ANMED ANADOLU AKDENİZİ Arkeoloji Haberleri 2013-11 News of Archaeology from ANATOLIA S MEDITERRANEAN AREAS (Ayrıbasım/Offprint) Suna - İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü Suna & İnan Kıraç Research Institute on Mediterranean Civilizations
Pisidia Antiokheiası Kazısı 2012 Excavations at Pisidian Antioch 2012 Mehmet ÖZHANLI Antiokheia 2012 yılı kazı çalışmaları, 11. 06-10.12. 2012 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Kazı programı oluşturulurken, açığa çıkarıldığında korunabilecek alanlar tercih edildi. Caddesi, Tiberius Sokağı ve Hamam (?) denilen yapıda kazı çalışmaları yapıldı. Önceki yıllarda ele geçmiş eserlerin belgeleme, temizlik ve konservasyon çalışmalarına atölye ve depoda devam edildi. Ayrıca, 2011 yılında ortaya çıkarılmış olan duvar resimlerinin ve cadde üzerinde bulunan geç dönem duvarlarının restorasyon ve konservasyon uygulamaları yapılarak gereken koruma tedbirleri alındı. 1. Kazı Çalışmaları Caddesi: 2011 yılında caddenin daraldığı yerden itibaren karelaj sistemiyle açılmış olan 12 açmanın kesit duvarlarının kaldırılmasıyla başlayan çalışmalara iki ekip ile devam edildi. Ekibin biri kuzeyden güneye diğeri ise Tiberius Forumu nun köşesinden kuzeye doğru çalıştı. Kuzeye doğru çalışan ekip 17; güneye doğru çalışan ekip ise 40 açma yaparak caddeyi birleştirdiler. Daha sonra caddenin batı portikosunun kazısına geçildi. Bu alanda da 30 açma ile caddenin kazı çalışmaları tamamlandı (Res. 1). 2011 yılında bırakılmış olan kesit duvarların kazısında geç dönem seramikleri, metal objeler, sikkeler ve kırık cam eserler ele geçti. Kesit duvarların tamamen kaldırılmasından sonra cadde üzerinde yapılmış olan değişiklikler ve kireç ocakları daha net görüldü. Devşirme malzeme ile çevrelenmiş kireç ocaklarının içerisinde bulunan mermer ve cüruf parçaları bu ocaklarda kentin mermer ve metal eserlerinin eritildiğini kanıtlar. Bu ocakların bir tanesinde kullanılmış olan kapı lentosu dikkat çekicidir. Alçak kabartma tekniğinde yapılmış olan kapı lentosunda, akroterli üçgen alınlıkta bir yuvarlak ile phallos betimlenmiştir. Bu alınlıklı bloğun benzer örnekleri caddenin farklı yerlerinde de görülmüştür. The 2012 campaign at Pisidian Antioch lasted from 11 June to 10 December. Areas that could be conserved after being exposed were given priority when the excavation program was prepared: the Street, Tiberius Street and the Baths (?). Documentation, cleaning and conservation of artefacts uncovered in previous campaigns continued at the workshop and depot. In addition, wall painting uncovered in 2011 and late period walls in the main street were restored and conserved. 1. Excavations Street: Twelve trenches based on a grid system were dug in 2011 where the street narrows. The profiles were removed and work continued with two teams. One team proceeded southward from the north while the other team proceeded northward from the corner of the Forum of Tiberius. The team working northward excavated in 17 trenches while the team working southward dug 40 trenches so the street was thus exposed. Then excavations switched to the west portico of the street where 30 trenches were dug (Fig. 1). The profiles left untouched in 2011 contained potsherds of the late period, metal objects, coins and glass sherds. When the profiles were removed entirely, the modifications in the street as well as its limekilns became clear. Limekilns are encircled with reused materials, and the slag and marble pieces in them indicate that the marble and metal artefacts of the city were smelted or burnt. A door lintel at one limekiln is worth noting. Decorated in low relief, the lintel features a triangular pediment with a circle and a phallus in it. Similar blocks with pediments were also found at other places in the street. Unfinished blocks and columns worked for a secondary use reveal differences in period. The street is bordered with large fine blocks placed in alignment. Large blocks 14
Res. 1 Caddesi nin son hali Fig. 1 Street, final situation Yarım işçilikli, ikinci kullanım için işlenmiş blok ve sütunlar dönem farklarını göstermektedir. Cadde, büyük düzgün blokların düzenli bir şekilde yerleştirilmesiyle sınırlandırılmıştır. Büyük blokların altı küçük taşlarla örülerek desteklenmiştir. Caddenin eğimine göre kademelendirilmiş bloklar, yer yer cadde zemininden 1 m. yüksekliğe ulaşmaktadır. Bundan dolayı caddenin batı kenarında yüksek kenar bloklarının önüne düzgün bir taş sırası yerleştirilerek basamaklı bir geçiş sağlanmıştır. Caddenin eğimi ve kenar bloklarının zeminden yüksekliğine bağlı olarak üç ya da iki basamakla yapılmış olan geçişler 2,30 m. genişliğindedir. Basamaklar kare formda birer blokla sınırlandırılmıştır. Açığa çıkarılmış olan dört basamaklı geçiş de, yapı tekniği ve ölçü olarak birbirine eşittir. Caddenin her iki yanında portikolar ve onların arkasında dükkânlar vardır. Portikoların üst yapısı ve sütunları parçalar halinde dağınık çıkarken; altıkların bazıları in situ olarak korunmuştur. Cadde üzerinde, kireç taşından, alt kısmı düz, üstü yivli kalın sütunlar; kireç taşından tamamı yivli kalın sütunlar ve mermerden, burgulu ince sütün olmak üzere üç farklı sütun tipi görülmektedir. Önceki yıllardaki kazılarda açığa çıkarılmış ve Yalvaç Müzesi nin bahçesinde korunan burgulu sütunların benzer örnekleri, yaptığımız kazılarda da parçalar halinde ele geçmişti. Bu yıl tamamı sağlam ele geçen burgulu sütun, oldukça özenli işçiliğiyle Antiokheia nın mimari zenginliğini ortaya koymaktadır. Doğu ve Batı Portiko blok sıralarının yakınında yer alan kesitlerin zemine yaklaşan are supported with smaller stone masonry. Blocks are stepped according to the street s inclination and some reach 1 m. above the street s floor. Therefore, on the west side a row of fine blocks has been placed before the large blocks to facilitate access. The access passages are 2.30 m. wide, and some have two or three steps depending on the inclination of the street and height of the border blocks. Steps are bordered with a square-shaped block on either side. Four such passages that have been uncovered are alike with respect to construction technique and dimensions. The street is flanked with porticoes on both sides and shops line up behind them. The superstructure of the porticoes and columns were uncovered as scattered fragments while some bases were found in situ. The street has three types of columns: thick limestone columns with smooth lower parts and fluting in the upper part, thick limestone columns with fluting all over and spirally fluted thin columns. Samples of thin spirally fluted columns, similar to those uncovered previously by the Yalvaç Museum and now on display there, were also found in fragments. Through its fine workmanship the spirally fluted column that was uncovered intact reveals the architectural wealth of Antioch. The lower parts of the fillings observed in the profiles of the porticoes contain intensive bricks, roof tiles and beams, which reveal the superstructure s construction. The finds have traces of burning on their inner sides, which suggests that the superstructure collapsed because of a fire. Inscribed 15
Res. 2 Caddesi, köpek mezarı Fig. 2 Street, dog tomb Res. 3 Caddesi, köpek mezarı Fig. 3 Street, dog tomb kısımlarında yoğun bir şekilde tuğla, kiremit ve mahya kırıklarının görülmesi portikoların üst yapısına açıklık getirmektedir. Buluntu halinde, iç kısımlarında yanık izlerine rastlanması yapının üst kısmının tamamen yanarak çöktüğüne bir kanıt olarak gösterilebilir. Yine cadde üzerinde bulunan triglif metoplu, yazıtlı bloklar stoanın Dor düzeninde olduğuna işaret etmektedir. Kentin geç dönemlerinde caddenin kanalizasyon geçen orta kısmı ve doğu kenarındaki alandan su sistemi geçirmek amacıyla zemin taşlarının bilinçli olarak söküldüğü tespit edilmiştir. Cadde üzerinde ana su şebekesine bağlanan daha küçük künklerle yapılmış mahallelere ve yapılara dağılan su şebekesi de izlenebilmektedir. Kentin ızgara (hippodamik) planına uygun, oldukça düzenli bir su sistemi döşenmiştir. Cadde üzerinde açığa çıkarılan kireç ocakları, köpek mezarı ve işlevi tanımlanamayan yarım duvarların caddenin batı tarafında bulunması, geç dönemlerde caddenin ulaşım dışında işlevler için de kullanıldığını göstermektedir. Caddenin batı kenarında açığa çıkarılan U formunda inşa edilmiş ve içerisinde bir köpeğin gömüldüğü yapı ilginçtir (Res. 2). Devşirme taşlarla örülmüş olan yapının açık tarafı doğuya bakmaktadır. Kayadan düzleştirilmiş bir blokla ikiye bölünmüş olan yapının iç bölümü tuğlalarla döşenmiş ve tuğlaların altında yoğun bir kül tabakası gözlemlenmiştir. İkinci bölmenin zemininin dış kenarına büyük bloklar döşenmiştir. Yapının orta kısmı boş bırakılmıştır ve bu alana yürüme zemininin altında kalacak ve başı güneye gelecek şekilde bir köpek gömülmüştür. Köpek sol tarafına yatırılmış, patileri ve kuyruğunun altına tuğlalar koyularak rahat bir pozisyonda mezara yerleştirilmiştir (Res. 3). Anıtın iç tarafı da mezar şeklinde düzenlenmiştir. Anıt genel itibariyle zengin ve blocks with triglyph and metopes in the street show that the stoa was in the Doric order. It was noted that the central part of the street, under which the sewage ran, and the east side were removed to install a water system. In the street it is possible to follow the main water line as well as secondary and smaller ones that supplied the quarters of the city. The water supply system is quite regular and based on the hippodamic layout of the city. The limekilns, a tomb for a dog, and unfinished walls of unclear function, which are located in the western part of the street, show that the street served purposes other than circulation in the later periods. A U-shaped structure uncovered in the western part of the street is noteworthy in that a dog was buried in it (Fig. 2). Built with reused stones, it faces west. The structure is divided into two sections with a block hewn from the rock. The interior is paved with bricks under which a thick layer of ash was observed. The second section s floor is paved with big blocks along the outer edge. The central part was left empty, and under the floor of this section a dog was buried with its head facing south. The body rests on its left, and bricks have been placed under its paws and tail for comfort (Fig. 3). The interior is also arranged as a tomb. Overall it looks like that a wealthy person was buried together with his dog in this monument; however, no human skeleton has been attested here yet. Another dog tomb was uncovered in the street in 2009, which recalls an ancient tradition. That dog was killed with an iron spit inserted in its ribs and buried under the floor. This suggests that a tradition related with the goddess Hekate was continued in the Christian period. 16
Res. 5 Caddesi, Herakles heykeli torzosu Fig. 5 Street, Herakles torso Res. 4 -Batı Portiko, dükkanlar Fig. 4 Street, west portico shops soylu birinin köpeğiyle birlikte gömülü olduğu izlenimi vermektedir. Ancak, insan iskeletine rastlanılmamış olması bu görüşü şimdilik geçersiz kılmaktadır. Cadde üzerinde 2009 yılında yapılan çalışmalarda açığa çıkarılmış olan bir başka köpek mezarı eski bir geleneği akla getirmektedir. Yine cadde zeminin altına gömülmüş olan ve kaburgaları arasına demir şiş geçirilip öldürüldüğü anlaşılan köpeğin, Tanrıça Hekate ile bağlantılı bir geleneğin Hıristiyanlık Dönemi nde de devam ettirildiğini düşündürmektedir. Caddenin batı portikosunda yapılan çalışmalarda portikonun hemen arkasına yaklaşık aynı ölçülerde yapılmış on adet dükkan açığa çıkarıldı (Res. 4). Dükkanların iki katlı ve korunan bölümlerin bodrum katı olduğu duvarlardaki hatıl izlerinden anlaşılmaktadır. Dükkanların duvarları harçla birleştirilmiş küçük taşlarla örülmüştür. Korunan kısımlarda kapının görülmemesi içeriden merdivenle alt kata inildiğini düşündürmektedir. Dükkanların bazıları son dönemlerde işlevini yitirmiş, içleri toprakla doldurularak kayrak taşları ya da tuğla döşenerek bir zemin oluşturulmuştur. Bir tanesinin içerisinde zemine gömülmüş büyük bir pithos sağlam bir şekilde korunmuştur. Pithosun ağzı, ortası delik yuvarlak bir taşla kapatılmıştır. Benzer bir pithos, portikonun kuzeydeki dükkanın önüne denk gelen kısmında sağlam olarak çıkarılmıştı. Dükkanların batısında, dükkanların duvarlarına bitişik, ancak onları sınırlayan duvarlarla paralel olmayan -150 cm. genişliğinde- mermer kaplamalı küçük mekânlar mevcuttur (Res. 4). Bu yapıların işlevi şimdilik bilinmemektedir. On dükkandan sonra, 2,70 m. genişliğinde batıya uzanan bir yan sokak bulunmaktadır. Sokağın dükkanlar tarafındaki kenarında, havuza giden 75 cm. genişliğinde bir su kanalı vardır. Bu sokak, Geç Dönem havuzunun yanından tiyatroya doğru uzanmaktadır. The work in the western part of the street brought to light ten shops of about the same size behind the portico (Fig. 4). It is understood from the beam holes that the shops were two-storied and extant parts belong to the basement. Their walls were built with small stones bonded with mortar. The extant parts do not have any doorways, which suggests that access to the basements was via an inside staircase. Some shops had lost their function in the later periods, and they were filled with earth, the top of which was paved with slate or bricks. One shop contained an intact pithos buried in the floor. Its mouth was closed with a round stone with a hole in its middle. A similar pithos was also uncovered intact in front of a shop in the north side of the portico. Adjoining these shops on the west but whose walls do not run parallel to those of the shops are a series of small rooms 1.50 m. wide and paved with marble (Fig. 4). Their function remains unclear for the present time. After ten shops is found a side street 2.70 m. wide and extending westward. On the side of this side street by the shops is a water channel 0.75 m. wide that leads to the pool. This side street leads to the theatre and passes by the pool of the late period. A wide variety of pottery, glass and metal objects of various periods as well as coins were uncovered in the excavations of the street and the portico. These finds will shed light onto the understanding of city s culture, art and history. Among the important finds of the campaign can be cited the relief of Herakles (Fig. 5) and a female figurine of bone. The abundance and high quality of the metal objects uncovered clearly shows that there was metal production in the city. Shackles and tweezers that have been uncovered are examples of this. All the walls uncovered in the street and the portico were strengthened and plastered with clay for protection. 17
Cadde ve portikoda yapılan çalışmalarda açığa çıkarılan farklı dönemlere ait çok çeşitli seramikler, cam, çok sayıda metal eserler ve yine farklı dönemlere ait sikkeler, kentin kültür, sanat ve tarihinin anlaşılmasında büyük fayda sağlayacaktır. Açığa çıkarılan Herakles heykeli (Res. 5) ve kemikten yapılmış kadın figürini yılın önemli buluntuları arasında sayılabilir. Metal eserlerin kalitesi ve çokluğu kentte metal üretiminin yapıldığını kanıtlamaktadır. Bu eserler arasında ele geçmiş olan prangayı ve cımbızı belirtmek yeterlidir. Cadde ve portikoda ortaya çıkarılmış olan duvarların tamamı sağlamlaştırıldı ve üzerleri kille sıvanarak koruma önlemi alındı. Ayrıca, sökülmüş oldukları yerleri belli olan zemin taşları da uygun bir şekilde yerlerine yerleştirildi. Tiberius Sokağı Kazısı: 2011 yılında yapılan kazı çalışmalarıyla açığa çıkarılmış olan freskolu duvarın devamının açılması için bu alandan, Decumanus Maximus caddesinin köşesine kadar olan alan kazıldı. Dolgu toprağın yüksekliğinin 5 m. yi bulması çalışmaları oldukça zorlaştırmıştır. Yapılan çalışma sonucu freskolu duvarın caddenin köşesine kadar devam etmediği ve bu alanın geç dönemde tahrip edildiği görülmüştür. Çalışmalarda Erken İmparatorluk Dönemi ne tarihlenen kaliteli seramikler, cam ve metal objeler ele geçti. Tiberius Sokağı nın Decumanus Maximus caddesiyle olan bağlantısını anlamak için yapılan açmada tuğla ve küçük taşlarla örülmüş duvarlar dikkat çekicidir. Erken Roma Dönemi duvarının ön tarafında da bir sondaj çalışması yapılmıştır. Çalışmalar sonucunda duvarın dolgu topraktan itibaren -yaklaşık 1 m.- devam ettiği ve üst duvar sırasının zemine düştüğü görülmüştür. Bu sondajda 19 adet sikke ele geçmiş, ancak sikkeler üzerindeki korozyon tabakasının yoğunluğu sebebiyle tarihleme açısından yeni bir veri elde edilememiştir. Duvar resimlerinin restorasyon ve konservasyon uygulamaları yapılmış ve bu alan geçici bir çatıyla kapatılarak korumaya alınmıştır. Hamam (?) Kazısı: Hamam olarak adlandırılan yapının işlevini anlamaya yönelik farklı alanlarda açmalar yapıldı. Güneydeki apsisin önünde yapılan açmada arazinin eğimin yükselmesinden dolayı hemen ana kayaya ulaşıldı (Res. 6). Apsisin kenarından künklerle yapılmış su sistemi kısmen korunmuştur. Yine apsisin doğusunda açığa çıkarılmış olan künkten üç su borusu kentin su ağının izlenmesini kolaylaştırmaktadır. Apsisin içerisinde ise geç dönemde yapılmış bir kireç ocağı vardır. Kuzey apsisin önünde yapılan açmada ise yapının temel taşlarına kadar inilmiştir. Büyük bloklar kullanılarak yapılan duvarın temeli küçük taşlarla örülmüştür. Bu Res. 6 Hamam (?) Fig. 6 Baths (?) In addition, floor stones were placed when their places were identified. Tiberius Street: In order to expose the entire wall where wall painting was attested, the area from that point up to the corner of Decumanus Maximus was excavated. The height of the earth filling on top, which reached 5 m., hindered our work. It was observed that the wall with painting did not extend up to the street s corner and that this area was destroyed in later periods. The work brought to light high-quality pottery, glass and metal objects of the Early Roman Imperial period. The trench dug for understanding the connection of the Tiberius Street with the Decumanus Maximus Street contained noteworthy walls built with small stones and bricks. A sondage was also dug in front of the Early Roman wall. It was observed that the wall continued about 1 m. from the earth filling, and its top course had fallen onto the ground. Small finds from this sounding include 19 coins, which did not help with dating due to the heavy corrosion on them. Wall paintings were restored and conserved, and the area was covered with a temporary roof. Baths (?): Trenches were dug at various points in the structure, thought to be baths, in order to clarify its function. Because of the slope of the terrain, the trench before the south apse reached bedrock right away (Fig. 6). The water system next to the apse is partially preserved. Three terracotta water pipes uncovered east of the apse allowed us to follow up the water system of the city. Inside the apse is a limekiln from a late period. The trench by the north apse reached the foundations, which were built with small stones, although the building itself was built with large blocks. A water line coming from the nymphaeum and extending towards the west end of the building was attested. 18
alanda da Nymphaeum dan gelip yapının batı ucuna doğru giden bir su künkü görülmüştür. Yapının üzerindeki ağırlığın hafifletilmesine yönelik toprak alındı. Kuzey apsisin içerisinde açılan sondajda mermer bir lahdin geniş yüzü parçalar halinde ele geçti. Tabula ansata içerisinde mezar sahiplerinin isimleri Eski Yunanca yazılmıştır. Eser buraya sonradan taşınmış olmalıdır. Yapının ortasında yer alan fil ayağının önünde yapılan yaklaşık 4 m. lik sondajda herhangi bir buluntu ele geçmedi. Ancak, orta kısmının bir avlu şeklinde düzenlenmiş olabileceğine yönelik bir düşünce oluştu. Çalışmalar sonucu yapının korunmuş olan alt katının kesinlikle hamam olarak kullanılmadığı; arazinin eğimine göre teraslandırıldığı ve üst yapının taşıyıcısı olduğu anlaşılmıştır. 2. Diğer Çalışmalar Harita ve Plan Çalışmaları: Antiokheia ya ait daha önceki kazı ve araştırma ekipleri tarafından hazırlanmış olan planların 2011 yılında RTK adlı cihazla yeniden düzenlenilmesine başlanılmıştı. 2012 yılı kazı sezonunda da haritaya yeniden işlemek amacıyla Merkezi Kilise ve St. Paul Kilisesi nin plan çizimleri yapılmış ve Tiyatro nun kesit çizimleri tamamlanmıştır. Kazısı yapılmış olan Caddesi nin plan çizimi de devam ettirilmiştir. Merkezi Kilise olarak adlandırılan yapıda Amerikalıların 1920 li yıllarda yapmış oldukları çalışmalar sonucu yapının haç planlı olduğu düşünülmüş ve yapı haç planlı olarak çizilmiştir. Ancak, bu yıl yapının farklı bölümlerinde açılan sondajlarla yapının haç planlı olmadığı; üç nefli bir kilise olduğu görülmüş ve Kilise nin doğru bir planı çıkarılmıştır (Res. 7). Depo ve Atölye Çalışmaları: 2012 yılı kazı sezonunda ele geçen buluntular 2011 yılında oluşturulan envanter sistemine göre envanterlendi. Envanter kaydının sağlıklı yürütülebilmesi ve daha uzun saklama koşulları için FileMaker veri tabanı programlama sistemine geçildi. 2011 yılında, Tiberius Sokağı ve Aedilicus Tepesi nde yapılan kazı çalışmaları sonucu açığa çıkarılan seramik buluntuların çizimi tamamlandı ve Freehand programında çizilmek üzere dijital ortama aktarıldı. Aynı zamanda bu seramiklerin hamur yapısı ve içinde kullanılan malzemeler incelenerek hamur ve astar renklerinin istatistiki dağılımına yönelik çalışmalar tamamlandı. Seramik buluntuların yanı sıra işlenmiş kemik ve metal buluntular da çizildi. 2008 yılından itibaren kentte yapılan kazı çalışmaları sonucu ele geçen sikkeler, tarihleme açısından kronoloji Res. 7 1 Merkezi Kilise Fig. 7 Central Church Earth was removed from the top of the building in order to decrease the weight. A sondage inside the north apse brought to light fragments of the long side of a marble sarcophagus. The tabula ansata contains the names of the deceased in Greek. The sarcophagus must have been brought here later. The sondage of about 4 m. before the massive pier in the middle of the structure contained nothing; however, an idea of a court in the centre came to our minds. The work allowed us to determine that the extant ground floor of this building was not used as baths. Rather it was terraced according to the terrain and supported the upper structure. 2. Other Work Mapping and Plan Drawing: In 2011 campaign we had started to revise the site plans prepared by former teams using equipment called RTK. In the 2012 campaign we completed the drawings of the Central Church and St. Paul s Church in order to mark them in the map again as well as the cross section drawings of the theatre. Drawings of the also continued. The Central Church was drawn as a cruciform church by the Americans in 1920s. However, soundings dug this 19
oluşturulması amacıyla bir bütün halinde incelendi. Bu bağlamda daha önce müzeye teslim edilmiş olan sikkeler ile 2012 yılı kazı sezonunda ele geçen 466 adet sikke ve 4 adet kurşun mühür incendi. Yayına yönelik bir ön çalışma niteliğinde bir katalog oluşturulmaya çalışıldı. Tanımlanabilen sikkeler İ.Ö. 1 yy. ile İ.S. 11. yy. arasında değişiklik göstermektedir. 2012 yılında açığa çıkarılmış olan demir, bronz, cam, kemik ve sikkeler malzemenin bozulma durumuna göre temizlik ve koruma yöntemleri izlenerek temizlenmiş ve koruma önlemleri alınmıştır. Sonuç olarak, Antiokheia kazı başkanlığı olarak 5 yıl gibi kısa bir sürede kazı evi, eser deposu ve gerekli tüm teknik alt yapı tamamlanmış; altı ay gibi uzun bir süre kazı çalışmaları gerçekleştirilebilecek düzeye ulaşılmıştır. Açığa çıkarılan eserlerin koruma önlemleri alınmış, tamamı kayıt altına alınarak bilimsel çalışmalara hazır hale getirilmiştir. year at various spots of the monument revealed that the building was a three-aisled basilica, and a correct plan was retrieved (Fig. 7). Work at the Depot and Workshops: Finds from the 2012 campaign were inventoried according to the system developed in 2011. In order to facilitate longitudinal work with inventory records, we switched to the Filemaker program. Drawings of potsherds uncovered at the Tiberius Street, and Aedilicus Hill in 2011 were completed and transferred to digital format to redraw using Freehand. Furthermore, clay fabric, clay and slip colours of the shards were studied, and statistical distributions were determined. In addition, drawings of bone and metal finds were also completed. All the coins uncovered at the city since 2008 were studied altogether in order to build a chronology. For this purpose coins turned over to the Yalvaç Museum previously as well as 466 uncovered in 2012 plus four lead seals were examined. We began to prepare a catalogue in order to publish these in the future. The coins identified range from the 1st century B.C. through the 11th century A.D. All the iron, bronze, glass, bone objects and coins uncovered in 2012 were cleaned and conserved as per valid regulations. Consequently, as the directorate of Pisidian Antioch Excavations, we have managed to complete our infrastructure including an excavation house and depot as well as all the necessary technical infrastructure in five years time and have attained the level of continuing excavations for the duration of six months a year. Artefacts uncovered have been conserved and fully documented, thus making them ready for ongoing scientific research. 20