Hafta 6: IP Adresleme ve Yönlendirme BİLGİSAYAR AĞLARI VE İLETİŞİM 1. IP Adresleme ve Alt Ağlar (Subnets) 1. IP Adres Sınıfları 1. A sınıfı Adresler 2. B Sınıfı Adresler 3. C sınıfı Adresler 4. D Sınıfı Adresler 5. E Sınıfı Adresler 6. Özel Adresler 2. IPv6 3. Alt Ağlar 4. Alt Ağ Maskesi 5. Alt Ağlara Bölme 2. IP Yönlendirme 1. Yönlendirme Protokolleri 2. RIP 3. OSPF 4. IGRP 5. EIGRP 6. EGP 7. BGP 1/26 2/26 IP Adresleme ve Yönlendirme IP Adresleme ve Alt Ağlar (Subnet Mask) TCP/IP protokol grubunu kullanan bir ağa katılan her bilgisayara bir IP adresinin otomatik ve Statik olarak verilmesi gerekir. IP adresleri 32 Bit tir(ipv4). Anlaşılır olması amacıyla 4 adet 8 bitlik alanlara ayrılmıştır. Ör.: 10011011.11011111.01100111.01000111 desimal gösterim= 155.223.103.71 IP Adres Sınıfları Interneti oluşturan farklı büyüklükteki ağların ağların farklı sayıda IP adresi kullanmaları gerekmektedir. IP, Ağ Adresi (Network ID) ve Düğüm Adresi (Host ID) olmak üzere iki ayrı bölüme ayrılır. Network ID= Bilgisayarın bulunduğu ağ numarasını gösterir. Host ID= Bilgisayar veya ağ cihazlarının numarasını gösterir. 3/26 4/26 IP Adres Sınıfları IP adreslerinin dağıtılmasını kolaylaştırmak amacıyla internet zerinde kullanılan IP ler 5 adet alt sınıfa ayrılmıştır. Bir ağ üzerinde kullanılacak IP sınıfı doğrudan ağın büyüklüğü ile ilgili olmaktadır. Bunlar A,B,C,D,E sınıfı adresleridir. A Sınıfı Adresler A sınıfı ağlar 126 adet olabilmektedir. Her bir ağda 2 24-2 adet (16.777.214) adet bilgisayar adreslenmektedir. A sınıfındaki adresler oldukça büyük firmalar tarafından kullanılmaktadır. Örneğin IBM firması A sınıfı bir ağ kullanılmaktadır. Ağ adres aralığı= 0.0.0.0 127.255.255.255 5/26 6/26 1
IP SINIFLARI A Sınıfı IP 1 126 Ağ ID B Sınıfı IP 128 191 Ağ ID C Sınıfı IP 192 223 Ağ ID A tipi: Geniş ağlarda kullanılır. 16 milyon adres içerirler. Örneğin; 50.114.42.73 B tipi: Büyük ve orta büyüklüklü ağlarda kullanılır. 65 bin adres içerirler. Örneğin; 191.11.12.13 C tipi: Küçük ağlarda kullanılır. 256 adres içerirler. Örneğin; 223.13.50.11 B Sınıfı Adresler B sınıfı ağlar 16.382 adet olabilmektedir. Her bir ağda 2 14-2 adet (65.534) adet bilgisayar adreslenmektedir. B sınıfındaki adresler büyük ve orta boyutlarda ağlar için kullanılmaktadır. Ör: Genellikle ISS, Internet Servis Sağlayıcı ISP, Internet Service Provider) veya büyük üniversiteler tarafından kullanılmaktadır. Ağ adres aralığı= 128.0.0.0 191.255.255.255 7/26 8/26 C Sınıfı Adresler C sınıfı ağlar 2.097.150 adet olabilmektedir. Her bir ağda 2 21-2 adet (254) adet bilgisayar adreslenmektedir. C sınıfındaki adresler kamu kuruluşlarında kullanılmaktadır. Ağ adres aralığı= 192.0.0.0 223.255.255.255 D Sınıfı Adresler D sınıfı adresler özel amaçlıdır ve multicast (çoklu yayım) adresleri olarak bilinirler. Multicast adresleri bir verinin birçok bilgisayara veya ağ cihazına gönderilme işidir. 9/26 10/26 E Sınıfı Adresler Özelliği gizli tutulmakla beraber gelecekte kullanılmak üzere ayrılmışlardır. IPv6 TCP/IP nin yönlendirme katmanında kullandığı yeni geliştirilen bir protoldür. 128 bit tir Ipv4: 2 32 = 4.294.927.296 adet Ipv6: 2 128 = 340.282.366.920.938. 463.463.374.607.431. 768.211.456 adet 11/26 12/26 2
Alt Ağlar Alt ağ kavramı kurumların IP adres havuzlarını daha etkili kullanmaları için geliştirilmiştir. IP adreslerini daha küçük adres gruplarına parçalanması ile gerçekleştirilmektedir. Alt Ağ Maskesi (Subnet Mask) Bir IP adresinin hangi ağda olduğunun belirlenmesi için kullanılan bir yapıdır. Eğer iki bilgisayar aynı ağ üzerinde değiller ise doğrudan iletişime geçemezler. Bu durumda yönlendiricilere ihtiyaç vardır. İki bilgisayarın aynı ağda olduğunu öğrenmek için IP adresinin yanında Subnet Mask bilgisinede ihtiyaç vardır. 13/26 14/26 IP YÖNLENDİRME (ROUTER) TCP/IP ağlarının temel taşı olan yönlendirme, paketlerin bir ağda hedefe ulaşması için geçmesi gereken yolların belirlenme işidir. Bir ağda kullanılan TCP/IP alanında veriler ağ içinde kaldığından yönlendirme gerekmez. İnternet gibi büyük bir ağda ise veri alışverişinin gereçekleştirilmesi için bu cihazlara ve kullandıkları algoritmalara ihtiyaç vardır. IP YÖNLENDİRME (ROUTER) Bu yönlendirme işlemini sağlayan Routing Protocol dır. Hedefe giden olası yollar arasında en uygun yolu bulabilmek protokolün görevidir. Uygun yol için Parametre olarak; Yolun uzunluğu Bant genişliği Yol üzerinde bulunan ağ cihazlarının sayısı 15/26 16/26 F TCP/IP Sorun Çözme A B D C Örnek Ağ Yapısı E G Ağ bağlantılarını kontrol edin Ping 127.0.0.1 (loopback) ile ethernet kartınızı kontrol edin Kendi bilgisayarınızın IP adresine ping atabilirsiniz. Varsayılan (Default) Router veya gateway (ağ geçidi) varsa ona ping atarak pc-alt ağ iletişimini kontrol edebilirsiniz. Uzaktaki bir hosta ping atabilirsiniz. 17/26 18/26 3
Ping komutu bir bilgisayara 32 byte lık bir ICMP paketi gönderir ve sonuçta elde ettiği raporu gösterir. Ping 127.0.0.1 Ping www.itu.edu.tr 19/26 20/26 IPConfig Komutu Ping /? Tüm ip ile konfigürasyonu (MAC adres vb.) görmek için kullanılır. 21/26 22/26 IPConfig Komutu İpconfig /? ipconfig /all ile tüm seçenekler görülebilir. Netstat Komutu TCP/IP bağlantılarını, gönderilen ve alınan paketlerin detaylarını görmek için kullanılır. 23/26 24/26 4
Nslookup Komutu Bir adresin TCP/IP numarasını bulunmasını sağlar. Neler Öğrendik? 1. IP Adresleme ve Alt Ağlar (Subnets) 1. IP Adres Sınıfları 1. A sınıfı Adresler 2. B Sınıfı Adresler 3. C sınıfı Adresler 4. D Sınıfı Adresler 5. E Sınıfı Adresler 6. Özel Adresler 2. IPv6 3. Alt Ağlar 4. Alt Ağ Maskesi 5. Alt Ağlara Bölme 2. IP Yönlendirme 1. Yönlendirme Protokolleri 2. RIP 3. OSPF 4. IGRP 5. EIGRP 6. EGP 7. BGP 25/26 26/26 5