Dil, bir köprüdür; tarih, bir köprüdür; inanç, bir köprüdür. Köklerimize inmeli ve olayların böldüğü tarihimizin içinde bütünleşmeliyiz M. Kemal ATATÜRK KÜNYE Resmî adı : Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Türü : Uluslararası Özerk, ortak Devlet Üniversitesi Eğitim dili : Türkçe ve Kazakça Kuruluş tarihi : 31 Ekim 1992 Mütevelli Heyet Başkanı : Prof.Dr. Osman HORATA Üniversite Rektörü : Prof.Dr. Valihan ABDİBEKOV Rektör Vekili (Birinci Yardımcısı) : Prof.Dr. Musa YILDIZ Merkez Yerleşke : Bekzat Sattarhanov Caddesi No: 29 Türkistan / KAZAKİSTAN Tel: +7 72533 636 36 Belgegeçer: +7 72533 636 05 e-posta: yesewiun@mktu.turkistan.kz www.yesevi.edu.kz Mütevelli Heyet Başkanlığı : Taşkent Caddesi Şehit Temel Kuloğlu Sokak No: 30 06490 Bahçelievler Ankara / TÜRKİYE Tel: +90 312 216 06 00 Belgegeçer: +90 312 215 22 09 e-posta: ayubilgi@yesevi.edu.tr www.yesevi.edu.tr
HOCA AHMET YESEVİ ULUSLARARASI TÜRK - KAZAK ÜNİVERSİTESİ TANITIM KİTAPÇIĞI ANKARA 2013
içindekiler Logo....................................... 3 Sunuş..................................... 4 Önsöz..................................... 6 Tarihçe.................................... 13 Misyonumuz............................. 16 Vizyonumuz.............................. 16 Temel Değerlerimiz...................... 17 Ahmet Yesevi............................ 19 Eğitim-Öğretim.......................... 20 Eğitim Dili................................. 21 Örgün Eğiitim............................ 21 Üniversiteye Öğrenci Kabulü.......... 22 Öğrenci İşleri............................. 24 Dış İlişkiler............................... 24 Denklik.................................... 25 Eğitim ve Rehberlik Merkezi........... 25 Ekonomi Fakültesi....................... 29 Tarih ve Eğitim Fakültesi............... 31 Filoloji Fakültesi.......................... 33 Hukuk Fakültesi......................... 35 Bilişim Teknolojileri ve Mühendislik Fakültesi................... 37 Tıp Fakültesi.............................. 39 Fen Fakültesi............................. 41 Spor ve Sanat Fakültesi................ 43 Uzaktan Eğitim Fakültesi............... 45 Açık Öğretim Fakültesi................... 47 Türkistan Ahmet Yesevi Meslek Yüksekokulu..................... 49 Türkoloji Araştırma Enstitüsü.......... 50 Avrasya Araştırma Enstitüsü.......... 50 Ekoloji Araştırma Enstitüsü............ 51 Müze ve Arkeoloji Araştırmalar Enstitüsü.................................. 51 Hazırlık ve Dil Öğretim Merkezi....... 52 Türkiye Türkçesiyle Uzaktan Eğitim Programları Araştırma ve Uygulama Merkezi...................... 54 Yaygın Eğitim Merkezi.................. 56 Tıp Fakültesi Hastanesi................ 58 Sağlık Merkezi........................... 60 Botanik Bahçesi......................... 61 Kültür Merkezi........................... 62 Kütüphane............................... 64 Resimli Türk Dünyası Tarihi Müzesi... 65 Arkeoloji Müzesi......................... 65 Prodüksiyon Merkezi................... 66 Bilgisayar Merkezi....................... 67 Tercüme Merkezi........................ 67 Öğrenci Yurtları.......................... 68 Yemekhane............................... 69 Lojmanlar................................. 70 Yesi Oteli.................................. 71 Turan Misafirhanesi..................... 71 Haberleşme.............................. 72 İnternet.................................... 72 Basımevi.................................. 73 Kültür - Sanat............................ 74 Yesevi Sanat Topluluğu................. 74 Öğrenci Kulüpleri........................ 75 Spor....................................... 77 Süreli Yayınlarımız....................... 78 Kazakistan................................ 80
ahmet yesevi üniversitesi LOGO Üniversitemiz logosu, 2008 yılında yeniden tasarlanmış ve 33. Mütevelli Heyet toplantısında alınan kararla 2009 yılı Şubat ayından itibaren kullanılmaya başlanmıştır. Daha önceki logo, Türk ve Kazak bayraklarının birlikte yer aldığı açılmış bir kitap sayfalarından meydana gelmekte idi. Yeni logo, Ahmet Yesevi Türbesi ile dostluk ve barışın simgesi laleden esinlenerek oluşturulmuştur. Dört ana rengin kullanıldığı logoda, kırmızı ve mavi renklerden oluşan eğitim meşalesi, Türkiye ve Kazakistan bayrakları ile Türk- Kazak dostluğunu sembolize etmektedir. Logo, Türkiye de Türkçe, Kazakistan da ise Kazakça olarak kullanılmaktadır.
SUNUŞ aahmet Yesevi Üniversitesinin kök saldığı Türkistan bölgesi, Orta Çağ ın kaderini değiştiren gelişmelerin temellerinin atıldığı, tarihî bir ilim ve kültür merkezidir. 10 12. yüzyıllarda, Türk devletlerinin yönetimi altında gerçekleşen, bilim, düşünce, kültür ve sanat alanındaki büyük gelişmeler, Türkleri Orta Çağ ın zirvesine taşırken; Batı da ise karanlık dönemi sona erdirecek Rönesans ve reform hareketlerinin fitilini ateşler. Prof. Dr. Osman HORATA Mütevelli Heyet Başkanı Ahmet Yesevi Üniversitesi, Türkiye ve Kazakistan Cumhuriyetleri arasında imzalanan uluslararası anlaşma ile bu kadim ilim ve kültür merkezini yeniden canlandırmak ve Türk devlet ve toplulukları arasındaki bilimsel ve kültürel ilişkilerin geleceğini şekillendiren güçlü bir köprü olabilmek amacıyla yola koyulmuştur. Üniversitenin bu anlamlı yolculuğunda en büyük güvencemiz, çağın ruhunu özümsemiş, toplumsal sorumluluğu yüksek, Atatürk ün ifadesiyle, köklerine inip tarihimizde buluşarak, Türk kültürünü âtinin yüksek medeniyet ufkunda yeni bir güneş gibi doğduracak, demokratik ve hür düşünceli öğrencilerimiz olacaktır. Ahmet Yesevi meşalesini taşıma onuru ve fırsatı bulan bizler de, bu anlamlı yolculuğa; eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri açısından evrensel standartları yakalamayı
Amacımız, Ahmet Yesevi Üniversitesini, gerek alt yapı, gerekse eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri açısından uluslararası saygınlıkta, örnek bir kurum hâline getirmektir. amaçlayan, kaynaklarını önceliklerine göre etkin ve verimli kullanan, Üniversitemizi rekabet gücü yüksek bir kurum hâline getirerek katkıda bulunmaya çalışacağız. Amacımız, Ahmet Yesevi Üniversitesini, gerek alt yapı, gerekse eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri açısından uluslararası saygınlıkta, örnek bir kurum hâline getirmektir. Bu yolda temel değerlerimiz, bilgelik, erdem ve cesaret olacaktır. Bunlar, çok erken tarihlerde Türk milletinin şahsında doğmuş ve gelişmiş; Türklerin hakanlarında aradıkları vasıflar olarak bengü taşlara kazınmış kavramlardır. Bilgelik, bilgili olmanın ötesinde, yüksek kavrayış, sezgi ve düşünceyi; erdem, fedakârlık, dostluk, birlik, vefa, samimiyet, dürüstlük, cömertlik, konukseverlik gibi yüksek ahlaki değerleri ve üstün meziyetleri ifade eder. Atatürk de bizlere, millî vicdanımızı oluşturan erdemlerimizi koruyarak, millî kültürü çağdaş medeniyetler seviyesinin üstüne çıkarma hedefini göstermiştir. Üniversitemizin köklü geçmiş ile güçlü gelecek arasındaki bu anlamlı yolculuğunda, Ahmet Yesevi ailesinin bütün fertlerinin yolu açık, azığı bol olsun!
ÖNSÖZ Prof. Dr. Valihan ABDİBEKOV Rektör hhoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi, Kazakistan Cumhuriyeti'nin bağımsızlığıyla aynı yaşta olan kutsal bir merkez, bütün Türk gençlerinin bilim yuvasıdır. Bizzat Kazakistan Cumhurbaşkanının kararıyla kurulan bu bilim yuvası, bugün Kazakistan daki güçlü yüksek öğretim kurumlarından biri hâline gelmiştir. 31 Ekim 1992 tarihinde Kazakistan ve Türkiye Cumhuriyetleri arasında imzalanan anlaşmanın ardından Üniversiteye uluslararası statü verilmiştir. Üniversitemizde, dünyanın 15 ayrı ülkesinden gelen 29 topluluğun temsilcilerinden oluşan 14 bine yakın öğrenci eğitim görmektedir. Kökleri bir olan Türk halklarını birleştiren bu bilim merkezi, tarihî ve manevi bağları derin olan bütün Türk toplumu için ortak bir ocaktır. Üniversitemiz, Kazakistan daki uluslararası statüdeki iki üniversiteden biridir. Ahmet Yesevi Üniversitesi, eğitim sistemi bakımından sadece Orta Asya değil, Avrasya da ve onun içindeki Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri içinde ön sıralarda yer almaktadır. Üniversitemizin dünya seviyesinde ileri üniversiteler arasında yer alması için de gerekli şartları hazırlamamız gerekir. Bu, üniversitede hazırlanmakta olan bölümlerin ders programları ve ders planlarının Avrupa standartlarına uygun hâle getirilmesine, akademik derecelerinin uluslararası seviyede kabul edilmesine, çift diploma programlarının gerçekleşmesine imkân verecektir.
Bilimi ancak öz kültüründen ayrılmayan nesiller yapabilir Üniversiteyi dünya standartlarına yükseltebilmek için araştırma üniversitesine dönüştürmeyi öncelik olarak ele aldık. Araştırma üniversitesinin eğitime, bilime dayalı ekonomiye büyük katkısı vardır. Dünyada araştırma üniversitelerinin sayısı, yüksek öğretim kurumları sayısının %5 inden fazla değildir. Yani sadece bilim adamları ve laboratuvarları güçlü üniversiteler araştırma üniversitesi olabilirler. Gelecekte üniversitemizin şehir dışındaki eğitim binasında bilimsel araştırma merkezleri çalışacaktır. Araştırma üniversitesinin en büyük zenginliği ve sermayesi de; öğrenciler, yüksek lisans öğrencileri, doktora öğrencileri ve bilim adamlarıdır. Onun için, ilk önce araştırmacı bilim adamlarımızın kalitesini, bilim seviyesini artırmak, bizim ilk görevimizdir. Kazakistan ın güzide Üniversitesi olmak için bütün gücümüzle çalışacağız. Eğitim ve bilim alanında önümüzde çok hedeflerimiz bulunmaktadır. Birlikte yapacağımız çok işlerimiz var Aynı kökten gelen Türk halklarının edebiyat, kültür, bilim alanlarında bütün dünyaca meşhur, yeterli sayıda ortak şahsiyetlerimiz vardır. Ortak kültürümüz, ortak eğitim ve bilimimiz varken, bizlerin büyük başarılara imza atmamamız düşünülemez. Demek ki, kıvanç duyduğumuz, ortak millî kültürü, ortak gelenekleri olan, ayrılmayan bir milletin fertleriyiz. Gelenek ise, bilim için çok gereklidir. Sebebi ise, milletine hizmet edecek ve bilim yapacak olanlar, öz kültüründen ayrılmayan nesillerdir.
Prof. Dr. Musa YILDIZ Rektör Vekili aahmet Yesevi Üniversitesinin temelleri Türkistan Devlet Üniversitesi olarak 1991 yılında atılmış ve temel görevi Orta Asya nın tarihî ilim ve kültür merkezi olan Türkistan şehrini kalkındırmak şeklinde belirlenmiştir. 1992 yılında Türkistan Şehrinde Uluslararası Hoca Ahmet Yesevi Türk- Kazak Üniversitesi Kurulmasına Dair Anlaşma ile Türkiye- Kazakistan'ın ortak ve uluslararası bir öğretim kurumu hâline gelen Üniversiteye öğrenci alımı 1994-1995 öğretim yılında başlamıştır. Bugüne kadar da Türk dünyasının her tarafında hizmet veren yetmiş bine yakın mezun vermiştir. Üniversitenin adını aldığı Hoca Ahmet Yesevi (ö.1166), İlahî aşk, sevgi ve hoşgörüyle özdeşleşmiş, biçimi değil, özü ön plana almış olan ölümsüz bir şahsiyettir. O, doğudan batıya Türk halklarının önde gelen manevi mimarlarındandır. Onun yaktığı ilim ve irfan meşalesi Türk dünyasının önünü açmış ve Türk-İslam medeniyet dairesinin temel taşlarını oluşturmuştur. Hikmet leri bütün insanlığa hikmet dersleri verirken, dilimizin gelişmesi ve zenginleşmesine büyük katkılar sağlamıştır. Ahmet Yesevi Üniversitesi eğitim-öğretime başladığı tarihten bu yana istikrarlı bir şekilde gelişmiş, bulunduğu bölgenin eğitim seviyesinin yükselmesine katkıda bulunmasının yanında, küçük bir yerleşim yeri olan Yesi den yüz bini aşan nüfusuyla hızla gelişen Türkistan şehrinin oluşmasına vesile 8 A h m e t Y e s e v i Ü n i v e r s i t e s i
Türk dünyasının manevî başkentinde olan bu üniversitenin Orta Asya da ve Uluslararası düzeyde etkili bir cazibe merkezi olabilmesi için dinamik kadromuz bütün çabasını sarf edecektir. Ahmet Yesevi Üniversitesi ailesi görev ve sorumluluklarının bilincindedir. olmuştur. Dolayısıyla Türk milletinin kimliği ve din anlayışının şekillendiği Türk-İslam medeniyeti dairesinin oluşmasında önemli bir coğrafya olan Türkistan bölgesinin adıyla anılan bir şehir olması da yüklendiği misyon bakımından oldukça anlamlıdır. Kazakistan, 1997 yılında 2030 stratejisini, 2012 yılında da 2050 stratejisini ilan etmiş ve kararlı adımlarla bu stratejisini geliştirmeye çalışan dünyanın parlayan yıldızlarından birisidir. Bu vizyoner devlet anlayışının hâkim olduğu Kazakistan ile son yıllarda dünyanın ilk on ekonomisine sahip devletler arasına girmeyi kendisine hedef edinen Türkiye Cumhuriyeti'nin akademik ve idari kadrolarıyla destek verdiği Ahmet Yesevi Üniversitesi bir dünya üniversitesi olma yolunda ilerlemektedir. Türk dünyasının manevi başkentinde olan bu üniversitenin Orta Asya da ve uluslararası düzeyde etkili bir cazibe merkezi olabilmesi için dinamik kadromuz bütün çabasını sarf edecektir. Ahmet Yesevi Üniversitesi ailesi görev ve sorumluluklarının bilincindedir. Bu bilinçle Ahmet Yesevi ruhuna uygun bir şekilde yüksek ideallerle bilimsel çalışmalarını ve eğitim-öğretim faaliyetlerini azim ve kararlılıkla sürdürecektir. Bu çalışmalar dost, kardeş ve stratejik ortak iki ülke olan Türkiye ve Kazakistan arasındaki ilişkileri bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da artan bir şekilde devam ettirecektir. Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi gelecektir, geleceğimizdir A h m e t Y e s e v i Ü n i v e r s i t e s i 9
A h m e t Y e s e v i Ü n i v e r s i t e s i Tarihçe Misyonumuz Vizyonumuz Temel Değerlerimiz Ahmet Yesevi
1 2 A h m e t Y e s e v i Ü n i v e r s i t e s i
TARİHÇE TAR HÇE Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi, Türkiye ve Kazakistan Cumhuriyetlerinin uluslararası, özerk statüye sahip, ortak devlet üniversitesidir. Üniversitenin temelleri, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan NAZARBAYEV in 6 Haziran 1991 tarihli kararıyla, Sovyetler Birliği nin dağılmasından kısa bir süre önce Türkistan Devlet Üniversitesi olarak atılmış ve üniversitenin temel görevi, Orta Asya nın tarihî ilim ve kültür merkezi olan Türkistan şehrini kalkındırmak olarak belirlenmiştir. Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nursultan NAZARBAYEV ile Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Süleyman DEMİREL arasında, 29 Nisan- 1 Mayıs 1992 tarihinde gerçekleşen Almatı zirvesinde yayımlanan Ortak Bildiri ve 1 Mayıs 1992 de iki ülke arasında imzalanan Eğitim, Bilim, Kültür ve Spor Alanlarında İşbirliği Anlaşması ile, Türkistan Devlet Üniversitesinin iki ülkenin ortak üniversitesi hâline getirilmesi kararı alınmış ve konuyla ilgili Mutabakat Zaptı, 28 Eylül 1992 de Ankara da imzalanmıştır. İki ülke Hükümetleri arasında, Türkistan Şehrinde Uluslararası Hoca Ahmet Yesevi Türk-Kazak Üniversitesi Kurulmasına Dair Anlaşma ise, 31 Ekim 1992 de Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Zirvesi nde Ankara da imzalanmıştır. Anlaşma, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 29 Nisan 1993 tarih 3904 sayılı Kanun ile onaylanmış ve Resmî Gazete nin 4 Mayıs 1993 tarih ve 21571 sayılı nüshasında yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anlaşma uyarınca hazırlanan İşbirliği Sözleşmesi ve Eki Tüzük, 30 Haziran 1993 te Almatı da imzalanmıştır. İşbirliği Sözleşmesi ve Tüzüğün T.C. Bakanlar Kurulu tarafından 24 Eylül 1993 tarih 93/4848 sayılı karar ile A h m e t Y e s e v i Ü n i v e r s i t e s i 1 3
onaylanması ve 15 Ekim 1993 tarih 21729 sayılı Resmî Gazete de yayımlanmasını müteakip, Üniversitenin kuruluşu tamamlanarak yönetimi Mütevelli Heyetine devredilmiştir. Üniversitenin ilk Mütevelli Heyet Başkanlığına, 18.10.1993 te Başbakan Başdanışmanı Namık Kemal Zeybek atanmıştır. 17.05.1999 tarihinde ikinci kez bu göreve atanan Zeybek, 20.07.2006 tarihine kadar görevini sürdürmüş ve yerini 20.07.2006 tarihinde Em. Org. Çetin Doğan a bırakmıştır. Doğan dan sonra Mütevelli Heyet Başkanlığına, 08.03.2008 tarihinde Hacettepe Üniversitesi öğretim üyesi ve AKDTYK Atatürk Kültür Merkezi Başkanı Prof. Dr. Osman Horata atanmıştır. Tüzük gereği Üniversite Rektörü Kazakistan Cumhuriyeti, Rektör Birinci Yardımcısı ise Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Öğretim Kurulu tarafından atanmaktadır. Şu an Üniversitenin Rektörlüğünü Prof. Dr. Valihan Abdibekov, Rektör Birinci Yardımcılığını ise Prof. Dr. Musa Yıldız yürütmektedir. Üniversitenin iki ülke arasında ortak ve uluslararası yükseköğretim kurumu hâline gelmesinden sonra, Ahmet Yesevi Üniversitesi adına öğrenci alımı 1994-1995 öğretim yılında başlamış ve bu çerçevede Türkiye den ve diğer Türk Devlet ve Topluluklarından öğrenciler Kazakistan a gönderilmiştir. Ahmet Yesevi Üniversitesinde, 2012-2013 eğitim-öğretim dönemi itibariyle 11 fakülte ve 1 yüksekokulda, 4.600 ü Türkiye den, 1.000 i Kazakistan dışındaki Türk Devletleri ve Topluklarından olmak üzere yaklaşık 14 bin öğrenci öğrenim görmekte ve 900 ü aşkın akademik personel görev yapmaktadır. Üniversitenin merkez yerleşkesi, Güney Kazakistan daki Türkistan şehrinde 300 hektarlık bir arazi üzerine kurulmuştur. Merkez yerleşke dışında, Türkistan ve Kentav şehirlerinde de eğitim binaları bulunmaktadır. 1993 yılında Çimkent Pedagoji Enstitüsü 1999 yılında da Taraz Enstitüsü Üniversitemize bağlanmıştır. 2009 yılında da, Çimkent teki Güney Kazakistan Tıp Akademisi öğrencilerinin mezun oluncaya kadar eğitimlerini 1 4 A h m e t Y e s e v i Ü n i v e r s i t e s i
üniversitemizde tamamlamaları kabul edilmiştir. 2008-2009 ders yılından itibaren ise Mütevelli Heyet kararıyla, Çimkent ve Taraz Enstitülerine Ahmet Yesevi Üniversitesi adına öğrenci alımı durdurulmuş ve bu enstitüler, Kazakistan Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığına devredilmiştir. Merkez yerleşkede, Türkistan başta olmak üzere bölge halkına hizmet veren Tıp Fakültesi Hastanesi, en son teknolojik araç-gereçlerle donatılmış ve 1 Aralık 2008 tarihinde hizmete açılmıştır. Türkiye ve Kazakistan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Abdullah Gül arasında, 21-24 Ekim 2009 tarihlerinde gerçekleşen Ankara zirvesinde, 22 Ekim 2009 tarihinde imzalanan Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi nin işleyişine Dair Anlaşma ile hak ve yükümlülüklerini yeniden düzenleyerek eğitim alanındaki işbirliğini daha da geliştirme iradesini ortaya koymuşlardır. Yeni Anlaşma ve eki Protokol, Kazakistan Parlamentosunda 9 Ocak 2012 de (Egemen Kazakistan Gazetesi, 17 Ocak 2012); Türkiye Büyük Millet Meclisinde 25 Ocak 2012 de 6272 Sayılı Kanunla (Resmî Gazete, 03.02.2012 tarih ve 28193 sayılı nüsha) kabul edilmiş; konuyla ilgili 05.03.2012 tarihli Bakanlar Kurulu kararı (Resmî Gazete, 23.03.2012 tarih ve 28242 sayılı nüsha) yayımlanmıştır. Anlaşmanın yürürlük tarihi 7 Ağustos 2012 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile (Resmî Gazete, 07.08.2012 tarih ve 28377 sayılı nüsha) 28 Mart 2012 olarak belirlenmiştir. Mütevelli Heyet Başkanlığı, Ankara daki binasında faaliyetlerini sürdürmektedir. Aynı şekilde, Türkiye Türkçesiyle Uzaktan Eğitim Programları (TÜRTEP) nın koordinasyonu ise Ankara daki birimlerinden yürütülmektedir. Her geçen gün eğitim-öğretim kalitesini artıran, fiziki altyapısıyla Kazakistan ın en modern üniversitelerinden biri olan Ahmet Yesevi Üniversitesi, Atatürk ün 1933 lerde söylediği köklerine inip tarihte buluşma yolundaki yürüyüşünü, sürekli gelişim anlayışıyla devam ettirmektedir. A h m e t Y e s e v i Ü n i v e r s i t e s i 1 5
MiSYONUMUZ MİSYONUMUZ Türk Dili konuşan Devlet ve Topluklara mensup öğrencileri, bir çatı altında eğitmek; hür ve bilimsel düşünce gücüne, çağdaş bilgi ve beceriye, toplumsal sorumluluk duygusuna sahip, insan haklarına saygılı, hoşgörülü, millî ve ahlâkî değerlere bağlı, sorgulayan, araştıran, girişimci, demokratik ve laik devlet esaslarına bağlı, tarih ve kimlik şuuruna sahip bireyler yetiştirmek; araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile bilim ve toplum hayatına katkıda bulunmaktır. ViZYONUMUZ VİZYONUMUZ Uluslararası standartlarda eğitim ortamı, bilimsel ve teknolojik araştırma altyapısı ve hizmet anlayışı ile eğitim ve araştırma faaliyetlerini yürüten, Türk Devlet ve Toplulukları arasındaki dostluk ve dayanışmanın sembolü, rekabet gücü yüksek bir üniversite olmaktır. 1 6 A h m e t Y e s e v i Ü n i v e r s i t e s i
TEMEL DE ERLERiMiZ TEMEL DEĞERLERİMİZ Dostluk, Eşitlik ve Hoşgörü : Üniversite, bütün faaliyetlerini kurucu devletlerin dostluğu, eşitliği ve kültürel farklılıklarına saygı ve hoşgörü temelinde yürütür. Bilimsel yaklaşım : Üniversite, bilgiye ulaşımın sağlanması ve yeni bilgi üretilmesinin temel görevi olduğunu kabul eder. Bu kapsamda herhangi bir kısıtlamayı kabul etmez. Konukseverlik : Kazakistan dışından gelen öğrenci ve personel başta olmak üzere, Türkistan şehri dışından gelen öğrencilere en üst düzeyde konukseverlik gösterilir. Kalite bilinci : Üniversite, eğitim-öğretim ve bilimsel araştırma faaliyetlerini, evrensel standartlarda yürütmeyi ve her alanda etkin bir kalite güvence sistemi oluşturmayı esas alır. Şeffaflık : Faaliyetler, paydaşların erişimine açık olarak gerçekleştirilir. Hesap verilebilirlik : Her düzeyde yetkilinin, eylem ve kararlarından dolayı hesap verme yükümlülüğü vardır. Adalet : Üniversite yönetimi kurum çalışanları arasında ayrım yapmaz, her düzeyde liyakate önem verir ve emeğe saygı gösterir. Katılımcı yönetim : Üniversite, çalışanları ve öğrencileri ile işbirliği, dayanışma ve paylaşma anlayışı içerisinde hareket eder. Yenilikçilik ve yaratıcılık : Çalışanlar, yenilikçi ve yaratıcı düşünce ve görüşlerini serbestçe dile getirir, risk alır. Katılımcılık : Çalışanlar, bireysel özellik ve idealizmlerini koruyarak her kademede yönetim süreçlerine katılır. Sürekli gelişim : Çalışanlar, üniversitenin tüm faaliyetlerini sürekli olarak iyileştirmek ve geliştirmek anlayışıyla hareket eder. Çevrecilik : Üniversite çalışanları çevreye duyarlıdır, doğal yaşamı korur ve geliştirir. Geleceğe inanmak : Çalışanlar, geleceğe ümitle bakar. Toplumsal sorumluluk : Üniversite, faaliyetlerini toplum yararı ve toplumla yakın ilişki içinde sürdürür ve toplumun her kesiminden insanın yaşam boyu eğitimine katkıda bulunur. A h m e t Y e s e v i Ü n i v e r s i t e s i 1 7
1 8 A h m e t Y e s e v i Ü n i v e r s i t e s i
AHMET YESEVİ AHMET YESEV Ahmet Yesevi... Türklerin manevi hayatına asırlarca hükmeden, Türk halk sufilik geleneğinin kurucusu; Arslan Baba dan teslim aldığı emaneti, insanlara hikmet leri aracılığı ile damla damla özümseten; kutsal emaneti Horasan Erenleriyle dünyanın dört bucağına ulaştıran; Türk diliyle yazdığı hikmetleriyle dilimizin gelişmesi ve zenginleşmesine büyük katkısı olan, Pîr-i Türkistan, Büyük Velî, öncü şair... Ahmet Yesevi nin hayatı hakkında bilinenler menkıbelere dayanmaktadır. Eldeki bilgilere göre, Çimkent şehrine bağlı Sayram kasabasında, bazı kaynaklara göre ise bugünkü adı Türkistan olan Yesi de doğmuştur. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, 1093 yılında doğduğu, 73 yıl yaşadığı ve 1166 yılında vefat ettiği kabul edilmektedir. Babası Sayram ın meşhur mutasavvıflarından olan İbrahim Ata (İbrahim Şeyh), annesi ise Sayramlı Musa Şeyh in kızı Ayşe Hatun dur. Yedi yaşındayken annesini, ardından babasını kaybetmiş ve ablası Gevher Şehnaz tarafından büyütülmüştür. İlk eğitimini babasından alan Yesili Ahmet, manevi eğitimini Yesi de devrin meşhur mutasavvıfı Arslan Baba dan almıştır. Daha sonra Buhara ya giderek Yusuf Hemedânî nin yanında manevi eğitimini tamamlamış ve onun ölümü üzerine 1160 da halife olmuştur. Bir süre sonra da Yesi ye dönerek, hayatının kalan kısmını insanları irşatla geçirmiştir. Altmış üç yaşına geldiğinde tekkesinin avlusuna yaptırdığı çilehaneye girmiş ve ömrünü burada tamamlamıştır. Türbesi, Türkistan şehrindedir. Yahya Kemal, Ahmet Yesevi nin Türk tarihi bakımından önemini; Şu Ahmet Yesevi kim, bir araştırın, göreceksiniz, bizim milliyetimizi asıl onda bulacaksınız. sözleriyle ifade eder. Tasavvufi Türk halk şiirinin öncüsü olan Ahmet Yesevi, düşüncelerini yayabilmek için millî nazım şekli olan dörtlüklerle, hece vezninde, yalın bir Türkçeyle şiirler yazmıştır. Hikmet adı verilen ve "Dîvân-ı Hikmet" adıyla bir kitapta toplanan şiirler, İslamiyetin Türkler arasında yayılmasında büyük rol oynamıştır. A h m e t Y e s e v i Ü n i v e r s i t e s i 1 9
E T M - Ö RET M Üniversitemiz, eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerini, Kazakistan ın Türkistan şehrinde bulunan ana yerleşkesinde örgün, açık (dışarıdan) ve uzaktan (internet üzerinden) eğitim olarak yürütmektedir. Öğrencilerimize, çağdaş ve nitelikli bir eğitim sunmanın yanı sıra, ahlaki değerlerin benimsetilmesi, sorgulama, tartışma ve demokrasi kültürünün yerleştirilmesi, bunların akademik hayatta ve yerleşkelerimizde kökleşmeleri için de özen gösterilmektedir. Üniversitemiz, denkliği sağlanmış akademik programları yanında, Türkçe ve Kazakça yaptığı eğitimle, Türkiye ve Kazakistan ın diğer üniversitelerinden farklı bir özelliğe sahiptir. Her düzeydeki öğrencilerin akademik ihtiyaçlarına yeterli fizikî yapılar, laboratuvarlar, uygulama alanlarının yanında, öğrencilerin alanlarında kişisel ilgi ve yetenekler geliştirmesine uygun rehberlik ve mesleki yönlendirme şartları sağlanmıştır. Akademik personelimiz, Kazakistan, Türkiye ve diğer ülkelerin seçkin bilim adamlarından oluşmaktadır. Bu ve bunun gibi özellikleri sebebiyle üniversitemiz, Kazakistan ın rekabet gücü yüksek üniversiteleri arasındadır. 2 0 A h m e t Y e s e v i Ü n i v e r s i t e s i
E T M D L Üniversitemizde eğitim-öğretim dili, Kazakça ve Türkçedir. Ayrıca Üniversite Senatosunun kararıyla, bazı bölümlerde, belirlenen oran dâhilinde, eğitim Rusça ve İngilizce yapılabilmektedir. Üniversitede Türkiye ve Kazakistan başta olmak üzere Türk Cumhuriyetleri ile diğer Türk ve Akraba Topluluklarından gelen öğrenciler öğrenim görmektedir. Takip edeceği programın eğitim dilini bilmeyen öğrencilere bir yıl hazırlık eğitimi verilmektedir. Bu amaçla Türkiyeli öğrencilere Kazakça ve Rusça, Türk Dünyasından gelen öğrencilere ise Kazakça ve Türkçe öğretilmektedir. Ayrıca Türkiye Cumhuriyeti nin sağladığı kota ile ücretsiz eğitim görmek isteyen Kazakistan vatandaşı öğrenciler, 2013-2014 öğretim yılından itibaren bir yıllık Türkçe-İngilizce hazırlık sınıfı okumaya başlamışlardır. ÖRGÜN E T M Örgün eğitim-öğretim, yıl olarak iki dönemden ibaret olup, mezun olma durumundaki sınıflar hariç, tüm sınıflar için 30 haftalık bir süreyi kapsar. Eğitim-öğretim süresi, bölümlere göre farklılık gösterir. Dönem usulü ve kredili ders geçmeye dayalı eğitim-öğretim sistemimiz, öğrenci merkezli bir akademik ortamda yürütülmektedir. Üniversitemizde örgün eğitimöğretim, harçsız ve burslu (grant), harçsız (kvota) ve ücretli olarak yapılmaktadır. Öğrencilerin bursları dönem sonundaki not ortalamalarına göre devam eder veya kesilir. Türkiyeli öğrenciler için eğitim öğretim harçsızdır. Kazakistan Cumhuriyeti dışından kabul edilen, ücretsiz ve burslu örgün eğitim öğrencileri, yönetmeliklerde belirlenen şartları yerine getirememeleri hâlinde, burs haklarını kaybederler fakat eğitim ücreti ödemezler. A h m e t Y e s e v i Ü n i v e r s i t e s i 2 1
ÜN VERS TEYE Ö RENC KABULÜ ggiriş sınavını kazanan Kazakistan Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti ve diğer ülkelerin lise ve dengi okul mezunu vatandaşları, üniversitemizde öğrenim görme hakkına sahiptir. Üniversitemiz Tüzüğü gereği, öğrenciler, Kazakistan Cumhuriyeti, Türkiye Cumhuriyeti, diğer Türk Cumhuriyetleri vatandaşları ile Türk ve Akraba Toplulukları mensuplarından oluşmaktadır. Kazakistan dan Kazakistan vatandaşı olan öğrenciler, Kazakistan Eğitim ve Bilim Bakanlığınca yapılan merkezî öğrenci seçme sınavlarında aldıkları puanlar ve kontenjanlar göz önüne alınarak yerleştirilmektedirler. Türkiye den Türkiye den gidecek öğrencilerin seçme, kabul ve yerleştirme işlemleri, ilgili bölümler için öngörülen puan türlerine göre Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yapılan merkezî sınava göre gerçekleştirilmektedir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı öğrenciler, hangi bölüme yerleştirilmiş olur-
larsa olsunlar, bir yıl hazırlık sınıfı okumaları ve başarılı olmaları gerekmektedir. Hazırlık sınıfında başarısız olan öğrencilerin Üniversite ile ilişiği kesilmektedir. Hazırlık hariç, üst sınıfta okuyup da başarısız olan öğrenciler, öğrenimlerine ücretsiz olarak devam ederler ancak burs haklarını kaybederler. Ayrıca öğrencilerin bursları, dönem sonundaki notlarına göre devam eder veya kesilir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı öğrencilere, yılda bir defaya mahsus olmak üzere başarı durumlarına göre ulaşım ücreti desteği sağlanmakta; barınma ve kişisel giderleri kendilerince karşılanmaktadır. Türkiye den Üniversitemizde öğrenim görmeye hak kazanan yeni öğrencilerin pasaport ve vize işlemlerinin tamamlanmasını müteakip Türkistan a ulaştırılmaları, Mütevelli Heyet Başkanlığınca koordine edilmektedir. Hazırlık sınıfında yurtta kalmak zorunludur. Yurt ücreti yıllık yaklaşık 150 ABD Doları dır. Öğrenci kesin kayıtları Üniversite Rektörlüğünce yapılmaktadır. Türk Dünyasından Türk Cumhuriyetleri ile Türk ve Akraba Topluluklarından öğrenci seçimi Rektörlük tarafından yapılmaktadır. Posta yoluyla, internet üzerinden ya da anlaşma yapılan resmî kurum ve kuruluşlar aracılığıyla Rektörlüğe gelen başvurular, kurulan komisyon tarafından belirlenen ölçütlere göre değerlendirilerek öğrenci seçimi yapılır.
Ö RENC LER DI L K LER BÖLÜMÜ rrektörlük bünyesinde faaliyet gösteren Dış İlişkiler Bölümü; üniversitede eğitim ve görev almak amacıyla gelen yabancı uyruklu vatandaşların vize, pasaport, kayıt ve geçici ikamet işlemlerini yapmaktadır. Ayrıca, yabancı ülkelerin yüksek öğretim kurumlarıyla işbirliği anlaşmaları gerçekleştirmektedir. üüniversitemize Türkiye den öğrenim görmek üzere gidecek öğrencilerin gidiş işlemleri, Mütevelli Heyet Başkanlığımız bünyesindeki Dış İlişkiler Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Üniversite Rektörlüğü bünyesinde faaliyet gösteren Yabancı Uyruklu Öğrenci İşleri Birimi; Türkiye, Türk Devlet ve Akraba Topluluklardan gelen öğrencilerin resmî iş ve işlemlerini yürütmektedir. Aynı zamanda öğrencilerimizin aileleri başta olmak üzere ülkelerindeki resmi kurum ve kuruluşlarla irtibatı sağlamaktadır. 2 4 A h m e t Y e s e v i Ü n i v e r s i t e s i
adenkl K Ahmet Yesevi Üniversitesinin diplomaları, Kazakistan ve Türkiye de aynı alan ve seviyede öğretim yapan yüksek öğretim kurumları diplomalarına ve bunların milletler arası geçerliliğine eş değerde olup, sahiplerine aynı hakları sağlar. Üniversitenin verdiği diplomaların başka devletlerde geçerli olabilmesi, bu devletlerle yapılan veya yapılacak olan anlaşmalara bağlıdır. E T M VE REHBERL K MERKEZ ü Üniversitemizde eğitim ve rehberlik işleri bir merkezde toplanmıştır. Bünyesinde; Gençlik Komitesi, Öğrenci Başkanlıkları, Yatakhaneler Müdürlüğü, Spor Kulüpleri, Öğrenci Kulüpleri vb. faaliyetleri yürütülmektedir. A h m e t Y e s e v i Ü n i v e r s i t e s i 2 5