green&clean her zaman biraz daha fazlası YEŞİL (ESD) ENERJİ TASARRUFU ve SIFIR KİREÇ cihazlarının sağladığı tasarruf sayesinde, her çevrimde sadece 2 litre temiz su tüketimi ve %40 daha düşük işletme gideri. TEMİZ CLEAR BLUE Filitre Sistemi, yıkama suyunu yiyecek kalıntılarından arındırır. EMNİYETLİ WASH SAFE CONTROL, durulama ısısının 84 C de sabit kalmasını garantileyerek mükemmel hijyen koşulları sağlar. KOLAY Yenilikçi açılı kontrol ekranı, maksimum görünürlük sağlar. İster köşe ister doğrusal (linear) bir montaja karar verin, bulaşık makinenizi kolayca çalıştırabilirsiniz. www.electrolux.com.tr/foodservice Diğer fikirlerimiz için: www.electrolux.com/professional
İÇİNDEKİLER 06 50 18 60 32 66 acenteler Alman pazarı istikrarlı büyümesini 2013 te de koruyacak... 6-17 Rusya pazarında çift haneli büyüme bekleniyor...18-25 Haberler... 26-30 yatırımlar Dünyadaki küçük oteller trendi Türkiye de küçük otel yatırımlarını artırıyor... 32-44 Haberler... 46-49 tedarikçiler Gelişen aydınlatma sektörü otellerde de ışık saçıyor... 50-58 Röportaj/Enta A.Ş. Nazım Çınar... 60-61 Haberler... 62-65 oteller Otellerde önemi anlaşılan stewardlar mesleki eğitim sertifikası istiyor... 66-71 Haberler... 71-74 Diğer haberler... 75-78 İstatistikler... 79-80 Yetkin Medya Yayıncılık Ticaret Limited Şirketi Adına Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Sebahattin Ercan sebahattin.ercan@turizimyatirimdergisi.com.tr Genel Koordinatör Bülent Büyükaras bulent.buyukaras@turizimyatirimdergisi.com.tr Editör Özlem Kasa ozlem.kasa@turizimyatirimdergisi.com.tr Görsel Yönetmen Türkel Hocaoğlu turkel_hocaoglu@hotmail.com Yazı İşleri Ece Yarkataş ece.yarkatas@turizimyatirimdergisi.com.tr İletişim Tel: 0 212 278 77 41 pbx Reklam Tel: 0 212 278 77 42 pbx Faks: 0 212 278 77 68 Baskı: Özgün Ofset Tel: 0212 280 00 09 Issn: 2147-2300 Adres: Yetkin Medya Yayıncılık Emniyetevler Mah. Bornova Sok. No: 5/B, 4. Levent / İstanbul info@turizmyatirimdergisi.com Abonelik 12 aylık abonelik bedeli 90 TL dir. Abone olmak isteyenler için hesap numarası: Yetkin Medya Yayıncılık Ltd. Şti. Türkiye İş Bankası 4. Levent-İstanbul Şubesi. IBAN: TR57 0006 4000 0011 1400 7932 49 (Dekont ve adres bilgilerinizi 0212 278 77 68 nolu faksa gönderiniz.) Yayın Türü: Ulusal, süreli, aylık Baskı yeri ve tarihi: İstanbul, Nisan 2013 2 ǀ turizm&yatırım ǀ 04 2013
SUNUŞ Sektör mart ayını fuarlarla geçirdi Türk turizm sektörüne mart ayında damgasını vuran olgu hiç kuşkusuz fuarlar oluyor. Türkiye nin iki büyük pazarı Almanya ve Rusya da iki önemli fuar düzenleniyor. Turist gönderen ülkelerin başında yer alan Almanya ve hızla büyüyen bir pazar olarak tüm dünyanın dikkatini çeken Rusya, turizm sektörünün nabzının attığı fuarlara ev sahipliği yapıyor. Özellikle Almanya Berlin de düzenlenen ITB fuarı, turizm borsası olarak da önemli bir işlevi yerine getiriyor. Turizm sektörünün nabzı özellikle bu fuarda tutuluyor. Bu yıl düzenlenen ITB Berlin fuarına Türkiye den ilgi yoğun oldu. Fuardan edinilen izlenimlere göre en büyük pazarımız Almanya da bu yıl istikrarlı büyüme devam edecek. Rusya da ise iki ayrı fuarın rekabeti yaşanıyor. Uzun yıllardır düzenlenen MITT Moskova fuarı ile Rus hükümetinin desteklediği Intourmarket Turizm Fuarı, arka arkaya organize ediliyor. Nüfusu, ekonomik yapısı ve büyüyen tatilci kitlesiyle herkesin ilgisini çeken Rusya bilindiği gibi Türkiye nin ikinci büyük pazarı... Rusya da Türkiye ise en büyük pazar durumunda Dolayısıyla Türkiye için vazgeçilmez pazarlardan bir tanesi Bu yıl fuarlara katılımın geçmiş yıllara göre düşük olması tüm turizmcilerin dikkatini çekti. Ancak katılımın azlığına rağmen pazarda 2013 yılında çift haneli bir büyüme bekleniyor. Bu sayımızda hem fuar gözlemlerine hem de Rusya ve Almanya pazarlarını ele aldık. Ancak bu fuarların haricinde Ukrayna da, Kazakistan da, Balkanlar da, arka arkaya fuarlar düzenlendi. Genel olarak fuarlardan olumlu bir izlenimle dönen turizmciler sezona pozitif bir enerjiyle hazırlanıyor. Bu sayımızda yatırımlar dosyası kapsamında küçük otel yatırımlarını ele aldık. Farklı bir işletme yapısı ve felsefesi bulunan küçük otellerde kalma isteği tüm dünyada olduğu gibi Türkiye de de bir trend haline geliyor. Büyük otellerden sıkılan belli bir gelire ve entelektüel yapıya sahip tatilciler biraz macera biraz da şehirle iç içe olmak için butik otelleri tercih ediyor. Bu durumu fark eden yatırımcılar da hem otelcilikten keyif almak hem de bu trendden yararlanmak için küçük otel yatırımlarına yöneliyorlar. Diğer taraftan, bir fabrika gibi çalışan otellerin hem mecazi anlamda hem de gerçek anlamda mutfağına girmek istedik. Otellerin görünmeyen kahramanlarının çalıştığı bir bölüm olan stewarding bölümünü ele aldık. Son yıllarda özellikle 5 ve 4 yıldızlı tesislerde bir bölüm olarak algılanmaya başlanan ve gelişen bölümle ilgili stewartların sesine kulak verdik. Turizm ve Yatırım Dergisi nin 9. Sayısını yayınladığımız Nisan sayımızda ayrıca otellerde aydınlatma konusunu işledik. Son yıllarda işlevinin yanı sıra dekorasyon anlamında önemi gittikçe artan aydınlatmayla ilgili sektörün önde gelen firmalarının görüşlerine yer verdik. Bu sayımızda incelediğimiz konulardan biri de Konaklamada Zincir ve Grup oteller oldu. Özel bir ek olarak sizlerle paylaşacağımız bu ekimizde, Türkiye deki önde gelen zincir ve grup oteller yer alıyor. Ayrıca uluslararası zincirlerin Türkiye deki tesislerini inceledik. Keyifle okumanız dileğiyle 24 ǀ turizm&yatırım ǀ 04 2013
ACENTELER ITB BERLİN FUARI Alman pazarı istikrarlı büyümesini 2013 te de koruyacak Türkiye nin en önemli pazarlarından biri olan Almanya pazarı, 2013 te de istikrarlı büyümesini devam ettirecek. Her yıl ortalama yüzde 5-7 arasında büyüyen pazarda bu yılda benzer bir büyüme bekleniyor. Dünyanın en büyük turizm fuarı ve borsası ITB Berlin e katılan turizmciler, 2013 yılında çok ciddi bir büyüme beklememekle birlikte pazardaki verilerin pozitif seyrettiğini açıkladılar. Dünyanın en büyük turizm fuarı ve borsası ITB Berlin, 47 inci kez kapılarını açtı. Endenozya nın konuk ülke olarak katıldığı fuarda, toplam 188 ülkeden 10 bin 86 şirket yer aldı. Bu yıl 110 bin profesyonelin ziyaret ettiği fuara halktan 60 bini aşkın ziyaretçinin katıldığı bildirildi. Turizm sektörünün nabzının tutulduğu fuarda geçen yıllarda olduğu gibi bu yıl 200 ü aşkın kongre ve toplantı organizasyonu yapıldı. Öte yandan fuar sırasında birçok ülke ve kuruluş, turizme yönelik araştırmalarını yayınladılar. Bunlar arasında yer alan Reiseanalyse 2013 anket sonuçlarını, Türkiye Araştırmaları Vakfı nın (TAVAK) araştırmasını ve ITB World Travel Trends Raporu nu haberimizde paylaşacağız. Türkiye ITB de En İyi Stand ödülünü kazandı Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik ile Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ın açılışına katıldığı fuarda Türkiye, 3 bin 79 metrekarelik alanda 105 stand ve 122 katılımcıyla temsil edildi. Bakanlık fuarda yaptığı tanıtım çalışmasında deniz, güneş, kum turizminin yanı sıra kültür ve doğa turizmi öne çıkarıldı. Fuarda Bakan Çelik in tur operatörleriyle yaptığı görüşme sonrasında Almanya dan çift haneli büyüme bekliyorum sözleri dikkat çekti. Öte yandan fuarda Cologne Business Scholl tarafından ziyaretçilerin tercihleri dikkate alınarak düzenlenen, En İyi Stand yarışmasının Avrupa destinasyonu kategorisinde, Türkiye En İyi Stand ödülü kazandı. Türkiye nin ödülü Berlin Kültür ve Turizm Ataşesi Gözde Şahin e 26 ǀ turizm&yatırım ǀ 04 2013
FUR Raporu na göre Alman turistlerin harcamaları artarken, seyehat süreleri kısaldı. 2012 de kısa süreli seyahatler yüzde 1,8 artarken harcamalar ise yüzde 7,5 yükseldi. takdim edildi. Fuara katılan Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, Avrupa tarihinin Anadolu olmadan yazılamayacağına ve Anadolu kültürünün Avrupa kültürünün bir parçası olduğuna söyledi. Alman pazarı stabildir, belli bir oran üzerinde büyümez Türkiye nin en büyük pazarı olan Almanya dan 2012 de Türkiye ye gelen turist sayısı bir önceki yıla göre yüzde 4 artarak 5 milyon 28 bin 745 kişiye ulaştı. Fuara katılan turizmciler, fuardan genel olarak olumlu izlenimlerle ayrılırken pazarın, konulan uçak kapasitesine bağlı olarak yüzde 5 ila 7 arasında büyümesini öngörüyorlar. Alman pazarının Arap Baharı, Yunanistan daki iç karışıklıklar gibi çok büyük sorunlar yaşanmadığı sürece stabil bir Pazar olduğunu ve belli bir oranın üzerinde büyümeyeceğini vurgulayan turizmciler, Alman pazarın Türkiye nin can damarı olduğunun altını çiziyorlar. Alman turistin tatil konusunda profesyonelleştiğine dikkat çeken turizmciler, Alman pazarında kısa tatil eğilimlerinin ve online rezervasyon oranlarının arttığına işaret ediyorlar. Türkiye nin Alman pazarından aldığı pay % 7,3 e çıktı Öte yandan dünya turizm borsası olarak bilinen fuarda her yıl olduğu gibi birçok kurum Pazar araştırmalarını yayınladı. Bunlardan biri de Reiseanalyse 2013 anketi oldu. AKTOB Ar-Ge tarafından derlenen verilere göre; 2012 yılında, 63 milyar Avro seyahat harcaması yapan Alman tatilcilerin, öncelikli tercihleri içinde, Türkiye bir basamak daha yükselerek üçüncü olurken, pazardan aldığı pay da son 12 yılda yüzde 4,7 den yüzde 7,3 e yükseldi. Alman araştırma şirketi FUR tarafından ITB de açıklanan Reiseanalyse 2013 anketi sonuçlarına göre; Almanlar, 5 gece ve üzeri süre ile gerçekleştirdikleri seyahatlerde 63 milyar Avro harcama yaptı. Öte yandan 2 ila 4 gün süren seyahatlerdeki harcamalar da 20 milyar Avro oldu. Her iki kategoride de harcamalar yüzde 5 in üzerinde artış kaydetti. Almanların seyahat etme eğilimi ise değişmeden yüzde 76 seviyesinde gerçekleşti. Uzun süreli seyahat sayısı da 70 milyona yakın seviyesi ile geçen dönemi tekrar etti. Kısa süreli seyahatler de ise yüzde 1,8 artarak 80 milyona yaklaştı. Almanya da kısa süreli seyahatler arttı Alman pazarında belirginleşen ana eğilim seyahatlerin kısalması ve bu alandaki harcamaların yükselmesi şeklinde özetlenebilir. 2012 yılında kısa süreli seyahatler yüzde 1,8 artarken harcamalar da yüzde 7,5 yükseldi. Kişi başı harcamada 239 avrodan 253 avroya çıktı. 2012 de Almanların ilk tercihi yüzde 31 ile yurtiçi seyahatler olurken yurtdışı çıkışlarda İspanya, İtalya ve Türkiye ilk sıraları aldı. 2011 yılına göre yalnızca Türkiye ve Hollanda nın pazar paylarında iyileşme görüldü. Turizimciler 2013 için iyimser 2012 de seyahat sayısı olarak net olmasa da harcamalar açısından iyimser bir görünüm sunan Alman seyahat pazarının 2013 te de büyümeye devam etmesi bek- Almanların gittiği en popüler destinasyonlar (%) 2000 2012 İspanya 14,2 13 İtalya 9,3 8,4 Türkiye 4,7 7,3 Avusturya 6,6 5,5 Yunanistan 3,3 1,9 Fransa 3,8 2,8 Mısır * 1,7 04 2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 7
ACENTELER ITB BERLİN FUARI leniyor. Yapılan ankette, tatilcilerin yüzde 55 inin seyahat planlarını somutlaştırdı. 2013 te tatil harcamaları değişmeyecek Öte yandan yalnızca yüzde 12 si bu yıl tatile çıkmayacağını belirtti. 2013 de tatilcilerin geneli, geçen yıl ile aynı harcamayı planladığını vurgularken, yüzde 12 si daha fazla, yüzde 10 u da daha az harcama öngördüğünü söyledi. Özetle bütün göstergelerin 2012 ile paralel seyretmesi bekleniyor. 2013 için yapılan planları, birinci dereceden etkileyen ana unsur yine kişilerin ekonomik durumları oldu. 2013 başında yapılan ölçümlere göre, gelecek bir yıl içinde, tatilcilerin yüzde 16 sı maddi durumlarında iyileşme umarken, yüzde 14 ü kötüleşeceğini söyledi. Geri kalan yüzde 70 lik kitle ise bir değişim olmayacağını vurguladı. Diğer yandan anket bulgularına göre; 41 milyon Alman, gelecek 3 yıl içinde, sahillerle yönelik seyahatler gerçekleştirmeyi planlıyor. TAVAK: Alman pazarı Türkiye de 2013 te 5,3 milyon sınırını aşacak Türkiye Araştırmaları Vakfı nın (TAVAK) Türkiye ye turist yollayan 22 tur operatörü ve 120 seyahat acentesini kapsayan 2013 Almanya araştırmasını ITB Berlin fuarı sırasında açıkladı. TAVAK verilerine göre 2013 yılında Türk turizmi Avrupa daki ekonomik krizlere rağmen ciddi bir büyüme gösterecek. TAVAK in araştırmasına göre 2013 de Almanya dan Türkiye ye gelecek turist sayısı yüzde 5 artışla 5 milyon 300 bine ulaşacak. Almanlar Türkiye de bu yıl yaklaşık 4.820 milyar avro bırakacak. Almanların seyahat harcamalarında krize rağmen yüzde 3 lük bir artış olacak. Araştırmanın sonuçlarına göre Avrupa dan Türkiye ye gelecek turist sayısında bir azalma bekleniyor. İstanbul da ortalama 3,7 gün kalan Alman turistlerin konaklama ortalamasının 7 güne çıkması gerektiği belirtilen raporda, 2013 te İstanbul a 1,4 milyon Alman turist beklendiği kaydedildi. Gençler ve yaşlılar Türkiye yi tercih etmiyor Öte yandan rapora göre 18-29 yaş a- rasındaki genç grup ile 65 üstü üçüncü kuşak yaşlıların Türkiye yi tercih etmedikleri belirtiliyor. Raporda bu durum, Almanlardaki islamofobi korkusuna bağlanıyor. Antalya Belek bölgesindeki golf turizmindeki gelişmelerin olumlu bulunduğu raporda, kruvaziyer turistinin de daha fazla Türkiye ye gelmesi için İzmir in kent turizmi açısından ciddi bir stratejiyle Barselona ya rakip hale getirilmesi gerektiği belirtildi. Alman Pazar profili 81.7 milyon nüfusu bulunan Almanya gerek iç gerekse dış turizm açısından en önemli ülkelerin başında geliyor. Almanya da aynı zamanda 1,7 milyon Türk vatandaşı yaşıyor. Ülkede 2012 yılında ekonomik büyüme yüzde 0,7 (beklenti yüzde 1) olarak gerçekleşti. Turizmin Alman ekonomisine katkısı yaklaşık yüzde 5 civarında seyrediyor. Turizm sektöründe toplam 2,9 milyon insan çalışıyor. Dünyada en çok seyahat eden ülke konumundaki Almanya 2012 yılında yurt dışında yaklaşık 64 milyar dolar turizm harcaması yaptı. Yurt dışında ortalama 10,6 gün kaldı. Almanlar Avrupa da en çok İspanya, İtalya, Türkiye, Avusturya, Hırvatistan, Fransa, Polonya, Birleşik Krallık, Yunanistan, Hollanda ve Mısır ı tercih ediyor. All Inclusive (herşey dahil) talebi küresel mali kriz dikkate alındığında öncelikli tercih talebini artırarak devam ediyor. Almanya aynı zamanda iç turizmi gelişmiş ülkeler arasında yer alıyor. Federal İstatistik Dairesi nin açıklamalarına göre; 2012 yılında ülkede önceki yıla oranla yüzde 8 artışla yaklaşık 400 milyon adet geceleme gerçekleştirildi. Bu gecelemelerin 68,8 milyonu ülkeyi turizm amaçlı olarak seyahat eden yabancılar oluşturdu. Bunun 28 milyonunu turistler oluştururken, geri kalan kısmını ise turizm amacıyla ülke içerisinde seyahat eden yaklaşık 118 milyon Alman vatandaşı tarafından yapıldı. Gecelemelerin önemli kısmını Almanlar gerçekleştirirken dünyanın en çok yabancı turist çeken ülkelerinden İspanya ve İtalya geceleme sayısı bakımından Almanya nın gerisinde kaldı. Yapılan bir araştırmaya göre; Almanların yüzde 74 ü seyahat e- decekleri yerleri seyahat öncesi internette araştırıyor, bu araştırmaların yüzde 53 ü online rezervasyon ile sonuçlandırılıyor. Almanya toplam nüfusunun yüzde 75 i internet kullanılıyor. Almanya ya gelecek turist sayısında 2013 yılında yüzde 4 artış bekleniyor. 28 ǀ turizm&yatırım ǀ 04 2013
ACENTELER ITB BERLİN FUARI TUROB, Alman pazarından yüzde 10-12 oranında artış bekliyor Diğer yandan fuara katılan Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği (TUROB), fuara ilişkin hazırladığı ITB Berlin Fuarı Sonuç Raporu nu açıkladı. Rapora göre fuarda sektörde trend olan sosyal medya, e-turizm, sürdürülebilir turizm, IT teknolojilerinin yanında gençlik turizmi, iş seyahatleri günleri ve seyahat bloggerleri buluşması gibi etkinliklerle değişik kesim bir araya geldi. Türkiye standının 2016 yılında Antalya da düzenlenecek Dünya Botanik Expo su dikkate alınarak hazırlanmış özel peyzaj tasarımı büyük beğeni topladığının vurgulandığı raporda, Türkiye standının kültür turizmi ve alternatif turizm olanaklarının başarılı bir şekilde tanıtıldığı kaydedildi. Fuarda TUROB yönetimi, Filistin, İsrail, Mısır, Ürdün, Yunanistan ve Kıbrıs Otelciler Birliği Başkanı ve yönetim kurulu üyeleriyle turizm alanında işbirliği olanaklarının geliştirilmesi için bir araya geldi. TUROB un hazırladığı raporda öne çıkan başlıklar ise şunlar: l 2012 yılında seyahat sayıları ve turizm harcamaları genellikle artmış, seyahat süreleri kısalmış. 2013 yılında aynı durumun devam etmesi bekleniyor. l IPK araştırmaları online rezervasyonların 2012 yılında toplam rezervasyonlar içerisindeki yüzde 54 pay yakaladığını, 2013 sürecinde artış seyrinin devam edeceğini ortaya koydu. l Sosyal medya sektörümüzü tartışmasız olarak etkisi altına almıştır. Facebook kullanıcı sayısı 1 milyar kişiyi geçti. Seyahat bloggerleri deneyimlerini kısa süre içerisinde çok sayıda takipçisine aktardığından dünya üzerinde önemleri her geçen gün artıyor. l 2012 yılında bireysel seyahatler arttı. Bireysel seyahatler hava yolu ile (özellikle ucuz maliyetli Easyjet, Ryanair, Germanwings vs.) ulaşım imkanlarının geliştiği ülkelerde büyük artış gösterdi. l Sağlık ve Engelli Turizmi alanlarında ülkemizin hedeflerine bağlı olarak özel tanıtım kampanyaları yürütmesi gerekiyor. l Turist sayısındaki artışın sürdürülebilir olması için; tarihi eserlerin ve merkezlerin korunması, yerel ürünlerin kullanılması, toplu taşımanın geliştirilmesi, yerel kültüre saygı, çevreye duyarlı tüketim ve enerji tasarrufu konularında gerekli tedbirlerin alınması ve uygulanması gerekliliği turizm profesyonellerince dile getirildi. l 2013 yılında turizmi tehdit eden unsurlar; durmadan artan vergiler, vize uygulamaları, ekonomik belirsizlik ve artan işsizlik olarak öne çıkıyor. l 2013 yılında Brezilya, Çin ve ulaşım olanaklarındaki artış dikkate alınarak Afrika dan turizm amaçlı çıkışlarda artış bekleniyor. l ITB Berlin fuarı sırasınca gerek fuar alanındaki başarılı organizasyon gerekse şehir içinde yer alan outdoor reklamlar ile Türkiye en çok ilgi çeken ülke oldu. l Yapılan değerlendirmeler neticesinde 2013 yılında Almanya dan ve diğer ülkelerden ülkemize gelecek turist sayısının ortalama yüzde 2-4 civarında artış göstereceği tahmin ediliyor. Artış oranının İstanbul için ise yüzde 10-12 oranında gerçekleşmesi bekleniyor. 10 2 ǀ turizm&yatırım ǀ 04 2013
ACENTELER ITB BERLİN FUARI / GÖRÜŞLER Ahmet Tok / Kapadokya Turistik Otelciler ve İşletmeciler Derneği Başkanı Alman pazarı Kapadokya için çok önemli ITB Berlin fuarında bakanlığın aldığı 3 bin metrekare yerde bizde bölgemizi tanıttık. 20 yıldır katılıyoruz. Bu yıl da yoğunluk iyiydi. Ancak bu yıl bakanlığın etkili bir programı olmadı. Ama Türkiye deki turizmciler bu işi öğrendiği için artık kendisi götürüyor. Alman pazarını değerlendirecek olursak; Almanlar Kapadokya ya yoğun şekilde geliyor. Almanları, Japonya, İspanya ve İtalya pazarları izliyor. Kapadokya ya kültür turu kapsamında geliyorlar. Ayrıca 15 gün sejur için tatile gelenler 1-2 günlüğüne Kapadokya yı görmek, balona binmek, gece şovlarını görmek ya da halı mağazalarından alışveriş yapmak için geliyorlar. Almanya çok önemli bir Pazar... İlkbahar ve sonbaharda otellerin yüzde 80 i doluyor. Yaz ve kış ayları biraz zayıf geçiyor. O ayları da futbol takımlarıyla doldurmaya çalışıyoruz. O nedenle 2013 geçen yıldan kötü olmayacak. Geçen yıl Avrupa daki kriz nedeniyle biraz endişeliydik. Biz yüzde 5-6 düşüş olur diye düşünüyorduk. Kapadokya müşteri sayısı yeterli aslında ama fiyatlarımız çok düşük. Yarım pansiyon hizmet veriyoruz ve odabaşı fiyatları 20 avrolar civarında seyrediyor. 2009 da biraz fiyatları yükselttik ama 2012 de kriz nedeniyle otelciler telaşlandı ve fiyat düştüler. Biz ekstralardan kazanmak istiyoruz. Almanlar diğer milletlere göre otelde biraz daha harcayabiliyor. 300 kişide 300-3500 lira ekstra satış oluyor. Önümüzdeki yıl umarım bunu telafi edebiliriz. Ben yılda 80 bin geceleme yapıyorum ama ancak oteli çevirebiliyoruz. Eksiğini, yenilemesini vb. yapabiliyoruz. Otel üzerinden başka bir yatırım imkanı olmuyor. Rahman Kale / MTS Incoming Destination Manager Alman pazarı ciddi bir artış göstermeyecek Ülkemiz için yaz sezonu hemen öncesine denk gelen, Avrupa da en büyük global turizm fuarı ITB Berlin, firmamız için çok olumlu ve verimli geçti. Tüm ortaklarımız ile çok kısa zaman aralığında aynı çatı altında bir araya geldik. Yaklaşmakta olan yaz sezonu için ortak bir politika, işleyiş şekli belirleme konusunda fikir birliğine varabildik. Neticede Türkiye nin Alman seyahat pazarından elde ettiği pastanın 2013 yaz sezonu için ciddi bir artış göstereceğini ön görmemekle beraber; ülke olarak daha iyiye ulaşmaya çalışıyoruz. Tüm bu emeklerin belli bir kazanım getireceğini düşünüyorum. Şirketimiz özelinde de mevcut olan artışlarımızın 2013 sezonunda da sürdürebilir kılmayı hedefliyoruz. Avrupa da yaşanan ekonomik kriz, son olarak Alman sınırlarından da içeri girdi. Bu da teknik gelişimle birleşerek Avrupa nın en kalabalık gelenekçi toplumunun seyahat alışveriş şeklini kökten etkilemeye başladı. Müşteriler daha iyisini daha ucuza bulabilmenin yolunun online alışveriş şeklinde olduğunu anlayarak her geçen gün bu imkan daha çok değerlendiriyorlar. Böylece online pastasının büyümesini sağlıyorlar. Bu sebepledir ki tüm market liderleri gerek birleşme, gerek satın alma gerekse de kendi potansiyellerini değerlendirerek bu pazarda yer almaya çalışıyor. Serdar Balta / Ottoman Hotel Imperial Alman pazarına alternatif turizmi daha çok sunmalıyız ITB Berlin Fuarı güzel geçti. Fuar her yıl etkisini ufak farklarla da olsa artırıyor. ITB Berlin fuarına sadece Alman pazarı olarak bakmıyorum. Genel anlamda İstanbul için tüm pazarlarda oradaki talep ve arz dengelerine baktığımda yüzde 8, maksimum yüzde 10 bir büyüme beklentim var. Bizim o- telimizde konaklama anlamında İngilizler, Amerikalılar ve sonrasında Almanlar geliyor. Alman pazarı bizim otelimizin üçüncü büyük pazarı diyebilirim. Bizim misafir portföyümüzün yüzde 100 olarak kültür turizmine hizmet veriyor. Ottoman Hotel Imperial hemen Ayasofya nın dibinde, Ottoman Hotel Park da Sultanahmet Camii ne yakın bölgede. O yüzden de gelen kesim kültür turizmi için gelenler oluyor. Alman pazarında her geçen yıl sayımızı daha da katlıyoruz diyebilirim. Pazar her geçen yıl daha da online pazarına dönüyor. Otelin yüzde 75 ini online üzerinden dolduruyorum. Alman misafir, açıkçası Almanya da yaşayan Türk nüfusundan dolayı bizim kültürümüzle iç içe geçmiş. Bizi çok iyi tanıyorlar. Alman pazarına alternatif turizmi daha çok önlerine sunmalıyız. Gurme turizmi, golf olabilir vb. Alman misafirler çok bilinçli tüketiciler. Belli bir rutinin dışında biraz daha yeniliklerle de gitmek lazım. İstanbul olarak gurme turizmini öne çıkarmak gerektiğini düşünüyorum. Matbah Restoran Osmanlı Saray mutfağını bünyemizde sunuyoruz. Gurme turizmine ilişkin daha iyi sayılar hak ettiğimizi düşünüyorum. Çünkü çok zengin bir yemek kültürümüz var. ITB de Türkiye standı en iyi stant seçildi. Alman pazarında bakanımız çift haneli büyümeden bahsetti. Ben temenniden ziyade realist yaklaşıyoruz. Yakın, orta, uzun vadede rakamlar koymak gerekiyor. Biz 2012 yılında 2011 in rakamlarını yakalayamadık. 04 2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 11
ACENTELER ITB BERLİN FUARI/GÖRÜŞLER Yakup Demir / Çeşme Otelciler Birliği Başkan Vekili - Ilıca Hotel Spa & Wellness Thermal Resort Genel Müdürü Alman pazarı stabildir, yüzde 5-7 üzerinde büyümez ITB Berlin fuarı, yılların verdiği birikim ve tecrübelerle organize ediliyor. Marka bir fuar olduğu için ilgi oldukça yüksekti. Fakat bu ilginin ve katılımcıların daha çok bende bu fuardayım, bizde geldik anlayışının hakimiyeti çok baskındı. Son birkaç yıldır ITB Berlin Fuarı, bir turizm borsası olmaktan çıkıp mesleki ve kişisel gelişimi destekleyici bir vizyon fuarı olmaya başladığı gerçeğini hissettim. Alman pazarı hatta Avrupa pazarı artık stabil olmaya başladı. Bu pazarın mücbir sebepler dışında olağanüstü yönlere hareket etmesi mümkün değil. Artı, eksi değişimi de yüzde 5-7 civarlarında seyrediyor. Almanlar seyahati en çok seven ülkelerden birisi. Aslında dünyada turizm hareketini de başlatan ve yön veren bir millet. Bir Alman vatandaşı yaklaşık yılda en az iki kez yabancı ülkeye turist o- larak seyahat ediyor. Ne var ki son yıllarda global kriz, onlarında tatil harcamalarını kısıtladı. Alman pazarında son 10 yıldır stabil bir gidişat var. Bu gidişat değişmez. Bakanlığın çift rakamlı büyüme reçetesinin ne olduğunu görmek lazım. İddialı bir çıkış; keşke gerçekleşebilse ve tüm Avrupa ya bu büyüme yansıtılabilse İsmail Özbozdağ / TÜRSAB Marmaris BYK - Dorada Travel Sahibi Alman pazarı turizmin can suyudur Türkiye turizm sektörü için Alman pazarı yoksa turizmde yok demektir. 2013 sezonu için Sunexpress Havayollarının 6 şehrinden her pazartesi Dalaman a konulan uçak sayısı sevindirici bir durum. Ancak bu uçakların satılamaması, satışlarında sıkıntı olması nedeniyle her an iptal edilmesi yoluna da gidilebilir. Bu amaçla da Almanya da bulunan acentelerin teşvik edilmesi gerekiyor. Bölgeden seyahat acentelerine Dalaman bölgesi reklamı yapılması konusunda destek olunması gerekir. Bölge olarak elbirliği ile bir araya gelip Valimizin de başında olduğu bir organizasyonla yerel yönetimler, Turizm Altyapı Hizmet Birlikleri, otel dernekleri ve turizmin önde gelen aktörleri ile Dalaman Bölgesine satış yapan acente temsilcilerinin bölgeye davet edilmesi, tanıtılmasının yapılması gerekiyor. Alman pazarı bir zamanlar bölgemizin ö- nemli pazarlarından biri iken, bugün sayıların düşmesinin gerekçelerini iyi değerlendirmemiz gerekiyor. Tur operatörleri yıllar önce Dalaman bölgesinden çekilerek uçaklarını Antalya ya yönlendirdiler. Turizmdeki pastanın Antalya da daha cazip olması bizim bölgemizin düşüşüne neden oldu. Tayfun Başkurt / Çeşme Altınyunus Oteli Almanlar yılda birkaç defa tatil yapıyor Fuar genelde bizim için olumlu geçti. Cüzide olsa bir artışla başladı ve bu artışın devam edeceği öngörüyoruz. Türkiye nin tanıtımları güzeldi. Türkiye sponsor olmamasına rağmen ön plandaydı. Dünyanın en büyük fuarı ve görülüyor ki dünya Alman turistsiz turizm yapamaz. Almanya da iç ve dış olmak üzere 400-407 milyon civarında hareket eden bir potansiyel var. Biz gerekli temasları yaptık. Bütün yabancı operatörlerle konuştuk. Ege adına da olumlu bir yükseliş var. Geçen yıla göre yüzde 6-8 arasında belki yüzde 10 artış olabilir. SunExpress in Almanya nın her yönünden direkt uçuşları İzmir e getiriyor olması çok ö- nemli. Ege bölgesine uçak koyması çok fayda sağlıyor. Tur operatörü gelmediği için uçak ayağının olması lazım. Bu açığı da Sunexpress kapatıyor. Türkiye hala ucuz bir ülke. Ancak özellikle Sharm el Sheikh çok uygun rakamlarla turist çekmeye çalışıyor. Unutmamız gereken İspanya ve İtalya var. Ama bizim ürünlerimiz gerçekten çok iyi, dünya çapında ürünler. Hizmet kalitemizde yüksek... Fiyatlarımızda makul. Gelmemeleri için hiçbir neden yok. Biz otelde iç Pazar ve yurtdışı pazarı olarak a- yırıyoruz. Şuanda yüzde 20-25 civarında ama biz bunu daha da artırmayı planlıyoruz. Biz 12 ay açık bir tesisiz. Avrupa nüfusu yaşlanıyor biliyorsunuz. Dolayısıyla termal ve sağlık turizminden biraz daha fazla pay alabiliriz. Çünkü yaşlandığı için sağlıklı yaşam öne çıkıyor. Almanlar bir defa değil yılda birkaç defa tatil yapıyor. Bu hareketten pay almak istiyoruz. Kışın gelenler daha uzun konaklıyor. Tekrar müşteri oranı çok fazla bir Pazar Alman pazarı ihmal edilmemesi gereken bir Pazar Türkiye bu payı büyüterek devam ettirmesi gerekiyor. 12 2 ǀ turizm&yatırım ǀ 04 2013
ACENTELER ITB BERLİN FUARI/GÖRÜŞLER Hikmet Arabacı / Asteria Hotels Almanlara verdiğimiz hizmeti abarttık ITB fuarının genel havasına göre 2013 ün 2012 ye benzer olacağını gösteriyor. Alman pazarının yüzde 3 ya da 5 oranında artması yeni açılan yatakların doldurulmasına yetmiyor. Pazarda düşünüldüğü gibi çok büyük bir artış olacağını sanmıyorum. 20 Nisan a kadar bölgede sıkıntı olur ama 20 Nisan dan sonra Rus pazarının da devreye girmesiyle Antalya turizminin hızlanacağını, geçen yılki sayıların yakalayacağını düşünüyorum. Genel anlamında da bizim hedefimiz 2011 deki karlılığı yakalamak olacak. Çünkü kur farkı nedeniyle 2012 de yüzde 15 civarında eksiye düşmüştük. Asteria Group olarak Alman pazarı toplam pazarımızın yüzde 65 ini oluşturuyor. Dolayısıyla Avrupa pazarı bizim için çok önemli. Hiçbir zaman Alman pazarında yüzde 3 ile 5 ten fazla artış olmaz. Arap Baharı veya Yunanistan daki sosyal çalkantılar gibi ciddi olaylarda değişiklik olabilir ama artışlar hem Alman hem de Rus pazarında Ali İmdat Uçar / Ramada Plaza Taksim yüzde 3-5 civarında olur. Çok büyük artış beklemek hayal... Antalya da kontratlarda yüzde 3 civarında bir fiyat artışı yaşandı. Dolayısıyla fiyat anlamında çok büyük bir artış olacağını zannetmiyorum. Otelci enflasyon seviyesinde yani yüzde 8 civarında bir fiyat artışı bekliyordu ama tur operatörleri otelcileri baskılayarak yüzde 3 civarındaki fiyat artışına razı etti. Almanlar verdikleri parayla doğru orantılı olarak hak ettikleri servisi isterler. Biz Antalyalı otelciler olarak bu konuyu abarttık. 10 lira alıp karşılığında belki 15-20 liralık hizmet verdik. Bu da Avrupalı tüketiciyi çok şımarttı. Ama beklenti bu yönde ve bunu geri alma şansımız da yok. Şimdi bazı arkadaşlarımız, fiyatı artıramıyoruz bari verdiğimiz hizmeti azaltalım diyorlar. Ama atı alan Üsküdar ı geçti. Alman turist için yerel değerler öne çıkıyor ITB Fuarı stand olarak daha iyi daha verimliydi. Geçişler, dizayn iyi hazırlanmıştı. Genel anlamda fuara katılımda düşüş vardı ama katılımcılar nitelikliydi. Kongre-toplantı türü toplantılarda yüzde 20 artış oldu. Profesyonellerin katılımı yüksekti. Alman pazarından 2013 için çok büyük olmasa da bir artış bekliyoruz. Yüzde 3-7 arasında bir artış olabilir. Pazarla ilgili bu yılki tüm değerlendirmeler pozitif. Alman pazarından gelen gruplar İstanbul da daha çok Aksaray tarafına gidiyorlar. Çünkü bu bölgede daha ekonomik fiyatlar söz konusu. Bize daha çok iş insanı, münferit misafirler, kongreler ve toplantılar için geliyorlar. Almanlar İstanbul a daha çok Anadolu turları kapsamında geliyor. İkinci olarak kongre ve seminerleri, üçüncü o- larak da iş amaçlı geliyorlar. Tüm pazarlarda olduğu gibi Alman turisti için de yerel değerler daha öne çıkıyor. Gastronomi, kültür turizmi anlamında Önceden bir grup bir yerlere gider ve onlara bir şeyler sunulurdu. Şimdi tüm grup değil de herkes tek tek bir şeyler istiyor. Ona göre planlama söz konusu artık. Artık Alman pazarındaki tur operatörleri değişen dünya trendlerine göre online kısımlarını geliştiriyorlar. Güneyde bile online satış oranları artıyor. Hemen bir dönüşüm olmayacaktır tabi. Yavaş yavaş gelişmeye ayak uyduracaklar. Volkan Çavuşoğlu / Sirene Golf Resort 2013 te 2012 yi telafi edeceğiz ITB Fuarını stand olarak değerlendirecek olursak; geçen yıl fuara çok katılımcı vardı ve sıra sıra standlar yapılmıştı. Kimse içeri giremiyordu. Bu yıl standın ortasını boş bırakmışlar. İnsanlar rahatlıkla girip bizimle görüşme yapabildi. Bu yıl derli toplu yapılmıştı. Alman pazarında TUI nin öngörüsüne göre yüzde 10 kadar bir artış olacak. Geçen yıl malum kötü bir yıldı. Çünkü 2011 muhteşem bir yıldı. Biz 2012 de çok kötü bir kış yaşadık. Ama 2013 te biz bunu telafi ediyoruz. Tahminlerimize göre 2013, 2012 ye göre daha iyi geçecek. Fiyatlarda çok fazla değişiklik olmayacak. Artık fiyatların yukarı çekilmesi zor, çünkü rekabet çok Yapılan zamlarının cüzi kalması gerekiyor çünkü öbür türlü müşteriyi korkutuyor. Portekiz in, İspanya nın, Yunanistan ın durumu belli Hem ulaşım anlamında daha kolaylar hem de fiyat anlamında bizden daha cazip olmaya başladılar. Alman turist çok devamlılığı olan bir turisttir. Alman turiste diyelim ki deniz manzaralı bir oda verdiniz, ertesi sene de benzer bir oda vermek zorundasınız. Restoranda döner veriyorsanız, döner kalktı diyemezsiniz. Ona verdiğiniz hizmetin eksi halini veremezsiniz. Verdiğiniz anda kaybediyorsunuz. Almanlar doğru tüketici. Profesyonel tatilci denilebilir. Parası ile neyi ne kadar alacağını biliyor. Şuan Belek bölgesi erken rezervasyonda yüzde 30-40 artışta. Alman pazarımız otelimizin yüzde 23 gibi. Geçen yıl yüzde 20 lerdeydi, bu yıl yüzde 25 gibi olmasını bekliyoruz. Kemer Belediye Başkanı Yusuf Üras: Alman pazarını çok önemsiyoruz Alman turistlerin Kemer ve bölgesi için en önemli pazarlardan biri. Almanya Kemer ve bölgemiz için geçmişten günümüze en önemli ülkelerden biri oldu. Alman turistler bölgemize ayrı bir önem veriyor ve bu tercih yükselen bir ivmeyle devam etti. Bu nedenle bizim için de Alman pazarı çok önem taşıyor. ITB Berlin Fuarı da hem konumu hem de büyüklüğü bakımından Alman pazarı açısından önemli turizm fuarları arasında yer alıyor. 14 2 ǀ turizm&yatırım ǀ 04 2013
ACENTELER ITB BERLİN FUARI ITB World Travel Trends, 2013 beklentilerini açıkladı ITB World Travel Trends in hazırladığı rapora göre dünya turizmi yüzde 2 büyüme ile 5,77 milyar seyahate çıkacak. Rapora göre en çok harcamayı Asyalılar yapıyor. Fuarda açıklanan bir diğer önemli rapor da ITB World Travel Trends Aralık 2012/ 2013 Raporu oldu. Raporda öne çıkan veriler ise şöyle: Rapora göre dünya genelinde iç turizmde yüzde 2 lik bir büyüme gerçekleştirilerek, toplamda 5,77 milyar seyahate ulaşılması bekleniyor. Uluslararası seyahatler ise yüzde 4 artışla 1,03 milyar seyahate ulaşması ön görülüyor. Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) bu öngörüye paralel olarak 2012 yılında uluslararası turist gelişlerinde yüzde 3-4 lük bir yükselme beklentisi bulunuyor. IPK 2013 yılında ise dünya turizmi uluslararası gezilerde yüzde 2-3 oranında bir büyüme öngörüyor. Ilımlı ama sert olan yükseliş; dünya turizminin sabit kalacağını gösteriyor. Yavaş global ekonomik büyümenin ve Avrupa bölgesindeki krizin etkileri olmasına rağmen turizm sektörü büyüme trendine devam ediyor. Uluslararası seyahatlerde yüzde 4 lük bir artış yaşanması beklenirken; gecelik konaklamalarda yüzde 2 lik bir yükselme ön görülüyor. Bu durumda daha kısa seyahat trendi devam ediyor. En çok harcamayı Asyalılar yapıyor Buna karşın global seyahat harcamaları yüzde 7 lik bir yükselmeyle 875 milyar avroya ulaştı. Bu sonuca göre gezi başına harcama yüzde 3 lük bir artış yaşandı. Kısa seyahatlerde geceleme başına ortalama harcamalarda ise yüzde 5 lik bir yükselme görülüyor. Pahalı uçuş maliyetlerine rağmen Asyalılar, Güney ve Kuzey Amerikalılar gezi başına en çok harcamayı yapan gruplar içerisinde yer alırken; Avrupalılar ortalama en düşük harcamayı yapıyor. ABD, 56 milyar ziyaretçi ile uluslararası seyahat de dünyanın en çok ziyaret edilen destinasyonlarının başını çekmeyi sürdürüyor. ABD yi 51 milyar ile İspanya; 48 milyar ile de Almanya takip ediyor. 2011 yılında ise en çok ziyaretçi ağırlayan ülkelerin başında ise Fransa, İtalya, Çin, İngiltere, Avusturya, Meksika ve Türkiye geliyor. World Travel Monitor, seyahat edenlerin yaşlarının gün geçtikçe arttığını belirtiyor. 55 ve 55 yaş üstü seyahat edenler ortalama yüzde 23 oranında bir artış yaşanıyor. Online rezervasyon oranı yüzde 54 lere çıktı World Travel Trends raporuna göre seyahat satın almada internet üzerinden rezervasyon yaptırma oranı yüzde 54 lük bir paya sahip. Seyahat acenetelerinde i- se bir gerileme söz konusu. Seyahatlerin yüzde 24 ü acenteler aracılığıyla gerçekleştirildi. Asya ve Güney Amerikalılar online satış kanallarını artık Kuzey Amerikalıları ve Avrupalılar kadar kullanmaya başladı. IPK nın yaptığı bir çalışmaya göre finansal krizler bireylerin sadece yüzde 39 unun seyahat planlarını etkiliyor. Geçen yıl ise bu oran yaklaşık yüzde 40 idi. Hatta araştırmaya katılanların yüzde 28 i geçen yıla oranla daha fazla seyahat planı yapıyor. Bu bağlamda, IPK gelişmekte olan ülkelerde 2013 yılında uluslararası seyahat edenlerin sayısının yüzde 2-3 büyüyeceğini tahmin ediyor. Dışarıya turist göndermede 2012 yılında en hızlı büyüyen bölge Güney Amerika oldu. Bölge yüzde 12 lik bir büyüme yakaladı. Talebi olduğu kadar büyümesi de yavaş olan bir diğer ülke ise Brezilya oldu. Uluslararası seyahat edenler sayısında sağlıklı bir gelişme gösteren Afrika ise yüzde 9 lük 16 2 ǀ turizm&yatırım ǀ 04 2013
bir büyüme gerçekleştirdi. Asya-Pasifik Bölgesi nde Japonya nın eski gücünü kazanmasıyla beraber yüzde 7 oranında bir artış yaşadı. IPK International CEO Rolf Freitag yaptığı açıklamada: Gelirlerinde büyük bir artış yaşayan Rusya, Hindistan gibi orta sınıfların yeni ortaya çıkmaya başladığı ülkelerde seyahat etmeye olan eğilimlerde bir artış yaşandığı tespit edildi. Piyasa büyüklüğü açısından önemli olan Kuzey Amerika ve Avrupa ise daha düşük düzeylerde büyüme gerçekleştirdi. Kuzey Amerika bölgesinden yurtdışına seyahate gidenlerin sayısında yüzde 3 bir büyüme kaydedildi. Kıta içerisinde yapılan seyahat sayısında yüzde 1 lik bir düşüş yaşanırken; kıtalar arası yolculukların sayısında ise yüzde 6 lık bir büyüme yaşandı. Avrupa ise yüzde 2 lik bir büyüme kaydetti. Tatilcilerin eğilimleri 2012 ye benzer olacak Müşteriler daha fazla bireysel ve gerçekçi seyahat deneyimi talep edecek. 2013 yılında seyahatleri ve turizmi etkileyen faktörlerin 2012 yılına benzer olduğu vurgulanan raporda, genel olarak tüketicilerin tatil fiyatlarından ve bireysel finansal koşulların tatil kararlarını etkilemeye devam edeceği belirtiliyor. 2013 yılında uzmanlar seyahat talebinde ve arzında önemli değişikliklerin kaydedileceğini ifade ediyor. Bu trendlerden bir tanesi tüketiciler yeni ve daha gerçekçi deneyim yaşamak isteyecekler. Daha fazla insan yapay seyahat dünya larına yüzlerini dönmektense daha fazla otantik tatil destinasyonlarını ve yerel halk ile etkileşimi içeren deneyimler kazanmak isteyecekler. Raporda yer alan bölgelerin 2012 değerlendirmeleri ve 2013 beklentileri şöyle: Avrupa: Ekonomik sıkıntıya rağmen Avrupalılar seyahat etmeye devam ettiler. 2013 yılında ise daha az olmakla beraber pozitif bir büyüme bekleniyor. 2013 yılının Avrupa da yurtdışına seyahat açısından iyi bir yıl olması bekleniyor. Ekonomik çalkantı olmasına rağmen Avrupa nın popüler seyahat destinasyonu olmayı sürdüreceği tahmin ediliyor. Piyasalara teker teker bakıldığında ise Rusya nın yüzde 9 luk bir oran ile güçlü bir performans yakalaması bekleniyor. İngiltere de yüzde 5 lik bir artış ve Almanya da yüzde 3 lük bir artış bekleniyor. Yurtdışına seyahatlerde düşüş beklenen ülkeler arasında ise Fransa, İspanya, İtalya yer alıyor. İspanya, Almanya ve birçok Avrupa ve deniz aşırı ülkelerden gelen ziyaretçi açısından yüzde 5 ten fazla bir büyüme yakalayacak. Birçok Avrupa destinasyonu içerisinde Almanya önemli büyüme gerçekleştirecek pazar olma konumunu koruyor. Avrupa nın bu yıl Çin den çok sayıda ziyaretçi alması bekleniyor. Avrupa da ABD piyasasının da güçlülüğü devam edecek. Çin, Brezilya ve Japonya gibi piyasalardaki güçlü büyümenin sürdürüleceği ön görülüyor. Avrupa destinasyonları için yurtdışından gelenlerin sayısında yüzde 1 ila 3 arasında büyüme yaşanacağı belirtiliyor. Asya- Pasifik: 2012 yılında Asya hem turizm gelirleri hem yurtdışına seyahat edenler açısından büyük bir gelişme gösterdi. 2013 yılında ise güçlü büyümenin sürmesi bekleniyor. Bölge içerisinde Hindistan, Tayland, Malezya ve Singapur gibi ülkeler bu yılın ilk yarısında yüzde 5 den daha az büyüme gerçekleştirdiler. Öte yandan Endonezya, Filipinler yüzde 10 dan daha fazla gelişim gösterdi. Singapur un ise yavaş bir gelişim göstereceği ön görülüyor. Japonya ve Çin 2012 yılında iyi bir performans sergiledi. Çin tarafından gerçekleştirilen uluslararası seyahatler yaklaşık yüzde 20 lik bir artış kaydetti. Güney Koreliler tarafından yapılan yurt dışına yapılan seyahatler ise yüzde 6,7 oranında bir artış yaşadı. Hong-Kong ve Tayvan 2012 yılının ilk 9 ayında büyüme gerçeleştirdi. Kuzeydoğu Asya nın uluslararası turizm açısından 2 kat büyüyeceği bir yıl bekleniyor. 2013 yılında Japonların seyahat planlarında büyük bir gelişme yaşanacağı ön görülüyor. Çin ise 2013 yılında dünya turizminde en güçlü gelişim gösteren ülkelerinden biri olacak. Seyahat güveni ve niyeti oldukça güçlü görünüyor. Güney Kore de ise talepte yavaşlama söz konusu. Amerika 2012 yılında Kuzey Amerika da uluslararası turizm yüzde 3 lük bir artış gösterirken aynı kıta içerisinde düzenlenen gezi sayısında ise yüzde 1 lik bir düşüş meydana geldi. Kıtalar arası yolculuklar da ise yüzde 6 lık bir artış görülüyor. Güney Amerika da ise uluslararası seyahatlerin sayısı yüzde 12 oranında yükseldi. ABD de 2013 da ise Amerika dışına göndereceği turist sayısının sabitlenmesi bekleniyor. 04 2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 17
ACENTELER MITT MOSKOVA FUARI Rusya pazarında çift haneli büyüme bekleniyor İki ayrı turizm fuarına ev sahipliği yapan Rusya pazarında durum 2013 te olumlu görünüyor. Pazarda yüzde 10 gibi bir oranla çift haneli büyüme bekleniyor. Öte yandan Rusya da düzenlenen fuarlara katılımın düştüğü gözleniyor. Türkiye nin ikinci büyük pazarı Rusya nın başkenti Moskova da düzenlenen 20. Kez kapılarını açan MITT Turizm Fuarı sona erdi. 20-23 Mart 2013 tarihleri arasında düzenlenen fuarda, 197 destinasyondan yaklaşık 3 bin stand yer aldı. Fuar yönetimi tarafından yapılan açıklamaya göre fuarı bu yıl 80 bin kişi ziyaret etti. Rusya pazarından pay almak isteyen Yunanistan, İtalya, İspanya, İsrail, Bulgaristan ve Birleşik Arap Emirlikleri (Dubai) büyük stand alanları ve katılımcı sayılarıyla fuarda dikkat çeken ülkeler arasında yer aldılar. MITT Moskova fuarında bu yıl Medikal&Health Tourism Congress& Exhibitions bölümü açılması dikkat çekerken, tıbbi tedavi konusunda özellikle kaliteli standartlarda hizmet almak isteyen Rus vatandaşlarının sayısının arttığına işaret ediliyor. Rusya daki fuarlara katılım düşüyor Fuarın ziyaretçi sayısındaki düşüş ise bu yıl da devam etti. Öte yandan Moskova da geçtiğimiz yıllarda düzenlenmeye başlanan Intourmarket Turizm Fuarı da 16-19 Mart tarihleri arasında kapılarını turizmcilere açtı. Moskova da iki ayrı turizm fuarının yapılması katılımcıları olduğu kadar ziyaretçileri de etkileyen bir unsur olarak öne çıkıyor. Bu yıl fuarlara katılımın az olması dikkat çekti. Turizmciler, fuarlara ağırlıklı olarak profesyonellerin katıldığını ve fuarların verimliliğini gün geçtikçe kaybettiğini dile getiriyorlar. Pazarın her yönüyle tanınmasının yanı sıra pazarda internet kullanımının son yıllarda artması katılımdaki düşüşe neden olarak gösteriliyor. Moskova nın pahalı olması turizmcileri etkiledi Ayrıca turizm profesyonelleri açısından Moskova nın pahalı bir şehir olması da fuarlara katılımı etkileyen nedenler arasında gösteriliyor. TUROB un hazırladığı raporda yer alan STR Global verilerine göre; 2012 yılında Rusya genelindeki otellerde ortalama oda doluluğu yüzde 59,8 olurken, ortalama odabaşı günlük satış fiyatı ise 125,55 avro olarak gerçekleşti. Moskova da ise ortalama oda doluluğu yüzde 66,7; odabaşına günlük satış fiyatı ise 147,62 avro olarak kaydedildi. Dünyada en pahalı konaklama hizmeti sunan Moskova da 5 yıldızlı otellerin gecelik ücretleri 350 avrodan başladığı belirtiliyor. 18 2 ǀ turizm&yatırım ǀ 04 2013
ACENTELER MITT MOSKOVA FUARI MITT Moskova da en büyük stand Türkiye ye aitti Rusların en fazla tatil yaptığı ülke o- lan Türkiye, MITT Moskova fuarına 1254 metrekare büyüklüğünde bir standla katılarak, en büyük standla katılan ülke oldu. Moskova Kültür ve Tanıtma Müşavirliği nin organize ettiği fuarda; Antalya dan Belek, Kemer, Side nin yoğun katılımı dikkat çekerken, fuarda İstanbul, Ankara, Muğla ve diğer bölgeler de tanıtıldı. Bakanlığın standının haricinde fuara katılan bazı Türk tur operatörleri ve otelleri diğer salonlarda kendi stantlarıyla yer aldılar. Erken rezervasyonun arttığı pazarda yüzde 10 büyüme bekleniyor Erken rezervasyon alışkanlığı olmayan pazarda bu yıl, erken rezervasyon satışlarındaki artış dikkat çekti. Fuara katılan turizmciler, pazarda yeni yeni oturmaya başlayan erken rezervasyon alışkanlığının tur operatörlerinin u- çak, fiyat planlamalarını daha rahat planlamasına yol açtığını belirterek, bu durumun artarak devam edeceğini kaydediyorlar. Genel olarak pazarda çift haneli bir büyüme bekleyen turizmciler, 2013 te Rusya da maksimum yüzde 10 bir büyüme olacağını belirtiyorlar. Nitekim Rusya Federal Turizm Ajansı Rosturizm Başkanı Aleksandr Radkov da benzer şekilde 2013 te Rusya turizm pazarının yüzde 10 büyüyeceğini kaydetti. Radkov, Kuzey Afrika daki duruma bağlı olarak Mısır ı tercih eden Rus turist sayısında muhtemelen artış yaşanacak, Türkiye ve Tayland da her zaman olduğu gibi popüler destinasyon olarak kalacak diyor. Pazara yeni bir oyuncunun girmesi dengeleri değiştirir mi? Önümüzdeki sezonda pazarda fiyatlarla ilgili ciddi bir artış beklenmiyor. Rus pazarında çalışan Türk tur operatörlerinin son 2-3 yıldır birlikte hareket etmesi nedeniyle bu yıl ciddi bir sıkıntı yaşanmadığı sürece son dakika fiyat aksiyonları da çok beklenmiyor. Yine Rusya da bir haftalık paket turların yanı sıra 2 günlük hafta sonu seyahatlerinin artması yeni bir gelişme olarak ortaya çıkıyor. Büyüyen Rusya pazarında Rus turistlerin İspanya, Yunanistan gibi Avrupa ülkelerine olan ilgisi ise artarak devam ediyor. Öte yandan pazara bu yıl yeni giren Biblio Globus un pazardaki dengeleri değiştirmesi bekleniyor. Rusya nın en büyük havayolu şirketlerinden Transearo ile çalışan Rus kökenli tur o- peratörünün pazara agresif girmesi ve fiyat düşürmesi, pazarda çok konuşulacağa benziyor. Ancak firmanın Türkiye de sürekli partner değiştirmesi ve henüz bir partner bulamaması sert rekabetin şimdilik ertelendiğini gösteriyor. Öte yandan Rusya ya Türk kökenli Mos Travel ı alarak giren TUI nin Türkiye pazarına yönelmesi ve Marmaris i destinasyon olarak öne çıkarması dikkat çeken çalışmalar arasında yer aldı. Rus pazarında online rezervasyon artıyor Yapılan pazar araştırmalarına göre Rusya da internet kullanımı çok hızlı gelişiyor. 2011 yılında 4,9 milyar dolar tutarında turizm rezervasyonu online olarak yapıldığı belirtiliyor. Bu rakamın yüzde 45 havayolu bileti, yüzde 25 i o- tel rezervasyonu, yüzde 14 ü demiryolu rezervasyonu ve yüzde 16 sı paket tur oluşturdu. İnternet kullanımındaki artışa bağlı olarak özellikle sosyal medya ve online rezervasyonlar büyük ilgi görüyor. Moskova şehir yönetimi 2012 yılında şehrin sosyal medyada tanıtımı için 2 milyon dolar harcama yaptığını açıkladı. THY nin kışın Moskova dan Antalya ya uçmaması tepki çekiyor Rusya nın coğrafi olarak büyüklüğü nedeniyle havayolu ulaşımının yoğun olduğu ülkede, yaklaşık 1.250 havaala- 20 2 ǀ turizm&yatırım ǀ 04 2013