çalışmada Güvenlik Bitki Koruma Uygulamalarında İş Güvenliği. Hasat Harman Makinaları ve İş Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi Teknik Gezi: Risk değerlendirme amacıyla bir işletmeye ziyaret 5. GÜN Tarım İşletmelerinde Güvenli Kaldırma, Kayma, Yüksekte Çalışmada İş Güvenliği Kişisel Koruyucu Donanımlar Tarım İşletmelerinde Çocuklar İçin İş Güvenliği Tarımsal Alanlarda Su Kaynakları Güvenliği(Boğulmalar) Tarımsal Tesisler, Çiftlik Atölyelerinde Güvenlik, Kaynak İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yangın, Elektrik, Yıldırım Güvenliği Kapalı Alanlarda (Sınırlı Hacimli Yerlerde) İş Güvenliği Güvenlik Sembolleri Ara Değerlendirme 6. GÜN 7. GÜN Mevsimlik Tarım İşçiliği ve Riskleri Su Ürünleri Yetiştiriciliğinde / Avcılığında Sağlık ve Güvenlik Hayvan Yetiştiriciliğinde Sağlık Ve Güvenlik Hayvan Yetiştiriciliğinde Sağlık Ve Güvenlik Kanatlı Yetiştiriciliği Yapılan İşletmelerde İş Sağlığı ve Güvenliği Tarımsal Alanlarda Değişik Böcek ve Sürüngenlerle Oluşan Riskler Hayvancılık İşletmelerinde Biogüvenlik
Gübre Çukurları / Kuyular Güvenlik Temizlik / Hijyen Solunum, İşitme, Titreşim Güvenliği, Kırsal Alan Ev Güvenliği 8. GÜN Depo Zararlıları ve Tarla Fareleri ile Mücadele, Riskler ve Önleyici Yaklaşımlar Tarım İşletmelerinde Pestisit Atıkları, Atık Kontrolü, Riskler ve Önleyici Yaklaşımlar Tarım İşletmelerinde Tehlikeli Maddeler, Riskler ve Önleyici Yaklaşımlar Tarım İşletmelerinde Su Kaynakları, İçme ve Kullanma Suyu Kalitesi, Kirliliği, Dezenfeksiyonu-Riskler ve Önleyici Uygulamalar Bitkisel ve Hayvansal Üretimde Gıda Güvenilirliği Yönünden Oluşabilecek Riskler ve Alınması Gereken Tedbirler 9. GÜN 10. GÜN Tarım İş Kazalarına Müdahale ve Kurtarma ve İlk yardım Tarım İşletmelerinde Risk Değerlendirmesi Teknik Gezi: (Tarım İşletmelerinde Risk Değerlendirme Uygulaması) Tarım İşletmelerinde Acil Durum Planlaması ve Organizasyon Yetişkin Eğitimi, İşyerinde Sağlık Güvenlik Eğitimi Değerlendirme ve Kapanış