ALAN ADI ENDÜSTRİSİ ÖZETİ CİLT 9 - SAYI 3 - EKİM 2012 VERISIGN ALAN ADI RAPORU.com ve. net İçİn küresel kayıt operatörü olarak, Verisign alan adı ENDÜSTRİSİNİN durumunu çeşitli İstatİstİksel ve analitik araştırmalar İLE değerlendirmektedir. Gİttİkçe birbirine daha sıkı ağlarla bağlı hale gelen bir dünyada güvenilir bir İnternet altyapı hizmetleri sağlayıcısı olarak hizmet veren Verisign, bu raporda anahtar performans göstergeleri ve büyüme fırsatları da dahil olmak üzere alan adı kaydındaki önemli trendlerin altını çizmeyi ve endüstri analistleri, medya ve İşletmelerle bu bilgileri paylaşmayı amaçlamaktadır. VerisignInc.com
YÖNETİCİ ÖZETİ 2012 yılının ikinci çeyreği, aynı yılın ilk çeyreğine göre alan adlarındaki 7,3 milyonluk (veya %3,1 lik) artış ile Üst Seviye Alan Adlarında (Top Level Domain TLD) 240 milyondan fazla alan adı kaydı ile yılı kapatmıştır. Kayıtlar, yıldan yıla 25,5 milyon (veya %11,9) artmıştır. 1, 2 Ülke Kodlu Üst Seviye Alan Adları (Country Code Top-Level Domain cctld), çeyrekten çeyreğe %5,7 ve yıldan yıla %18,5 artış ile 100,3 milyon olarak gerçekleşti. 1, 2.com ve.net TLD leri, 2012 nin ikinci çeyreğinde, tashih edilmiş bölgede toplamda yaklaşık 118,5 milyon alan adı ile hızlı bir büyüme gerçekleştirmiştir. Bu rakam, 2012 nin ilk çeyreğine göre temelde %1,6 lık, 2011 in ikinci çeyreğine göre ise %7,8 lik bir artışı temsil etmektedir. 30 Haziran 2012 de,.com daki kayıtlı adları 103,7 milyona ulaşırken kayıtlı.net adları 14,8 milyona ulaşmıştır. Yeni.com ve.net kayıtları 2012 nin ikinci çeyreğinde 8,4 milyona ulaşmıştır. Bu, yeni kayıtlarda yıldan yıla %4,2 lik bir artış olduğunu ortaya koymaktadır. Bölge büyüklüklerine göre en üst TLD lerin sırası,.tk nin 2012 nin ilk çeyreğinde yedinci en büyük TLD sıralamasından ikinci çeyrekte dördüncü sıraya yükselmesi ile, ilk çeyreğe oranla değişmiştir. Bu durum,.uk,.org ve.info nun birer sıra düşerek sırasıyla beşinci, altıncı ve yedinci en büyük TLD sıralamasına yerleşmesiyle sonuçlanmıştır. Son olarak,.cn en büyük onuncu TLD olarak sıralamada kendine yer bulmuştur. Bunun sonucunda, ilk çeyrekte onuncu TLD olarak sıralamada olan.eu, ilk on listesinin dışarısında kalmıştır. Bölge Büyüklüklerine Göre En Üst Üst Seviye Alan Adları Bölge Büyüklüklerine Göre En Üst Kaynak: Zooknic, Ağustos 2012; Verisign, Ağustos 2012 Üst Seviye Alan Adları 260,000,000 240,000,000 220,000,000 200,000,000 180,000,000 160,000,000 140,000,000 120,000,000 100,000,000 80,000,000 60,000,000 40,000,000 20,000,000 0.com diğer ccttld ler.de.net Ç1 12 Ç1 12.uk.ru.org diğer TLD ler.info.eu.tk.cn.nl Temel boyutuna göre en büyük TLD ler sırası şu şekildedir:.com,.de (Almanya),.net,.tk (Tokelau),.uk (Birleşik Krallık),.org,.info,.nl (Hollanda),.ru (Rusya Federasyonu) ve.cn (Çin). 1 Bu raporda alıntı yapılan gtld ve cctld verileri, bu raporun yazım tarihindeki tahminlerdir ve daha kesin veriler elde edildikçe değiştirilebilir. 2. Toplam, cctld uluslararasılaştırılmış alan adlarının ilave takibini içerir. 2
BÖLGE BÜYÜKLÜKLERİNİN ÜLKE KODLU ÜST SEVİYE ALAN ADLARINA GÖRE ANALİZİ 2012 nin ikinci çeyreğinde, cctld kayıt toplamı, ilk çeyreğe kıyasla 5,4 milyon alan adının ilavesi ile (% 5,7 lik bir artışla) yaklaşık olarak 100,3 milyon idi. Bu, bir önceki yıla göre yaklaşık 15,7 milyon veya %18,5 lik bir alan adı artışıdır. En büyük 20 cctld arasında üçü çeyrekten çeyreğe %4 lük büyümeyi aşmıştır: Tokelau, Çin ve Brezilya. Son çeyrekte en büyük 20 nin beşi aynı eşiği aşabilmiştir. 30 Haziran 2012 itibariyle kökte (root) Uluslararasılaştırılmış Alan Adları (Internationalized Domain Name IDN) da dahil olmak üzere temsil edilen küresel olarak 280 cctld uzantısı bulunmaktadır. En üst 10 cctld, bütün kayıtların %60 ını kapsamaktadır. 3 Ülke Kodlu Üst Seviye Alan Adı Analizi Kaynak: Zooknic, Ağustos 2012 Alan Adı Endüstrisi Özet Metodolojisi hakkında daha fazla bilgi için lütfen raporun son sayfasına bakınız. 100,000,000 80,000,000 60,000,000 40,000,000 20,000,000 Ülke Kodlu Üst Seviye Alan Adı Analizi Alan Adı Temeline Göre En Üst Ülke Kodlu Üst Seviye Alan Adı Kayıtları, 2012 İkinci Çeyrek Kaynak: Zooknic, Ağustos 2012 1..de (Almanya) 6..cn (Çin) 2..tk (Tokelau) 7..eu (Avrupa Birliği) 3..uk (Birleşik Krallık) 8..br (Brezilya) 4..nl (Hollanda) 9..au (Avustralya) 5..ru (Rusya Federasyonu) 10..ar (Arjantin).com/.net Kayıt Yenileme Oranları Kaynak: Verisign, Ağustos 2012 80% 0.com/.net Kayıt Yenileme Oranları 70% 71% 71% 72% En Üst 10 2010 2011 toplam cctld Ç2 2012 73% 73% 73% 74% 73% 73% 73% 74% 73% 60%.Com/.Net Dİnamİklerİ 2012 nin ikinci çeyreği için.com/.net yenileme oranı, 2012 nin ilk çeyreğindeki oran olan %73,9 dan %72,9 a düşmüştür. Yenileme oranları, süresi dolan ad temeline ve belli aracı kurumların katkılarına göre çeyrekten çeyreğe değişmektedir. Bir alan adının web sitesine dönüşüp dönüşmemesi, yenileme oranının belirlenmesinde önemli bir etken olmaktadır; çünkü bir web sitesine dönüşen alan adlarının yenilenme olasılığı daha yüksektir. Verisign tahminlerine göre.com ve.net alan adlarının %87 si bir web sitesine dönüşmektedir; yani, bir alan adını ziyaret eden bir son kullanıcı, karşısında bir web sitesi bulabilmektedir. Bu web siteleri, birden çok sayfaya sahip veya tek sayfalı web siteleri olarak tanımlanabilirler. Tek sayfalı web siteleri, normal bekleme halindeki sayfalara ek olarak yapım aşamasındakileri, broşür tarzındakileri ve online reklamcılık ile gelir getiren bekleme halindeki sayfaları da içermekledir. 40% 20% 0% Ç2 Ç3 Ç4 Ç1 Ç2 Ç3 Ç4.com/.net Web Siteleri Kaynak: Verisign, Ağustos 2012 Tek sayfalık Web Siteleri 21% Ç1 2009 2010 2011 Ç2.com/.net Web Siteleri Birden fazla sayfaya sahip Web Siteleri 66% Ç3 Ç4 2012 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Ç1 Ç2 Web Sitesi Olmayanlar 13% 3 Bu raporda alıntı yapılan cctld uzantılarının sayısı IANA tarafından yayınlanmıştır. 3
2012 nin ikinci çeyreğinde, Verisign ın günlük ortalama Alan Adı Sistemi (DNS) sorgu yükü, 90 milyarlık bir zirve ile 68 milyar idi. Önceki çeyreğe kıyasla günlük ortalama %1,9, zirve ise %21 artmıştır. Yıldan yıla günlük ortalama %19,8 ve zirve %32 artmıştır. BİR AD SUNUCUSUNDA NE BULUNUR? Alan adı alanlarının giderek artması ve yeni servis sağlayıcıların pazara girmesi ile bugün mevcut olan farklı DNS hizmet türleri hakkında birçok tartışma yaşanmaktadır. Görünürde bu DNS hizmetlerinin çoğu aynı gözükse de, gerçekte işlev, kapsam ve karmaşıklık bakımından bu hizmetlerin ardındaki teknoloji ve ad sunucuları birbirinden son derece farklıdır. En önemli farklardan bir tanesi, söz konusu sunucunun yetkili (authoritative) veya tekrarlamalı (recursive) olup olmamasıdır. DNS Çözümlemesi Nasıl Çalışır? İnternet iki önemli ad alanlarından meydana gelmektedir: Alan adı hiyerarşisi (domain name hierarchy) ve İnternet Protokol (IP) adresleme sistemi. DNS, alan adı alanını düzenler ve iki alan adı arasındaki çeviri hizmetlerini sağlar. Bir DNS ad sunucusu, adres kayıtları, ad sunucusu kayıtları, posta değiştiricisi (mail exchanger - MX) kayıtları gibi DNS kayıtlarını, bir alan adı için depolar ve bu veriye karşılık gelen sorguları cevaplar. İnternetteki her bilgisayarın bir IP adresi bulunur. Bu adres genellikle 0 ile 255 arasında noktalar ile ayrılmış dört adet ondalık sayıdan oluşur; ancak bazı durumlarda, 00 ila FF arasında, virgüllerle ayrılmış sekiz adet on altılı rakama sahip daha büyük adresler (IPv6) görmek mümkündür. DNS, bilgisayarların isimlerini IP adreslerine, ya da IP adreslerini bilgisayar isimlerine çözümler (çevirir). Bir web sayfasını ziyaret etmek için internet tarayıcınızı kullandığınızda, DNS sizi çeşitli yollarla destekler. İlk önce, bilgisayarınızdaki (ya da akıllı telefon gibi internete erişimin mümkün olduğu bir cihazdaki) yazılım uygulaması olan bir DNS koçan çözücüsü (stub resolver), web sitesinin alan adı için bilgisayarınızın bir IP adresi bularak önbelleğe alıp almadığını görmek için yerel belleğinize bakar. Eğer önbellekte adresi bulamazsa, bir tekrarlamalı ad sunucusuna (recursive name servers) DNS sorgusu gönderir. Tekrarlamalı ad sunucusunun da bir önbelleği vardır. Eğer daha önce aynı alan adını aradıysa, cevabı önbellekte bulacak ve hemen yanıt verecektir. Eğer bulamazsa, cevabı almak için kendi DNS sorgularını göndermesi gerekir. Sorgularını yetkili ad sunucularının (authoritative name servers) bir tanesine ya da daha fazlasına gönderir. Bu ad sunucuları, bölge (zone) olarak tanımlanan isim boşluğunun belirli bölümleri hakkında alan adının devamlılığını sağlarlar ve böylece kesin yanıtlar verebilirler. Tekrarlamalı Ad Sunucuları Bir tekrarlamalı ad sunucusu, PC ler, akıllı telefonlar, ve diğer son kullanıcı cihazları adına isim aramaları yaparlar ve genellikle cihazın bağlı olduğu ağda bulunurlar. Eğer bir İnternet Servis Sağlayıcısı (Internet Service Provider - ISP) kullanıyorsanız, tekrarlamalı ad sunucunuz genellikle ISP nizdedir. Eğer ağı ofisinizde ya da okulunuzda kullanıyorsanız, tekrarlamalı sunucu genellikle yakındaki bir sunucu odasında bulunur. Eğer bir tekrarlamalı ad sunucusu son kullanıcının sorgusunu kendi önbelleğinde bulamazsa, yenileme (recursion) denilen bir işlemi kullanarak cevabı arayan yetkili ad sunucularına bir veya daha fazla sorgu gönderir. Tekrarlamalı ad sunucusu sorguyu bir sunucudan diğer sunucuya tekrarlar. Otomatik olarak sorguya, TLD için yetkili sunucu olan bir kök ad sunucusuna (root name server) sorguyu yönlendirerek başlar. Eğer, kendi önbelleğinde kökten daha özellikli, yetkili bir ad sunucusu bilgisi bulunuyorsa, tekrarlamalı ad sunucusu daha özellikli olan yetkili sunucuya sorgu gönderir. Örneğin,.com da alan adları sorgusu daha sık yapıldığı için tekrarlamalı sunucu genelde kendi önbelleğinde halihazırda yetkili ad sunucuları için bilgiler bulundurur. Tekrarlamalı ad sunucuları, her alan adı kaydının yapılandırmasında belirlenmiş olan süre boyunca DNS sorgu sonuçlarını önbelleğe alırlar. DNS önbellekleme, internet üzerindeki DNS trafiğini ve yetkili ad sunucularının üstündeki yükü azaltarak DNS nin etkinliğini iyileştirir. Önbellekleme çoğu kez bir ad sunucusunun soruları hızlı bir şekilde cevaplamasını sağladığı için, son kullanıcı uygulamaları da arttırılmış bir DNS performansı göreceklerdir. 4
Tekrarlamalı ad sunucuları aldıkları her sorguyu, sorulan soru için yetkili olan sunucu veya sunuculara danışarak çözerler. Tekrarlamalı sunucunun yetkili sunuculara olan sorguları; tekrarlamalı sunucuyu farklı bir yetkili sunucuya yönlendirerek, başvuru ile ya da soruya nihai bir cevap vererek sonuçlanır. Yetkili Ad Sunucuları Yetkili ad sunucuları temel olarak tekrarlamalı ad sunucularından gelen sorguları yanıtlar. Bunu yapmak için, belirli bölgeler hakkında doğru ve güncel alan adı bilgilerini muhafaza ederler. Her alan adı, bir ya da daha fazla yetkili ad sunucu tarafından hizmet verilen bir bölgede ortaya çıkar. Bir bölge, bir alan adı aracı kurumu tarafından kayıt altına alındığında, bir yönetici, o alana karşılık gelen yetkili olan sunucuların bir listesini temin eder. Daha sonra aracı kurum, bu sunucu isimlerini karşılık gelen bölge için yetkili olan TLD nin alan adı kaydına iletir (VerisignInc.com için.com, gibi). Alan adı kaydı, yeni alan bilgisini içerecek şekilde kendi yetkili ad sunucularını günceller. Yetkili ad sunucuları hem sorgulara cevap verip hem de alan ad verisinin koruyucusu olarak işlem yaparken, tekrarlamalı ad sunucuları yalnızca sorgulara cevap verir. Tekrarlamalı ad sunucularının alan verisini kayıt altına alma, güncelleme ve bakımını yapma gibi görevleri bulunmaz. Genel DNS Hizmetlerine karşı Alan Adı Kayıtları Genel DNS hizmetinin bir türü, dışardan sağlanan, halka açık tekrarlamalı ad sunucuları tarafından sağlanır. Ortak bir DNS hizmeti kullanırken bir son kullanıcı bilgisayarı ilk sorgularını, kendi ISP si, okulu veya şirketi tarafından çalıştırılan tekrarlamalı ad sunucusuna göndermek yerine ortak DNS e gönderir. DNS hizmetleri böylece, yetkili ad sunucularına benzer şekilde küresel noktalardan sorgular alır. Daha önce de belirtildiği gibi, yetkili ad sunucuları tekrarlamalı ad sunucularından gelen sorguları cevaplarlar. Ortak DNS hizmetleri ise son kullanıcı bilgisayarlarından gelen sorguları cevaplayan tekrarlamalı ad sunucularıdır ve buna ek olarak alan kaydedicileri yetkili alan veri tabanını oluşturur ve muhafaza eder. Rolleri farklı olduğu için iki sunucu türünün bellek tüketimi, Merkezi İşlem Birimi (Central Processing Unit CPU) kullanımı, ağ genişliği ve kullanım modelleri açısından farklı kaynak ihtiyaçları vardır. Farklılıklarına rağmen bu iki sunucu türü, internetin performansını arttırmak ve dünyanın güvenli bir şekilde bağlanmasını sağlamak için birlikte çalışırlar. DAHA FAZLA BİLGİ Alan Adı Endüstrisi Özeti ne üye olmak veya arşive erişmek için lütfen www.verisigninc.com/dnib sayfasını ziyaret edin. Yorumlarınızı ve sorularınızı domainbrief@verisign.com adresine gönderebilirsiniz. VERISIGN HAKKINDA VeriSign A.Ş. (NASDAQ: VRSN), gittikçe birbirine daha sıkı ağlarla bağlı hale gelen bir dünyada güvenilir bir internet altyapı hizmetleri sağlayıcısı olarak hizmet vermektedir. Verisign, her gün milyarlarca defa, tüm dünyada şirketlerin ve tüketicilerin noktaları birleştirmesine yardımcı olur. Şirket hakkındaki ilave haberlere ve bilgilere www.verisigninc.com sayfasından ulaşabilirsiniz. 5
METODOLOJİ Çeyrekten çeyreğe ve yıldan yıla olan ölçümlemeler de dahil olmak üzere, bu raporda cctld ler için sunulan veriler, bu raporun yazıldığı dönemde ulaşılabilen bilgileri yansıtmaktadır ve cctld lerin büyüme hızını daha doğru bir şekilde yansıtmak amacı ile daha önceki raporların yayınlandığı tarihten itibaren alınan bilgilerle bu raporlara değişiklikler ve düzenlemeler yapabilir. Buna ek olarak, bu rapor için mevcut olan veri, köke devredilen 280 cctld uzantısı için verileri içermeyebilir ve yalnızca bu raporun hazırlandığı tarihte mevcut olan veriyi kapsar. Zooknic in kaynak olarak alıntı yapıldığı Genel Üst Seviye Alan Adı (generic Top Level Domain gtld) ve cctld verisi ile ilgili olarak, Zooknic analizi, belirli bir alan adından sorumlu aracı kurum ve kayıt yaptıranın konumunu listeleyen alan adı istitistikleri örneği sağlayan Whois verisi ile desteklenen alan adı kök bölge dosya (root zone file) değişiklikleri karşılaştırması kullanır. Verinin örnek boyutuna ve pazar boyutuna dayanan bir hata payı bulunur. cctld verisi kök bölge dosyalarının analizine dayanır. Daha fazla bilgi için www.zooknic.com adresini ziyaret edebilirsiniz. Bu web sitesi içindeki veya bu web sitesi aracılığıyla erişilebilen bilgiler bu raporun bir parçası değildir. ICANN ın IDN cctld Hızlı İzleme İşlemi (Fast Track Process), Latince tabanlı diller dışında başka diller kullanan ülkelere ve bölgelere Latince karakterlerden oluşmayan alan adları önermeyi mümkün kılar. 2012 nin ilk çeyreği, Verisign ın kök bölgeye (root zone) kabul edilen, aralarında Rusya Federasyonu, Tayland, Ürdün, Filistin Bölgeleri, Suudi Arabistan, Sırbistan ve Sri Lanka nın da bulunduğu bu TLD ler hakkında rapor yayınladığı ilk çeyrek olmuştur. Söz konusu büyümenin tümünün 2012 nin ilk çeyreğinde yaşanmadığı göz önünde bulundurularak her yeni TLD alan adı kayıtlarındaki değişiklikler, dünya çapında alan adı büyümesindeki değişikliklerin gerçeye daha yakın örneklenebilmesi için IDN.IDN değişkenlerinin ilk lanse edildiği çeyreğin başında, aşamalı olarak gerçekleştirilmiştir. Başlangıcı takiben, önceki TLD çıkışlarının çeyreksel büyüme oranları, alan tabanını belirlemek için kullanılmıştır. Bu düzenlemeler her bir TLD için, tarihsel olarak her TLD tanıtım döngüsünde görülen bir büyüme eğrisi ile sonuçlanmıştır. Tarihsel veriler ve bilgiler haricinde, bu duyurudaki açıklamalar, tadil edilmiş şekliyle 1933 Menkul Kıymetler Kanunu nn Bölüm 27A sı ve 1934 Menkul Kıymetler Borsa Kanunu nun Bölüm 21E sinin anlamı dahilinde ileriye dönük olarak teşkil eder. Bu açıklamalar, Verisign ın gerçek sonuçlarının, belirtilen sonuçlardan maddeten veya ileri dönük şekilde farklılaşmasına neden olabilecek riskler ve belirsizlikler taşımaktadır. Potansiyel riskler ve belirsizlikler arasında; artan rekabet gibi faktörler yüzünden çeyreksel operasyon sonuçlarında gelecekteki gelir ve potansiyel dalgalanmaların belirsizliği; üçüncü kişi aracı kurumları de dahil olmak üzere rekabetçi hizmetlerin sunduğu ve bizim fiyatlarımızdan daha aşağıda olan fiyatların getirdiği ücretlendirme baskısı ve pazarlama uygulamaları; zorlu küresel ekonomik şartlar; İnternet yönetiminin devam eden özelleştirmesine karşın zorluklar; bizim faaliyetlerimiz ya da aracı kurumların veya kayıt olanların faaliyetleri veya genel olarak dava ikamesinden sonuçlanan hukuki veya diğer zorluklar; yeni veya mevcut hükümet yasaları; müşteri davranışları, internet platformu veya web tarayıcısı alışkanlıklarındaki değişiklikler; Verisign ın başarılı bir şekilde yeni hizmetleri geliştirebilmesi ve pazarlayabilmesi konusundaki belirsizlikler; yeni hizmetlerin pazarda kabul görmesi veya gelir getirmesi yönündeki belirsizlikler; sistem kesintileri; güvenlik ihlalleri; bilgisayar korsanları, virüsler, kasıtlı şiddet eylemleri ile İnternete yapılan saldırılar; geçiş hizmetlerinin masrafları, süresi ve tamamlanan yoksun bırakma ile alakalı olan tazminat talepleri hakkındaki belirsizlikler; Apollo projesinin belirlenen hedeflere ulaşıp ulaşamayacağı konusundaki belirsizlikler; yeni gtld lerin tanıtımının etkisi ve bizim gtld başvurularımızın ya da arka plan kayıt hizmeti sağlamayı taahhüt ettiğimiz başvuru sahiplerinin gtld başvurularının başarılı olup olmayacağı ve.com Kayıt Anlaşması yenilenmesinin (eğer yenilenirse) 30 Kasım 2012 de veya öncesinde yapılıp yapılmayacağı konusundaki belirsizlik bulunmaktadır. Şirketin iş ve finansal sonuçlarını etkileyebilecek potansiyel faktörler hakkında daha fazla bilgi, 31 Aralık 2011 de biten yıl için Şirketin Form 10-K üzerindeki Yıllık Raporu, Form 10-Q daki Çeyreksel Raporlarve Form 8-K deki Güncel Raporlar da dahil olmak üzere, Verisign ın Menkul Kıymetler Borsası Komisyonu na başvurusuna dahil edilmiştir. Verisign, bu duyuru tarihinden sonraki ileriye dönük açıklamaları güncellemek için herhangi bir sorumluluğu üstlenmemektedir. VerisignInc.com 2012 VeriSign, Inc. Bütün hakları saklıdır. VERISIGN, VERISIGN logosu, ve diğer ticari markalar, hizmet markaları ve tasarımlar, Birleşik Devletler ve yabancı ülkelerde, VeriSign, Inc. ve onun bağlı ortaklıklarının kayıtlı ya da kayıtsız ticari markalarıdır. Bütün diğer ticari markalar kendi sahiplerinin mülkiyetindedir. Verisign Public 201210