Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş. 4 Ağustos 2015 Kredi Derecelendirme Derecelendirme Notu (Ulusal): Uzun vadeli (TR) BBB Görünüm: Stabil Derecelendirme Notu (Ulusal): Kısa vadeli (TR) A3 Görünüm: Stabil İrtibat: S.Suhan Seçkin suhan@saharating.com S. Mehmet İnhan minhan@saharating.com Oğuzhan Güner oguner@saharating.com Samsun Yem Sanayi ve Ticaret A.Ş. Merkez Adresi: Organize Sanayi Bölgesi Yaşardoğu Caddesi Zafer Sokak No:3 SAMSUN SAMSUN YEM SANAYİ ve TİCARET A.Ş. Derecelendirme Notu Gerekçesi Samsun Yem Sanayi ve Ticaret A.Ş ( Samsun Yem ) karma yem üretimi yapmak üzere 1993 yılında kurulmuştur. Çakıroğlu Grubu bünyesinde faaliyet gösteren firma faaliyetlerini Samsun Organize Sanayi Bölgesi nde 6.152 m 2 kapalı alan, 15.368 m 2 toplam alan üzerinde yürütmektedir. Şirketin yurtiçi pazardaki geçmişi ve konumunun yanı sıra, tarafımızca yapılan sektör mukayeseli analizler ve şirketin solo bilançolarında taşıdığı finansal / operasyonel risklerinin incelenmesinin neticesinde, Samsun Yem (Ulusal) BBB notu ile derecelendirilmiştir. Güçlü Yönler ve Riskler Güçlü Yönler Riskler Şirket ve gruba bağlı diğer şirketler entegre bir faaliyet modeli uygulamaktadır. Şirket tesisleri lokasyonu itibarıyla rekabet avantajı yaratmaktadır. Şirket yüksek deneyime ve bölgesel pazarda bilinilirliğe sahiptir. Kısa Vadeli Banka Kredilerinin, Toplam Banka Kredileri içindeki payı yüksektir. Şirket, kur volatilitesine duyarlıdır. Tel: 0 362 266 55 45 (4 Hat) www.samsunyem.com 1
Görünüm Kısa vadeli dönemde firmanın genel görünümünü etkileyebilecek başlıca faktörler aşağıda belirtilmiştir: Döviz kurlarındaki ve yurtiçi/yurtdışı hammadde piyasalarındaki gelişmelerin hammadde ve döviz cinsinden kredi maliyetleri üzerindeki etkisi, Artan talebi karşılamak üzere başlanılan kapasite artırım yatırımının finansmanında doğru stratejilerin seçimi ve uygulanabilmesi, Bölgesel bazda değerlendirildiğinde şirketin pazardaki konumu ve sahip olduğu rekabet avantajlarından faydalanarak maliyet avantajı yaratılabilmesi, Yukarıda belirtilen ve diğer tüm faktörler dikkate alındığında şirketin görünümü Stabil olarak değerlendirilmektedir. Ekonomik Görünüm ve Sektör Analizi 2014 yılında küresel ekonomideki toparlanma öngörülenin altında kalmıştır. Küresel ekonomik aktivite 2014 yılında genele yayılan bir toparlanmadan ziyade ülkeler arasında farklılık arz eden bir görünüm sergilemiştir. Bu dönemde, ABD ekonomisi az da olsa artan büyüme oranları ile diğer gelişmiş ülkelerden ayrışmıştır. Euro Alanı nda ise ekonomik aktivite zayıf bir görünüm sergilemeye devam etmekte, parasal gevşeme sonucunda ekonomik aktivitenin ne olacağı belirsizliğini korumaktadır. Yılın üçüncü çeyreğinde resesyona giren Japonya ekonomisinde deflasyonla mücadele etmek amacıyla 2013 yılından itibaren uygulanan politikalar henüz hedeflenen etkiyi yaratamamıştır. 2014 yılında gelişmekte olan ülkelerin büyüme performansları da gerek küresel kriz öncesi gerekse küresel kriz sonrası döneme kıyasla düşük düzeyde kalmıştır. Özellikle, dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin de büyümenin ivme kaybetmeye devam etmesi küresel ekonomiye ilişkin endişeleri artıran bir unsur olmuştur. ABD de varlık alım programı sonlandırılmıştır. ABD ekonomisi, 2014 yılının ilk çeyreğinde olumsuz hava koşulları nedeniyle zayıf bir performans sergilese de izleyen dönemde kaydadeğer bir toparlanma kaydetmiştir. ABD Merkez Bankası (FED), ekonomide kaydedilen iyileşme çerçevesinde iki yılı aşkın bir süredir uyguladığı aylık 85 milyar ABD doları tutarındaki varlık alımlarını tedrici bir biçimde azaltarak Ekim 2014 te sonlandırmıştır. Euro Alanı nda ise ekonomik aktivitenin zayıf seyri yeni önlemler alınmasını gerekli kılmıştır. 2014 yılında Avrupa Merkez Bankası (ECB) ekonomiyi desteklemek amacıyla politika faiz oranını sıfıra yakın düzeye çekmiştir. ECB aynı zamanda bankaların, kendi nezdinde tuttukları mevduata negatif faiz uygulanmasına karar vermiştir. Bunlara ek olarak ECB; uzun vadeli refinansman operasyonları ve varlık alım programı ile piyasaya likidite sunmaya başlamıştır. 2015 yılında küresel ekonominin en önemli gündem maddesini FED in para politikasındaki normalleşme sürecinin oluşturacağı düşünülmektedir. FED in ekonomideki toparlanma paralelinde faiz artırımlarına başlamasının özellikle gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarında dalgalanmalara neden olabileceği tahmin edilmektedir. Bu durum, küresel krizin ardından dünya ekonomisinin lokomotifi olan, aralarında Türkiye nin de yer aldığı, gelişmekte olan ülkelerdeki ılımlı büyüme performansının 2015 yılında da devam edeceğine işaret etmektedir. Ayrıca, ABD ekonomisindeki iyileşmenin dış ticaret kanalı ile gelişmekte olan ülkelere olumlu yönde yansıyabileceği düşünülmektedir. Petrol fiyatlarının önümüzdeki dönemde de mevcut düşük seviyesini korumasının Türkiye gibi net enerji ithalatçısı ülkelerde büyümeyi destekleyeceği öngörülmektedir. Bununla birlikte, petrol ihraç eden ülkeler, özellikle de Türkiye nin önemli ihraç pazarlarından biri olan Rusya bu durumdan olumsuz yönde etkilenecektir. 2015 yılında enflasyon görünümünü olumlu ve olumsuz yönde etkileyebilecek birçok faktör bulunmaktadır. İktisadi faaliyette öngörülen toparlanmanın kademeli bir şekilde gerçekleşmesi ve toplam talep gelişmelerinin enflasyondaki düşüş sürecini desteklemesi beklenmektedir. Para politikasındaki sıkı duruş ve alınan makro ihtiyati önlemler enflasyonu, özellikle enerji ve gıda dışı (çekirdek) enflasyon göstergelerini olumlu yönde etkilemektedir. Başta petrol olmak üzere düşen emtia fiyatları enflasyondaki düşüş sürecini desteklemektedir. Öte yandan, gelişmekte olan ülkelere paralel olarak Türkiye de de artış trendine giren kurların, bu trende ek olarak siyasi riskler ve ekonomik belirsizlik nedeniyle daha da yüksek gerçekleştiği görülmektedir. Kurlardaki bu artışın enflasyona olumsuz etkilerini yıl sonuna doğru hissettirmeye başlayacağı beklenmelidir. Maliyet enflasyonunun kontrol altında tutulamaması halinde faizler üzerinde yukarı yönlü bir baskı oluşması gündeme gelebilecektir. 2
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nın uyguladığı sıkı para politikası neticesinde iç talep önemli ölçüde yavaşlamıştır. Bu çerçevede, özel tüketim harcamalarının büyümeye katkısı azalırken Türkiye net ihracat ağırlıklı bir büyüme kompozisyonuna kavuşmuştur. Net ihracatın güçlü seyri paralelinde 2014 yılsonu itibarıyla dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı dönemine göre %15,4 oranında daralarak 84,5 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. 2015 yılında ise Ocak-Nisan döneminde 20,19 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Avrupa Birliği ülkelerinin Türkiye nin ihracatı içindeki payı 2014 yılında yükselirken, Orta Doğu da yaşanan çatışmalar bu bölgenin ihracattaki payının azalmasına neden olmuştur. 2014 yılında zayıf iç talep koşullarına ve dış ticaret dengesindeki gelişmelere bağlı olarak cari açık da önemli ölçüde daralmıştır. 2014 yılında cari açık 2013 yılsonuna göre 18,8 milyar ABD doları azalarak 45,8 milyar ABD doları seviyesine gerilemiştir. Türkiye nin ihraç pazarlarında devam eden sorunlara rağmen petrol fiyatlarındaki düşük seviyelerin kalıcı olması halinde cari açık üzerinde yukarı yönlü baskı olmayacağı düşünülmektedir. Yem Sanayi sektörüne bakıldığında ise Türk Yem Sanayicileri Birliği verilerine göre Türkiye dünya karma yem üretiminde dünya sıralamasında 14. sırada yer almaktadır. Ülkemizde 2014 yılında resmi rakamlar itibariyle 18 milyon ton karma yem üretilmiş, kendi yemini üretenlerde eklendiğinde bu rakam 21 milyon tona ulaşmıştır. Türkiye Yem Sanayicileri Birliğinin (TÜRKİYEM-BİR) raporuna göre, ülkenin yem ihtiyacını karşılayan fabrikalar kuruldukları günden bu yana önemli aşamalar kat etmiştir. Rapora göre, 1960 yılında sadece 4 olan karma yem fabrika sayısı 2012'de 471'e ulaşmıştır. Türkiye'deki karma yem fabrikaları 1960'ta yıllık 56 bin ton faal kapasiteye sahipken, bu kapasite geçen yıl itibariyle 15 milyon 308 bin tona çıkmıştır. Bir başka ifadeyle yem fabrikaları 53 yılda üretimlerini 273 kat artırmıştır. Türkiye karma yem sektörünün üretim anlamında 2009 2010 yılları arasında % 22, son 5 yılda ise % 70 civarında büyümüştür. Şirket Hakkında 1993 yılında özelleştirme süreci kapsamında Çakıroğlu Grubu tarafından satın alınan Samsun Yem Sanayi ve Ticaret A.Ş. küçükbaş-büyükbaş ve kanatlı yemleri üretmektedir. Samsun Organize Sanayi Bölgesi nde 6.152 m 2 kapalı alan, 15.368 m 2 toplam alan üzerinde faaliyet gösteren üretim tesisi (tek vardiya) 108.000 Ton /Yıl üretim kapasitesine sahiptir. Mevcut kapasite kullanım oranı %80 seviyesindedir. Şirket yetkilileriyle yapılan görüşmede %20 ilk kaybın üretimdeki çeşitlilikten kaynaklandığı belirtilmiştir. Ayrıca tesis bünyesinde 74.000 ton hammadde stoklama kapasitesi mevcuttur. Şirket ayrıca Samsun Organize Sanayi Bölgesi nde 60.000 Ton /Yıl kapasiteli yeni tesisinin yatırımına başlamıştır. Toplam sabit yatırım maliyeti 14.000.000 TL civarında öngörülmektedir. İşletme sermayesi ihtiyacı ile birlikte öngörülen toplam 23.200.000 TL lik yatırım tutarının %26 sının öz-kaynaklardan karşılanması planlanmaktadır. Mevcut üretim tesislerinde, üretim ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi ve ISO 22000:2005 Gıda Güvenlik Yönetim Sistemi sertifikaları mevcuttur. Samsun Yem Sanayi ve Ticaret A.Ş nin bağlı ortaklıkları aşağıda belirtilmiştir: Şirket Faaliyet Konusu İştirak Oranı (%) Yemsel Tavukçuluk Hayvancılık Yem Hammaddeleri San. ve Tic. A.Ş. Piliç Eti Üretimi 45,00 Çakıroğlu Gıda Tarım Ürünleri Hayv. ve Yem Tavukçuluk Nakliyat Tic. ve San A.Ş. Sasbaş Samsun Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. Gıda Üretim, Hammadde Alım Satım 50,00 Serbest Bölge İşletmeciliği 16,00 Çakıroğlu Grubunun ana şirketi konumundaki Samsun Yem firması ile gruba bağlı diğer firmaların faaliyet konularının entegre biçimde oluşturulmuş olması tarafımızca olumlu addedilmiştir. Ayrıca şirketin üretim tesislerinin depolarının liman ve demiryollarına oldukça yakın oluşu rekabet avantajı yaratması açısından dikkat çekmektedir. 3
Şirket, halka arz için Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) nezdinde gerekli çalışmaları başlatmıştır. Yıllar itibarıyla şirket bünyesindeki çalışan sayıları aşağıda verilmiştir: Yıl Departman Üretim İdari Satış Yönetim Toplam 2010 70 13 26 2 111 2011 56 17 29 2 104 2012 57 16 29 2 104 2013 57 13 30 3 103 2014 57 15 30 3 105 Rapor tarihimiz itibarıyla şirketin sermaye yapısı aşağıdaki gibidir: Ortak Adı Soyadı Grubu Adet Toplam Adet Pay Oranı % Toplam TL A 3.000.000 Musa ÇAKIR Sinan ÇAKIR B 2.000.000 C 10.390.000 A 3.000.000 B 2.000.000 C 2.200.000 15.390.000 38,475 15.390.000,00 7.200.000 18,00 7.200.000,00 Mehmet ÇAKIR C 6.400.000 6.400.000 16,00 6.400.000,00 Kenan ÇAKIR C 6.400.000 6.400.000 16,00 6.400.000,00 İSA ÇAKIR C 4.100.000 4.100.000 10,25 4.100.000,00 Sevile ÇAKIR C 100.000 100.000 0,0025 100.000,00 Selahattin ÇAKIR C 400.000 400.000 0,01 400.000,00 Dursun Ali Çakıroğlu C 10.000 10.000 0,0025 10.000,00 Toplam 40.000.000 100,00 40.000.000,00 Şirketin ödenmiş sermayesi 40.000.000 TL dir. Bu sermaye her biri 1 TL itibari kıymetinde 6.000.000 adet A Grubu, 4.000.000 adet B Grubu ve 30.000.000 adet C Grubu olmak üzere toplam 40.000.000 adet hisseye ayrılmıştır. Yönetim Kuruluna aday gösterme imtiyazının yanı sıra, olağan ve olağanüstü genel kurul toplantılarında hazır bulunan A grubu pay sahiplerinin her bir pay için 15 oy hakkı, B grubu pay sahiplerinin her bir pay için 10 oy hakkı ve C grubu pay sahiplerinin veya vekillerinin her bir pay için 1 oy hakkı vardır. 4
Samsun Yem Solo Bilanço ve Gelir Tabloları (TL) AKTİF KALEMLER 31.12.2014 31.12.2013 DÖNEN VARLIKLAR 68.739.944 68.990.689 NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 834.214 449.382 FİNANSAL YATIRIMLAR - - TİCARİ ALACAKLAR 34.879.703 35.749.943 FİNANS SEKTÖRÜ FAALİYETLERİNDEN ALACAKLAR - - DİĞER ALACAKLAR 1.126.863 537.063 STOKLR 27.169.424 27.269.810 CANLI VARLIKLAR - - PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER 4.729.740 4.722.179 CARİ DÖNEM VERGİSİ İLE İLGİLİ VARLIKLAR - - DİĞER DÖNEN VARLIKLAR - 262.312 ARA TOPLAM 68.739.944 68.990.689 SATIŞ AMAÇLI SINIFLANDIRILAN DURAN VARLIKLAR - - DURAN VARLIKLAR 96.661.568 96.869.759 FİNANSAL YATIRIMLAR 12.364.874 12.364.874 TİCARİ ALACAKLAR - - FİNANS SEKTÖRÜ FAALİYETLERİNDEN ALACAKLAR - - DİĞER ALACAKLAR - 252.551 ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLAR 4.005.752 4.000.000 CANLI VARLIKLAR - - YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER 51.243.870 51.243.870 MADDİ DURAN VARLIKLAR 28.309.625 28.740.676 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR - - PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER - 133.330 ERTELENMİŞ VERGİ VARLIĞI 646.480 75.067 DİĞER DURAN VARLIKLAR 90.967 59.391 AKTİF TOPLAMI 165.401.512 165.860.448 5
PASİF KALEMLER 31.12.2014 31.12.2013 KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER 59.665.289 59.645.399 KISA VADELİ BORÇLANMALAR 19.200.913 20.156.441 UZUN VADELİ BORÇLARIN K.V. KISIMLARI 572.827 466.065 DİĞER FİNANSAL YÜKÜMLÜLÜKLER - - TİCARİ BORÇLAR 37.428.297 35.711.175 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR KAPSAMINDA BORÇLAR 132.306 113.836 DİĞER BORÇLAR 656.620 785.315 DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI - - ERTELENMİŞ GELİRLER 1.461.421 2.307.216 DÖNEM KARI VERGİ YÜKÜMLÜLÜĞÜ 78.124 15.557 KISA VADELİ KARŞILIKLAR 81.871 52.844 DİĞER KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER 52.910 36.950 ARA TOPLAM 59.665.289 59.645.399 SATIŞ AMAÇLI SINIFLANDIRILAN VARLIK GRUPLARINA İLİŞ.YÜK. - - UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER 14.293.985 14.237.142 UZUN VADELİ BORÇLANMALAR 795.585 1.255.952 DİĞER FİNANSAL YÜKÜMLÜLÜKLER - - TİCARİ BORÇLAR - 328.000 DİĞER BORÇLAR - - ERTELENMİŞ GELİRLER - - UZUN VADELİ KARŞILIKLAR 611.781 513.628 CARİ DÖNEM VERGİSİYLE İLGİLİ BORÇLAR - - ERTELENMİŞ VERGİ YÜKÜMLÜLÜĞÜ 12.886.619 12.139.562 DİĞER UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER - - ÖZKAYNAKLAR 91.442.238 91.977.907 ÖDENMİŞ SERMAYE 40.000.000 40.000.000 SERMAYE DÜZELTME FARKLARI - - KAR VE ZARARDA YENİDEN SINIFLANDIRILMAYACAK BİR.DİĞ.KAPS.GEL. 14.851.672 14.980.534 DİĞER KAPSAMLI GELİR VEYA GİDERLER - - KARDAN AYRILMIŞ KISITLANMIŞ YEDEKLER 125.312 125.312 GEÇMİŞ YIL KARLARI 36.872.061 35.744.331 NET DÖNEM KARI (406.807) 1.127.730 PASİF TOPLAMI 165.401.512 165.860.448 6
GELİR TABLOSU 31.12.2014 31.12.2013 HASILAT 143.607.365 117.169.189 SATIŞLARIN MALİYETİ (-) (136.943.745) (107.144.629) TİCARİ FAALİYETLERDEN BRÜT KAR 6.663.620 10.024.560 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ (-) (3.321.322) (3.398.362) PAZARLAMA GİDERLERİ (-) (4.475.079) (2.059.398) ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ (-) - - ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER 1.980.999 1.557.703 ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GİDERLER (-) (135.544) (406.179) ESAS FAALİYET KARI 712.674 5.718.324 YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER - - YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GİDERLER (-) - - ÖZKAYNAK YÖNTEMİYLE DEĞERLENEN YATIRIMLARIN KARLARINDAKİ PAYLAR 304.479 - FİNANSMAN GELİRİ/GİDERİ ÖNCESİ FAALİYET KARI 1.017.153 5.718.324 FİNANSMAN GELİRLERİ 9.307.533 3.649.548 FİNANSMAN GİDERLERİ (-) (10.159.573) (7.929.395) SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ KAR/ZARAR 165.113 1.438.477 SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ GİDERİ/GELİRİ (571.920) (310.747) SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER NET DÖNEM KARI/ZARARI (406.807) 1.127.730 DURDURULAN FAALİYETLER DÖNEM ZARARI - - NET DÖNEM ZARARI (406.807) 1.127.730 Samsun Yem in solo bilançosu incelendiğinde aktif büyüklüğünün bir önceki seneye göre aynı seviyelerde oluştuğu görülmektedir. 2012 yıl sonuna göre ise %118 artış sağlanmıştır. Bu artıştaki başlıca faktörün şirketin yatırım amaçlı gayrimenkullerini 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla maliyet yöntemi ile 31 Aralık 2013 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla gerçeğe uygun değer yöntemi ile ölçmesi olduğu görülmüştür. Bu faktörün yanı sıra aynı dönemde ticari alacaklarda %71 ve maddi duran varlıklarda %167 oranında artış kaydedildiği görülmektedir. Şirketin aktif büyüklüğünün %21 i ticari alacaklardan oluşmaktadır. 34.879.703 TL tutarındaki ticari alacağın 31.841.065 TL si ilişkili taraflardan alacaklardan meydana gelmiştir. 18.170.919 TL tutarındaki ticari borçların ise 11.841.065 TL si ilişkili taraflara borçlardan oluşmaktadır. Gruba bağlı Çakıroğlu Gıda firması yurtiçi ve yurtdışı piyasalarda tarımsal emtiaların, yem hammaddelerinin tedariğini sağlamaktadır. Gruba bağlı bir diğer firma Yemsel Tavukçuluk ise kümes hayvanları yan ürünleri ile Samsun Yem firmasına girdi sağlarken diğer taraftan Samsun Yem şirketinden kümes hayvanları yemi alımı yapmaktadır. Ticari alacakların yönetiminde alacak sigortası uygulandığı ve teminat mektubu alındığı şirket yetkililerince beyan edilmiştir. Şirket, hammadde alımları ve faaliyetlerinin finansmanında satıcı kredilerinin yanı sıra, ağırlıklı olarak kısa vadeli banka kredileri ve zaman zaman leasing anlaşmalarından yararlanmaktadır. Toplam finansal yükümlülük incelendiğinde; 31.12.2013 itibarıyla 21.878.458 TL seviyesindeki toplam finansal borcun 31.12.2014 tarihi itibarıyla 20.569.325 TL seviyesine gerilediği görülmektedir. Bu tutarın büyük kısmı riski döviz cinsinden izlenen kredilerinden oluşmaktadır. 31.12.2014 tarihi itibarıyla satışlarının yaklaşık %5 i ihracattan oluşan şirket yetkililerinden alınan bilgiye göre tek ülkeye ihracat (Gürcistan) yapılmakta ve buradan elde edilen gelirler ağırlıklı olarak USD cinsinden oluşmaktadır. Şirket kullandığı krediler için bankalara ipotek gibi teminatlar vermektedir. 7
Rasyo Analizi FİNANSAL RASYOLAR 2014 2013 1- Net İşletme Sermayesi (NİS)/Toplam Varlıklar 0,05 0,06 2- Net Satışlar/Toplam Varlıklar 0,87 0,71 Pozitif net işletme sermayesine sahip şirketin NİS/Toplam Varlıklar oranı bir önceki seneye göre sınırlı bir düşüş yaşamıştır. Aktif devir hızının artmış olması ise tarafımızca olumlu addedilmiştir. I-Likidite Rasyoları 2014 2013 1- Cari Oran 1,15 1,16 2- Asit Test 0,70 0,70 3- Nakit Oranı (Hazır Değerler /KV. Yabancı Kaynaklar) 0,01 0,01 4- Stoklar/Dönen Varlıklar 0,40 0,40 5- Stoklar/Toplam Aktifler 0,16 0,16 6- Stok Bağımlılık Oranı 0,67 0,66 Şirketin likidite performansının genel olarak bir önceki seneye paralel seyrettiği görülmektedir. Cari oranı sektör ortalamasının altında olmasına rağmen alacak devir hızı ve stok devir hızındaki yükselişlerle birlikte değerlendirildiğinde makul seviyelerde olduğunu söylemek mümkündür. Asit test oranında ise sektörün üzerinde bir performans göstermiştir. Şirketin stok bağımlılık oranının mukayese edilen sektöre göre düşük olması ayrıca olumludur. II-Finansal Yapı Rasyoları 2014 2013 1- Finansal Kaldıraç (Özkaynak/Toplam Borç) 1,24 1,24 2- Kısa Vadeli Yabancı Kaynak/Toplam Varlıklar 0,36 0,36 3- Uzun Vadeli Yabancı Kaynak/Toplam Varlıklar 0,09 0,09 4- Uzun Vadeli Yabancı Kaynak/Devamlı Sermaye 0,14 0,13 5- Maddi Duran Varlıklar/Özkaynaklar 0,31 0,31 6- Maddi Duran Varlıklar/Uzun Vadeli Yab. Kay. 1,98 2,02 7-Maddi Duran Varlıklar/Toplam Aktif 0,17 0,17 8-Duran Varlıklar/Toplam Borç 1,31 1,31 9-Duran Varlıklar/Özkaynaklar 1,06 1,05 10-Duran varlıklar/devamlı Sermaye 0,91 0,91 11-Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar/Toplam Borçlar 0,81 0,81 12-Banka Kredileri/Toplam Aktif 0,12 0,13 13-K.V. Banka Kredileri/Toplam Kısa Vadeli Borç 0,32 0,34 14-Banka Kredileri/Yabancı Kaynaklar 0,28 0,30 15-Dönen Varlıklar/Toplam Aktif 0,42 0,42 Finansal yapı oranları açısından değerlendirildiğinde Samsun Yem in bir önceki seneye oldukça yakın bir performans sergilediği görülmektedir. Mukayese edilen sektör ortalamasına kıyasla daha yüksek kaldıraçla çalışmaktadır. 8
Sektör performansının biraz altında olmasına karşın; banka kredilerinin yabancı kaynak toplamı içerisindeki payının ve kısa vadeli banka kredilerinin toplam krediler içerisindeki payının bir miktar düşmesi olumludur. III-Karlılık Rasyoları 2014 2013 1- Özkaynak Kârlılığı-I (VÖK/Özkaynaklar) 0,002 0,016 2- Özkaynak Kârlılığı-II (VSK/Özkaynaklar) -0,004 0,012 3- Vergi Sonrası Kâr/Toplam Aktif -0,002 0,007 4- Faaliyet Kârı/(Toplam Aktif-MDV) 0,005 0,042 5- Faaliyet Kârı/Net Satış 0,005 0,049 6- Brüt Kârlılık 0,046 0,086 7- Vergi Sonrası Kâr/Net Satış -0,003 0,010 8- Faaliyet Gideri/Net Satış 0,041 0,037 9- Finansman Giderleri/Net Satışlar 0,006 0,037 10- Faiz Vergi Öncesi Kar / Faiz 1,194 1,336 Samsun Yem karlılık açısından genel itibarıyla bir önceki yılın altında performans göstermiştir. Finansman gideri yükünün bir miktar düşmesine rağmen satışların maliyeti ve faaliyet giderlerinin net satışlara kıyasla daha fazla artması şirketin karlılığını etkilemiştir. 31.12.2013 tarihinde 1.127.730 TL net kar üreten firma 31.12.2014 tarihi itibarıyla 406.807 TL zarar açıklamıştır. V-Faaliyet Rasyoları ve Devir Hızları 2014 2013 1- Stok Devir Hızı 5,04 3,93 2- Alacak Devir Hızı 4,12 3,28 3- İşletme Sermayesi Devir Hızı 2,09 1,70 4- Net İşletme Sermayesi Devir Hızı 15,83 12,54 5- Toplam Borç Devir Hızı 3,66 3,00 6- Maddi Duran Varlıklar Devir Hızı 5,07 4,08 7- Duran Varlıklar Devir Hızı 1,49 1,21 8- Özkaynak Devir Hızı 1,57 1,27 Mukayese edilen sektöre kıyasla genel olarak devir hızlarının bir miktar düşük olduğu görülmekle birlikte bir önceki seneye göre artış kaydedilmesi tarafımızca olumlu addedilmiştir. Bunun yanı sıra alacak ve stok devir hızlarının ticari borç devir devir hızına göre daha fazla artış göstermesi de olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca İşletme Sermayesi Devir Hızı ve Ticari Borç Devir Hızı performansı sektörün üzerindedir. VI-Büyüme Volatilite 2014 1- Reel Büyüme 14,12% 2013 yılında reel olarak bir önceki yıla göre daralan firma gelirleri, 2014 itibarıyla enflasyondan arındırılmış şekliyle %14 ün üzerinde bir büyüme performansı göstermiştir. 9
Güçlü Yönler Şirket ve gruba bağlı diğer şirketler entegre bir faaliyet modeli uygulamaktadır. Çakıroğlu Grubunun ana şirketi konumundaki Samsun Yem firması ile gruba bağlı diğer firmaların faaliyet konularının entegre biçimde oluşturulmuş olması tarafımızca olumlu addedilmiştir. Grupta hammaddeden, yem üretimine ve piliç etine uzanan süreçte entegre bir faaliyet modeli uygulanmaktadır. Şirket tesisleri lokasyonu itibarıyla rekabet avantajı yaratmaktadır. Samsun Yem üretim tesisleri ve depolarının Yeşilyurt Limanı na 800 metre mesafede oluşu sebebiyle rakip işletmelere göre navlun maliyetleri %90 oranında daha düşük maliyetle yapılmaktadır. Şirket yüksek deneyim ve bölgesel pazarda bilinilirliğe sahiptir: 1993 yılından bu yana faaliyet gösteren firma iştigal konusunda tecrübelidir. Ayrıca bölgesel olarak yüksek bir pazar payına sahip olduğu görülmektedir. Riskli Yönler Kısa Vadeli Banka Kredilerin Toplam Banka Kredileri içindeki payı yüksektir: Banka kredilerinin tamamına yakını kısa vadeli kredilerden oluşmaktadır. Bu yapının firmaya cari dönemde finansman yükü getirmesi mümkündür. Bunların yanı sıra sektör ortalamasının oldukça üzerinde bir kapasite kullanım oranıyla çalışması sebebiyle artan bayi taleplerini karşılamak için kapasite artırımı yoluna gidilmesi planlanan firmada söz konusu yatırımların doğru finanse edilmesi önümüzdeki dönemde şirket için kritik bir öneme sahiptir. Özkaynaklarının planlanan yatırımları fonlamada yetersiz oluşu sebebiyle yabancı kaynak teminine gidecek olan şirketin uzun vadeli yatırımlarını uzun vadeli yabancı kaynaklarla finanse edebilmesi önümüzdeki dönemde şirketin mali dengesi açısından önemlidir. Bu kapsamda 2015 yılı Mayıs ayı içinde yapılan yatırımın finansmanı amaçlı 4 yıl vadeli 5.000.000 TL tutarındaki leasing anlaşması tarafımızca olumlu addedilmiştir. Şirket kur volatilitesine duyarlıdır: Şirketin yabancı kaynaklarının önemli bir kısmının riski, ağırlıklı olarak USD olmak üzere döviz cinsinden izlenen tutarlardan oluşmaktadır. Döviz cinsinden gelirleri nispeten daha düşük olan şirketin karlılık performansı kur değişimlerine duyarlıdır. Belirtilmek istenen diğer hususlar: Samsun Yem firması Çakıroğlu Grubunun ana firması konumundadır. Gruba bağlı Çakıroğlu Gıda ve Yemsel Tavukçuluk fimalarının mali yapıları değerlendirme dışında tutulmuştur. Tarafımızca yapılan risk ölçümü Samsun Yem firmasının konsolide edilmemiş solo bilançoları esas alınarak yapılmıştır. Ayrıca şirketin finansal göstergelerinin mukayesesi, Borsa İstanbul da yer alan Gıda Maddeleri Sanayi sektörü firmaları baz alınarak yapılmıştır. 10
Kurumsal Yönetim Samsun Yem Sanayi ve Ticaret A.Ş., payları halka arz edilmemiş olması nedeniyle SPK nın Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliğ hükümlerine tabi olmamakla birlikte, Şirket SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri ne belirli bir seviyede uyum sağlamış ve bazı önlemleri uygulamaya sokmuştur. Yönetim ve iç kontrol mekanizmaları, bazı iyileştirmelere gerek duyulsa da makul bir şekilde oluşturulmuş ve işlemektedir. Pay ve menfaat sahiplerinin hakları adil şekilde gözetildiği kanaati oluşmuştur. Çok büyük riskler teşkil etmese de, bu alanların biri veya birkaçında bazı iyileştirmeler gereklidir. Şirketin önümüzdeki dönemde halka arz süreci tamamlandıktan sonra Kurumsal Yönetim İlkelerine uyum konusunda önemli bir mesafe kaydedileceği öngörülmektedir. 11
Metodoloji SAHA nın kredi derecelendirme metodolojisi belirli ağırlıklarla nihai nota tesir edecek şekilde kantitatif ve kalitatif bölümlerden oluşmaktadır. Kantitatif analizin bileşenleri, SAHA Score, firmanın temerrüt noktasından uzaklığı, sektör mukayeseli performansı, finansal risklerinin analizi ve nakit akış projeksiyonlarının değerlendirilmesinden oluşmaktadır. Temerrüt noktası analizi; ilgili sektör firmalarının geçmiş yıllar mali performans ve temerrüt istatistiklerinden türetilmiş olan ayırt edici rasyolara ve istatistiksel katsayılarına dayandırılarak firmanın temerrüt noktasına olan uzaklığını ölçer. Bu analiz, SAHA nın Türkiye deki gıda maddeleri sanayii şirketlerini kapsayan özgün istatistiksel çalışmasına dayandırılmaktadır. Sektör mukayeseli performans analizi ise, sektör firmalarının son dönem mali performansları ile mukayeseli olarak ilgili firmanın konumunu belirler. Finansal risklerin analizi, firmanın mali rasyolarının objektif kriterler bazında değerlendirilmesini kapsar. Bu analizde; likidite, kaldıraç, varlık kalitesi, kârlılık, volatilite ve yoğunlaşma gibi alt başlıklar ele alınır. Son olarak senaryo analizi, geleceğe yönelik baz ve stres senaryo projeksiyonlarını ele alır, yükümlülüklerin yerine getirilme risklerini değerlendirir. Kalitatif analiz; sektör riski ve firma riski gibi operasyonel nitelikli konuların yanı sıra, kurumsal yönetim uygulamaları bağlamında yönetimsel riskleri de kapsar. Sektör analizinde; sektörün niteliği ve büyüme hızı, sektördeki rekabet yapısı, müşterilerin ve kreditörlerin yapısal analizi, sektörün yurtiçi ve yurtdışı risklere duyarlılığı değerlendirilir. Firma analizinde; pazar payı ve etkinliği, büyüme trendi, maliyet yapısı, hizmet kalitesi, organizasyonel istikrarı, yerli ve yabancı finansman kaynaklarına ulaşımı, bilanço dışı yükümlülükleri, muhasebe uygulamaları ve var ise ana/yavru şirket ilişkileri ele alınır. Kurumsal yönetim, metodolojimizde önemli bir yer tutmaktadır. Halen içinde yaşadığımız global finansal krizde kurumsal yönetimin ve şeffaflığın önemi bir kez daha öne çıkmıştır. Metodolojimiz pay sahipleri, kamuyu aydınlatma ve şeffaflık, menfaat sahipleri ve yönetim kurulu olmak üzere 4 ana başlığı içermektedir. SAHA nın kurumsal yönetim metodolojisi www.saharating.com adresinde yayınlanmaktadır. 12
Notların Anlamı Uzun vadeli kredi derecelendirme notlarımız en yüksek kaliteyi gösteren AAA dan başlayıp en düşük (temerrüt) kalite olan D ye kadar verilmektedir. AA ve CCC kategorileri arasında nispi ayrımı daha ayrıntılı yapabilmek için artı (+) ve eksi (-) işaretleri kullanılır. Uzun vadeli AAA, AA, A, BBB ve kısa vadeli A1+, A1, A2, A3 kategorisinde derecelendirilen kurum ve menkul kıymetler, piyasa tarafından yatırım yapılabilir olarak değerlendirilmelidir. Kısa Dönem Uzun Dönem (TR) AAA (TR) A1+ (TR) AA+ (TR) AA En yüksek kredi kalitesi. Finansal yükümlülüklerini yerine getirme kabiliyeti son derece yüksek. Menkul kıymet ise, risksiz hükümet tahvilinden biraz daha fazla riske sahip. (TR) A1 (TR) A2 (TR) A3 (TR) AA- (TR) A+ (TR) A (TR) A- (TR) BBB+ (TR) BBB (TR) BBB- Kredi kalitesi çok yüksek. Finansal yükümlülüklerini yerine getirme kabiliyeti çok yüksek. İşletmedeki ani değişiklikler, ekonomik ve finansal koşullar yatırım riskini önemli sayılmayacak bir miktarda arttırabilir. Finansal yükümlülüklerini yerine getirme kabiliyeti yüksek ancak olumsuz ekonomik koşul ve değişimlerden etkilenebilir. Finansal yükümlülüklerini yerine getirme kabiliyeti yeterli ancak olumsuz ekonomik koşul ve değişimlerden etkilenme riski daha fazla. Menkul kıymet ise, uygun koruma parametrelerine sahip ama ihraççının olumsuz ekonomik koşul ve değişimler dolayısıyla yükümlülüğünü yerine getirme kapasitesi zayıflayabilir. Uzun vadeli BB, B, CCC ve kısa vadeli B, C kategorisinde derecelendirilen kurum ve menkul kıymetler, piyasa tarafından spekülatif olarak değerlendirilmelidir. (TR) BB+ (TR) B (TR) BB (TR) BB- (TR) B+ (TR) C (TR) B (TR) B- (TR) CCC+ (TR) C (TR) CCC (TR) CCC- (TR) D (TR) D Asgari seviyede spekülatif özelliklere sahip. Kısa vadede tehlikede değil ama olumsuz finansal ve ekonomik koşulların yarattığı belirsizliklerle yüz yüze. Menkul kıymet ise, yatırım yapılabilir seviyenin altında ama zamanında ödeme mevcut veya diğer spekülatif kıymetlerden daha az tehlikede. Ne var ki, ihraççının olumsuz ekonomik koşul ve değişimler dolayısıyla yükümlülüğünü yerine getirme kapasitesi zayıflarsa ciddi belirsizlikler ortaya çıkabilir. Finansal yükümlülüklerini yerine getirme kapasitesine şu anda sahip ancak olumsuz ekonomik ve finansal koşullara karşı hayli hassas. Menkul kıymet ise, zamanında ödenmeme riski var. Finansal korunma faktörleri, ekonominin, sektörün ve ihraççının durumuna göre yüksek dalgalanmalar gösterebilir. Yatırım yapılabilir kategorisinin oldukça altında. Tehlikede ve finansal yükümlülüklerini yerine getirebilmesi için ekonomik, sektörel ve finansal koşulların olumlu gelişmesi gerek. Menkul kıymet ise, anapara ve faizin zamanında ödenmesi hakkında ciddi belirsizlikler var. Temerrüt. Şirket finansal yükümlülüklerini yerine getiremiyor veya söz konusu menkul kıymetin anapara ve/veya faizi ödenemiyor. 13
Çekinceler Bu Kredi Derecelendirme Raporu, Samsun Yem Sanayi ve Ticareti A.Ş. nin işbirliğiyle sağlanan ve hem de Samsun Yem Sanayi ve Ticareti A.Ş. nin kamunun kullanımına açık olarak yayınladığı bilgilere dayanılarak Saha Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme A.Ş. tarafından hazırlanmıştır. Bu rapor Saha A.Ş. analistleri tarafından eldeki bilgi ve verilerin iyi niyet, bilgi birikimi ve deneyim ile çözümlenmesinden sonra ortaya çıkmış olup, kurumların ve/veya ihraç ettikleri borçlanma araçlarının genel kredibilitesi hakkında bir görüştür. Derecelendirme notu ise, derecelendirilen şirketin menkul kıymetleri için asla bir al/sat önerisi olamayacağı gibi, belli bir yatırımcı için o yatırım aracının uygun olup olmadığı hakkında bir yorum da değildir. Bu sonuçlar esas alınarak doğrudan veya dolaylı olarak uğranabilecek her türlü maddi/manevi zararlardan ve masraflardan Saha A.Ş. sorumlu tutulamaz. Bu yorumların üçüncü şahıslara yanlış veya eksik aksettirilmesinden veya her ne şekilde olursa olsun doğacak ihtilâflar da Saha A.Ş. analistlerinin sorumluluğu altında değildir. Saha Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme A.Ş. bağımsızlık, tarafsızlık, şeffaflık ve analitik doğruluk ilkeleriyle hareket eder ve davranış kuralları olarak IOSCO (Uluslararası Sermaye Piyasaları Komisyonu) nun kurallarını aynen benimsemiş ve web sitesinde yayınlamıştır (www.saharating.com). 2015, Saha Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme A.Ş. Bütün hakları saklıdır. Bu Kurumsal Yönetim Derecelendirme raporunda sunulan bilgilerin, Saha A.Ş. nin ve Samsun Yem Sanayi ve Ticareti A.Ş.'nin izni olmaksızın yazılı veya elektronik ortamda basılması, çoğaltılması ve dağıtılması yasaktır. 14