Murat YALKIN Uluslararası ĠliĢkiler ve AB Merkezi Müdürü 10 Ankara 2016/Antalya

Murat YALKIN Uluslararası ĠliĢkiler ve AB Merkezi Müdürü 10 Ankara 2016/Antalya

Türkiye Barolar Birliği Uluslararası ĠliĢkiler ve Avrupa Birliği Merkezi Avukatlık Kanununun 110/15 ve 123/5 maddelerinde belirtilen görevler doğrultusunda faaliyetlerini sürdürmektedir. 110/15 Yabancı memleket baroları, avukatlar birlikleri ve hukuk kurumları ile temaslarda bulunmak ve uluslararası kongrelere katılmak, 123/5 Yabancı baro birlikleri, barolar ve hukuk kurumları ile iliģkiler kurmak ve yürütmek,

Türk Avukatların Avrupa Ġnsan Hakları SözleĢmesi Konusunda AĢamalı Eğitimleri Projesi (Cascaded Training of Turkish lawyers on European Convention on Human Rights) 76 ilde toplam 302 adet eğitim düzenlenerek 9.500 avukata eğitim verilmiģtir. AIHM Kararları IĢığında Ceza Yargılaması Kurum ve Kavramları kitabı Avrupa Ġnsan Hakları Mahkemesi Kararlarından Örnekler Kitabı hazırlanarak 15.000 er adet basımı yapılmıģ ve avukatların kullanımına sunulmuģtur. Avukatların kullanımına yönelik el kitapçıkları seti hazırlanmıģtır.

Yargı ve Temel Haklar Projesi (Learning the EU Negotiation Chapters: Judiciary and Fundamental Rights) Proje Ġngiltere Büyükelçiliğinin finansman desteği ve Avrupa Birliği Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı nın katılımları yürütülmüģtür. 7 eğitim semineri düzenlenmiģ her eğitim seminerinin düzenlendiği ilden belirlenen birer kiģinin katılımı ile Londra da çalıģma ziyareti düzenlenmiģtir. Proje kapsamında düzenlenen seminerlere 500 ün üzerinde avukat katılmıģtır. Avrupa Birliği Müzakere Sürecinde Yargı ve Temel Haklar Faslı baģlıklı kitapçık hazırlanarak tüm barolarımıza dağıtılmıģtır.

Hukuk Eğitimi Yoluyla Barolar Arasında Sivil Diyaloğun GeliĢtirilmesi Projesi Türk Ceza Adalet Sisteminin Etkinliğinin GeliĢtirilmesi Ortak Projesi Mahkeme Yönetim Sistemine Destek Projesi Fransız Avukatlık Sisteminin Ġncelenmesi Projesi Kadına Yönelik Aile Ġçi ġiddetin Önlenmesi Projesi Fırsat EĢitliği Projesi Anayasa Mahkemesine Bireysel BaĢvuru Sisteminin Desteklenmesi Projesi (COE)

Devam Eden Projeler Türkiye de Adalete EriĢim için Adli Yardım Uygulamalarının GeliĢtirilmesi Projesi (SILA) Hukukçular için Ġnsan Hakları Eğitimleri Programı ĠĢ Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi Faslında AB Müktesebatıyla Uyum Ġçin Ulusal Stratejinin Hazırlanmasına Destek Projesi Dünya Adalet Projesi (WJP) Anayasa Mahkemesine Bireysel BaĢvuru Sisteminin Desteklenmesi Projesi (EU) Türkiye de Adli Yardım Hizmetlerinin GeliĢtirilmesi EĢleĢtirme Projesi Hazırlık ĠĢlemleri TamamlanmıĢ Projeler Baro Ġnsan Hakları Merkezlerinin Kapasitesinin Arttırılması Projesi (ĠHEM) Hazırlık ĠĢlemleri Sürdürülen Projeler Avrupa Birliği Müzakere Sürecinde Baroların Kapasitesinin Arttırılması Projesi Kız Çocukları Değerlidir Projesi

En temel tarifiyle adli yardım; hukuki yardıma ulaģmada kendi maddi olanakları yetersiz kalan bireye devlet tarafından sağlanan destek vasıtasıyla avukat ataması GerçekleĢtirilmesi ve/veya dava harç ve giderlerinden muafiyet sağlanması hizmetidir.

BULGULAR

2009-2015 Verileri IĢığında BÜTÇE ARTIġI

Beraat Eden Sanık Vekili lehine yapılan ödemeler adli yardım kapsamı içerisinde düģünülemez, keza CMK kapsamında atanan zorunlu müdafilere ilgili ödemenin gerçekleģtirilmesi yönünde kanuni engel bulunmaktadır. ÇalıĢmamızda Adli Yardım Kapsamında olmayan söz konusu ödemeler dikkate alınmamıģtır.

TÜRK LĠRASININ SATIN ALMA GÜCÜ ÇERÇEVESĠNDE 2009-2015 YILLARI ARASI BAROLARA YAPILAN TAHSĠSLERE ĠLĠġKĠN DEĞERLENDĠRME GerçekleĢen Bütçe Enflasyon Farkı Eklendiğinde UlaĢılması Gereken Reel Bütçe TÜFE Oranı 2009 22.187.306,79 BaĢlangıç 6,53 2010 23.822.443,15 23.636.137,92 6,40 2011 27.265.867,94 25.148.850,75 10,45 2012 30.079.154,80 27.776.905,65 6,16 2013 37.756.700,77 29.610.181,43 7,40 2014 44.836.460,99 31.801.334,85 8,17 2015 61.252.276,51 34.399.503,91 2016 hesabına katılmalıdır

2009 yılı bütçesine senelik enflasyon oranında ek yapıldığında 2015 yılı bütçe karģılığı 34.399.503,91 2009 Yılından 2015 yılına reel artıģ miktarı 26.852.772,60 Senelik Enflasyon artıģları 2009 bütçesine eklendiğinde mahkemelerce barolara yapılan ödemelere iliģkin adli yardım bütçesi Türk Lirasının satın alma gücü bakımından değerlendirildiğinde 2015 yılı itibariyle toplam 26.852.773 TL artıģ göstermiģtir. Söz konusu veriler çerçevesinde Türk Lirasının satın alma gücüne göre reel bütçe artıģ miktarı %78,06'dır.

TÜRK LĠRASININ SATIN ALMA GÜCÜ ÇERÇEVESĠNDE 2009-2015 YILLARI ARASI GENEL BÜTÇEDEN YAPILAN ÖDEMELERE ĠLĠġKĠN DEĞERLENDĠRME GerçekleĢen Bütçe Enflasyon Farkı Eklendiğinde UlaĢılması Gereken Reel Bütçe 2009 3.657.305,10 TL BaĢlangıç 6,53 2010 4.366.060,50 TL 3.896.127,12 6,40 2011 3.600.853,00 TL 4.145.479,26 10,45 2012 4.200.472,00 TL 4.578.681,84 6,16 2013 5.200.988,20 TL 4.880.874,84 7,40 2014 5.326.311,00 TL 5.242.059,58 8,17 TÜFE Oranı 2015 5.912.000,00 TL 5.670.335,85 2016 hesabına katılmalıdır

2009 yılı bütçesine senelik enflasyon oranında ek yapıldığında 2015 yılı bütçe karģılığı 5.670.335,85 2009 Yılından 2015 yılına reel artıģ miktarı 241.664,15 Senelik enflasyon artıģları 2009 bütçesine eklendiğinde Genel Bütçeden yapılan ödemelere iliģkin adli yardım bütçesi Türk Lirasının satın alma gücü bakımından değerlendirildiğinde 2015 yılı itibariyle toplam 241.664,15 TL artıģ göstermiģtir. Söz konusu veriler çerçevesinde Türk Lirasının satın alma gücüne göre reel bütçe artıģ miktarı % 4,26'dır.

TÜRK LĠRASININ SATIN ALMA GÜCÜ ÇERÇEVESĠNDE 2009-2015 YILLARI ARASI ZORUNLU MÜDAFĠ ÖDEMELERĠNE ĠLĠġKĠN DEĞERLENDĠRME 2009 GerçekleĢen Bütçe 115.088.059,77 TL BaĢlangıç Enflasyon Farkı Eklendiğinde UlaĢılması Gereken Reel Bütçe 6,53 TÜFE Oranı 2010 2011 2012 2013 2014 120.308.514,36 TL 122.603.310,07 6,40 139.386.688,00 TL 130.449.921,92 10,45 158.121.088,03 TL 144.081.938,76 6,16 186.697.476,28 TL 153.591.346,72 7,40 177.123.643,35 TL 164.957.106,37 8,17 2015 200.540.231,43 TL 178.434.101,96 2016 hesabına katılmalıdır

2009 yılı bütçesine senelik enflasyon oranında ek yapıldığında 2015 yılı bütçe karģılığı 178.434.101,96 2009 Yılından 2015 yılına reel artıģ miktarı 22.106.129,47 Senelik Enflasyon artıģları 2009 bütçesine eklendiğinde zorunlu müdafi ödemelerine iliģkin adli yardım bütçesi Türk Lirasının satın alma gücü bakımından değerlendirildiğinde toplam 22.106.129,47 TL artıģ göstermiģtir. Söz konusu veriler çerçevesinde Türk Lirasının satın alma gücüne göre reel bütçe artıģ miktarı % 12,39'dur.

TÜRK LĠRASININ SATIN ALMA GÜCÜ ÇERÇEVESĠNDE 2009-2015 YILLARI ARASI TOPLAM ADLĠ YARDIM ÖDEMELERĠNE ĠLĠġKĠN DEĞERLENDĠRME GerçekleĢen Bütçe Enflasyon Farkı Eklendiğinde UlaĢılması Gereken Reel Bütçe TÜFE Oranı 2009 140.932.671,66 TL BaĢlangıç 6,53 2010 148.497.018,01 TL 150.135.575,12 6,40 2011 170.253.408,94 TL 159.744.251,93 10,45 2012 192.400.714,83 TL 176.437.526,25 6,16 2013 229.655.165,25 TL 188.082.402,99 7,40 2014 227.286.415,34 TL 202.000.500,81 8,17 2015 267.704.507,00 TL 218.503.941,72 2016 hesabına katılmalıdır

2009 yılı bütçesine senelik enflasyon oranında ek yapıldığında 2015 yılı bütçe karģılığı 218.503.941,72 2009 Yılından 2015 yılına reel artıģ miktarı 49.200.565,28 Senelik Enflasyon artıģları 2009 bütçesine eklendiğinde zorunlu müdafi ödemelerine iliģkin adli yardım bütçesi Türk Lirasının satın alma gücü bakımından değerlendirildiğinde 2015 yılı itibariyle toplam 49.200.565,28 TL artıģ göstermiģtir. Söz konusu veriler çerçevesinde Türk Lirasının satın alma gücüne göre reel bütçe artıģ miktarı % 22,52'dir.

2009-2015 Yılları IĢığında Ülkesel Veriler

Ülke Nüfusu 2009-72 milyon 561 bin 312 2015-78 milyon 741 bin 53 ArtıĢ Miktarı - 6 milyon 179741 ArtıĢ Oranı - %8,51

Mülteci Sayısı 2009 19 bin 2015 2 milyon 500 bin

Adli Sicil ve Ġstatistik Genel Müdürlüğü verilerine göre 2009-2015 yılları arasındaki dosya sayısı artıģları Yargıtay Cumhuriyet BaĢsavcılığına Gelen dava sayılarındaki artıģ %15,20 Yargıtay Dava Dairelerine Gelen dava sayılarındaki artıģ %58,36 DanıĢtay Dairelerine Gelen Dava sayılarındaki artıģ %37,20 Cumhuriyet BaĢsavcılıklarında Ġnfaz için verilen ilamlar artıģ %104,46 Ceza, Hukuk ve Ġdari Mahkemelere gelen dava sayısı %6,04

HMK ve Avukatlık Kanunu Kapsamında GerçekleĢtirilen Adli Yardım Hizmetleri Kapsamında Genel Veriler

ADLĠ YARDIM BAġVURULARI KABUL-RET ORANLARI 2014 ADLĠ YARDIM BAġVURULARI KABUL-RET ORANLARI 2015 12% Kabul Edilen 14% Kabul Edilen 88% Reddedilen 86% Reddedilen ÇalıĢma Kapsamında 14 Baro nezdinde her yıl için 5000 in üzerinde baģvuru incelenmiģtir

BaĢvuruların Cinsiyete Göre Dağılımı 2014 BaĢvuruların Cinsiyete Göre Dağılımı 2015 18% 82% 16% 84% Kadın Erkek Kadın Erkek ÇalıĢma Kapsamında 15 Baro nezdinde her yıl için 18.000 in üzerinde baģvuru incelenmiģtir

Harçlar ve Ġdari nitelikli para cezalarının yüzde 2 si Yardımlar BağıĢlar Görevden çekilen avukatların yatıracağı ücret Avukatların aldığı ücretin %10 u Davadan haklı çıkan kiģinin ele ettiği mali kazancın %5 i (pratikte uygulanamamaktadır) Önceki dönemden devreden miktarlar Hizmetin devamlılığının sağlanabilmesi için bazı barolarca avukatların almaya hak kazandıkları ücretler bekletilerek kira, personel maaģları ve vergileri vb. hizmetlerin kesintisizliğini sağlamak üzere tahsis edilen meblağın bir kısmı harcanmadan tutulmaktadır.

Adli Yardım Bürosu Bütçe OluĢumu 2014 6% TBB'den Aktarılan 38% 53% Avukatlardan Kesilen Ücretler Önceki Dönemden Devir 3% Diğer Gelirler ÇalıĢma Kapsamında 11 Baro nezdinde inceleme yapılmıģtır

Adli Yardım Bürosu Bütçe OluĢumu 2015 23% 1% 5% 71% TBB'den Aktarılan Avukatlardan Kesilen Ücretler Önceki Dönemden Devir Diğer Gelirler ÇalıĢma Kapsamında 11 Baro nezdinde inceleme yapılmıģtır

Adli Yardım Büroları 2014 Yılı Gelir-Gider Durumu 25.000.000,00 20.000.000,00 15.000.000,00 10.000.000,00 5.000.000,00 0,00 Gelirler Giderler ÇalıĢma Kapsamında 11 Baro nezdinde inceleme yapılmıģtır

2015 Yılı Gelir Gider Dengesi 18.512.443,93 19.686.007,19 Gelirler Giderler ÇalıĢma Kapsamında 11 Baro nezdinde inceleme yapılmıģtır

Adli Yardım Bürosu Giderleri 2014 Adli Yardım Bürosu Giderleri 2015 11% 24% 65% Avukat Atamaları Personel Giderleri Diğer Giderler 11% 32% 57% Avukat Atamaları Personel Giderleri Diğer Giderler

Numbers of appointments under the Code of Lawyers Number of appointments with the request of courts Bar Association 2014 2015 Total 2014 2015 Total 1 ADANA 655 602 1257 2 2 4 2 ADIYAMAN 312 275 587 0 0 0 3 AFYONKARAHĠSAR 113 88 201 1 5 6 4 AĞRI 215 191 406 3 4 7 5 AKSARAY 116 115 231 1 2 3 6 AMASYA 197 192 389 5 1 6 7 ANKARA 2905 2634 5539 1 3 4 8 ANTALYA 978 880 1858 2 3 5 9 ARTVĠN 43 48 91 0 0 0 10 AYDIN 992 833 1825 0 0 0 11 BALIKESĠR 640 713 1353 0 0 0 12 BARTIN 99 100 199 0 0 0 13 BATMAN 151 266 417 2 0 2 14 BĠLECĠK 52 57 109 2 3 5 15 BĠNGÖL 53 52 105 0 0 0 16 BĠTLĠS 119 113 232 0 0 0 17 BOLU 120 105 225 0 0 0 18 BURDUR 124 111 235 0 1 1 19 BURSA 2067 2045 4112 0 1 1 20 ÇANAKKALE 207 151 358 0 0 0 21 ÇANKIRI 65 74 139 0 0 0 22 ÇORUM 339 312 651 0 0 0 23 DENĠZLĠ 404 384 788 7 18 25

24 DĠYARBAKIR 700 351 1051 16 6 22 25 DÜZCE 204 135 339 0 2 2 26 EDĠRNE 290 296 586 0 2 2 27 ELAZIĞ 322 228 550 0 0 0 28 ERZĠNCAN 65 39 104 0 0 0 29 ERZURUM 404 404 808 2 3 5 30 ESKĠġEHĠR 225 214 439 196 181 377 31 GAZĠANTEP 957 1069 2026 8 6 14 32 GĠRESUN 178 140 318 0 0 0 33 GÜMÜġHANE 32 37 69 0 0 0 34 HAKKARĠ 64 73 137 0 0 0 35 HATAY 879 970 1849 0 0 0 36 IĞDIR 61 67 128 0 0 0 37 ISPARTA 110 83 193 0 2 2 38 ĠSTANBUL 16938 15608 32546 33 14 47 39 ĠZMĠR 2530 2084 4614 14 9 23 40 K.MARAġ 464 376 840 0 0 0 41 KARABÜK 64 74 138 2 0 2 42 KARAMAN 151 118 269 0 0 0 43 KARS 145 128 273 1 7 8 44 KASTAMONU 140 179 319 1 1 2 45 KAYSERĠ 912 776 1688 0 0 0 46 KIRIKKALE 177 139 316 0 0 0 47 KIRKLARELĠ 109 142 251 0 0 0 48 KIRġEHĠR 115 76 191 0 0 0 49 KĠLĠS 37 48 85 0 0 0 50 KOCAELĠ 950 1007 1957 4 7 11 51 KONYA 705 668 1373 1 4 5

52 KÜTAHYA 89 93 182 12 21 33 53 MALATYA 304 427 731 4 0 4 54 MANĠSA 681 694 1375 1 2 3 55 MARDĠN 599 404 1003 1 0 1 56 MERSĠN 1105 940 2045 1 4 5 57 MUĞLA 349 334 683 0 0 0 58 MUġ 125 103 228 0 0 0 59 NEVġEHĠR 235 214 449 0 0 0 60 NĠĞDE 108 117 225 0 0 0 61 ORDU 397 402 799 0 0 0 62 OSMANĠYE 131 108 239 23 32 55 63 RĠZE 59 70 129 0 0 0 64 SAKARYA 369 368 737 1 0 1 65 SAMSUN 951 867 1818 0 0 0 66 SĠĠRT 44 40 84 0 0 0 67 SĠNOP 161 208 369 0 2 2 68 SĠVAS 272 119 391 4 2 6 69 ġ.urfa 1007 701 1708 0 0 0 70 ġirnak 71 TEKĠRDAĞ 408 455 863 0 0 0 72 TOKAT 368 390 758 1 2 3 73 TRABZON 479 368 847 0 0 0 74 TUNCELĠ 62 49 111 0 0 0 75 UġAK 110 75 185 0 2 2 76 VAN 540 514 1054 10 4 14 77 YALOVA 141 84 225 0 0 0 78 YOZGAT 95 82 177 0 0 0 79 ZONGULDAK 241 223 464 1 0 1 Total 48324 44319 92643 363 358 721

Ülkemizde hayatını idame ettiren Suriyeli nüfus hakkında yapılan özelleģtirilmiģ çalıģmalar sonucunda elde edilen veriler Ģu Ģekildedir.

YABANCıLARıN ADLI YARDıMDAN YARARLANMA ORANı Türk VatandaĢı Yabancı 3% 97% 6 Baroda inceleme YapılmıĢtır

Cevap Sayıları Adli Yardımdan Faydalanılması Hususundaki Engeller 40 40 38 35 30 25 20 15 10 17 9 17 22 6 7 13 5 0 - Hareketlilik / İletişim sorunu (17) - Dil / çeviri (40) - Fiziksel mekan erişimi (9) - Davaların avukatlara paylaştırılması (17) - Korku / güvensizlik (22) - Sınır dışı endişesi (6) - Ayrımcılık algısı (7) - Avukat vekaletnamesi (13) - Farkındalık eksikliği (38)

Cevap Sayıları Hukuki Destek Taleplerinin Konuları 35 30 25 20 15 10 5 33 12 17 18 26 13 8 11 22 9 12 18 0 - Aile hukuku (33) - Ceza hukuku (12) - Kira sorunları (17) - Erken evlilikler (18) - İş yeri sorunları (26) - Hukuki kayıt işlemleri (evlilikler, vb.) (13) - Kaçakçılık (8) - İzinler çalışma izni, seyahat izni (11) - Mülteci hukuku (22) - Cinsel taciz (9) - Çocuk adaleti (12) - Cinsel ve toplumsal cinsiyet temelli şiddet (18)

CMK Görevlendirmelerinde Eğitim ġartı Uygulanmasına ĠliĢkin Veriler

Zorunlu Eğitim ġartı Uygulayan Baro Sayısı; 24; 44% Eğitim ġartı Öngörmeyen Baro Sayısı; 30; 56% Eğitim ġartı Öngörmeyen Baro Sayısı Zorunlu Eğitim ġartı Uygulayan Baro Sayısı

Ek eğitim ġartı Uygulayan ve/veya Özel Uygulama GeliĢtirmiĢ Olan Baro 32% Dezavantajlı Gruplra için Farklı Bir Uygulaması Bulunmayan Baro Sayısı 68%

TeĢekkürler Murat YALKIN DıĢ ĠliĢkiler Müdürü murat.yalkin@barobirlik.org.tr