CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ 2008 YILI FAALİYET RAPORU NİSAN-2009
İÇİNDEKİLER ÜST YÖNETİCİ SUNUŞU 1) GENEL BİLGİLER Kısaca Üniversitemiz Tarihi a) Misyon ve Vizyon b) Tanımlar, Yetki, Görev ve Sorumluluklar... c) İdareye İlişkin Bilgiler.... i) Fiziksel Yapı.. ii) Örgüt Yapısı.. iii) Bilgi ve Teknolojik Kaynaklar. iv) İnsan Kaynakları.. v) Sunulan Hizmetler vi) Yönetim ve İç Kontrol Sistemi. d) Diğer Hususlar.... 2) AMAÇ ve HEDEFLER.. a) İdarenin Amaç ve Hedefleri... b) Temel Politikalar ve Öncelikler. c) Diğer Hususlar.... 3) FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER.. a) Mali Bilgiler... i) Bütçe Uygulama Sonuçları... ii) Temel Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar... iii) Mali Denetim Sonuçları... iv) Diğer Hususlar... b) Performans Bilgileri. i) Performans Bilgileri...... ii) Stratejik Amaçlar Kaynak İhtiyacı Tablosu (2009). iii) İdare Performans Tablosu.... 4) KURUMSAL KABİLİYET ve KAPASİTENİN 5) DEĞERLENDİRİLMESİ. a) Üstünlükler.. b) Zayıflıklar... c) Tehditler... d) Fırsatlar. SONUÇ.... 2
Tablolar Listesi Tablo 1- Birimleri Yerleşkelere Dağılımı Tablo 2- Eğitim Alanı Kapasiteleri Tablo 3- Spor Alanları Tablo 4- Üniversite Kapalı Alanları Tablo 5- Üniversite Kantin Mülkiyetleri Tablo 6- Toplantı ve Konferans Salonlarımız Tablo 7- Özürlü Öğrenci Sayısı Tablo 8- Akademik ve İdari Personel Hizmet Alanları Tablo 9- Ambar, Arşiv, Atölye Alanları Tablo 10- Bilgisayar ve Diğer Cihazlar Tablo 11- Diğer Teknolojik Kaynaklar Tablo 12- Tam Zamanlı Akademik Personel Tablo 13- Yabancı Uyruklu Akademik Personel Tablo 14- Diğer Üniversitelere Görevlendirilen Akademik Personel Tablo 15- Başka Üniversiteden Kurumumuzda Görevlendirilen Akademik Personel Tablo 16- İdari Personel Tablo 17- İdari Personelin Eğitim Durumu Tablo 18- Öğrenci Sayıları Tablo 19- Yabancı Uyruklu Öğrenciler Tablo 20- Üniversitemiz Hastanesi Alanları Tablo 21- Birimlere Göre Hasta Sayıları Tablo 22- CBÜ Hastanesi Yıllara Göre Poliklinik Hasta Sayısı Tablo 23- Sağlık-Kültür ve Spor Daire Başkanlığı Hasta ve Tetkik Sayısı Tablo 24- Üniversitemiz Yıllara Göre Gider Gerçekleşme Oranı Tablo 25-2008 Yılı Bütçe Bilgileri Tablo 26-2008 Yılı Bütçe Giderleri Cetveli Tablo 27- Yıllar İtibariyle Bütçe Gelirleri Tablo 28- Birim Ödenek ve Birim Harcama Gerçekleşme Oranları Tablo 29- Bütçe Uygulama Sayısal Verileri Tablo 30- Döner Sermaye İşletmesi 2008 yılı Gelir-Gider Tablo 31- Döner Sermaye İşletmesi 2008 yılı Kar-Zarar Tablo 32- Döner Sermaye İşletmesi Tıp Fakültesi Fatura Bilgileri Fonksiyonel ve Ekonomik Sınıflandırma Düzeyinde 2007 Yılı Bütçe Ödenekleri Fonksiyonel Sınıflandırmaya Göre Ödenek Teklifleri İcmali iii
GRAFİKLER 2008 Yılı Personel Ödenekleri Hazine Yardımı Personel Giderleri Özel Ödenek Personel Giderleri 2008 Yılı Mal ve Hizmet Alımı Ödenekleri Hazine Yardımı Mal ve Hizmet Alımları Özel Ödenek Mal ve Hizmet Alımları 2008 Yılı Sermaye-Yatırım Ödenekleri Hazine Yardımı Yatırımlar Özel Ödenek Yatırım Giderleri 2008 Yılı Giderler 2008 Yılı Giderler (Hazine ve Özel Ödenek) 2008 Yılı Ödenek Harcama Tutarları 2008 Yılı Ödenek Kullanım Oranları 2008 Yılı Birimler İtibariyle Ödenek Kullanma Oranları 2008 Mali Yılı Aylar İtibariyle Banka Hesabımıza Giren Tutar 2008 Mali Yılı Aylar İtibariyle Banka Hesabımızdan Çıkan Tutar ve Oranı 2008 Mali Yılı Aylar İtibariyle Banka Hesap Bakiyemiz 2008 Mali Yılı Aylar İtibariyle Yevmiye Sayıları Yıllar İtibariyle Yevmiye Sayıları ve Artış Oranları 2008 Mali Yılı Aylar İtibariyle Gelen Hazine Yardımı 2008 Mali Yılı Ödenen Vergi Miktar ve Oranları 2008 Mali Yılı Aylar İtibariyle Ödenen Gelir Vergisi iv
ÜST YÖNETİCİ SUNUŞU Avrupa Birliği Uyum Süreci kapsamında yürürlüğe konulan 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Kamu Kurumlarının, Stratejik planlama ve performans programları uyarınca yürütülen faaliyetleri, belirlenmiş performans göstergelerine göre hedef ve gerçekleşme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenlerini açıklayacak şekilde idari sorumlulukları çerçevesinde her yıl faaliyet raporlarını hazırlamaları hükme bağlanmıştır. Bilginin üretilmesi, nitelikli insan gücü yetiştirilmesi ve topluma hizmette önemli kurumlar olan üniversitelerin değişimlere uyum sağlaması kadar değişimlerin öncüsü, yöneticisi olması da gerekmektedir. Üniversitelerin işlevlerini yerine getirebilmeleri için bugünden geleceği görüp, buna göre stratejik kararlar alıp, planlamalar yapmaları ve uygulamaları önemlidir. Üniversiteler, sürekli değişen koşullar, özellikle de azalan finansal kaynaklar ve yükselen maliyetler nedeniyle değişime uyum sağlama, değişimi yönetme ve değişimde başlatıcı olmada ciddi stratejik planlamalar hazırlayıp, uygulayamazlarsa gittikçe uluslar arası hale gelen yükseköğretim alanında sıradan bir kurum konumunda kalabileceklerdir. 5
En büyük maliyetin hedefsizlik olduğu günümüzde, gerçekçi ve erişilebilir stratejik hedefleri belirlemenin ilk adımı kendini bilmek ve yakın ve uzak çevreyi tanımaktır. Uzun dönemde gidilmek istenilen yeri, bu yere nasıl gidilebileceğini tanımlayan, kurumsallaşmanın en önemli kriteri olan ölçülebilirliği de sağlayan stratejik planlar ve yıllık faaliyet raporlarının hazırlanması önemli katkılar yapacaktır. Üniversitemiz tüm bu hizmetleri yerine getirirken aynı zamanda yeni mali sistemin saydamlık, güvenirlilik, hesap verilebilirlik ilkeleri doğrultusunda mali işlemlerinde de gerek kamuoyunu, gerekse hesap vermekle sorumlu olduğu kurum ve kuruluşları bilgilendirmeyi amaç edinmiştir. Bu amaçla 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi Kontrol Kanunu ve 17.03.2006 tarih ve 26111 sayılı Kamu İdarelerince Hazırlanacak Faaliyet Raporları Hakkında Yönetmelik uyarınca Üniversitemizin 2008 yılı Faaliyet Raporu hazırlanmıştır. Başta Üniversitemiz olmak üzere tüm iç ve dış paydaşlarımız için faydalı olacağını düşündüğüm bu çalışmanın hayırlı olmasını diler, tüm çalışmalarımızda özverili çalışmalarından dolayı akademik ve idari personelimize teşekkür ederim. Prof.Dr. Semra ÖNCÜ REKTÖR 6
1- GENEL BİLGİLER Kısaca Üniversitemiz Tarihi Celal Bayar Üniversitesi 11 Temmuz 1992 tarih ve 21281 sayılı resmi gazetede yayımlanan 3837 sayılı Kanunla kurulmuştur. Önce, 1975 yılında Ege Üniversitesi ne bağlı Ege Üniversitesi İktisadi ve Ticari Bilimler Fakültesi Manisa Ön Lisans Yüksekokulu açılmış ve bu yüksekokul lisans düzeyinde eğitim vermeye başlayarak Manisa Maliye-Muhasebe Yüksekokulu adını almıştır. Sonra Dokuz Eylül Üniversitesi ne bağlı Manisa İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi olan ilk yüksek öğretim kurumu, daha sonra Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ne dönüşmüştür. Yine, Manisa merkezdeki ilk yükseköğretim kurumlarından biri olan Manisa Spor Akademisi, 1982 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi ne bağlı olarak Buca Eğitim Fakültesi Beden Eğitimi Bölümü olarak faaliyet gösterirken Üniversitemizin kuruluşuyla Celal Bayar Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu na dönüşmüştür. Manisa merkezdeki bu kurumlardan başka Demirci ilçesinde 1964 yılında açılan İlköğretmen okulu, 1974 yılında iki yıllık Eğitim Enstitüsü ne dönüşmüş, 1982 yılında Eğitim Yüksekokulu adıyla Dokuz Eylül Üniversitesi ne, sonra 3837 sayılı yasayla Fakülteye dönüştürülüp Eğitim Fakültesi olarak Celal Bayar Üniversitesi ne bağlanmıştır. Bunlardan başka, Akhisar ilçesinde Ege Üniversitesi ne bağlı olarak eğitim veren Tütün Eksperliği Yüksekokulu ve Alaşehir ilçesindeki Meslek Yüksekokulu da Üniversitemize bağlanan ilk yüksekokullar olmuştur. Manisa Merkezde, Sağlık Bakanlığı na bağlı olarak eğitim veren Sağlık Meslek Lisesi 10 Eylül 1992 tarihinde Sağlık Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı arasında yapılan protokol ile Üniversitemize bağlanmış, Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu adını almıştır. Celal Bayar Üniversitesi, 1992 yılında kurulmasıyla birlikte çevresindeki yerleşik, yükseköğretim kurumlarını böylece bünyesinde toplamış ve aynı zamanda Üniversitenin temeli olan Fakülteleri açmıştır. Bunlar, Fen-Edebiyat Fakültesi, Mühendislik Fakültesi ve Tıp Fakültesi dir. Tıp Fakültesi, 1994 deki kuruluşunun hemen ardından Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Moris Şinasi Araştırma ve Uygulama Hastanesi ni kurarak Manisalılar ın ve Ege Bölgesi ndeki pek çok ilin sağlık gereksinimlerini karşılamaya başlamış; bilimsel ve teknik donanımıyla da Ege Bölgesi ndeki en büyük araştırma hastanelerinden biri olmaya aday olmuştur. 7
Celal Bayar Üniversitesi nin kuruluş kanununda yer alan ve Üniversitenin bilimsel gelişmesinde çok önemli bir yeri olan Fen Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü ve Sağlık Bilimleri Enstitüsü de 1992 yılında kurulmuştur. Bugünkü teşkilat yapımız, Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Hakkında 41 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair 28.03.1983 tarihli, 2809 sayılı Kanuna göre oluşmuş, idari teşkilat yapısı ise 07.10.1983 tarih ve 124 sayılı Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlarının İdari Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararname esas alınarak şekillendirilmiştir. Şekil 1- Manisa Şehri Genel Görünüşü 8
Yerleşkeler Manisa Merkez Uncubozköy Muradiye Ahmetli Akhisar Alaşehir Demirci Gördes Kırkağaç Köprübaşı Kula Salihli Sarıgöl Saruhanlı Soma Turgutlu Yerleşkelerimizde görünümler: 9
Tablo 1- Birimlerin Yerleşkelere Dağılımı YERLEŞKE FAKÜLTE Y.OKUL M.Y.OKULU ENSTİTÜ MERKEZ Uyg. Bil.Y.O. Sağlık Y.O. Sağ. Hiz. Myo. Sağ. Bil. Ens. UNCUBOZKÖY İ.İ.B.F. Bed.Eğt. S.Y.O. Sos.Bil.Ens. MURADİYE Tıp F. Fen-Ed.F. Fen Bil.Ens. AHMETLİ AKHİSAR Mühendislik F. TÜTÜN EKS.Y.O. Ahmetli Myo. Akhisar Myo. ALAŞEHİR Alaşehir Myo. DEMİRCİ Eğitim F. Demirci MYO. GÖRDES Gördes Myo. KIRKAĞAÇ Kırkağaç Myo. KÖPRÜBAŞI Köprübaşı Myo. KULA Kula Myo. SALİHLİ Salihli Myo. SARIGÖL Sarıgöl Myo. SARUHANLI Saruhanlı Myo. SOMA Soma Myo. TURGUTLU Turgutlu Myo. Gölmarmara MyO. Araştırma ve Uygulama Merkezleri Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi(Üniversite Hastanesi) Atatürk İlk.ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Bilgisayar Araştırma ve Uygulama Merkezi Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi Mahalli İdareler Araştırma ve Uygulama Merkezi 10
Manisa ve Yöresi Türk El Sanatları Araştırma ve Uygulama Merkezi Manisa ve Yöresi Türk Tarihi ve Kültürünü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yabancı Diller Araştırma ve Uygulama Merkezi (YADAM) Lie Grubu Araştırma ve Uygulama Merkezi a. Misyon ve Vizyon Misyon Evrensel bilgi üreterek, toplum ve insanlık yararına kullanmak; çağdaş anlayışta, sorumluluk sahibi bireyler yetiştirerek ülke kalkınmasına sosyo-kültürel, teknolojik ve bilimsel yönden katkı sağlamaktır. Vizyon Ulusal ve uluslar arası düzeyde yetkin, saygın, öncü ve işbirliğine açık bir eğitim ve araştırma kurumu olmaktır. b.tanımlar, Yetki, Görev ve Sorumluluklar Yasal Mevzuat 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu 2914 sayılı Yüksek Öğretim Personel Kanunu 2922 Sayılı Türkiye de Öğrenim Gören Yabancı Uyruklu Öğrencilere İlişkin Kanun 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu 6245 sayılı Harcırah Kanunu 832 sayılı Sayıştay Kanunu 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu 5102 Sayılı Yükseköğretim Öğrencilerine Burs, Kredi Verilmesine İlişkin Kanun 5436 sayılı Kamu Malî Yönetimi Ve Kontrol Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu 486 sayılı Damga Vergisi Kanunu 492 sayılı Harçlar Kanunu 5463 Sayılı Avrupa Bölgesinde Yükseköğretimle İlgili Belgelerin Tanınmasına İlişkin Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun 11
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun 818 sayılı Borçlar Kanunu 4857 sayılı İş Kanunu 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu 7201 sayılı Tebligat kanunu 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun Yılları Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Üniversitelerde Akademik Teşkilat Yönetmeliği, 78, 124, 190, 289, 291, 294, 306, 375, 378, 450, 486, 496, 497, 498, ve 515 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ler Bu Kanunlara dayalı yayımlanan ikincil mevzuattan oluşmaktadır. Üniversitemiz mevzuatları; AMAÇLAR: CBÜ Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği CBÜ Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği CBÜ Yabancı Dil Hazırlık Sınıfları Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği CBÜ Tıp Fakültesi Eğitim Öğretim ve Sınav Çerçeve Yönetmeliği CBÜ Yaz Dönemi Eğitim Öğretim Yönetmeliği CBÜ Meslek Yüksekokulları Staj Yönergesi CBÜ Öğrenci Konseyi Yönergesi CBÜ Öğrenci Kulüpleri Birliği Yönetmeliği CBÜ Sosyal Tesisler Kurma ve İşletme Yönergesi CBÜ Öğretim Elemanı Kadrolarına Başvurma, Atama ve Görev Süresi Uzatımı ile İlgili Yönetmelik CBÜ Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yönergesi YÜKSEKÖĞRETİMİN AMAÇLARI 2547 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu nun Amaç başlıklı 4 üncü maddesi kapsamında yükseköğretimin amacı; a. Öğrencilerini; - ATATÜRK İnkılâpları ve ilkeleri doğrultusunda ATATÜRK milliyetçiliğine bağlı, - Türk milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini taşıyan, Türk olmanın şeref ve mutluluğunu duyan, - Toplum yararını kişisel çıkarının üstünde tutan, aile, ülke ve millet sevgisi ile dolu, - Türkiye Cumhuriyeti Devletine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getiren, - Hür ve bilimsel düşünce gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı, - Beden, zihin, ruh, ahlak ve duygu bakımından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş, 12
- İlgi ve yetenekleri yönünde yurt kalkınmasına ve ihtiyaçlarına cevap verecek, aynı zamanda kendi geçim ve mutluluğunu sağlayacak bir mesleğin bilgi, beceri, davranış ve genel kültürüne sahip, vatandaşlar olarak yetiştirmek, b. Türk Devletinin ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütün olarak, refah ve mutluluğunu artırmak amacıyla; ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunacak ve hızlandıracak programlar uygulayarak, çağdaş uygarlığın yapıcı, yaratıcı ve seçkin bir ortağı haline gelmesini sağlamak, c. Yükseköğretim kurumları olarak yüksek düzeyde bilimsel çalışma ve araştırma yapmak, bilgi ve teknoloji üretmek, bilim verilerini yaymak, ulusal alanda gelişme ve kalkınmaya destek olmak, yurt içi ve yurt dışı kurumlarla işbirliği yapmak suretiyle bilim dünyasının seçkin bir üyesi haline gelmek, evrensel ve çağdaş gelişmeye katkıda bulunmaktır. ANA İLKELERİ a. Öğrencilere, ATATÜRK inkılapları ve ilkeleri doğrultusunda ATATÜRK milliyetçiliğine bağlı hizmet bilincinin kazandırılması sağlanır. b. Milli Kültürümüz, örf ve adetlerimize bağlı, kendimize has şekil ve özellikleri ile evrensel kültür içinde korunarak geliştirilir ve öğrencilere, milli birlik ve beraberliği kuvvetlendirici ruh ve irade gücü kazandırılır. c. Yükseköğretim kurumlarının özellikleri, eğitim - öğretim dalları ile amaçları gözetilerek eğitim - öğretimde birlik ilkesi sağlanır. d. Eğitim - öğretim plan ve programları, bilimsel ve teknolojik esaslara, ülke ve yöre ihtiyaçlarına göre kısa ve uzun vadeli olarak hazırlanıp sürekli olarak geliştirilir. e. Yükseköğretimde imkan ve fırsat eşitliğini sağlayacak önlemler alınır. f. Üniversiteler ile yüksek teknoloji enstitüleri ve bunlar içindeki fakülte, enstitü ve yüksekokullar, kalkınma plan ve programlarının ilke ve hedefleri doğrultusunda ve yükseköğretim planlaması çerçevesinde Yükseköğretim Kurulunun görüşü veya önerisi üzerine kanunla kurulur. g. Meslek elemanı yetiştiren bakanlıklara bağlı yüksekokullar, Yükseköğretim Kurulunun tespit edeceği esaslara göre Bakanlar Kurulu kararı ile kurulur. 13
h. Yükseköğretim kurumlarının geliştirilmesi, verimlerinin artırılması, genişletilmesi ve bütün yurda yaygınlaştırılması amacına yönelik olarak yenilerinin açılması, öğretim elemanlarının yurt içinde ve dışında yetiştirilmeleri ve görevlendirilmeleri, üretim insan gücü - eğitim unsurları arasında dengenin sağlanması, yükseköğretime ayrılan kaynakların ve ihtisas gücünün dağılımı, milli eğitim politikası ve kalkınma planları ilke ve hedefleri doğrultusunda ülke, çevre ve uygulama alanı ihtiyaçlarının karşılanması, örgün, yaygın, sürekli ve açık eğitim - öğretimi de kapsayacak şekilde planlanır ve gerçekleştirilir. ı. Yükseköğretim kurumlarında, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Türk dili, yabancı dil zorunlu derslerdendir. Ayrıca, zorunlu olmamak koşuluyla beden eğitimi veya güzel sanat allarındaki derslerden birisi okutulur. Bütün bu dersler en az iki yarıyıl olarak programlanır ve uygulanır. Temel İlkelerimiz a. Atatürk ilkelerine bağlılık ve çağdaşlık, b. Eğitimde kaliteyi ilke edinmek, c. Öğrenci ve kalite odaklı; ayrımcı olmayan bir hizmet sunmak, c. Yerel ve bölgesel kurumlarla iletişim ve işbirliği kurma anlayışında olmak, d. Ele alınan ve işlenen bilimsel konu va araştırmalarda özgün ve yaratıcı olmaya özen göstermek, e. Kurumsal ilişkilerde hoşgörü ve saygı temeline dayalı hareket etmek, f. Kurum içi ilişkilerde takım ruhunu geliştirici ve başarıyı ödüllendirici, adil bir tutum sergilemek, g. Çevreye ve topluma karşı duyarlı olmak, Yükseköğretim kurumlarının kuruluşu, tanımları, yetki, görev ve sorumlulukları Türkiye Cumhuriyeti Anayasası nın 130 uncu maddesi ve 18.02.1982 tarihinde yayımlanan Üniversitelerde Akademik Teşkilat Yönetmeliği ne göre düzenlenmiştir. T.C. Anayasası ise Yükseköğretim Kurumlarını aşağıdaki şekilde maddeleştirmiştir. 14
MADDE 130. Çağdaş eğitim-öğretim esaslarına dayanan bir düzen içinde milletin ve ülkenin ihtiyaçlarına uygun insan gücü yetiştirmek amacı ile; ortaöğretime dayalı çeşitli düzeylerde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın ve danışmanlık yapmak, ülkeye ve insanlığa hizmet etmek üzere çeşitli birimlerden oluşan kamu tüzelkişiliğine ve bilimsel özerkliğe sahip üniversiteler Devlet tarafından kanunla kurulur. göre ise; 18.02.1982 tarihinde yayımlanan Üniversitelerde Akademik Teşkilat Yönetmeliği ne Yükseköğretim Kurumları: Üniversiteler ile yüksek teknoloji enstitüleri ve bunların bünyesinde yer alan fakülteler, enstitüler, yüksekokullar, konservatuvarlar, meslek yüksekokulları ile uygulama ve araştırma merkezleridir. Yüksek teknoloji enstitüsü, özellikle teknoloji alanlarında yüksek düzeyde araştırma, eğitim-öğretim, üretim, yayın ve danışmanlık yapan, kamu tüzel kişiliğine ve bilimsel özerkliğe sahip bir yükseköğretim kurumudur. Üniversiteler: Madde 3- Bilimsel özerkliğe ve kamu tüzel kişiliğine sahip yüksek düzeyde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın yapan; fakülte, enstitü, yüksekokul, bölüm, anabilim dalı, anasanat dalı, bilim dalı, sanat dalı, araştırma ve uygulama merkezlerinden oluşan bir yükseköğretim kurumudur. Üniversite, devlet kalkınma planları ilke ve hedefleri doğrultusunda ve yükseköğretim planlaması çerçevesinde, Yükseköğretim Kurulu nun olumlu görüşü veya önerisi üzerine kanunla kurulur. Rektör: Madde 4 a) Seçimi ve Atanması : Görevdeki rektörün çağrısı ile toplanacak öğretim üyeleri tarafından altı rektör adayı seçilerek belirlenir. Belirlenen rektör adaylarından Yükseköğretim 15
Kurulu'nun seçeceği üç aday atanmak üzere Cumhurbaşkanı'na sunulur. Cumhurbaşkanı bu üç adaydan birini rektör olarak atar. Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü tüzel kişiliğini temsil eden rektörlerin görev süresi dört yıldır. Süresi sona erenler iki dönemden fazla rektörlük yapmamış olmak kaydıyla yeniden rektör olarak seçilip, atanabilirler. Rektör adayı seçimleri gizli oyla yapılır. Oy veren öğretim üyeleri oy pusulasına yalnız bir isim yazabilir. Birinci toplantıda öğretim üyelerinin en az yarısının hazır olması aranır. Çoğunluk sağlanamadığı takdirde toplantı kırksekiz saat ertelenir ve nisap aranmaksızın seçim yapılır. Geçerli oylara göre en çok oy alan altı kişi aday olarak seçilmiş sayılır. Adayların eşit oy almaları halinde öncelik sırası kur'a çekilmek suretiyle belirlenir. Seçim sonucu bir tutanakla tespit edilerek, tutanak ve aday olarak belirlenen altı kişinin özgeçmişleri rektör tarafından Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına gönderilir. Yapılan seçimde aday sayısı altıdan eksik olduğu takdirde rektör adayı belirleme işlemi tamamlanmamış sayılır. Bu durum Yükseköğretim Kurulu'na bildirilir ve her seferinde en geç bir ay içinde yeni aday seçimi için görevdeki rektör, öğretim üyelerini tekrar toplantıya çağırır. Yeni rektör atanıncaya kadar rektör veya vekilinin görevi devam eder. Rektörlerin yaş haddi altmışyedidir. Ancak rektör atanmış olanlarda görev süresi bitinceye kadar yaş haddi aranmaz. Vakıflarca kurulan üniversitelerde rektör, Yükseköğretim Kurulu'nun olumlu görüşü alınarak, mütevelli heyet tarafından atanır. Rektör çalışmalarında kendisine yardım etmek üzere, Üniversitenin aylıklı profesörleri arasından ikiden az olmamak kaydıyla, en çok üç kişiyi rektör yardımcısı olarak seçer. Ancak merkezi açık öğretim yapmakla görevli üniversitelerde, gerekli hallerde rektör tarafından beş rektör yardımcısı seçilebilir. Rektör yardımcıları, rektör tarafından beş yıl için atanır. Rektör gerekli gördüğü hallerde yardımcılarını değiştirebilir. Rektörün görevi sona erdiğinde yardımcılarının da görev süresi sona erer. Rektör iznini Yükseköğretim Kurulu Başkanı'ndan alır. Rektör üniversite merkezinin bulunduğu şehirden başka şehirlerde bulunan, üniversiteye bağlı birimlerdeki çalışmalar ile Üniversitelerarası Kurul ve Rektörler Komitesi toplantılarına katılmak üzere yapacağı 16
seyahatler dışında kalan, görev ve seyahatlerini Yükseköğretim Kurulu Başkanı'na bildirir. Bu şekilde görevden ayrılmaların onbeş günü geçmesi halinde Başkan Yükseköğretim Kurulu'na bilgi verir. Rektör görev başında olmadığı zaman yardımcılarından birini vekil bırakır. Göreve vekalet altı aydan fazla sürerse yeni bir rektör atanır. b - Görev yetki sorumlulukları : Görevleri; 1 - Üniversite kurullarına başkanlık etmek; yükseköğretim üst kuruluşlarının kararlarını uygulamak, üniversite kurullarının önerilerini inceleyerek karara bağlamak ve üniversiteye bağlı kuruluşlar arasında düzenli çalışmayı sağlamak, 2 - Her eğitim-öğretim yılı sonunda ve gerektiğinde üniversitenin eğitim-öğretim bilimsel araştırma ve yayın faaliyetleri hakkında Üniversitelerarası Kurula bilgi vermek, 3 - Üniversitenin yatırım programlarını, bütçesini ve kadro ihtiyaçlarını, bağlı birimlerinin üniversite yönetim kurulu ile senatosunun görüş ve önerilerini aldıktan sonra hazırlamak ve Yükseköğretim Kurulu'na sunmak, 4 - Gerekli gördüğü hallerde üniversiteyi oluşturan kuruluş ve birimlerde görevli öğretim elemanlarının ve diğer personelin görev yerlerini değiştirmek veya bunlara yeni görevler vermek, 5 - Üniversitenin birimleri ve her düzeydeki personeli üzerinde genel gözetim ve denetim görevini sürdürmek, 6 - Kanun ve yönetmeliklerle kendisine verilen diğer görevleri yapmaktır. Sorumlulukları, Rektör; üniversitenin ve bağlı birimlerinin öğretim kapasitesinin rasyonel bir şekilde kullanılmasında ve geliştirilmesinde, öğrencilere gerekli sosyal hizmetlerin sağlanmasında, gerekli zaman güvenlik önlemlerinin alınmasında, eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın faaliyetlerinin devlet kalkınma planı ilke ve hedefleri doğrultusunda planlanıp yürütülmesinde, bilimsel ve idari gözetim ve denetimin yapılmasında ve bu görevlerin alt birimlere 17
aktarılmasında, takip ve kontrol edilmesinde ve sonuçlarının alınmasında birinci derecede yetkili ve sorumludur. Senato: Madde 5 a) Kuruluş ve işleyişi: Senato rektörün başkanlığında, rektör yardımcıları, dekanlar ve her fakülteden-fakülte kurullarınca üç yıl için seçilecek birer öğretim üyesi ile rektörlüğe bağlı enstitü ve yüksekokul müdürlerinden oluşur. Senato, her öğretim yılı başında ve sonunda olmak üzere yılda en az iki defa toplanır. Rektör, gerekli gördüğü hallerde senatoyu toplantıya çağırır. b) Görevleri : Senato, üniversitenin akademik organı olup aşağıdaki görevleri yapar. Esasları hakkında karar almak, 1) Üniversitenin eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın faaliyetlerinin esasları hakkında karar almak, 2) Üniversitenin bütününü ilgilendiren kanun ve yönetmelik taslaklarını hazırlamak veya görüş bildirmek, 3) Rektörün onayından sonra Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek olan üniversite veya üniversitenin birimleri ile ilgili yönetmelikleri hazırlamak, bağlamak. 4) Üniversitenin yıllık eğitim-öğretim programını ve takvimini inceleyerek karara 5) Bir sınava bağlı olmayan fahri akademik unvanları vermek ve fakülte kurullarının bu konudaki önerilerini karar bağlamak, 6)Fakülte kurulları ile rektörlüğe bağlı enstitü ve yüksekokul kurullarının kararlarına yapılacak itirazları inceleyerek karara bağlamak, 7) Üniversite yönetim kuruluna üye seçmek, 8) Kanun ve yönetmeliklerle kendisine verilen diğer görevleri yapmaktır. 18
Üniversite Yönetim Kurulu: Madde 6 a) Kuruluş ve işleyişi: Üniversite yönetim kurulu; rektörün başkanlığında dekanlardan, üniversiteye bağlı değişik öğretim birim ve alanlarını temsil edecek şekilde senatoca dört yıl için seçilecek üç profesörden oluşur. Rektör gerektiğinde yönetim kurulunu toplantıya çağırır. Rektör yardımcıları oy hakkı olmaksızın yönetim kurulu toplantılarına katılabilirler. b) Görevleri : Üniversite yönetim kurulu idari faaliyetlerde rektöre yardımcı bir organ olup aşağıdaki görevleri yapar. 1 - Yükseköğretim üst kuruluşları ile senato kararlarının uygulanmasında belirlenen plan ve programlar doğrultusunda rektöre yardım etmek, 2 - Faaliyet plan ve programlarının uygulanmasını sağlamak, üniversiteye bağlı birimlerin önerilerini dikkate alarak yatırım programını, bütçe tasarısı taslağını incelemek ve kendi önerileri ile birlikte rektörlüğe sunmak. 3 - Üniversite yönetimi ile ilgili olarak rektörün getireceği konularda karar almak, 4 - Fakülte, enstitü ve yüksekokul yönetim kurullarının kararlarına yapılacak itirazları inceleyerek kesin karara bağlamak, 5 - Kanun ve yönetmeliklerle verilen diğer görevleri yapmaktır. Fakülteler: Madde 7 Fakülte; yüksek düzeyde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın yapan ve kendisine enstitü, yüksekokul ve benzeri kuruluşlar bağlanabilen bir yükseköğretim kurumudur ve kanunla kurulur. 19
Fakülte, genellikle her biri en az ayrı bir eğitim programı yürüten bölümlerden oluşur. Bir eğitim programı uygulayan fakültelerde bir bölüm bulunur. Dekan: Madde 8 a) Atanması : Fakültenin ve birimlerinin temsilcisi olan dekan, rektörün önereceği, üniversite içinden veya dışından üç profesör arasından Yükseköğretim Kurulunca üç yıl süre ile seçilir ve normal usul ile atanır. Süresi biten dekan yeniden atanabilir. Dekan kendisine çalışmalarında yardımcı olmak üzere fakültenin aylıklı öğretim üyeleri arasından en çok iki kişiyi dekan yardımcısı olarak seçer. Dekan yardımcıları dekan tarafından en çok üç yıl için atanır. Dekan gerekli gördüğü hallerde yardımcılarını değiştirebilir. Dekanın görevi sona erdiğinde yardımcılarının görevi de sona erer. Dekana, görevi başında olmadığı zaman yardımcılarından biri vekalet eder. Göreve vekalet altı aydan fazla sürerse, yeni bir dekan atanır. b) Görev, yetki ve sorumlulukları : 1 - Fakülte kurullarına başkanlık etmek, fakülte kurullarının kararlarını uygulamak ve fakülte birimleri arasında düzenli çalışmayı sağlamak, 2 - Her öğretim yılı sonunda ve istendiğinde fakültenin genel durumu ve işleyişi hakkında rektöre rapor vermek, 3 - Fakültenin ödenek ve kadro ihtiyaçlarını gerekçesi ile birlikte rektörlüğe bildirmek, fakülte bütçesi ile ilgili öneriyi fakülte yönetim kurulunun da görüşünü aldıktan sonra rektörlüğe sunmak, 4 - Fakültenin birimleri ve her düzeydeki personeli üzerinde genel gözetim ve denetim görevini sürdürmek, 5 - Kanun ve yönetmeliklerle kendisine verilen diğer görevleri yapmaktır. 20
Dekan; fakültenin ve bağlı birimlerinin öğretim kapasitesinin rasyonel bir şekilde kullanılmasında ve geliştirilmesinde, gerektiği zaman güvenlik önlemlerinin alınmasıyla, öğrencilere gerekli sosyal hizmetlerin sağlanmasında eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın faaliyetlerinin düzenli bir şekilde yürütülmesinde, bütün faaliyetlerin gözetim ve denetiminin yapılmasında, takip ve kontrol edilmesinde ve sonuçlarının alınmasında rektöre karşı birinci derecede sorumludur. Fakülte Kurulu: Madde 9 a) Kuruluş ve işleyişi: Fakülte kurulu, dekanın başkanlığında fakülteye bağlı bölümlerin başkanları ile varsa fakülteye bağlı enstitü ve yüksekokul müdürlerinden ve üç yıl için fakültedeki profesörlerin kendi aralarından seçecekleri üç, doçentlerin kendi aralarından seçecekleri iki, yardımcı doçentlerin kendi aralarından seçecekleri bir öğretim üyesinden oluşur. Fakülte kurulu olağan toplantılarını her yarıyıl başında ve sonunda yapar. Dekan, gerekli gördüğü hallerde fakülte kurulunu toplantıya çağırır. b) Görevleri: Fakülte kurulu, akademik bir organ olup aşağıdaki görevleri yapar : 1 - Fakültenin eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın faaliyetlerini ve bu faaliyetlerle ilgili esasları, plan, program ve eğitim-öğretim takvimini kararlaştırmak, 2 - Fakülte yönetim kuruluna üye seçmek, 3 - Kanun ve yönetmeliklerle verilen diğer görevleri yapmaktır. Fakülte Yönetim Kurulu: Madde 10 a) Kuruluş ve işleyişi : Fakülte yönetim kurulu, dekanın başkanlığında fakülte kurulunun üç yıl için seçeceği üç profesör, iki doçent ve bir yardımcı doçentten oluşur. 21
Fakülte yönetim kurulu dekanın çağrısı üzerine toplanır. Yönetim kurulu gerekli gördüğü hallerde geçici çalışma grupları, eğitim-öğretim koordinatörlükleri kurabilir ve bunların görevlerini düzenler. b) Görevleri : Fakülte yönetim kurulu, idari faaliyetlerde dekana yardımcı bir organ olup aşağıdaki görevleri yapar : yardım etmek, 1 - Fakülte kurulunun kararları ile tespit ettiği esasların uygulanmasında dekana 2 - Fakültenin eğitim-öğretim, plan ve programları ile akademik takvimin uygulanmasını sağlamak, 3 - Fakültenin yatırım, program ve bütçe tasarısını hazırlamak, 4 - Dekanın, fakülte yönetimi ile ilgili olarak getireceği bütün işlerde karar almak, 5 - Öğrencilerin kabulü, ders intibakları ve çıkarılmaları ile eğitim-öğretim ve sınavlara ait işlemleri hakkında karar vermek, 6 - Kanun ve yönetmeliklerle verilen diğer görevleri yapmaktır. Enstitüler: Madde 11 - Üniversite ve fakültelerde kurulan enstitüler, birden fazla benzer ve ilgili bilim dallarında lisansüstü eğitim-öğretim bilimsel araştırma ve uygulama yapan birimlerdir ve kanunla kurulurlar. Enstitüler, ana bilim dallarından oluşur. Üniversite ve fakültelerde lisansüstü eğitim bu maksatla kurulan enstitüler tarafından düzenlenir. Lisansüstü eğitimi düzenleyecek enstitüleri henüz kurulmamış bulunan üniversitelerde, lisansüstü eğitim programları senatolarınca yapılacak yönerge esaslarına göre yürütülür. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı mevzuatı hükümleri uyarınca yürütülecek uzmanlık eğitimi tıp fakültelerince uygulanır. a - Enstitünün organları; enstitü müdürü, enstitü kurulu ve enstitü yönetim kuruludur. b - Enstitü müdürü, ilgili fakülte dekanının önerisi üzerine rektör tarafından üç yıl için atanır. Rektörlüğe bağlı enstitülerde bu atama doğrudan rektör tarafından yapılır. Süresi biten müdür yeniden atanabilir. 22
Rektör ve dekan öneri ve atamalarda ilgili öğretim üyeleri ile gereken istişarelerde bulunurlar. Müdürün, enstitüde görevli aylıklı öğretim elemanları arasından üç yıl için atayacağı en çok iki yardımcısı bulunur. Müdür gerektiğinde yardımcılarını değiştirebilir. Müdürün görevi sona erdiğinde yardımcıların görevleri de sona erer. Müdüre vekalet etmede veya müdürlüğün boşalmasında yapılacak işlem, dekanlarda olduğu gibidir. Enstitü müdürü, 2547 sayılı Kanun ile dekanlara verilmiş olan görevleri enstitü bakımından yerine getirir. c - Enstitü Kurulu; müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ve enstitüdeki ana bilim dalı başkanlarından oluşur. d - Enstitü yönetim kurulu; müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları, müdür tarafından gösterilecek altı aday arasından enstitü kurulu tarafından üç yıl için seçilecek üç öğretim üyesinden oluşur. e - Enstitü kurulu ve enstitü yönetim kurulu, 2547 sayılı Kanunla fakülte kurulu ve fakülte yönetim kuruluna verilmiş görevleri enstitü bakımından yerine getirirler. Yüksekokullar: Madde 12 Yüksekokullar, ön lisans veya lisans düzeyinde belirli bir mesleğe yönelik eğitimöğretime ağırlık veren yükseköğretim kurumlarıdır. Yüksekokullar her biri ayrı bir eğitimöğretim programı yürüten bölümlerden veya anabilim veya anasanat dallarından oluşur ve kanunla kurulurlar. a - Yüksekokulların organları, yüksekokul müdürü, yüksekokul kurulu, yüksekokul yönetim kuruludur. b - Yüksekokul müdürü, üç yıl için ilgili fakülte dekanının önerisi üzerine rektör tarafından atanır. Rektörlüğe bağlı yüksekokullarda bu atama doğrudan rektör tarafından yapılır. Süresi biten müdür yeniden 23
atanabilir. Müdürün okulda görevli aylıklı öğretim elemanları arasından üç yıl için atayacağı en çok iki yardımcısı bulunur. Müdür gerekli gördüğü hallerde yardımcılarını değiştirebilir. Müdürün görevi sona erdiğinde yardımcıların görevleri de sona erer Müdüre vekalet etmede veya müdürlüğün boşalmasında yapılacak işlem, dekanlarda olduğu gibidir. Yüksekokul müdürü, 2547 sayılı Kanun ile dekanlara verilmiş olan görevleri yüksekokul bakımından yerine getirir. c - Yüksekokul kurulu; müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ve okuldaki bölüm, anabilim veya anasanat dalı başkanlarından oluşur. d - Yüksekokul yönetim kurulu; müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ile müdürün göstereceği altı aday arasından yüksekokul kurulu tarafından üç yıl için seçilecek üç öğretim üyesinden oluşur. e - Yüksekokul kurulu ve yüksekokul yönetim kurulu, 2547 sayılı Kanunla fakülte kurulu ve fakülte kurulu yönetim kuruluna verilmiş görevleri yüksekokul bakımından yerine getirirler. Bölümler: Madde 13 - Bölümler; fakülte ve yüksekokulların amaç kapsam ve nitelik yönünden bir bütün oluşturan ve lisans düzeyini de içeren en az bir eğitim-öğretim, bilim ve sanat dallarında araştırma ve uygulama yapan birimlerdir. Ancak, Tıp, Diş Hekimliği, Eczacılık, veteriner, Hukuk ve İlahiyat gibi geleneksel olarak lisans düzeyinde bir eğitim-öğretim programı uygulayarak tek tür diploma veren yükseköğretim kurumlarında en çok üç bölüm kurulabilir. Yükseköğretim kurumları içinde bölüm açılmasına, birleştirilmesine veya kapatılmasına doğrudan veya üniversitelerden gelecek önerilere göre Yükseköğretim Kurulu karar verir. Bir diplomaya yönelik eğitim programı uygulamayan, Türkçe yabancı diller, inkılap tarihi, plastik sanatlar, müzik ve beden eğitimi bölümleri rektörlüğe bağlı olarak da kurulabilir. 24
Bölümler, birbirini tamamlayan veya birbirine yakın anabilim veya anasanat dallarından oluşur. Bir fakültede veya yüksekokulda aynı veya benzer nitelikte eğitim-öğretim yapan birden fazla bölüm bulunamaz. Madde 14. (Değişik:RG-08/08/1998-23427) Birden fazla ana bilim dalı bulunan bölümlerde bölüm başkanı, o bölümün aylıklı profesörleri, bulunmadığı taktirde doçentleri, doçent de bulunmadığı taktirde yardımcı doçentleri arasından o bölümü oluşturan anabilim veya anasanat dalı başkanlarının 15 gün içinde verecekleri yazılı görüşlerini dikkate alarak bir hafta içinde fakültelerde, dekanca; fakülteye bağlı yüksekokullar ve konservatuvarlarda müdürün önerisi üzerine dekanca; rektörlüğe bağlı yüksekokullar ve konservatuvarlarda müdürün önerisi üzerine rektörce atanır. Dekan, atamaları rektörlüğe bildirir. Tek anabilim dalı bulunan bölümlerde bölüm başkanı; bölümün aylıklı profesörleri, bulunmadığı takdirde doçentleri, doçent de bulunmadığı takdirde yardımcı doçentleri arasından, fakültelerde; Bölüm Kurulunun görüşü alınarak dekanca, fakülteye bağlı yüksekokul ve konservatuvarlarda müdürün önerisi üzerinde dekanca, rektörlüğe bağlı yüksekokul ve konservatuvarlarda müdürün önerisi üzerine rektörce atanır. Dekan, atamaları rektörlüğe bildirir. (Mülga üçüncü fıkra:rg-26/11/2000-24242) Bir bölümlü fakültelerde dekan aynı zamanda bölüm başkanıdır. Bölüm başkanı bölümdeki öğretim üyelerinden iki kişiyi üç yıl için başkan yardımcısı olarak atayabilir. Bölüm başkanı gerekli gördüğünde yardımcılarını değiştirebilir. Bölüm başkanının görevi sona erdiğinde yardımcılarının görevleri de sona erer. Bölüm başkanı, bölümün her düzeydeki eğitim-öğretim ve araştırmalarından ve bölümle ilgili her türlü faaliyetin düzenli ve verimli olarak yürütülmesinden, kaynakların etkili bir biçimde kullanılmasını sağlamaktan sorumludur. Bölüm başkanı, fakülte veya yüksekokul kuruluna katılır ve bölümü temsil eder. Bölümde görevli öğretim elemanlarının görevlerini yapmaları bölüm başkanı tarafından izlenir ve denetlenir. Bölüm başkanı, her öğretim yılı sonunda bölümün geçmiş yıldaki eğitim-öğretim ve araştırma faaliyeti ile gelecek yıldaki çalışma planını açıklayan raporu, bağlı bulunduğu rektör, dekan veya yüksekokul müdürüne sunar. 25
Madde 15 Bölüm Kurulu; bölüm başkanının başkanlığında, varsa yardımcıları, o bölümü oluşturan anabilim veya anasanat dalları başkanlarından oluşur. Bölüm kurulu, bölüm ile bölüme bağlı anabilim veya anasanat dallarının eğitim-öğretim uygulama ve araştırma faaliyetlerinin programlarının, araç, gereç ve fiziksel imkanlarından en etkin biçimde yararlanmak için gerekli planların ve işbirliği esaslarının hazırlanması hususunda görüş bildirir. Bölüm kurulunun bu konularda hazırlayacağı öneriler, bölüm başkanının onayından sonra uygulanır. Anabilim veya Anasanat Dalı: Madde 16 Anabilim veya ansasanat dalı, bölümü oluşturan ve en az bir bilim veya sanat dalını kapsayan eğitim-öğretim uygulama ve araştırma faaliyetlerinin yürütüldüğü akademik bir birimdir. Anabilim veya anasanat dallarının kurulmasına, birleştirilmesine veya kaldırılmasına doğrudan veya üniversitelerden gelecek önerilere göre Yükseköğretim Kurulu karar verir. Anabilim veya anasanat dalı başkanı, o anabilim veya anasanat dalının profesörleri, bulunmadığı takdirde doçentleri, bulunmadığı takdirde yardımcı doçentleri, yardımcı doçent de bulunmadığı takdirde öğretim görevlileri arasından, o anabilim veya anasanat dalında görevli öğretim üyeleri ve öğretim görevlilerince seçilir ve bir hafta içinde yüksekokul müdürü, konservatuar müdürü veya dekan tarafından atanır. Anabilim veya anasanat dalı başkanı olarak atanabilecek öğretim üyesi veya öğretim görevlisi sayısının en çok iki olması halinde, başkan, yüksekokul müdürü, konservatuar müdürü veya dekan tarafından doğrudan atanır. Atamalar rektörlüğe bildirilir. Anabilim veya anasanat dalı kurulu, bilim veya sanat dalı başkanlarından oluşur. Anabilim veya anasanat dalının, yalnız bir bilim veya sanat dalını kapsadığı durumlarda, anabilim veya anasanat dalı kurulu bütün öğretim üyelerinden ve öğretim görevlilerinden oluşur. Anabilim veya anasanat dalı kurulu, ilgili anabilim veya anasanat dalı programlarının planlanması ve uygulanmasında anabilim veya anasanat dalı başkanına görüş bildirir. 26
Bilim veya Sanat Dalı: Madde 17 Bilim veya sanat dalı, anabilim veya anasanat dalı içinde eğitim-öğretim, araştırma ve uygulama yapan bir birimdir. Anabilim veya anasanat dallarına bağlı olarak bilim veya sanat dalı kurulmasına ilgili anabilim veya anasanat dalı başkanı, bölüm başkanı ve dekanın ortak önerileri üzerine Yükseköğretim Kurulunun olumlu görüşü alınarak üniversite senatosunca karar verilir. Bilim veya sanat dalı başkanı, o bilim veya sanat dalının profesörleri, bulunmadığı takdirde doçentleri, bulunmadığı takdirde yardımcı doçentleri, yardımcı doçent de bulunmadığı takdirde öğretim görevlileri arasından, o bilim veya sanat dalında görevli öğretim üyeleri ve öğretim görevlilerince seçilir ve bir hafta içinde yüksekokul müdürü, konservatuar müdürü veya dekan tarafından atanır. Bilim veya sanat dalı başkanı olarak atanabilecek öğretim üyesi veya öğretim görevlisi sayısının en çok iki olması halinde başkan, yüksekokul müdürü, konservatuar müdürü veya dekan tarafından doğrudan atanır. Atamalar rektörlüğe bildirilir. Bilim veya sanat dalı kurulu, o bilim veya sanat dalında görevli profesör, doçent, yardımcı doçent ile öğretim görevlilerinden oluşur. Bilim veya sanat dalı kurulu, ders programlarının araştırmaların hazırlanma ve uygulamaları ile ilgili önerilerini bilim veya sanat dalı başkanına sunar. YÖNETİCİLERLE İLGİLİ ORTAK HÜKÜMLER: Madde 18 - Bölüm, anabilim, anasanat, bilim ve sanat dalları başkanlarının görev süreleri üç yıldır. Süresi biten başkan yeniden aynı usullerle atanabilir. Bölüm başkanları ile yardımcıları devamlı statüde veya devlet memurlarının tabi oldukları mesai saatlerine ve süresine tabi olmak şartıyla kısmi statüde olan öğretim üyeleri arasından bu yönetmeliğin 14.; anabilim, anasanat, bilim ve sanat dalları başkanları ile yardımcıları devamlı statüde veya devlet memurlarının tabii olduğu mesai saatlerine ve süresine tabi olmak şartıyla kısmi statüde olan öğretim üyeleri, bulunmadığı takdirde öğretim görevlileri arasından yönetmeliğin 16. ve 17. maddelerinde belirtilen esaslara göre seçilir. Gerektiğinde, bir kişide birden fazla yöneticilik görevi, ancak rektörün onayı ile toplanabilir. Dekan gerekli gördüğü hallerde değişik eğitim birimlerinin koordinatörlüğünü yapar. 27
Ancak birden fazla anabilim dalının kapsandığı bölümlerde bölüm başkanı bir anabilim dalı başkanlığını, birden fazla bilim dalının kapsandığı anabilim dallarında, anabilim dalı başkanı bir bilim dalı başkanlığını üstlenebilir. Dekan gerekli gördüğü hallerde değişik eğitim birimlerinin koordinatörlüğünü yapar. Başkanlık görevinde bir doçentin bulunması halinde bir profesörün, bir yardımcı doçentin bulunması halinde profesör veya doçentin, bir öğretim görevlisinin bulunması halinde ise bir öğretim üyesinin aynı birimde görevlendirilmesi ile başkanlık görevi sona erer. Boşalan başkanlık görevine usulüne göre yeni başkan atanır. Bir birimde başkanlık yapan yardımcı doçentin veya öğretim görevlisinin görev sürelerinin bitiminde başkanlık görevleri de sona erer. Bölüm, anabilim, anasanat, bilim ve sanat dalı başkanları görevi başında bulunamayacağı süreler için yardımcıları veya öğretim üyelerinden birini vekil olarak bırakırlar. Herhangi bir nedenle altı aydan fazla ayrılmalarda kalan süreyi tamamlamak üzere aynı yöntemle yeni bir başkan atanır. Anabilim veya anasanat dalı, bilim veya sanat dalı başkanlıkları boşaldığında, yüksekokul müdürü, konservatuar müdürü veya dekan, o anabilim veya anasanat, bilim veya sanat dalında görevli öğretim üyelerini ve öğretim görevlilerini, boşalmış olan dal başkanını seçmek üzere bir hafta içinde toplantıya çağırır. Seçimler üye tam sayısının yarıdan bir fazlasının katılması ile gizli oyla yapılır. Başkan katılan üye sayısının salt çoğunluğu ile seçilir. (Değişik cümle: 23/07/2003-25177 S. R.G. Yön./1. md.) Anabilim veya anasanat, bilim veya sanat dalı başkanlarının seçiminde üçüncü tur sonunda salt çoğunluğun sağlanamaması halinde dördüncü turda da en çok oy alan aday seçilmiş olur. YEDİNCİ BÖLÜM: YÜKSEK ÖĞRETİM KURUMLARININ İDARİ TEŞKİLATI VE GÖREVLERİ ÜNİVERSİTE İDARİ TEŞKİLATI: 28
Yükseköğretim Kurumlarının İdari Teşkilatı ve Görevleri, Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlarının İdari Teşkilatı Hakkında 07.10.1983 tarih ve 124 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin yedinci bölümünde açıklanmıştır. Madde 26 Üniversite İdari Teşkilatı aşağıdaki birimlerden oluşur: Genel Sekreterlik, Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı, Personel Daire Başkanlığı, İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı, Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı, Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı, Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı, Bilgi İşlem Daire Başkanlığı, Hukuk Müşavirliği, Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı, Üniversite Hastanesi Başmüdürlüğü. GENEL SEKRETERLİK: Madde 27 1. Genel Sekreterlik, bir Genel Sekreter ile en çok iki Genel Sekreter Yardımcısından ve bağlı birimlerden oluşur. 2. Genel Sekreter, üniversite idari teşkilatının başıdır ve bu teşkilatın çalışmasından Rektöre karşı sorumludur. 3. Genel Sekreter, üniversite idari teşkilatının başı olarak yapacağı görevler dışında, kendisi ve kendisine bağlı birimler aracılığı ile aşağıdaki görevleri yerine getirir. a) Üniversite idari teşkilatında bulunan birimlerin verimli, düzenli ve uyumlu şekilde çalışmasını sağlamak, b) Üniversite Senatosu ile Üniversite Yönetim Kurulunda oya katılmaksızın raportörlük görevi yapmak; bu kurullarda alınan kararların yazılması, korunması ve saklanmasını sağlamak, c) Üniversite Senatosu ile Üniversite Yönetim Kurulunun kararlarını üniversiteye bağlı birimlere iletmek, d) Üniversite idari teşkilatında görevlendirilecek personel hakkında rektöre öneride bulunmak, e) Basın ve halkla ilişkiler hizmetinin yürütülmesini sağlamak, f) Rektörlüğün yazışmalarını yürütmek, 29
g) Rektörlüğün protokol, ziyaret ve tören işlerini düzenlemek, h) Rektör tarafından verilecek benzeri görevleri yapmak. YAPI İŞLERİ VE TEKNİK DAİRE BAŞKANLIĞI: Madde 28 Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığının görevleri şunlardır: a) Üniversite bina ve tesislerinin projelerini yapmak, ihale dosyalarını hazırlamak, yapı ve onarımla ilgili ihaleleri yürütmek, inşaatları kontrol etmek ve teslim almak, bakım ve onarım işlerini yapmak, b) Kalorifer, kazan dairesi, soğuk oda, jeneratör, havalandırma sistemleri ile telefon santralı, çevre düzenleme ve araç işletme, asansör bakım ve onarımı ile benzer işleri yürütmek. PERSONEL DAİRE BAŞKANLIĞI: Madde 29 Personel Daire Başkanlığının görevleri şunlardır: a) Üniversitenin insan gücü planlaması ve personel politikasıyla ilgili çalışmalar yapmak, personel sisteminin geliştirilmesiyle ilgili önerilerde bulunmak, b) Üniversite personelinin atama, özlük ve emeklilik işleriyle ilgili işlemleri yapmak, c) İdari personelin hizmet öncesi ve hizmetiçi eğitimi programlarını düzenlemek ve uygulamak, d) Verilecek benzeri görevleri yapmak. ÖĞRENCİ İŞLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI: Madde 31 Öğrenci İşleri Daire Başkanlığının görevleri şunlardır: a) Öğrencilerin yeni kayıt, kabul ve ders durumları ile ilgili gerekli işleri yapmak, 30
b) Mezuniyet, kimlik, burs, mezunların izlenmesi işlemlerini yürütmek, c) Verilecek diğer benzeri görevleri yerine getirmek. SAĞLIK,KÜLTÜR VE SPOR DAİRE BAŞKANLIĞI: Madde 32 Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığının görevleri şunlardır: a) Öğrencilerin ve personelin, sağlık işleri ve tedavileri ile ilgili hizmetleri yürütmek, b) Öğrencilerin ve personelin barınma, yemek ve benzeri ihtiyaçlarını karşılamak, c) Öğrencilerin ve personelin, spor, kültürel ve sosyal ihtiyaçlarını karşılayacak faaliyetleri düzenlemek. KÜTÜPHANE VE DOKÜMANTASYON DAİRE BAŞKANLIĞI: Madde 33 Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığının görevleri şunlardır: a) Üniversite kütüphanelerinin gerekli her türlü hizmetlerini karşılamak, b) Baskı, film, videobant, mikrofilm gibi kayıt katologları ve hizmete sunma işlemleri ile bibliyografik tarama çalışmalarını yapmak, c) Verilecek benzeri diğer görevleri yerine getirmek. BİLGİ İŞLEM DAİRE BAŞKANLIĞI: Madde 34 Bilgi İşlem Daire Başkanlığının görevleri şunlardır: a) Üniversitedeki bilgi işlem sistemini işletmek; eğitim, öğretim ve araştırmalara destek olmak, b) Üniversitenin ihtiyaç duyacağı diğer bilgi işlem hizmetlerini yerine getirmek. 31
HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ Madde 35 Hukuk Müşavirliğinin görevleri şunlardır: a) Üniversitenin öğrencileri, diğer kişi ve kurumlarla olan anlaşmazlık ve uyuşmazlıklarında adli ve idari mercilerde üniversitenin haklarını savunmak, b) Üniversitenin tasarruflarının yürürlükteki kanunlara uygun olarak icrasında, idareye yardımcı olmak, c) Verilecek benzeri diğer görevleri yerine getirmek. İDARİ VE MALİ İŞLER DAİRE BAŞKANLIĞI Madde 36 İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığının görevleri şunlardır: a) Hizmet ve faaliyetlerin ekonomik ve etkin bir şekilde yerine getirilmesi için insan, para ve malzeme kaynaklarının en uygun ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak üzere Üniversiteye ait bütçe tasarılarını plan ve program esasına göre hazırlanmak ve uygulanmasını izlemek, b) Yatırım programlarının finansman kaynakları ile ilgili gerekli bilgi, belge ve istatistikleri toplamak ve değerlendirmek, c) Uygulama sırasında nakit ve ödenek durumunu izlemek, d) Üniversitenin ayniyat işleri ile her türlü ödeme ve tahsil işlerini yürütmek, e) Araç, gereç ve malzemenin temini ile ilgili hizmetleri yürütmek, f) Temizlik, aydınlatma, ısıtma, bakım, onarım ve benzeri hizmetleri yapmak, g) Basım ve grafik işleri ile evrak, yazı teksir hizmetlerini yerine getirmek, ğ) Sivil Savunma, güvenlik ve çevre kontrolü işlerini yürütmek, h) Verilecek benzeri görevleri yapmak. STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI 32
5018 Sayılı Kanun Madde 60 Mali Hizmetler Birimi (DEĞİŞİK: 60 ncı madde; 24/12/2005-5436/7 mad.) GÖREVLERİ; Kamu idarelerinde aşağıda sayılan görevler, malî hizmetler birimi tarafından yürütülür: a) İdarenin stratejik plan ve performans programının hazırlanmasını koordine etmek ve sonuçlarının konsolide edilmesi çalışmalarını yürütmek. b) İzleyen iki yılın bütçe tahminlerini de içeren idare bütçesini, stratejik plan ve yıllık performans programına uygun olarak hazırlamak ve idare faaliyetlerinin bunlara uygunluğunu izlemek ve değerlendirmek. c) Mevzuatı uyarınca belirlenecek bütçe ilke ve esasları çerçevesinde, ayrıntılı harcama programı hazırlamak ve hizmet gereksinimleri dikkate alınarak ödeneğin ilgili birimlere gönderilmesini sağlamak. d) Bütçe kayıtlarını tutmak, bütçe uygulama sonuçlarına ilişkin verileri toplamak, değerlendirmek ve bütçe kesin hesabı ile malî istatistikleri hazırlamak. e) İlgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek. f) Genel bütçe kapsamı dışında kalan idarelerde muhasebe hizmetlerini yürütmek. g) Harcama birimleri tarafından hazırlanan birim faaliyet raporlarını da esas alarak idarenin faaliyet raporunu hazırlamak. h) İdarenin mülkiyetinde veya kullanımında bulunan taşınır ve taşınmazlara ilişkin icmal cetvellerini düzenlemek. i) İdarenin yatırım programının hazırlanmasını koordine etmek, uygulama sonuçlarını izlemek ve yıllık yatırım değerlendirme raporunu hazırlamak. j) İdarenin, diğer idareler nezdinde takibi gereken malî iş ve işlemlerini yürütmek ve sonuçlandırmak. k) Malî kanunlarla ilgili diğer mevzuatın uygulanması konusunda üst yöneticiye ve harcama yetkililerine gerekli bilgileri sağlamak ve danışmanlık yapmak. l) Ön malî kontrol faaliyetini yürütmek. m) İç kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması ve geliştirilmesi konularında çalışmalar yapmak. n) Malî konularda üst yönetici tarafından verilen diğer görevleri yapmak. 5436 Sayılı Kanun Madde 15 c) Üniversiteler ile yüksek teknoloji enstitülerinde Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı kurulmuştur. Aşağıda sayılan görevler ile 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasında belirtilen görevler kamu idarelerinde Strateji Geliştirme 33