YÖNETMELİK. TEHLĠKELĠ VE ÇOK TEHLĠKELĠ SINIFTA YER ALAN ĠġLERDE

13 Temmuz 2013 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 28706 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından: YÖNETMELİK TEHLĠKELĠ VE ÇOK TEHLĠKELĠ SINIFTA YER ALAN ĠġLERDE ÇALIġTIRILACAKLARIN MESLEKĠ EĞĠTĠMLERĠNE DAĠR YÖNETMELĠK Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre belirlenen tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde çalışanların mesleki eğitimlerinin usul ve esaslarını düzenlemektir. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre belirlenen tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan ve ek-1 de belirtilen işleri ve bu işlerde çalışanları kapsar. Dayanak MADDE 3 (1) Bu Yönetmelik, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 17 nci ve 30 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında; a) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını, b) Mesleki eğitim: Örgün veya yaygın eğitim yoluyla bireyleri mesleğe hazırlamak, meslek sahibi olanların mesleklerindeki gelişimlerini ve yeni mesleklere uyumlarını sağlamak amacıyla gerekli bilgi, beceri, tavır ve değer duygularını geliştiren ve bireylerin fiziki, sosyal, kültürel ve ekonomik yeteneklerinin gelişim sürecinin bir plan içerisinde yürütülmesini sağlayan eğitimi, ifade eder. Mesleki eğitim zorunluluğu MADDE 5 (1) Ek-1 deki çizelgede yer alan işlerde çalışacakların, işe alınmadan önce, mesleki eğitime tabi tutulmaları zorunludur. (2) İşyerinde yapılan işler, asıl iş itibariyle tehlikeli ve çok tehlikeli işler kapsamında yer almakla birlikte, çalışanın yaptığı iş ek-1 çizelgede belirtilen işler dışında ise, 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 17 nci maddesi kapsamında mesleki eğitim alma zorunluluğu aranmaz. Mesleki eğitimin belgelendirilmesi MADDE 6 (1) Ek-1 çizelgede yer alan işlerde fiilen çalıştırılacakların, yaptığı işe uygun aşağıda belirtilen belgelerden birisine sahip olmaları zorunludur: a) 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre verilen diploma, bitirme belgesi, yetki belgesi, sertifika, bağımsız işyeri açma belgesi, kalfalık, ustalık ve usta öğreticilik belgelerinden birisi, b) 12/3/2013 tarihli ve 28585 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Aktif İşgücü Hizmetleri Yönetmeliğine göre mesleki eğitim kursları veya mesleki eğitim modülü/kursları ile eşit süreli olmak koşuluyla işbaşı eğitim programları sonucu alınan belgeler, c) Millî Eğitim Bakanlığı veya Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yetkilendirilen kurumlarca verilen operatör belgesi ve sürücü belgesi, ç) 11/7/2002 tarihli ve 24812 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Patlayıcı Madde Ateşleyici Yeterlilik Belgesinin Verilmesi Esas ve Usullerinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik kapsamında alınan ateşleyici yeterlilik belgesi, d) Kuruluş kanunlarında veya ilgili kanunlarca yetkilendirilmiş kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen eğitim faaliyetleri sonucunda verilen belgeler, e) Millî Eğitim Bakanlığının ilgili biriminin onayının alınması şartıyla; kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, eğitim amaçlı faaliyet gösteren vakıf ve dernekler, işçi ve işveren kuruluşları ile bünyelerinde kurulu iktisadi işletmeler, işçi ve işveren kuruluşları tarafından Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş eğitim amaçlı şirketler ve işveren tarafından düzenlenen eğitim faaliyetleri sonucunda verilen belgeler, f) Uluslararası kurum ve kuruluşlardan alınan ve Millî Eğitim Bakanlığı tarafından denkliği sağlanan belgeler, g) 30/12/2008 tarihli ve 27096 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Meslekî Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği kapsamında verilen meslekî yeterlilik belgeleri, (2) Bu Yönetmelik kapsamına giren işlerde 1/1/2013 tarihinden önce işe alındığına dair Sosyal Güvenlik Kurumuna ait kayıtlar esas alınarak 1/1/2013 tarihinden önce çalışmaya başlayanlara Millî Eğitim Bakanlığı ile birinci fıkranın (d) bendinde sayılan kurum ve kuruluşlar arasında yapılacak protokoller çerçevesinde verilecek en az 32

1 Petrol, 2 3 4 5 6 7 8 9 Kükürdün 10 11 12 Kireç 13 14 Fayans, 15 saatlik eğitim modüllerinden geçirilerek alınan eğitimler sonucu düzenlenecek belgelere sahip olanlar bu Yönetmelik kapsamında mesleki eğitim almış olarak kabul edilir. (3) 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre istihdam edilecekler hariç olmak üzere, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacaklar için gerekli olan mesleki eğitim belgeleri kurum ve kuruluşlarca önceden belirlenir ve işe alımlar bu esaslar da göz önünde bulundurularak yapılır. Mesleki eğitim zorunluluğunun denetlenmesi MADDE 7 (1) Ek-1 çizelgede yer alan işlerde çalıştırılacakların yapılan işe uygun mesleki eğitim belgesi olarak diploma, sertifika veya belgelerinin bulunup bulunmadığı hususu, Bakanlık iş müfettişleri tarafından denetlenir. (2) İşverenler, bu Yönetmelik kapsamında yer alan işlerde çalıştırılacakların mesleki eğitim belgelerinin bir örneğini özlük dosyalarında saklamak ve istendiğinde yetkili memurlara göstermek zorundadır. Geçerli sayılan belgeler GEÇĠCĠ MADDE 1 (1) 4857 sayılı İş Kanununun mülga 85 inci maddesi kapsamında 31/5/2009 tarihli ve 27244 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalıştırılacak İşçilerin Mesleki Eğitimlerine Dair Tebliğe göre alınan mesleki eğitim belgeleri bu Yönetmelik kapsamında da geçerli sayılır. Yürürlük MADDE 8 (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 9 (1) Bu Yönetmeliğin 6 ncımaddesinin birinci fıkrasının (a), (c), (e), (f) bentleri ve ikinci fıkrasını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı ile Millî Eğitim Bakanı birlikte, diğer hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür. EK-1 MESLEKĠ EĞĠTĠM ALINACAK ĠġLERE AĠT ÇĠZELGE ARAMA VE SONDAJ İŞLERİ tabii gaz, su, her çeģit maden, maden filizleri ve mineralleri arama ve her çeģit sondaj Petrol, tabii gaz, su ve her çeģit maden ve maden filizleri ve mineralleri ile taģ, toprak, kum ve benzeri maddelerin çıkarılması ve üretimi Petrol, tabii gaz, su, her çeģit maden ve maden filizleri mineralleri ile taģ, toprak, kum ve benzeri maddelerin çıkartılması ile üretimi iģlerinin yapılmasında tamamlayıcı nitelikte olan kırma, yıkama, zenginleģtirme, taģıma, depolama ve benzeri iģler METALURJİ SANAYİİ İLE İLGİLİ İŞLER Metallerin ve metalsilerin filiz ve minerallerden itibaren pirometalurjisel, kimyasal, elektrolitik usullerle üretimi iģleri ve bunlarla ilgili iģler. Metallerin ve metalsilerin eritilmesi, saflaģtırılması, alaģımlarının üretimi ve bu maksatlarla yapılan her çeģit iģler. Metal ve alaģımlarının, metalsi ve alaģımlarının her çeģit döküm ve haddeleme, presleme suretiyle sıcak ve soğuk olarak Ģekillendirilme Font, çelik ve diğer madenlerin ve alaģımlarının eritilip potalara dökülmek sureti ile çeģitli eģyaların imali Metal ve alaģımlarına, metalsi ve alaģımlarına uygulanan ısıl iģlemleri (Tav, su verme ve benzeri iģlemler). eritme yoluyla üretimi, öğütülmesi ambalajı ve depolanması ve bunlarla ilgili iģler. TAŞ VE TOPRAK SANAYİİ İLE İLGİLİ İŞLER TaĢ ocaklarında her çeģit taģın çıkartılması ve iģlenmesi iģleri (Kırma, kesme, taģıma, öğütme, yontma, cilalama ve benzeri iģler). Çimento fabrikalarında ve taģ ocaklarında; dinamitleme, konkasör ve yağcılığı, konkasöre vagon devirme ve monitör havai hat yağcılığı ekskavatör iģleri ile çimento üretiminde kalker stoklanması, kalsinatör, klinker elevatörü, ambalaj, gezer vinç, kaynak, santralde ocakçılık ve külcülük, ocak ve fırın duvarcılığı ve tamirciliği, yükleme ve boģaltma, su kulesi, baca ve boya tamiri, gezer vinç yolları, kanalizasyon ve bakım ve alçı taģının yakılması ve bunları öğütme ve eleme Toprağın piģirilmesi suretiyle imal olunan kiremit, tuğla, ateģ tuğlası, boru, pota, künk ve benzeri inģaat ve mimari malzeme porselen ve seramik imaline ait iģler. Cam, ĢiĢe, optik ve benzeri malzeme fabrika ve imalathanelerinde üretime iliģkin iģler ve bunların iģlenmesine ait iģler.

16 13, 17 Ağır 18 19 20 Demir 21 Demiri 22 Soğuk 23 Altın, 24 KurĢun 25 10 26 27 Muharrik 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 Ham 39 40 41 42 43 44 Aktif 45 46 47 48 Kimyasal 49 Selülozik, 14 ve 15 numaralı bentlerde belirtilen iģlerden fırın iģleri ile silis tozları saçan iģler. METAL VE METALDEN MAMUL EŞYA SANAYİİ İLE İLGİLİ İŞLER saç levhaları bağlama, perçinleme ve presleme iģleri ile kalafat Gemi inģaat ve tamiratında iskele, dikme ve kızak iģleri ile vinçler, iģ iskeleleri, bumbalar, direkler, demir ve zincirler ve benzeri teçhizatlara ait iģler. Ġskeleler, çarpantlar, köprüler, motorlar, makinalar, kazanların imali ve bunların montajı ile iģletilmesi tel ve çubuktan malzeme imalatı iģleri (Çivi, zincir, vida vb. gibi). ısıtıp döverek Ģekillendirme veya presleme suretiyle çeģitli eģya imali demircilik ve her çeģit kaynak iģleri (Oksijen, elektrik, punta ve dikiģ kaynağı iģleri gibi). gümüģ, bakır, pirinç, alüminyum ve benzeri malzemeden eģya imalatı kaynak iģleri, seri ve devamlı lehim kg yi aģan tornacılık, tesviyecilik gibi talaģlı imalat ve taģlama türlü madeni ve fiber optik kablo imali, çelik ve benzeri malzemelerden tel, Ģerit gibi soğuk haddeleme, imali kuvvetle iģleyen tam otomatik soğuk Ģekillendirme tezgahlarında yapılan iģler. Metal yüzeylerde yapılan, mekanik ve kimyasal temizlik iģleri ile elektroliz yolu ile yapılan koruyucu kaplama (Nikelaj, kromaj ve kadmiyum kaplama vb.) sıcak daldırma yolu ile yapılan koruyucu kaplama (KurĢun, kalay, çinko vb.) çeģitli kimyasal maddelerle yapılan diğer koruyucu kaplama (fosfatlama, eloksal vb.) teflon ve emaye AĞAÇ VE BUNLARDAN MAMUL EŞYA SANAYİİ İLE İLGİLİ İŞLER Muharrik kuvvetle çalıģan her türlü bıçaklar ve testereler ile kesici, yontucu, soyucu, delici makinalar ve hızarlarla yapılan iģler. Kurutma iģleri, yapıģtırma iģler, kontraplak, kontrtabla, yonga ağaçtan mamul suni tahta ve pvc yüzey kaplamalı suni tahta imali iģleri ile emprenye YAPI İŞLERİ Bina, duvar, set, baraj, yol, demiryolu, köprü, tünel, metro, her türlü raylı sistem, iskele, liman, marina, dalgakıran, balıkçı barınağı, hava alanı, havai hat, çelik konstrüksiyon yapı kanalizasyon, yağmur suyu drenajı ve her türlü drenaj sistemleri, kanal, kanalet, foseptik, kuyu, havuz, spor tesisleri, her türlü sondaj iģleri, her nevi yer üstü ve yer altı inģaat, su üstü ve su altı inģaatları, her türlü temel inģaatı iģleri (Ankrajlı istinat duvarı, fore kazık yapımı, palplanģlıçalıģmalar vb. ), yıkım iģleri, arazi ölçüm, etüt, araģtırma, her çeģit onarım ve güçlendirme ve benzeri iģler ve bu iģler için gerekli araç, malzeme, sabit tesis ve ekipmanın kullanılması türlü prefabrik yapı elemanı (pabuç, kolon, kiriģ, aģık, mertek gibi) üretimi ve yerinde montajı Çimento ve betondan eģya ve inģaat malzemesi (Bina, karayolu, demiryolu, köprü, baraj ve benzeri üst yapılarla, her türlü alt yapılar ve tünellerde kullanılan elemanlar) imali ve tatbikatı. Beton, asfalt, çimento, alçı ve kireç gibi yapı malzeme ve maddelerinin üretimi, iģlenmesi, bunlardan elde edilen yarı mamul ve mamul ürünlerin hazırlanması ve yerinde uygulanmasına ait iģler. türlü zeminin hafriyatı, yarma ve doldurulma KİMYA SANAYİ İLE İLGİLİ İŞLER Klorür asidi, sülfat asidi, nitrat asidi vb. her çeģit tahriģ edici ve yakıcı asitler ile sodyum ve potasyum hidroksit, amonyak gibi her türlü alkalilerin üretimi ve bunlarla yapılan iģler. Aldehitler, ketonlar, eterler, karbon sülfür, analin, alkoller, solventler, tinerler, triklor-etilen ve benzerleri gibi ve parlayıcı maddelerin imali ve bunlarla yapılan iģler. petrol ve katranların distilasyonu, bitum, madeni yağlar ve her türlü akaryakıt ve rafinasyon Odun ve kömürlerin gazlaģtırılmaları, koklaģtırılmaları ve bunlardan elde edilen bitum, katran gibi ara ve art ürünlerin distilasyonu Doğal gaz, Likit petrol gazı, hava gazı, bio gaz, ve asetilen gazı gibi her türlü gaz üretimi, stoklanması ve arz Asfalt ile dam tecrit maddeleri ve yağlamaya özgü, olup petrol rafinerilerinde elde edilemeyen sıvı ve katı yağların imali türlü patlayıcı madde ve mühimmatın imali, depolanması ve nakli türlü zehirli gazların ve savaģ gazlarının üretimi, kullanılması, depolanması ve nakli kömürlerin, diğer aktif maddelerin ve çeģitli kimyasal maddelerin emprenyasyon türlü patlayıcı maddenin kullanıldığı iģler ile toz ve gaz maskeleri, koruyucu baģlık, elbiseler ile diğer koruyucuların kullanılması zorunluluğu bulunan iģler. Piroteknik malzemesi hazırlama ve imali iģleri (Aydınlatma ve iģaret fiģekleri, havai fiģekler Ģenlik maytapları, tabanca mantarı benzerleri). türlü organik ve anorganik zehirli veya tahriģ edici maddelerle boya ve vernik imali ve bunlardan meydana gelen zehirli ve tahriģ edici boyaların kullanılması gübrelerin üretimi ve depolanması sentetik ve her çeģit boya imali

50 Sellüloit 51 Ensektisit, 52 Flor, 53 Organik 54 Ġnsan 55 Akümülatör 56 UyuĢturucu 57 Bitkisel 58 Tabakhaneler 59 Tüylü 60 Ham 61 62 Plastik 63 Çırçır 64 65 66 Suni 67 68 Kağıt 69 Selüloz 70 71 72 73 Ġmalathane 74 Buhar, 75 Elektriğin 76 77 Araçsız 78 El 79 80 81 82 83 Tarım 84 85 86 Asbest imali ve lak nitrosellülozu ile yapılan çeģitli kimyasal maddelerin imali rodentisit ve tarımsal mücadele ilaçları hazırlanması, üretimi ve depolanması klor, brom, iyot üretimi ve bunların zarar verici türevlerinin imali ve anorganik pigmentlerin imali sağlığına zarar verici kimyasal maddelerin üretimi, yükleme, boģaltma ve nakli imali ve seri olarak akümülatörlerin bakım ve Ģarj maddelerin imali ve hayvansal yağların üretimi ve bunlardan yapılan maddelerin imaline iliģkin iģler. ile her çeģit deri fabrika ve imalathanelerinde tabaklama, nakil ve depolama olarak kullanılacak derileri hazırlama kürkleri iģleme ve boyama Kauçuk ve lastik sanayiinde, lastik hamurunun hazırlanmasından her çeģit ĢekillendirilmiĢ mamul yapımına kadar bütün iģler. maddelerin Ģekillendirilmesi ve plastik eģya imali İPLİK, DOKUMA VE GİYİM SANAYİ İLE İLGİLİ İŞLER fabrikalarındaki iģler. Pamuk,keten,yün ipek ve benzerleriyle bunların döküntülerinin hallaç haģıl, tarak, presleme ve kolalama türlü ilkel ve mamul maddelerin temizlenmesi, boyanması, gazlanması, ağartılması, basılması ve hazır hale getirilmesi ipek imalinde hazırlama ve üretme Linolyum ve diğer sert satıhta zemin döģemeleri, suni deri (Plastik hariç muģamba ve kaplanmıģ kumaģlar, hasır, lif ve sair keçeler, paspaslar ve her türlü elyaftan vatka ve koltukçuluk malzemesi imali iģleri), bu ürünlerin döküntü ve paçavralarının elyaf haline getirilmesi KAĞIT VE SELÜLOZ SANAYİİ İLE İLGİLİ İŞLER hamuru ve odun hamuru üretimi üretimi Kağıt ve selüloz üretiminde klor, hipoklorit, kükürt dioksit, hiposulfit gibi tahriģ edici ve zararlı maddelerin üretimi ile çözeltilerinin hazırlanması, kullanılması ve geri kazanılması GIDA SANAYİİ İLE İLGİLİ İŞLER türlü canlı hayvanın kesilmesi, iģlenmesi, ambalajlanması, sakatat tesislerindeki iģler. Deniz ve göl tuzlalarıyla kaya tuzu iģletmelerinde yapılan üretim, rafine, ambalajlama, doldurma ve taģıma TÜTÜN SANAYİİ İLE İLGİLİ İŞLER ve depolardaki aktarma ENERJİ ÜRETİMİ, NAKLİ VE DAĞITIMI İLE İLGİLİ İŞLER gaz ve sair muharrik kuvvet üretimiyle ilgili iģler. üretimi, nakli ve dağıtımı iģleri, elektrik bakım ve onarım Hareket halinde bulunan makine, motor ve aksamı ile transmisyon tertibatının yağlanması, tamiri ve temizlenmesi gibi iģler. NAKLİYE BENZERİ İŞLER olarak yirmi beģ kilodan yukarı ağırlık taģıma, boģaltma ve yükleme arabası gibi araçlarla elli kilodan yukarı ağırlık taģıma, boģaltma ve yükleme Üç ve dört tekerlekli ve pedallı arabalarla altmıģ kilodan yukarı ağırlık taģıma, boģaltma ve yükleme En çok %10 rampalı yerlerde vagonetlerle üç yüz kilodan yukarı ağırlık taģıma, boģaltma ve yükleme Gaz, petrol, su ve benzeri maddelerin her çeģit boru vasıtasıyla taģınması ve bu nakil hatlarında yapılan bakım, onarım, tamirat ve benzeri iģler. TARIM VE HAYVANCILIK ĠġLERĠ Denizlerde göllerde ve nehirlerde balık ve diğer hayvanların ve bitkilerin avlanması, toplanması, üretilmesi, (bunlardan elde edilecek ürün ve yan ürünler) ve dalyan ilaçları kullanımı iģleri ARDİYE VE ANTREPOCULUK Ardiyeler, antrepolar, umumi mağazalar ve iskelelerde yapılan her türlü ambarlama, depolama, yükleme ve boģaltma HABERLEŞME Posta, telefon, telgraf, telsiz, radyo, televizyon gibi iletiģim araçları için yapılan her türlü yapım, bakım, onarım ve alt yapı ÇEŞİTLİ İŞLER tozları ile yapılan her çeģit imalat ile (Dam tecrit malzemesi, çimento ve asbest esaslı borular,

87 Sünger 88 Süngerleri 89 Ġtfaiye 90 Ocakçılık, 91 Kanalizasyon 92 93 Bataklık 94 95 96 97 Hayvan 98 Kemik, 99 Metalden 100 Deri 101 Makinesiz 102 Yüzer 103 Hava 104 Uçaklarda 105 Kara, 106 107 Matbaacılık 108 109 kauçuklu ve plastikli yer döģemeleri imali, çeģitli sanayi ürünleri, kiģisel koruyucular gibi) asbest hamuru hazırlama ve Ģekillendirme avcılığı temizleme, yıkama, beyazlatma ve boyama ateģçilik iģleri ile ocak ve baca temizleme ve foseptik türlü çöp ve atık maddeler (toplanması, taģınması, depolanması, iģlenmesi, yok edilmesi vb.) ile ilgili iģler. kurutma, su altı ve toprak altı iģleri ile suya girilerek yapılan her türlü iģler. Radyoloji iģleri ile radyum ve radyo aktif maddelerle ve radyasyon yayan her türlü cihazla (ÇeĢitli röntgen, manyetik rezonans ve benzeri elektronik cihazlar) çalıģılan iģler. VahĢi veya zehirli hayvan bulunduran bahçelerdeki ve hayvan terbiyesi yapılan yerlerdeki her türlü iģler. türlü mürekkep imali tahniti boynuz, tırnak ve hayvan kanı ile ilgili üretim matbaa harfi imali ve kliģe imali sanayiinde mamul derilere yüz ve fantezi fason yapma ve derileri perdahlama deniz nakil araçlarında (Mavna, Ģat ve benzerleri) yapılan bütün iģler. vinç ve taraklarda yapılan iģler. alanlarındaki uçuģa hazırlık iģleri ile yer hizmetleri ve bakım yapılan bütün iģler ve uçaklarla yapılan ilaçlama ve yangın söndürme demiryolu, deniz ve göl taģıt araçları için bakım, ikmal, onarım ve park yerlerinde yapılan iģler. türlü siloculuk iģleri ( türlü basım iģleri) türlü katı ve sıvı ara ürün ve nihai ürünlerin ambalajlanması, paketlenmesi ve dolumu Deri, suni deri, plastik, ağaç ve diğer malzemelerden mamul her türlü ayakkabı, terlik ve benzerleri imalat