OTEKOLOJİ TOPRAK FAKTÖRLERİ
- Kayaların ayrışması + organik maddeler - Su ve hava içerir - Bitki ve hayvanlar barındırır - Mineral maddeler
TOPRAKLARI OLUŞTURAN ANA MATERYAL TİPLERİ - Toprak tipi-ana materyalin yapısı - Toprak verimliliği-ana materyalin yapısı 1- İnorganik ana materyal 2- Taşınmış ana materyal 3- Organik ana materyal
1- İnorganik ana materyal A- Püskürük kayalar - Mağmanın soğuması - Soğuma derinliği - Fe, Mg ve Si B- Tortul kayalar - Minerallerin çökmesi-kaya oluşumu C- Metamorfik kayalar - Püskürük + tortul kayalar - Basınç ve yüksek sıcaklık = Kristallerin şekli, büyüklüğü ve dizilimi
2- Taşınmış ana materyal - Ayrışma-ayrışma yerinde birikme-otokton - Ayrışma-taşınıp birikme-allokton - Taşınma-su, rüzgar, buzul, yer çekimi
3- Organik ana materyal - Bitkisel ve hayvansal atıklar - Fazla su, az oksijen - Düşük mikroorganizma faaliyeti - TURBA - Kuzey yarım küre
Toprak yapısındaki Mineraller A- Oksid mimeralleri - Oksijen + Fe - Oksijen + Si B- Karbonat mineralleri - Bazik bileşikler + CO 2 C- Silikat mineralleri - Silis asitleri + Ca, Mg, Na, K, Fe, Al - En fazla bulunan mineral tipi
TOPRAKLARIN OLUŞUMU 1- Fiziksel Aşınma 2- Kimyasal Aşınma 3- Biyolojik Aşınma
1- Fiziksel aşınma - Sadece şekil ve büyüklük değişimi A- Sıcaklık - Günlük ve mevsimsel - Isınma-soğuma, Genleşme-büzülme - Çatlama B- Su - Akan suyun aşındırması ve taşınan çakıllar - Donan suyun neden olduğu basınç, 165 kg/cm 2
2- Kimyasal Aşınma - Kimyasal bileşimin değişmesi - Kimyasal bağlarda değişim - Su mutlaka gerekli
Kimyasal aşınma tipleri 1- Hidroliz KA + H 2 O HA + KOH 2- Hidrasyon FeO + H 2 O FeO.H 2 O 3- Karbonasyon KOH + CO 2 K 2 CO 3 + H 2 O 4- Solusyon Çözünme-sadeleşme 5- İndirgenme İndirgenme-yükseltgenme
3- Biyolojik Aşınma A- Gelişmiş bitkiler 1- Kökler 2- Köklerden çıkan asitler B İlkel bitkiler 1- Bakteri, alg ve kara yosunları C- Hayvansal faktörler 1- Karınca, termit, solucan 2- Toprağın işlenmesi-tarımsal faaliyetler
Toprağın Karakter Kazanması 1- Anakayanın yapısı 2- Topoğrafya 3- Zaman 4- İklim 5- Biyosfer
- Toprağın dikey kesiti Toprak Profili
Topraktaki Bitki Besin Elementleri - 17 tane element - C, H, O - N, K, P, Mg, Ca, S - Fe, Mn, Cu, Zn, Ni, Mo, B, Cl - Eksiklik-fazlalık - Hava-su-toprak - Makro ve mikro elementler
Toprağın hidrolojik özellikleri - Porosite - Geçirgenlik - Su tutma kapasitesi - Kapillerite
1- Porosite - Toprak partikülleri arasındaki boşluklar - Makropor-mikropor
2- Geçirgenlik - Birim zamanda geçirdiği su miktarı - Porosite
3- Su tutma kapasitesi - Alınan su-transpirasyon - Adhezyon - Kohezyon - Kapillerite - Gravitasyonel su - Higroskopik su - Kapillar su
TARLA KAPASİTESİ - TK (%) = ((TA-KA)/KA)*100 - Kumlu ve killi topraklarda TK - Solma noktası
TOPRAK HAVASI - Toprak havasının bileşimi-atmosfer - Toprak nemi - Metan ve hidrojen sülfat - Toprağın havalanması - Toprakta boşluk ve gaz alışverişi
Toprağın havalanması kötü ise; - Kök gelişimi yavaşlar - Mineral madde alımı yavaşlar - Suyun alınması yavaşlar - Toksik bileşikler oluşur - Organik madde oluşumu azalır - Aerob bakteri faaliyeti durur
Toprak Sıcaklığı - Biyokimyasal olaylar, enzimler - Nitrifikasyon A- Toprağın absorbladığı net ısı miktarı - Toprak rengi - Eğim - Bitki örtüsü B- Isınma enerjisi C- Buharlaşma enerjisi
Toprağın Kimyasal Özellikleri - Asitlik ve Bazlık (alkalilik) - H + ve OH - iyonları - Al+3H 2 O Al(OH) 3 + 3H + - Kolloidler-H H + - Ca-kolloidler + 2H 2 O H-kolloidler+ Ca +2 + 2OH -
1- Oksifil bitkiler: ph < 7 2- Nötrofil bitkiler: ph = 7 3- Bazifil bitkiler: ph > 7
Topraktaki Organik Bileşikler - Bitki ve hayvan artıklarının parçalanması - Humuslaşma - Koyu renkli, çok küçük boyutlu - Mineralizasyon - Karbon: CO 2, CO 3-, HCO 3-, CH 4 - Azot: NH 4+, NO 3-, NO 2-, N 2
- Azot vejetatif gelişme - Amino asitler, proteinler
Aminizasyon Amonifikasyon Nitrifikasyon Organik azot NH 4 + NO 2 - NO 3 - Kükürt: H 2 S, SO 3-, SO 4 - Fosfor: H 2 PO 4-, HPO 4-, PO 4 -
Toprak Kolloidleri - Mineral kolloidler = Kil partikülleri - Organik kolloidler = Humus - Negatif yüklü