Tarih ve Sayı: 07/07/2017-261091 10-16 MAYIS 2017 ENGELLİLER HAFTASI ETKİNLİKLERİ SONUÇ RAPORU Giriş Engellilik insanların yaşam sürecinde karşılaşabilecekleri bir deneyimdir. Herkes yaşamının bir döneminde geçici veya kalıcı biçimde engelli olabilir veya ilerleyen yaşlarda işlev kaybı yaşayabilir(1). Erişilebilir çevre düzenlemeleri ve eşitlikçi toplumsal tutumlar bu deneyimi yaşayan kişilerin üretkenliklerini arttırır ve yaşam kalitelerini yükseltir. Herkes için ulaşılabilir ve kapsayıcı bir çevre bilincinin toplumda gelişmesi ve yaygınlaşması engelsiz bir dünya için gereken en önemli unsurlardan biridir(2). Engelsiz Üniversite hedefi ile yola çıkan İstanbul Üniversitesi(İÜ) Engelliler Uygulama ve Araştırma(ENUYGAR) Merkezi, İÜ Stratejik Planına engelsiz üniversite hedefinin konulmasıyla kurumsal düzeydeki politikaların geliştirilmesine katkı sağlamıştır. Üniversitenin 2014-2018 Stratejik Planında engelsiz üniversite kriterlerinin tüm birimler tarafından öğrenilmesi ve içselleştirilmesinin sağlanması hedefi yer almaktadır(3). Yöntem Toplumda engellilik konusunda farkındalığın arttırılması ve konuya dikkat çekilmesi amacıyla, 2002 yılında Başbakanlığı tarafından 10-16 Mayıs haftası Ulusal düzeyde Engelliler Haftası olarak kabul edilmiştir(4). İÜ ENUYGAR Merkezi kuruluşundan itibaren düzenli olarak Engelliler Haftasında etkinlik düzenlemiştir(5). İÜ ENUYGAR Merkez Yönetim Kurulu, 2017 yılında farklı bir yöntem izleme kararı almıştır. Bu karar uyarınca, İstanbul Üniversitesinin Fakülte, Yüksek Okul ve Enstitülerine engellilik konusunda farkındalık etkinlikleri yapmaları için Genel Sekreterlik kanalıyla öneri sunulmuştur(6). Etkinliklerin içeriği paydaş kamu ve sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği içinde oluşturularak, Üniversitenin birimlerine farklı seçenekler sunulmuş veya kendi seçtikleri içeriklerde etkinlikler planlamaları önerilmiştir(tablo1). İÜ Genel Sekreterlik tarafından İstanbul Üniversitesinin 47 birimine öneri yazısı gönderilmiştir(7). Öneri yazısına 15 birimden yanıt verilmiş, 10 birim etkinlik yapmak istediklerini bildirmiş, 5 birim ise öneriye olumsuz yanıt vermiştir. Merkez Yönetim Kurulu 14.04.2017 tarihli toplantısıyla önerileri gözden geçirerek gerekli organizasyonların kararını almıştır. Merkez personeli tarafından birimlerde gerçekleştirilen etkinliklere destek verilmiştir. Birimlerde gerçekleştirilen etkinlikler Tablo 2 de gösterilmiştir. 1
Tablo 1. Engelliler Haftası için Etkinlik Önerileri Öneriler 1 Etkinliğin Konusu Bilişim Erişilebilirliği Empati, Paydaş Kurum Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İstanbul İl Müdürlüğü Bilişim Erişilebilirliği Komisyonu Saygı, Trafikte Haklarım Derneği 2 Trafikte Hoşgörü 3 Farklı Dostlarımız Rehber Rehber Köpekler Derneği Köpekleri Hayatımızdaki Yeri 4 Birimin kendi seçtiği konu Etkinliğin Amacı Bilişim erişilebilirliği kavramının İÜ de tanıtılması ve yaygınlaştırılması Trafik kazalarının önlenmesine ilişkin farkındalık Görme engellilerin yaşamını kolaylaştıran rehber köpeklerin ülkemizde yaygın kullanımı konusunda farkındalık Tablo 2. Üniversite Birimlerinde Gerçekleştirilen Engelliler Haftası Etkinlikleri Etkinlik Yapılan Birim Mühendislik Fakültesi Florance Nightingale Hemşirelik Fakültesi İletişim Fakültesi Sosyal Bilimler MYO Su Ürünleri Fakültesi Muhasebe Enstitü Yabancı Diller Y.O İktisat Fakültesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hukuk Fakültesi ENUYGAR Merkezi Engelli Öğrenci Koordinatörlüğü ENUYGAR Merkezi Engelli Öğrenci Koordinatörlüğü Etkinliğin Konusu/Tipi Bilişim Erişebilirliği Paneli Trafikte Empati, Saygı ve Hoşgörü Semineri Etkinlik Tarih/leri 15/03/2017 18/04/2017 Rehber Köpeklerin Hayatımızdaki Yeri Konferansı Bilişim Erişebilirliği Semineri Rehber Köpeklerin Hayatımızdaki Yeri Konferansı Bilişim Erişebilirliği Semineri Bilişim Erişebilirliği Semineri Trafikte Empati,Saygı ve Hoşgörü Semineri EngelSiz olabilir misiniz konulu Fotoğraf Yarışması Hukuk Klinikleri öğrencileri tarafından Fatih İlçesine bağlı 18 Ortaokul ve Lisede ''Engelli Haklarına'' ilişkin sunum gerçekleştirildi 20/04/2017 2. Engelsiz Amatör Satranç Turnuvası 11/05/2017 03/05/2017 10/05/2017 11/05/2017 11/05/2017 15/05/2017 10/05/ 2017 21 Mart-14 2017 Nisan 1. Minyatür Bahçe Atölye Çalışması 18/05/ 2017 (İÜ öğrencileri ve İşitme Engelliler Ortaokulu Öğrencilerinin katılımıyla) 2
Etkinliklerin Analizi 2016 yılında Engelliler Haftası kapsamında planlanan etkinliklere İstanbul Üniversitesinin farklı birimlerinden toplam 765 kişi katılmıştır. Katılımcılar arasında öğrenciler, öğretim üye/yardımcıları ve üniversite personeli bulunmaktadır. Etkinliklere katılan 365 kişiye geri bildirim formu doldurmaları istenmiş, bunlardan 237 kişi form doldurmuştur. Form dolduranlardan 140 kişi etkinliği çok yararlı, 95 kişi ise yararlı bulmuştur. Geri bildirim sonuçları Şekil 1 de gösterilmiştir. 1. Çok yararlı 2. Yararlı 3.Yararlı Değil Şekil 1. Etkinlik Geri Bildirim Sonuçları Sonuç Üniversitenin tüm birimlerinin engellilikle ilgili farkındalık kazanması ve engelsiz üniversite kriterlerinin içselleştirilmesi amacıyla yapılan bu uygulamada, etkinlik önerisi sunulan 47 birimden 10 tanesi olumlu yanıt vermiştir. 2017 yılında etkinlik konusunda olumsuz yanıt veren 5 birimle ve hiç yanıt vermeyen 32 birimle tekrar iletişime geçilecek, 10-16 Mayıs Engelliler Haftası 2018 yılında bu fakültelerde de etkinlik yapılması sağlanacaktır. 2019-2023 yılı Stratejik Planı doğrultusunda, İstanbul Üniversitesi Üst Yönetimin engellilik konusunda öncelikler sağlayarak sorumluluk alması için gerekli birimlerle geliştirici faaliyetler yapılması hedeflenmektedir. Bu yıl yapılan etkinliklerde Engellilik Farkındalığı sağlamada oldukça etkin olduğu raporlanan önerilerin geliştirilerek, farklı kamu ve sivil toplum kuruluşlarının etkinlik programına dahil edilmesi sağlanacaktır. 3
Engelsiz Üniversite hedefine ulaşmada ve yaygınlaştırmada, üniversitenin tüm birimlerindeki öğrenci ve çalışanların engellilik konusunda bilgi ve donanım sahibi olması ile İstanbul Üniversitesinin Türkiye deki tüm üniversiteler için öncülük yapacağını, Merkez olarak öngörmekte ve hedeflemekteyiz. Kaynaklar 1. 2. Dünya Engellilik Raporu, Dünya Sağlık Örgütü, 2011. Iwarsson S, Stahl A. Accessibility, usability and universal design positioning and definition of concepts describing person-environment relationships, Disability and Rehabilitation, 2003, 21;25(2):57-66. 3. İstanbul Üniversitesi(İÜ) Stratejik Planı, 2014-2018. 4. Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğünün Özürlülerle ilgili Genelgesi (3/12/2002 tarih ve 20515 sayılı 2002/58 no lu Genelgenin 3. Maddesi), 5. İstanbul Üniversitesi Engelliler Uygulama ve Araştırma Merkezi resmi web sitesi (http://enuygar.istanbul.edu.tr). 6. İÜ ENUYGAR Merkezinin 06.04.2017 tarihli, 132779 sayılı yazısı. 7. İÜ Genel Sekreterliğinin 06.04.2017 tarihli, 133097 sayılı yazısı. Teşekkürler Yukarıdaki etkinliklerin düzenlenmesinde görev alan aşağıda belirtilen kişi ve kuruluşlara teşekkür ederiz. İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyeleri; Yar.Doç.Dr. Muhammed Ali Aydın (Mühendislik Fakültesi Dekan Yardımcısı), Prof. Dr. Sevim Buzlu (Florance Nightingale Fakültesi Dekanı), Doç. Dr. Ergül Aslan (Florance Nightingale Fakültesi Engelli Öğrenci Akademik Danışmanı), Prof. Dr. Neşe Kars (İletişim Fakültesi RadyoTelevizyon ABD ve ENUYGAR Müdür Yardımcısı), Yar.Doç.Dr. Minire Kırbaşlı (Sosyal Bilimler MYO ve ENUYGAR Yönetim Kurulu Üyesi), Doç. Dr. Gülgün F.Ünal Şengör( Su Ürünleri Fakültesi Öğr. Gör. ve ENUYGAR Engelli Öğrenci Danışmanı), Prof. Dr. Ahmet Köse (İşletme Fakültesi Dekan Yardımcısı), Yar. Doç. Dr. Turgay Sakin (İşletme Fakültesi Muhasebe Enstitüsü Müdür Yardımcısı), Neşe Şirinoğlu (Yabancı Diller Yüksekokulu Yüksekokul Sekreteri), Dr. Nalan Beken (İktisat Fakültesi Öğr.Gör. ENUYGAR Engelli Öğrenci Danışmanı), Prof. Dr. Ahmet Akgül (Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı), Prof. Dr. İpek Yeldan (ENUYGAR Akademik Danışmanı Sağlık Bilimleri Fakültesi Temsilcisi), Uzm. Fzt. Sezen Karabörklü Argut (Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon ABD Araştırma Görevlisi), Doç.Dr. Kerem Giray (Hukuk Fakültesi Öğr. Gör. ve ENUYGAR Yönetim Kurulu Üyesi),Yar.Doç. Dr. Hakan Mete Taştan. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İstanbul İl Müdürlüğü Bilişim Erişilebilirliği Komisyon Üyeleri; Halis Kuralay (ASPB İl Müdür Yardımcısı, Komisyon Başkanı), Dr. Engin Yılmaz (Boğaziçi Üniversitesi GETEM Direktörü), Hasan Özdemir(Microsoft Yazılım Geliştirme Uzmanı), Gökhan Güngör(Milli Eğitim Bakanlığı), Onur Cantimur(İşitme Engelliler ve Aileleri Derneği Gençlik Komisyonu Başkanı), Çağrı Doğan (Sestek A.Ş, Erişilebilirlik Danışmanı) Vezneciler İşitme Engelliler Okulu; İbrahim Demirdöğen(Okul Müdürü) ve Minyatür Bahçe etkinliğine katılan öğrenciler İstanbul Büyükşehir Belediyesi; Gülşen Yavuz, Sami Şentürk Rehber Köpekler Derneği; Av. Nurdeniz Tuncer(Rehber Köpekler Derneği Başkanı) Trafikte Haklarım Derneği; Yasemin Usta (Trafikte Haklarım Derneği Başkanı), Melisa Yılmaz ve Onur Bozdemir (Trafikte Haklarım Derneği üyeleri) Urmia Land Art Firması; Sara Dadras(Firma Sahibi) İstanbul Üniversitesi Öğrencileri; Furkan Çınar( Orman Fakültesi, İÜ Engelli Öğrenci Temsilcisi), Ali Yavuz (İktisat Fakültesi), Zehra Arpacı(Hukuk Fakültesi), Gül Tekin(Hukuk Fakültesi),Nalan Ermiş(Hukuk Fakültesi), Seranay Selek(Hukuk Fakültesi), Emel Söğütçü(Hukuk Fakültesi), Esra Nur Karaman(Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü), Seher Öz[Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rahabilitasyon Bölümü], Gökhan Yaz(Sağlık Bilimleri Fakültesi Odyoloji Bölümü) ENUYGAR Merkezi Çalışan İdari ve Akademik personeli; Prof. Dr. Resa Aydın(Merkez Müdürü), Uzman Songül Altınsaçlı(ENUYGAR Öğrenci Koordinatörü), Öğr. Gör. Özlem Özer Tuğay(ENUYGAR Sanat Koordinatörü), Mahbube Akar (ENUYGAR Sekretaryası, Didem Akyüz ve Ilgın Aydınoğlu( ENUYGAR Bilgi Proje personeli), Hayri Çayırlı(ENUYGAR Engelli Öğrenci Koordinatör Yardımcısı). 4
EK: ETKİNLİK RESİMLERİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ BİLİŞİM ERİŞİLEBİLİRLİĞİ ETKİNLİĞİ 15 MART 2017 5
FLORANCE NİGHTİNGALE HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ TRAFİKTE EMPATİ,SAYGI VE HOŞGÖRÜ ETKİNLİĞİ 18 NİSAN 2017 İLETİŞİM FAKÜLTESİ ''REHBER KÖPEKLERİN HAYATIMIZDAKİ YERİ'' ETKİNLİĞİ 20 NİSAN 2017 6
SOSYAL BİLİMLER MYO BİLİŞİM ERİŞEBİLİRLİĞİ ETKİNLİĞİ 03 Mayıs 2017 SU ÜRÜNLERİ FAK. REHBER KÖPEKLERİN HAYATIMIZDAKİ YERİ ETKİNLİĞi 10 MAYIS 2017 7
MUHASEBE ENSTİTÜ BİLİŞİM ERİŞEBİLİRLİĞİ ETKİNLİĞİ 11 MAYIS 2017 YABANCI YO BİLİŞİM DİLLER ERİŞEBİLİRLİĞİ ETKİNLİĞİ 11 MAYIS 2017 8
İKTİSAT FAKÜLTESİ TRAFİKTE EMPATİ,SAYGI VE HOŞGÖRÜ ETKİNLİĞİ 15 MAYIS 2017 SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ENGELSİZ OLABİLİR MİSİNİZ FOTOĞRAF YARIŞMASI 10 MAYIS 2017 9
HUKUK FAKÜLTESİ ENGELLİ HAKLARI ETKİNLİKLERİ FATİH İLÇESİ ORTAOKULLARI 2017 10
ENUYGAR ÖĞRENCİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ İSE 2. ENGELSİZ AMATÖR SATRANÇ TURNUVASI ETKİNLİĞİ 11 MAYIS 2017 ENUYGAR ÖĞRENCİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ 1.MİNYATÜR BAHÇE UYGULAMALARI ETKİNLİĞİ 18 MAYIS 2017 11