GENÇLERDE HEPATİT A BAĞIŞIKLAMASI GEREKLİ Mİ? Çiğdem Kader 1, Ayşe Erbay 1, Nazan K. Akça 2, Selda Yüzer 2, Sevinç Polat 2 1 Bozok Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı, Yozgat 2 Bozok Üniversitesi, Sağlık Yüksek Okulu, Yozgat
Giriş Hepatit A virüsü (HAV) dünyada en sık görülen akut viral hepatit etkenidir. HAV, 27 nm, zarfsız, tek iplikçikli RNA virüsüdür. HAV başlıca dışkı-ağız yolu ile bulaşmaktadır. HAV karaciğerde kendini sınırlayan ve ömür boyu bağışıklık bırakan bir inflamasyona neden olur.
Giriş İnfeksiyon çocuklarda asemptomatik seyreder. Erişkin dönemde akut HAV infeksiyonu büyük oranda ikterik seyreder. Ülkemiz HAV infeksiyonu açısından orta endemik gruptadır.
DOĞU ANADOLU BÖLGESİ HAV SEROPOZİTİFLİK ORANLARI Yoldaş Ö, Bulut A, Altındiş M. Hepatit A Enfeksiyonlarında Güncel Yaklaşım. Viral Hepatit Dergisi 2012; 18(3): 81-6 ÇALIŞMA ŞEHİR YAŞ SAYI ANTİ HAV SEROPOZİTİFLİĞİ(%) Akbulut,1993 Elazığ 0-18 841 72,5 Taşyaran,1994 Erzurum 3-14 180 68,3 Dündar,1994 Adana 20 yaş ve üzeri Tekay, 2004-2005 2132 99-100 Hakkari 0-14 416 68,02 Arvas,2010 Iğdır 6-12 416 12,0 Okur,2011 Van 0-2 548 8,2 Aslan 2008-2009 Gaziantep 0-18 15,246 61,6 Çetinkol, 2011 Ünye 41-50 27 96,3
EGE-MARMARA BÖLGESİ HAV SEROPOZİTİFLİK ORANLARI Yoldaş Ö, Bulut A, Altındiş M. Hepatit A Enfeksiyonlarında Güncel Yaklaşım. Viral Hepatit Dergisi 2012; 18(3): 81-6 ÇALIŞMA ŞEHİR YAŞ SAYI ANTİ HAV SEROPOZİTİFLİĞİ(%) Tosun,2003 İzmir 15-45 92,5 Gireniz, 2008-2009 İzmir 12-18 729 47,9 Babacan, 1990 İstanbul 0-26 yaş 549 67,1 Arabacı, 2009 Çanakkale 42,46 113 98,2 Şencan,2004 Düzce 0-6 476 44,4 Korkusuz, 2000-2009 İstanbul 15-77 110 36 Sidal 2001 İstanbul 6-12 43,9 Türker 2004-2009 Altuntaş 2006-2011 Tosun 2007-2009 4 merkez 20-60 709 96,8 Haseki 27-49 221 91 4 merkezli 1-80 3715 74 Tosun 2011 10 merkezli 23-51 2170 91,1
ORTA ANADOLU BÖLGESİ HAV SEROPOZİTİFLİK ORANLARI Yoldaş Ö, Bulut A, Altındiş M. Hepatit A Enfeksiyonlarında Güncel Yaklaşım. Viral Hepatit Dergisi 2012; 18(3): 81-6 ÇALIŞMA ŞEHİR YAŞ SAYI ANTİ HAV SEROPOZİTİFLİĞİ(%) Atabek,2004 Konya 0-6 25,8 Altındiş,2000 Afyon 10-16 94,4 Altındiş, 2006 Afyon 6-15 320 71,6 Balamtekin, 2006 Kayseri 13-18 72 68,1 Kılıç, 1996 Kayseri Çocuk 1632 97,3 Kılıç, 1996 Kayseri Çocuk+erişkin 279 95,8 Tekeli,1991 Ankara 20-52 200 99 Bozdayı, 2000 Ankara 7-11 135 43,7 Cesur, 2001 Ankara 15-30 72,7 Karakaş, 2012 Ankara 25+ 392 86,0
Giriş T.C. Sağlık Bakanlığı 2012 de hepatit A aşısını çocukluk dönemi aşı takvimine almıştır. 2013 yılından itibaren Hepatit A aşısı çocuklara 18. ayda ve 24. ayda olmak üzere iki doz uygulanacaktır.
Amaç Bu çalışma, Genç yaş grubunda Hepatit A seroprevalansını araştırmak, Hepatit A IgG pozitifliği ile ilişkili olası risk faktörlerini tespit etmek ve Hepatit A ya karşı bağışıklama ihtiyacı olup olmadığını belirlemek amacıyla planlandı
Yöntem Bozok Üniversitesi Sağlık Yüksek Okulu nda okuyan 108 öğrenciye anket uygulandı ve Anti-HAV IgG sonuçlarıyla birlikte değerlendirildi. İstatistiksel analizler STATA 11.0 (College station, Texas, USA) bilgisayar programı ile Mann-Whitney u test ve ki-kare testi veya Fisher exact test kullanılarak yapıldı. P değerinin < 0.05 bulunması istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.
Bulgular Çalışma grubu: 108 öğrenci 84 kız (%77.8), 24 erkek( %22.2) Yaş ortalamaları 19.7 ± 1.6 (18-24)
Bulgular 2 Öğrencilerin çocukluk ve gençlik döneminde yaşadıkları şehirlere göre dağılımı
Bulgular 3 Anti-HAV IgG 28 (%25.9) öğrencide pozitif Anti-HAV IgG 80 (%74.1) öğrencide negatif Anti-HAV IgG negatifliği ; kızlarda 64 (%76.2), erkeklerde 16 (%66.7) p=0.348
Bulgular 4 Çocukluk dönemide kreş-anaokuluna gitme Anti-HAV IgG negatif öğrencilerde: %18.8 (n=15) Anti-HAV IgG pozitif öğrencilerde : %0 p= 0.013
Bulgular 5 Ailesinde sarılık geçirme öyküsü +: 16 (%14.8) 4 (%25) ünde Anti-HAV IgG pozitif Ailesinde sarılık geçirme öyküsü olmayan: 83(%76.9) 22 (%26.5) ünde Anti-HAV IgG pozitif Ailesinde sarılık geçirme öyküsü bilinmeyen: 9 (%8.3) 2 (%22.2) ünde Anti-HAV IgG pozitif p=0.958
Bulgular 6 Sarılık geçirme öyküsü +: 7 (%6.5) 3(%42.7) ünde Anti-HAV IgG pozitif Sarılık geçirme öyküsü olmayan: 89 (%82.4) 21(%23.6) inde Anti-HAV IgG pozitif Sarılık geçirme öyküsü bilinmeyen: 12 (%11.1) 4(%33.3) inde Anti-HAV IgG pozitif p=0.257
Bulgular 7 Hepatit A geçirme öyküsü +: 6 (%5.6) 4(%66.7) ünde Anti-HAV IgG pozitif Hepatit A geçirme öyküsü olmayan: 73 (%67.6) 18(%24.7) inde Anti-HAV IgG pozitif Hepatit A öyküsü bilinmeyen: 29(%26.9) 6(%20.7) inde Anti-HAV IgG pozitif p=0.027
Bulgular 8 Aile tipi ve Anti HAV IgG pozitifliği ilişkisi: Çekirdek aile: 95 (%88) Anti HAV IgG pozitifliği 22 (%23.2) Geniş aile: 11 (%10.2) Anti HAV IgG pozitifliği 6 (%54.6) Dağılmış aile: 2 (%1.9) Anti HAV IgG pozitifliği 0 p=0.022
Bulgular 9 Kardeş sayısı median (ortanca): 2 (0-9) Anti-HAV IgG pozitiflerde median kardeş sayısı 3 Anti-HAV IgG negatiflerde median kardeş sayısı 2 p=0.003
Bulgular 10 Çocukluk döneminde yaşadığı evdeki tuvalet sayısı: median 1 (1-4) Çocukluk döneminde yaşadığı evdeki tuvalet sayısı 74(%68.52) kişide 1, 33(%30.56) kişide 2, 1(%0.93) kişide 4 Anti-HAV IgG pozitif ve negatiflerde evdeki median tuvalet sayısı: 1 p=0.178
Bulgular 11 Sağlık güvencesi ve Anti HAV IgG pozitifliği ilişkisi: Emekli sandığı: 30 kişinin 3 (%10) ünde SSK: 56 kişinin 14 (%25) ünde Yeşil kart: 21 kişinin 11 (%52.4) inde Sağlık güvencesi yok: 1 kişiden hiçbirinde (%0) p=0.007
Bulgular 12 Gelir durumu ve Anti HAV IgG pozitifliği ilişkisi: Açlık sınırında olan 47 kişinin 17(%36.2) sinde (<1000TL) Yoksulluk sınırında olan 50 kişinin 9(%18) unda (1000-2700TL) Zenginlik sınırında olan 11 kişinin 2(%18.2) sinde (2700TL ) p=0.033
Bulgular 13 Özet olarak ; Geniş aileye sahip gençlerde Kardeş sayısı fazla olanlarda Sağlık güvencesi Yeşil kart olanlarda Aile geliri açlık sınırı veya altında olanlarda Anti HAV IgG pozitifliği daha fazla görülmektedir.
Sonuç Ülkemizin çeşitli illerinden gelen gençlerde Anti-HAV IgG negatifliği oranı yüksektir (%74.1) Genç yaş grubunda Hepatit A bağışıklaması gereklidir.