AKTOB BÜLTEN HAZİRAN 2015 /SAYI: 18 AKTOB ARAŞTIRMA BİRİMİ YAYINLARI- 2015 / 73
AKDENİZ TURİSTİK OTELCİLERİ VE İŞLETMECİLER BİRLİĞİ AKTOB BÜLTEN HAZİRAN 2015 SAYI: 18 İmtiyaz Sahibi AKTOB Adına Yusuf Hacısüleyman Yayın Kurulu Erkan Yağcı, Kaan K. Kavaloğlu, Erol Karabulut Editör /Araştırma Erol Karabulut AKTOB Ar-ge AKTOB YÖNETİM KURULU Yusuf Hacısüleyman Erkan Yağcı Fikret Demirtürk Tolga Cömertoğlu Kaan Kaşif Kavaloğlu Ece Tonbul Kilit Aslı Ulukapı Yeliz Gül Ege Nihat Vural Adnan Soyaslan Mehmet Tümbül Zafer Alkaya Emir Demirci Selçuk Akıltopu Ahmet Çevik İÇİNDEKİLER Antalya 5 ayda % 10 geriledi. 3 Türkiye 4 ayda % 0,5 düşüş yaşadı. 5 İspanya ve Yunanistan 4 ayı kayıpsız geçirdi. 8 İstatistiklerle genç nüfusun görünümü. 9 Yurtiçi seyahat pazarı 2014 eğilimleri. 11 Yatırım bütçelerinin % 36 sı Antalya da harcanacak. 14 Antalya tesis envanteri 2015 13 AKTOB: Önemli olan düşüş değil, yapacaklarımızdır. 15 TÜROFED: 2015 sonrası için de dikkatli olmalıyız. 16 Turizmciler ALTİD Kokteylinde buluştı. 17 Türkiye turizmi rekabet edebilirlikte 44. sırada. 18 Türkiye ve Dünya gündeminden. 19 ETS Tur planlarını açıkladı. 26 Beş yıldızlı tesis sayısı 492 oldu. 27 Antalya ya 3.havalimanı yapılacak. 28 Alternatif Kırsal Turizm Projesi tamamlandı. 30 İLETİŞİM Adres:Gebizli Mah.Termessos Bulvarı. Güngör Ahmet Yitmen İş Merkezi No: 73/ A 07300 Muratpaşa ANTALYA Turizmin istihdamdaki payı artmaya devam ediyor. 32 Sektörde öne çıkan haberler. 33 Finansal göstergeler. 34 Tel: 90 242 321 39 94 / 95 Fax: 90 242 321 59 26 / 27 www.aktob.org.tr arge@aktob.org.tr info@aktob.org.tr
Mayıs ayında da düşüş yaşayan Antalya, 5 AYLIK DÖNEMİ % 10 GERİLEME İLE KAPATTI Antalya ya Ocak-Mayıs döneminde gelen ziyaretçi sayısı % 10 dolatında gerileyerek, 2 milyon 860 binden 2 milyon 580 bine indi. Mayıs ayını da düşüşle kapatan Antalya da, Alman pazarınındaki ılımlı büyüme devam ederken Rusya da yaşanan gerileme çok hafif toparlandı. Diğer yandan Hollanda gibi önemli Avrupa pazarlarındaki gerileme eğilimi kısmen devam etse de, yaz aylarına yönelik talebin ilk 5 ayda yaratılan açığı kapatması bekleniyor. 5 aylık dönemde Antalya Havalimanı ndan yapılan girişler 2 milyon 825 binden 2 milyon 525 bine düştü. Diğer yandan Gazipaşa Havalimanı ndan yapılan ziyaretçi girişleri ise 39 binden 61 bine ulaştı. 3
ANTALYA YA GELEN YABANCI ZİYARETÇİLER Antalya ya gelen yabancı ziyaretçiler, Ocak-Mayıs 2014 2015 Değişim Ocak 116.974 117.746 0,7 Şubat 158.147 156.005-1,4 Mart 330.336 322.230-2,5 Nisan 797.141 651.885-18,2 Mayıs 1.506.809 1.363.927-9,5 Toplam 2.909.407 2.611.793-10,2 Antalya ya gelen ziyaretçi sayısındaki değişim, % 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0-5,0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Değişim 2014 Değişim 2015-10,0-15,0-20,0-25,0 4
4 ayda yabancı ziyaretçi sayısı % 0,5 geriledi NİSAN DA % 8 GERİLEME YAŞANDI Türkiye ye Ocak-Nisan döneminde gelen yabancı ziyaretçi sayısı % 0,5 azalarak 7 milyon 3 binden 6 milyon 967 bine düştü. Nisan ayında gelen yabancı ziyaretçi sayısı ise % 8,1 gerileme ile 2 milyon 652 binden 2 milyon 437 bine düştü. Dört aylık dönemde, Alman pazarı % 4,7 büyüme ile 929 bin ziyaretçiye, İran da % 5 artışla 527 bin ziyaretçiye ulaştı. Bu yıl ciddi gerileme içinde olan Rusya pazarından gelenlerin sayısı ise % 29 düşüşle 423 binden 300 bine indi. Genelde düşüş eğilimi gören Avrupa pazarları içinde; Hollanda, Fransa, İtalya, Belçika, Romanya, Danimarka gibi bazı pazarlar öne çıkarken, İngiltere, Finlandiya, İsveç, Çek, Polonya ve Macaristan da gelişmeler yaşandı. İsrail pazarındaki düşüş ise % 21 i aştı. Öte yandan Ortadoğu, Körfez ve Arap ülkeleri pazarlarındaki ılımlı büyüme de devam etti. 5
Türkiye ye gelen yabancı ziyaretçiler (Ocak-Nisan 2014 2015 Değişim,% ALMANYA 887 632 929 429 4,71 AVUSTURYA 78 839 73 856-6,32 BELÇİKA 100 850 96 881-3,94 DANİMARKA 70 280 66 034-6,04 FİNLANDİYA 38 853 45 377 16,79 FRANSA 209 399 165 255-21,08 HOLLANDA 233 972 195 218-16,56 İNGİLTERE 275 147 281 306 2,24 İRLANDA 13 360 15 523 16,19 İSPANYA 58 663 63 093 7,55 İSVEÇ 101 478 104 987 3,46 İSVİÇRE 71 043 71 026-0,02 İTALYA 139 591 114 698-17,83 İZLANDA 1 183 848-28,32 LÜKSEMBURG 2 795 2 271-18,75 PORTEKİZ 10 119 11 531 13,95 YUNANİSTAN 249 460 225 260-9,70 ÇEK CUM. 16 905 17 028 0,73 POLONYA 43 837 45 492 3,78 MACARİSTAN 19 793 21 612 9,19 NORVEÇ 42 452 43 006 1,31 SLOVAKYA 8 685 9 884 13,81 AVRUPA OECD 2 674 336 2 599 615-2,79 A.B.D. 135 429 147 681 9,05 AVUSTRALYA 26 629 56 803 113,31 JAPONYA 48 798 34 451-29,40 KANADA 28 516 33 892 18,85 YENİ ZELLANDA 4 561 7 425 62,79 MEKSİKA 5 998 7 277 21,32 G. KORE 79 766 85 650 7,38 TOPLAM OECD 3 004 033 2 972 794-1,04 ESTONYA 10 180 12 627 24,04 KARADAĞ 6 309 6 343 0,54 KOSOVA 20 144 21 834 8,39 MALTA 1 816 2 115 16,46 LİTVANYA 15 411 15 977 3,67 G. KIBRIS RUM YÖN. 3 365 2 137-36,49 LETONYA 10 625 9 401-11,52 BOSNA HERSEK 18 880 19 443 2,98 HIRVATİSTAN 13 464 13 344-0,89 SLOVENYA 10 573 11 531 9,06 SIRBİSTAN 38 106 37 605-1,31 MAKEDONYA 41 008 45 711 11,47 ARNAVUTLUK 18 143 19 166 5,64 BULGARİSTAN 440 372 471 550 7,08 ROMANYA 87 851 86 753-1,25 DIĞER AVRUPA ÜLKELERI 606 499-17,66 TOPLAM AVRUPA 3 411 189 3 375 651-1,04 AZERBAYCAN 165 990 166 605 0,37 BELARUS (B. RUSYA) 16 541 14 727-10,97 ERMENİSTAN 15 253 9 978-34,58 GÜRCİSTAN 462 007 472 742 2,32 KAZAKİSTAN 53 307 51 873-2,69 KIRGIZİSTAN 25 587 27 750 8,45 MOLDOVA CUM. 20 833 27 136 30,25 ÖZBEKİSTAN 42 198 41 467-1,73 RUSYA FED. 423 634 300 719-29,01 TACİKİSTAN 10 031 10 159 1,28 TÜRKMENİSTAN 47 890 49 987 4,38 UKRAYNA 126 576 117 041-7,53 BDT 1 409 847 1 290 184-8,49 6
Türkiye ye gelen yabancı ziyaretçiler (Ocak-Nisan 2014 2015 Değişim CEZAYİR 40 079 44 917 12,07 FAS 24 539 29 834 21,58 LİBYA 91 532 80 486-12,07 SUDAN 2 402 2 834 17,99 MISIR 30 125 29 203-3,06 TUNUS 30 472 32 571 6,89 GÜNEY AFRİKA CUM. 8 517 9 694 13,82 DIĞ.AFRIKA ÜLKELERI 27 891 28 654 2,74 TOPLAM AFRİKA 255 557 258 193 1,03 B.A.EMİRLİĞİ 14 734 16 727 13,53 BAHREYN 7 173 10 716 49,39 KATAR 8 167 12 536 53,50 KUVEYT 29 349 45 263 54,22 IRAK 216 957 223 033 2,80 LÜBNAN 36 211 40 042 10,58 ÜRDÜN 23 624 27 464 16,25 S.ARABİSTAN 71 700 103 357 44,15 K.K.T.C. 60 519 64 722 6,94 İSRAİL 55 203 43 226-21,70 YEMEN 6 764 7 392 9,28 DIĞ.BATI ASYA ÜLK. 320 967 251 512-21,64 TOP. BATI ASYA 851 368 845 990-0,63 BANGLADEŞ 4 519 3 589-20,58 ÇİN HALK CUM. 51 289 73 702 43,70 ENDONEZYA 17 948 19 543 8,89 FİLİPİNLER 14 279 17 699 23,95 HİNDİSTAN 28 878 30 797 6,65 İRAN 502 776 527 826 4,98 MALEZYA 20 020 23 396 16,86 PAKİSTAN 11 624 14 743 26,83 SİNGAPUR 6 035 6 212 2,93 TAYLAND 7 892 8 556 8,41 DIĞ.GÜN.ASYA ÜLK. 25 799 31 240 21,09 TOP.GÜN.ASYA 691 059 757 303 9,59 TOPLAM ASYA 1 542 427 1 603 293 3,95 DİĞ. KUZEY AMERİKA 2 761 4 041 46,36 DİĞ. ORTA AMERİKA 1 490 1 708 14,63 ARJANTİN 10 302 14 570 41,43 BREZİLYA 18 623 20 980 12,66 KOLOMBİYA 4 117 5 123 24,44 ŞİLİ 2 568 4 423 72,24 VENEZÜELLA 1 467 1 357-7,50 DİĞ.GÜN.AMERİKA 3 335 3 790 13,64 TOP.GÜN.AMERİKA 40 412 50 243 24,33 TOPLAM AMERİKA 44 663 55 992 25,37 OKYANUSYA 174 82-52,87 MİLLİYETSİZ 9 496 10 913 14,92 TOPLAM 7 003 050 6 967 487-0,51 7
İspanya 4 ayı % 4,4 artışla kapattı Rusya daki düşüş sürüyor İspanya ya yılın 4 aylık döneminde gelen yabancı ziyaretçi sayısı % 4,4 artarak 16 milyon 15 bin 420 ye çıktı. Ülke 4 aylık dönemde, İngiltere pazarında % 5,5 gelişme gösterirken, Fransa % 4,7, Almanya da % 0,3 büyüdü. İskandinavya pazarı % 8 dolayında daralan ülkede Hollanda da % 3 gerileme gösterdi. Diğer yandan Rusya daki olumsuz hava İspanya ya da yansımaya devam ediyor. Ülkeye bu pazardan gelenlerin sayısı da 4 ayda % 28 düştü. İspanya ya gelen yabancı ziyaretçi sayısı (Ocak-Nisan) Ziyaretçi Değişim İngiltere 3.276.016 5,5 Fransa 2.638.825 4,7 Almanya 2.521.835 0,3 İskandinavya 1.510.455 7,9 İtalya 990.444 12,2 Belçika 578.894 8,2 Hollanda 586.875-3 İsviçre 425.011 8,7 Portekiz 462.582 2,8 İrlanda 288.349 9,5 Rusya 161.813-28,3 Diğer 2.574.321 15,2 Toplam 16.015.420 4,4 YUNANİSTAN DA BÜYÜME % 17,4 Yunanistan a yılın 4 aylık döneminde gelen yabancı ziyaretçi sayısı % 17,4 artarak 2 milyonun üzerine çıktı. Diğer yandan ülke yılbaşından bu yana yakalağı büyüme seviyesi % 25-20 bandından % 15-20 bandına gerilemiş durumda. 8
Seyahat pazarının en dinamik kitlesi olarak gençlerin İstatistiklerde görünümü... TÜİK, İstatistiklerle Gençlik, 2014 anket sonuçları 77,7 milyonluk Türkiye nüfusunun %16,5 ini 15-24 yaş grubundaki genç kitle oluşturuyor. Bu kitlenin; % 51,2 si erkek, % 48,8 i kadın. Tahminlere göre; 2075 2050 2023 2014 2013 2012 2011 2010 Gençlerin payı,% 10,1 11,7 15,1 16,5 16,6 16,6 16,8 17,0 Gençlerin nüfus içindeki payı; 2023 te %15,1 e, 2050 de %11,7 ve 2075 te de %10,1 e düşecek. 2009 17,2 2008 17,4 2007 17,8 2000 19,4 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 Gençlerde işsizlik oranı % 17,9 oldu. (Yetişkinlerde % 8,3) İstihdam edilen gençlerin % 19,4 ü tarım, % 32,7 si sanayi, % 47,9 u ise hizmet sektöründe... Gelecekten umutlu olan genç oranı % 78 e geriledi. Bu oran erkeklerde % 79,7 kadınlarda % 76,4 Toplam nüfus ve genç kitle Toplam nüfus Genç sayısı 2000 64 729 501 12 575 362 2007 70 586 256 12 544 551 2008 71 517 100 12 441 662 2009 72 561 312 12 514 737 2010 73 722 988 12 545 094 2011 74 724 269 12 542 174 2012 75 627 384 12 591 641 2013 76 667 864 12 691 746 2014 77 695 904 12 782 381 2023 84 247 088 12 726 667 2050 93 475 575 10 961 194 2075 89 172 088 9 023 521 9
Seyahat pazarının en dinamik kitlesi olarak gençlerin İstatistiklerde görünümü... TÜİK, İstatistiklerle Gençlik, 2014 anket sonuçları Yurtdışına giden gençlerin % 13,2 si EĞİTİM AMAÇLI, % 20,5 i de İŞ AMAÇLI olarak seyahat ediyor. Gençlerin yurtdışı çıkış amaçları, %-2014 Diğer 7,6 Eğitim, staj (1 yıldan az) 13,2 16-24 yaş arasındaki gençlerin, % 73 ü internet kullanıyor. Bu oran; erkeklerde % 82,8 kadınlarda % 63,2 İş amaçlı (konferans, toplantı, görev vb.) 20,5 Akraba ve arkadaş ziyareti 14,6 Gezi, eğlence, sportif ve kültürel faaliyetler 44,1 0,0 5,0 10,015,020,025,030,035,040,0 45,0 Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi Kuşadası-Didim Turizm Serbest Bölgesi olacak. Kuşadası Korumar Otel'de turizmci ve işadamlarının katıldığı "Kuşadası'nın Sorunları" konulu toplantıda konuşan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Kuşadası ve Didim arasındaki bölgenin serbest turizm bölgesi ilan edileceğini söyledi. Zeybekçi, Kuşadası ve Didim'i turizm serbest bölgesi ile yatırımcılar için cazip hale getireceklerini, İzmir Ekonomik Serbest Bölgesi gibi turizm serbest bölgeleri oluşturacaklarını ve bunun Türkiye'nin ilk turizm serbest bölgesi olacağını vurguladı. 10
Yurtiçi seyahat pazarında 2014 eğilimleri Yurtiçinde seyahat sayısı % 1,3 arttı. AKTOB Araştırma Birimi nin TÜİK anket sonuçlarından derlediği bilgilere göre, 2014 yılında seyahat eden kişi sayısı % 1,3 artarak 55,8 milyon kişiye ulaştı. Bu kişilerin yaptıkları seyahatlerde ortaya çıkan harcama ise 22,6 milyar TL olarak gerçekleşti. Seyahat başına harcamalar da 318 TL oldu. Yurtiçinde gerçekleşen seyahat sayısı % 3,6 artarak 70,8 milyona, yapılan geceleme sayısı da % 3,3 yükselerek 575,8 milyona çıktı. Ortalama geceleme süresi ise değişmeden 8,1 de kaldı. Yurtiçi seyahat pazarı göstergeleri Kişi, milyon Seyahat sayısı, milyon Geceleme sayısı, milyon Harcama, milyar TL 2013 55,1 68,4 557,4 18,4 2014 55,8 70,8 575,8 22,6 Değişim, % 1,3 3,5 3,3 22,8* *Harcamalar reel olarak da % 12,8 artmıştır. Seyahatler ve gecelemeler Yurtiçinde yapılan seyahatlerin % 65,7 si yakın ve akraba ziyaretleri için yapıldı. Bu ziyaretlerin toplam gecelemelerdeki payı da % 66,3 oldu. Gezi, tatil, dinlence amaçlı seyahatlerin toplam içindeki payı ise % 19 olarak gerçekleşti. Yurtiçi toplam gecelemeler içindeki payı da % 21,2 oldu. Diğer yandan sağlık amaçlı seyahatlerin toplamdaki payı % 8,3 seviyesinde gerçekleşirken, bu seyahatlerde yapılan gecelemelerin, toplamdan aldığı pay da aynı seviyelerde kaldı. Öte yandan iş ve ticaret amaçlı seyahat ve gecelemelerin toplamdaki payı % 1 e yakın seviyelerde gerçekleşti. 11
Seyahat ve gecelemelerin amaçlarına göre dağılımı, % Seyahat Geceleme Yakınları ziyaret 65,73 66,39 Gezi, eğlence, tatil 19,00 21,29 Sağlık 8,38 8,07 Toplantı, konferans, kurs, seminer 1,22 0,51 Ticari ilişkiler, fuar 0,83 0,42 Kültür 1,00 0,37 Diğer 3,63 2,86 Konaklama eğilimleri Yurtiçi seyahat pazarında 2014 yılında 575,8 milyon geceleme gerçekleşti. Gecelemelerin ancak % 6,8 i konaklama tesislerinde yapıldı. Yüzde 87 si ise evlerde gerçekleşti. Konaklama tesislerinin toplam gecelemelerden aldığı pay, son 5 yılda 2 puana yakın artış gösterdi. Gecelemelerin konaklanan yerlere göre dağılımı,% 2013 2014 Arkadaş, akraba evi 71,1 70,5 Kendi evi 16,0 16,4 Otel 5,6 5,5 Pansiyon 1,2 1,3 Diğer 6,2 6,3 Harcamalar % 22 arttı Yurtiçi seyahat pazarında geçen yıl 22,6 milyar TL lik harcama yapılırken, 2013 e göre % 22,7 gelişme yaşandı. Seyahatlerde en fazla harcamalar; 11,1 milyar TL ile yakın ve akraba ziyaretlerinde, 7,3 milyar TL ile gezi, tatil ve dinlence amaçlı ziyaretlerde oluştu. Sağlık amaçlı ziyaretlerde harcamalar 2 milyar TL ye, iş amaçlı ziyaretlerdeki harcamalar da 700 milyon TL ye yaklaştı. Diğer yandan seyahat edenlerin yaptıkları paket tur harcamaları % 9 dolayında gerileyerek 1 milyar 159 milyon TL ye geriledi. Paket dışında kalan kişisel harcamalar ise % 25 yükselişle 21,4 milyar TL ye ulaştı. 12
Seyahat harcamalarının amaçlarına göre dağılımı, %-2014 Harcama, Pay, % milyon TL Yakınları ziyaret 11.187.9 49,5 Gezi, eğlence, tatil 7.367.7 32,6 Sağlık 2.060.4 9,1 Toplantı, konferans, kurs, seminer 401.0 1,8 Kültür 307.9 1,4 Ticari ilişkiler, fuar 294.2 1,3 Diğer 981.9 4,3 Toplam 22.601.2 100,0 Harcama türlerine göre seyahat harcamaları, milyon TL 2013 2014 Değişim,% Paket tur harcaması 1.274.5 1.159.8-9,0 Kişisel harcamalar 17.142.2 21.441.3 25,1 Yeme ve içme 5.123.8 6.643.0 29,6 Konaklama 1.600.9 2.192.0 36,9 Sağlık 571.7 854.3 49,4 Ulaştırma 5.916.3 6.758.7 14,2 Giyecek ve hediyelik eşya 2.497.7 3.155.8 26,3 Diğer harcamalar 960.2 1.154.8 20,3 Nominal ve reel harcama artışları, %-2014 Nominal Reel Gezi, eğlence, tatil 18,5 8,9 Kültür 26,7 16,5 Yakınları ziyaret 23,1 13,1 Sağlık 30,0 19,5 Toplantı, konferans, kurs, seminer 25,8 15,7 Ticari ilişkiler, fuar 50,7 38,5 Diğer 28,3 17,9 Toplam 22,7 12,8 Nominal ve reel harcama artışları, %-2014 Nominal Reel Paket tur harcaması -9,0-16,4 Kişisel harcamalar 25,1 15,0 Yeme ve içme 29,6 19,2 Konaklama 36,9 25,8 Sağlık 49,4 37,3 Ulaştırma 14,2 5,0 Giyecek ve hediyelik eşya 26,3 16,1 Diğer harcamalar 20,3 10,5 Seyahat öncesi harcamalar 44,8 33,1 Toplam 22,7 12,8 13
4 ayda teşvikli yatırımlar 1,32 milyar TL yi aştı Bütçenin % 36 sı Antalya da harcanacak Konaklama sektörü Ocak-Nisan döneminde 94 yeni proje için 1,32 milyar TL lik yatırım teşviği alırken, bu bütçenin % 36,4 ü Antalya da harcanacak. AKTOB Araştırma Birimi nin derlediği verilere göre 4 aylık dönemde, komple yeni yatırımlar için alınan teşviklerle, 5 bin 273 kişiye de iş imkanı yaratılacak. Bu istihdamın % 35,3 ü Antalya da, % 14 erlik dilimleri de İstanbul ve Aydın da yaratılacak. Diğer yandan yeni tesisler tamamlandığında 22 bin 742 adet yeni yatak faaliyete geçecek. Bu yatakların % 36 sı Antalya da, % 14, sı Aydın ve % 13,1 i de İstanbul da yapılacak. 94 adet yeni yatırım için ayrılan 1,32 milyar TL lik bütçenin; % 36,4 ü Antalya, % 16,6 sı İstanbul ve % 10,9 u da Aydın da harcanacak. Öte yandan yapılacak olan yeni yatırımların, % 39,4 ü 3 yıldızlı, % 38,3 ü 4 yıldızlı ve % 14,9 u da 5 yıldızlı olacak. Toplam proje sayısı içinde butik oteller de % 5,3 paya sahip Yatırım teşvik belgeleri (Ocak-Nisan)* Proje sayısı Bütçe, milyar TL İstihdam sayısı Yatak sayısı Toplam** 119 1.52 5.664 36.076 Yeni yatırımlar 94 1.32 5.273 22.742 *Yurt yatırımları hariç: 4 ayda 12 bin 754 yataklık 23 öğrenci yurdu için teşvik alındı **Komple yeni yatırımlar, modernizasyon, tevsii, tamamlama gibi unsurlar toplamıdır. Teşvikli proje değerlerinin illere göre dağılımı,% Bütçe İstihdam Yatak ANTALYA 36,4 35,3 36,0 İSTANBUL 16,6 14,1 13,1 AYDIN 10,9 14,3 14,6 ERZURUM 5,1 2,7 4,4 KONYA 3,4 3,3 3,8 ANKARA 2,8 4,1 3,3 TOKAT 2,5 1,7 1,3 MUĞLA 2,4 1,3 1,9 NEVŞEHİR 1,8 2,5 2,2 DİĞER 18,1 20,7 19,3 TOPLAM 100,0 100,0 100,0 14
AKTOB: ÖNEMLİ OLAN DÜŞÜŞ DEĞİL, YAPACAKLARIMIZDIR. Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Mayıs ayı yemekli toplantısını Kemer-Beldibi ndeki Paloma Renaissance Antalya Beach Resort & SPA da yapıldı. Toplantıya; AKTOB yönetimi ve üyeleri ile Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Abdurrahman Arıcı ve Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürü İbrahim Acar ve TÜROFED Başkanı Osman Ayık da katılım gösterdi. Yemekli toplantının açılışında açıklamalarda bulunan AKTOB Başkanı Yusuf Hacısüleyman, turizmin gündemindeki konuları değerlendirdi. 2015 in zor bir yıl olacağını bildiklerini ve bu konuda geçen yıldan beri uyarılarda bulunduklarını belirten Hacısüleyman, 4 aylık veriler de bu endişemizi haklı çıkardı. Nisan ayında Antalya da yüzde 19 düşüş gerçekleşti. 4 ayda gerçekleşen düşüş oranı ise yüzde 12. Ancak bu düşüş, toplam ziyaretçi trafiği dikkate alındığında 4 ay için çok önemli olmayan rakamlar. Düşüş telafi edilebilir ancak Mayıs ayının ilk 10 gününe bakarsak endişelerimizin arttığını söyleyebilirim. dedi. Böylesine bir dönemde dikkatli olunması gereken noktalar var diyen Hacısüleyman, Geri dönüşü olmayan uygulamalardan uzak durmalıyız. Kalite hizmet politikamızdan asla taviz vermemeliyiz. Ucuzluk veya kalite düşüşü gibi balıklarda olumsuz imaj vermemeliyiz. dedi. Son durumumda 2015 sonunda Avrupa pazarındaki mevcut sayıları koruyacağız. Haziran, Temmuz ve Ağustos ta Rusya pazarındaki durumu net bir şekilde göreceğiz. diyen AKTOB Başkanı, 2015 yılında gözlemlenen bir diğer durumun da ortaslama kalış sürelerindeki eksilme olduğunu, gelen turistin geçen seneki gibi gecelemediğini vurhuladı. Dolar, Ruble ve petrolün ne olacağını bilemediklerine işaret eden Hacısüleyman, 2015 yılı zorlu bir yıl olacak. Bunun nedenlerinin başında yatırım iştahımızın da payı var. Arz-talep dengesini düzgün bir hale getirmezsek 2016 ve 2017 de mi zor olacak diye düşünmek zorundayız dedi. Siyasi partiler bizleri ziyaret ediyor ve onlara beklentilerimizi anlatıyoruz. Milli turizm planımızın olması gerekiyor. Bunu devlet de söylüyor. diyen AKTOB Başkanı, şöyle devam etti: 3621 sayılı kıyı kanunu nedeniyle her gün denetçilerle uğraşıyoruz. Bu durumun artık gündemde olamaması gerekiyor. 2634 sayılı kanun çok iyi bir kanundu. Bu kanunun ruhunu canlandırmalıyız. Kış aylarında istihdam üzerindeki yükü azaltmalıyız. Her şey dahilde ÖTV oranı öyle bir noktaya geldi ki misafire ÖTV mi içiriyoruz alkol mü? Bunun çözülmesi gerekiyor. Yabancıların çalışma izinlerine yılda 3 defa düzenleme geliyor. Nereden izin alacağımızı şaşırıyoruz. Tahsis sürelerinin bugünden itibaren uzatılması gündeme gelmesini istiyoruz. Tesislerin renove edilmesi için bu tahsislerin uzatılması gerekiyor. Bireysel özgürlükler turizm için çok önemli bir unsurdur. İnsanların güven içinde ülkemize gelmesi çok önemli. İmajımız bunu sağlamalı. Öte yandan alternatif turizm konusunda da çalışmaşlara devam ettikletini belirten Hacısüleyman, BAKA nın desteği ile ATSO ve AKTOB olarak kırsal turizm için bir köye bir otel projesini takip ediyoruz. Çalışmanın araştırma kısmı bitti. Köylerde turizm bilincinin ve farkındalığının yaratılmalı. 12 ilçedeki 105 köyün ihtiyacını araştırdık. Bu köylerde kırsal turizm için ne yapılabilir araştırdık. Bu konuda yaptığımız incelemeleri sizlerle ilerleyen günlerde paylaşacağız. dedi. 15
TÜROFED Başkanı Osman Ayık, kayıplar ve ötesi için uyardı: 2015 SONRASI İÇİN DE DİKKATLİ OLMALIYIZ. TÜROFED Başkanı Osman Ayık, 2015 te yaşanan kayıplar ve ötesi için turizmcilere uyarılarda bulundu. Daralma ile ilgili sorunların dışardan da kaynaklandığını belirten Ayık, Bizim korkumuz ve endişemiz bu sıkıntılar 2015 ile sınırlı kalmayabilir. Çünkü etrafımızda yaşanan olaylar bitmiyor. Ne zaman biteceği de belli değil. Ukrayna ile Rusya arasındaki gerilim sonuçlanmıyor, sonuçlanmayacak gibide gözüküyor. Arap baharı sanki bitmiş gibi görünüyor ama bence yansımaları devam edecek. Bütün bunların hepsini düşündüğümüz zaman bundan sonraki süreçte bizler çok dikkatli olmalıyız dedi. Sıkıntıların özellikle 2014 ün ortalarından itibaren ağırlaştığına dikkat çeken Osman Ayık, Ukrayna daki krizden dalgalanmalar meydana geldi. Bazı ülkelerin para birimlerinde inanılmaz devalüasyonlara neden oldu. İster istemez halkın alım gücü etkilendi. Bu ülkelerle iş yapan ülkelerinde ekonomik dengesi bozuldu. Bütün bunların sonucunda bizim ana pazarımız olan Avrupa pazarı ve onun çevresinde olan ülkeler ile Rusya yla bir anda sorun yaşayan ülke haline geldik. Şu anda da bunun ceremesini çekiyoruz dedi. Fiyat kırılmaması gerektiğine de işaret eden Ayık, Elde ettiğimiz kazanımları bir anda yok etmememiz lazım. Fiyat tavizleri bir yere kadar olur. Burada sağlıklı bir bütçeleme, çok iyi bütçe revizyonlarıyla fiyat oynamalarını minimize etmemiz, fiyat dalgalanmalarını müsaade etmememiz lazım. Bunu yaptığımız takdirde geçmişten gelen birçok birikimlerimiz yok olur ve bizi tekrar 5 yıl geriye götürür dedi. Ayık, hükümetin sağladığı desteklerle ilgili olarak da, Hükümet bazı şeyler yaptı ama bunu iki ayla sınırlamamak gerekiyor değerlendirmesinde bulundu. 16
Turizmciler ALTİD kokteylinde buluştu DÜŞEN TALEP VE YÜKSELEN ARZA DİKKAT ÇEKİLDİ Alanya Turistik İşletmeciler Derneği Sezon Kokteyli Alanya da bulunan Banana Beach Hotel de yapıldı. ALTİD yönetiminin ev sahipliğini yaptığı Sezon Kokteyline; Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık, Alanya Belediye Başkanı Adem Murat Yücel, TÜRSAB Alanya Bölgesel Yürütme Kurulu (BYK) Başkanı Suat Çavuşoğlu, Skal Alanya Başkanı Mehmet Nedanlı, Alanya Ticaret ve Sanayi Odası (ALTSO) Başkanı Mehmet Şahin, Alanya İlçe Emniyet Müdürü Mehmet Ömür Saka, Alanya İlçe Jandarma Komutanı Binbaşı Alper Çetinkaya, sivil toplum kuruluşları dernek başkanları, siyasiler, turistik otel işletmecileri ve acente temsilcileri katıldı. Kokteylin açılış konuşmasını yapan TÜROFED Yönetim Kurulu Üyesi ve Alanya Turistik İşletmeciler Derneği (ALTİD) Başkanı Burhan Sili, 2015 sezonunun zorlu başladığını söyleyerek, önümüzdeki üç yıl içerisinde Türkiye nin çeşitli bölgelerinde toplamında 50 bin yatak kapasiteli 100 yeni otelin teşvik kapsamına alındığını ifade etti. Antalya bölgesinde ise 2015 yılının ilk dört ayında 22 bin yatak için teşvik alındığını vurgulayan Sili, Antalya ya gelen turist sayısının yüzde 30 unu ağırlayan Alanya bölgesinde 2015 yılında 4 bin 500 yatak devreye giriyor. Bu tabloya göre ciddi bir yatak artışı söz konusuyken diğer yandan turist sayılarında Türkiye genelinde nisan ayında yüzde 8 lik bir azalma, 1 Ocak-30 Nisan aralığında 0,5 lik bir artış söz konusu. Antalya da ise ilk dört ayda yüzde 11 azalma var. Bu gerçeklerden hareketle artık şunu görmeliyiz ki Bu gömlek bize dar gelmeye başladı. Bundan sonra farklı noktalarda farklı işler yapmak zorundayız dedi. Ülke genelinde turist sayısının 40 milyon bandına dayandığını belirten Sili, Yaklaşık 35 milyar dolar turizmden gelir elde ediyoruz. Özel sektörün önemli gayretleriyle bu noktaya gelmiş turizm, bugünden sonra devlet ve sektör işbirliği içerisinde farklı bir noktaya ulaşmak zorunda. Bu birliktelik, mevcut yapıyı iyileştirme ve geliştirme noktasında hareket etmemizi, yatak arzını durdurmamızı, kısa vadede mevcut pazarların kapasitesini arttırmamızı, orta ve uzun vadede yeni pazarlara yatırım yapmamızı gerektiriyor dedi. Turizmcilerin hayal satıcıları olduğunu ifade eden TÜROFED Başkanı Ayık da, Biz hayal satarız. Hayal satanların umudu bitmez. Bu sene olmazsa gelecek sene olur deriz. 2015 yılı bizim için en zor geçen yıllardan birisi olacak. Geçtiğimiz yıllarda da zorluklar gördük fakat bu zorluklardan hep büyüyerek ayrıldık. Bulunduğumuz coğrafya bize birçok şey bahşederken beraberinde bazı sıkıntıları da getiriyor. Etrafımız son birkaç senedir adeta kaynayan bir cadı kazanı. Bu sebeple yaşadığımız sıkıntıların bir kısmı da elimizde olmayan sebeplerden dolayı ortaya çıkıyor. Buna rağmen paket tur pazar payında en büyük rakibimiz İspanya ya Başa baş gidiyoruz diyebilecek kadar yakınız. dedi. 17
AKTOB ve TÜROFED ile işbirliği yapmak isteyen, HOLIDAYCHECK AKTOB U ZİYARET ETTİ Holiday Check Ürün Müdürü Georg Ziegler, Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği ni (AKTOB) ziyaret ederek sektörün gündemindeki konularla ilgili görüş alışverişinde bulundu. Georg Ziegler, TÜROFED Başkanı Osman Ayık, AKTOB Başkanı Yusuf Hacısüleyman ve AKTOB yönetim kurulu üyeleri ile AKTOB binasında bir araya geldi. Ziyarette oteller ile Holiday Check arasında yaşanan sorunlar ele alındı. Ziegler yaptığı açıklamada, Antalya bölgesine yoğun turist akışı olduğunu, bununla beraber son yıllarda online müşteri sayısının da artığını belirterek, Bu manipüle edilmek isteniyor. TÜROFED ve AKTOB yetkilileri ile yaptığımız konuşmada bunun ortadan kaldırılması için işbirliğine gidilme kararı alındı dedi. Ziyarette, Holiday Check te para karşılığında bazı yorumların kaldırıldığı veya yorumlar eklendiği gibi iddialarda gündeme geldi ve bunun için alınması gereken önlemler görüşüldü. 18
İspanya nın başı çektiği rekabet sıralamasında, Türkiye 44.sırada yer aldı Dünya Ekonomik Forumu nun (WEF) Seyahat ve Turizm Rekabet Endeksi 2015 listesi yayınlandı. İlk sırayı İspanya alırken, Türkiye 44. sırasında. Verilere göre, turist sayısında dünya altıncısı, turizm gelirlerinde ise dünya 11. olan Türkiye, Seyahat ve Turizm Rekabet Endeksi nde 44. sırada. Endekste ilk sırayı bu yıl 5.31 puanla İspanya alırken, onu 5.24 puanla Fransa ve 5.22 puanla Almanya izledi. Türkiye 4.08 puan alarak 44., Yunanistan ise 4.36 puanla 31. sırada yer aldı. Seyahat ve Turizm Rekabet Endeksi, 2015 Sıra Ülke Puan 1 İspanya 5.31 2 Fransa 5.24 3 Almanya 5.22 4 A.B.D 5.12 5 İngiltere 5.12 6 İsviçre 4.99 7 Avustralya 4.98 8 İtalya 4.98 9 Japonya 4.94 10 Kanada 4.92 31 Yunanistan 4.36 44 Türkiye 4.08 83 Mısır 3,49 Rekabet edebilirlik kritelerinde Türkiye nin durumu Kriterler Dünya sırası Puanı TURIZM VE SEYAHAT GENEL DURUMU 44 4.08 GENEL ORTAM DURUMU 78 4.53 İş Ortamı 59 4.54 Emniyet ve güvenlik 121 4.23 Sağlık ve Hijyen 63 5.41 İ.K ve emek piyasası 88 4.30 Değişime hazırolma 68 4.17 TURIZM POLITIKALARI VE YAPABILME ORTAMI 85 3.98 Turizmin önceliği 83 4.39 Uluslar arası açıklık 61 3.34 Fiyat rekabeti 94 4.37 Çevresel sürdürülebilirlik 95 3.83 ALTYAPI 39 4.52 Havayolu ulaştırma altyapısı 16 4.66 Havaalanı ve liman altyapısı 54 3.88 Turist hizmetleri altyapısı 38 5.04 DOĞAL VE KÜLTÜREL KAYNAKLAR 29 3.31 Doğal kaynaklar 73 2.78 Kültürel kaynaklar ve iş seyahati 16 3.83 19
Ekonomisi hızlı büyüyen Çin de Yurtdışı seyahatler 174 milyonu bulacak. Yurtdışına çıkan bin 330 dolayında Çinli ve 40 seyahat acentesinin katılımıyla yapılan ankete göre Çinli turistler, 2014 yılında 500 milyar Dolar a yajın harcama yaptı. Financial Times ın araştırma bölümü tarafından açıklanan tahminlere göre geçtiğimiz yıl Çinli turistlerin yurtdışında yaptığı harcamaların büyüklüğü 498 milyar Dolar oldu. Yapılan tahminlee göre 2019 da dünyayı gezen Çinli sayısının 174 milyona çıkması ve 264 milyar Dolar harcamaları bekleniyor. Yurtdışına çıkan Çinli turist sayısı 2000 de 10 milyon kişiydi. 20 yıllık süre zarfında Çinli turistlerin sayısının 16 kat artacağı tahminleri yapılıyor. 2014 te yurtdışına çıkan Çinli turist sayısı ilk kez 100 milyonu aştı. Çin Ulusal Turizm İdaresi verilerine göre, geçen yıl yurtdışına seyahat edenlerin sayısı % 20 dolayında artarak 107 milyona çıktı. Çinli turistlerin en çok tercih ettikleri ülkeler ise ABD, Rusya, Fransa, Avustralya, Japonya, Güney Kore, Malezya, Singapur, Tayland ve Maldivler. Bütçesi azalma itimali olan Almanlar; Öncelikle seyahtten kısıntı yapma eğiliminde. Alman araştırma kurumu BAT ın yaptığı çalışmaya göre Almanlar ın yarıya yakını bütçeleri daraldığında tatilden kısacaklarını belirtti. British American Tobacco (BAT) Stiftung für Zukunftsfragen tarafından Almanya da 2 bin dolayında kişi ile yapılan ankete katılan Almanların, iki haftalık yaz tatiline vereceklerini beyan ettikleri ortalama 923 Avro, harcama kalemlerinin ilk sırasında yer aldı. Almanlar, ikinci sırada ise en çok 453 Avro ile bir haftalık kış tatiline para harcayacaklarını belirttiler. Almanların harcama listesinde 438 Avro ile bilgisayar, 226 Avro ile bir metropole yapacakları hafta sonu seyahati yer aldı. Ancak Almanlar, ekonomik durumun kötüye gitmesi durumunda tatil ve seyahat harcamalarından kısmaya hazır oldukları da ortaya çıktı. Ankete katılan Almanlar ın % 44 ü bu yıl seyahat bütçelerinde tasarruf edeceklerini söyledi. % 19 u da tatile çıkmayacağını ortaya koydu. 20
Borajet Havayolları, Alanya yı KKTC ye bağlayacak. Borajet Havayolları yeni nesil 98 kişilik Embraer E190 tipi jet motorlu uçaklar ile 11 Haziran da başlayacağı uçuşları 28 Eylül 2015 tarihine kadar sürdürecek. Uçuşlar, Perşembe, Cumartesi ve Pazartesi günleri Gazipaşa Alanya Havalimanı ndan Kuzey Kıbrıs a karşılıklı olarak gerçekleştirilecek. Alanya- KKTC uçuşlarının biletlemesini yapacak olan Caps Travel ayrıca tatilcilere karşılıklı olarak tatil paket tur seçenekleri de sunacak. Uçuşlar öncesinde Kuzey Kıbrıs ta çok ciddi bir Alanya tanıtımı yapılacak. Bu durumun Alanya ya yeni turist girişi sağlaması hedefleniyor. Bunun yanında Alanya halkına, yeni Alanyalılara ve yabancı turistlere 2-3 günlük değişik alternatifli Kuzey Kıbrıs gezi imkânları sunulacak. Haftanın 3 günü (Perşembe, Cumartesi ve Pazartesi) Ercan Havalimanı ndan 14:15 te havalanacak olan BRJ 9696 sefer sayılı uçağı, Türkiye de bugüne kadar gerçekleşen en kısa mesafeli yurt dışı uçuş ile ortalama 25 dakikada Gazipaşa Alanya Havalimanı na inecek. Uçak, aynı gün saat 15:45 te Gazipaşa Alanya Havalimanı ndan aldığı yolcularla Kuzey Kıbrıs a hareket edecek. Bu uçuşlarla Alanya bölge turizmine olumlu katkılar sağlanması ve Kuzey Kıbrıs tan Alanya ya ziyarete gelen turist sayısında ciddi bir artış yaşanması beklenmekte. Aynı zamanda bu uçuşlar ile bölgede yaşayan ve KKTC de öğrenim gören öğrencilerin, askerlerin ve bölgeye sürekli seyahat eden tüm yolcuların yaşadığı ciddi ulaşım sorunu tamamen ortadan kalkacak. Sabiha Gökçen e ikinci pist geliyor DHMİ Genel Müdürü Hüseyin Yıldırım, Sabiha Gökçen Havalimanı na ikinci pist yapılması için yapılan ihaleyi kazanan YSE Yapı firması ile sözleşme imzalanacağını belirtti. Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürü Serdar Hüseyin Yıldırım, Sabiha Gökçen Havalimanı na ikinci pist yapılacağın açıkladı. Yıldırım, konuyla ilgili olarak Savunma Sanayi Müsteşarlığı ile protokol imzalandığını kaydetti. İhaleyi, geçerli olan teklifler içinde en düşük teklifi veren YSE Yapı firmasının kazandığını belirten Yıldırım, Yönetim Kurulumuz bu konuyla ilgili gerekli çalışmayı yapıp karar aldı. Önümüzdeki günlerde ihaleyi kazanan YSE Yapı firması ile sözleşme imzalanacak ve süreç hızlı bir şekilde devam edecek dedi. 21
Alman tur operatörleri, Konsept otellerin sayısını artırıyor. TUI, Thomas Cook, DER Turistik ve Alltours grupları konsept otellerinin sayısını artırmaya devam ediyor. TUI Grubu 2015'te Best Family ve Sensimar markalarında 23 yeni oteli sunarken, çocuksuz çiftlere yönelik tesis seçeneklerinin artırılması gündemde. Öte yandan TUI marka otellerinin sayısını 360'a çıkardı. Grup, gelecek 2 yılda 60 oteli daha bünyesine ekleyecek. Grubun TUI Blue ismini taşıyacak yeni konseptini ise Antalya'da da hayata geçireceği tahmin ediliyor. Diğer yandan Thomas Cook grubu da bu yıl 80 yeni oteli daha sundu. Toplam markalı otel sayısını 208'e çıkaran grup, Smartline, Sentido ve Sunconnect gibi markaları yaygın olarak kullanıyor. DER Touristik ise özellikle İspanya ve Yunanistan'da yeni otel arayışlarına da girdi. Grup bünyesine 5 yeni otel katarak, markalı otel sayısını 47'ye çıkardı. Alltours Sunline adındaki yeni bütçeli otel markasını portfolyösüne ekledi. Böylece geçen yıl 38 olan bünyesindeki markalı otel sayısı, 44'e ulaştı. FTI ise, Mısırlı işadamı Samih Sawiris'in şirkete yaptığı yatırımdan sonra, portfolyösünü genişletmeyi planlıyor. Şu anda işlettiği otel sayısı 20 olan FTI, 4 yıldızlı otel piyasasına odaklanmak istiyor. Destekleri azaltacağını açıklayan Mısır a Turoperatörleri tepki gösterdi. Charter desteklerini bazı havalimanları için kaldıracağını açıklayan Mısır a Avrupalı tur operatörleri olumsuz tepki gösterdi. FTI CEO su Dietmar Gunz, Mısır ın Türkiye deki fiyat düşüşleri konusunda dikkatli olması gerektiğini söyledi. TUI Paket Turlar Bölüm Başkanı Markus Stumpe ise, Mısır ın turizm konusunda önüne koyduğu iddialı hedeflere ulaşabilmesi için Kızıldeniz uçuşlarının sübvanse edilmesi gerektiğini söyleyerek, Turistler ortalama fiyatları ödeyip Mısır a tatile gidiyor. Fazlasını ödemeye hazır değiller dedi. Mısır spesiyalisti ETI de desteğin kesilmesinin olumsuz bir hava yaratacağını kaydetti. 22
424 bin kişinin tur aldığı Kapadokya da Balon sayısı 195 oldu. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) verilerine göre, Kapadokya'da 2014 yılında ruhsatlı işletmelerin sayısı 25 e, balon sayısı ise 195 e ulaştı. SHGM verilerine göre 2002 yılında bölgede 6 işletme ve 31 balon varken bugün sayılar, 25 işletme ve 195 balona yükseldi. Geçen yıl Kapadokya'ya gelen 2 milyon 852 bin 552 turistin, 424 bini balon turlarına katıldı. Geçen yılın geliri ise önceki yılki 65 milyon Avro'nun üzerine çıkarak 85 milyon Avro oldu. Artan işletme ve balonlar, 500 kişiye de istihdam sağladı. Aralarında Anatolian Balloons, Kapadokya Balonları, Göreme Balonları, Ürgüp Balonları, Turka Balon, Hasan Ezer Cihangiroğlu Balonları, Kaya Balonları, Skyway ve Voyager işletmelerinin de bulunduğu işletmelerden en büyüğü Uluer Havacılık bünyesinde faaliyet gösteren Anatolian Balloons. İşletme, 23 balon ve 400 yolcu kapasitesine sahip ve işletmede 4'ü yabancı olmak üzere 15 pilot görev yapıyor. Sürdürülebilir Turizm Destek Fonu 3. dönem başvuruları başladı. Anadolu Efes, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) işbirliğiyle, sürdürülebilir turizmle yerel kalkınmaya destek vermek üzere hayata geçirilen Gelecek Turizmde Sürdürülebilir Turizm Destek Fonu nun üçüncü dönem başvuruları, 3 Temmuz a kadar devam edecek. Yerel turizm aktörlerinin ve sivil toplum örgütlerinin, kamu kuruluşları ve özel kuruluşlarla işbirlikleri geliştirerek sürdürülebilir turizm alanında iyi örneklerin çoğalmasını hedefleyen fon için başvurular, 12 Mayıs-3 Temmuz tarihleri arasında alınacak. Seçilecek projelere fon desteğinin yanı sıra iletişim, eğitim ve mentorluk desteği de verilecek. Projenin ilk yılında % 100 Misia Projesi, Mardin de Kadın Liderliğinde Sürdürülebilir Turizm Girişimlerinin Yaratılması Projesi ve Seferihisar ın Geleneksel Mutfağı Projesi destek kapsamına alınırken; ikinci dönemde desteklenmek üzere Dünyanın En Eski Tapınağı Göbeklitepe de Taş İşçiliği, Malatya nın Mirası Arslantepe ve Safranbolu Hatırası Projesi seçildi. Anadolu Efes, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) işbirliğiyle 2007 yılında Doğu Anadolu Turizm Geliştirme Projesi (DATUR) ni hayata geçirdi. Proje kapsamında Erzurum un Uzundere İlçesi nde 20 den fazla ev pansiyonu açıldı ve turizme hizmet eden biri kadın derneği olmak üzere toplam 3 sivil toplum kuruluşu kuruldu. Kuş gözlemi gibi yerel festivallerin yanında, fotoğrafçılık, dağ yürüyüşü, dağ bisikleti, kamping, piknik, kano, yelken, kürekçilik, su kayağı gibi spor aktiviteleri düzenlendi. Projeyle, yerli ve yabancı turistlerin bölgeye olan ilgisinin artması sağlandı. Uzundere İlçesi, Ekim 2013 te Bakanlar Kurulu kararıyla Turizm Merkezi ilan edildi. 23
MHP, AKTOB U ZİYARET ETTİ Turizmciler taleplerini dile getirdi. Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkan Danışmanı ve MYK Üyesi Ahmet Selim Yurdakul ve MHP Antalya Milletvekili adayları Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği'ni (AKTOB) ziyaret etti. AKTOB u ziyaret eden MHP Genel Başkan Danışmanı ve MYK Üyesi Ahmet Selim Yurdakul, MHP Antalya Milletvekili adayları Mehmet Günal, Av. Gökhan Kurşunlu ve Güray Parlak ı, AKTOB Başkanı Yusuf Hacısüleyman, TÜROFED Başkanı Osman Ayık, TÜROFED Başkan Yardımcısı Sururi Çorabatır, AKTOB Başkan Yardımcısı Erkan Yağcı, AKTOB Genel Sekreteri Kaan Kavaloğlu ve AKTOB Yönetim Kurulu Üyesi Zafer Alkaya karşıladı. Ziyaret sırasında konuşan AKTOB Başkanı Yusuf Hacısüleyman, turizmin sorunlarına değindi ve AKTOB hakkında bilgi verdi. Hacısüleyman, "Türkiye turizm gelirinin % 60 ı Antalya'dan sağlanıyor. İstihdama katkımız büyük, ülkemize olan bu katkılar göz ardı edilemez. Turizmden elde edilen gelirin büyük bölümü ülkede kalıyor. Turizm yatırımlarının yüzde 92 si öz kaynaklar ile yapılıyor. Bu yatırımların sahipleri Türk şirketleri. Bu nedenle sektöre daha fazla katkı verilmelidir"dedi. TÜROFED Başkanı Osman Ayık ise turizm sektörünün en milli sektör olduğuna işaret ederek, şunları söyledi: "Turizm hem yerlidir hem de millidir. Yabancı sermayenin de en az nüfus edebildiği bir sektördür. Turizm 30-35 yıllık bir sürede bu günlere geldi. Misafir sayısı 40 milyona yaklaşan turizm sektörü dünyada en fazla misafir kabul eden 6.cı ülke konumundadır. Turizm ve lojistik Türkiye yi kalkındıracak iki sektördür. Türkiye olarak bu sektörden maksimum yarar sağlamak istiyorsak turizm yasaları güncellenmelidir. Turizm sektörü en az destek olunan sektörlerden biridir. Yeterli destekler ve düzenlemeler olursa turizm daha sağlıklı bir şekilde yoluna devam eder" TÜROFED Başkan Yardımcısı Sururi Çorabatır da şunları söyledi: "Türkiye de 30 milyar Dolar turizm geliri var. Bu gelirin 29 Milyar Doları ülke içinde kalmaktadır. Turizmin istihdama katkısı ise çok büyüktür. Ancak kış aylarında 250-300 bin çalışan işsiz kalıyor. Tesisler Mayıs ayında açılıp Kasım ayında kapanıyor. Tesisleri kışında açmamız için gerekli destek verilmiyor. Tekstil sektöründe ihracat yapıldığında vergi iadesi alınıyor. Ama turizm milyar dolarlar getirdiği bundan yararlanamıyor. Kışında bizlerin hizmet vermesi için destek şart. Turizm mütevazi bir sektördür, hiçbir zaman sokağa inmez. Turizm uzlaşmacı bir sektördür" Kaan Kavaloğlu ise yaptığı konuşmada, turizm sektörü ile uzlaşan, turizmcinin kalbini kazanan partinin % 40 ile iktidar olabileceğini, turizm sektörünün ülkeye milyarlarca Dolar kazandırdığı halde hak ettiği değeri alamadığını ifade etti. MHP Genel Başkan Danışmanı ve MYK Üyesi Ahmet Selim Yurdakul ise MHP nin her gittiği yerde büyük ilgi gördüğünü, genel Başkan Devlet Bahçeli nin günde 3 miting yapmasına rağmen medyanın yüzde 88 inin yandaş medya olması nedeniyle medyada fazla yer bulamadığını kaydetti. MHP nin turizm kanunlarına çok hakim olduğunu vurgulayan Yurdakul, "Biz turizm kanunlarına çok hakimiz. Turizmdeki gelişmeleri çok dikkatli olarak takip ediyoruz. Biz iktidar olduğumuz taktirde turizmle hangi STK lar ilgileniyorsa onlarla birlikte olacağız. Bizim seçim beyannamemiz hükümet programıdır. Bizim tek eksiğimiz vatandaşın bizi tek başına iktidara getireceği oydur. O oyları almaya da çok yaklaşıyoruz"dedi. Milletvekili adayları Mehmet Günal, Av. Gökhan Kurşunlu ve Güray Parlak ta MHP nin turizm politikaları hakkında bilgi verdi. 24
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Seçim Bildirgesi yayınladı Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO), genel seçimler öncesi Siyasi Partilere ve tüm Antalya milletvekili adaylarına vermek üzere bir Seçim Bildirgesi hazırladı. Türkiye ve Antalya Ekonomisi olarak iki ayrı başlıkta hazırlanan bildirgede Sorunlar ve Çözüm Önerileri yer alıyor. ATSO Başkanı Davut Çetin, Seçim Bildirgesi nin, ATSO tarafından 2012 yılında, Antalya Valisi, Belediye Başkanları, İl Müdürleri, Siyasi Parti Temsilcileri, Meslek Örgütleri ve Sivil Toplum Temsilcileri nin katılımı ile gerçekleşen iki büyük arama konferansı sonrasında hazırlanan 2023 Antalya Vizyonu ve ATSO Meslek Komiteleri üyelerinden alınan önerilerden derlenen bilgiler ile 2014 yılında hazırlanan Yerel Yönetimlerden Beklentiler raporu ışığında oluşturulduğunu bildirdi. Seçim Bildirgesi nin Türkiye ve Antalya olarak iki ayrı başlıkta hazırlandığını belirten Davut Çetin: Bildirinin Türkiye ye ilişkin sorun ve önerilerine yer verilen kısmında ekonomiye dair yapısal reform ihtiyacı, demokrasi, örgütlenme ve sivil toplum kültürünün geliştirilmesi ihtiyacı, toplumda kadının yeri, uluslararası ilişkiler, dış ticaret, yeni bir sanayi politikası ihtiyacı, yeşil ekonomiye dayalı üretim, kentleşme, perakende ticaret, kültür ve turizm yönetimi, tarımda modernizasyon gelir dağılımı, eğitim, kamu-özel sektör birlikteliği, Merkez Bankası, düzenleme ve denetleme kurulları yapıları, kayıtdışı ile mücadele ve verimlilik konu başlıkları detaylandırıldı. Bildirinin Antalya ya dair olan kısmında ise İmar-Altyapı, Ulaştırma-Trafik, Ticaret Turizm, Tarım ve Çevre ana başlıklarında detaylı görüş ve öneriler yer alıyor. Seçim Bildirgesi nin siyasiler, milletvekili adayları, yerel yöneticiler ve STK lar için yol haritası niteliğinde olduğunu belirten Başkan Davut Çetin, Antalya nüfus bakımından Türkiye nin 5 inci, ekonomik gelişmişlik ve birçok ekonomik gösterge bakımından 4 üncü ilidir. Turizm ve tarım sektöründeki konumu Antalya ya özel bir sorumluluk yüklemektedir. Bu nedenle ATSO olarak 7 Haziran 2015 milletvekili seçimleri öncesinde milletvekili adaylarımıza ve tüm siyasi partilerimize Türkiye nin ekonomik, sosyal ve siyasal konularıyla ve kuşkusuz Antalya ekonomisi ile ilgili görüş ve önerilerimizi sunmayı önemli bir görev sayıyoruz. Bastırdığımız kitapçığı tüm siyasi partilerle, Antalya milletvekili adaylarıyla, sivil toplum örgütleri ve basın mensupları ile paylaşacağız. Ayrıca dileyenler bildirgeyi web sayfasından da inceleyebilirler dedi. Bildirgede Öne Çıkan Konular Türkiye nin ekonomik ve sosyal sorunları ancak gerçek bir diyalog ve uzlaşma çabasına dayalı güçlü değişim veya reform hamleleriyle çözüme kavuşabilir. İleri demokrasi ekonomik kalkınmanın temelidir. Toplumun örgütlenme kültürü geliştirilmeli, sivil toplum örgütleri güçlendirilmelidir. Ahlaki ve kültürel yozlaşmayla mücadeleye önem verilmeli, etkin bir adalet ve güvenlik sistemi kurulmalıdır. Kadının toplumsal yaşamdaki yerinin gelişmesine önem verilmelidir. Küresel iletişim politikasına ve bölgesel ekonomik işbirliği anlaşmalarına önem verilmelidir. Dış ticaretin etkin biçimde yönetimi gereklidir. Türkiye yeni bir sanayi politikası belirlemelidir. Yeşil ekonomiye geçiş sanayi politikasının temeli olmalıdır. Çevre yönetimi Şehircilik Bakanlığı yerine Orman ve Su İşleri Bakanlığı bünyesinde yer almalıdır. Kentleşme reformu kalkınmanın kilit unsurlarından birisi haline gelmiştir. Perakende ticarette daha güçlü bir reform gereklidir. Kültür ve Turizm Bakanlığı yapısı gözden geçirilmelidir. Tarımda modernizasyon atılımı gerçekleştirilmelidir. Gelir dağılımında adaleti sağlayacak önlemlere öncelik verilmelidir. Eğitimde kalite ve fırsat eşitliği için eğitim reformu tam bir uzlaşmayla yeniden ele alınmalıdır. Ekonomik ve sosyal konsey yapısal reformların öncüsü, kamu-özel sektör ortaklığının ana paltformu olmalıdır. Merkez Bankası, Düzenleme ve Denetleme Kurullarının bağımsızlığı korunmalıdır. Kayıtdışı ile mücadele iddialı bir reform konusu olmalıdır. Şirket verimliliğini destekleyecek önlemler alınmalıdır. Antalya ekonomisi: sorunlar ve öneriler Antalya nın, Türkiye konaklama kapasitesinin ve turist geceleme sayısının yüzde 60'ına sahiptir. Antalya, Euromonitor verilerine göre yabancı ziyaretçi sayısında Avrupa'da 3., dünyada 10. sırada olan, 50 binden fazla yabancı uyruklunun konut veya mülk sahibi olduğu ildir. Antalya tarımsal üretim değerinde 1. ildir, sera üretiminin %51 i Antalya dandır. İlimiz nüfus bakımından 5. sırada olmakla birlikte ekonomik gelişmişlik sıralamasında ve birçok ekonomik göstergede 4. sıradadır. 25
Antalya nın tarih ve doğa zenginliği ve ekonomisinin iki önemli temelinin turizm ve tarım olması sürdürülebilir ve yüksek katma değerli gelişmeyi yaşamsal bir konu haline getirmektedir. Bu nedenle Antalya nın uzun vadeli bir gelişme vizyonuna sahip olması, hükümetler ve yerel yönetimler tarafından Antalya ile ilgili alınacak bütün kararların bu vizyona uygun olması gerekmektedir ATSO nun öncülüğünde Antalya Valisi, Belediye Başkanları, İl Müdürleri, Siyasi Parti Temsilcileri, Meslek Örgütleri ve Sivil Toplum Temsilcileri tarafından hazırlanan 2023 Vizyon Belgesi nde Antalya'nın gelişmesi için 5 değer benimsenmiştir: Kent kültürü; mimari kimlik, sosyal yaşam biçimi, trafik kültürü, ticaret kültürü, eğlence kültürüdür, kentsel yaşam kurallarına saygının sağlanmasıdır. Kültür-sanat odaklı gelişme, kent kültürü ve kent kimliğini biçimlendiren bir faktördür. Antalya'da müzeler, kültür merkezleri, opera-konser salonları, ressamlar sokağı, sanat köyü, sokak çalgıcıları, sanat festivalleri gibi etkinliklere önem ve öncelik verilmesidir. Yüksek katma değer üretimi, konut ve işyeri enflasyonundan, turistik yatak enflasyonundan, tarımda birkaç üründe aşırı arz yaratmaktan vazgeçmek, turizmde katma değeri yüksek alternatif ürünlere geçmek, tarımda üretim planlamasından gübre ve ilaç kullanımına, teknoloji kullanımına, ambalaj ve lojistik konularında verimlilik artışı sağlamaktır. Doğa dostu gelişme, turizm ve tarım için denizi, sularımızı, yeşil alanlarımızı en üst düzeyde korumayı, turizm ve tarım bölgelerine taş ocağı, maden ocağı ve HES yapmamayı gerektirmektedir. Planlı kent, kentin 20-30 yıllık bir planının olması, ulaştırma yatırımlarının bu temelde yapılması, ticaret, konut, yeşil alanların yer ve ölçülerinin kesin kurallarla belli olması ve sürekli değişmemesidir. Planlı kent demek estetik demektir. Kurallı kentte, trafik, park disiplini, işyerlerinde etiket disiplini, temizlik, atık toplama disiplini sağlanmış olmalıdır. Eğlenen ve eğlendiren kent ise turizmin olmazsa olmazıdır. Bir turizm başkentinde eğlence yerleri, restoran ve kafeler, balık restoranları sokağı, müzik yerleri zengin çeşitlilikte ve en iyi kalitede olmalıdır. Antalya nın yatırım ihtiyaçları, sektörel ve kentsel konularda yapılması gerekenler şunlardır: -Kentsel dönüşüm Antalya nın bütün ilçelerinde var olan kent estetiği, trafik, plansızlık sorunlarını giderecek bir geniş vizyonla yapılmalıdır. -Toplu İşyerleri kurulması belediyelerin temel hedefleri arasında yer almalıdır ve bu konuda imar yasası değişikliğiyle zorlayıcı hükümler getirilmelidir. Yeni sanayi siteleri kurulmalıdır. -Antalya nın bütün ilçelerinde ciddi bir estetik sorun yaşanmaktadır. Türkiye nin birçok belediyesinde olduğu gibi, Antalya da da bu konuda gerekli çalışmalar yapılamamaktadır. Bu nedenle belediye yasasında mutlaka estetik kurallar getiren ve bunların uygulanmasını zorunlu kılan düzenlemeler yapılmalıdır. -EXPO 2016 için il ve ilçe kent merkezlerinin hazırlanmasına dönük eylem planı hazırlanmalı ve uygulanmalıdır. -Ulaşım planında 30-40 yıllık hedefler yer almalıdır. Kısa vadede motorlu araç trafiğini rahatlatacak geçici düzenlemeler dışında, toplu taşıma sisteminin modernizasyonuna, uzun vadede raylı sistemin yaygınlaştırılmasına ve metro planlamasna önem verilmelidir. -Antalya en kısa zamanda hızlı tren ağına bağlanmalı, Antalya- Alanya arasında da demiryolu ulaşımı sağlanmalıdır. -Antalya nın çevre yolu projeleri kamulaştırma ödeneği sağlanarak hızla yaşama geçirilmelidir. Çevre yollarının imar ile kent içi yol haline gelmesi önlenmelidir. -Antalya Havalimanı ve Gazipaşa Havalimanı gelecek projeksiyonları göz önünde bulundurularak genişletilmelidir. -Antalya nın batı bölgelerinin ihtiyacını karşılayacak bir havaalanı yapılmalıdır. Finike bir kruvaziyer limana kavuşturulmalıdır. -Antalya Limanı genişletilmeli ve demiryolu bağlantısı kurularak bir bölge limanı haline getirilmelidir. -Antalya nın kruvaziyer turizmden daha fazla pay alabilmesi için gerekli liman yatırımı yapılmalıdır. -Nakliyeci, depocu ve toptancıların biraraya toplanması ve verimlilik sağlanması için lojistik köy kurulmalıdır. -Antalya ticaret planı hazırlanmalıdır. Ticaret planında toplu işyerleri, AVM ler, toptan satış yerleri, depoların yerleri belirlenmeli ve bu tür işyerlerinin kent merkezi dışına taşınması planlanmalıdır. -Kent merkezine AVM, büyük mağaza, zincir market açılması için Ticaret Planı esas alınmalı veya Oda görüşüne başvurulmalıdır. -Bütün kamu kurum ve kuruluşları ihalelerinde mal ve hizmet satın alımları mümkün olduğunca Odalara kayıtlı yerel firmalardan yapılmalıdır. İldeki kurumlar ilin markalarını destekleme, tanıtımını yapma sorumluluğunu duymalıdır. - Turizmde tanıtım bütçesinin artırılmalıdır. Kırsal turizmin geliştirilmesine önem verilmelidir. Bütün ilçeler turistik kimlik kazanmalı ve bu konuda belediyeler öncü olmalıdır. Kentte cazibe noktalarının artırılmalı, kent merkezlerinde temalı cadde ve sokaklar yaratılmalıdır. Manavgat Oymapınar Turizm Bölgesi Projesi hız kazanmalıdır. -Konyaaltı Projesi nin 100. Yıl hattını da içerecek biçimde genişletilmeli, stadyum önündeki yol yer altına alınarak büyük bir kent meydanı yaratılmalıdır. -Tarım arazilerinde, sera alanlarında üreticilerin kurmak istedikleri idari yapılar ve hayvancılık yatırımları için ruhsat sorunları giderilmelidir. -Antalya canlı hayvan borsası ve modern mezbaha yatırımı tamamlanmalıdır. -Kumluca, Finike ve diğer yoğun sera bölgelerinde organize tarım bölgeleri kurulmalıdır. Ayrıca Manavgat gibi ilçelerimizde İhtisas Organize Gıda ve Tarımsal Sanayi Bölgeleri oluşturulması gereklidir. -Orman ve yayla alanlarının doğal ve turistik zenginlik olduğu dikate alınarak korunmasına özen gösterilmelidir. Maden, taş ocağı ve HES ruhsatlarının verilmesinde Antalya ya özel katı kriterler uygulanmalıdır. 26
İç pazarda büyümesine devam eden, Etstur 2015 i değerlendirdi. Erken rezervasyon kampanyasıyla ilgili değerlendirmelerinde bulunan Etstur Yurt İçi Turlar Direktörü Suat Özbek, Nisan ayı sonunda önceki yılın aynı dönemine göre müşteri sayısında % 51, ciroda ise % 60 büyüme yakaladıklarını açıkladı. uygun fiyat bulabiliyorlar. Ama bu aşamada son dakikacı misafirlerimiz dilediği, istediği tesisi bulabilecek mi hep birlikte göreceğiz. Zira Temmuz - Ağustos ve Eylül ayları için dolulukların ciddi seviyelere geldiğini göz ardı etmememiz gerekiyor. dedi. Etstur olarak sezon sonunda % 40'lar seviyelerinde bir artışa ulaşacaklarını öngördüklerini ifade eden Özbek, bunun yaklaşık olarak 700-720 bin civarı bir sayıya denk geldiğini, toplamda outgoing, kültür turları, KKTC turları, cruise ile birlikte 1 milyon misafir sayısını yakalayacaklarını belirtti. Özbek, konuşmasını şöyle sürdürdü; Türk misafirin uygun koşulları ve fiyat avantajlarını bulduğunda talepte bulunduğunu gözlediklerini ifade eden Özbek; Birçok tesiste fiyatlar neredeyse 2013 yılına döndü, bunda dış pazardan kaynaklanan talepteki düşüşün önemli etkisi var. Öncelikle Antalya çanağı için olmak üzere, hemen hemen tüm destinasyonlarda Rus pazarında düşüşler yaşanıyor. Rus pazarının bu sene eksiyle kapanacağını gözlemliyoruz. Bu düşüşlerin olacağını öngören birçok tesis, haliyle boşluklarını iç pazar ile doldurmayı planladılar ve bu amaçla da çok makul seviyelerde fiyatlar belirlediler. Bu fiyatlara bir de uygun ödeme koşulları eklenince Türk misafirler önemli avantajlar elde etti ve iç pazarda çok ciddi sayılara ulaştık. Birçok tesiste özellikle Temmuz ve sonrası için ciddi doluluklar elde ettik. dedi. Suat Özbek devamında şunları söyledi: Fiyatlarda 2014 yılına göre, % 5-15 arası düşüşler ile başladık kampanyalarımıza. İyi satış alan otellerde dönemsel fiyat artışları da yaşandı. Erken rezervasyondan faydalanan misafirler ise avantajlı. Sezonda hala tatil satın almamış misafirlerimiz, halen çok fazla satış alamamış otellerden "Gözlemlediğimiz kadarıyla iç pazarda talep ağırlıklı olarak Ramazan Bayramı ve sonrasına gelmekte. Haliyle Nisan, Mayıs ve Haziran ayları ciddi anlamda geçen senenin gerisine düştü. Sektör bu eksiği sezonun geri kalan döneminde kapatabilir mi hep birlikte göreceğiz..yalnız talebin Temmuz Agustos ve Eylül aylarına yığılması bu dönemlerde de doluluk sorunu yaşayacağımızın da göstergesi olmakta. Bununla beraber dış pazarın oluşturduğu açığı sadece iç pazar ile kapamaya çalışmak mümkün olamayacaktır. Yabancı misafirler ülkemize minimum 8-12 gece ortalama konaklamalarla geliyor. Ama Etstur olarak iç pazarda ancak 5.2-5.5 gecelemeleri yeni yakalayabildik. Gelen kişi sayısı kadar konaklama süresi de çok önemli. Yurtdışı pazarlarında alternatifler yaratılmaya çalışıyor. Fakat toplamda hangi ülkeden Türkiye'ye kaç pax giriş olduğu malum. Bu konuda beyhude çabalar yerine, Ana pazarlar ile alakalı algı yönetimi önem arz etmekte...örneğin Türkiye bir Fransa pazarında gidilmesi riskli destinasyonlar arasında gösteriliyor..diğer Avrupa ülkelerinde de durum farklı değil...bu olumsuz algı yönetimine karşı pazarlama faaliyetlerine ehemmiyet verilmeli..tabiki konumuz 2015 yaz sezonu değil artık...bu sezon bir şekilde nihayetlenecek, yalnız en azından önümüzdeki yıllar göz edilerek çalışmalara hız verilmeli. Gecikilmemeli. 27