tema1 Sözcükte Anlam Türkçe TEST 1. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde ince sözcüðü düþünce, duygu veya davranýþ bakýmýndan insanýn saygý ve sevgisini kazanan, zarif anlamýnda kullanmýþtýr? A) Sarışın, ince, uzun boyluydu. B) İnce bir çocuk sesini işittik. C) Hareketleri de gülüşü gibi inceydi. D) Bayram için ince bir temizlik yaptık. 1 3. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde dalmak sözcüðü baþka bir þeyle uðraþamayacak veya baþka bir þeyi düþünemeyecek biçimde kendini bir þeye kaptýrmak anlamýnda kullanýlmýþtýr? A) Bahçede oyun oynayan çocuklar birden evin içine daldýlar. B) Kitaba çok daldýðý için ona söylenenleri duymadý. C) Çocuk ateþi çýkýnca daldý. D) Buz gibi suya daldı. 4. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde altý çizili sözcük temel anlamda kullanýlmýþtýr? A) Çocuðun elleri çok soðuktu, üþüyordu. B) Dolapta ne var ne yok her þeyi süpürmüþ. C) Hastalýða tutulduðu sýralarda bir fabrikada çalýþýyordu. D) Bu bahçede karýncalar kaynýyor. 2. Benim yüzümden sana bir şey olursa pişmanlığını ömrüm boyunca çekerim. Bu cümledeki altý çizili sözcüğün kullanıldığı anlam aşağıdakilerden hangisidir? A) Bir duyguyu içinde yaşatmak B) Bir amaçla ortadan kaldýrmak C) Herhangi bir engel kurmak D) Bir yerden baþka bir yere taþýmak 5. Fazla eşyasını acele acele valize doldurdu. Bu cümlede doldurmak sözcüðünün kullanıldığı anlam aþaðýdakilerden hangisidir? A) Yaþýný, yýlýný bitirmek B) Ses, koku yayýlýp kaplamak C) Canlýlýk kazandýrmak D) Dolmasýný saðlamak, dolu duruma getirmek 6 5. Sýnýf / Soru Bankasý 6 5. Sýnýf / Soru Bankasý
6. Size okuduğum kitapları göstereyim. Ne kadar başarılı bir öğrenci olduğunu herkese gösterdi. Bu konuda bana doğru yolu o gösterdi.? Soru işaretli "?" kutuya "göstermek" sözcüğünün diğer kutulardakinden farklı anlamda kullanıldığı cümle yazılacaktır. Buna göre, "?" yerine aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır? A) Yeni aldýðým ayakkabıyı ablama gösterdim. B) Bu, seni diğer elbiseden daha þirin gösteriyor. C) Bunun böyle olduðunu size göstereceðim. D) Kardeþine problemin nasýl çözüleceðini gösterdi. Sözcükte Anlam 8. Aþaðýdaki cümlelerde altý çizili sözcüklerden hangisi yan anlamda kullanýlmamýþtýr? A) Yolun baþýnda durmuþ geç kalan oðlunu bekliyordu. B) Çantanýn ön gözünden bir kalem çýkarýp arkadaþýna verdi. C) En son yaðan yaðmurda evin çatýsý su sýzdýrdý. D) Bahçedeki aðacýn kollarý ikinci kata kadar uzanmýþtý. 9. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde terim anlamlý bir sözcük kullanmamýþtýr? A) Bilimsel çalışmalar ancak devlet desteğiyle yürütülebilir. B) Az sonra mübaşir duruşmaya sanıkları çağıracaktı. C) Duyduğu bir şarkıyı notalarını görmeden çalabiliyordu. D) Oyun; sahnesiyle, dekoruyla, oyuncularıyla harikaydı. 7. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde üst sözcüðü giyecek, giysi anlamýnda kullanýlmýþtýr? A) Taþýn üstünden inip bir süre yerde oturdu. B) Köyün üst tarafýnda saman yýðýnlarý vardý. C) Çocuk paranýn üstünü getirip adama uzattý. D) Yukarý çýktý ve üstünü deðiþtirip tekrar geldi. 10. Aþaðýdaki cümlelerde altý çizili sözcüklerden hangisi sözlükteki ilk anlamýyla kullanýlmýþtýr? A) Küçük kýzýn tombul yanaklarýný öpücüklere boðdu. B) Çok kibirli, burnundan yanýna varýlmýyor. C) Baþýnda dolaþan tehlikeden habersizdi. D) Sýk aðaçlar arasýndan evin çatýsý görünüyordu. 5. Sýnýf / Soru Bankasý 7
Sözcükte Anlam 11. Mehtap: Gözlerin kızarmış, uykusuz mu kaldın? Ayşe: Evet, bütün gece gözümü kırpmadım, uykusuz kaldım. Bu konuşmayla ilgili aþaðýdakilerden hangisi söylenemez? A) Göz sözcüðü temel anlamda kullanılmýþtýr. B) Göz kýrpmamak sözü deyimdir. C) Kalmak sözcüðü, sözlükteki ilk anlamýyla kullanılmýþtýr. D) Onaylama anlamlý bir sözcük kullanılmýþtýr. 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "boğaz" sözcüğü mecaz anlamda kullanılmıştır? A) Yol üzerindeki tüm boğazları işgal ederek galip oldular. B) Bizim evde tam beş boğaz var. C) Şişenin boğazı yosun tutmuştu. D) Ses, ciğerlerde biriken havanın boğaza çarpması demektir. 14. Dar düşünen insanlardan uzak durmalıyız. Bu cümlede dar sözcüðünün kullanıldığı anlam aþaðýdakilerden hangisidir? A) Sýkýntýlý B) Güçlükle C) Tek yönlü, sýnýrlý D) Kötü, olumsuz 12. Sözcüðün temel anlamýnýn dýþýnda ancak temel anlamýyla az çok yakýnlýk taþýyan yeni anlamlar kazanmasý yan anlamý oluþturur. Buna göre, aþaðýdaki cümlelerin hangisinde altý çizili sözcük yan anlamda kullanýlmýþtýr? A) Daðýn eteklerine kurulan köyü ziyaret ettik. B) Evin duvarlarýný pembeye boyamýþlardý. C) Ýpliði iðne deliðinden geçirmeye çalýþýyordu. D) Þafaða doðru otomobil sesi duyuldu. 15. I. Hava II. Taş III. Sevgi IV. Su Numaralanmýþ sözcüklerden hangisi algýlanabilirlik açýsýndan diğerlerinden farklýdýr? A) I B) II C) III D) IV 8 5. Sýnýf / Soru Bankasý
Sözcükte Anlam 16. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde oyun sözcüðü mecaz anlamda kullanýlmýþtýr? A) Olimpiyat oyunlarýnda gümüþ madalya kazandýk. B) Seyirciler cambazýn oyununu dikkatle izliyordu. C) Tenis, tavla, dama, çelik çomak birer oyundur. D) Atatürk hiçbir zaman onlarýn oyununa kanmadý. 18. Canlı? Çiçek Papatya Yukarýdaki sözcükler, kapsam yönünden belli bir kurala göre sýralanmýþtýr. Buna göre? olan yere aþaðýdaki sözcüklerden hangisi getirilmelidir? A) Aðaç B) Bitki C) Hayvan D) Varlýk 19. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde altý çizili sözcük duyu organlarýnýn en az biriyle algýlanamaz? A) Doğum gününde annesine çiçek almış. B) Size huzur ve mutluluklar diliyoruz. C) Şiddetli bir yağmur başladı. D) Sabah sıcak bir çay içtim. 17. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde bayrak sözcüðü öncü anlamýnda kullanýlmýþtýr? A) O, yeni bir sanat kuþaðýnýn bayraðýydý. B) Bayraklarý bayrak yapan üstündeki kandýr. C) Bu yalan dünyaya meydan okuyan bir bayrak gibiydi. D) Matbaaya bir bayrak asmayý uygun gördük. 20. Düğünü ablası kameraya çekmiş. Bu hastalığı yıllarca çekmiş. Yaptığın şakayı kimse çekmez. Uzun saçlarının nemini havluyla iyice çekti. "Çekmek" sözcüğü yukarıdaki cümlelerde kaç farklı anlamda kullanılmıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 5. Sýnýf / Soru Bankasý 9
Sözcük ve Sözcük Gruplarında Anlam TEST 1. Türkçe, deyimler bakýmýndan zengin bir dildir. Örneðin (I) ayaklarýna kapanýp bir dilekte bulunmak için eline ayaðýna düþmek ; (II) bir þeyi satmak istediði hâlde satamamak, elinden çýkarmayý baþaramamak için eline kalmak ; (III) olmasý, gerçekleþmesi çok yakýn anlamýnda eli kulaðýnda ; (IV) bolca paraya kavuþmak anlamýnda eli geniþlemek deyimlerini kullanýrýz. Bu parçada numaralanmýþ ifadelerin hangisinde bilgi yanlýþý yapýlmýþtýr? 2 A) I B) II C) III D) IV 2. Yaptığı uygunsuz işi, kimsenin sezmeyeceği bir ustalıkla yapmak. Açıklaması verilen deyim aþaðýdakilerden hangisidir? A) Uygun düþmek B) Uygun bulmak C) Karda gezip izini belli etmemek D) Yanýna kâr kalmak 3. Deyimler kalýplaþmýþ sözcüklerdir. Sözcüklerin yerleri deðiþtirilemez sözcüklerden herhangi biri atýlamaz. Buna göre, aşağıdakilerin hangisinde bu kurala aykırı bir kullanım vardır? A) Gözle kaş arasında ortalıktan kayboldu. B) Sevinçli haberi alınca ağzı kulaklarına vardı. C) Girdiği işlerde bir türlü dikiş tutturamıyordu. D) Yaptığı son işle babasının gözüne girdi. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "kitap" sözcüğü diğerlerinden daha genel anlamda kullanılmıştır? A) Bu kitap o dönemle ilgili tüm gerçekleri gözler önüne seriyor. B) Doğum günü hediyesi olarak ona bir kitap aldım. C) Kitap okumak ruhu gençleştirir. D) Türkçe kitabımı evde unutmuştum. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük soyut anlamlıdır? A) Onca sese rağmen mışıl mışıl uyudu. B) Kar yağdığı için hepimiz sevinçliyiz. C) En sevdiği renk kırmızıymış. D) Mutluluğu yüzünden okunuyor. 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük algılanabilirlik açısından diğerlerinden farklıdır? A) Bu kadar sinir yapacak ne var, anlamadım. B) Sonbaharla birlikte hüzün çöktü her yere. C) Yağmur yağdığı için dışarı çıkmadım. D) Bu korku, içini kemiriyordu. 7. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde çýkmak sözcüðü süresi dolduðunda ayrýlmak anlamýnda kullanýlmýþtýr? A) Bu görüþmeden olumlu bir sonuç çýkmadý. B) O bölümde iþler kolay çýkmaz. C) Hastaneden dün sabah çýktý. D) Ortalýk aðarýrken yola çýktýk. 10 5. Sýnýf / Soru Bankasý
8. G A K Ü N Ý Y Ü Y O R S Z E R B R K O Z N Ü A K E S K Ý L H U K A T I T Ç N O T A K Ü E Ç K U R U Bulmacada aþaðýda anlamý verilen sözcüklerden hangisi yoktur? Sözcük ve Sözcük Gruplarında Anlam 11. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde altý çizili sözcük algýlanabilirlik açýsýndan diðerlerinden farklýdýr? A) Caddeden geçen araba sesleri olduðu gibi duyuluyordu. B) Yüzüne vuran güneþ ýþýðýyla erkenden uyandý. C) Daha önce hiç böyle bir rüya görmemiþti. D) Etrafý daðlarla çevrili olduðu için þehrin havasý kirliydi. A) Aralarýnda uyum bulunmayan düzensiz seslerin bütünü B) Suyu, nemi olmayan C) Çok korkulu, korku veren, dehþete düþüren D) Bir þeyin yapýlmasýný, gönderilmesini, getirilmesini isteme 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözcükler, genelden özele doğru sıralanmıştır? A) Çam Aðaç Bitki Canlý Varlýk B) Varlýk Canlý Bitki Aðaç Çam C) Aðaç Canlý Bitki Varlýk Çam D) Canlý Varlýk Bitki Çam Aðaç 12. Kardeşini zor duruma düşürmesi, ailesini üzmesi, bizi kandırması kısaca yaptığı bunca kötülük yanına kâr kaldı. Bu cümlede altý çizili sözün cümleye kattýðý anlam aþaðýdakilerden hangisidir? A) Kâra geçip kazanç saðlamak B) Yaptýklarý cezasýz kalmak C) Yaptýðý iþten zararlý ayrýlmak D) Çevre tarafýndan kýnanmak 10. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde altý çizili sözcük diðerlerine göre daha özel anlamlýdýr? A) Aðaç gövdesinde ve dallarýnda birçok canlý yaþar. B) Kitap sürükleyiciliðiyle adýndan söz ettiriyordu. C) Resim duygularý ifade etmenin diðer bir yoludur. D) Ýnsan, yaþamýyla çevresindeki canlýlarý olumsuz etkiliyor. 13. I. Sýkýntý basmak II. Sýký durmak III. Ýçi daralmak IV. Ýçi rahat etmek Numaralanmýþ deyimlerden hangi ikisi anlamca ayný doðrultudadýr? A) I ve III B) I ve IV C) II ve III D) II ve IV 5. Sýnýf / Soru Bankasý 11