CAMİLERİN BAKIM ONARIM TEMİZLİK VE ÇEVRE TANZİMİ YÖNETMELİĞİ (*) BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, başta tarihi ve turistik eser niteliğindeki vakıf cami ve mescidler olmak üzere, diğer cami ve mescidlerin bakım, onarım, temizlik, çevre tanzimi ve güvenlik hizmetleri ile ilgili esasları ve bu konuda kuruluşlar arasında yetki ve görev alanlarını düzenlemek ve koordinasyonu sağlamaktır. Kapsam Madde 2- Tarihi ve turistik eser niteliğindeki vakıf cami ve mescidler ile diğer cami ve mescidlerle müştemilat ve tuvaletlerinin bakım, onarım, temizlik, çevre tanzimi ve güvenlik konularında, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Türkiye Elektrik Kurumu Genel Müdürlüğü, valilikler ve belediyelerin yapmakla yükümlü oldukları hizmetlerini kapsar. Tanımlar Madde 3- Bu yönetmelikte geçen: Başkanlık :Diyanet İşleri Başkanlığı'nı, Genel Müdürlük :Vakıflar Genel Müdürlüğü nü, Valilik :Cami ve mescidlerin mülki hudutları içinde bulunduğu il in valiliğini, Belediye :Cami ve mescidlerin hudutları içinde bulunduğu belediye başkanlıklarını, Cami Görevlileri :Cami ve mescidlerde görevli imam-hatip müezzin-kayyım, hizmetli ve bekçiyi, İmam :Birden fazla imam-hatibi bulunan camiler için baş imam- hatibi, tek imam-hatibi bulunan camiler için cami imam-hatibini, Mühendislik :Bu yönetmelikte öngörülen hizmetleri yürütmek üzere Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde kurulan Cami Bakımı Mühendisliğini, İ1 Koordinasyon Kurulu :İllerde valilerin başkanlığında kurulan ve ilgili kamu kurum ve kuruluş temsilcilerinden oluşan kurulu; ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Hizmetlerin Çeşitleri ve Yürütülmesi Hizmet Çeşitleri Madde 4- Cami ve mescidlerdeki hizmetler: a) Onarım, b) Bakım, ------------------------------------------------------ (*) 24 Mayıs 1985 gün ve 18763 sayılı R. G. Y-16/1
c) Temizlik, d) Çevre tanzimi, e) Aydınlatma, f) Su ihtiyacı, g) Güvenlik, h) (Değişik: 22/01/2010 tarihli ve 27470 sayılı Resmi Gazete) Turizm, ı) (Ek bent: 22/01/2010 tarihli ve 27470 sayılı Resmi Gazete) Mahya kurdurma. Hizmetlerin Yürütülmesi Madde 5- Başkanlıkça Yürütülecek Hizmetler ve Ekiplerin Teşkili: a) Hizmetler: 1- Cami, mescid ve bunların müştemilatındaki halı, kilim, şamdan, saat, avize, levha gibi teberrükat eşyasının; minber, mihrap, kürsü, kapı ve pencere gibi kısımların; hat, tezhip, oyma, kakma, vitray gibi süslemeler ile çini, taş, ahşap veya cam süslemelerin; ayrıca iç ve dış bahçeler, avlular, minare, saçak, oluk ve üst örtülerin, her türlü bakım ve temizliğini yapmak. 2- Cami ve mescidlerin aydınlatma giderlerini karşılamak. 3- Cami ve mescidlerin cam, lamba, kilit, musluk gibi belirli sürelerle bozulan veya kırılan malzemelerini değiştirmek. 4- Cami, mescid ve bunların müştemilatını açıp kapamak, kullanmak ve güvenliğini sağlamak. 5-2495 sayılı Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre, gereken cami ve mescidlerin güvenliğinden sorumlu olmak üzere özel güvenlik teşkilatı kurmak. 6- Cami, mescid ve bunların müştemilatı ile tuvaletlerinde mevcut veya daha sonra meydana gelecek onarım ihtiyaçlarını, Genel Müdürlüğün izni dışında meydana gelecek her türlü yapılaşma ve işgali mühendislik vasıtası ile tespit etmek ve gerekçeli olarak Genel Müdürlüğe bildirmek. Ancak Genel Müdürlük, bu yerlerin gerekli onarım ve yeniden inşaları ile, cami ve mescitlere ait tuvaletlerin bakım ve onarımlarını ödenek yetersizliği veya sair sebeplerle, yapamadığı takdirde; cami, mescid ve bunların müştemilatı ve buralardaki tuvaletlerin onarım veya inşa işi ile onarım veya inşayı müteakip işletme usul ve esaslarını hazırlanacak protokol esaslarına göre Genel Müdürlükten devralmak, bu yerlerin onarımını, yeniden inşasını ve işletilmesini bizzat veya başka bir vakıf veya dernek aracılığı ile yapmak. 7- (Ek alt bent: 22/01/2010 tarihli ve 27470 sayılı Resmi Gazete) Bütün camilerde asılacak mahyalarda yer alacak metinleri Din İşleri Yüksek Kurulunun incelemesinden geçtikten sonra uygulamaya koymak. 8- (Ek alt bent: 22/01/2010 tarihli ve 27470 sayılı Resmi Gazete) Uygun görülen camilere Ramazan ayında, dinî bayramlarda ve dinî günlerde dinî içerikli mahya asmak veya astırmak. b) Ekiplerin Teşkili: 1- Başkanlık bu hizmetleri yürütmek için, Ankara da (4), İstanbul da (6), Edirne de (1), Bursa da (1) olmak üzere toplam (12) ekip teşkil eder. İstanbul daki ekiplerden biri camilerdeki levha, duvar halısı, avize, saat gibi özel bakımı gerektiren teberrükat eşyası ile minber, mihrap, kürsü, kapı ve duvar yazıları gibi özel kısımların temizlik ve bakımından sorumlu olmak üzere özel ekip olarak teşkil edilir. İhtiyaç duyulması halinde ekiplerin sayısı ile çalışacakları İl merkezlerinin sayısı Başkanlık onayı ile arttırılabilir. Y-16/2 OCAK - 2010
2- Ekipler bulundukları il müftülüğüne bağlı olarak çalışırlar. 3- İstanbul ili İstanbul Ekiplerinin; Kocaeli, Balıkesir ve Çanakkale illeri, Bursa Ekibinin; Tekirdağ ve Kırklareli illeri, Edirne Ekibinin; diğer bütün iller, Ankara Ekiplerinin görev alanını teşkil eder. İstanbul da kurulan özel ekip kendi konusu ile ilgili olarak bütün illerden sorumludur. 4- Her ekip bir ekip şefinin yönetiminde biri şoför, diğerleri bahçıvanlık, temizlik ve bakım hizmetlerinde kalifiye eleman olmak üzere en az 8 kişiden oluşturulur. Her ekip bir minibüs veya pikap tipi vasıta ve gerekli araç-gereçle donatılır. c) Hizmetin Yürütülmesi: Mühendislik, bu Yönetmeliğin öngördüğü temizlik, çevre tanzimi ve bakımı programına alınacak camileri belirleyerek İl Koordinasyon Kurulunun da görüşünü alarak Başkanlığın onayına sunar. Programa alınması onaylanan camilerden her biri için ayrı ayrı çevre tanzim projeleri hazırlayarak Genel Müdürlüğe intikalini sağlar. Onaylanan projesine uygun olarak cami ve mescitlerin çevre tanzimini yapar. Ağaçlandırma, çimleme ve çiçeklendirme işleri için ilgili kurum ve kuruluşlarla gerekli koordineyi sağlar. Ekiplerin ihtiyaçlarını tespit eder. Başkanlık bu ihtiyaçlardan uygun gördüğü araç-gereç ve malzemeyi temin eder. Gereken harcamaların yapılması için ilgililere yetki verir. Ekipler kendilerine verilen program dahilinde camilerin her türlü bakım, temizlik ve çevre tanzimini aşağıdaki esaslar çerçevesinde yapar: 1- Ekipler ilgili Müftülüğün yönetiminde görev yapmakla beraber, temizlik yaptıkları caminin imamına karşı da sorumludurlar. İmam yapılmasını gerekli gördüğü işleri ve eksiklikleri ekibe gösterir; temizlik ve tanzim işlerinin gereği gibi yapılıp yapılmadığına nezaret eder; bu sırada diğer cami görevlileri de ekibe yardımcı olur. 2- Cami, mescid ve müştemilatının temizlik, çevre tanzimi ve bakımını tamamlayan ekip, camiyi ve bahçesini sorumlu cami görevlilerine bir tutanakla teslim eder. Bu teslim tutanağında cami imamının ve ilgili Müftülük yetkilisinin de imzaları bulunur. Cami ve mescit ile bahçesinin günlük temizlik ve bakımı bu görevliler tarafından sağlanır. Temizlik ve bakım sırasında özellikle halı, kilim, levha, şamdan, avize, saat ve benzeri eşyayı tahriş ve tahrip etmemeye, evsafını bozmamaya azami dikkat gösterilir. Gerek ekip, gerek hizmetlilerin çalışmaları sırasında her türlü emniyet tedbiri alınır. Bu çalışmalar sırasında meydana gelen zarar ve ziyandan öncelikle kusurlu görülen kişi; kusurlu kişinin tespit edilememesi halinde, başta ekip şefi olmak üzere bütün ekip ve hizmetliler müştereken ve müteselsilen sorumludur. Haklarında zarar ve ziyanın tazmini için kanuni işlem yapılır. Madde 6- Genel Müdürlükçe Yürütülecek Hizmetler: a) Vakıf cami ve mescitleriyle bunlara ait müştemilat ve tuvaletlerin onarım ve her türlü restorasyonlarını kendi mevzuatına göre ve İl Koordinasyon Kurulunun da tekliflerini dikkate alarak yapmak, işletmek; Ancak Genel Müdürlük, bu yerlerin gerekli onarım veya yeniden inşalarını ödenek yetersizliği veya sair sebeplerle yapamadığı takdirde; onarım veya inşa işi ile onarım veya inşaatı müteakip çalışma ve işletme usul ve esaslarını hazırlanacak protokol esaslarına göre ücretli veya ücretsiz özel ve tüzel kişilere bizzat devredebilir, kiralayabilir. b) Mühendislikçe yapılacak vakıf cami, mescid ve müştemilatın onarım, çevre tanzimi projelerini onaylamak. Bu yerlerdeki işgalleri kaldırmak. Y-16/3
c) Gerektiğinde onaylanacak çevre tanzimi projesine göre, cami ve mescitlerin etrafını istimlak suretiyle açmak. d) (Değişik: 22/01/2010 tarihli ve 27470 sayılı Resmi Gazete) Başkanlık ile işbirliği yaparak camilerde mahya kurdurmak. e) Cami ve mescidlerin iç ve dış aydınlatmaları ile ses ve ışık düzeni için gerektiğinde trafo kurmak üzere Türkiye Elektrik Kurumu na ücretsiz yer tahsis etmek. Madde 7- Kültür ve Turizm Bakanlığınca Yürütülecek Hizmetler: a) Cami ve mescidlerin çevresinde kurulacak ses ve ışık düzeni ile yapılan aydınlatma tesisatını Genel Müdürlük ve Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Kurullarınca onaylanacak projesine göre kurmak ve daima çalışır halde bulundurmak. b) Cami ve mescidlerin çevre tanzimi projelerinin hazırlanmasında ve onaylanmasında Genel Müdürlüğe ve Mühendisliğe yardımcı olmak. Madde 8- Türkiye Elektrik Kurumu Genel Müdürlüğünce Yürütülecek Hizmetler: a) Cami ve mescidlerin iç ve dış aydınlatmaları ile ses ve ışık düzenlemelerinin elektrik tüketimlerini ücretsiz karşılamak. b) Cami ve mescidlerin iç ve dış aydınlatmaları ile ses ve ışık düzenlemeleri için yapılması gereken trafo merkezlerini, Genel Müdürlükçe ücretsiz yer tahsis edildiği takdirde ücretsiz olarak tesis etmek. Madde 9- Valiliklerce Yürütülecek Hizmetler: a) Cami ve mescidlerden gerekli görülenlerin genel güvenliğini sağlamak. b) İl Koordinasyon Kurulunun çalışmalarını düzenlemek ve yürütmek. c) (Ek bent: 22/01/2010 tarihli ve 27470 sayılı Resmi Gazete) Başkanlıkça uygun görülen metinleri, belirtilen zamanlarda, camilere mahya olarak astırılmasını sağlamak. Madde 10- Belediyelerce Yürütülecek Hizmetler: a) Mühendislikçe yapılacak cami ve mescidlerin çevre tanzimi projelerinin hazırlanmasına yardımcı olmak. Onaylanan projeye göre bahçenin tanzimini, ağaçlandırılmasını ve çiçeklendirilmesini Mühendislik ile koordineli olarak yürütmek. b) Cami, mescid ve çevresinin su ihtiyacını Sular Hakkında Kanun uyarınca ücretsiz olarak karşılamak; suların kesilmesi halinde tankerlerle bu ihtiyacı gidermek. c) Cami, mescid ve müştemilatının kubbe ve çatıları ile minarelerinin bakım ve temizliği için, istendiğinde merdivenli araç vermek. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Hizmetlerin Yürütülmesinde İşbirliği Madde 11- İllerde Valilerin başkanlığında Kültür ve Turizm Bakanlığı, Başkanlık, Genel Müdürlük, Türkiye Elektrik Kurumu ve Belediyelerin yetkili temsilcilerinden oluşan İl Koordinasyon Kurulu teşkil edilir. Vali kurula, gerekli gördüğü kişi veya kuruluş temsilcilerini de iştirak ettirebilir. OCAK - 2010 Y-16/4
Kurulun görevleri şunlardır: a) Yönetmelikte belirtilen hizmetlerin yürütülmesinde gerekli koordinasyonu sağlamak ve gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluşlara görüşlerini bildirmek. b) Cami ve mescidler ile varsa külliyelerin tam bir uyum içinde temizlik, bakım, onarım ve çevre tanzimlerinin yapılması için, ilgili kurum ve kuruluşlar nezdinde gerekli teşebbüslerde bulunmak ve işbirliğini sağlamak. Madde 12- a) Başkanlık ve Genel Müdürlük, Vakıf Cami ve Mescidlerin, bakım, onarım ve çevre tanzimi için gerekli ek mali kaynağı sağlamak hususunda, dini amaçlı Vakıf ve Derneklerle, tanıtım ve turistik hizmetlerini yerine getirmek için, kültür ve turizm amaçlı vakıflarla; selâtin camilerin tarihi, dini ve kültürel fonksiyonlarının yürütülmesi için, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Belediyeler ile işbirliği yaparlar. b) Cami, Mescid ve külliyelerinin temizlik, bakım, onarım ve çevre tanziminde görevli personelin eğitiminde, bu yönetmelik kapsamına giren kurum ve kuruluşlar Başkanlık ve Genel Müdürlüğe yardımcı olurlar. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Madde 13- Bu yönetmelik kapsamına giren kurumlar, gerektiğinde bu hizmetlerin yerine getirilebilmesi için yönergeler çıkarırlar. Madde 14- Cami ve Mescidler ile bunların çevresinin bakım, onarım, temizlik ve tanzimi gibi hizmetlerin yürütülmesinde, bu yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, Başkanlık ve Genel Müdürlük mevzuatının ilgili hükümleri uygulanır. Yürürlük Madde 15- Bu Yönetmelik yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. Yürütme Madde 16- Bu Yönetmeliği Devlet Bakanı yürütür. Y-16/5