Düşün, düşün Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni (Sayı 10/17, 10 Mart 2017) Geçen hafta neler oldu? *** Almanya ile Türkiye arasında gazeteci Deniz Yücel in tutuklanmasının ardından artan gerilim, hükümet yetkilerinin anayasa referandumu için Almanya'da yapmayı planladığı etkinliklerin iptal edilmesiyle daha da tırmandı. Almanya nın ardından benzer uygulamalar Hollanda ve Avusturya dan da geldi. *** Cumhurbaşkanı Erdoğan Gazeteci değil, terörist diyerek hedef aldığı gazeteci Yücel i "PKK adına faaliyetlerde bulunan Alman ajanı" olmakla da suçladı. İptal edilen etkinliklerle ilgili de Almanya'yı sert sözlerle eleştirdi; "Almanya'nın uygulamaları geçmişteki Nazi'den farklı değil" dedi. Erdoğan anayasa referandumunda Hayır oyu kullanacakları terörist ve darbeci olmakla suçlamayı da sürdürdü. *** Almanya ve Türkiye nin Dışişleri Bakanları Berlin'de görüştü. Alman Bakan ikili ilişkilerde kalıcı zararın iki tarafın da çıkarına olmadığını vurgulayarak, diyaloğun sürdürülmesi dışında bir alternatif bulunmadığını söyledi, Nazi benzetmesiyle ilgili aşılmaması gereken sınırlar olduğunu belirtti. Benzer bir açıklama da Başbakan Merkel den geldi. *** Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) Denetim Komisyonu, demokratik kurumların Avrupa standartlarında işlememesini gerekçe göstererek Türkiye'nin 2004 öncesi olduğu gibi yeniden siyasi ve hukuksal planda denetime alınmasını kararlaştırdı. *** Başbakan Binali Yıldırım, Olağanüstü Hal (OHAL) uygulamasının üç ay daha uzatılacağını açıkladı. Mevcut durumda 19 Nisan tarihinde sona erecek olan OHAL, bir kez daha uzatılması durumunda 20 Temmuz 2016'da başlayan uygulama bir yılı tamamlamış olacak. *** Menbiç, Suriye de savaş başladığından buyana ilk kez IŞİD harici güçlerin hepsini karşı karşıya getirdi. ABD, Rusya ve Türk Genelkurmay Başkanları Antalya'da, Irak ve Suriye'deki gelişmeleri konuşmak için bir araya geldi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, YPG yi desteklediklerini, YPG nin IŞİD e karşı mücadelede çok etkili olduğunu açıkladı. Başbakan Binali Yıldırım, IŞİD'e yönelik Rakka operasyonu konusunda müttefik ülkelerin PYD'yle birlikte hareket etmeyi seçtiğini söyledi. Ancak Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü halen pazarlıkların sürdüğünü açıkladı. *** HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ ın HDP üyeliği Yargıtay tarafından düşürüldü. Kayyum atanan belediyelerin sayısı 86 ya yükseldi. Diyarbakır ın 9 ilçesinde son 14 ayda ilan edilen sokağa çıkma yasakları nedeniyle toplamda 724 gün yasaklı geçti. Sur ilçesindeki sokağa çıkma yasağı ise 16 ayı geride bıraktı. BM operasyonlar sırasında yaşanan insan hakları ihlallerinin soruşturulması çağrısında bulundu. Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri sokağa çıkma yasaklarıyla ilgili AİHM başvurularına müdahillik talebinde bulundu. *** Gazeteciler, mahpus meslektaşları için sosyal medya #GazetecilereOzgurluk ve #FreePress etiketleriyle bir kampanya başlattı. Kampanyaya Af Örgütü, IPI, English PEN, ECPMF ve RSF gibi ifade özgürlüğü savunucusu örgütler de destek veriyor. 1
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Ankara-Avrupa ilişkilerinde 13 yıl önceye dönüş Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) Denetim Komisyonu, demokratik kurumların Avrupa standartlarında işlememesini gerekçe göstererek Türkiye'nin 2004 öncesi olduğu gibi yeniden siyasi ve hukuksal planda denetime alınmasını kararlaştırdı. Komisyonun kabul ettiği rapor ve karar metninde hükümetin OHAL adı altında anayasa ve uluslararası hukuk kurallarının ötesine geçerek orantısız uygulamalar yaptığı belirtildi, gazetecilerin tutuklanması ve muhalif gazetecilere yönelik baskının "demokratik bir toplumda kabul edilemez olduğu kaydedildi. Komisyon; OHAL uygulamasına derhal son verilmesini, tutuklu parlamenterler ve gazetecileri serbest bırakılmasını, adil yargıyı güvence altına alacak adımlar atılmasını, medya ve ifade özgürlüğü için acil önlem alınmasını, 16 Nisan referandumunu Avrupa Konseyi standartlarında düzenlenmesini ve bu konuda Venedik Komisyonu tavsiyelerinin temel alınmasını istedi. Bu taleplerin ne derece yerine getirildiğinin 2018 yılı içerisinde gözden geçirileceği belirtildi. Kararın Nisan sonunda yapılacak AKPM Genel Kurul oturumlarında oylanması bekleniyor. Kararın onaylanması halinde, Türkiye 1949 yılından bu yana üyesi olduğu Avrupa Konseyi içinde Arnavutluk, Ermenistan, Azerbaycan, Bosna-Hersek, Gürcistan, Moldova, Rusya, Sırbistan ve Ukrayna'nın bulunduğu demokrasi ligine gerilemiş olacak. ABD Dışişleri Bakanlığı nın 2016 Yılı İnsan Hakları Raporu ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan yıllık insan hakları raporunda Türkiye'ye 75 sayfa ayrılırken, adil yargılama ve düşünce özgürlüğü konusunda yaşanan sorunlara ağırlık verildi. OHAL ve KHK uygulamaları ile birlikte bir çok hak ihlali yaşandığı vurgulanan raporda özellikle tutuklu gazeteci sayısının fazlalığına dikkat çekildi. Raporun Türkiye bölümünde en temel insan hakları sorunları şu başlıklar şeklinde 2
sıralandı; adil yargılama sürecine ulaşım sorunları, hükümetin ifade özgürlüğüne müdahalesi, sivillerin güvenliğinin sağlanamaması, cezaevlerindeki insan hakları ihlalleri, insan hakları ihlallerinde güvenlik güçleri ve yöneticiler hakkında soruşturma açılması ve cezalandırılmaları konusundaki eksiklikler. Raporun tam metni (İngilizce) için: https://goo.gl/lylctg İçişleri Bakanı, Hürriyet yazarı Özkök ü hedef aldı İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Başbakan Binali Yıldırım ı eleştiren Hürriyet yazarı gazeteci Ertuğrul Özkök'ü hedef aldı. Trabzon un Akçaabat ilçesinde referandumla ilgili düzenlenen bir toplantıda konuşan İçişleri Bakanı Dilin çok uzamış senin, Bilmediğin işlere karışma, Git Amerika da, Avrupa da nonoşlarla mı olacaksın, kimlerle birlikte olacaksan onlarla birlikte ol, Edepsiz adam, Sakın ha sakın bir daha sesini çıkarma... gibi cinsiyetçi ve homofobik ifadelerle gazeteciyi tehdit etti. Gazetecilerin savunma hakkı engelleniyor Altı uluslararası ifade özgürlüğü kuruluşunun temsilcileri, 27 Şubat - 2 Mart arasında yaptıkları incelemelerin ardından Türkiye de demokrasinin tehdit altında olduğunu vurguladı, özellikle gazetecilerin uğradığı hak ihlallerinin altını çizdi. IPI, RSF, İsveç PEN, AEJ, ECPMF temsilcilerinden oluşan heyet 155 gazeteci ve medya çalışanın cezaevinde olduğunu belirterek, Yargılama başlamadan aylarca tutuklu kalan gazeteciler, hüküm giymeden cezalandırılmış, kendilerine yöneltilen suçlamaları ve kanıtları aydınlatacak iddianameden yoksun bırakılmıştır. Bunun yerine dışarıyla temasları keyfi şekilde sınırlanmakta, yasal savunma yapma haklarına müdahale edilmektedir. dedi. 3
Nöbetçi Yayın Yönetmenleri davaları Bu hafta Özgür Gündem Gazetesi nin Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyasıyla ilgili açılan davalarda gazeteyle dayanışma gösteren dokuz isim örgüt propagandası suçlamasıyla toplamda 82 ay 15 gün ve 23 bin TL adli para cezasına mahkum oldu. İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi nde görülen davalarda Nadire Mater 15 ay hapis ve 6 bin TL adli para cezasına, Yıldırım Türker 1 yıl 10 ay 15 gün hapis cezasına, Murat Uyurkulak, Kumru Başer ve Ayşe Batumlu 15 er ay hapis cezasına, Hasan Cemal ve Faruk Balıkçı 6 şar bin TL para cezasına, Dicle Anter ve Derya Okatan da 7'şer bin TL adli para cezasına çarptırıldı. Hapis cezaları ertelendi. Nusaybin i anlatan resmini paylaşan gazeteci Zehra Doğan a hapis cezası Mardin 2. Ağır Ceza Mahkemesi, gazeteci ve ressam Zehra Doğan ı, sokağa çıkma yasağı döneminde Mardin Nusaybin de çizdiği resimleri sosyal medyada paylaştığı ve 10 yaşındaki bir çocuğun notlarını haberleştirdiği için 2 yıl 9 ay 22 gün hapis cezasına mahkum etti. Örgüt propagandası ndan mahkum olan Doğan, Twitter hesabından, hapis cezasına gerekçe gösterilen resmini Yıkık binalara neden Türk bayraklı bu resmi yaptın diye 2 yıl 10 ay hapis aldım. Oysa bu fotoğrafı çeken onlardı. Ben sadece resmettim. notuyla paylaştı. 23 Temmuz 2016 da tutuklanan gazeteci 9 Aralık 2016 da davanın ilk duruşmasında tahliye edilmişti. 4
HDP li üç vekil hakkında dava HDP Milletvekilleri İdris Baluken, Çağlar Demirel ve İmam Taşçıer hakkında 10 Ekim 2015 tarihinde Diyarbakır'ın Sur İlçesi'ndeki operasyonları protesto eylemi sırasında yaptıkları konuşmalar nedeniyle Diyarbakır 12. Asliye Ceza Mahkemesi'nde dava açıldı. 'Cumhurbaşkanına hakaret', 'Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret' ve 'Türk milletini, Cumhuriyeti ve Türkiye Büyük Millet Meclisini alenen aşağılamak' ile suçlanan vekillerin 10 ar yıla kadar hapisleri istendi. Erdoğan a hakaret dosyaları Urfa daki 8 Mart yürüyüşünde gözaltına alınan ve sosyal medya hesabı üzerinden Cumhurbaşkanı Erdoğan a hakaret ettiği iddia edilen DBP Şanlıurfa İl Eş Başkanı Yasemin Kılıç, tutuklanarak cezaevine gönderildi. Zonguldak 5. Asliye Ceza Mahkemesi, düzenledikleri bir basın açıklamasında, Cumhurbaşkanı Erdoğan a hakaret etmekle suçlanan Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) üyesi sekiz kişiyi, 11 ay 20 gün ila 1 yıl 11 ay arasında değişen hapis cezalarına mahkum etti. Cezalar ertelendi. Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi, Cumhurbaşkanına hakaret ettiği iddiasıyla CHP eski Milletvekili Hüseyin Aygün'e verilen hapis cezasının ertelenmesi kararını iptal etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 11 ay 20 gün hapis cezasına mahkum olan Aygün hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına itiraz etti. Mahkeme de Erdoğan'ın bu talebini kabul etti. Felsefe öğretmeni ve yazar Atalay Girgin, iki kitabı, Facebook paylaşımları ve gazetelerde yayımlanan makaleleri nedeniyle açılan idari soruşturmada cumhurbaşkanına ve manevi değerlere hakaret ettiği gerekçesiyle sürgün edildi. Ayrıca öğretmene 30 da 1 oranında aylıktan kesme cezası verildi. 5
KA.DER: Bu Yıl Karne Vermiyoruz Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA.DER), dokuz yıldır her 8 Mart Dünya Kadınlar Günü nde Türkiye de atama ve seçimle oluşan karar organlarındaki kadın temsiliyetine ait verilerle oluşturduğu karne yi bu yıl, OHAL nedeniyle vermedi. Dernek, binlerce kişinin KHK larla görevden alınması, süre gelen soruşturmalar ve gözaltılar nedeniyle istatistik yapılabilecek bir ortam kalmadığı için karneyi hazırlayamadı, yayınladığı manifestoda 9 yılda sonuç değişmedi, Türkiye her yıl 'kadınerkek eşitliği'nde sınıfta kaldı, bir arpa boyu yol kat edilemedi... Elimizde ne kaldı? Kadınlara sorulmadan hazırlanmış bir Anayasa değişikliği teklifi. Kadınların kazanılmış haklarının ellerinden alınma tehlikesi. dedi. Yargılanan Barış için Akademisyenler Sosyal medya üzerinden terör örgütü propagandası yapmak la suçlanan Barış için Akademisyenler İnisiyatifi nden Yrd. Doç. Hakan Mertcan, Yrd. Doç. Selim Çakmaklı ve araştırma görevlisi Esin Gülşen hakkında 2 yıl ila 17 yıl 6 ay arasında değişen hapis cezaları istendi. Gezi eylemleri ve sokağa çıkma yasaklarıyla ilgili paylaştıkları haberler nedeniyle Mersin 2. Ağır Ceza Mahkemesi nde yargılanan akademisyenlerin davası 10 Nisan 2017 ye ertelendi. Öte yandan Mersin Üniversitesi, bildiri imzacısı iki akademisyenin daha üniversiteyle ilişiğini kesti. Rektörlük, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi nden Yrd. Doç. Dr. Hakan Mertcan ve Yrd. Doç. Dr. Tolga Tören in görev sürelerini, bildiriye imza atmaları nedeniyle haklarında idari ve cezai soruşturma başlatıldığı gerekçesiyle uzatmadı. İmza metni yayımlandığından bu yana Mersin Üniversitesi nden çıkarılan ya da ayrılmak zorunda kalan akademisyen sayısı 15'e ulaşmış oldu. 6
İki çocuğu öldüren polislerin soruşturulmasına izin verilmedi Ağrı nın Diyadin ilçesinde 2015 yılında çalıştıkları fırının önünde özel harekat polislerinin açtığı ateş sonucu yaşamlarını yitiren 15 yaşındaki Muhammed Aydemir ve 16 yaşındaki Orhan Aslan ın ölümüyle ilgili haklarında soruşturma istenen polisler için izin çıkmadı. Ağrı Valiliği, Diyadin Savcılığı tarafından yapılan izin başvurusunu reddetti. DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİ NDE BU HAFTA Gündemden uzak kalmayın Düzenli olarak güncellenen müzemizden gündemi en eğlenceli biçimde takip edin. 7
OHAL de Siyaset HDP Milletvekilleri İdris Baluken, Çağlar Demirel ve İmam Taşçıer hakkında 10 Ekim 2015 tarihinde Diyarbakır'ın Sur İlçesi'ndeki operasyonları protesto eylemi sırasında yaptıkları konuşmalar nedeniyle dava açıldı. Şanlıurfa DBP İl Eş Başkanı Cumhurbaşkanı na hakaretten tutuklandı. Diyarbakır'ın Eğil Belediyesi Eş Başkanı Petek Elyesa Çapanoğlu görevden alınarak yerine ilçe Kaymakamı Kürşad Atak kayyum olarak atandı. Böylelikle kayyum atanan belediye sayısı 86 ya yükseldi. İfade Özgürlüğü Şırnak ın Silopi ilçesinde sokağa çıkma yasağı sırasında gözaltına alınıp tutuklanan Dicle Haber Ajansı (DİHA) muhabiri Nedim Oruç, Cizre 1. Ağır Ceza Mahkemesi nde yargılandığı davanın dördüncü duruşmasında beraat etti. Özgür Gündem Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenleri'nin duruşmalarında birbiri ardına karar çıkıyor. Duruşmalarla ilgili detaylar için sitemizi ziyaret ediniz. 8
Suriye Suriye savaşı tarafları, Menbiç kentinde karşı karşıya kaldı. ABD, Rusya ve Türkiye genelkurmay başkanları üçlü zirveyle son durumu görüştü. Selam Dünyalı! Erdoğan, Dünya Kadınlar Günü için yaptığı konuşmada Kadını insan olarak Kabul edersek pek çok şey çözülür dedi. DÜŞÜNCE SUÇU DURUŞMALARI 7 Mart'ta yargılanmalarına devam edilen Nöbetçi Yayın Yönetmenleri Nadire Mater, Murat Uyurkulak, Yıldırım Türker, Jülide Kural, İlham Bakır ve Hasan Cemal'in davalarında kararlar açıklandı. Mater 1 yıl 3 ay ertelenmiş hapis cezasına ve 6 bin TL adli para cezasına mahkum edildi. Jülide Kural ve İlham Bakır'ın yargılandığı duruşma, Kural'ın katılamaması nedeniyle 28 Mart, 9
saat 14:45'e ertelendi. Hasan Cemal, propaganda suçundan beraat etti, ancak örgüt bildirisini yayınlamak tan 6 bin lira para cezasına çarptırıldı. Murat Uyurkulak örgüt propagandası" suçlamasıyla 15 ay hapis cezasına çarptırıldı. Ceza ertelendi. Yıldırım Türker 1 yıl 10 ay 15 gün hapis cezasına mahkum edildi, cezası ertelendi. 9 Mart'ta ise Faruk Balıkçı, Necmiye Alpay, Derya Okatan, Dicle Anter, Kumru Başer ve Ayşe Batumlu'nun yargılanmasına devam edildi. Kararlar açıklandı. Necmiye Alpay'ın dosyası, avukatının talebi üzerine Özgür Gündem gazetesi ana davasının görüldüğü 23. Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderildi. Duruşma 28 Mart, 15:15'te devam edecek. Faruk Balıkçı propaganda suçlamasından beraat etti, örgüt açıklamasını yayınlamak suçundan 6 bin TL adli para cezasına mahkum edildi. Dicle Anter ve Derya Okatan, örgüt bildirisini yayınlamak tan 7 bin TL adli para cezasına çarptırıldı. Kumru Başer ve Ayşe Batumlu Kaya ise terör örgütü propagandası suçlamasıyla 1 yıl 3 ay hapis cezasına mahkum edildi, cezaları ertelendi. 8 Mart'ta görülen İzmir Barış Blok'u üyelerinin yargılandığı davanın bir sonraki duruşması ise 17 Mayıs tarihine görülecek. GELECEK HAFTANIN DURUŞMALARI Kapatılan Özgür Gündem gazetesinin Danışma Kurulu Üyeleri, yayın yönetmeni, imtiyaz sahibi, yazarlarından olan İnan Kızılkaya, Aslı Erdoğan, Necmiye Alpay, Emire Eren Keskin, Arif Altan, Bilir Kaya, Ragıp Zarakolu, Bilge Aykut, Kemal Sancılı'nın yargılandığı dava 14 Mart tarihinde İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi'nde saat 10:00'da görülecek. 1 0