Dr. Rüstem KELEŞ SASKİ Genel Müdürü ADASU Enerji AŞ. YK Başkanı

Transkript

1 Dr. Rüstem KELEŞ SASKİ Genel Müdürü ADASU Enerji AŞ. YK Başkanı Konunun önemi Belediyelerin enerji kaynakları; Hidrolik Bio kütle Bu kaynaklardan belediyeler nasıl yararlanabilir, Yenilenebilir enerji kaynaklarının değerlendirilmesi ile ekonomiye olan katkılar; Sakarya Büyükşehir Belediyesi :ADASU Enerji A.Ş ADASU Regülatörü ve HES OVA Regülatörü ve HEs AKIM Regülatörü ve HES Sonuç ve öneriler 1

2 Dünyamızda enerji ihtiyacı her yıl yaklaşık olarak %4-5 oranında artmaktadır.buna karşılık bu ihtiyacı karşılamakta olan fosil yakıt rezervi ise çok daha hızlı bir şekilde tükenmektedir. Bu nedenle fosil yakıtların kullanımı dünya ortalama sıcaklığını da son bin yılın en yüksek değerlerine ulaştırmış,yoğun hava kirliliğinin yanı sıra milyonlarca dolar zarara yol açan sel/fırtına gibi doğal afetlerin gözle görülür biçimde artmasına sebep olmuştur. Belediyeler ve belediyelerin kontrol ettiği hidrolik kaynaklar; potansiyel, yenilenebilir en önemli enerji kaynaklarıdır. Gerekli teknoloji kullanıldığı, iyi fizibilite edildiği takdirde, günümüzdeki hukuki düzenlemeler, belediyelere bu kaynakları değerlendirme imkanı vermektedir. Belediyeler vatandaşa verdikleri su temini ve dağıtımı, arıtma tesisi işletmeleri, aydınlatma hizmetleri açısından ciddi enerji tüketimi olan kurumlardır. Son zamanlardaki enerji fiyatlarındaki trend dikkate alınırsa, bu belediyeler açısından ciddi gider kalemi oluşturmaktadır. 2

3 Bu nedenle belediyelerin, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun verdiği imkanlardan yararlanarak kontrollerindeki hidrolik enerji kaynaklarını değerlendirmeleri ve enerji üretmeleri mümkündür. Buda belediyelere gelir açısından ciddi bir katkı sağlayacak; Hem kaynaklar değerlendirilmiş olacak Hem de belediyeler enerjiye ödedikleri parayı diğer yatırımlarına kaydırabileceklerdir. Asıl önemli bir fayda da çevre korunmuş olacaktır. 1)Baraj ve gölet çıkışları; Özellikle baraj ve gölet çıkışlarında kotların yeterli olması durumunda içmesuyuna alınan veya dereye sulama veya can suyu olarak bırakılan hatlarda basınç kırıcılar yerine enerji elde etmek üzere tesis kurulabilir. 2)İsale hatları; Kot ve debinin yeterli olduğu isale hatlarında var olan maslak veya havalandırma bacalarının iptal edilmesi ile enerji üretilebilir. Ancak, bu durumda boru hatlarının basınç olarak irdelenerek, yeniden dizayn edilmesi yenilenmesi gerekebilir. 3

4 3)Depolar arası bağlantı hatları; Kot ve debinin yeterli olduğu depolararası bağlantı hatlarında var olan maslak veya havalandırma bacalarının iptal edilmesi ile enerji üretilebilir. 4)Atıksu arıtma tesisi çıkışı; Kot ve debinin yeterli olduğu durumlarda enerji üretmek mümkündür. 1)Çöp depolama tesisleri, Eski çöp sahalarının rehabilite edilebilir, yeni düzenli depolama tesislerinde ise baştan projelendirme yapılarak enerji üretilebilir 2) Atıksu arıtma tesisi çamurları, Biyolojik arıtma tesislerinde oluşan çamurların çürütülmesi ile biyogaz elde edilebilir ve bu biyogazın üretilmesi ile hem atık miktarı azaltılabilir, hemde biyogaz yakılarak enerji üretilebilir. Bu esnada ortaya çıkan atık ısı ile çamurun kurutulması da mümkündür. Ayrıca atık ısı farklı yerlerde de değerlendirilebilir. 3)Hal ve organik sanayi tesisi atıkları ve Hayvan gübrelerinin değerlendirilmesi, Aynı şekilde şehirde oluşan organik atıklardan biyogaz elde etmek mümkündür. Bu biyogaz enerji üretiminde kullanılabilir. Ayrıca ortaya çıkan atıklar gübre olarak değerlendirilebilir. Yine atık ısı farklı amaçlarla kullanılabilir. 4

5 1)Makro ölçekte; Ülkemizin enerji ithalatı 2010'da bir önceki yıla göre yüzde 29 büyüyerek 40 milyar dolara yaklaşmıştır. Faturada en büyük kalemi oluşturan petrol ithalatı yüzde 38.6 artarak 21.1 milyar dolara yükselmiştir. Gaz ithalatı yüzde 22 artışla 14.2 milyar dolar, Kömür ithalatı yüzde 5.3 artışla 3.3 milyar dolar, Geçen yıl 20.5 milyon dolarlık da elektrik enerjisi ithal edilmiştir. Özelikle hidrolik kaynakların değerlendirilmesi ile makro anlamda ülke ekonomisine önemli katkılar sağlanabilir. Üretilecek her bir GWh ( kwh) elektrik enerjisi için yaklaşık m3 doğalgaz tüketilmeyecektir. 2) Mikro ölçekte Özelikle hidrolik kaynakların değerlendirilmesi ile mikro anlamda belediyelere önemli katkılar sağlanacaktır. Üretilen elektrik enerjisi enterkonnekte sisteme satılmasa bile, terfi ve arıtma tesislerinin enerji giderlerinin karşılanmasında kullanılabilir. 3)Çevresel anlamda; Hidrolik kaynaklardan üretilecek her bir GWh elektrik enerjisi yaklaşık 0,57 ton CO2 e eşdeğer sera gazı azaltımına karşılık gelmektedir. 5

6 ADASU Regülatörü ve HES OVA Regülatörü ve HES AKIM Regülatörü ve HES Toplam müracaat: MW Lisans alan HES sayısı: MW Başlayan HES : MW 6

7 SASKİ (ADASU) Genel Müdürlüğü nün bir şirketi olarak 2006 yılında, 4628 sayılı kanuna göre kurulmuştur, Şirketin %99 hissesi SASKİ Genel Müdürlüğü ne, diğer hisselerde büyükşehir belediyesinin diğer şirketlerine aittir. SASKİ Genel Müdürlüğü, 2560 sayılı İSKİ kanununa göre kurulmuş, Sakarya BŞB nin su yönetiminden sorumlu bir kamu kurumudur. İçme kullanma suyunu Sapanca Gölünden sağlamaktadır, terfili sistem olduğu için, enerji giderleri toplam giderlerinin %15-20 sine ulaşabilmektedir. Bir su ve kanalizasyon idaresi için bu yüksek bir gider oranıdır. Sakarya Nehri Sakarya il sınırları içinde Mekece den yaklaşık 100 m kotuyla girmekte ve 200 km yol katederek Karadeniz e dökülmektedir. Nehrin bu 200 km lik alanında ADASU Enerji AŞ ne ait 3, özel şirketlere ait 3 adet olmak üzere toplam 6 adet regülatör tipi santral vardır. Bunlar; i. Karel (2002 yılından beri, 10 MW) ii. Akfen (2 adet) Doğançay bölgesinde,(25 MW) iii. Ova regülatörü ve HES (Pamukova da) Lisans alınmış, proje çalışmaları devam ediyor, 10MW) iv. ADASU Regülatörü ve HES (9,6 MW) İnşaat %60 tamamlanmış v. Akım Regülatörü ve HES, Ferizli bölgesinde 10 MW, Hepsi tamamlandığında toplam 85 MW lık bir güç ortaya çıkacaktır. 7

8 8

9 Tesis adı Debi Q Brüt düşü Hg Net düşü Hn Santral gücü Ne Çalış ma süresi Yıllık üretim m3/sn mss mss kwh h kwh Adasu Reg. ve HES 165,00 7,00 6,

10 1) Yıllık 49 GW elektrik üretilecektir. Bu miktar yıllık 65 GW tüketimi olan kurumumuzun enerji ihtiyacının %75 ini karşılayacaktır, dolayısıyla, kurumumuz enerjiye ödeyeceği parayı şehrin altyapı yatırımına harcayacaktır, 2) Üretilecek enerji karşılığı m3 doğalgaza karşılığı gelmektedir, 3) Üretilen enerjinin karbon salınımının azalmasına katkısı; 28 ton CO2 e eşdeğerdir. 10

11 1) Belediyeler ellerindeki her türlü hidrolik kaynağı ve sistemi; küçük-büyük, az-çok demeden mikro ölçekte de olsa enerji üretimi açısından değerlendirmelidir, 2) Önceden kurulmuş ve enerji üretimi düşünülmeden dizayn edilmiş isale hatları ve diğer sistemlerini bu kapsamda rehabilite etmelidirler, 3) Yeni projelendirilen bütün hidrolik kaynak ve sitemlerini enerji üretimini de dikkate alarak yapmalıdırlar 4) Atıksu arıtma tesislerinden üretilen çamurun bertarafında enerji öncelikli projelendirme yapılmalıdır; sadece çamur bertarafı düşünülmemelidir; Doğal gaz ya da katı yakıt kullanılarak sadece çamur kurutmak yerine; kullanılan yakıttan önce elektrik enerjisi üretilmesi daha sonrada sistemden elde edilecek atık ısı ile çamurun kurutulması projelendirilmelidir. 11

12 Dikkatiniz için teşekkürler 12