MONDİ TİRE KUTSAN KAĞIT VE AMBALAJ SANAYİİ A.Ş. ATIKSUDAN BİYOGAZ ELDESİ TESİSİ PROJE BİLGİ NOTU 2007 yılında uluslararası kağıt ve ambalaj grubu Mondi Grup un bir parçası haline gelen, Mondi Tire Kutsan Kağıt ve Ambalaj Sanayi A.Ş. 37 yıldır ülkemizde faaliyet göstermektedir. Türkiye de 6 adet oluklu mukavva üretim tesisi ve 1 adet kağıt fabrikası bulunan firma Türkiye de ve dünyada mukavva ambalaj sektörünün lider tedarikçilerinden biridir. 2010 yılında artan üretimin yanı sıra teknoloji, çevre ve yenileme yatırımlarını sürdürmüş olan Mondi Tire Kutsan Kağıt ve Ambalaj Sanayi A.Ş. Tire de bulunan tesislerinde, 2012 yılı ocak ayı içerisinde güncel teknolojik gelişmelere uygun bir atık su arıtma ve biyogaz tesisinin yapımına başlanmıştır. Fabrikanın mukavva üretiminden kaynaklanan atık suyun doğaya en temiz şekilde geri dönüşümünü sağlayacak olacak olan tesis aynı zamanda oksijensiz ortamda bakterilerin yardımı ile metan üretimi ile fabrikanın ısı gereksinimini karşılayacaktır. Günlük ortalama 5.000 m 3 atık su üreten tesisin, yeni atık su arıtma ve biyogaz ünitesinin çevreye olan katkılarını aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür: - Oksijensiz çürüme (anaerobik sindirim) ile elde edilecek metan gazının tesisin ısı enerjisini sağlamada kullanılması sayesinde hem iklim değişikliğine katkıda bulunan metan bertarafı sağlanacak; - Mevcut durumda tesis ısı ihtiyacını karşılamak için kullanılan doğalgaz miktarı ve neden olduğu sera gazı emisyonları azaltılmış olacaktır. Proje Yeri, Tire, İzmir Şekil 1. Proje Yeri Proje kapsamında, mevcut durumda tesis bünyesindeki lagün ve aerobik arıtma tesislerinde arıtılarak deşarj edilen atık su, yeni kurulacak arıtma sisteminde işleme tutulduktan ve içeriğindeki
metan gazı ayrıştırıldıktan sonra, deşarj edilecektir. Yeni tesisin kurulması sonrasında, mevcut lagün kapatılarak ve elde edilecek metan gazı tesis iç ihtiyacının karşılanmasında kullanılacaktır. Proje, mevcut tesisler bünyesinde yapılacak olup, kullanılacak arazinin mülkiyeti Mondi ye aittir. Tesislerin yerleşim planı aşağıdaki resimde verilmiştir. Şekil 2. Proje alanının görünümü Doğalgaz tüketiminin azaltılmasının yanısıra, mevcut durumda oluşan metan gazının neden olduğu sera etkisi de bertaraf edilmiş olacaktır. Yapılan ilk hesaplamalara göre, proje sonrasında yılda yaklaşık 35.000 ton karbondioksit eşdeğeri sera gazı salımı azaltılacak olup, bu miktar yaklaşık 6500 kişinin neden olduğu sera gazı salımına veya yaklaşık 38.000 ağacın sağladığı sera gazı azaltımına eşdeğerdir. A. Referans Senaryo ve İzleme Yöntemi Mondi Tire Kutsan Biyogaz Tesisi Projesi yılda yaklaşık 35,000 ton karbondioksit (CO 2 ) salımı azaltımına katkıda bulunacaktır. Söz konusu sera gazı azaltımının belgelendirilmesi amacıyla Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi kapsamında onaylanmış yöntemler kullanılmaktadır. Söz konusu projeden sağlanacak emisyon azaltımının hesaplanması ve takibi amacıyla AMS- III.H Kodlu Atıksu içerisinde metan geri dönüşümü versiyon 16 ve AMS-I.C kodlu Elektrikli ya da elektriksiz termal enerji üretim versiyon 19 kullanılmış olup, yapılan hesaplamalar ve projenin etkileri, kullanılan yöntemler gereği bağımsız denetçi kuruluşlar tarafından projenin başlangıcında ve her yıl sonunda yerinde incelenerek raporlanmaktadır. TEİAŞ verileri baz alınarak yapılan hesaplamalar sonucunda, Türkiye için ulusal elektrik şebekesinin emisyon faktörü 0.545 tco2/gwh olarak hesaplanmıştır.
B. Proje Süresi Proje yapım faaliyetlerine 2012 yılında başlanmış olup, söz konusu tesis 2013 yılı içerisinde devreye alınmıştır. D. Çevresel Etkiler Proje Tanıtım Dosyasında, tüm mevzuata uygun bir şekilde tüm detayları ile proje ele alınmıştır. Bu dosyada yer alan bazı başlıklar şöyledir; projenin teknik özellikleri, proje kapsamında yapılacak tesislerin özellikleri ve yerleri, coğrafi, jeolojik, sismik, iklimsel ve hidrolojik özellikleri, sosyal durum, ulusal ve uluslararası anlaşmalar ile uyum, proje memba ve mansabındaki diğer projeler ile olan etkileşimi. E. Paydaş Yorumları Mondi Tire Kutsan Biyogaz Tesisi Projesi Emisyon Azaltımlarının Belgelendirilmesi Projesi kapsamında, 20 Aralık 2011 tarihinde İzmir İli ne bağlı Tire İlçesi nde katılımcılar ile toplantı düzenlenmiştir. Bu toplantıda yerel halkın proje hakkında bilgilendirilmesi ve görüşlerinin alınması sağlanmıştır. Aşağıdaki tabloda toplantı esnasında proje sahibine yöneltilen sorular özetlenmektedir. Paydaş Yorumları Ne kadar metan elde edilecek? Proje yerleşkesi ne sıklıkla kontrol edilecektir? Projenin insan sağlığını ve çevreyi etkileyecek bir unsuru var mıdır? Proje Bölgeye katkısı olacak mı? Açıklama Elde edeceğimiz metan atık su ile bağlantılıdır. Bu yüzden metan miktarı su miktarına göre değişiklik gösterecektir. Proje, belirli periyotlarla gözlemlenecek ve denetlenecektir. Herhangi bir olumsuz durum ile karşılaşıldığında anında müdahale edilecektir. Hem insan sağlığını etkileyecek hem de çevreyi olumsuz yönde endişelendirecek herhangi bir etkisi bulunmamaktadır Projenin çevreye herhangi bir olumsuz etkisi olmayacaktır. İş imkânı sağlanacak bununla birlikte sistem otomatik işleyecektir. Çevre hakkında kişilerin farkındalığını arttırmak için herhangi bir organizasyon düzenlenilecek mi? Her yıl düzenli olarak Haziran ayının 1 ini Çevre Günü olarak organize edip, kutluyoruz. Tablo 1. Paydaş yorumları ve yapılan açıklamalar
Sürdürülebilir Kalkınma Değerlendirmesi Proje hakkında yerel katılımcıların görüşleri alındıktan sonra Gold Standart Vakfı tarafından oluşturulan proje sürdürülebilirlik kriterlerine göre değerlendirme yapılmıştır. Aşağıdaki tablo, katılımcıların projenin çevresel, ekonomik ve sosyal sürdürülebilirliği çerçevesinde yaptıkları değerlendirmeyi göstermektedir. Katılımcı Görüşleri Sürdürülebilir Kalkınma Göstergeleri Hava kalitesi (Kükürt dioksit, azot oksitler, kurum, vb) Su kalitesi ve miktarı (Su kaynaklarına erişim) Toprak kalitesi (Erozyonla mücadele, toprak kirliliği vb) Diğer kirlilik kaynakları (gürültü, ışık, vb kirlilik kaynakları) Biyoçeşitlilik (Koruma altındaki türlere etki) İstihdam Kalitesi (Çalışma koşulları, iş güvenliği) Yoksullukla Mücadele (Yaşam standardına etki, sağlık hizmetlerine erişim, vb) Temiz enerji kaynaklarına erişim (Güvenilir, ucuz enerji, enerji ithalatına etki) Kişisel ve kurumsal kapasite (Eğitim, farkındalık yaratma) İstihdam ve gelir seviyesine katkı (Yeni iş imkânı, gelir artışı) Ödemeler dengesi (Dışa bağımlılığın azaltılması, yatırım artışı) Teknoloji transferi ve teknolojik yeterlilik (Yeni teknolojilerin kullanılması, uyarlanması, vb) Olumlu Olumsuz Etkisi Yok Tablo 2. Gold Standart Vakfı Proje Sürdürülebilirlik Değerlendirmesi sonuçları
F. Paydaş Geribildirim Süreci 20 Aralık 2011 tarihinde yapılan toplantıda yerel paydaşların proje hakkındaki görüşleri alınmıştır. Mondi Tire Kutsan Kağıt ve Ambalaj Sanayi A.Ş tarafından değerlendirilerek gerekli düzenlemeler süreç içerisinde yapılmaktadır. Proje inşaatının başlaması ile bugün zarfında, projeden etkilenenlerin tespit edilmesi ve gerekli çalışmaların yapılabilmesi için Halkın Geri Bildirimi süreci başlatılmıştır. 25 Mayıs 2014 tarihine kadar Mondi Tire Kutsan Biyogaz Tesisi Projesi ile ilgili görüş, katkı ve sorularınızı aşağıda belirtilen adreslere telefon, faks ya da elektronik posta aracılığı ile bize ulaştırabilirsiniz. Ayrıca, proje ile ilgili olarak uluslararası kuruluşlara sunulan diğer belgeler İngilizce olarak www.gtecarbon.com.tr adresinden temin edilebilir. (Proje dokümanlarına ulaşmak için link: http://www.gtecarbon.com/projeler/mondi-tire-kutsan/ GTE CARBON Adres: Ehlibeyt Mahallesi 1259. Sokak No:7/2 Balgat/ Çankaya Telefon: 0312 472 3500 Faks: 0312 472 3366 gte@gtecarbon.com
Sürdürülebilir Kalkınma Değerlendirmesi Formu Ad-Soyad: Kurum/ Köy: Görev: Tarih: Proje ile ilgili görüşleriniz: Katılımcı Görüşleri Sürdürülebilir Kalkınma Göstergeleri Hava kalitesi (Kükürt dioksit, azot oksitler, kurum, vb) Su kalitesi ve miktarı (Su kaynaklarına erişim) Toprak kalitesi (Erozyonla mücadele, toprak kirliliği vb) Diğer kirlilik kaynakları (gürültü, ışık, vb kirlilik kaynakları) Biyoçeşitlilik (Koruma altındaki türlere etki) İstihdam Kalitesi (Çalışma koşulları, iş güvenliği) Yoksullukla Mücadele (Yaşam standardına etki, sağlık hizmetlerine erişim, vb) Temiz enerji kaynaklarına erişim (Güvenilir, ucuz enerji, enerji ithalatına etki) Kişisel ve kurumsal kapasite (Eğitim, farkındalık yaratma) İstihdam ve gelir seviyesine katkı (Yeni iş imkânı, gelir artışı) Ödemeler dengesi (Dışa bağımlılığın azaltılması, yatırım artışı) Teknoloji transferi ve teknolojik yeterlilik (Yeni teknolojilerin kullanılması, uyarlanması, vb) Olumlu Olumsuz Etkisi Yok