Problem X Kafes Kirişli Köprü Çelik E =29000 ksi Poisson Oranõ= 0.3 Tüm elamanlar W6X12 Fy = 36 ksi Betonarme Köprü Geçişi(Yol Kõsmõ) E =3600 ksi Poisson Oranõ= 0.2 12 inch kalõnlõk Hareketli Yük = 250 psf Yapõlacaklar Kendi ağõrlõğõ(zati ağõrlõk) ve hareketli yükten dolayõ çelik elemanlarda oluşan gerilmeleri inceleyiniz. AISC-ASD89 u kullanõnõz. Not: Amacõmõz, bu problemi önce kendi kendinize çözmeyi denemenizdir. Onu kendi kendinize çözmeyi başardõktan sonra, istenirse bizim çözümümüzden daha ileri adõmlara geçebilirsiniz. Eğer problemdeki modeli oluşturmak istiyorsanõz, o zaman aşağõdaki çözüm adõmlarõnõ deneyiniz.
Problem X in Çözümü 1. Birimleri değiştirmek için sağ alt köşedeki kutuda kip-ft bölümünü tõklayõnõz. 2. File(Dosya) menüsünden New Model From Template...(Şablondan Yeni Model...) seçeneğini seçerek Model Templates (Modeller Şablonu) diyalog kutusunu 3. Bu kutuda Vertical Truss(Düşey Elamanlõ Kafes) kutusunu tõklayarak Vertical Truss(Düşey Elamanlõ Kafes) diyalog kutusunu 4. Bu diyalog kutusunda: Number of Bays(Açõklõk Sayõsõ) nõ olduğu gibi kabul ediniz, 3. Height of Truss(Kafes Yüksekliği) nõ olduğu gibi kabul ediniz, 12. Truss Bay Length(Kafes Açõklõk Boyutu) nõ olduğu gibi kabul ediniz, 12. OK kutusunu tõklayõn. 5. Yan araç çubuğundan Select All(Hepsini Seç) kutusunu tõklayarak tüm elamanlarõ seçiniz. 6. Edit(İlave) menüsünden Replicate...(Aynõsõnõ Kopyalamak...)seçeneğini seçerek Replicate(Aynõsõnõ Kopyala) diyalog kutusunu 7. Bu diyalog kutusunda: Linear Tab(Doğrusal) kõsmõnõn işaretli olduğunu kontrol ediniz. Distance(Uzaklõk) bölümündeki Y kutusuna 12 yazõnõz. X ve Z kutularõnõn 0 olduğunu kontrol ediniz. Number(Adet) kutusunun 1 olduğunu kontrol ediniz. OK kutusunu tõklayõp türetmeye devam ediniz. 8. Draw(Çizim) menüsünden Edit Grid...(Referans Çizgileri ekle...) seçeneğini seçerek Modify Grid Lines(Referans Çizgilerini Düzenle) diyalog kutusunu 9. Bu diyalog kutusunda: Direction(Yön) bölümünden Y seçeneğini seçiniz. Y Location(Y Ekseni) kutusuna 12 yazõnõz ve Add Grid Line(Referans Çizgileri Ekle) kutusunu tõklayõnõz. 10. X-Z Plane@ Y=0(Y=0 daki X-Z Düzlemi) penceresini tõklayarak onu aktif hale getiriniz. Pencere aktif olduğunda başlõk çubuğu parlak görünür. 11. 2D View(İki Boyutlu Görüntü) den xy ye tõklayarak bir X-Y düzlemi Pencerenin X-Y Plane@ Z=12(Z=12 deki X-Y Düzlemi) olarak değiştiğine dikkat ediniz. Ekran Şekil X-1 de gösterildiği gibi görünür.
12. Yan araç çubuğundan Quick Draw Frame Element(Hõzlõ Çubuk Elemanõ Çiz) i tõklayõnõz; yada Draw(Çizim) menüsünden Quick Draw Frame Element(Hõzlõ Çubuk Elemanõ Çiz), seçeneğini seçiniz. 13. Şekil X-1 deki A,B,C,D diye işaretlenmiş noktalardaki õzgara çizgilerine tõklayarak iki düşey çerçeve arasõna dört adet çerçeve bağlantõ elamanõ oluşturunuz. 14. Şekil X-1 deki E,F ve G diye işaretlenmiş noktalardaki õzgara çizgilerine tõklayarak iki düşey çerçeve arasõna üç adet diyagonal(köşegen) elamanõ oluşturunuz. 15. Ana araç çubuğundan Down One Gridline (Bir Seviye Aşağõ) kutusunu tõklayarak X-Y Plane@ Z=0 (Z=0 daki X-Y Düzlemi) ni görüntüleyiniz. Ekran Şekil X-2 de görüldüğü gibi belirir. 16. Yan araç çubuğundan Quick Draw Rectangular Shell Element (Hõzlõ Dikdörtgen Plak Elemanõ Çiz) kutusunu tõklayõnõz; ya da Draw(Çizim) menüsünden Quick Draw Rectangular Shell Element(Hõzlõ Plak Elemanõ çiz), seçeneğini seçiniz. 17. Şekil X-2 deki A,B ve C diye işaretlenmiş noktalardaki õzgara çizgilerine tõklayarak iki düşey çerçeve arasõna üç adet plak bağlantõ elamanõ çiziniz. 18. Yan araç çubuğundan Pointer(İşaretleyici) kutusunu tõklayarak çizim modundan çõkõp seçme moduna geçiniz. 19. X-Y Plane@ Z=0(Z=0 daki X-Y Düzlemi) nin başlõğõnõ tõklayarak onun aktif olduğundan emin olunuz. 20. Ana araç çubuğundan Up One Griline(Bir Seviye Yukarõ) kutusunu tõklayõnõz ve Z=12 deki olan plan görüntüsünü 21. Ortadaki dört noktayõ onlara tõklayarak işaretleyin. 22. Edit(İlave) menüsünde Move... (Yer Değiştir...)seçeneğini seçerek Move Selected Points (Seçili Düğümleri Yer Değiştir) diyalog kutusunu 23. Bu diyalog kutusunda : Delta Z(Z deki Öteleme) kutusuna 3 yazõnõz. 24. Ana araç çubuğundan Perspective Toggle(Perspektif Göster) kutusunu tõklayõnõz. Yapõnõn bir kuş bakõşõ perspektif görüntüsü görülür. 25. Yan araç çubuğundan Set Intersecting Line Select Mode (Çizgi ile kesilenleri seç) kutusunu tõklayõnõz ve üst kat ile alt kat arasõndaki tüm düşey ve köşegen elamanlarõ seçiniz. Şu anda 10 çubuk elaman ve 3 plak işaretlenmiş olmalõdõr. Bunu SAP2000 penceresinin sol alt köşesine bakarak doğrulayabilirsiniz. 26. Edit(İlave) menüsünden Divide Frames (Çubuk Elemanlarõ Böl) seçeneğini seçerek Divide Selected Frames(Seçili Çubuk Elemanlarõnõ Böl) diyalog kutusunu görüntüleyiniz. 27. Bu diyalog kutusunda : Break At Intersections With Selected Frames(Seçili Çubuklarõ Kesişim Yerlerinden Ayõr) ve Joints(Noktalar) a tõklayarak onlarõ seçin. OK kutusuna tõklayarak çatõdaki her bir elemanõn kesişim noktalarõ ortasõna bir nokta eklenir.
28. Ana araç çubuğundan 2D Wiew (İki Boyutlu Görüntü) de xz kutusunu tõklatarak X-Z görüntüsü oluşturunuz. Pencere başlõğõ X-Z Plane@ Y=0(Y=0 daki X-Z Düzlemi) olmalõdõr. 29. Ana araç çubuğundan Perspective Toggle(Perspektif Göster) kutusunu tõklayõnõz. Yapõnõn bir perspektif görünüşü görünür. 30. Yan araç çubuğundan Set Intersecting Line Select Mode(Çizgi ile kesilenleri seç) kutusunu tõklayõnõz ve tüm düşey ile köşegen elamanlarõ çizgi ile seçiniz. Şu anda 20 çubuk elaman işaretlenmiş olmalõdõr. Bunu SAP2000 penceresinin sol alt köşesine bakarak doğrulayabilirsiniz. 31. Edit(İlave) menüsünden Divide Frames (Çubuk Elemanlarõ Böl)seçeneğini seçerek Divide Selected Frames(Seçili Çubuk Elemanlarõ Böl) diyalog kutusunu görüntüleyiniz. 32. Bu diyalog kutusunda : Break At Intersections With Selected Frames(Seçili Çubuklarõ Kesişim Yerlerinden Ayõr) ve Joints(Noktalar) a tõklayarak onlarõ seçin. OK kutusunu tõklayarak düşey çubuklarõn altõsõnda birer orta nokta eklenir. 33. Ana araç çubuğundan xz 2D Wiew(İki Boyutlu xz Görüntüsü) kutusunu tõklayarak X-Z düzleminde bir görüntü oluşturunuz. 34. Birimleri değiştirmek için sağ alt köşedeki kip-in bölümünü tõklayõnõz. 35. Define(Belirleme) menüsünden Materials... (Malzemeler...)seçeneğini seçerek Define Materials(Malzemeleri Belirle) diyalog kutusunu görüntüleyiniz. 36. Materials (Malzemeler) bölümündeki STEEL(ÇELİK) 'i tõklayarak işaretleyiniz ve daha sonra Modify/Show Material (Malzemeyi Düzenle/Göster) kutusunu tõklayarak The Material Property Data (Malzeme Özellik Bilgileri) diyalog kutusunu görüntüleyiniz. 37. Bu diyalog kutusunda : Modulus of Elasticity(Elasite Modülü) 'nün 29000 olduğunu kontrol ediniz. Poisson s Ratio(Poisson Oranõ) 'nõn 0.3 olduğunu kontrol ediniz. Steel Yield Stress, Fy(Çelik Akma Gerilmesi,Fy) 'nin 36 olduğunu kontrol ediniz. 38. Materials(Malzemeler) bölümünde CONC(BETON)'u tõklayarak işaretleyin ve ve daha sonra Modify/Show Material (Malzemeyi Düzenle/Göster)kutusunu tõklayarak The Material Property Data (Malzeme Özellik Bilgileri) diyalog kutusunu 39. Bu diyalog kutusunda : Modulus of Elasticity(Elasite Modülü) 'nün 3600 olduğunu kontrol ediniz. Poisson s Ratio(Poisson Oranõ) 'nõn 0.2 olduğunu kontrol ediniz. OK kutusunu iki kere tõklayarak tüm diyalog kutularõndan çõkõnõz. 40. Birimleri değiştirmek için sağ alt köşedeki kip-ft bölümünü tõklayõnõz.
41. Define(Belirleme) menüsünden Materials... (Malzemeler...) seçeneğini seçerek Define Materials(Malzemeleri Belirle) diyalog kutusunu görüntüleyiniz. 42. Materials (Malzemeler) bölümünde CONC 'õ tõklayarak işaretleyin ve ve daha sonra Modify/Show Material (Malzemeyi Düzenle/Göster) kutusunu tõklayarak The Material Property Data (Malzeme Özellik Bilgileri) diyalog kutusunu 43. Bu diyalog kutusunda : Weight Per Unit Volume(Birim Hacim Ağõrlõğõ) 'nõn 0.15 olduğunu kontrol ediniz. OK kutusunu iki kere tõklayarak tüm diyalog kutularõndan çõkõnõz. 44. Define(Belirleme) menüsünden Frame Sections... (Çubuk Kesitleri...) seçeneğini seçerek Define Frame Sections(Çubuk Kesitlerini Belirle) diyalog kutusunu 45. Bu diyalog kutusunda : Click To bölümünde aşağõya doğru açõlan Import I/Wide Flange(I Profili/Geniş Başlõklõ Kesit Gir) görülür. Buradan Import I/Wide Flange(I Profili/Geniş Başlõklõ Kesit Gir) kõsmõnõ tõklayõnõz. Section Property File(Kesit Özellikleri Dosyasõ) diyalog kutusunda SAP2000 dosyalarõ içerisinden Sections.pro (Profil Kesitleri) dosyasõnõ işretleyiniz ve aç kutusuna tõklayõnõz. Parçalar kestleriyle birlikte listeli bir biçimde verilir.bu diyalog kutusunda: Alttaki listeden W6X12 parçasõnõ tõklayõnõz. OK butonuna üç kere tõklayarak tüm diyalog kutularõndan çõkõnõz. 46. Define(Belirleme) menüsünden Shell Sections...(Plak Kesitler...)seçeneğini seçerek Define Shell Sections (Plak Kesitleri Belirle) diyalog kutusunu görüntüleyiniz. 47. Click To bölümünden Modify/Show Section (Kesit Özelliklerinde Değişiklik Yap/Mevcut Özellikleri Göster) kutusunu tõklayarak Shell Sections(Plak Kesitler) diyalog kutusunu görüntüleyiniz. 48. Bu diyalog kutusunda : Material(Malzemeler) kõsmõnõn CONC olduğunu kontrol ediniz. Thickness(Kalõnlõk) bölümünde Membrane ve Bending için 1 olduğunu kontrol ediniz. Type(Tip) bölümünden Shell(Plak ) seçeneğinin seçili olduğunu kontrol ediniz. OK kutusunu iki kere tõklayarak tüm diyalog kutularõndan çõkõnõz. 49. Yan araç çubuğundan Select All(Hepsini Seç) kutusunu tõklayarak tüm elamanlarõ seçiniz. 50. Assign(Atama) menüsünden Frame(Çubuk) seçeneği altõndan Sections... (Kesitler...)seçeneğini seçerek Define Frame Sections(Çubuk Kesitlerini Belirle) diyalog kutusunu görüntüleyiniz. 51. Bu diyalog kutusunda :
Frame Sections(Çubuk Kesitleri) bölümünden W6X12 'yi tõklayõnõz. 52. Show Undeformed Shape(Yapõnõn Orijinal Şeklini Görüntüle) kutusunu tõklayarak elamanlarõn kesitleri ile ilgili görüntüleri kaldõrõnõz. 53. Define(Belirleme) menüsünden Static Load Cases...(Statik Yük Durumlarõ...) seçeneğini seçerek Define Static Load Case Names(Statik Yük Durumu Adlarõnõ Belirle) diyalog kutusunu görüntüleyiniz. 54. Bu diyalog kutusunda : Edit(İlave Et) de Load(Yük) kutusuna DL yazõnõz. Change Load(Yükü Değiştir) kutusunu tõklayõnõz. Edit(İlave Et) de Load(Yük) kutusuna LL yazõnõz. Type(Tip) 'õn alt menüsünden Live(Hareketli) 'y seçiniz. Self Weight Multiplier(Kendi AğõrlõğõnõnÇarpanõ) kutusuna 0 yazõnõz. Add New Load(Yeni Yük İlave Et) kutusunu tõklayõnõz. 55. Yan araç çubuğundan Select All(Hepsini Seç) kutusunu tõklayarak tüm elamanlarõ seçiniz. 56. Assign(Atama) menüsünde Shell Static Loads... (Plak Statik Yükleri...)altõndan Uniform...(Üniform...) seçeneğini seçerek Shell Uniform Loads(Plak Üniform Yükleri) diyalog kutusunu görüntüleyiniz. 57. Bu diyalog kutusunda : Load Case Name(Yük Durumu Adõ) altõndaki kutudan LL'yi seçiniz. Uniform Load(Üniform Yük) bölümündeki Load(Yük) kutusuna -0.25 yazõnõz ve Direction(Yön) altõndaki kutudan Global Z(Asal Z) 'yi seçiniz. Options(Seçenekler) bölümünde Add To Existing Loads(Mevcut Yükleri İlave Et) seçeneğini seçiniz. Yükü uygulamak için OK kutusunu tõklayõnõz. 58. Pencere görüntüsünü temizlemek için Show Undeformed Shape(Yapõnõn Orijinal Şeklini Görüntüle) kutusunu tõklayõnõz. 59. X-Z Plane@Y=0(Y=0'daki X-Z Düzlemi) penceresini kapatmak için sağ üst köşedeki X(Kapat) işaretini tõklayõnõz. 60. Çözüm yapmak için Run Analysis(Çözümü Başlat) kutusunu tõklayõnõz. 61. Çözüm tamamlandõktan sonra penceredeki mesajlarõ kontrol ediniz (uyarõ veya hata olmamalõdõr) ve OK kutusunu tõklayarak Çözüm penceresini kapatõnõz. 62. Options(Seçenekler) menüsünden Preferences...(Ön Belirlemeler...) seçeneğini seçerek Preferences(Tercihler) diyalog kutusunu görüntüleyiniz. 63. Bu diyalog kutusunda : Steel(Çelik) kõsmõnõ tõklayõnõz.
Steel Design Code(Çelik Boyutlandõrma Yönetmeliği) alt menüsünden AISC- ASD89 seçeneği seçili değilse onu seçiniz. 64. Çelik elamanlarõn çizim ve boyutlandõrmasõnõ kontrol etmek için Design(Boyutlandõrma) menüsünden Start Design/Check Of Structure(Boyutlandõrmayõ Başlat/Yapõyõ Kontrol Et) seçeneğini tõklayõnõz. 65. Boyutlandõrma kontrolü tamamlandõğõnda gerilme oranlarõ görüntülenir.