AKC ER KANSERL HASTALARDA HEPAT T C V RÜSÜ PREVALANSI

zmir Gö üs Hastanesi Dergisi, Cilt XXIV, Say 1, 2010 AKC ER KANSERL HASTALARDA HEPAT T C V RÜSÜ PREVALANSI THE PREVALANCE OF HEPATITIS C VIRUS IN PATIENTS WITH LUNG CANCER Günseli BALCI Nurcan KURTUL fievket DEREL R fat ÖZACAR zmir Dr. Suat Seren Gö üs Hastal klar ve Cerrahisi E itim ve Araflt rma Hastanesi, Gö üs Hastal klar, zmir Anahtar sözcükler: Akci er kanseri, hepatit C virüsü Key words: Lung cancer, hepatitis C virus Gelifl tarihi: 07/ 08 / 2009 Kabul tarihi: 15 / 02 / 2010 ÖZET Onkogenezis, çevresel, genetik ve enfeksiyöz faktörlerin rol oynad multifaktöriyel bir olayd r. %15 kanser olgusunda belirli virüslerin muhtemel rolü oldu u gösterilmifltir. Çal flmam zda akci er kanserli hastalarda HCV enfeksiyonu s kl araflt r ld. Ocak 2005-May s 2005 tarihleri aras nda hastanemizde akci er kanseri tan s alan 100 olguda anti-hcv pozitifli i araflt r ld. Kontrol grubu olarak 40 sa l kl birey al nd. Akci er kanserli 93 ü erkek, 7 si kad n olgunun yafl ortalamas 62.8 idi.100 olgudan 7 sinde anti-hcv pozitifli i saptand. Kontrol grubunda ise 40 olgudan 2 sinde pozitiflik elde edildi. Akci er kanserli olgularda anti-hcv pozitifli i kontrol grubuna göre daha fazla bulundu. Ancak bu farkl l k istatistiksel olarak anlaml bulunmad (p>0.05). AntiHCV pozitif olan grupta anti-hcv negatif gruba oranla kan transfüzyonu (%14.3- %22.6) ve operasyon öyküsüne (%28.6-%36.6) daha az rastland. Anti-HCV pozitif olgularda hepatit öyküsü ve alanin transaminaz yüksekli ine daha s k rastland. Her iki grup aras nda operasyon, transfüzyon ve hepatit öyküsü aç - SUMMARY The aim of the study was to evaluate the frequency of HCV infection in patients with lung cancer. We studied the prevalance of anti-hcv positivity in 100 lung cancer patients and 40 healthy individuals in our hospital between January 2005-May 2005. The mean age of 100 lung cancer patients (93 males,7 females)was 62.8 years. Of the 100 patients,7 (7%) were positive for anti-hcv. In healthy controls, anti-hcv antibodies were positive in 2 patients (5%). The prevalance of anti-hcv positivity in patients with lung cancer was higher than patients with healthy individuals but the differences were not statistically significant (P>0.05). The history of blood transfusion (14.3%-22.6%) and operation (28.6%-36.6%) were less frequent in the group with HCV antibody compared to the group without HCV antibody.the frequency of elevated alanine aminotransferase and history of hepatitis was higher in anti-hcv positive patients, but the differences were not statistically significant (p>0.05). The histopathologic diagnosis of the 7 15

AKC ER KANSERL HASTALARDA HEPAT T C V RÜSÜ s ndan istatiksel olarak anlaml farkl l k saptanmad (p>0.05). Anti-HCV pozitifli i olan 7 olgudan 1 i (%14.3) küçük hücreli akci er kanseri, 3 ü (%42.9) küçük hücreli d fl kanser, 2 si(%28.6) adeno kanser, 1 i(%14.3) skuamöz hücreli akci- er kanseri idi. Tüm bu kanser tipleri aras nda istatiksel olarak anlaml farkl l k bulunmad (p>0.05). Çal flmam zda sonuçlar m z akci er kanserli olgular n HCV enfeksiyonuna duyarl oldu unu göstermekle birlikte, HCV enfeksiyonu ve akci er kanseri aras nda nedensel bir iliflki kurmak için yeterli de ildir. Prospektif ve daha genifl olgu gruplar n içeren çal flmalara ihtiyaç vard r. G R fi Onkogenezis çevresel, genetik ve enfeksiyöz faktörlerden etkilenen multifaktöriyel bir olayd r. Kanser olgular n n %15 inde baz spesifik virüslerin muhtemel rolü oldu u gösterilmifltir (1). nsan kanserleri ile iliflkili virüsler; insan papilloma virüsleri (HPV), Epstein Barr virüsü (EBV), insan herpes virüsü-8 (HHV-8), Herpes simpleks virüs-2, Hepatit B virüsü (HBV), Hepatit C virüsü (HCV), insan T-hücre lenfotropik virüsleri (HTLV-1, HTLV-2) dir.virüsler, ya kendileri bir onkogen tafl mak ya da hücresel bir proto-onkogeni aktive etmek suretiyle onkogenezde rol almaktad rlar (2). HCV enfeksiyonunun hepatit d fl ndaki durumlarla da ba lant l oldu u bilinmektedir. Kronik HCV enfeksiyonu ve hepatosellüler karsinom aras ndaki iliflki ortaya konulmufltur (3). Son y llarda HCV nin oral kanser, Non-Hodgkin lenfoma, pulmoner fibrozis, diabetes mellitus ve otoimmun hastal klarla ba lant l oldu u gösterilmifltir. Bununla birlikte, HCV enfeksiyonu ve akci er kanseri aras ndaki iliflki netlik kazanmam flt r (4-6). Bu çal flmam zda, akci er kanserli hastalarda HCV enfeksiyonu s kl ve akci er kanseri ile HCV enfeksiyonu aras nda muhtemel bir iliflki araflt r ld. patients with positive anti-hcv antibodies was small cell cancer in 1 (14.3%), nonsmall cell cancer in 3 (42.9%), adenocancer in 2(28.6%), squamous cell cancer in 1 (14.3%) case. There were not statistically significant difference between lung cancer types (p>0.05). Our results indicate that cancer patients are vulnerable to HCV infection. But are not contribute the documentation of a possible relationship between lung cancer and HCV infection. There is a need for further prospective and more studies on large numbers of patients. GEREÇ VE YÖNTEM Ocak 2005 - May s 2005 tarihleri aras nda zmir Dr. Suat Seren Gö üs Hastal klar ve Cerrahisi E itim ve Araflt rma Hastanesi ne baflvuran 100 akci er kanseri olgusu (çal flma grubu) ve 40 sa l kl birey (kontrol grubu) çal flmaya al nd. Olgular n kan transfüzyonu, operasyon ve hepatit öyküleri sorguland. Hiçbir hastan n parenteral ilaç ba ml l, s k transfüzyon gerektiren malign olmayan hematolojik hastal k, organ transplantasyonu, medikal personel olma, hemodializ program na dahil olma, çeflitli efllerle heteroseksüel temas, homoseksüalite, kollagen vasküler hastal k ve hiperglobulinemi gibi risk faktörü mevcut de ildi. HBsAg, Anti-HBs, Anti-HBc IgG belirteçleri Elisa yöntemi, Anti- HCV antikorlar n n tespiti "enzyme immunoassay" (EIA) yöntemi ile yap ld. Serum ALT düzeyleri ölçüldü. Normal s n r n 1.5 kat üstü (40u/L) yüksek kabul edildi. Fisher in chi-square ve T-testleri ile Anti-HCV pozitif ve Anti-HCV negatif olan gruplar aras nda sonuçlar k yasland. p< 0.05 olan sonuçlar anlaml olarak kabul edildi. BULGULAR Akci er kanserli 100 olgunun 93 ü erkek, 7 si kad n id i. Bunlar n 51 i küçük hücreli 16

ZM R GÖ ÜS HASTANES DERG S d fl akci er kanseri, 15 i skuamöz hücreli akci er kanseri, 13 ü akci er adeno kanseri, 12 si küçük hücreli akci er kanseri (s n rl hastal k), 9 u küçük hücreli akci er kanseri (yayg n hastal k) olarak tan ald. Çal flma grubundaki olgular n yafl ortalamas 62.3, kontrol grubundaki olgular n yafl ortalamas ise 67.2 idi. Ancak bu farkl l k istatistiksel olarak anlaml bulunmad (p>0.05). Çal flma grubundaki 100 olgudan 7 sinde Anti-HCV pozitifli i saptand (%7). Kontrol grubunda ise 40 olgudan 2 sinde Anti-HCV pozitifli i saptand (%5). Akci er kanserli olgularda Anti-HCV pozitifli i kontrol grubuna göre daha fazla bulundu. Ancak bu farkl l k istatistiksel olarak anlaml bulunmad (p>0.05). Çal flma grubunda Anti-HCV pozitifli i olan olgular n yafl ortalamas 60.3, Anti-HCV negatifli i olan olgular n yafl ortalamas ise 63.1 idi ve bu farkl l k istatistiksel olarak anlaml de ildi (p>0.05). Anti-HCV pozitif ve Anti-HCV negatif gruplar n özellikleri Tablo 1 de gösterildi. Çal flma grubunda Anti-HCV pozitifli i gösteren olgular n tamam erkekti. Anti-HCV negatifli i olan 93 olgunun ise 86 s (%92.5) erkek, 7 si (%7.5) kad n idi. Her iki grup aras nda cinsiyet aç s ndan anlaml farkl l k bulunmad (p>0.05). Çal flma grubunda Anti-HCV pozitifli i olan 7 olgunun 2 sinde operasyon öyküsü (%28.6), 1 olguda transfüzyon öyküsü (%14.3), 1 olguda geçirilmifl hepatit öyküsü (%14.3) mevcuttu. Anti-HCV negatifli i olan 93 olgunun 34 ünde operasyon öyküsü (%36.6), 21 inde transfüzyon öyküsü (%22.6), 2 sinde geçirilmifl hepatit öyküsü (%2.2) mevcuttu. Her iki grup aras nda operasyon öyküsü, transfüzyon öyküsü, geçirilmifl hepatit öyküsü aç s ndan istatistiksel olarak anlaml farkl l k bulunmad (p>0.05). Çal flma grubunda Anti-HCV pozitifli i olan 7 olgudan 2 sinde ALT yüksekli i görüldü (%28.6). Kontrol grubunda ise Anti-HCV pozitif 2 olgunun 1 inde ALT yüksekli i saptand (%50). Çal flma grubunda Anti-HCV negatifli i olan 93 olgunun 18 inde ALT yüksekli i saptand (%19.4). Anti-HCV pozitif ve Anti-HCV negatif çal flma gruplar aras nda ALT yüksekli i aç s ndan istatistiksel olarak anlaml farkl l k bulunmad (p>0.05). Çal flma grubundaki 100 olgudan 4 ünde HBsAg pozitifli i saptand (%4). Kontrol grubundaki 40 olgudan 5 inde HBsAg pozitifli i saptand (%12.5). Kontrol grubundaki HBsAg pozitifli i oran çal flma grubuna göre daha fazla bulundu. Ancak bu farkl l k istatistiksel olarak anlaml bulunmad (p>0.05). Tablo 1. Anti-HCV(+) ve Anti-HCV(-) gruplar n özellikleri. Çal flma Grubu Anti-HCV (+) Anti-HCV (-) p n (%) n (%) Olgu Say s 7 93 1.000 Erkek / Kad n 7 / 0 (100 / 0) 86 / 7 (92.5 / 7.5) 1.000 Hepatit Öyküsü 1 (14.3) 2 (2.2) 0.197 Transfüzyon Öyküsü 1 (14.3) 21 (22.6) 1.000 Operasyon Öyküsü 2 (28.6) 34 (36.6) 1.000 ALT Yüksekli i 2 (28.6) 18 (19.4) 0.625 17

AKC ER KANSERL HASTALARDA HEPAT T C V RÜSÜ Tablo 2. Çal flma grubunda Anti-HCV (+) ve Anti- HCV (-) olgularda karaci er metastaz oran. Çal flma grubu Karaci er metastaz n (%) Anti-HCV (+) 2 / 7 (%28.57) Anti-HCV (-) 21 / 93 (%22.58) Çal flma grubunda HBsAg pozitifli i olan 4 olgunun 2 sinde ALT yüksekli i saptand. Kontrol grubundaki 5 olguda da ALT yüksekli i saptanmad. Çal flma grubunda Anti-HCV pozitif ve Anti- HCV negatif olgularda karaci er metastaz oran Tablo 2 de gösterildi. Çal flma grubunda Anti-HCV pozitif ve karaci er metastaz olan 2 olgunun 1 inde ALT yüksekli i saptand (%50). Anti-HCV negatifli i ve karaci er metastaz olan 21 olgunun 6 s nda ALT yüksekli i saptand (%28.6). Çal flma grubunda Anti-HCV pozitifli i gösteren 7 olgudan 1 i küçük hücreli akci er kanseri (s n rl hastal k) (%14.3), 3 ü küçük hücreli d fl akci er kanseri (%42.9), 2 si akci er adeno kanseri (%28.6), 1 i skuamöz hücreli akci er kanseri (%14.3) idi (Tablo 3). Tüm bu kanser tipleri aras nda istatistiksel olarak anlaml farkl l k bulunmad (p>0.05). Bununla beraber olgular n yaklafl k yar s n n küçük hücreli d fl akci er kanseri olmas da dikkat çekiciydi. TARTIfiMA Akci er kanserli olgularda Anti-HCV pozitifli ini araflt rd m z bu çal flmada Anti-HCV pozitifli i %7 olarak bulundu ve normal Türk populasyonuna göre (%0-0.6) daha yüksek bir prevalansa sahipti (p<0.05) (7). Ayr ca akci er kanserli olgularda HBsAg pozitifli i %4 olarak bulundu ve normal Türk populasyonuna göre (%5-13.9) daha düflük bir prevalansa sahipti (7,8). Çal flmam zda akci er kanserli 100 olgudan 7 sinde Anti-HCV pozitifli i saptand. Kontrol grubunda ise 40 olgudan 2 sinde Anti- HCV pozitifli i saptand ve istatistiksel olarak anlaml olmamakla birlikte akci er kanserli olgularda Anti-HCV pozitifli inin kontrol grubuna göre daha yüksek prevalansa sahip oldu u görüldü. Topelli ve arkadafllar, kanser olgular n n %13.2 sinde Anti-HCV antikorlar n n pozitif oldu unu bildirmifllerdir (9). Uzun ve arkadafllar n n yapt çal flmada akci er kanseri olgular nda Anti-HCV pozitifli i prevalans %6.7 olarak bildirildi (10). Çal flmam zda da bu oran %7 olarak bulundu. 1992 de Do anc ve arkadafllar taraf ndan yürütülen bir çal flmada kontrol grubundaki olgulardan hiçbiri Anti-HCV pozitif de ildi ki bu da literatürdeki sonuçlardan farkl de ildi. Bizim çal flmam zda bu sonuçlardan farkl olarak kontrol grubundaki olgular n %5 inde Anti-HCV pozitifli i saptand (11). Literatürde farkl risk gruplar ndaki HCV enfeksiyonun prevalans ile ilgili çeflitli çal fl- Tablo 3. Çal flma grubunda Anti-HCV (+) ve Anti-HCV (-) olgularda histolojik tiplendirme oranlar. AC Ca KHAK KHAK KHDAK Adeno Skuamöz p S n rl Yayg n Hücreli n (%) n (%) n (%) n (%) n (%) Anti-HCV (+) 1 (%14.3) 0 (%0) 3 (%42.9) 2 (%28.6) 1 (%14.3) 0.642 Anti-HCV (-) 11 (%11.8) 9 (%9.7) 48 (%51.6) 11 (%11.8) 14 (%15.1) 0.696 KHAK: Küçük Hücreli Akci er Karsinomu, KHDAK: Küçük Hücreli D fl Akci er Karsinomu 18

ZM R GÖ ÜS HASTANES DERG S malar yer al maktad r ve kanser olgular nda HCV enfeksiyonun prevalans hakk ndaki veriler yetersizdir. Dolar ve arkadafllar, çal flmalar nda çok say - da transfüzyon öyküsü olan 20 olgunun %21 inde Anti-HCV pozitifli i saptam fllard r (5). Bizim çal flmam zda transfüzyon öyküsü olan 22 olgunun %4.5 inde Anti-HCV pozitifli i saptand. Rautenberg ve arkadafllar 82 pediatrik onkoloji olgusunda HCV antikoru prevalans n %14,6 olarak bulmufllard r (12). Uzun ve arkadafllar n n yapt çal flmada, HCV ile ba lant l akci er kanserli 3 olgu adenokanser, adenoskuamöz kanser, skua- möz h ücreli kanser olarak tiplendirilmifltir. Bizim çal flmam zda ise, Anti-HCV pozitif 7 kanser olgusundan, 3 ü küçük hücreli d fl akci er kanseri, 2 si akci er adenokanseri, 1 i küçük hücreli akci er kanseri ve 1 i ise skuamöz hücreli akci er kanseri tan lar alm flt r (10). Sonuç olarak; akci er kanseri olan olgularda sadece Anti-HCV pozitifli i, HCV enfeksiyonu ve akci er kanseri aras nda nedensel bir iliflki kurmak için yeterli de ildir. Akci er kanserinin multifaktöryel bir hastal k oldu u düflünülecek olursa, bu konuda prospektif ve daha genifl çapl olgu gruplar n içeren detayl çal flmalara gereksinim vard r. KAYNAKLAR 1. Ferri C, La Civita L, Zignego AL, Pasero G. Viruses and cancers: possible role of hepatitis C virüs. Eur J Clin Invest 1997; 27(9): 711-8. 2. Symth JF. Cancer genetics and cell molecular biology. Chest 1996; 109: 125-9. 3. Kasai K, Sato Y, Kameya T. Incidence of latent infection of Epstein-Barr virüs in lung cancers: an analysis of EBER 1 expression in lung cancers by in situ hybridization. J Pathol 1994; 174(4): 257-65. 4. Wilson RA. Extrahepatic manifestations at chronic viral hepatitis. Am J Gastroenterol 1997; 92(1): 4-17. 5. Dolar ME, Acar Y, Atefl BK ve ark. Kronik karaci er hastal klar nda ve baz risk gruplar nda hepatit C virüs antikor prevalans. Gastroenteroloji 1992; 3(4): 643-6. 6. Nagoo Y, Sata M, Tanikowa K. High prevelance of hepatitis C virüs antibody and RNA in patients with oral cancer. J Oral Pathol 1995; 24(8): 354-60. 7. De ertekin H, çlin E, Gül K ve ark. K rsal alanda HBsAg ve anti-hbs insidans. VII. Türk Gastroenteroloji Kongresi, 25-28 Ekim. Diyarbak r: Bildiri Kitab 1987;107. 8. Turhano lu M, Ankan E. Güneydo u Anadolu bölgesinde HBsAg ve anti-hbs insidans. VII. Türk Gastroenteroloji Kongresi, 25-28 Ekim. Diyarbak r: Bildiri Kitab 1987;106. 9. Topeli A, Özy lkan Ö, Özy lkan E ve ark. Prevalence of hepatitis C v rus antibody n cancer pat ents from Turkey. Marmara Med J 1994; 7(1): 14-7. 10. Uzun K, Al c S, Özbay B ve ark. The incidence of hepatitis C virüs in patients with lung cancer. Turkish Respiratory Journal 2002; 3(3): 91-9. 11. Do anc L, Haznedaro lu T. Prevalence of hepatitis A,B and C in Turkey. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 1992; 11(7): 661-2. 12. Rautenberg P, Schneppenheim R, Leimenstoll G. Discrepant results of different tests for antibodies to hepatitis C in children with malignant diseases and in patients on renal replacement therapy. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 1991;10: 978-81. Yaz flma Adresi: Dr. Günseli BALCI zmir Dr. Suat Seren Gö üs Hastal klar ve Cerrahisi E itim ve Araflt rma Hastanesi, Gö üs Hastal klar, ZM R e-posta: dr_gunselibalci@yahoo.com 19