TÜRKİYE TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ 2015 YILI SUNUMU
DÜNYA DA ve TÜRKİYE DE, TARIM SİGORTALARININ (RİSK YÖNETİMİNİN) BAŞLANGICI Avrupa da ilk Tarım Sigortası, Bitkisel ürünlerde Dolu Riski poliçesi olarak, 1797 yılında, ABD de ise; ilk Tarım Sigortası Dolu poliçesi 1879 yılında düzenlenmiştir. Türkiye de ise; kısmen de olsa Risk Yönetimi; 1957 yılından itibaren, Özel/Ticari Sigorta Şirketlerinin, Bitkisel ürünlerde geleneksel olarak, yine; sadece, Dolu riskine karşı sigorta yapmalarıyla başlamıştır. 1960 yılında, Hayvan Hayat, 1984 yılında, Kümes Hayvanları Hayat, 1990 yılında ise Su Ürünleri Hayat, 1991 yılında Üzüm Bağlarında, pilot uygulama olarak, Don sigortası yapılmaya başlanmıştır. Sektörün özelliği dolayısıyla, bağımsız bir yasal zeminin oluşturulamamasının yanı sıra; bu günkü gibi etkili bir teşvik sisteminin olmaması da, istenen başarıya ulaşılmasında, kısıtlayıcı bir faktör olarak, önemli rol oynamıştır. Bu sebepten dolayı; 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu TBMM de yasalaşarak, 21/06/2005 tarihinde, Resmi Gazete de yayınlanmış ve yürürlüğe girmiştir.
AVRUPA ÜLKELERİNDE UYGULANAN FARKLI SİGORTA/ RİSK YÖNETİMİ MODELLERİ VE PROGRAMLARI ÜLKELER ÖZEL SİGORTA DEVLET-ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİĞİ (Prim Destekli) İSPANYA AVUSTURYA İTALYA ROMANYA PORTEKİZ Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası, Verim Sigortası Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası, Verim Sigortası Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası, Verim Sigortası Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası TÜRKİYE Tek Risk Sigortası Çoklu Risk Sigortası İNGİLTERE Tek Risk Sigortası DANİMARKA Tek Risk Sigortası ALMANYA MACARİSTAN HOLLANDA BELÇİKA İSVEÇ Tek Risk Sigortası Tek Risk Sigortası Tek Risk Sigortası Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası FRANSA Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası Verim Sigortası BULGARİSTAN Tek Risk Sigortası, Çoklu Risk Sigortası Kaynak: Alasa (1992), ENESA (2004), Ibarra ve Mahul (2004), Skees et al. (2005), Skees ve Enkh-Amgalan(2002), Skees et al. (2001), Stoppa ve Hess(2003), The World Bank (2005).
DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ Devlet Destekli Tarım Sigortalarında Asıl Amaç: Doğal afet ve hastalıkların, tarım ve hayvancılıkta neden olduğu zararları; Ticari ve kâr amacı olmadan, sigorta prensipleri çerçevesinde ve teknik esaslara dayalı olarak; çağdaş, güvenilir, şeffaf ve sürdürülebilir bir sistemle, kısmen de olsa karşılayıp; Üreticileri, uzun vadede gelir istikrarına kavuşturarak, üretimde devamlılığı (G I D A G Ü V E N L İ Ğ İ N İ) sağlamaktır.
DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ Önemli olan diğer bir amacı da; Bitkisel ve hayvansal üretimde, sürdürülebilirliğin sağlanmasının yanı sıra, kamu bütçe disiplini açısından gerekli olan ve doğal afet ve hastalık risklerinden dolayı; Oluşabilecek, belirsiz kamu bütçe yükünün, planlı ve öngörülebilir hale getirilmesidir. Dolayısıyla; Bütün bu nedenler ve gerekçelerden hareketle; tarımsal üretimde, sürdürülebilir bir üretim için doğal risklere karşı, modern koruma tedbirlerinin; yani tarım sigortalarının uygulanması zorunluluğu vardır.
BU ÖNEMLİ PROJENİN UYGULANMASINDA BAKANLIĞIN YETKİ VE SORUMLULUKLARI Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı koordinasyonunda ve Başbakanlık, Hazine Müsteşarlığı ile birlikte yürütülen; Devlet Destekli Tarım Sigortaları uygulamasında; Bakanlığın, çeşitli yetki ve sorumlulukları bulunmaktadır. 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu nun 10 uncu ve 11 inci maddelerinde, bu yetki ve sorumluluklar; Aşağıdaki şekilde, maddeler halinde sıralanmıştır: Tarım Sigortalarının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için gerekli tedbirleri almak, Ürünler, riskler ve bölgeler itibariyle, sağlanacak prim desteğine ilişkin teklifleri Bakanlar Kurulu nun onayına sunmak, Tazminat ödemelerinin, doğru ve düzenli bir şekilde yapılmasını izlemek, 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu ile verilen diğer görevleri yürütmek, Denetlemek.
BU ÖNEMLİ PROJENİN UYGULANMASINDA BAKANLIĞIN YETKİ VE SORUMLULUKLARI Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı koordinasyonunda ve Başbakanlık, Hazine Müsteşarlığı ile birlikte yürütülen; Devlet Destekli Tarım Sigortaları uygulamasında; Bakanlığın, çeşitli yetki ve sorumlulukları bulunmaktadır. 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu nun 10 uncu ve 11 inci maddelerinde, bu yetki ve sorumluluklar; Aşağıdaki şekilde, maddeler halinde sıralanmıştır: Tarım Sigortalarının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için gerekli tedbirleri almak, Ürünler, riskler ve bölgeler itibariyle, sağlanacak prim desteğine ilişkin teklifleri Bakanlar Kurulu nun onayına sunmak, Tazminat ödemelerinin, doğru ve düzenli bir şekilde yapılmasını izlemek, 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu ile verilen diğer görevleri yürütmek, Denetlemek.
HAVUZ SİSTEMİNİN YARARLARI c. Verimlilik ve Ölçek Ekonomisi: Üreticilerin, daha düşük prim yaptırabilmesine imkan sağlaması. fiyatları ile sigorta d. Yüksek Güvence: Çiftçi ve Üreticilerin çeşitli sigorta ihtiyaçlarının (paket sigorta uygulaması ile) büyük ölçüde karşılanması yönüyle yüksek güvence sağlaması. e. Sürdürülebilirlik: Sigorta sisteminin en önemli unsuru olan sürdürülebilirlik ve güvenilirlik özelliğine sahip olması; gibi hususlar, T E M E L E S A S alınmıştır.
SİSTEMİN MUHATAPLARI/PAYDAŞLARI Tarım Sigortaları Havuzu Yönetimi, Çiftçiler, Üreticiler ve Yetiştiriciler, Konu ile İlgili Kamu (Bakanlık Merkezi ile İl ve İlçe Müdürlükleri ve Hazine Müsteşarlığı) Çalışanları, Sigorta Şirketleri, Acenteler, Broker ve Çalışanları, Reasürörler, Tarım Sigortaları Havuz Eksperleri, Üniversiteler ve Araştırma Enstitüleri, İşletici Şirket ve Çalışanları.
SİSTEMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ 1- Yasal Düzenlemeler (Kanun, Yönetmelikler, Bakanlar Kurulu Kararı ve Havuz Yönetim Kurulu Kararları ve Düzenlemeleri) 2- Kurumsal Yapı: Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) - (Tek Organ), Devlet, STK ve Özel Sektör işbirliğinin tarafları, Aracılık hizmeti alımı yapılan Ticari/Özel Sigorta Şirketleri ve Acenteleri (Dağıtım Kanalları), Hizmet alımı yapılan İşletici Şirket. 3- Gönüllülük esasına dayalı bir Sigorta Sistemi 4- Kayıtlı olma - (Tek Şart) 5- Devletin Prim ve Hasar Fazlası Desteği 6- Denetim
YASAL DÜZENLEMELER 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu (RG: 21/6/2005), Tarım Sigortaları Havuzu Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik (RG: 18/05/2006), Tarım Sigortaları Uygulama Yönetmeliği (RG: 18/05/2006), Tarım Sigortaları Havuzu Tarafından Kapsama Alınacak Riskler, Ürünler ve Bölgeler ile Prim Desteği Oranlarına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı, Tarım Sigortaları Havuzu ile İşletici Şirket ve Sigorta Şirketleri arasında yapılan sözleşmeler, Genel Şartlar, Tarife ve Talimatlar.
12
GÖNÜLLÜLÜK ESASI Sisteme katılım ZORUNLU OLMAYIP, İSTEĞE BAĞLIDIR. Riski en iyi değerlendirecek kişi, çiftçinin/üreticinin kendisidir. İsterse ihtiyacına uygun sigortayı yaptırır veya yaptırmaz. Sadece; sigorta yaptıran çiftçilere, prim desteği sağlanan ve teminat kapsamındaki bir risk nedeniyle hasar olması durumunda da, sigorta prensipleri ve teknikleri çerçevesinde, hasar tazminatı ödemesi yapılan bir sistemdir.
KAYITLILIK Çiftçilerin, Üreticilerin diğer tarımsal desteklerde olduğu gibi, tarım sigortasındaki prim desteğinden ve hasar meydana geldiğinde de, hasar tazminatı alabilmesi için; Çiftçi Kayıt Sistemi ne (ÇKS), Veteriner Bilgi Sistemi ne (TÜRKVET), Örtü Altı Kayıt Sistemi ne (ÖKS), Su Ürünleri Kayıt Sistemi ne (SKS) ve Arıcılık Kayıt Sistemi ne (AKS) v.s. kayıt yaptırması ve bu kaydını, her yıl ve doğru bir şekilde güncellemesi gerekmektedir.
DEVLETİN PRİM VE HASAR FAZLASI DESTEĞİ a. Prim Desteği: DTÖ ve AB Kriterlerine uygun DOLAYLI BİR DESTEKTİR. Üreticiler tarafından ödenmesi gereken sigorta priminin bir kısmı (% 50 ve % 66,7 Oranlarında) Devlet tarafından, karşılıksız destek olarak sağlanmaktadır. Ürünler, riskler, bölgeler ve işletme ölçekleri itibariyle, Devlet tarafından sağlanacak prim desteği miktarları, her yıl Havuz Yönetim Kurulu nun teklifi ve Bakanlığın onayı üzerine, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmektedir.
DEVLET PRİM DESTEĞİ ORANLARI Bitkisel ürünlerini, seralarını, büyük ve küçükbaş hayvanlarını, kümes hayvanlarını, su ürünlerini ve aktif arılı kovanlarını sigortalayan üreticilerin, sigorta prim miktarlarının yüzde ellisi (% 50) Devlet tarafından ödenmektedir. Açık alanda yetiştirilen meyvelerde, çiçeklenme evresi don riski kapsamına alındığından; dolayısıyla da, poliçe prim bedelleri yükseldiğinden, üreticinin kolayca sigorta yaptırabilmesini temin etmeye yönelik olarak, bu risk için de primin 2/3 ü (% 66,7) oranında, Devlet prim desteği sağlanmaktadır.
b. Hasar Fazlası Desteği: Ulusal ve Uluslararası piyasalardan sağlanan korumanın (Reasürans ın) yeterli olmaması durumunda, Bakanlar Kurulu nca belirlenecek kısmın, Devlet tarafından taahhüt edilmesi ve Olağanüstü hallerde ve beklenenden fazla hasar olması durumlarında da; gerektiğinde ihtiyaç duyulan ilave ödenek miktarının, yukarıda belirtilen çerçevede, Devlet tarafından Hasar Fazlası Desteği şeklinde Havuz a aktarılması ile hasarların tazmin edilmesi mümkün olmaktadır.
DENETİM 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu nun 11 inci maddesi gereğince; Tarım Sigortaları Havuzu ve İşletici Şirket her yıl, Sigortacılık uygulamaları yönüyle Hazine Müsteşarlığı nca, Diğer tüm işlemlerinin (İdari ve Mali) denetimi ise; Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yapılmaktadır. TARSİM: DEVLET DENETİMİ, GÖZETİMİ VE GARANTİSİNDE OLAN; Bir S İ G O R T A sistemidir.
TARIM SİGORTALARI HAVUZU ADINA SİGORTA SÖZLEŞMESİ YAPMAYA YETKİLİ ŞİRKETLER(*) (*) Şirketler, alfabetik sıraya göre dizilmiştir.
TİCARİ VE ÖZEL SİGORTA ŞİRKETLERİ İLE ACENTELERİNİN (DAĞITIM KANALLARININ) SİSTEMDEKİ ROLÜ VE SORUMLULUĞU Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) tarafından yetkilendirilen, Ticari Sigorta Şirketlerinin, aldıkları komisyon ücreti karşılığında, Aracılık Hizmeti vermesi şeklinde olup; Poliçe düzenlerken; Devlet Destekli bu Sigorta Sistemi ni; çiftçiye/üreticiye DOĞRU, EKSİKSİZ ve HATASIZ bir şekilde anlatmak, Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) adına, Standart Poliçe düzenlemek ve bir suretini üreticiye/çiftçiye/sigortalıya vermek, Sigortalıdan alınacak poliçe prim bedellerini tahsil ederek, kanuni süresi içinde, Havuz hesabına aktarmak ve Sigortalının hasar ihbarlarını, Havuz un/tarsim in İstanbul daki merkezine iletmektir. Bunun dışında, başka bir yetki ve sorumlulukları yoktur.
İŞLETİCİ ŞİRKET İN GÖREV ve SORUMLULUĞU 5363 Sayılı, Tarım Sigortaları Kanunu ile kurulan, Tarım branşında lisans almış, Özel/Ticari Sigorta Şirketlerinin (24 sigorta şirketi nin) eşit pay la/sermaye yle ortak oldukları, Tarım Sigortaları Havuzu nun (TARSİM), sekretaryası ile iş ve işlemlerini yapmakla görevli bir Şirket olarak kurulmuş olup; Tarım Sigortaları Kanunu, Bakanlar Kurulu Kararları, Yönetmelikler, Sözleşmeler ve Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) Yönetim Kurulu nun kararları doğrultusunda hareket eden/çalışan, Kâr amacı, ticari başka bir faaliyeti ve sigorta işi dışında başka herhangi bir işi ve faaliyeti olmayan, Belirli bir ücret karşılığında, hizmet alımı yolu ile çalışan ve tazminat ödeme sorumluluğu ile sigorta uygulamaları konusunda, karar alma ve karar verme yetkisi bulunmayan; Sigorta prensipleri ve sigorta tekniklerine göre işlem yapan bir Anonim Şirket tir.
EKSPERLER VE EĞİTİM ÇALIŞMALARI Risk incelemesi ve hasar tespiti yapacak olan Havuz Eksperlerinin eğitimi; 16 dönem olarak planlanmış ve yapılmıştır. Böylece; Bitkisel Ürün Grubu nda : 1.172 Kişi Hayvancılık Grubu nda : 990 Kişi Su Ürünleri konusunda : 63 Kişi olmak üzere Toplam : 2.225 Kursiyerin Havuz Eksperi olmaları sağlanmıştır.
DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI KAPSAMINDAKİ ÜRÜNLER VE RİSKLER (2015)
DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTASI BRANŞLARI - (2015) BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTASI SERA SİGORTASI BÜYÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI KÜÇÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI KÜMES HAYVANLARI HAYAT SİGORTASI SU ÜRÜNLERİ HAYAT SİGORTASI ARICILIK (ARILI KOVAN) SİGORTASI
DEVLET DESTEKLİ BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTASI TEMİNAT KAPSAMINDAKİ RİSKLER VE UNSURLAR TEMİNAT KAPSAMINDAKİ ÜRÜNLER KOŞULLAR PAKET OLARAK ALINAN TEMİNATLAR Dolu Fırtına Hortum Yangın Heyelan Deprem Sel ve Su Baskını Miktar Kaybı Dolu Riskinin Neden Olduğu Kalite Kaybı Fideler Yaş Sebzeler Yaş Meyveler Fidanlar Tarla Ürünleri Kesme Çiçekler Fidan (Meyve ve Bağ) Yaş Sebzeler Yaş Meyveler Kesme Çiçekler Çiftçi Kayıt Sistemi ne (ÇKS) Kaydının Olması/Güncel Olması İSTEĞE BAĞLI SATIN ALINAN, TEMİNAT ve KAYIPLAR Don Miktar Kaybı Ürün Sap Kısmı Miktar Kaybı Dolu Ağı ve Örtü Sistemleri Ağ ve Örtünün Zarar Görmesi Yaş Meyveler Buğday, Arpa, Yulaf, Çavdar, Tritikale ve bu ürünlerin Sertifikalı Tohumlukları Meyve Bahçeleri ve Bağlar
BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTASI PRİM ÖRNEKLERİ (2015) DOLU PAKETİ (DOLU, FIRTINA, HORTUM, YANGIN, HEYELAN, DEPREM, SEL VE SU BASKINI) İLE MEYVELERDE DON (+DOLU PAKETİ) SİGORTASI PRİM TUTARI ÖRNEKLERİ - (1 da) Ürünler (Dolu Paket) Üretim Miktarı (Kg) Sigorta Bedeli (TL) Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) Buğday 480 319 5 Arpa 410 250 4 Çeltik 815 1.223 18 Ayçiçeği (Yağlık) Mısır (Dane) 270 330 3 1.310 760 8 Pamuk 540 810 10 Kolza 357 438 7 Karpuz 5600 2.430 82 Nohut 170 220 3 Korunga 780 350 6 Yulaf 290 140 2 Domates (Salçalık) Biber (Sivri) 9.480 1.703 35 4.326 3.155 66 Ürünler Üretim Miktarı (Kg) Sigorta Bedeli (TL) Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) Dolu Paket Don+Dolu Paket Devletin Ödeyeceği Prim Tutarı Desteği (TL) Kayısı 1.790 2.170 64 252 443 Portakal 4.700 2.960 74 133 193 Üzüm (Kurutmalık) 3.060 2.650 53 102 152 Fındık 210 1.260 10 36 51 Şeftali 2.420 2.460 98 218 341 Armut 3.000 4.210 146 352 562 Elma 4.100 3.580 138 266 396 Kiraz 1.020 2.850 135 234 335 Zeytin (Yağlık) 1.000 1.160 14 23 32 Antepfıstığı 220 1.400 31 72 113 Ceviz 320 2.020 32 102 174 Erik 2.090 2.900 137 309 485
SERA SİGORTASI TEMİNAT KAPSAMINDAKİ ÜRÜN VE RİSKLER Kapsam Yüksek Tüneller (Plastik Örtü, Ürün) Riskler (Tehlikeler) Koşullar Dolu, Fırtına, Hortum, Yangın, Heyelan, Deprem, Sel ve Su Baskını, Örtü Altı Kayıt Sistemi ne (ÖKS) kayıtlı olmak, teknik şartlara uygunluk. Yüksek tünel içindeki ürünlerini ve yüksek tünel plastik örtüsünü sigorta ettirmek isteyen üreticiler için Bitkisel Ürün Sigortası, Dolu Prim Fiyat Tablosunda, ürünlerin hassasiyet sınıfına göre tespit edilen prim fiyatı, % 40 indirimli uygulanır. Diğer riskler için, açık alandaki prim fiyatları uygulanır. Tazminat hesaplamalarında ise; bu riskler için Bitkisel Ürün Sigortasında, geçerli olan muafiyet/müşterek sigorta oranları uygulanır.
SERA SİGORTASI TEMİNAT KAPSAMINDAKİ ÜRÜN VE RİSKLER Kapsam Riskler (Tehlikeler) Koşullar Cam ve Plastik Seralar (Konstrüksiyon/İskelet, Örtü Malzemesi, Teknik Donanım ve Ürün) Dolu, Fırtına, Hortum, Yangın, Heyelan, Deprem, Sel ve Su Baskını, Taşıt Çarpması, Kar ve Dolu Ağırlığı Örtü Altı Kayıt Sistemi ne (ÖKS) kayıtlı olmak, teknik şartlara uygunluk.
PRİM ÖRNEKLERİ - 2015 SERA SİGORTASI (FIRTINA, SEL ve SU BASKINI DAHİL) PRİM TUTARI ÖRNEKLERİ (1 da) Unsurlar Sigorta Bedeli (TL) Cam Sera Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) Sigorta Bedeli (TL) Plastik Sera Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) Örtü 18.000 247 3.000 74 Ürün 17.000 205 15.000 172 Konstrüksiyon 20.000 99 15.000 75 Toplam 55.000 551 33.000 321 Örnek prim tutarı hesaplarında 3. risk kategorisi baz alınmıştır.
BÜYÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI TEMİNAT KAPSAMINDAKİ ÜRÜN VE RİSKLER Kapsam Riskler (Tehlikeler) Süt Sığırları ve Mandalar (8. günden itibaren -7 yaşına kadar) ile Erkek Besi Sığırları (8. günden itibaren -3 yaşına kadar) Ölüm Riski. a) Sığır Vebası, Tüberküloz, Brucelloz, Şap ve BSE hastalıkları ile 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu na göre ihbarı mecburi tüm bulaşıcı hastalıklar hariç (Anthrax ve Kuduz teminat kapsamına dahildir) olmak üzere, her türlü hayvan hastalıkları, (Dar Kapsamlı Tarifede, her türlü hayvan hastalığı teminat dışıdır.) b) Gebelik, doğum veya cerrahi müdahale sonucu ölüm, c) Her türlü kaza ile yılan ve böcek sokması, ç) Zehirli çayır otları ve yem e bağlı zehirlenmeler, d) Her türlü doğal afetler ve güneş çarpması, e) Yangın veya infilak sebebiyle meydana gelen ölümler ve mecburi kesimler, f) Tarife ve Talimatlar çerçevesinde yavru atma riski. Koşullar Veteriner Bilgi Sistemi ne (TÜRKVET) kayıtlı olmak.
HAYVAN HAYAT SİGORTASI PRİM ÖRNEKLERİ (2015) BÜYÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI (SÜT SIĞIRLARI ve MANDALAR) PRİM FİYATI ÖRNEKLERİ 1- GENİŞ KAPSAMLI, 1 NO LU TARİFE Hayvan Sayısı (Baş) Bir Hayvanın Sigorta Bedeli (TL) Bir Hayvan İçin Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) 1 6.000 285 2- KISMEN GENİŞ KAPSAMLI, 2 NO LU TARİFE 20 Baş ve üzeri 6.000 178 3-DAR KAPSAMLI (HASTALIKLAR HARİÇ) TARİFE 10 Baş ve üzeri 6.000 23
1- MUAFİYETSİZ TARİFE ERKEK BESİ Hayvan Sayısı Grubu (Baş) BÜYÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI ÖRNEK PRİM TUTARLARI-2015 2- %4 MUAFİYETLİ TARİFE (BESİ SIĞIRLARI ve MANDALARI) Bir Hayvanın Sigorta Bedeli (TL) Bir Hayvan İçin Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) 3 Aylık 6 Aylık 9 Aylık 12 Aylık 5-20 5.000 73 95 118 143 21-100 5.000 70 90 110 135 101-200 5.000 68 85 103 128 201-500 5.000 65 80 95 120 501 ve üzeri 5.000 63 75 88 113 21-100 5.000 30 38 45 63 101-200 5.000 28 35 43 58 201-500 5.000 25 33 40 53 501 ve üzeri 5.000 23 30 38 48 3- DAR KAPSAMLI (HASTALIKLAR HARİÇ) TARİFE 10 Baş ve üzeri 5.000 20
KÜÇÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI TEMİNAT KAPSAMINDAKİ ÜRÜN VE RİSKLER Kapsam Riskler (Tehlikeler) Koşullar Koyun ve Keçi ile Koç ve Tekeler (3. aydan itibaren, 5 yaşına kadar - 5 yaş dahil) Ölüm Riski. a) Koyun ve Keçi Vebası (PPR), Koyun ve Keçi Brucellozu, Şap, Mavi Dil, Koyun-Keçi Çiçeği hastalıkları ile 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu na göre ihbarı mecburi tüm bulaşıcı hayvan hastalıkları hariç (Anthrax ve Kuduz teminat kapsamına dahil) olmak üzere, her türlü hayvan hastalıkları, (Dar Kapsamlı Tarifede, her türlü hayvan hastalığı teminat dışıdır.) b) Gebelik, doğum veya cerrahi müdahale sonucu ölüm, c) Her türlü kaza ile vahşi hayvan saldırısı, yılan ve böcek sokması, ç) Zehirli çayır otları ve yem e bağlı zehirlenmeler, d) Her türlü doğal afetler ve güneş çarpması, e) Yangın veya infilâk sebebiyle meydana gelen ölümler ve mecburi kesimler. Veteriner Bilgi Sistemi ne (TÜRKVET) kayıtlı olmak.
HAYVAN HAYAT SİGORTASI PRİM ÖRNEKLERİ - 2015 KÜÇÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI (KOYUN, KEÇİ - KOÇ ve TEKELER) PRİM FİYATI ÖRNEKLERİ Hayvan Sayısı Grubu Bir Hayvanın Sigorta Bedeli (TL) Bir Hayvan İçin Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) 10 Baş ve üzeri 600 24
KÜMES HAYVANLARI HAYAT SİGORTASI TEMİNAT KAPSAMINDAKİ ÜRÜN VE RİSKLER Kapsam Riskler (Tehlikeler) Koşullar Kapalı Sistemde Üretimi Yapılan Kümes Hayvanları Ölüm Riski. a) İhbarı mecburi kanatlı hayvan hastalıkları hariç, her türlü hastalık, (Dar Kapsamlı Tarifede, her türlü hayvan hastalığı teminat dışıdır.) b) Her türlü kaza ve zehirlenmeler, c) Her türlü doğal afetler, ç) Yangın veya infilak sebebiyle meydana gelen ölümler ve mecburi kesimler. Veteriner Bilgi Sistemi ne (TÜRKVET) kayıtlı olmak ve Biogüvenlik önlemleri ile hijyen kurallarının sağlanmış olması.
SU ÜRÜNLERİ HAYAT SİGORTASI TEMİNAT KAPSAMINDAKİ ÜRÜN VE RİSKLER Kapsam Riskler (Tehlikeler) Koşullar 5 gr ağırlığından itibaren, su ürünleri ölüm riski, Kafes ve ağlarda meydana gelen maddi zararlar Su Ürünleri: a) Her türlü hastalık, b) Yetiştiricinin kontrolü dışındaki kirlenme ve zehirlenmeler, c) Her türlü doğal afetler, ç) Kazalar, d) Predatörler, e) Alg patlaması, nedeniyle meydana gelen ölümler ve fiziksel kayıplar, Kafes ve Ağlar: a) Her türlü doğal afet, kazalar, predatörler, nedeniyle, meydana gelen maddi zararlar, sonucu sigortalının doğrudan doğruya uğradığı maddi zararlar sigorta kapsamındadır. Su Ürünleri Kayıt Sistemi ne (SKS) kayıtlı olmak.
HAYVAN HAYAT SİGORTASI PRİM ÖRNEKLERİ - 2015 KÜMES HAYVANLARI HAYAT SİGORTASI PRİM FİYATI ÖRNEKLERİ 1- GENİŞ KAPSAMLI TARİFE Kategori (Yetiştirme Amacı) Hayvan Sayısı Sigorta Bedeli (TL) Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) Broiler (Etçi Tavuk) 10.000 60.000 330 Yumurta Tavuğu 10.000 110.000 1.265 2- DAR KAPSAMLI (HASTALIKLAR HARİÇ) TARİFE Kategori (Yetiştirme Amacı) Hayvan Sayısı Sigorta Bedeli (TL) Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) Broiler (Etçi Tavuk) 10.000 60.000 135 Yumurta Tavuğu 10.000 110.000 248
HAYVAN HAYAT SİGORTASI PRİM ÖRNEKLERİ - 2015 SU ÜRÜNLERİ HAYAT SİGORTASI PRİM FİYATI ÖRNEKLERİ Toplam Sigorta Bedeli Üzerinden Muafiyet Uygulanan Tarifeler (*) Kapasite (Ton) Sigorta Bedeli (TL) Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) Ürün Risk Kategorileri 1 2 3 Alabalık 100 600.000 9.000 13.500 16.500 Orkinos 100 4.500.000 78.750 90.000 112.500 Kafes ve Ağlar 10 Adet (30 Metre) 600.000 900 1.200 1.500 (*) Muafiyet Oranları, Toplam Sigorta Bedeli üzerinden; Alabalık için %10, Orkinos için %25, Kafes ve Ağlar için %10 dur. Kafes Bazında Muafiyet Uygulaması Yapılan Tarifeler (**) Kapasite (Ton) Sigorta Bedeli (TL) Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) Ürün Risk Kategorileri 1 2 3 Alabalık 100 600.000 10.500 15.000 18.000 Orkinos 100 4.500.000 90.000 101.250 123.750 Kafes ve Ağlar 10 Adet (30 Metre) 600.000 1.200 1.500 1.800 (**) Muafiyet Oranları, Kafes Sigorta Bedeli üzerinden; Alabalık için %20, Orkinos için %30, Kafes ve Ağlar için %20 dir.
ARICILIK (ARILI KOVAN) SİGORTASI TEMİNAT KAPSAMINDAKİ ÜRÜN VE RİSKLER Kapsam Riskler (Tehlikeler) Koşullar TÜRKVET ve Arıcılık Kayıt Sistemine (AKS) kayıtlı olan, plakalı, modern ve aktif (içinde arı olan) kovanlar a) Fırtına b) Hortum c) Yangın ç) Heyelan d) Deprem e) Taşıt çarpması f) Sel ve Su Baskını g) Vahşi Hayvan Saldırısı ğ) Kovanların nakliyesi esnasında; çarpma, çarpışma, devrilme, yanma vb. (Gezginci Arıcılık için geçerlidir). nedenler sonucu, doğrudan doğruya uğradığı zararları Veteriner Bilgi Sistemi ne (TÜRKVET) ve Arıcılık Kayıt Sistemi ne (AKS) kayıtlı olmak.
ARICILIK (ARILI KOVAN) SİGORTASI PRİM ÖRNEKLERİ (2015) ARICILIK (AKTİF ARILI KOVAN) SİGORTASI PRİM FİYATI ÖRNEKLERİ Arıcılık Türü Kovan Sayısı Sigorta Bedeli (TL) Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) Sabit 100 17.500 79 Gezginci 100 17.500 123
SİGORTA BRANŞLARINDA UYGULANAN GENEL İNDİRİMLER İlk defa sigorta ettirilenler için tarife primleri üzerinden % 5 nispetinde başlangıç/hoş geldin indirimi uygulanır. Hasarsız geçen bir dönemi takip eden yılda, tarife primleri üzerinden % 10 nispetinde yenileme/devam indirimi uygulanır. Ayrıca, muafiyet altında kalan hasarlı parsellerde ve seralarda da, Dolu paketi tarife primleri üzerinden, % 5 nispetinde yenileme indirimi uygulanır. (Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Hayat Sigortalarında kademeli olarak, 4 yıl sonunda % 20 ye kadar varan prim indirimi yapılmaktadır). Prim tutarının tamamının peşin ödenmesi durumunda, uygulanacak peşin ödeme prim indirimi % 5 olarak Havuz Yönetim Kurulu Kararı ile kararlaştırılır.
BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTASI İNDİRİMLERİ Tüm branşlarda verilen genel indirimlere ilave olarak, Bitkisel Ürün Sigortasında; Hasar önleyici ve/veya hasar azaltıcı önlemleri alınan ürünlerin prim fiyatlarında, şu indirimler uygulanır: Dolu ağı/filesi örtülen ürünler için dolu ve dolu kalite kaybı teminatı prim fiyatının % 50 si, Don önleme rüzgâr pervaneleri, sisleme ve yağmurlama sistemi kullanılan ürünler için don teminatı prim fiyatının % 25 i oranında prim indirimi uygulanır.
BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTALARINDA MUAFİYET VE MÜŞTEREK SİGORTA ORANLARI - 2015 Teminatlar Ürünler Toplam Sigorta Bedeli Üzerinden Muafiyet Oranı (%) Sigortalının Üzerinde Kalan Müşterek Sigorta Oranı (%) Dolu Tüm ürünler 10 0 Heyelan Tüm ürünler 0 20 Deprem Tüm ürünler 0 20 Fırtına Tüm ürünler 10 20 Hortum Tüm ürünler 10 20 Yangın Tüm ürünler 10 20 Sel ve Su Baskını Tüm ürünler 10 20 Dolu Kalite Kaybı Yaş Meyve, Sebze ve Kesme Çiçekler 10 0 Don Altıntop, Limon, Mandalina, Portakal 10 25 Don Üzüm, Fındık, İncir, Muz, Zeytin, Ahududu, Böğürtlen, Yabanmersini 10 30 Don Antepfıstığı, Avokado, Ayva, Armut, Elma, Dut, Kestane, Kivi, Muşmula, Nar, Trabzonhurması, Yenidünya 10 40 Don Badem, Ceviz, Erik, Kayısı, Kiraz, Nektarin, Şeftali, Vişne 20 40 43
SERA SİGORTASINDA MUAFİYET ORANLARI Her Bir Unsurun Sigorta Bedeli Üzerinden Hasarlarda Sera Unsuru Uygulanacak Muafiyet Oranları (%) Dolu, Fırtına, Hortum, Yangın, Heyelan, Deprem, Sel ve Su Baskını, Taşıt Çarpması, Kar ve Dolu Ağırlığı Cam 2 Örtü Sert Plastik 2 Yumuşak Plastik 10 Ürün 2 İskelet 2 Teknik Donanım 2 Örtü SERA SİGORTASINDA MÜŞTEREK SİGORTA ORANLARI Sera Unsuru Hasarlarda Uygulanacak Müşterek Sigorta Oranları (%) Dolu, Yangın, Heyelan, Deprem, Taşıt Çarpması Fırtına, Hortum, Sel ve Su Baskını, Kar ve Dolu Ağırlığı Cam 10 20 Sert Plastik 10 20 Yumuşak Plastik 20 20 Ürün 10 20 İskelet 10 20 Teknik Donanım 10 20
BÜYÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTALARINDA MUAFİYET VE MÜŞTEREK SİGORTA ORANLARI (2015) POLİÇE TİPİ MUAFİYET ORANI (%) (Toplam Sigorta Bedeli Üzerinden) 1- SÜT SIĞIRLARI, GENİŞ KAPSAMLI, 1 NOLU TARİFE 0 2- SÜT SIĞIRLARI, GENİŞ KAPSAMLI, 2 NOLU TARİFE MÜŞTEREK SİGORTA ORANI (%) Mastitis ve Meme Problemleri, Ayak ve Tırnak Hastalıkları, Genital Hastalıklar ve İnfertilite Problemleri için 30, Diğer Durumlar için 20 Poliçede yer alan hayvan Poliçede yer alan hayvan sayısının % 5 ine kadar olan sayısının % 5 inden fazla olan hasarlarda her bir hayvan için hasarlarda her bir hayvan için Solunum Sistemi Hastalıkları 0 40 50 Sindirim Sistemi Hastalıkları 0 40 50 Meme - Genital Hastalıklar, İnfertilite Problemleri ve Doğuma Bağlı Hastalıklar 0 40 50 Ayak ve Tırnak Hastalıkları 0 40 50 Yavru Atma, Yavru Ölümü 0 Diğer Hastalıklar ve Diğer Riskler 0 30 3- SÜT SIĞIRLARI, DAR KAPSAMLI (HASTALIKLAR HARİÇ) TARİFE 0 15 1- BESİ SIĞIRLARI (MUAFİYETSİZ POLİÇE) 0 20 2- BESİ SIĞIRLARI (% 4 MUAFİYETLİ POLİÇE) 4 20 3- BESİ SIĞIRLARI DAR KAPSAMLI (HASTALIKLAR HARİÇ) TARİFE 0 15
KÜÇÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTALARINDA MUAFİYET VE MÜŞTEREK SİGORTA ORANLARI (2015) POLİÇE TİPİ MUAFİYET ORANI (%) Toplam Sigorta Bedeli Üzerinden KOYUN ve KEÇİLER 2 MÜŞTEREK SİGORTA ORANI (%) Uçurumdan Yuvarlanma ve Kurt Parçalaması 50, Diğerleri 10
KÜMES HAYVANLARI VE SU ÜRÜNLERİ HAYAT SİGORTALARINDA MUAFİYET VE MÜŞTEREK SİGORTA ORANLARI (2015) POLİÇE TİPİ MUAFİYET ORANI ( % ) MÜŞTEREK SİGORTA ORANI ( % ) (Toplam Sigorta Bedeli Üzerinden- Her Bir Kafesin Sigorta Bedeli Üzerinden KÜMES HAYVANLARI (Geniş ve Dar Kapsamlı Tarifeler) 2 20 SU ÜRÜNLERİ (Toplam Sigorta Bedeli Üzerinden Muafiyet Uygulanan Poliçeler İçin), Deniz, Göl Çiftlikleri (Çipura, Levrek, Granyöz, Alabalık- PE Kafeste Üretim) SU ÜRÜNLERİ (Toplam Sigorta Bedeli Üzerinden Muafiyet Uygulanan Poliçeler İçin), Kara Çiftlikleri (Alabalık-Havuzda, Levrek, Çipura Toprak Havuzda Üretim) SU ÜRÜNLERİ (Toplam Sigorta Bedeli Üzerinden Muafiyet Uygulanan Poliçeler İçin), Deniz Çiftlikleri (Sinarit, Sargoz, Kırmızı Bantlı Mercan, Sivriburun Karagöz, Minakop, Antenli Mercan, Mandagöz Mercan, Litrini Mercan, Trança, Mersin Balığı, Diğer ) SU ÜRÜNLERİ (Toplam Sigorta Bedeli Üzerinden Muafiyet Uygulanan Poliçeler İçin), Kafes ve Ağlar SU ÜRÜNLERİ (Toplam Sigorta Bedeli Üzerinden Muafiyet Uygulanan Poliçeler İçin), Orkinos SU ÜRÜNLERİ (Kafes Bazında Muafiyet Uygulaması Yapılan Poliçeler İçin), Orkinos SU ÜRÜNLERİ (Kafes Bazında Muafiyet Uygulaması Yapılan Poliçeler İçin), Deniz Çiftlikleri (Sinarit, Sargoz, Kırmızı Bantlı Mercan, Sivriburun Karagöz, Minakop, Antenli Mercan, Mandagöz Mercan, Litrini Mercan, Trança, Mersin Balığı, Diğer ) SU ÜRÜNLERİ (Kafes Bazında Muafiyet Uygulaması Yapılan Poliçeler İçin), Deniz, Göl Çiftlikleri (Çipura, Levrek, Granyöz, Alabalık-PE Kafeste Üretim) SU ÜRÜNLERİ (Kafes Bazında Muafiyet Uygulaması Yapılan Poliçeler İçin), Kafes ve Ağlar 10 20 25 30 20 20 20 0
BÜYÜKBAŞ VE KÜÇÜKBAŞ HAYVANLARDA SOVTAJ; Sovtaj; Sigortalı hayvanın, herhangi bir nedenle, ölmeden önce kesilmesi veya kestirilmesi ile mecburi kesim hallerinde; etinden, derisinden ve benzeri kısımlarından faydalanılabileceğinin, Eksper raporuna bağlanması durumlarında, bu kısımlara ait bedelin, sovtaj olarak değerlendirilmesi ve ödenecek tazminattan düşülmesidir. Hasarlı hayvanın, derisinin yararlanılabilir olması halinde, sigortalı, deriyi yüzsün ya da yüzmesin, Tarım Sigortaları Havuzunun sorumlu olduğu bedelin en az % 2 si; hasarlı hayvanın etinden yararlanılması halinde ise, Tarım Sigortaları Havuzunun sorumlu olduğu bedelin en az % 30 u sovtaj olarak belirlenir. Ölüm hasarlarında deri bedeli için sovtaj uygulaması yapılmaz. Sigortalı hayvanın, herhangi bir enfeksiyondan kaynaklanmayan genital bozuklukları ile damızlık vasfını yitirmesi gibi nedenlerle, kesime sevk edilmesi halinde, sovtaj bedeli, sigorta bedelinin en az % 50 si olarak hesap edilir.
DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTASI POLİÇE DÜZENLEME İŞ AKIŞ SÜRECİ/ŞEMASI 1 Sigorta Başvurusu ÜRETİCİ - ÇİFTÇİ Poliçenin Üreticiye Teslimi Poliçe Düzenleme SİGORTA ŞİRKETİ ACENTE 4 ÇKS Bilgi Entegrasyonu ve Kontrolü 2 Poliçenin Sisteme Kaydı 3 Poliçe Üretimi SİGORTA ŞİRKETİ ACENTE TARSİM Web Uyg. Sistemden Eksper Görevlendirme SMS Risk İnceleme Bildirimi Onay Risk İnceleme İşlemi
DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ Hasar/Tazminat Ödemeleri; Bitkisel Ürün Sigortalarında; poliçede, üreticinin kendi iradesiyle beyan ettiği hasat tarihinden sonra ve hasat tarihini müteakip, dosyanın ikmalinden sonraki 1 Ay (30 Gün) içerisinde, Hayvan Hayat Sigortalarında ise; dosya ikmal edildikten sonraki, 1 Ay (30 Gün) içerisinde gerçekleştirilir.
HASARLAR NASIL ÖDENMEKTEDİR? 1 2 3 4 ÇİFTLİK HAYVANLARI HAYAT SİGORTALARINDA 1 4 2 3
SON 9 YILLIK UYGULAMA SONUÇLARI
POLİÇE SAYISI (Bin Adet) 1.087 892 744 219 19% 261 18% 307 21% 371 58% 588 27% 20% 22% 12 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
PRİM ÜRETİMİ (Milyon TL) 684 441 499 527 30% 13% 6% 185 138% 64 54% 98 22% 120 54% 4 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
SİGORTA BEDELİ (Milyar TL) 13,9 11,3 9,5 7,0 18% 23% 0,2 1,5 50% 2,2 30% 2,9 37% 4,0 75% 36% 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
ÖDENEN TAZMİNAT TUTARI (Milyon TL) 502 386 210 24% 261 48% 30% 0,9 41 40-3% 122% 89 27% 114 84% 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
TÜRKİYE DE, BRANŞ BAZINDA TARIM SİGORTALARI PRİM ÜRETİMİ (2014) BÜYÜKBAŞ HAYVAN HAYAT 23,5% SERA 4,1% KÜMES HAYVANLARI HAYAT 0,2% SU ÜRÜNLERİ HAYAT 0,5% KÜÇÜKBAŞ HAYVAN HAYAT 4,4% BİTKİSEL ÜRÜNLER 66,8% ARILI KOVAN 0,4%
TARIM SİGORTALARINDA HEDEFİMİZ 1- Uygulamanın, sürdürülebilir ve sağlıklı bir şekilde büyümesi ilkesinden sapmamak şartıyla; ürün, risk ve bölge bazında kapsamı genişletmek, gelişmiş ülkelerde uygulanan, tüm risklere karşı sigorta sistemi olan MPCI (Multiple Peril Crop Insurance) Sistemi ile bitkisel ve hayvansal üretimdeki tüm risklere verilen teminatların kademeli olarak ülkemiz tarım sigortaları modelinde de uygulanmasını sağlamaktır. 2- Tarımsal İzleme ve Bilgi Sistemi (TARBİL) Parsel bazlı tanımlama sistemine TARSİM tarafının entegrasyonu ile parsel bazlı risk haritalarının hazırlanmasına yönelik çalışmalar tamamlanacaktır. Böylece, sadece yüksek riskli parsellerin sigortalanması yerine üreticiler, riski az olan parseller için daha az prim ödeyerek sigorta yaptırabilecek ve sistemde daha rasyonel fiyatlandırma sağlanmış olacaktır. Bu çerçevede, sayısallaştırılması tamamlanan 32,5 milyon parsele sigorta verileri kaydedilecektir. Bunun sonucunda parsel bazlı risk hesaplanması yapılacak ve bu sayede her parsel kendi riski oranında prim ödeyecektir.
TARIM SİGORTALARINDA KAPSAMI GENİŞLETME ÇALIŞMALARIMIZ 1- Asma yaprağının tarım sigortası kapsamına alınması konusunda Farklı Yaprak Alma Uygulamalarının Asma Gelişimine, Üzüm Verimine, Kalitesine ve Yaprakta Sigorta Kapsamına Etkileri Projesi" Denizli, Manisa ve Tokat illerinde yürütülmekte olup, 3 yıl içerinde tamamlanması planlanmaktadır. Proje ile sigorta açısından asma yaprağının uygun sigorta başlangıç ve bitiş tarihleri ile doğru yaprak alma zamanı ve miktarı, üzüm kalitesine etkileri araştırılmaktadır. Proje sonunda üretici açısından önemli bir gelir kaynağı oluşturan asma yaprağı sigorta kapsamına alınabilecektir. 2- Meyve (Kiraz, Nar, İncir vb.), Sebze (Domates vb.) ve Tarla Ürünlerinde (Buğday, Pamuk vb.) üreticilerden gelen yoğun talepler içerisinde yer alan; Aşırı ve Zamansız Yağışın tarım sigortaları kapsamına alınabilmesi için araştırma projeleri hazırlanmaya başlanmıştır. 3- Kuraklığın tarım sigortaları kapsamına alınabilmesi için araştırma projeleri hazırlanmaya başlamıştır. Proje kapsamında kuraklığın sigorta kapsamında olduğu ülkelerdeki uygulamalar yerinde incelenmekte olup, deneyimlerinden yararlanılmaktadır.
İletişim Bilgileri: 7/24 Çağrı Merkezi : 444 82 77 Telefon : 444 08 09 Faks : 0 (216) 322 00 93 Web sitesi: www.tarsim.gov.tr Bilgi Formu ve SMS Bilgi Hattı