ELHAMDÜLİLLAH. ELHAMDÜLİLLAH. ELHAMDÜLİLAHİ RABBİL ÂLEMİN. VESSALATÜ VESSELAMÜ ÂLA RASÜLİNA MUHAMMEDİN VE ÂLA ALİHİ VE SAHBİHİ ECMAÎN. KADİR GECESİ Maddi ve manevi pek çok hikmet ve rahmeti, bereket ve mağfireti bünyesinde barındıran, Ramazan ayında yer alan, Yüce Yaratan ın insanlığa kurtuluş çağrısı Kur an ın indirilmeye başlandığı, esenlik ve güvenliğin her tarafa yayıldığı, sema kapılarının açıldığı, dua ve tövbelerin kabul edildiği kutlu gece olan Leyle-i Kadir Rabbimizin bizlere sunduğu sayısız nimetlerin farkında olma zamanıdır. Bu gece, çok şerefli ve müstesna bir gece olduğundan müstakil bir sure ile şerefi yükseltilmiş, Kur'an-ı Kerim in 97.suresi buna tahsis edilmiştir. Yüce Allah şöyle buyuruyor: 1. "Doğrusu, Biz, onu (Kur'an'ı) Kadir gecesinde indirdik. 2. Kadir gecesinin ne olduğunu bilir misin? 3. Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır. 4.Melekler ve Ruh (Cebrail) o gecede Rablerinin izniyle her türlü iş için inerler. 5. O gece, tan yerinin ağarmasına kadar bir esenliktir." 1
KADİR SÜRESİNİN FAZİLETLERİ Hz. Ali(ra) dan rivayetle bir hadiste; Bir kimse İnna enzelnahü fi leyletil kadri sûresini okursa, Allah(cc) onun kabrinden Cennette iki kapı açar, okuduğu her ayete, İncilin hepsini okuyanın sevabı verilir. Hasan Bin Ali(ra) dan rivayetle: Bir kimse İnna enzelnahü yü farzlardan bir farzda okursa; bir münadi; Ey Allah(cc) ın kulu! Geçmiş günahların bağışlandı, yeniden amele başla diye seslenir. Başka bir Hadis-i Şerifte: Kadir Suresi ni okuyana, Ramazan-ı Şerifte oruç tutan ve Kadir Gecesi ni ihya eden kişinin sevabı verilir. Kim Kadir Suresi ni 100 (yüz) kerre okursa; Allah(cc) onun kalbine İsmi A zam ı yerleştirir, o kulun istediği herşeyi Allah(cc) verir. Kim abdest esnasında kadr suresini okursa, Allah(cc) onun 50 senelik günahlarını affeder. (Hazinet ül Esrar Ganimetül Ebrar) Kim bu süreyi Cuma günü 1000 (bin) kerre okursa; rüyasında Muhammed(as) ı görmeden ölmez. (Tefsiri Hanefi, Ruhulbeyan ve Hazinet ül Esrardan özetle) KADİR GECESİNİN FAZİLETLERİ Peygamber Efendimiz(asv) faziletine inanarak ve sevabını da yalnız Allah(cc) tan umarak Kadir gecesini güzel amellerle geçirenlerin geçmiş günahlarının bağışlanacağını buyurmuşlardır. Bu gecenin bin aydan (83 sene, 4 ay) daha hayırlı olması, bizim için Allah'ın büyük bir lütfudur. Peygamberimiz(asv), Ramazanın son on gününde, her zamankinden daha fazla ibadet eder, aile fertlerini de ibadet için uyandırırdı. 2
Konu ile ilgili rivayetler arasında; Kadir gecesinin, İmam Malik e göre son on gün, İmam Şafii ise 21. gecesi, Hz Aişe(ra) 29. Gecesi gibi değişik rivayetler vardır. olduğunu söylemiştir. Ramazanın son on gününde, sayıları tek olan gecelerin içinde olduğu belirtilmiştir. Bu tek sayılı gecelerden de 27. gecede olduğu rivayeti tercih edilmiş ve asırlardan beri mü'minlerce kutlana gelmiştir. İnsanlara dünya ve ahirette mutlu olmanın yollarını gösteren, beşeriyyeti karanlıklardan çıkarıp aydınlığa kavuşturan dinimizin kutsal kitabı Kur'an-ı Kerim Ramazan ayında, Kadir gecesinde inmiştir. Cebrail(as)'in diğer meleklerle bu gece yeryüzüne inerek Allah(cc)'a ibadet eden kulları selâmlamaları ve bu gecenin tan yeri ağarana kadar selâm ve esenlik olması da ilâhî rahmetin çok güzel bir tecellisidir. Melekler şöyle söylerler. Geliniz yeryüzüne gidelim, Allah(cc) katında bizim tesbih sesimizden daha sevimli olan bir ses işitelim. Bu şunun içindir: Tesbih edenlerin, yüksek sesle tesbih okumasında itaatkârların halini izhar (ortaya çıkarma) vardır. Âsîlerin inlemesinde ise; Allah-ü Tealâ nın mağfiret ediciliğini izhar vardır. İbn-i Abbas(ra) dan rivayet olunduğuna göre: Kadir Gecesi olduğu zaman Allah-ü Tealâ, Cebrail(as) a Sidre-i Münteha sakinlerinden yetmişbin melekle beraber yeryüzüne inmelerini emreder. Yanlarında nurdan sancaklar olduğu halde inerler. Cebrail(as) ve melekler sancaklarını dört yere dikerler. Kâ be-i Muazzama nın yanına, Ravza-i Mutahhara nın yanına, Beyti Makdis e, Tûr-i Sina Mescidi ne. Cebrail(as) dağılmalarını söyler. İçinde mümin bulunan her eve, her odaya, her binaya, her gemiye girerler. Orada tesbih ederler, takdis ederler, tevhid (lâ ilâhe illallah) okurlar, Ümmeti Muhammed için istiğfar ederler. Ancak içinde köpek olan, hınzır olan, haramdan dolayı cünüb olan, canlı varlık resmi olan yerlere girmezler. Tan yeri ağarınca semaya geri dönerler. Dünya semasındaki melekler onları karşılayıp: Nereden geldiklerini sorarlar. Onlar: Bu gece Ümmet-i Muhammed için Kadir Gecesiydi. Bu sebeple dünyaya inmiştik. derler. 3
Dünya semasındaki melekler: Allah-ü Tealâ Ümmeti Muhammed in ihtiyaçlarını ne yaptı? Cebrail(as): Allah(cc) onlara rahmet nazarı ile baktı ve kendilerini affetti. Ancak şu 4 zümre hariç. (Efendimiz(asv) e bu 4 zümrenin kimler olduğu sorulduğunda; 1- Devamlı şarap(alkol) içen. 2- Ana babaya asi gelen. 3- Akrabalara gidişi gelişi kesen. Akrabalık bağlarını koparan. 4- Bidat ehli olup, İslam cemaatini ve ümmetini terk edip onlardan ayrılan.) Bunun üzerine melekler Allah-u Tealâ nın Ümmet-i Muhammed i mağfiret etmesinden ve onlardan râzı olmasından dolayı yüksek sesle tesbih ederler, hamd-ü senada bulunurlar. Sonra onları ikinci kat semaya uğurlarlar. Bu hal böylece yedinci kat semaya ve Sidre-i Münteha ya kadar devam eder. Sidre-i Münteha da aynı konuşmalar cereyan eder. Oradaki melekler yüksek sesle tesbihte bulununca Cennet-ül Me va, Cennet-ün Naim, Cennet-ül Adn, Cennet-ül Firdevs ve Arş-ı A lâ bu tesbihi duyarlar. Arşı A lâ da Ümmet-i Muhammed e verilen bu ni metten dolayı sevinerek yüksek sesle tesbih eder. Allah-u Tealâ: Arşım, doğru söyledin. Benim katımda Ümmet-i Muhammed için gözlerin görmediği, kulakların işitmediği ve hiçbir beşerin kalbine gelmeyen ni metler vardır, buyurur. Kadir Gecesi, tan yeri ağardığında semaya ilk çıkan Hz. Cebrail dir. Sonra melekleri teker teker çağırır. Tamamı çıkınca güneş ile dünya seması arasında dururlar. Mü minlere, hususiyle; sevabını Allah tan umarak Ramazan ayı orucunu tutanlara istiğfar ile dua ve zikirle meşgul olurlar. Akşam olunca dünya semasına girip halka halka otururlar. Semadaki melekler gelip şahıs şahıs herkesi sorarlar. Falanca ne yapıyor? Onu nasıl buldunuz? derler. Melekler: Geçen sene onu ibadet ederken görmüştük, bu sene ise bid atlere düşmüş. Falanca ise geçen sene bid atler içindeydi; bu sene ibadet ederken bulduk. diye karşılık verirler. Melekler birinci için dua etmezler, ikinci için dua ederler. Falanı Kur an okurken, falanı rükû ederken, falanı secde 4
ederken bulduk. derler. Böylece ikinci kat semaya çıkarlar. Sidre-i Münteha ya kadar her semada aynı konuşmalar cereyan eder. Sidre-i Münteha: Ey bende sakin olan melekler! İnsanların hâllerini bana anlatın. Zira sizin üzerinizde benim hakkım vardır ve ben Allah(cc) ı sevenleri severim. Melekler, isimleriyle, baba isimleriyle, şahıs şahıs herkesin durumunu haber verirler. Bu haber Cennet e ulaşır. Cennet: Allah ım! Onları acele bana gönder. diye dua eder. Melekler de: Amin. derler. (Tefsir-i Kebir den özet) Kadir Gecesinde semavâtın kapıları açılır. Allah-u Tealâ o gece namaz kılan mü minlerin her secdesi için Cennette bir ağaç halk eder ki, atlı bir kişi gölgesinde yüzsene yolculuk yapar da, o mesafeyi katedemez. Her rükû için Cennet te, inci, yakut ve zebercedden yapılmış bir ev inşa ettirir. Her tesbih için deve büyüklüğünde bir kuş yaratır. Her ayet için Cennet taçlarından bir taç, her celse (oturuş) için Cennet bahçelerinde bir bahçe yaratır. Her tekbir için derecesini yükseltir. Her teşehhüd için Cennette bir oda verir. Sabah fecir doğduğunda Allah-u Tealâ hatıra gelmeyecek kadar, kerametler ve dereceler verir. Onlar için Cennet te canların çektiği, gözlerin lezzet aldığı şeyler vardır ve onlar orada ebedidir. Peygamber Efendimiz(asv) şöyle buyuruyor: "Kim ki faziletine inanarak ve mükâfatını Allah(cc)'tan bekleyerek Kadir gecesini ibadetle geçirirse geçmiş günahları bağışlanır." Hiç şüphesiz Kadir gecesine yetişmek mü'minler için büyük bir mutluluk olduğu gibi, en iyi şekilde değerlendirilmesi gereken bir fırsattır. Bu geceyi, namaz kılmak, Kur'an okumak, dua etmek, tevbe ve istiğfarda bulunmak suretiyle ihya etmeliyiz. Namaz borcu olanların hiç olmazsa bir gün bir gecelik kaza namazı kılmaları, böyle bir borcu olmayanların ise nafile namaz kılmaları uygun olur. Peygamberimiz(asv) in saygı değer eşi Hz.Aişe(ra) diyor ki: "Peygamberimize: - Ey Allah'ın Rasûlü! Kadir gecesine rastlarsam nasıl dua edeyim" diye sordum. Peygamberimiz(asv): "Allahım! Sen affedicisin, affetmeyi seversin, beni de affet" diye dua et" buyurdu. 5
Kadir Gecesi nin Alâmetleri: Bu gece, hava berrak(açık ve rahat), safi, sakin, ılıman(ne soğuk, ne sıcak) olur. Sanki bu gecede yüksek ve parlak bir ay vardır. Sabaha kadar yıldızlar kaymaz. Denizlerin suyu bir an için tatlılaşır. Bu gecenin sabahında güneş her zaman ki gibi parlak olmaz(biraz donuk). Sebebi meleklerin inip çıkmasıdır. O gece bütün ağaçlar secdeye kapanır. Köpek uluması duyulmaz. Arştan yeryüzüne kadar alem gibi bir nur iner. Bu nurun ne olduğu hakkında birkaç görüş vardır. Bu nur Tûba ağacının nurudur. Aslı Muhammed(asv) ın köşkünde olup, dalları ümmetinin köşklerinde, aydınlığı ise dünyadaki her müminin evindedir. Veya ibadetlerin nurudur. Bazılarına göre Rahmet nurudur. Yahut meleklerin kanatlarının nurudur. Şeyh Ebul Haseni Cürcani: Ben bülûğa erdiğim günden itibaren Kadir Gecesini hiç kaçırmadım, bilerek ihya ettim.demiş ve nasıl bulduğunu şöyle anlatmıştır: Ramazan-ı Şerif Pazar günü girerse; Kadir Gecesi 29. Gecedir. Ramazan-ı Şerif Pazartesi günü girerse; Kadir Gecesi 21. Gecedir. Ramazan-ı Şerif Salı günü girerse; Kadir Gecesi 27. Gecedir. Ramazan-ı Şerif Çarşamba günü girerse; Kadir Gecesi 19. Gecedir. Ramazan-ı Şerif Perşembe günü girerse; Kadir Gecesi 25. Gecedir. Ramazan-ı Şerif Cuma günü girerse; Kadir Gecesi 17. Gecedir. Ramazan-ı Şerif Cumartesi günü girerse; Kadir Gecesi 23.Gecedir. (Tefsir-i Hanefi) En doğrusunu Rabbim bilir. BU GECE, DÖRT YERE, DÖRT SANCAK DİKİLİR: 1- Peygamberimiz in Kabri üzerine. 2- Beyt-i Mukaddes e. 3- Mescid-i Haram a. 4- Tûr-i Sina ya (Ğaliye). 6
Hz. Ömer(ra) şöyle demiştir: Cenab-ı Hakk bir hikmetten dolayı bazı şeyleri gizlemiştir. Bunlardan bir tanesi Kadir gecesidir. İnsanlar, Kadir Gecesi ne kavuşabilmek için Ramazan ayının bütün gecelerini ibadetle değerlendirsinler diye. Gaflet ehli olanlar o gecenin kıymetini bilmezler de; sabaha kadar uyurlar, buyurmuşlardır. Hz. Aişe(ra) rivayet olunduğuna göre Peygamberimiz(asv): Ya Aişe(ra)! Bu gece Rab bimin bana verdiği gece; yani Kadir Gecesi dir. buyurdu ve kalkıp namaza başladı. Bazen ağlıyor, bazen gülüyordu. Derken evden üç nur yükseldi. Peygamberimiz(asv) e bu nurların ne olduğunu sordum. Buyurdu ki: - Birinci nur, Rab bimden ümmetim içindir. Rab bim bana ümmetimin üçte birini bağışladı. İkinci nurun yükselmesiyle üçte ikisini bağışladı. Üçüncü nurun yükselmesiyle de ümmetimin tamamını bağışladı. Nurlar bunun alametidir. Şüphe yok ki bu gece; uzun seneler ibadet etmekten daha hayırlıdır. Kadir gecesinde kılınan her rekât, İsmail(as) evlâdından bir köle azat etmek gibi, her tesbih, meleklerin tesbihi gibi, okunan her ayet gaza gibi, her tekbir ise makbûl bir hac gibidir. Enes(ra) dan rivayet olunduğuna göre, Peygamberimiz şöyle buyurdular: Kadir gecesinde iki rekat namaz kılamayıp, üzerlerinde azıkları olduğu halde dörtbin adam bulunan, dörtbin deveyi Kâbe ye bağışlamak. Allah ın kendilerine şehidlik nasip edeceği dörtbin gaziyi ata binmiş, silâh kuşanmış oldukları halde techiz etmek. Dörtbin ümmiye Kur an-ı Kerim, Tevrat, İncil, Zebur ve diğer peygamberlere indirilen sahifeleri okutmak. Dört bin rekat namaz kılmak, ve bunlara muadil olacak, mescit inşa etmek, imar etmek, öbek öbek yığılmış altın ve gümüşler infak etmek, dulları giydirmek, yetimlere lütufta bulunmak, miskinleri doyurmak ve benzeri ibadetleri yapmak, bütün bunlar benim olmakla beraber, bin aydan daha hayırlı olan bu mübarek Kadir Gecesi nde iki rekat namaz kılamamış olmak, beni sevindirmez, (üzer). 7
Kadir Gecesi hakikaten bir rahmettir. Çünkü her peygamber vefat edince vahiy kesilmiş, kendisine vahiy meleği gelecek bir halifesi de geride kalmamıştır. Allah-ü Tealâ Peygamberimiz(asv) e şöyle demiş oluyor: Ya Muhammed(asv)! Ben sana ve ümmetine diğer peygamberlere yaptığım muameleyi yapmayacağım. Senin ruhunu aldığımda, ümmetine her sene bir gece tahsis edeceğim ki, o gece; Kadir Gecesi dir. Fazl-ı keremimle, rahmetimle, Cibril i onlara göndereceğim. O sana halife olarak gecenin başlangıcından tan yerinin ağarmasına kadar, doğuda ve batıda her Müslüman a benim selâmımı ulaştırır. İşte Kadir Gecesi nin rahmet olması budur. Leyletülkadr de (Arapça yazılışı ile) Lâmların tekrarını saymazsak yedi harf vardır. Allah-ü Tealâ sanki şöyle söylüyor; Kulumun yedi a zâsı vardır; Cehennemin de yedi tabakası vardır. Kadir Gecesi nde bana ibadet eden, itaat eden kulumu, o gecenin bereketiyle Cehenneme haram kılarım TESBİH NAMAZI VE FAZİLETİ. İnsanlardan bir çoğu bu ve benzeri gecelerde tesbih namazı kılmaktadırlar ki bunun büyük fazileti vardır. Ebu Davud(ra) un İbn-i Abbas(ra) dan rivayetinde: Peygamberimiz amcası Hz. Abbas a şöyle buyurmuştur: - Dikkat et, sana bir ihsanda bulunuyorum. Uyanık ol, sana bir şey veriyorum. Onu yaptığın zaman Allah-ü Tealâ senin evvelki, sonraki, eski, yeni, kasıtlı veya yanılarak, büyük, küçük, gizli, âşikar bütün günahlarını mağfiret buyurur. Dört rekât namaz kılarsın. Her rekâtında Fatiha ve bir sûre okursun. Birinci rekâtta okumayı bitirdiğin zaman, henüz ayakta iken, onbeş defa Sübhanallahi velhamdülillâhi velâ ilâhe illallahü vellahü ekber dersin. Sonra, rükûya varıp on defa söylersin. Sonra rükûdan kalkıp on kere söylersin. Sonra secdeye varıp secdede on kere söylersin. Başını secdeden kaldırınca da aynı tesbihi on kere okursun, tekrar secdeye varıp on kere daha okursun, başını secdeden kaldırınca da, on kere daha okursun. Bu tesbihler bir rekâtta yetmişbeş eder. Dört rekâtı da aynı şekilde kılarsın. Bunu yapabilirsen, her 8
gün yap, her gün kılamazsan, senede bir kıl, senede bir kılamazsan, ömründe bir kıl. Tesbih namazının fazileti çok büyüktür. Onu ancak, dinî meseleleri küçük görenler terkeder. Cemaatle veya yalnız kılınabilir. Ahmed Kuddusi Hz. Divanında Kadir Gecesine ulaşmanın aslında çok kolay olduğunu bize değişik kasidelerinde şöyle açıklamış; Ne güzel rûz û şeb tevhide meşgul olsa bir âşık Ki Kadir olsa gicesi dahi gündizi îd olsa Bir âşığın gece gündüz tevhîd ile meşgûl olması ne güzel. Ki onun her gecesi Kadir gecesi, gündüzleri de bayram gibi olsa. İçinde ism-i Zât vardur bu sırrı bil tefekkür it Oku dâ im sana olsun beher dün Kadr û her gün îd Tevhidin içinde Zât ın ismi var, bu sırrı bilerek tefekkür et Onu devamlı oku ki, gecelerin Kadir gecesi, günün bayram olsun Gönüller pasını silsün sarâa pâdişâh gelsûn Dün ü gün id-i Kadr olsun hemân tevhîd idin tevhîd Gönüllerdeki pası silin, sarâya pâdişâh gelsin Her gün Kadir bayramı olsun birleyin, O nu birleyin Büyüklerimiz ne güzel söylemiş: Her geceyi Kadir, her geleni Hızır bil. Rabb ım Büyüklerimizin himmetlerini üzerimizde eylesin. Geceniz(Gününüz) mübarek olsun. Rızayı lillahi el-fatiha. 9