Investigaton of the Effects of Cutting Parameters on The Surface Roughness, Tool Temperature and Thrust Force in Drilling of AA 7075-T6 Alloy

Benzer belgeler
SAVUNMA SANAYİNDE KULLANILAN PASLANMAZ ÇELİKLERİN İŞLENEBİLİRLİKERİNİN İNCELENMESİ

St 37 ÇELİĞİNİN SÜRTÜNMELİ VE GELENEKSEL DELME İŞLEMLERİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN ARAŞTIRILMASI

HSS Torna Kalemindeki Talaş Açısının Kesme Kuvvetlerine Etkisi

AA 7075 VE AA 6013 ALÜMİNYUM MALZEMELERE DELİK DELME OPERASYONU SÜRECİNDE KESME PARAMETRELERİNİN İNCELENMESİ

AISI 303 OSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİKLERİN İŞLENMESİNDE KESME HIZI VE İLERLEMENİN TALAŞ BİÇİMİNE ETKİSİ

Farklı Elektrotlar ile Delik Delme İşlemlerinde Yüzey Pürüzlülüğünün İncelenmesi

Invastigation of the Effect Surface Roughness of Cutting Parameters on the Ms 58 Brass Materials by Using Turn-Milling Process

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

AISI 1040 Çeliğinin Tornalanmasında Kesme Şartlarının Yüzey Pürüzlülük Değerlerine Etkilerinin İncelenmesi

AISI 1050 Çeliğinin Delinmesinde Kesme Parametrelerinin ve Kaplama Uygulamasının Dairesellikten Sapma (Ovalite) Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması

INCONEL 718 İN DELİNMESİNDE KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ VE TALAŞ OLUŞUMU ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

AŞINMIŞ KESİCİ TAKIMLAR İLE ORTOGONAL TALAŞ KALDIRMADA KESME KUVVETLERİNİN DENEYSEL İNCELENMESİ ÖZET ABSTRACT

Sığ ve derin kriyojenik işlem uygulanmış karbür takımların kesme kuvvetlerine etkisi

Politeknik Dergisi, 2017; 20 (1) : Journal of Polytechnic, 2017; 20 (1) : 43-49

Anahtar Kelimeler: Östenitik paslanmaz çelik, Kesme kuvveti, Sonlu elemanlar metodu.

ÇİFT UÇ AÇILI SPİRAL MATKAPTA TAKIM ÖMRÜ

Al-5005 in DELİNMESİNDE DELME PARAMETRELERİNİN ÇAPAK OLUŞUMUNA ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

T. C. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK ve DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

KAPLAMASIZ SERMET TAKIMLA AISI 6150 ÇELİĞİNİN FREZELENMESİNDE KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİ *

AISI D2 ve AISI D3 Soğuk İş Çeliklerinin Delinmesinde İşleme Parametrelerinin Çapak Oluşumuna Etkilerinin Deneysel Olarak İncelenmesi

The Influence of Cutting Parameters on Surface Roughness and Tool Wear In Milling of AISI D2 Cold Work Tool Steels of Different Hardness

DENEY 2 KESME HIZININ YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

ALLOY WITH DIAMOND LIKE CARBON (DLC) COATED DRILLS

KÜRESEL GRAFİTLİ DÖKME DEMİRLERİN SON BİTİRME OPERASYONLARININ ANALİZİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA A STUDY ON ANALYSIS OF FINISH OPERATIONS OF DUCTILE IRON

KAPLAMA ÇEŞİDİ VE İŞLEME PARAMETRELERİNE BAĞLI OLARAK TAKIM-TALAŞ ARAYÜZEY SICAKLIĞI VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNDEKİ DEĞİŞİM

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

Serbest formlu yüzeylerde kesme parametrelerinin yüzey pürüzlülüğüne etkisinin taguchi metodu ile optimizasyonu

7075 Alüminyum Alaşımının Tornalamasında Kesme Parametrelerinin Yüzey Pürüzlülüğüne Etkilerinin Analizi

0,35 0,3 0,25 0, m/min 130 m/min 169 m/min 220 m/min 286 m/min 0,15 0,1 0,05

AISI 1040 Çeliğinin Kuru Tornalanmasında Yüzey Pürüzlülüğünün İncelenmesi

Cam elyaf takviyeli polimer (cetp) kompozit malzemelerin delinmesinde gri ilişkisel analiz yöntemiyle delaminasyon hasarlarının incelenmesi

TORNALAMADA DEĞİŞKEN İLERLEMENİN BAŞLANGIÇ AŞINMASINA OLAN ETKİLERİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

ORTAGONAL KESME İŞLEMİNDE KESİCİ TAKIM KAPLAMA MALZEMESİNİN TALAŞ KAYMA AÇISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN MODELLENMESİ

Cam Elyaf Takviyeli Plastik Kompozitlerde Delme Parametrelerinin Deformasyon Faktörüne Etkisinin Araştırılması

Ti-6A l-4v ALAŞIMININ DELİNMESİNDE KAPLAMA MALZEMESİ VE KESME ŞA RTLA RININ KESME KUVVETLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

TEL EROZYON YÖNTEMİ İLE İŞLENEN KALIP ÇELİKLERİNDE İŞLEM PARAMETRELERİNİN YÜZEY KALİTESİNE ETKİSİ

Erol KILIÇKAP Dicle Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Diyarbakır ÖZET

AA5052 ALAŞIMININ İŞLENMESİNDE İŞLEME PARAMETRELERİNİN KESME KUVVETİ VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Orjinal Matkap Geometrisinde Delme Performansının Sonlu Elemanlar Yontemi ile Doğrulanması

YÜKSEK ALAŞIMLI BEYAZ DÖKME DEMİRLERİN (Nİ-HARD) TORNALANMASINDA KESME KUVVETİNİN MODELLENMESİ

Matkap geometrisinin delik kalitesi ve kesme performansına etkisi

CAM ELYAF TAKVİYELİ POLİMER KOMPOZİT MALZEMENİN DELİNMESİ ESNASINDA OLUŞAN YÜZEY HASARININ DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Frezeleme İşlemlerinde Titreşimi ve Yüzey Pürüzlülüğünü Etkileyen Parametrelerin Optimizasyonu

DELİK DELME İŞLEMLERİNDE KESME PARAMETRELERİNİN KESME BÖLGESİNDEKİ SICAKLIĞA ETKİSİNİN DENEYSEL İNCELENMESİ

Alüminyum Alaşımlarının İşlenmesinde Kesme Hızı ve Talaş Açısının Yüzey Pürüzlülüğü, Yığıntı Talaş ve Yığıntı Katmanı Oluşumu Üzerine Etkisi

15-5 PH PASLANMAZ ÇELİĞİN TORNALANMASINDA KESME KUVVETİNİN TAGUCHİ METODU İLE OPTİMİZASYONU

Sıtkı AKINCIOĞLU, *Şenol ŞİRİN, Gülşah AKINCIOĞLU, Emine ŞİRİN

SÜRTÜNME KARIŞTIRMA KAYNAĞI İLE BİRLEŞTİRİLMİŞ ALÜMİNYUM ALAŞIMLARININ MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN İSTATİSTİKSEL OLARAK İNCELENMESİ

Ç1040 VE 11SMnPb37 ÇELİKLERİNİN İŞLENMESİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ VE ÜRETİM MALİYETİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

YÜKSEK HIZLI TALAŞLI İŞLEMEDE YÜZEY KALİTESİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ

ÖSTEMPERLENMİŞ KÜRESEL GRAFİTLİ DÖKME DEMİRİN SİNTERLENMİŞ KARBÜR KESİCİ TAKIM İLE TORNALAMA İŞLEMİNDE TAKIM PERFORMANSININ İNCELENMESİ

FREZELEMEDE KESİCİ TAKIM ÇAPI, AĞIZ SAYISI VE TALAŞ AÇISININ YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ VE KESİCİ TAKIM SEHİMLERİNE ETKİLERİ ÖZET ABSTRACT

MİKRO FREZELEME İŞLEMİNDE KESME KOŞULLARININ TAKIM AŞINMASI VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

AISI 316 Östenitik Paslanmaz Çeliğin İşlenmesinde Talaş Kırıcı Formunun Takım Aşınmasına ve Yüzey Pürüzlülüğüne Etkisi

AISI 316Ti PASLANMAZ ÇELİĞİN TORNALANMASINDA KESİCİ UÇ ETKİSİNİN TAGUCHI YÖNTEMİ İLE ANALİZİ

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TALAŞLI İMALAT LABORATUARI DENEY FÖYÜ

16 th International Materials Symposium IMSP' Oct 2016, Pamukkale University Denizli - Turkey

Kesici Uç Pah Açısının Kesme Kuvvetleri ve Kesici Takım Gerilmelerine Etkisi

TALAŞLI İMALAT. Koşul, takım ile iş şekillendirilmek istenen parça arasında belirgin bir sertlik farkının olmasıdır.

Öğrenim Durumu. Verdiği Dersler. İdari Görevler

TAKIM ÖMRÜ MODELLERİNDE SERMET KESİCİ TAKIMLAR İÇİN n ÜSTEL DEĞERLERİNİN DENEYSEL OLARAK ARAŞTIRILMASI

ELYAF TAKVİYELİ POLİMER KOMPOZİT MALZEMELERİN DELİNMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

ISSN: e-journal of New World Sciences Academy

Kavramlar ve açılar. temel bilgiler. Yan kesme ağzı. ana kesme ağzı. = helis açısı. merkez boşluk açısı Yan kesme kenarı

AISI H13 SICAK İŞ TAKIM ÇELİĞİNİN İŞLENMESİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN DENEYSEL İNCELENMESİ. Metin ZEYVELİ 1,*, Halil DEMİR 1

TALAŞLI İMALAT SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KALIPÇILIK TEKNİĞİ DERS NOTU. Doç.Dr. Akın Oğuz KAPTI. Talaşlı İmalat Yöntemleri

İmalat Süreçlerinde Kesme Kuvvetlerinin Belirlenmesi Dinomometre Tasarımı ve İmalatı

AISI 303 ÖSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİĞİN İŞLENMESİNDE KESİCİ KENAR FORMUNUN KESME KUVVETLERİ VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Ti-6Al-4V SÜPER ALAŞIMININ YÜKSEK BASINÇLI SOĞUTMA KULLANILARAK FREZELENMESİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN TAGUCHİ YÖNTEMİ İLE OPTİMİZASYONU

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

A7075-T651 ve St 37 Alaşımlarının Sürtünmeli Delinmesinde Kovanı Oluşturan Malzeme Hacminin Araştırılması

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Yunus KAYIR a*, Ahmet AYTÜRK a. Geliş Tarihi/Received : , Kabul Tarihi/Accepted :

İŞLEME PARAMETRELERİNDEN KESME HIZININ INCONEL 718 SÜPER ALAŞIMIN İŞLENEBİLİRLİĞİNE ETKİSİ

AISI 01 SOĞUK İŞ TAKIM ÇELİĞİNİN İŞLENEBİLİRLİĞİNİN KESME KUVVETLERİ VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ AÇISINDAN ARAŞTIRILMASI ÖZET

KESİCİ TAKIM AŞINMASI VE İŞ MALZEMESİ MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ VE KESME KUVVETLERİNE ETKİSİ

Metrik Vida Açmada Alternatif Kesici Uç Yaklaşımı

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

TiN KAPLANMIŞ KESİCİ TAKIMLARDA GERİLME ANALİZİ VE TAKIM-TALAŞ ARA YÜZEYİNDEKİ SÜRTÜNME KATSAYISININ ETKİSİ

İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi Journal of Advanced Technology Sciences ISSN:

DİŞLİ ÇARK ÜRETİMİNDE KESİCİ TAKIM PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLMESİ EVALUATION OF CUTTING TOOL PERFORMANCE IN GEAR MANUFACTURING

16 th International Materials Symposium IMSP' Oct 2016, Pamukkale University Denizli - Turkey

16 th International Materials Symposium IMSP' Oct 2016, Pamukkale University Denizli - Turkey

DIN sıcak iş takım çeliğinin testere freze çakılarıyla işlenebilirliğinin araştırılması

mühendislikdergisi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yumu u akan malzeme pul

SinterlenmişKarbürler. Co bağlayıcı ~ Mpa Sertlikliğini 1100 ⁰C ye kadar muhafaza eder Kesme hızları hız çeliklerine nazaran 5 kat fazladır.

Fen Bilimleri Dergisi

AISI 1040 çeliğin tornalamasında kesme parametrelerinin kesme kuvvetine etkisi

Derin Çekme İşlemi Üzerine Kalıp Geometrisinin Etkisinin Sonlu Elemanlar Analizi

AN EXPERIMENTAL SET UP STUDY FOR THE MEASUREMENT OF TOOL AND WORKPIECE TEMPERATURE IN END MILLING

Frezeleme takım kompansasyonu # /49

Politeknik Dergisi, 2016; 19 (4) : Journal of Polytechnic, 2016; 19 (4) : Emel KURAM *

DR. EMEL KURAM ÖZGEÇMİŞ

KAPLAMASIZ SEMENTİT KARBÜR KESİCİ TAKIM VE KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

ISLAH ÇELİĞİNİN FARKLI KESİCİ TAKIMLARLA İŞLENMESİNDE KESME PARAMETRELERİNİN TALAŞ ŞEKİLLERİ ÜZERİNE ETKİSİ VE TALAŞ ŞEKİLLERİNİN SINIFLANDIRILMASI

CETP KOMPOZİTLERİN DELİNMELERİNDEKİ İTME KUVVETİNİN ANFIS İLE MODELLENMESİ MURAT KOYUNBAKAN ALİ ÜNÜVAR OKAN DEMİR

INCONEL 600 SÜPER ALAŞIMININ TORNALANMASINDA İŞLEME PARAMETRELERİNİN OPTİMİZASYONU

7075 AL ALAŞIMININ FREZELENMESİNDE MİNİMUM SOĞUTMA SIVISININ YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİ

HAVA VE GELENEKSEL SOĞUTMA YÖNTEMİ İLE FREZELEMEDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN İNCELENMESİ

T.C. BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MÜHENDİSLİKTE DENEYSEL METODLAR II DERSİ

Transkript:

Politeknik Dergisi, 17; (2) : 419-425 Journal of Polytechnic, 17; (2) : 419-425 AA 7075-T6 Alaşımının Delinmesinde Kesme Parametrelerinin Yüzey Pürüzlülüğü, Takım Sıcaklığı Ve İlerleme Kuvvetine Etkilerinin Araştırılması Ulaş ÇAYDAŞ *, Mahmut ÇELİK Fırat Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü 23119 Elazığ (Geliş/Received : 26.04.16 ; Kabul/Accepted : 31.05.16) ÖZ Bu çalışmada, AA 7075 T6 alüminyum alaşımı kuru delme koşullarında K kalitesindeki karbür takımlarla sürekli delme deneylerine tabi tutulmuştur. Deneylerde kesme hızı (V) sabit tutulurken, ilerleme miktarı (f) ve matkap uç açısı (ɵ) parametreleri, belirli sınırlar içerisinde değiştirilmiş ve bu faktörlerin yüzey pürüzlülüğü, ilerleme kuvveti ve takım uç sıcaklığı üzerindeki etkileri deneysel olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak, AA 7075 T6 alaşımının delinmesinde en uygun şartlar araştırılarak sonuçları değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: AA 7075 T6, Takım Sıcaklığı, Yüzey Pürüzlülüğü, Delme, İlerleme Kuvveti. Investigaton of the Effects of Cutting Parameters on The Surface Roughness, Tool Temperature and Thrust Force in Drilling of AA 7075-T6 Alloy ABSTRACT In this study, the AA 7075 T6 aluminum alloy was subjected to continuous drilling process with K grade carbide tools under dry machining conditions. In the experiments, the cutting speed (V) was fixed, while tool feed rate (f) and tool point angle (ɵ) were changed in certain intervals to experimentally explore their effects on the surface roughness, thrust force and tool bit temperature. Consequently, optimum parameter conditions were determined and evaluated for the best drilling of AA 7075 T6 alloy. Keywords: AA 7075 T6, Tool Temperature, Surface Roughness, Drilling, Thrust Force. 1. GİRİŞ (INTRODUCTION) Hafif metaller grubu içerisinde yer alan AA 7075 T6 alüminyum alaşımı, sahip olduğu düşük yoğunluk, yüksek sertlik, mukavemet ve termal özellikler nedeniyle, özellikle havacılık, otomotiv ve savunma sanayisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu alaşımın işlenebilirliği, aynı grup içerisinde yer alan titanyum ve magnezyum alaşımlarına nazaran daha kolaydır [1 3]. Delme yöntemi, bu malzemenin işlenmesinde, tornalama, frezeleme ve taşlama gibi diğer talaşlı imalat yöntemlerine nazaran daha çok kullanılmaktadır. Ancak delme esnasında, matkap takımı malzeme içerisine doğru ilerleme hareketi yaptığından ve talaş kaldırma işlemi kapalı bir alanda gerçekleştiğinden dolayı oluşan ısı, delik içerindeki kesme alanında yoğunlaşmaktadır. Talaş kaldırma için gerekli olan mekanik enerjinin önemli bir bölümü ısı enerjisine dönüşmekte ve ara bölgede sıcaklık artışı yaşanmaktadır. Sıcaklıktaki bu artışlar, kesici takım ve iş parçasının her ikisinde de termal hasarlara yol *Sorumlu Yazar (Corresponding Author) e-posta: ucaydas@gmail.com Digital Object Identifier (DOI) : 10.2339/17..2 419-425 açarak takım aşınmasını hızlandırmakta ve delikte boyutsal tolerans hatalarına neden olmaktadır [4]. Dolayısıyla delme işlemindeki sıcaklık değerlerinin ölçülmesi büyük önem arz etmektedir. Sıcaklığın ölçülmesiyle ilgili çeşitli yöntemler kullanılmıştır. Beno ve Hulling [5] takım çeliği, Inconel 718 nikel alaşımı ve Ti-6Al-4V olmak üzere üç farklı malzemenin delinmesinde takımın kesme kenarındaki ve serbest yüzeydeki sıcaklıkları fiber optik kızılötesi pirometre yardımıyla ölçmüşlerdir. Dörr vd. [6] çelik malzemelerin delinmesinde farklı kaplama malzemelerinin sıcaklık üzerindeki etkilerini deneysel olarak araştırmışlardır. Sıcaklık ölçümleri, yüksek çözünürlüklü bir termal kamera yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Agapiou vd. [7] takım sıcaklığını, içten soğutmalı matkap takımların iç delikleri (iki adet) içerinden geçirilen ve kesme kenarına konumlandırılan bir ısıl çift yardımıyla ölçmüşlerdir. Takım sıcaklığının, matkap uç açısının ve işleme zamanının artmasına bağlı olarak arttığı, helis açısının artmasıyla ise azaldığı tespit edilmiştir. Bağcı ve Özçelik [8] AISI 10 çeliği ve AA 7075-T651 alüminyum alaşımının TiN/TiAlN kaplamalı karbür takımlarla sürekli ve gagalayarak delinmesinde; delme derinliği, 419

Ulaş ÇAĞDAŞ, Mahmut ÇELİK / POLİTEKNİK DERGİSİ, Politeknik Dergisi, 17; (2) : 419-425 devir sayısı ve ilerleme oranının matkap uç sıcaklığı üzerindeki etkilerini deneysel olarak araştırmışlardır. Sıcaklık ölçümleri, matkapların içinden geçen soğutma deliklerine yerleştirilen K tipi krom nikelli ısıl çiftler yardımıyla gerçekleştirilmiştir. Li ve Shih [9] kesme kenarından çapa doğru dört farklı noktadan takım soğutma deliklerine yerleştirilen ısıl çiftler yardımıyla takım sıcaklığını ölçmüşlerdir. Takım sıcaklığını tahmin eden bir sonlu elemanlar modeli geliştirilmiş ve deneysel 2. DENEYSEL YÖNTEM (EXPERIMENTAL PROCEDURE) Deneylerde ticari olarak temin edilmiş AA 7075 T6 alüminyum alaşımı kullanılmıştır. Bu alaşım; yüksek mukavemet gerektiren yerlerde, termoform kalıplarında, vida, cıvata, somun yapımında ve çeşitli makine sanayisinde kullanılmaktadır. Bu alaşıma ait kimyasal bileşim ve mekanik özellikler Çizelge 1ve Çizelge 2 de verilmiştir. Çizelge 1. AA 7075 T6 alaşımının kimyasal bileşimi. (Chemical composition of AA 7075-T6 alloy) Fe Si Cu Mn Mg Zn Cr Zi+Ti Diğer Al 0.5 0.5 1.6 0.3 2.5 5.7 0.25 0.25 0.16 Kalan sonuçlarla karşılaştırılmıştır. Kesme hızının artmasıyla takım kenarındaki sıcaklıkların merkeze yakın bölgelere nazaran daha yüksek değerlere çıktığı belirlenmiştir. Çakıroğlu ve Acır [10] AA 7075 alüminyum alaşımının kaplamalı karbür takımlarla delinmesinde kesme hızı, ilerleme oranı ve takım malzemesinin takım uç sıcaklığı üzerindeki etkilerini Taguchi yöntemi ile incelemişlerdir. Çalışmada sıcaklığın tahmin edilmesi için regresyon analizi kullanılmış ve geliştirilen model sonuçları ile deney sonuçlarının tutarlı oldukları belirtilmiştir. Sıcaklık üzerinde en etkili faktörün %56.15 oranıyla ilerleme miktarı olduğu, bunu sırasıyla kesme hızı ve takım malzemesi faktörlerinin takip ettiği elde edilmiştir. M.Tolga Özkan [11] AA 7075 T6 alüminyum alaşımının delinmesinde, kesme hızı, ilerleme miktarı ve devir sayısı faktörlerinin iş parçasında oluşan ısı üzerindeki etkilerini deneysel olarak araştırmıştır. Çalışmada, oluşan ısı miktarını tahmin etmek için bir yapay sinir ağı modeli geliştirilmiştir. Faktörlerin istatistiksel etkileri varyans analizi yöntemi (ANOVA) yardımıyla incelenmiştir. Sonuç olarak deney sonuçları ile model tahmin sonuçlarının tutarlı oldukları (%0.015 kadar küçük bir hata oranıyla) tespit edilmiştir. Konuyla ilgili yapılan çalışmalar değerlendirildiğinde, delme yönteminde oluşan takım sıcaklığının farklı yöntemlerde ölçüldüğü görülmektedir. Bu yöntemler içerisinde ısıl çiftler yardımıyla sıcaklığın ölçülmesi, literatürde önemli bir yer tutmaktadır. Diğer yandan AA 7075 T6 alaşımının delinmesinde sıcaklık ölçümü ile ilgili çalışmalar yer almaktadır. Ancak, bu alaşımın farklı uç açılarına sahip takımlarla delinmesinde sıcaklıkla birlikte ilerleme kuvveti ve yüzey pürüzlülüğündeki değişiminin yeterince araştırılmadığı görülmektedir. Dolayısıyla bu çalışmada, mevcut literatürden farklı olarak, AA 7075 T6 alaşımının delinmesinde kesme parametreleri ve takım geometrisinin yüzey pürüzlülüğü, ilerleme kuvveti ve takım sıcaklığı üzerindeki etkileri deneysel olarak araştırılmıştır. Çizelge 2. AA 7075 T6 alaşımının mekanik özellikleri. (Mechanical Properties of AA 7075-T6 alloy) Mekanik Özellik Maksimum çekme dayanımı (MPa) 0 Akma Mukavemeti (MPa) 550 Uzama (%) 11 Sertlik (HB) 150 Deneylerde mm çapında ve 50 mm uzunluğunda numuneler kullanılmıştır. Deneyler, dik işlem merkezli Johnford CNC freze tezgahında gerçekleştirilmiştir. Delme takımları olarak, içten soğutmalı K kalitesinde ve farklı uç açılarına sahip 8 mm çapında matkaplar kullanılmıştır. Takım uç sıcaklıkları, matkabın iç soğutma deliklerinden geçirilen, kesme kenarına yakın bir noktaya konumlandırılan ve ölçüm aralığı - 390 C olan T tipi ısıl çiftler yardımıyla ölçülmüştür. İlerleme kuvvetleri, ton kapasiteli ve tek eksende ölçüm yapabilen CAS LS T bir yük hücresi yardımıyla ölçülmüştür. Sıcaklık ve kuvvet değerleri zamana bağlı olarak bir bilgi toplayıcıya kaydedilmiştir. Deney düzeneği ve detaylar Şekil 1 de verilmiştir. Yüzey pürüzlülüğünü ölçmek amacıyla numuneler kesilmiştir (Şekil 2). Yüzey pürüzlülük değerleri, Mitutoyo Surftest SJ 1 taşınabilir bir ölçüm cihazı yardımıyla 0.8mm örnekleme uzunluğu aralığında ölçülmüştür. Her delikten 3 farklı ölçüm alınmış ve bu ölçümlerin aritmetik ortalamaları ortalama yüzey pürüzlülüğü (Ra) olarak kabul edilmiştir. Deneylerde, ilerleme kuvvetini ve takım aşınmasını azaltmak amacıyla numunelere 5 mm çapında ön delikler delinmiştir. Matkap uç açısı ve ilerleme miktarı faktörlerine bağlı olarak sürekli delme deneyleri gerçekleştirilmiştir. Deneylerde kullanılan faktörler ve seviyeleri Çizelge 3 te verilmiştir. 4

AA7075-T6 ALAŞIMININ DELİNMESİNDE KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZ Politeknik Dergisi, 17; (2) : 419-425 Şekil 1. Deney düzeneği. (Experimental setup) Şekil 2. Deney numunesi ve yüzey pürüzlülüğü ölçümü. (Specimen and surface roughness measurement) 421

Ulaş ÇAĞDAŞ, Mahmut ÇELİK / POLİTEKNİK DERGİSİ, Politeknik Dergisi, 17; (2) : 419-425 Çizelge 3. Delme parametreleri ve seviyeleri. (Drilling parameters and levels) Parametre Seviye1 Seviye 2 Seviye3 Seviye 4 Seviye 5 İlerleme miktarı (mm/dak) 5 10 15 25 Kesici takım uç açısı ( ) 118 125 130 135 1 İşleme koşulu Devir sayısı (dev/dak) Kuru işleme 1500 (sabit) 3. DENEY SONUÇLARI VE TARTIŞMA (EXPERIMENTAL RESUTS AND DISCUSSION) 3.1. Eksenel ilerleme kuvveti ölçüm sonuçları (Thrust Force Measurement Results) Şekil 3 de AA 7075 T6 alüminyum alaşımının delinmesinde kesme parametrelerinin eksenel ilerleme kuvveti üzerindeki etkileri verilmiştir. Şekil incelendiğinde, tüm takımlarda ilerleme hızının artmasıyla birlikte ilerleme kuvvetinin de arttığı görülmektedir. Bu durum, artan ilerleme hızının talaş kesitini de arttırması sonucunda talaş kaldırma işlemi için daha büyük kuvvetlere ihtiyaç duyulması olarak değerlendirilebilir [10]. Şekil 3. Matkap uç açısının ve ilerleme hızının eksenel ilerleme kuvvetine etkisi. (Effect of drill bit angle and feed rate on thrust force.) 422

AA7075-T6 ALAŞIMININ DELİNMESİNDE KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZ Politeknik Dergisi, 17; (2) : 419-425 Uç açısının 118 olduğu durumda en yüksek ilerleme kuvveti, ilerleme hızının 75 mm/dak değerinde 75N, en düşük ilerleme kuvveti ise ilerleme hızının 15 mm/dak değerinde 28N olarak ölçülmüştür. Dolayısıyla ilerleme hızındaki bu artış, eksenel ilerleme kuvvetinde %167 oranında bir artışa neden olmaktadır. İlerleme hızına bağlı olarak eksenel ilerleme kuvvetindeki bu artış oranı, matkap uç açısının artmasıyla daha da artmaktadır. Matkap uç açısının 1 ye çıkmasıyla, 118 uç açısına sahip matkaba nazaran ilerleme kuvveti yaklaşık %0 oranında artarak 70N değerinden 141N değerine yükselmektedir. Bu durum, matkap takımının kesme kenarı uzunluğu ile ilişkilendirilebilir. Benzer sonuçlar, literatürde de ifade edilmektedir [12-15]. 3.2. Yüzey Pürüzlülüğü Ölçüm Sonuçları (Surface Roughness Measurement Results) Şekil 4 te ilerleme hızı ve matkap uç açısının yüzey pürüzlülüğü üzerindeki etkileri verilmiştir. Şekilden de görüldüğü gibi, ilerleme hızının artmasıyla numunelerin yüzey pürüzlülük değerleri de artmaktadır. Tüm matkaplar için, yüzey pürüzlülüğündeki bu artış eğilimi, ilerleme hızının 45 mm/dak değerinin üzerine çıkmasıyla daha da yükselmektedir. Bilindiği gibi delme işleminde, talaş genişliği ve derinliğinin sabit olduğu durumda, takım talaş arasındaki temas alanının büyüklüğü, ilerleme hızıyla orantılı bir şekilde değişmektedir. Dolayısıyla ilerleme hızının artmasıyla, birim zamanda alınan yol artmakta ve yüzeyde daha geniş adımlı oluşan helisel izler daha kaba yüzeylerin oluşmasına neden olmaktadır [16]. Şekil 4. Matkap uç açısının ve ilerleme hızının yüzey pürüzlülüğüne etkisi. (Effect of drill bit angle and feed rate on surface roughness.) Grafikten ayrıca, matkap uç açısının artmasıyla yüzey pürüzlülüğünün kötüleştiği görülmektedir. En düşük yüzey pürüzlülüğü, 118 uç açılı matkapla 15mm/dak ilerleme hızında 0.667 µm olarak ölçülmüştür. Aynı matkapla yapılan deneylerde ilerleme miktarının 75 mm/dak değerine çıkarılmasıyla, yüzey pürüzlülüğü %68.5 artarak 1.124 µm olmaktadır. Matkap uç açısının 1 olduğu durumlarda yüzey pürüzlülüğü %78.76 oranında artarak 1.102 µm değerinden 1.970 µm değerine yükselmektedir. Dolayısıyla ilerleme hızı ile birlikte matkap uç açısının da yüzey pürüzlülüğü üzerinde önemli bir etkisinin olduğu söylenebilir. Bu durum, uç açısının ve dolayısıyla temas alanının artması ve buna bağlı olarak sürtünmelerin ve matkapta oluşan aşınma miktarlarının artmasıyla ilişkilendirilebilir. 3.3. Takım Sıcaklığı Ölçüm Sonuçları (Tool Temperature Measurement Results) Şekil 5 de zamana bağlı olarak matkap uçlarından alınan sıcaklık ölçüm sonuçları verilmiştir. Şekilden de görüldüğü gibi, tüm matkaplarda sabit devir sayısı değerinde (n=1500 dev/dak) ilerleme hızının artmasıyla takım uç sıcaklık değerleri azalmaktadır. 118 uç açılı matkapla yapılan deneylerde ilerleme hızının % arttırılmasıyla takım ucundan ölçülen en yüksek sıcaklık değeri %61.62 oranla 139 C den 86 C ye düşmektedir. İlerleme hızının artmasıyla sıcaklık değerlerindeki bu azalma oranları, uç açılarına bağlı olarak sırasıyla 125 için %61.44, 130 için %53.16, 135 için %54.92 ve 1 için % 56.06 olmaktadır. Bu sonuçlar değerlendirildiğinde, tüm matkaplar için ilerleme hızının artmasıyla sıcaklık değerlerinde önemli azalmaların gerçekleştiği görülmektedir. İlerleme hızının artmasıyla birim zamanda daha fazla talaş kaldırılmaktadır. Dolayısıyla, takım talaş ara yüzeyindeki sürtünmelerden kaynaklanan ısı enerjisinin ve bunun bir sonucu olan sıcaklıkların ara bölgeden talaşla birlikte daha etkin bir şekilde tahliye edildiği söylenebilir. Benzer sonuçlar Çakıroğlu ve Acır [17] tarafından da ifade edilmiştir. Çakıroğlu ve Acır, AA 7075 T6 alaşımının delinmesinde takım sıcaklığının işleme koşullarına bağlı olarak 112 C 247 C aralığında değiştiğini tespit etmişlerdir. Bu çalışmada ise aynı malzeme için takım uç sıcaklık değerleri 66 C 1 C aralığında ölçülmüştür. Deneysel sonuçlar literatürle karşılaştırıldığında, numunelerdeki ön deliklerin sıcaklık değerlerinde önemli azalmalara yol açtığı görülmektedir. Şekil 5 te ayrıca matkap uç açısının artmasıyla sıcaklık değerlerinin azaldığı belirlenmiştir. Bu durum, uç açısının artmasıyla kesme kenarı uzunluğunun ve dolayısıyla takım talaş temas uzunluğunun azalmasıyla ilişkilendirilebilir. Matkap uç açısının yüksek olduğu durumlarda, sürtünme temas uzunluğunun azalmasına bağlı olarak daha düşük sıcaklık değerleri meydana gelmektedir. 423

Takım Sıcaklığı (C ) Takım Uç Sıcaklığı (C ) Takım Sıcaklığı (C ) Takım Uç Sıcaklığı (C ) Takım Uç Sıcaklığı (C ) Ulaş ÇAĞDAŞ, Mahmut ÇELİK / POLİTEKNİK DERGİSİ, Politeknik Dergisi, 17; (2) : 419-425 1 118 1 1 125 1 130 135 1 Şekil 5. Matkap uç açısının ve ilerleme hızının takım sıcaklığına etkisi. (Effect of drill bit angle and feed rate on tool temperature.) 4. TALAŞ YAPISI (CHIP MORPHOLOGY) Alüminyum alaşımlarının talaş yapıları diğer metallere nazaran oldukça farklıdır. Bu çalışmada, işleme koşullarına bağlı olarak 3 farklı talaş tipi elde edilmiştir. Bunlar sürekli helisel talaş, dolaşık bant talaş ve kısa kesikli talaş olarak gruplandırılabilir. İlerleme hızının ve takım uç açısının düşük olduğu deneylerde, sürekli, sünek ve uzun talaşlar elde edilirken (Şekil 6a), ilerleme hızının ve matkap uç açısının artmasıyla malzemedeki nispi sertlik artışına bağlı olarak kısa ve kesikli talaşlar oluşmaktadır (Şekil 6b). İlerleme hızının ve matkap uç a) b) c) Şekil 6. Talaş tipleri (a: sürekli uzun talaş, b:kısa kesikli talaş, c:dolaşık bant talaş). (Chip types (a: continous chip, b:short chip, c:involute chip) 424

AA7075-T6 ALAŞIMININ DELİNMESİNDE KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZ Politeknik Dergisi, 17; (2) : 419-425 açısının ve dolayısıyla ilerleme kuvvetlerinin yüksek olduğu deneylerde, düzensiz dolaşık bant talaşlar meydana gelmiştir (Şekil 6c). Talaş renklerinde sıcaklıktan kaynaklanan herhangi bir değişim gözlemlenmemiştir. 5. SONUÇLAR (CONCLUSIONS) Bu çalışmada, AA 7075 T6 alüminyum alaşımı, farklı uç açılarına sahip K kalitesindeki karbür matkaplarla farklı ilerleme hızı değerlerinde delinmiştir. İşleme parametrelerinin takım sıcaklığı, yüzey pürüzlülüğü ve ilerleme kuvveti üzerindeki etkileri deneysel olarak tespit edilmiştir. Çalışma sonrasında elde edilen veriler aşağıdaki şekilde özetlenebilir: İlerleme hızının ve matkap uç açısının artmasıyla, tüm deneylerde eksenel ilerleme kuvveti de artmıştır. Numunelerin ortalama yüzey pürüzlülük değerleri, ilerleme miktarı ve matkap uç açısıyla artmıştır. Takım uç sıcaklıkları artan ilerleme hızı ve matkap uç açısı değerlerine bağlı olarak azalmıştır. Ön delik açılmış numunelerden ölçülen sıcaklık değerleri, mevcut literatürde yer alan aynı malzeme için ön deliksiz koşullara nazaran önemli derecede azalmaktadır. Sürekli helisel talaş, dolaşık bant talaş ve kısa kesikli talaş olmak üzere 3 farklı tip talaş elde edilmiştir. İlerleme miktarının artmasıyla talaş tipi, uzun sürekli yapıdan dolaşık bant yapıya dönüşmektedir. KAYNAKLAR (REFERENCES) [1] Rotella, G., O. W. Dillon, D. Umbrello, L. Settineri, and I. S. Jawahir. "Finite element modeling of microstructural changes in turning of AA7075-T651 alloy." Journal of Manufacturing Processes, 15(1): 87-95, (13). [2] Paturi, Uma Maheshwera Reddy, Suresh Kumar Reddy Narala, and Rajdeep Singh Pundir. "Constitutive flow stress formulation, model validation and FE cutting simulation for AA7075-T6 aluminum alloy." Materials Science and Engineering: A, 5: 176-185, (14). [3] Songmene, V., A. Djebara, I. Zaghbani, J. Kouam, and R. Khettabi, Machining and machinability of aluminum alloys, INTECH Open Access Publisher, (11). [4] Sato, Masahiko, Tomoyuki Aoki, Hisataka Tanaka, and Satoshi Takeda. "Variation of temperature at the bottom surface of a hole during drilling and its effect on tool wear." International Journal of Machine Tools and Manufacture, 68: -47, (13). [5] Beno, Tomas, and U. Hulling, "Measurement of cutting edge temperature in drilling." Procedia CIRP, 3: 531-536, (12). [6] Dörr, J., Th Mertens, G. Engering, and M. Lahres, " Insitu temperature measurement to determine the machining potential of different tool coatings." Surface and Coatings Technology, 174: 389-392, (03). [7] Agapiou, J. S., and D. A. Stephenson, "Analytical and experimental studies of drill temperatures." Journal of Engineering for Industry, 116(1): 54-, (1994). [8] Bağci, E., Ozcelik, B., "Investigation of the effect of drilling conditions on the twist drill temperature during step-by-step and continuous dry drilling." Materials & design, 27(6): 446-454, (06). [9] R. Li, A.J. Shih, Tool temperature in titanium drilling, ASME Journal of Manufacturing Science and Engineering, 129 (4):7 749, (07). [10] Ucun, İ., 3D finite element modelling of drilling process of Al7075-T6 alloy and experimental validation, Journal of Mechanical Science and Technology, 30(4): 1843-1850, (16). [11] Özkan, M.T., Experimental and artificial neural network study of heat formation values of drilling and boring operations on Al 7075-T6 workpiece, Indian Journal of Engineering&Materials Sciences, : 259-268, (13). [12] A. Paul, S. G. Kapoor and R. E. Devor, A chisel edge model for arbitrary drill point geometry, Journal of Manufacturing Science and Engineering, 127(1): 23-32, (05). [13] M. S. Won and C. K. H. Dharan, Chisel edge and pilot hole effects in drilling composite laminates, Journal of Manufacturing Science and Engineering, 124 (2): 242-247, (02). [14] D. A. Stephenson and J. S. Agapiou, Metal cutting theory and practice, CRC press, London (05). [15] C. C. Tsao and H. Hocheng, The effect of chisel length and associated pilot hole on delamination when drilling composite materials, International Journal of Machine Tools and Manufacture, 43 (11): 1087-1092, (03). [16] Çelik, Y.H., Investigating the Effects of Cutting Parameters on the Hole Quality in Drilling The Ti-6Al- 4V Alloy, Materiali in Tehnologije, 48(5): 653-659, (14). [17] Çakıroğlu, R. and Acır, A., Optimization of cutting parameters on drill bit temperature in drilling by Taguchi method, Measurement, 46(9): 3525-3531, (13). 425