Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bilgisayar Ağları Dersi Lab. 2 İçerik IP ICMP MAC Tracert 1
IP Protokolü Ağ katmanı paketlerin kaynaktan hedefe ulaşmasından sorumludur. Internet'te kullanılan ağ katmanı protokolüne İnternet Protokolü veya daha yaygın olarak IP Protokolü denir. IP Protokolü IP protokolü, adresleme (IP adresi) ve paket yönlendirme olmak üzere iki temel işlev gerçekleştirir. IP protokolü, TCP, UDP ve ICMP gibi çeşitli üst katman protokolleri için veri taşıyabilir. 2
ICMP Protokolü ICMP, Internet'te ağ yönetimi için temel protokollerden biridir. Ağ cihazlarının işletim sistemleri tarafından, talep edilen bir hizmetin mevcut olmadığını veya bir ana makineye ya da yönlendiriciye ulaşılamadığını belirten hata iletileri göndermek için kullanılır. ICMP Protokolü ICMP bir IP ağı içerisinde IP datagramların iletimi ile ilgili sorunların belirlenmesi için kullanılan bir protokoldür. Ping istemci arayüzü ile kolaylıkla ping atılabilir ve uçtan uca işlevsel bir IP yolunun olup olmadığı tespit edilebilir. 3
Komut ekranından ping n 10 www.ust.hk komutunu çalıştırınız. Şekil 1. Kaynak ve hedef IP adresleri nelerdir? (Kaynak IP: 192.168.1.4), (Hedef IP: 143.89.14.2) Neden ICMP paketlerinin kaynak ve hedef port numaraları yoktur? ICMP paketleri, uygulama katmanı işlemleri arasında değil, ana bilgisayarlar ve yönlendiriciler arasında ağ katmanı bilgisini iletmek üzere tasarlandığı için kaynak ve hedef port numaralarına sahip değildir. 4
http://whatismyipaddress.com/tr/ip-im adresinden ve komut satırından (ipconfig) ya da powershell (Gip) den ip adresinizi sorgulayın. IP adresleri farklı mı? Büyük bir ağ içindeyseniz, bilgisayarınıza harici IP adresi atanır. Bununla birlikte, bilgisayarınız bir yönlendiriciye bağlanırsa, bilgisayarın büyük olasılıkla 192.168.1.100 gibi bir dahili IP adresi alacağı ve yönlendiricinizin harici IP adresi alacağı olacaktır. http://whatismyipaddress.com/tr/ip-im adresi ISP nizin size sağladığı IP adresini göstermektedir. Bu adres dünyadaki tüm kullanıcılar tarafından görülebilen veya engellenebilen IP adresinizdir. Doğrudan ISP'nize bağlanmadığınız sürece (yönlendirici ve kablosuz ağ olmadığı sürece) ipconfig de görünen adresiniz dış IP niz olur. Ancak bu durum günümüzde mümkün değildir. 5
Şekil 2. ICMP Echo Request mesajı Ana bilgisayarımız tarafından gönderilen ping istek paketlerinden birini inceleyelim. ICMP türü ve kod numaraları nedir? ICMP paketinde başka alanlar var mı? Checksum, sequence number and identifier alanları kaç bayttır? 6
ICMP türü 8, kod numarası 0'dır. ICMP paketi checksum, identifier, sequence number ve data alanlarına sahiptir. Checksum, sequence number and identifier alanlarının her biri iki bayttır. Şekil 3. ICMP Echo reply mesajı 7
Şekil 3 de görülen ICMP Echo reply mesajında, ping cevap paketini inceleyelim. ICMP türü ve kod numaraları nedir? ICMP paketinde başka alanlar var mıdır? Checksum, sequence number and identifier alanları kaç bayttır? ICMP türü 0, kod numarası 0 dır. ICMP paketi checksum, identifier, sequence number ve data alanlarına sahiptir. Checksum, sequence number and identifier alanlarının her biri iki bayttır. 8
ICMP Protokolü- ping-trace-1 http://w3.gazi.edu.tr/~anilutku/ping-trace-1.pcap dosyasını indiriniz. Kaynak host IP adresini bulunuz. (142.104.115.34) Hedef host IP adresini bulunuz. (142.104.96.10) Ortalama RTT süresini hesaplayınız. ICMP istek mesaj türü ve kodunu bulunuz. ICMP cevap mesaj türü ve kodunu bulunuz. ICMP mesajlarındaki checksum, sequence number değerlerini bulunuz. MAC Adresi MAC adresi, (Media Access Control) bir bilgisayar ağında, bir cihazın ağ donanımını tanımaya yarar. MAC Adresi (Fiziksel Adres, Donanım Adresi), ağ donanımının tanımlanmasını sağlar. MAC adresi, bilgisayarın ethernet kartına üretici tarafından kodlanan bir bilgidir. 9
MAC Adresi MAC adresini öğrenmek için komut istemi penceresine ipconfig /all veya ipconfig -all komutu çalıştırılır. Bu komut bilgisayardaki ağ adaptörlerinin (wireless, yerel ağ bağlantısı vb.) listelenmesini sağlayacaktır. Listede ilgili ethernet bağdaştırıcısının altında Fiziksel Adres (Physical Address) etiketli on iki haneli karakter dizisi o bağdaştırıcının MAC adresidir. MAC Adresi Mac adresini öğrenmek için izlenilebilecek ikinci yol ise "getmac" komutunu çalışmaktır. 10
MAC Adresi http://w3.gazi.edu.tr/~anilutku/ethernet-trace-1.pcap dosyasını indiriniz. ethernet-trace-1 dosyasındaki HTTP GET mesajı için aşağıdakiler yapılacaktır: - İstemci bilgisayarın 48-bit MAC adresini bulunuz. - Hedef bilgisayarın 48-bit MAC adresini bulunuz. - HTTP cevap mesajı içindeki hedef MAC adresini bulunuz. Tracert komutu Network TCP/IP içinde kullanılan bir sorgulama komutudur. Bu komut ile gönderilen üç paketin hangi ağ geçitlerinden geçtiği takip edilir ve bu yolla bir paketin uç noktaya hangi yolları izleyerek gittiği görülür. Komut satırına tracert hostname yazılarak çalıştırılmaktadır. 11
Tracert komutu tracert www.inria.fr komutunu çalıştırınız. Tracert komutu tracert www.inria.fr komutu ile Fransa da bulunan bir Bilgisayar Bilimleri Araştırma Enstitüsü nün sayfasına ulaşırken izlenilen yol görülmektedir. tracert www.hurriyet.com komutunu çalıştırınız. 12
Tracert komutu Görüldüğü gibi her bir satır bir düğüm (hop) numarasına aittir. Her bir düğüme 3 deneme yollanmaktadır. RTT (Round Trip Time) değeri milisaniye cinsindendir ve yanıt alınamadığı zaman RTT * ile gösterilmektedir. RTT, bir ileti veya bilgi paketinin bir kaynaktan gidip karşı taraftan geri gelmesine geçen kadar süredir. Burada kaynak iletişimi başlatan bir bilgisayar, varış noktası ise yine bir bilgisayar ya da iletiye cevap veren bir sistemdir. Tracert komutu ping www.milliyet.com komutunu çalıştırınız ve ortalama RTT süresini belirleyiniz. 13
Tracert komutu ARP nedir? IP adresi bilinen cihazın fiziksel adresinin ( 12 bitlik MAC adresinin) öğrenilmesini sağlayan protokole Adres Çözümleme Protokolü (Address Resolution Protocol) denir. Tracert komutu http://w3.gazi.edu.tr/~anilutku/tracert-trace-2.pcap dosyasını indiriniz. Kaynak host IP adresini bulunuz. Hedef host IP adresini bulunuz. Kaynak ve hedef arasındaki router sayısını bulunuz. Kaynak host ile her bir router arasındaki ortalama RTT süresini bulunuz. 14