İş Sağlığı ve İş Güvenliği (Temel Bilgilendirme) 2014 / Rv.01
Osman SAĞLIK Jeoloji mühendisi B Sınıfı İş Güvenliği Bilim Uzmanı
İSG Nedir? Çalışanların Sağlık Bütünlüğünü korumak için yürütülen; Planlı, sistemli çalışmalardır Anayasal görev ve haktır, 3
Sorumluluklar 4857 İş Kanunu, 6331 İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 5510 SGK Kanunu İşveren : Çalışanların sağlık ve güvenliğinin korunması için; her türlü tedbiri almak/aldırmakla yükümlüdür Çalışan : Tüm İSG kurallarına uymak, kendisini, diğer çalışanları ve işyeri varlıklarını korumakla yükümlüdür 4
Ödenen Bedeller Ülkemizde; Her 6 (Altı) dakikada bir iş kazası meydana geliyor. Her gün 6 (Altı) işçi sakat kalıyor Her gün 4 (Dört) işçi ölüyor 5
Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelidir. Risk :Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini,
RİSK
Neden? FİRMA LOGOSU İŞ KAZASI Tehlikeli Durum Tehlikeli Davranış Tehlikeli durum; Yasalar ve Uzmanlarca uygulanan İSG Sistemleri ile çözülebilir, Tehlikeli davranış; Çalışanlardan kaynaklanır, eğitilmeleri ve denetlenmeleri gerekir 8
Genel Prensipler ve Görev Tanımı İşyerimizde; Kurallar ve Uygulamalar: YETKİLİ OLMADIĞIMIZ İŞİ YAPMAMALIYIZ.! 9
1 0 Kişisel Koruyucular ÖNCELİKLE; Toplu Koruma Önlemleri alınmalıdır; Korkuluklar, Bariyerler, Makine Bakımları ve Güvenlikleri, Havalandırmalar, Alarm ve Söndürme sistemleri vb. İlave olarak; "KKD" kullanımı zorunludur;
Kişisel Koruyucular İş Kanunu İş sağlığı ve Güvenliği Kanunu; Standartlara uygun KKD ler seçilmelidir, EN Çalışanlara zimmetle verilir, Çalışanlar kendilerine verilen KKD leri, faaliyetlerinde kullanmak ve gerektiğinde yenisi ile değiştirmek zorunludurlar. 1 1
1 2 Kişisel Koruyucular Metal sanayi sektörü için zorunludur, CE/EN-20345 Çelik burun ve çelik ara taban, İş Ayakkabısı Darbe emici ve aşınmaya karşı dayanıklı, Antistatik, Kayma Dirençli taban
Kişisel Koruyucular Gürültülü ortamlarda (85 db ve üzeri) zorunludur, CE/EN-20352 Gürültünün zararları zamanla ortaya çıkar, Kulak Koruma İşitme kayıplarının geri dönüşü yoktur. 13
Kişisel Koruyucular Sert ve keskin kenarlı malzemelerle, cilde zarar veren ürünlerle yapılan çalışmalarda mekanik dayanımlı eldiven kullanmalıdır, CE/EN-388 El Koruma Metal ürünlere çıplak elle temas, cilde zarar verir. @Wellpoint: İş sağlığı ve İş Güvenliği Temel Bilgilendirme... 14
Kişisel Koruyucular Ortamda zararlı kimyasallar mevcutsa ABEK filtreli maskelerin kullanılması gerekir, Solunum Maskeleri Toz Maskeleri CE/EN-140 Ortamda zararlı partiküller mevcutsa, ventilli toz maskelerinin kullanılması gerekir. CE/EN-149 15
Kişisel Koruyucular Göze parça (çapak) sıçraması riski olan çalışmalarda, koruyucu gözlük kullanılması gerekir, CE/EN-166 Koruyucu Gözlükleri Göz ve yapısı çok hassas olmakla beraber; herhangi bir olumsuz durumda bilinçsiz müdahalelerden kaçınılmalıdır. 16
Kişisel Koruyucular Yüksekte çalışmalarda paraşüt tipi emniyet kemeri ve şok emici güvenlik halatları kullanılması zorunludur. 17
Baret; içinde bir ayar kayışı,file veya bantlar bulunan ve başı darbelere karşı koruyan sert bir başlıktır. Yüksekte çalışmalarda ve Başlarına bir cismin düşmesi, çarpması veya vurulması tehlikesi olan işlerde çalışan uygun baretler verilecektir. 18
Makine ve Tezgâhlar Her türlü makine ve üretim tezgâhları, eğitimli ve tecrübeli personeller tarafından kullanılmalıdır. Yetkili olmadığınız makine ve tezgâhları kullanmayınız. Bir makine veya tezgâhta arıza kusur görüldüğü takdirde; derhal durdurulacak, yetkililere haber verilecektir. 19
Makine ve Tezgâhlar Makine ve tezgâhlardan etrafa, yağ ve sıvılarının saçılması önlenecek, zemin devamlı temiz tutulacaktır. Makine ve tezgâhlardaki; kayış, kasnak, mil, dişli vb. hareketli kısımların koruyucu kapakları olacaktır. Çalışma noktasını koruyan koruyucular, çift el kumanda tertibatı ve varsa fotosel tertibatının özellikleri bozulmayacak ve devreden çıkartılmayacaktır. 20
Makine ve Tezgâhlar Bütün ayar, kalibrasyon ve ölçüm, temizlik işlemleri, tezgâh durduktan sonra yapılmalıdır. Makine ve tezgâh özelliğine göre; iş sırasında sarkıntılı elbiseler, uzun kollu giyim eşyası, saat, zincir, yüzük, gibi süs eşyası kullanmamalıdır, İşlenecek parça sağlam bir şekilde tespit edilmelidir. 21
Makine ve Tezgâhlar El aletleri tezgâh tablası üzerinde bırakılmamalıdır, Ayar, bakım ve onarım sadece yetkili elemanlar tarafından ve her türlü enerji bağlantıları kesilerek yapılacaktır, Tezgâhın bakım ve onarımı yapıldığı sırada, tezgâh hiçbir surette çalıştırılmamalıdır. 22
Makine ve Tezgâhlar Preslerde; kalıp bağlamadan önce, elektrik veya pnömatik sistem kesilecektir. Ayrıca pres başlığı ile tabla arasın yeter sağlamlıkta takozlar konulacaktır, Şayet çalışan parça, tespit edilen yerden fırlarsa, eli ile tutmaya çalışmamalı tezgahı derhal durdurmalıdır, Operatör herhangi bir nedenle tezgâhtan ayrılmadan önce tezgâhını durdurmalıdır. 23
Kaynak İşleri Kaynak işlerinde; kaynakçı gözlüğü, solunum maskesi kullanılmalıdır. Çalışma sırasında vücutta açık yer bulunmamalı. Yanmaz İş Elbisesi, eldiven, kolluk kullanılmalıdır. Tamamıyla izole edilmiş (pensler) kullanılmalıdır. Kaynak makinasının boşta çalıştığı zamanlara da, elektrot pensesi tahta bir masa veya askıya konmalıdır. 24
Kaynak İşleri Kaynak makinasının çalışması esnasında elektrik ileten parçalara dokunulmamalıdır. Tüm kurulum, çalıştırma, bakım ve tamir işlemleri yalnızca deneyimli ve nitelikli elemanlar tarafından gerçekleştirilmelidir. Kaynak akımı taşıyan kablolar insan vücuduna değmemeli veya sarılmamalıdır. 25
Yüksekte Çalışma Merdivenler; Merdivenler birbirine eklenerek kullanılmayacaktır, Standart dışı merdivenler oluşturulmayacaktır, Merdivenler çift bacaklı (aç-kapa) değil ise; yardımcı personel tarafından tutulacaktır, Seyyar merdivenler 4 m üzeri olamaz. Personel bu merdivenin en fazla 3 m deki basamağına çıkabilir, 26
Elektrik Tehlikeleri Elektrikçinin işini ustasına bırak. Tamir, bakım yapma ve panolarla oynama, Çalışmaya başlamadan önce, sahadaki elektrik tehlikelerini kontrol et ve yetkililere haber ver, Arızalı fiş, priz ve sıyrık kablo kullanma. ek yapma 27
Lojistik Hizmetleri Ağır Yük Kaldırma; Yetkili ve tecrübeli çalışanlar yapmalıdır, SWL değerinin üzerinde kullanılmamalıdır, Vinç ve yük altında durulmamalı, gerektiğinde yardımcı (işaretçi) personel kullanılmalıdır 28
Lojistik Hizmetleri Ağır Yük Kaldırma; Standart dışı donanımlar kullanılmamalıdır, Donanımlar amacı dışında ve kapasitesinin üzerinde kullanılmamalıdır, hasarlananlar yenisi ile değiştirilmelidir, 29
ERGONOMİ Yaşamın ve işin insana uygun hale getirilmesi insana uydurulması olarak da tanımlanabilir. Amacı; - İnsanlar tarafından kullanılan araç, gereç ve düzeneklerin kullanım etkinliğinin arttırılması, - Günlük hayatta karşılaşılan insan kullanımına ve etkileşimine açık olan her şeyin insana uygun tasarımının sağlanmasıdır. Etkili Sunum Teknikleri... 30
EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMA ERGONOMİSİ/SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ
Etkili Sunum Teknikleri... 32
Etkili Sunum Teknikleri... 33
El Aletleri Standart dışı el aletleri kullanılmamalıdır, Amacı ve kapasitesi dışında kullanılmamalıdır, Hasarlı ve özelliğini kaybetmiş olanlar değiştirilmelidir, Daima temiz tutulmalı, çalışma sonrası dolaplara kaldırılmalıdır. 34
İş Makineleri Forklift; Kullanan personellerin, "MEB" onaylı operatör sertifikaları olmalıdır, 3 (üç) aylık, periyodik bakım belgesi olmalıdır, Uyarı, ikaz ve yangından korunma donanımları tam olmalıdır, Amacı dışında kullanılmamalıdır, 35
Etkili Sunum Teknikleri... 36
Etkili Sunum Teknikleri... 37
FORKLİFT KAZASI Etkili Sunum Teknikleri... 38
Güvenlik İşaretleri 39
Güvenlik İşaretleri İş Kanunu : Tüm çalışanlar işyerindeki tabelalar, ikaz levhaları ve işaretlemelere uymak zorundadır 40
Güvenlik İşaretleri Renklere Dikkat; RENK ANLAMI VEYA AMACI TALİMAT VE BİLGİ KIRMIZI Yasak İşareti Tehlikeli hareket veya davranış KIRMIZI KIRMIZI Tehlike Alarmı Yangınla Mücadele Ekipmanı Dur, kapat, düzeneği acil durdur, tahliye et Ekipmanların yerinin gösterilmesi ve ne olduğu SARI (2) Uyarı işareti Dikkatli ol, önlem al, kontrol et MAVİ (1) YEŞİL Zorunluluk İşareti Acil kaçış, ilk yardım işareti Özel bir davranış veya eylem Kişisel koruyucu donanım kullan Kapılar, çıkış yerleri, ekipman, tesis YEŞİL Tehlike yok Kontrol edilmiş, İzin verilmiştir 41
Güvenlik İşaretleri KIRMIZI: Yasaklayıcı 42
Güvenlik İşaretleri SARI: Uyarıcı 43
Güvenlik İşaretleri MAVİ: Emredici 44
Yangın ve Patlama Çalışma ortamlarında çöp, kağıt veya naylon ambalaj atıkları, yanıcı malzemeler bırakılmamalı, Özellikle kapalı alanlarda sigara içilmemeli, Standart dışı, izinsiz ısıtıcı cihazlar asla kullanılmamalı, Gaz tüpleri iş amaçlı olsa dahi; izinsiz, kontrolsüz kullanılmamalıdır, Kimyasal malzemeler (yağ, tiner vb.) ile çalışmalarda dikkat edilmeli, izinsiz çalışma yapılmamalıdır İş sağlığı ve İş Güvenliği Temel Bilgilendirme... 45
Yangın ve Patlama Yangın ve Patlama Anında; Önce kendi güvenliğinizi sağlayın, Kapalı alanda iseniz hemen en kısa ve güvenli yoldan açık alana çıkın, Hemen görevlilere haber verin, Çalışma arkadaşlarınızın durumunu kontrol edin ve yetkililere bilgi verin, Görevlileri engellemeyin, talep ederlerse yardımda bulunun, Günlük çalışmalarınız esnasında yangın müdahale donanımları ile oynamayın, yerlerini değiştirmeyin 46
Acil Durumlar Acil Sağlık Müdahaleleri; İşyeri Sağlık ve Güvenlik görevlisine başvurun, Kaza ve yaralanmalarda derhal yetkililere haber verin, Bilinçsiz müdahalelerden kaçının, Özellikle kırık ve ezilmelerde yerinden oynatmadan sağlık ekibini bekleyin, 47
ACİL DURUMLARDA ACİL DURUM EKİPLERİNİN DIŞINDA KALAN PERSONEL, DERHAL BÖLÜM SORUMLUSU LİDERLİĞİNDE EN YAKIN ACİL ÇIKIŞTAN TAHLİYE EDİLİR VE TOPLANMA YERİNE ULAŞTIRILIR. ACİL ÇIKIŞLAR BÜTÜN PERSONEL TARAFINDAN BİLİNECEKTİR.
Etkili Sunum Teknikleri... 49
KAZALARI ÖNLEMEK İÇİN ÖNERİLER Çalışma ortamınızı kontrol edin! Yürüyüş ve geçiş alanlarını işgal etmeyin, istifleme veya engel teşkil eden malzemeler bırakmayın! Önlük veya üniformanıza çeki düzen verin! Yetkili olmadığın hiçbir işi yapma!!! Saçlarınızı ve baş örtünüzün uç kısımlarını toplu tutun (sarkıtmayın!) Kişisel Koruyucu Donanımlarınızı eksiksiz bir şekilde titizlikle kullanın!
Denetim/Uyarılar İSG Teşkilatı; Çalışanların işe uygunluğunu ve belgelerinin yeterliliğini kontrol eder, Çalışma sahalarının ve kullanılan araçların uygunluğunu kontrol eder, Çalışanlara eğitim verir, çalışma kurallarını bildirir, Çalışanları sahada denetler, Kurallara aykırı davrananları uyarır ve yönetime bildirir, gerekli görürse çalışmaları durdurur, çalışanların faaliyetine son verilmesini sağlar 51
KAZALARIN MALİYETLERİ GÖRÜNEN GİDERLER (DOĞRUDAN) TEDAVİ MAHKEME SİGORTA PRİMLERİ TAMİR GÖRÜNMEYEN (DOLAYLI) İŞ GÜNÜ KAYBI ÜRETİM KAYBI İŞ GÜCÜ KAYBI TOPLUMUN UĞRADIĞI KAYIPLAR BUZDAĞI
. KAZALARI ÖNLEMEK İÇİN YEDİ HARİKA ÖNERİ Kaza önlemeyi günlük hayatınızın bir parçası haline getirin. Amirinize güvensiz hareket veya durumları rapor edin. Şakalaşmaları engelleyin. Prosedür ve Talimatları uygulayın. Önerilerde bulunun. Tertip düzene dikkat edin. İşinize uygun KKD giyinin. Etkili Sunum Teknikleri... 53
.. Etkili Sunum Teknikleri... 54
-Ben yılların ustasıyım! Bana bir şey olmaz! -İş güvenliği kurallarının hepsine uyacağım çünkü onlar benim sağ salim eve geri dönebilmem için konulmuş kurallar Etkili Sunum Teknikleri... 55 SİZ VE SEVDİKLERİNİZ İÇİN İŞ GÜVENLİĞİ BİR AYNADIR.
-Ooff ayağım İŞ GÜVENLİĞİ ni önemsemedim başıma neler geldi. -Bütün iş güvenliği kurallarına uydum ve sağ salim evime geri dönebildim SİZ ONA NASIL BAKARSANIZ, Etkili Sunum Teknikleri... O DA SİZE ÖYLE BAKAR!!! 56
. Etkili Sunum Teknikleri... 57
. Etkili Sunum Teknikleri... 58
Teşekkür eder, Kazasız çalışmalar dileriz 2014 / Rv.01
Etkili Sunum Teknikleri... 60