TÜBİTAK KAMU KURUMLARI ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME PROJELERİNİ DESTEKLEME PROGRAMI (1007 PROGRAMI) KAMU ARAŞTIRMALARI DESTEK GRUBU (KAMAG) PROJE GELİŞME RAPORU FORMU (KP-GR-05, Ekim 2011) 105G023 Alt Proje noları: 107G049, 107G050 BİYOKÜTLE ve BİYOKÜTLE/KÖMÜR KARIŞIMLARINI DOLAŞIMLI AKIŞKAN YATAKTA YAKMA TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ Rapor no :5 Rapor tarihi(*) :01 Ekim 2011 Yürütücü Kurum/Kuruluş Proje No 105G023 107G049 107G050 Yürütücü Kurum/Kuruluş Adı Orta Doğu Teknik Üniversitesi TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi GAMA Güç Sistemleri Mühendislik ve Taahhüt A.Ş. Proje Yöneticisi/Proje Yürütücüsü Ünvanı, Adı, Soyadı Prof. Dr. Aysel Atımtay / Prof. Dr. Hüseyin Vural Tarih** 03.10.2011 Doç. Dr. Hayati Olgun 03.10.2011 Makine Mühendisi Gerçek Bardakçıoğlu 03.10.2011 İmza (*)Proje sözleşmesinde belirtilen ve TÜBİTAK a teslim edilmesi gereken tarih yazılacaktır. (**)Gelişme Raporu, rapor teslim tarihinden 10 gün önce Müşteri Kuruma teslim edilmelidir.
PROJE GELİŞME RAPORU MÜŞTERİ KURUM GÖRÜŞÜ (Rapora ilişkin müşteri kurum görüşü belirtilmesi zorunludur. Müşteri kurum görüşü belirtilmemiş raporlar değerlendirmeye alınmayacaktır.) Proje No: 105G023 Proje Adı: Biyokütle ve Biyokütle/Kömür Karışımlarını Dolaşımlı Akışkan Yatakta Yakma Teknolojilerinin Geliştirilmesi Rapor No:5 Rapor Dönemindeki Proje Faaliyetlerinin Proje Önerisine Uygun Olarak Gerçekleşme Durumu: EVET HAYIR Açıklama: (Yazım alanı gerektiği kadar uzatılabilir.) Rapor Dönemindeki Proje Faaliyetlerinin Proje Önerisinde Belirtilen Takvim ve Süreye Uygun Olarak Gerçekleşme Durumu: EVET HAYIR Açıklama: (Yazım alanı gerektiği kadar uzatılabilir.) MÜŞTERİ KURUM/KURULUŞ YETKİLİSİ Adı, Soyadı : Görevi * : Tarih: İmza: * Kurumu temsile yetkili en üst amir veya onun yetki verdiği kişi/makam tarafından imzalanmalıdır. Kurumu temsile yetkili en üst amirin yetki verdiği kişi/makam tarafından imzalandığı takdirde, yetki/imza devrine ilişkin belgelerin de yazıya eklenmesi gerekmektedir. 2 / 32
Proje No: 105G023 Proje Adı: Biyokütle ve Biyokütle/Kömür Karışımlarını Dolaşımlı Akışkan Yatakta Yakma Teknolojilerinin Geliştirilmesi Rapor No:5 Rapor Dönemindeki Proje Faaliyetlerinin Proje Önerisine Uygun Olarak Gerçekleşme Durumu: EVET HAYIR Açıklama: (Yazım alanı gerektiği kadar uzatılabilir.) Rapor Dönemindeki Proje Faaliyetlerinin Proje Önerisinde Belirtilen Takvim ve Süreye Uygun Olarak Gerçekleşme Durumu: EVET HAYIR Açıklama: (Yazım alanı gerektiği kadar uzatılabilir.) MÜŞTERİ KURUM/KURULUŞ YETKİLİSİ Adı, Soyadı : Görevi : Tarih: İmza: Kurumu temsile yetkili en üst amir veya onun yetki verdiği kişi/makam tarafından imzalanmalıdır. Kurumu temsile yetkili en üst amirin yetki verdiği kişi/makam tarafından imzalandığı takdirde, yetki/imza devrine ilişkin belgelerin de yazıya eklenmesi gerekmektedir. 3 / 32
İÇİNDEKİLER 1. PROJE ÖZET BİLGİLERİ... 5 2. TEKNİK BÖLÜM... 9 2.1 İş Paketleri (İP) ve İş Dağılım Ağacı (İDA) Özet Gelişimi... 9 2.2. Proje Faaliyetlerinin Genel Değerlendirmesi... 18 2.3. Yapılan Bilimsel Etkinlikler... 19 2.4. Takvim ve Kapsamdaki (varsa) Olumsuzlukları ve/veya Riskleri Gidermek için Alınacak Önlemler ve Planlanan Faaliyetler... 20 2.5. İş-Zaman Çizelgesi... 21 2.6. Proje İlerleme Tabloları... 22 3. İDARİ BÖLÜM... 24 3.1. Dönem İçindeki Proje Yönetimi ile İlgili Gelişmeler, Risklerin Değerlendirilmesi ve Çözüm Önerileri... 24 3.2. Projeye Taraf Olan Kurum/Kuruluşlarla İlgili (varsa) Sorunlar ve Çözüm Önerileri... 24 3.3. Personel Değişiklik Tablosu... 25 4. MALİ BÖLÜM... 26 4.1. Bütçe... 26 4.2. Harcan(a)mayan Kalemlere İlişkin Açıklamalar... 26 4.3. Harcamalara İlişkin Zorluklar, Nedenleri ve Çözüm Önerileri... 26 5. EKLER... 27 EK-A. Bütçe Tabloları (http://www.tubitak.gov.tr/1007 adresindeki Proje Kabul Edildikten Sonra Gereken Formlar bölümünden erişilebilir.)... 27 EK-B. Yeni Proje Personeli Özgeçmiş ve Yayın Listesi (Araştırmacılar ve Yürütücüler için)... 27 EK-C. Transfer Takip Sisteminden (... 30 EK-D. Yeminli Mali Müşavirlik Proje Harcamaları Değerlendirme ve Tasdik Raporu... 30 EK-E. Önceki Gelişme Raporu İçerik Değerlendirmesine Verilen Cevaplar (bakınız: önceki rapora ilişkin şartlı kabul yazısı)... 31 EK-F. Müşteri Kuruma Devredilecek proje kapsamında alınan veya üretilen ve proje sonuçlarının kullanımı için gerekli olan makine, teçhizat, malzeme vb.nin listesi... 32 Not: Sayfa numaralarını raporunuza göre güncelleyiniz. Form, http://www.tubitak.gov.tr/1007 adresinde sunulan 1007 Programı Rehberi içinde belirtilen Proje Gelişme Raporu Hazırlama ilke ve kurallarına göre doldurulmalıdır. 4 / 32
1. PROJE ÖZET BİLGİLERİ Başlama Tarihi Bitiş Tarihi PROJE SÜRESİ Onaylanan Ek Süre (Ay) Ek Süre Dahil Bitiş Tarihi Proje Toplam Süresi (Ay) 01.09.2007 01.09.2010 18 01.03.2012 54 ÖZET GELİŞİM (2.1. İş Paketleri (İP) ve İş Dağılım Ağacı (İDA) Özet Gelişimi tablosundaki bilgiler doğrultusunda doldurulacaktır.) ÖLÇÜTLER FAALİYETLER (Onaylanmış ek faaliyet dahil) Öngörülen* (%) RAPOR DÖNEMİ Gerçekleşen** (%) Öngörülen *** (%) TOPLAM Gerçekleşen **** (%) Rapor Dönemi FARK (%) Toplam 80 80 100 90 0 10 HARCAMALAR (Onaylanmış ek 75 75 100 90 0 10 ödenek dahil) TAKVİM/SÜRE (Onaylanmış ek 100 90 süre dahil) (*) Rapor dönemi için proje önerisinde belirtilen yüzde. (**) Rapor döneminde gerçekleşen yüzde. (***) Önceki dönemleri de kapsayacak şekilde, proje önerisinde belirtilen birikimli yüzde. (****)Önceki dönemleri de kapsayacak şekilde birikimli gerçekleşen yüzde. Fasıllar Proje Teşvik İkramiyesi Geçici İşçi Ücretleri Bursiyer Giderleri Sarf Malzemesi Giderleri Seyahat Giderleri Hizmet Alımı Giderleri Makine/Teçhizat Giderleri Sözleşmedeki Ödenek GENEL BÜTÇE (Ödenekler tüm dönemlerin toplamı şeklinde verilmelidir.) Onaylanan Ek Ödenek Toplam Ödenek (A) Toplam Gerçekleşen Harcama (B) Toplam Gerçekleşen Harcama Oranı (%) [(B/A)*100] Kalan Ödenek (A-B) 240,518.00 0.00 240,518.00 177,521.1 73.80 62,996.90 619,132.00 0.00 619,132.00 659,871.74 106-40,739.74 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 409,000.00 0.00 409,000.00 406,145.56 99,30209291 2,854.44 79,712.00 0.00 79,712.00 42,742.28 53,62088519 36,969.72 497,900.00 0.00 497,900.00 702,554.71 141,103577-204,654.71 3,336,710.00 0.00 3,336,710.00 2,785,425.11 83,47818989 551,284.89 Kurum Hissesi 518,295.00 0.00 518,295.00 330,339.46 63,73579911 187,955.54 TOPLAM 5,701,267.00 0.00 5,701,267.00 5,104,599.96 89,53448348 596,667.04 5 / 32
RAPOR DÖNEMİ (01/01/2011-01/07/2011) TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Fasıllar Önceki Dönemden Kalan Ödenek(**) (A) Dönem İçerisinde Transfer Edilen Ödenek (B) Dönem İçerisinde Transfer Edilen Ek Ödenek (C) Dönem İçinde Kullanılabilecek Toplam Ödenek (A+B+C) Gerçekleşen (D) Dönem Harcaması Dönem İçerisinde Taahhüt Edilen (*) (E) Harcama Yüzdesi (%) (**) Kalan Ödenek (A+B+C- (D+E)) Proje Teşvik İkramiyesi 38.001,12 0,00 0,00 38.001,12 0,00 0,00 0,00 38.001,12 Geçici İşçi Ücretleri 291.850,60 4.710,00 0,00 296.560,60 84.105,74 0,00 28,36 212.454,86 Bursiyer Giderleri Sarf Malzemesi Giderleri 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 63.500,68 0,00 0,00 63.500,68 51.778,25 8.401,20 94,77 3.321,23 Seyahat Giderleri 6.348,00 0,00 0,00 6.348,00 1.346,66 0,00 21,21 5.001,34 Hizmet Alımı Giderleri Makine/ Teçhizat Giderleri 486.003,29 0,00 0,00 486.003,29 246.250,05 7.134,40 52,14 232.618,84 534.951,64 0,00 0,00 534.951,64 104.298,46 0,00 19,50 430.653,18 Kurum Hissesi 114.421,03 0,00 0,00 114.421,03 49.400,89 1.003,00 44,05 64.017,14 TOPLAM 1.535.076,36 4.710,00 0,00 1.539.786,36 537.180,05 16.538,60 36,96 986.067,71 (*) Taahhüt kapsamına giren harcama kalemleri için Ek-A Bütçe Tablosu Tablo-3 den yararlanınız. (**) (D+E)/(A+B+C)*100 6 / 32
RAPOR DÖNEMİ (01/01/2011-01/07/2011) ODTÜ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Fasıllar Önceki Dönemden Kalan Ödenek(**) (A) Dönem İçerisinde Transfer Edilen Ödenek (B) Dönem İçerisinde Transfer Edilen Ek Ödenek (C) Dönem İçinde Kullanılabilecek Toplam Ödenek (A+B+C) Dönem Harcaması Gerçekleşen (D) Dönem İçerisinde Taahhüt Edilen (*) (E) Harcama Yüzdesi (%) (**) Kalan Ödenek (A+B+C- (D+E)) Proje Teşvik İkramiyesi Geçici İşçi Ücretleri 9658,38 TL 10929,38 TL 20587,76 TL 17768,28 TL 86,3 2819,48 TL Bursiyer Giderleri Sarf Malzemesi Giderleri 12290,84 TL -5000,00 TL 7290,84 TL 538,68 TL 7,4 6752,16 TL Seyahat Giderleri 16104,73 TL -8373,38 TL 7731,35 TL 2040,50 TL 26,4 5690,85 TL Hizmet Alımı Giderleri Makine/ Teçhizat Giderleri 29527,00 TL 3500,00 TL 33027,00 TL 8223,57 TL 24,9 24803,43 TL 2,30 TL 2,30 TL - - 2,30 TL Kurum Hissesi 19196,85 TL 19196,85 TL 18190,61 TL 94,8 1006,24 TL TOPLAM 86780,10 TL 1056,00 TL 87836,10 TL 46761,64 TL 53,2 41074,46 TL (*) Taahhüt kapsamına giren harcama kalemleri için Ek-A Bütçe Tablosu Tablo-3 den yararlanınız. (**) (D+E)/(A+B+C)*100 7 / 32
RAPOR DÖNEMİ (01/01/2011-01/07/2011) GAMA Fasıllar Önceki Dönemden Kalan Ödenek(**) (A) Dönem İçerisinde Transfer Edilen Ödenek (B) Dönem İçerisinde Transfer Edilen Ek Ödenek (C) Dönem İçinde Kullanılabilecek Toplam Ödenek (A+B+C) Dönem Harcaması Gerçekleşen (D) Dönem İçerisinde Taahhüt Edilen (*) (E) Harcama Yüzdesi (%) (**) Kalan Ödenek (A+B+C- (D+E)) Proje Teşvik İkramiyesi Geçici İşçi Ücretleri 53724,00 TL 2040,00 TL 55764,00 TL - - 55764,00 TL Bursiyer Giderleri Sarf Malzemesi Giderleri Seyahat Giderleri 6949,75 TL 6949,75 TL - - 6949,75 TL Hizmet Alımı Giderleri Makine/ Teçhizat Giderleri Kurum Hissesi 16320,00 TL 16320,00 TL - - 16320,00 TL TOPLAM 76993,75 TL 2040,00 TL 79033,75 TL - - 79033,75 TL (*) Taahhüt kapsamına giren harcama kalemleri için Ek-A Bütçe Tablosu Tablo-3 den yararlanınız. (**) (D+E)/(A+B+C)*100 8 / 32
2. TEKNİK BÖLÜM Laboratuar ölçekli kurulan DAY yakma sisteminde, farklı kömür ve biyokütleler için deneysel çalışmalar bir önceki rapor döneminde tamamlanmış ve pilot ölçekli DAY yakma sistemi için gerekli işletme koşulları belirlenmişti. Bu rapor döneminde laboratuar ölçekli sistemdeki bazı deneyler tekrar edilmiştir. Sonuçlar, projenin sonuç raporunda sunulacaktır. 750 kw termal kapasiteli Pilot DAY yakma sistemi, proje dökümanında 5 nolu iş paketi ile tanımlanmıştır. Önceki rapor dönemlerinde; sistemin tasarım, imalat ve montaj çalışmaları ayrıntılı olarak verilmiştir. Projenin bu döneminde iş paketi 5 kapsamında yapılan yeni çalışmalar verilmiştir. Bunlar; soğuk deneyler (sızdırmazlık, fonksiyonellik, kalibrasyon, vs), devreye alma ve farklı yakıtlar için yakma ve kazan işletme çalışmalarıdır. Ayrıca deneylerde kullanılan yakıtlar da temin edilmiş, uygun boyut ve forma getirilerek gerekli analizleri yapılmıştır. Bu çalışmalarda, sistemi sorunsuz ve sürdürülebilir olarak çalıştırmaya ağırlık verilmiş, problemli alanlar belirlenmiş ve bunları çözmeye, sistemi iyileştirmeye odaklanılmıştır. Projede ön görülen buhar basıncı ve debisine ulaşılmaya çalışılmıştır. Ayrıca emisyonlar da ölçülmüştür. 2.1 İş Paketleri (İP) ve İş Dağılım Ağacı (İDA) Özet Gelişimi Bu bölüm, onaylı proje faaliyet takvimi uyarınca rapor döneminde başlamış olması gereken tüm iş paketleri için hazırlanmalıdır. Faaliyet ve çıktılara ilişkin tablolar ve görsel öğeler ekler şeklinde verilebilir. İP No 5 İP Adı Sorumlu Kuruluş İP Lideri Gerçekleşen İş Gücü Miktarı (Adam-Ay) Amaçlar İDA Seviyesi Soğuk deneylerin yapılması MAM, ODTÜ, GAMA MAM 6,8 5.1 Başlama Zamanı 36. Ay Pilot DAY yakma sistemi yanma olmaksızın sızdırmazlık ve fonksiyonellik testlerine tabi tutulacaktır. Tüm sistemin ve ünitelerinin tasarım koşullarında çalışması test edilecektir. Deneyde kullanılacak yakıtlar için kalibrasyonlar yapılacaktır. Sistemde kullanılacak inert malzeme (kum) için akışkanlaştırma testleri yapılacaktır. Bu deneyler esnasında debiler, basınçlar ölçülecek ve kalibrasyonları yapılacaktır. Yöntem ve Faaliyetler (İDA seviyesindeki iş paketi kapsamında gerçekleştirilen her türlü faaliyet, yöntem, bulgu, yurt içi ve yurtdışı seyahat bilgileri, vb.) DAY yakma sisteminin sızdırmazlık testlerinin yapılması, Sistemde bulunan vana, klape, basınç, debi, sıcaklık ölçerlerin kontrolü ve fonksiyonellik testlerinin yapılması, Tüm sistemin imalat hatalarına karşı kontrol edilmesi Besleme sistemlerinin kalibrasyonu Akışkanlaştırma deneyleri Ölçüm ve kontrol sisteminin testi Gerçekleştirilen Faliyetler: Sistemin montajı tamamlanmıştır. Otomasyon kapsamında mevcut motor, pompa, fan, sürücüler, vanalar gibi ekipmanların çalıştırılması ve kontrolü yapılmıştır. Sistemdeki sıcak bölgelerin izolasyonu yapılmıştır. Temin edilen yakıtlar için yakıt hazırlama sisteminde boyut küçültme ve kurutma çalışmaları yapılmıştır. Yakıtı reaktör üzerindeki silolara pnömatik olarak basmak için kurulan yakıt taşıma sisteminin işlevselliği test edilmiştir. Besleme sistemleri, farklı işletme koşulları için test edilmiş ve sorunlu alanlar belirlenerek gerekli iyileştirmeler yapılmıştır. Bu çalışma sonuçları ayrı bir rapor olarak ayrıntılı olarak verilmiştir. Elde Edilen Çıktılar (Her türlü prototip, tasarım, kritik analiz, benzetim, patent, entegre devre topografyaları, model, algoritma, yazılım, şartname, test, rapor vb.) Sızdırmazlık testleri Fonksiyonellik testleri Kontrol sisteminin testi Akışkanlaştırma deney sonuçları Gerçekleşen Faaliyetler: Soğuk deneyler ve devreye alma çalışmaları yapılmıştır. Bu sonuçları içeren rapor ayrı bir rapor olarak verilmiştir. Elde Edilen Çıktıların Öngörülen/Beklenen Başarı Ölçütlerine Uygunluğu (Müşteri ihtiyacına ve proje önerisinde verilen başarı ölçütlerine uygunluğuna ilişkin test ve doğrulama faaliyetlerine ilişkin bilgi sunulmalı, ilgili test ve doğrulama belgesi rapor ekinde sunulmalıdır.) Elde edilen çıktılar: Başarı ölçütlerine uygundur. Geciken Faaliyetler ve Gerekçeleri Süre (Ay) 2 Gecikmeden Etkilenecek İP ler Gecikmeden Etkilenecek Çıktılar 9 / 32
İP No 5 İDA Seviyesi 5.2 Başlama Zamanı 38. Ay Süre (Ay) 8 İP Adı Sorumlu Kuruluş İP Lideri Gerçekleşen İş Gücü Miktarı (Adam-Ay) Deneyler için yakıt hazırlama ve analizleri MAM, ODTÜ MAM 15,7 Amaçlar Pilot DAY yakma sisteminde kullanılacak yakıtların temini, uygun forma getirilmesi, deney öncesi analizlerinin yapılması gerçekleştirilecektir. Yöntem ve Faaliyetler (İDA seviyesindeki iş paketi kapsamında gerçekleştirilen her türlü faaliyet, yöntem, bulgu, yurt içi ve yurtdışı seyahat bilgileri, vb.) Deney matrisinde belirtilen kömür ve biyokütle yakıtlarının temini, analizleri Uygun özelliklere getirilmesi (kurutma, kırma, eleme) DAY yakma sistemine besleme öncesi analizleri Deneylerde kullanılacak kireç taşının temini ve analizi Gerçekleştirilen Faliyetler: Deneyler için gerekli biyokütle tipi, müşteri kurumun isteği doğrultusunda sapsız meşe, kızılçam ve orman gülü olarak belirlenmişti. Müşteri kurum, orman gülünü deneyler süresince yeterli miktarda temin edemeyeceğini belirttiği için iki farklı biyokütleye karar verilmiştir. Orman Genel Müdürlüğünün Adapazarı/Gebze bölgelerinden iki farklı yakıt (sapsız meşe ve kızılçam) 25 ton civarında ormandan kesildiği gibi temin edilmiştir. Orman bölge müdürlüklerinin sahalarından temin edilen bu yakıtlar önce Kastamonu Entegre Ağaç Sanayinin Gebze de bulunan işletmesine nakledilmiştir. Burada 3-5 cm boyutunda odun parçaları haline getirilmiştir. Bu yakıtlar daha sonra MAM Enerji Enstitüsü DAY yakma sistemi sahasına nakledilmişlerdir. Burada açık sahada yayılarak bekletilmiş ve güneşte kurutulmaya bırakılmışlardır. Daha sonra DAY yakma sistemine besleyebilmek için gerekli 0-2 mm boyutuna getirme işlemine tabii tutulmuşlardır. Önce, biyokütle parçalama sisteminde birinci kademe kırma işlemine daha sonra da çeneli kömür kırma sisteminde 0-2 mm boyutuna indirilmişlerdir. Deneylerden önce örnek numune alınarak gerekli yakıt analizleri yapılmıştır. Bu yakıtlara ait analiz sonuçları ek rapor olarak Pilot ölçekli sistemde yapılan deneysel çalışmalar kısmında verilmiştir. Deneylerde kullanmak üzere 3 farklı bölgeden kömür temini için gerekli çalışmalar yapılmıştır. Bu kömürler, Bolu Göynük, Denizli Kale ve Bursa Orhaneli kömürleridir. Orhaneli kömürü hariç diğer iki kömür özel şirket kömürleridir. Mevcut DAY sahasında bu kömürleri depolayacak yeterli alan olmadığı için aynı anda getirilmemişlerdir. Deneylerde ihtiyaç duydukça temin edilmişlerdir. Her partide gelen 25 ton kömür, önce kömür hazırlama sisteminin ilk bunkerine dökülmüş daha sonra kırma, kurutma ve eleme sistemlerinden geçirilerek 0-2 mm boyutuna getirilmiş ve büyük çuvallarda depolanmıştır. Bu yakıtların da yakma öncesi yakıt analizleri yapılmıştır. Analiz sonuçları pilot DAY yakma sistemi deney raporunda ayrıntılı olarak verilmiştir. Elde Edilen Çıktılar (Her türlü prototip, tasarım, kritik analiz, benzetim, patent, entegre devre topografyaları, model, algoritma, yazılım, şartname, test, rapor vb.) - Hazırlanan yakıtlar, - Analiz sonuçları Elde Edilen Çıktıların Öngörülen/Beklenen Başarı Ölçütlerine Uygunluğu (Müşteri ihtiyacına ve proje önerisinde verilen başarı ölçütlerine uygunluğuna ilişkin test ve doğrulama faaliyetlerine ilişkin bilgi sunulmalı, ilgili test ve doğrulama belgesi rapor ekinde sunulmalıdır) Elde edilen çıktılar: Başarı ölçütlerine uygundur. Geciken Faaliyetler ve Gerekçeleri Gecikmeden Etkilenecek İP ler Gecikmeden Etkilenecek Çıktılar 10 / 32
İP No 5 İP Adı Sorumlu Kuruluş İP Lideri Gerçekleşen İş Gücü Miktarı (Adam-Ay) Amaçlar İDA Seviyesi Sıcak deneylerin yapılması MAM, ODTÜ, GAMA MAM 55,3 5.3 Başlama Zamanı 38. Ay Deney matrisinde belirtilen yakıtlar (biyokütle, kömür ve biyokütle/kömür karışımları) Pilot DAY sisteminde değişik işletme koşullarında yakılacaktır. Yanma verimleri, sistemdeki sıcaklık ve basınç dağılımları, ortaya çıkan gaz ve toz emisyonları ölçülecek ve değişimleri incelenecektir. Elde edilen verilere dayanarak biyokütle/kömür oranı, fazla hava oranı gibi parametrelerin yanma verimi ve emisyonlar üzerindeki etkileri incelenecektir. İkincil hava besleme sistemleri test edilecektir. Üç kömür ve 3 biyokütlenin pilot DAY sisteminde yakılması denenecektir. Daha önce Lab-DAY sisteminde belirlenen optimum Ca/S oranı ile deneyler yapılacaktır. Değişik işletme koşullarında dioksin ve furan oluşumu incelenecektir. Sistem çıktısı olarak tasarımda ön görülen kızgın buharın sürdürülebilir ve kabul edilebilir değerlerde oluşması sağlanacaktır. Yöntem ve Faaliyetler (İDA seviyesindeki iş paketi kapsamında gerçekleştirilen her türlü faaliyet, yöntem, bulgu, yurt içi ve yurtdışı seyahat bilgileri, vb.) Deney matrisinde belirtilen yakıtlar için farklı fazla hava oranlarında yanma deneylerinin yapılması, Bir kireç taşı ile yanma deneylerinin yapılması Klor içerikli biyokütle ve atık yakmada oluşan dioksin ve furanın ölçümü (baca gazında), Klor içerikli biyokütle ve atık yakmada oluşan dioksin ve furanın ölçümü (külde). Deney matrisinde belirtilen yakıtlar için aglomerasyon ve sinterleşme olayının incelenmesi, Linyit kömürlerindeki S miktarının aglomerasyon ve sinterleşme üzerindeki etkisinin incelenmesi, Gerçekleştirilen Faliyetler: Pilot DAY yakma sistemi deneylerine iki farklı kömür (Bolu Göynük ve Denizli Kale) ile başlanılmıştır. Devreye alma çalışmalarında Bolu Göynük kömürü kullanılmıştır. Ayrıca, sapsız meşenin de yakma çalışmaları yapılmıştır. Deneysel çalışma sonuçlarını içeren rapor Ek de verilmiştir. Deneylerde, farklı özelliklerdeki yakıtları sorunsuz ve sürdürülebilir yakabilmek için gerekli çalışmalara yoğunlaşılmıştır. İlk defa; akışkan yatak, kazan, yakıt besleme, kül boşaltma, ateşleme, kondansör, soğutma kulesi, yakıt iletme sistemi, torbalı filtre, fanlar, pompalar, ölçüm ve otomasyon sistemi, tripler bir bütün halinde işletilmeye ve kontrol edilmeye çalışılmıştır. Bir termik santralde bulunan bütün üniteler pilot DAY sisteminde mevcut olup, bunlara hakim olmak ve prosesi sürdürülebilir kılmak için bir zamana ihtiyaç olmuştur. Deneylere başlamadan önce tüm sistemin bakımı ve temizliği yapılmıştır. Yatağa taze yatak malzemesi konulmuştur. Hazırlanan ve büyük çuvallar içerisinde depolanan yakıtlar reaktör üzerinde bulunan silolara pnömatik olarak basılmış ve besleme hızı değiştirilerek kalibrasyonları kontrol edilmiştir. Reaktör bir brülör yardımı ile (bütan/propan karışımı yakılarak) ısıtılmış ve yatak bölgesi sıcaklığı 500 o C sıcaklığa ulaştığında yakıt beslemesine başlanılmıştır. Sistem tasarımı gereği reaktör ve kazan eş zamanlı olarak işletilmiştir. Zamana bağlı olarak reaktördeki, siklondaki ve geri dönüşlerdeki sıcaklık ve basınç değişimleri ölçülmüştür. Kazan çıkışında kızgın buhar debisi, sıcaklık ve basınç değerleri kaydedilmiştir. Reaktör sıcaklığında uygun değere çıkıldığı zaman emisyon değerleri alınmıştır. Pilot DAY yakma sistemine ait deney raporu ayrıntılı bir rapor olarak ayrıca verilmiştir. Projenin sonuç raporuna kadar bu deneyler tekrar edilecek, sorunlu alanlar iyileştirilecek, kömür ve biyokütle karışımlarının yakılması sağlanacaktır. Elde Edilen Çıktılar (Her türlü prototip, tasarım, kritik analiz, benzetim, patent, entegre devre topografyaları, model, algoritma, yazılım, şartname, test, rapor vb.) - Pilot DAY yakma sistemi deney raporu Elde Edilen Çıktıların Öngörülen/Beklenen Başarı Ölçütlerine Uygunluğu (Müşteri ihtiyacına ve proje önerisinde verilen başarı ölçütlerine uygunluğuna ilişkin test ve doğrulama faaliyetlerine ilişkin bilgi sunulmalı, ilgili test ve doğrulama belgesi rapor ekinde sunulmalıdır.) Elde edilen çıktılar: Başarı ölçütlerine uygundur. Süre (Ay) Geciken Faaliyetler ve Gerekçeleri Deneylere devam edilmektedir. Gecikmeden Etkilenecek İP ler Gecikmeden Etkilenecek Çıktılar 5 Sıcak deney sonuçlarını içeren rapor, 10 Projenin zamanında ve iş paketleri kapsamında yapılması 8 11 / 32
İP No 5 İP Adı Sorumlu Kuruluş İP Lideri Gerçekleşen İş Gücü Miktarı (Adam-Ay) Amaçlar İDA Seviyesi 5.4 Deney sonuçlarının raporlanması MAM, ODTÜ, GAMA MAM 10,1 Başlama Zamanı 46. Ay Yapılan tüm deneyler bir bütün içerisinde değerlendirilecek, deneysel çalışmalardan elde edilen sonuçlar gerekli grafik ve tablolar ile raporlanacaktır. Yöntem ve Faaliyetler (İDA seviyesindeki iş paketi kapsamında gerçekleştirilen her türlü faaliyet, yöntem, bulgu, yurt içi ve yurtdışı seyahat bilgileri, vb.) Projede elde edilen sonuçlar rapor formatına getirilecektir. Deney sonuç raporu basılı ve CD kopya olarak hazırlanacaktır. Deney sonuç raporu TÜBİTAK ve ilgili kurumlara gönderilecektir Gerçekleştirilen Faaliyetler: Deneyler devam etmektedir. Deneylere ait nihai rapor sonuç raporu ile birlikte verilecektir. Elde Edilen Çıktılar (Her türlü prototip, tasarım, kritik analiz, benzetim, patent, entegre devre topografyaları, model, algoritma, yazılım, şartname, test, rapor vb.) - İlk taslak sonuç raporu Elde Edilen Çıktıların Öngörülen/Beklenen Başarı Ölçütlerine Uygunluğu (Müşteri ihtiyacına ve proje önerisinde verilen başarı ölçütlerine uygunluğuna ilişkin test ve doğrulama faaliyetlerine ilişkin bilgi sunulmalı, ilgili test ve doğrulama belgesi rapor ekinde sunulmalıdır.) Elde edilen çıktılar: Başarı ölçütlerine uygundur. Geciken Faaliyetler ve Gerekçeleri Süre (Ay) Gecikmeden Etkilenecek İP ler Gecikmeden Etkilenecek Çıktılar 5 Sıcak deney sonuçlarını içeren rapor, 10 Projenin zamanında ve iş paketleri kapsamında yapılması 4 12 / 32
İP No 6 İP Adı Sorumlu Kuruluş İP Lideri Gerçekleşen İş Gücü Miktarı (Adam-Ay) Amaçlar İDA Seviyesi 6.1 Başlama Zamanı DAY sisteminin ayrıntılı teknik resimlerinin çıkartılması MAM MAM 1,4 30. Ay DAY yakma sistemine ait tüm ünitelerin imalat resimleri yapılan revizyonları da içerecek şekilde yeniden düzenlenecektir. DAY yakma sistemindeki bu ünitelerin satın alma süreçlerindeki gelişmeler, teknik şartnameleri ve alınan teklifleri de doküman haline getirilecektir. Böylece prosesin tekrarı veya boyut büyütülmesi/küçültülmesi durumunda bu bilgilerden faydalanılmış olunacaktır. Yöntem ve Faaliyetler (İDA seviyesindeki iş paketi kapsamında gerçekleştirilen her türlü faaliyet, yöntem, bulgu, yurt içi ve yurtdışı seyahat bilgileri, vb.) DAY yakma sistemi ve ünitelerinin nihai proses şemasının çıkartılması, Ayrıntılı imalat resimlerinin çıkartılması, Satın alma ve imalat sürecinde oluşan bilgi ve verilerin dokümantasyonu. Gerçekleştirilen Faliyetler: Dokümanlar toparlanmış olup yeni revizyonlarla birlikte sonuç raporu ile verilecektir. Elde Edilen Çıktılar (Her türlü prototip, tasarım, kritik analiz, benzetim, patent, entegre devre topografyaları, model, algoritma, yazılım, şartname, test, rapor vb.) Satın alması ve imalatı tamamlanan sistemler Bu sistemlere ait teknik resim, teknik şartname, teklifler Elde Edilen Çıktıların Öngörülen/Beklenen Başarı Ölçütlerine Uygunluğu (Müşteri ihtiyacına ve proje önerisinde verilen başarı ölçütlerine uygunluğuna ilişkin test ve doğrulama faaliyetlerine ilişkin bilgi sunulmalı, ilgili test ve doğrulama belgesi rapor ekinde sunulmalıdır.) Elde edilen çıktılar: Başarı ölçütlerine uygundur. Geciken Faaliyetler ve Gerekçeleri Gecikmeden Etkilenecek İP ler Gecikmeden Etkilenecek Çıktılar DAY yakma sistemi ile ilgili çizimleri ve satın alma süreçlerini 6 içeren dosya 10 Projenin zamanında ve iş paketleri kapsamında yapılması Süre (Ay) 20 13 / 32
İP No 6 İP Adı Sorumlu Kuruluş İP Lideri Gerçekleşen İş Gücü Miktarı (Adam-Ay) Amaçlar İDA Seviyesi 6.2 Başlama Zamanı DAY sisteminin proses kontrol şemasının oluşturulması MAM MAM 1,4 30. Ay Pilot DAY yakma sisteminde kullanılan kontrol sistemi ve stratejisi nihai çalışmaların ışığında yeniden değerlendirilerek doküman haline getirilecektir. Yöntem ve Faaliyetler (İDA seviyesindeki iş paketi kapsamında gerçekleştirilen her türlü faaliyet, yöntem, bulgu, yurt içi ve yurtdışı seyahat bilgileri, vb.) Prosesin kontrol stratejisini oluşturan nihai dokümanın oluşturulması, Gerçekleştirilen Faliyetler: Dokümanlar toparlanmış olup proseste iyileştirme ve düzeltmeler deneyler boyunca da devam ettiği için sonuç raporu ile birlikte verilecektir Elde Edilen Çıktılar (Her türlü prototip, tasarım, kritik analiz, benzetim, patent, entegre devre topografyaları, model, algoritma, yazılım, şartname, test, rapor vb.) Kontrol algoritması Sistem trip koşullarını içeren doküman Elde Edilen Çıktıların Öngörülen/Beklenen Başarı Ölçütlerine Uygunluğu (Müşteri ihtiyacına ve proje önerisinde verilen başarı ölçütlerine uygunluğuna ilişkin test ve doğrulama faaliyetlerine ilişkin bilgi sunulmalı, ilgili test ve doğrulama belgesi rapor ekinde sunulmalıdır.) - Uygundur. Geciken Faaliyetler ve Gerekçeleri Süre (Ay) Gecikmeden Etkilenecek İP ler Gecikmeden Etkilenecek Çıktılar 6 DAY yakma sistemi ile ilgili çizimleri ve satın alma süreçlerini içeren dosya 10 Projenin zamanında ve iş paketleri kapsamında yapılması 20 14 / 32
İP No 7 İP Adı Sorumlu Kuruluş İP Lideri Gerçekleşen İş Gücü Miktarı (Adam-Ay) Amaçlar İDA Seviyesi 7.1 Başlama Zamanı Sonuçların yaygınlaştırılması, toplumun bilinçlendirilmesi ODTÜ, MAM ODTÜ 2,0 37. Ay Projeden elde edilen sonuçların endüstriye aktarılması için çeşitli seminer ve toplantılar düzenlenecek, sempozyumlara katılınacak ve toplumun bilgilendirilmesi sağlanacaktır. Yöntem ve Faaliyetler (İDA seviyesindeki iş paketi kapsamında gerçekleştirilen her türlü faaliyet, yöntem, bulgu, yurt içi ve yurtdışı seyahat bilgileri, vb.) Çalıştay ve sempozyumlara katılmak, Çalıştay organize etmek, Broşür basmak, Radyo ve TV programlarında proje sonuçlarını duyurmak Gerçekleştirilen Faliyetler: Çeşitli sempozyum ve toplantılara katılım sağlanmıştır. Proje sonuçlarının yaygınlaştırılması için yurt dışı toplantılara katılım sağlanması planlanmış, ancak uluslararası toplantılara katılım, projenin normal süresi dışında KAMAG tarafından desteklenmediği için gerçekleştirilememiştir. Aralık 2011 ayında Ankara da bir ulusal çalıştay için hazırlıklara başlanılmıştır. Elde Edilen Çıktılar (Her türlü prototip, tasarım, kritik analiz, benzetim, patent, entegre devre topografyaları, model, algoritma, yazılım, şartname, test, rapor vb.) Tebliğ Ulusal toplantı Uluslararası toplantı Elde Edilen Çıktıların Öngörülen/Beklenen Başarı Ölçütlerine Uygunluğu (Müşteri ihtiyacına ve proje önerisinde verilen başarı ölçütlerine uygunluğuna ilişkin test ve doğrulama faaliyetlerine ilişkin bilgi sunulmalı, ilgili test ve doğrulama belgesi rapor ekinde sunulmalıdır.) Elde edilen çıktılar: Başarı ölçütlerine uygundur. Geciken Faaliyetler ve Gerekçeleri Çalıştay projenin sonuç raporundan önce yapılacaktır. Gecikmeden Etkilenecek İP ler Gecikmeden Etkilenecek Çıktılar 7 Çalıştay sonucunda sunulan bildiri ve konuşmalar 10 Projenin zamanında ve iş paketleri kapsamında yapılması Süre (Ay) 6 15 / 32
İP No 10 İP Adı Sorumlu Kuruluş İP Lideri Gerçekleşen İş Gücü Miktarı (Adam-Ay) Amaçlar İDA Seviyesi Projenin teknik açıdan yönetimi ODTÜ, MAM, GAMA ODTÜ 10,6 10.1 Başlama Zamanı 25. Ay Projenin mevcut iş paketlerinin zamanında ve amacına uygun olarak tamamlanabilmesi için; araştırıcılar arasında gerekli görev dağılımının sağlanması, verilen görevlerin takibi, proje ekibi kurumlar arasında iletişim ve işbirliğinin organizasyonu, ortaya çıkan/çıkabilecek problemlerin çözümü sağlanacaktır. Yöntem ve Faaliyetler (İDA seviyesindeki iş paketi kapsamında gerçekleştirilen her türlü faaliyet, yöntem, bulgu, yurt içi ve yurtdışı seyahat bilgileri, vb.) Projede görev dağılımlarının yapılması, Yapılan işlerin kontrolü, Kurumlar arası işbirliğinin sağlanması, PYG toplantılarının organizasyonu, Deneylerin organizasyonu Elde Edilen Çıktılar (Her türlü prototip, tasarım, kritik analiz, benzetim, patent, entegre devre topografyaları, model, algoritma, yazılım, şartname, test, rapor vb.) Elde Edilen Çıktıların Öngörülen/Beklenen Başarı Ölçütlerine Uygunluğu (Müşteri ihtiyacına ve proje önerisinde verilen başarı ölçütlerine uygunluğuna ilişkin test ve doğrulama faaliyetlerine ilişkin bilgi sunulmalı, ilgili test ve doğrulama belgesi rapor ekinde sunulmalıdır.) Elde edilen çıktılar: Başarı ölçütlerine uygundur.. Geciken Faaliyetler ve Gerekçeleri Gecikmeden Etkilenecek İP ler Gecikmeden Etkilenecek Çıktılar 10 Projenin zamanında ve iş paketleri kapsamında yapılması Süre (Ay) 22 16 / 32
İP No 10 İP Adı Sorumlu Kuruluş İP Lideri Gerçekleşen İş Gücü Miktarı (Adam-Ay) İDA Seviyesi Projenin mali açıdan yönetimi ODTÜ, MAM MAM 1,8 10.2 Başlama Zamanı 25. Ay Süre (Ay) Amaçlar Projedeki harcamaların takibi, danışmanlık ve hizmet alımlarının sağlanması gerçekleştirilecektir. 22 Yöntem ve Faaliyetler (İDA seviyesindeki iş paketi kapsamında gerçekleştirilen her türlü faaliyet, yöntem, bulgu, yurt içi ve yurtdışı seyahat bilgileri, vb.) Proje bütçesinin takibi, Harcama talimatlarının onayı, Danışmanlık ve hizmet alımlarının takibi, Projede çalışacak elemanların maaşlarının ödenmesinin takibi Elde Edilen Çıktılar (Her türlü prototip, tasarım, kritik analiz, benzetim, patent, entegre devre topografyaları, model, algoritma, yazılım, şartname, test, rapor vb.) Elde Edilen Çıktıların Öngörülen/Beklenen Başarı Ölçütlerine Uygunluğu (Müşteri ihtiyacına ve proje önerisinde verilen başarı ölçütlerine uygunluğuna ilişkin test ve doğrulama faaliyetlerine ilişkin bilgi sunulmalı, ilgili test ve doğrulama belgesi rapor ekinde sunulmalıdır.) Elde edilen çıktılar: Başarı ölçütlerine uygundur. Geciken Faaliyetler ve Gerekçeleri Gecikmeden Etkilenecek İP ler Gecikmeden Etkilenecek Çıktılar 10 Projenin zamanında ve iş paketleri kapsamında yapılması 17 / 32
2.2. Proje Faaliyetlerinin Genel Değerlendirmesi (Projenin başlangıcından ilgili dönem sonuna kadar yapılan faaliyetlerin teknik değerlendirmesi yapılacaktır.) Proje 01 Eylül 2007 tarihinde başlamış ve 8 adet iş paketinden oluşmuştur. Projenin ilk sözleşmedeki süresi 3 yıl olup 01 Eylül 2010 tarihinde bitmesi hedeflenmişti. Ancak, sonradan projeye ek iş paketleri eklenmesi nedeniyle ve bazı ihale zorluklarından dolayı proje, bu sürede tamamlanamadığı için ilave süre istenmiş ve 19.07.2010 tarihli KAMAG grubu kararı ile 10 ay ek süre alınmıştır. Bu yeni süreye ilaveten 01.01.2011 tarihinde bir gelişme raporu da istenmiştir. Projenin sonuç raporunun teslim tarihi 01 Temmuz 2011 olarak belirlenmiştir. Proje iş paketlerinde de bir yenileme yapılmıştır. İş paketi sayısı; lab DAY yakma sistemi kurulumu ve kömür kurutma, kırma eleme sistemi ve depolama kapalı alanı ile birlikte 10 a çıkartılmıştır. Projede, pilot DAY yakma sisteminin devreye alınmasındaki sorunlar nedeni ile mevcut bütçe dâhilinde kalmak sureti ile yeni bir ek süre talebinde daha bulunulmuştur. KAMAG grubunun 11 Temmuz 2011 tarihli kararı ile 8 ay daha ilave süre verilmiş, projenin bitiş tarihi 01 Mart 2012 tarihi olarak belirlenmiştir. Bu kararda ayrıca, 01 Ekim 2011 tarihli bir gelişme raporu (5 nolu) da talep edilmiştir. Sunulan bu rapor 01 Ocak 2011 tarihinden 30 Eylül 2011 tarihine kadar geçen 9 aylık bir peryotta yapılmış proje çalışmalarını içermektedir. Projenin birinci rapor döneminde (01 Eylül 2007 01 Eylül 2008); DAY yakma sisteminde kullanılacak biyokütle ve kömürlerin tespiti ve yakıt karakterizasyonları yapılmış, istenilen özellikte sürekli temini için gerekli protokoller hazırlanmış, DAY yakma sistemi için yakıt depolama ve taşıma sistemleri satın alınarak devreye alınmış, DAY yakma sistemi tasarlanmış ve satın alma/imalat prosedürlerinin oluşturulmasına başlanmıştır. Projenin ikinci rapor döneminde (01 Eylül 2008 01 Eylül 2009); sistemin kurulacağı alanın altyapısı hazırlanmış, sistemin ayrıntılı PID diyagramları çıkartılmış, platform tasarımı yapılmış, dolaşımlı akışkan yatak sistemi için tanımlı ekipmanların satın alma süreçleri oluşturulmuş, projede ortaya çıkan revizyon ve gerekçeleri hazırlanmış, KAMAG grubunun talebi üzerine yeni müşteri olarak projeye katılan OGM ile birlikte proje sonuçlarını uygulama planı (PSUP) oluşturma çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Projenin üçüncü rapor döneminde (01 Eylül 2009 28 Şubat 2010); - Yakıt seçimi ve analizleri, deney matrisinin oluşturulması, - Lab DAY yakma sisteminin tasarımı, kurulumu ve ön testlerinin yapılması, - Pilot DAY yakma reaktörünün imalatını takiben kabul testlerinin yapılması, - Montaj sürecinin oluşturulması, - Kömür kurutma, kırma eleme sistemi ve binasının tasarım ve satın alma süreçlerinin hazırlanması, - Pilot DAY yakma sisteminin otomasyonu için teknik şartname ve satın alma süreçlerinin oluşturulması çalışmaları yapılmıştır. Projenin dördüncü rapor döneminde (01 Mart 2010-31 Aralık 2010); Laboratuar ölçekli DAY yakma sisteminin eksiklikleri giderilmiş, 5 farklı kömür ve 3 farklı biyokütlenin projede öngörülen matris kapsamında yakma deneyleri gerçekleştirilmiştir. Kömür kurutma, kırma eleme sisteminin ihale süreci takip edilmiş, sistemin imalat, montaj, devreye alma ve kabul süreçleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, bu yakıt hazırlama sistemini içerisine alan kapalı yakıt hazırlama binası da tasarlanmış, ihalesi, imalatı ve kabulü gerçekleştirilmiştir. Pilot ölçekli DAY yakma sistemi (750 kwth), soğuk deneyler için hazır hale getirilmiştir. Bu kapsamda, borulama, montaj, otomasyon çalışmaları yapılmıştır. Gerekli elektrik, gaz, su, basınçlı hava hatları çekilmiştir. Projenin beşinci rapor döneminde ( 01 Ocak 2011 30 Eylul 2011); Ağırlıklı çalışma, pilot yakma sistemini devreye alma ve yakma çalışmaları ile geçmiştir. Bu kapsamda pilot DAY yakma sisteminde kullanılacak yakıtlar (kömür ve orman biyokütlesi) temin edilmiş ve depolanmıştır. Bu yakıtlar; proje kapsamında kurulan yakıt hazırlama sisteminde DAY yakıcısına uygun boyut ve forma getirilmiştir. Pilot DAY yakma sistemi, GAMA Güç Sistemlerinden gelen iki uzmanla birlikte önce otomasyonundaki eksiklikleri giderilmiş ve daha sonra reaktör ve kazan devreye alınmıştır. Farklı yakıtlar için yakma ve kazan işletme çalışmalarına başlanılmıştır. Elde edilen sonuçlar ek rapor olarak ayrıntılı olarak verilmiştir. Ayrıca, bir önceki lab ölçekli DAY yakma sisteminde bazi deneyler de tekrar edilmiştir. 18 / 32
2.3. Yapılan Bilimsel Etkinlikler (Proje kapsamında yayınlanan tebliğler, makaleler; düzenlenen ulusal ve uluslararası katılımlı toplantılar, alınan patent ve ödüller vb. belirtiniz.) Adı Türü (*) Gerçekleşme/Yayın Co-combustion of biomass with a high-sulfur Turkish lignite in a circulating fluidized bed combustor with air staging Co-combustıon of varıous agrowastes wıth a hıghsulfur Turkısh lıgnıte ın a cırculatıng fluıdızed bed combustor: Effect of aır stagıng on polutants along the combustor Kömür Teknolojiler Çevre dostu kömür teknolojileri Tarihi Tebliğ 19-23 Eylül 2011 Antalya, Türkiye Tebliğ 2-5 Mayıs, 2011 Zaragoza, İspanya Sözlü bildiri Sözlü bildiri 19 Mart 2011 14-16 Eylül 2011 Gerçekleştiği/Yayınlan dığı Yer (**) Proceeding of the Second International Conference on Air Pollution and Control (CAPAC-II) Proceeding of the International Conference on Clean Coal Technology (CCCT2011) Yerli Enerji Teknolojileri Çalıştay, Ankara Uluslararası Elektrik Zirvesi, Ankara Açıklama Tüm proje elemanlarının katılımı ve isimleri ile yayınlanmıştır. Tüm proje elemanlarının katılımı ve isimleri ile yayınlanmıştır. Sunuş yapıldı Sunuş yapıldı (*) Makale, yazılı/sözlü bildiri, tebliğ, kitap, toplantı tutanağı vb. yazılmalı ve dokümanlar raporun ekinde dijital olarak sunulmalıdır. (**) Atıf yapılacak şekliyle yazılmalıdır. 19 / 32
2.4. Takvim ve Kapsamdaki (varsa) Olumsuzlukları ve/veya Riskleri Gidermek için Alınacak Önlemler ve Planlanan Faaliyetler Projede pilot DAY yakma sistemi devreye alma ve yakma çalışmaları esnasında problemler oluşsa da bunlar süreç içerisinde çözülmektedir. Deneyler esnasında karşılaşılan problemler ve çözümleri Ek de detaylı olarak anlatılmıştır. En önemli sorunlardan bir tanesi uzun süreli vardiyeli çalışmalarda yaşanmaktadır. Yakma deneylerinde her bir vardiya için 4-5 kişiye ihtiyaç vardır. İki kişi teknisyen olup deneyler esnasında sistemde ve yakıt temininde görev almaktadır. İki araştırıcı, prosesi yönetmekte, bir araştırıcı da gaz analizlerini yapmaktadır. Bir günlük çalışma için 12-15 kişiye ihtiyaç vardır. Hizmet alımı kapsamında çalıştırılan mütahhit elemanlarını MAM işci çalışma kuralları ve bu kişiler ile yapılan sözleşmeler gereği mesai harici resmi olarak çalıştırmak mümkün değildir. Aynı durum proje partnerlerinin araştırıcıları için de geçerli olmuştur. Bu kapsamda MAM resmi sorumluluk almamıştır. MAM personeli için de ayrı bir vardiyeli çalışma prosesi geçerli olmuştur. Yapılan mesai harici çalışmalar proje yürütücüsünün almış olduğu sorumlulukla gerçekleştirilmiştir. Bu da önemli bir risk oluşturmaktadır. Diğer önemli bir sorun ise kampüsdeki sık olan elektrik kesintilerinde yaşanmıştır. Kontrol sistemi ve besi suyu pompaları elektrik kesintilerine karşı UPS ve jeneratör ile koruma altına alınmıştır. Ancak diğer sistemler için (motorlar, fanlar, yakıt hazırlama, iletme, vs) elektrik kesintilerine karşı koruma sağlanamamıştır. Mevcut UPS ve jeneratör enstitünün projeye desteği olup daha güçlü bir jeneratöre ihtiyaç vardır. Birkaç deney bu neden ile yarıda kalmıştır. Deneyler esnasında karşılaşılan diğer problemler pilot DAY raporunda ayrıntılı olarak verilmiştir. 20 / 32
2.5. İş-Zaman Çizelgesi: Bu çizelgede gerçekleşen iş-zaman çizelgesi proje önerisinde belirtilen iş-zaman çizelgesi ile karşılaştırılarak verilmelidir. (MS-Project benzeri proje yönetimi programlarının çıktıları da kabul edilir. Yazım alanı gerektiği kadar uzatılabilir.) 21 / 32
2.6. Proje İlerleme Tabloları 2.6.1. Proje İP leri esas alınarak, projenin tamamlanan her rapor dönemi için proje önerisinde öngörülen ara çıktılar ile birlikte o dönemde gerçekleşen çıktılar sunulmalıdır. (Tablo satır ve sütun sayısı gerektiği kadar çoğaltılabilir). İş Paketleri İP 5.1 İP 5.2 İP 5.3 İP 5.4 İP 6.1 İP 6.2 İP 7.1 Rapor dönemi Nihai Çıktılar Öngörülen Gerçekleşen Öngörülen Gerçekleşen Sızdırmazlık testleri Fonksiyonellik testleri Kontrol sisteminin testi Akışkanlaştırma testleri Pilot deneyde kullanılacak yakıtların temini ve analizi Pilot DAY çalışmaları için öngörülen yakıtların yanma deneyleri Ayrıntılı Pilot DAY deney raporu Satın alması ve imalatı tamamlanan sistemler ve bu sistemlere ait teknik resim, teknik şartname, teklifler Kontrol algoritması Sistem trip koşullarını içeren doküman Sempozyum hazırlığı Çeşitli etkinliklere katılım Sızdırmazlık testleri Fonksiyonellik testleri Kontrol sisteminin testi Akışkanlaştırma testleri Pilot DAY deneyinde kullanılan yakıtlar için analizleri 2 farklı kömür ve 1 biyokütle için Pilot DAY yakma sisteminde yakma deneylerini tamamlandı. Tamamlanan deneyler için hazırlandı. Satın alması ve imalatı tamamlanan sistemler ve bu sistemlere ait teknik resim, teknik şartname, teklifler toplandı Kontrol algoritması Sistem trip koşullarını içeren doküman raporu hazırlandı Tebliğ Ulusal toplantı Uluslararası toplantı Soğuk deney raporu Pilot DAY deneyinde kullanılacak yakıtların analiz raporu 3 farklı kömür ve 2 farklı biyokütle için yanma deneylerini içeren rapor Tüm deneylerin sonuç raporu Tüm dökümanların toplandığı teknik rapor Kontrol algoritması Sistem trip koşullarını içeren doküman raporu Proje ekibi tarafından düzenlenecek çalıştay organizasyonu Soğuk deney raporu Pilot DAY deneyinde kullanılan yakıtlar için analiz sonuçlarını içeren rapor Pilot DAY deneyinde kullanılan yakıtlar için analiz sonuçlarını içeren rapor Tamamlanan deneyler için hazırlandı Satın alması ve imalatı tamamlanan sistemler ve bu sistemlere ait teknik resim, teknik şartname, teklifler raporu nihai raporun ekinde verilecek. Kontrol algoritması Sistem trip koşullarını içeren doküman raporu sunuldu. Tebliğ Ulusal toplantı Uluslararası toplantı İP 10.1 Projenin teknik yönetimi Projenin teknik yönetimi Projenin teknik yönetimi Projenin teknik yönetimi İP 10.2 Proje bütçesinin yönetimi Proje bütçesinin yönetimi Proje bütçesinin yönetimi Proje bütçesinin yönetimi 22 / 32
2.6.2. Her bir İP nin tamamlanan rapor dönemi için proje önerisinde yer alan tamamlanma öngörüsü ile birlikte gerçekleşme oranı ve bütçenin her bir aşamadaki öngörülen ve gerçekleşen harcanma oranları sunulmalıdır. İş Paketleri İlgili Dönem (%) Birikimli (%) Öngörülen Gerçekleşen Öngörülen Gerçekleşen İP 5.1 100 100 100 100 İP 5.2 100 100 100 100 İP 5.3 50 50 100 50 İP 5.4 50 50 100 50 İP 6.1 50 50 100 90 İP 6.2 50 50 100 90 İP 7.1 50 50 100 70 İP 10.1 10 10 100 95 İP 10.2 10 10 100 95 23 / 32
3. İDARİ BÖLÜM (Her madde için yazım alanı gerektiği kadar uzatılabilir.) 3.1. Dönem İçindeki Proje Yönetimi ile İlgili Gelişmeler, Risklerin Değerlendirilmesi ve Çözüm Önerileri Proje yönetimi, proje önerisinde öngörüldüğü şekilde sürdürülmektedir ve proje elemanları uyum içinde çalışmaktadır. Dönem içerisinde periyodik veya gerekli görülmesi halinde ilave olarak toplantılar düzenlenmiştir. Toplantılarda projenin ve/veya iş paketlerinin mevcut durumları teknik, mali ve idari olarak ele alınmakta, tartışılmakta ve ileriye yönelik yapılacak çalışmalar gözden geçirilmektedir. 10 Şubat 2011 tarihinde MAM'da projenin IV. Dönem raporunun değerlendirilmesi ve izleyicilerin sorularının cevaplandırılması için proje yöneticileri, müşteri kurum ve izleyiciler ile bir toplantı yapılmıştır. Bu toplantıda bir sunum yapılmış ve projedeki gelişmeler ayrıntılı olarak anlatılmıştır. Bu toplantıda aynı zamanda 12. PYG toplantısı da gerçekleştirilmiştir. 22 Şubat 2011 tarihinde müşteri kurum EİE nin talebi üzerine projedeki gelişmeler anlatılmıştır. 7 Nisan 2011 tarihinde KAMAG grubunun daveti üzerine Ankara da bir toplantı yapılmıştır. Bu toplantıya müşteri temsilcileri, izleyiciler ve proje ortakları katılmıştır. Mevcut durum ve gelişmeler özetlenmiş, lab ve pilot sistemde yapılan çalışmalar anlatılmıştır. Pilot DAY yakma sistemi proje ekibi ile birlikte değerlendirilmiştir. 23 Haziran 2011 tarihinde Ankara da 13. PYG toplantısı yapılmıştır. Bu toplantıda Proje yöneticisi Prof. Dr. Aysel Atımtay ın 24 Haziran 2011 tarihinde emekliye ayrılması ile ilgili durum görüşülmüştür. 15 Eylül 2011 tarihinde 14. PYG toplantısı Ankara da yapılmıştır. Bu toplantıya proje ekibi katılmıştır. Toplantıda projedeki gelişmeler görüşülmüş, bazı problemlerin nasıl çözümleneceği tartışılmıştır. 3.2. Projeye Taraf Olan Kurum/Kuruluşlarla İlgili (varsa) Sorunlar ve Çözüm Önerileri Mevcut halde projeye taraf olan kurum/kuruluşlar arasında herhangi bir sorun yoktur. Kurumlar gayet iyi bir uyum içinde çalışmaktadırlar. 24 / 32
3.3. Personel Değişiklik Tablosu (Bu bölümde proje kapsamında yeni alınan, ayrılan, görevi değişen, proje önerisinde adı belirlenmeyip rapor dönemi içinde belirlenen vb. her türlü personel değişiklikleri ve gerekçeleri yazılmalıdır. Her bir yürütücü kuruluş için ayrı ayrı doldurulmalıdır. Yeni proje personelinin özgeçmişleri Ek-B de verilmelidir ve ARBİS kaydı yapılmalıdır) Yürütücü Kuruluş Adı: PROJE PERSONELİ DEĞİŞİKLİK TABLOSU T.C. Kimlik No. Adı, Soyadı Projedeki Görevi* Çalıştığı Kurum /Kuruluş Çalıştığı Kurumdaki Görevi Ödeme Durumu(**) Katılım Tarihi Ayrılış Tarihi 24005097940 Mustafa Can Yardımcı ÇELEBİ Personel ODTÜ 1815.-TL 15.07.2009 14.07.2011 54766349644 E.Merve Proje ÇÖMLEKÇİOĞLU Personeli ODTÜ 1888.-TL 14.01.2001 42712494722 Burak KAMALI Yardımcı Personel ODTÜ 1815.-TL 10.09.2011 (*) Araştırmacı, yürütücü veya yardımcı personel yazılmalıdır. (**) Geçici personel ise ücret, bursiyer ise burs, araştırmacı ise PTİ yazılmalıdır. (***) Bu kısma ayrılan personel yerine giren proje personeli adı soyadı yazılmalıdır. Ayrıca listeye bilgileri eklenmelidir.) Ayrılma/Katılma Nedeni Yurt dışı doktora bursu kazandığı için Mustafa Can Çelebi yerine alındı Açıklama*** Ayrılan Personel yerine giren personel 25 / 32
4. MALİ BÖLÜM 4.1. Bütçe (Öncelikle EK-A da verilen Excel formatındaki bütçe tablosu doldurulmalıdır. Dönem içinde yapılan Makine Teçhizat alımlarının adetleriyle birlikte Excel bütçe tablosunda belirtilmesi gerekmektedir. Bütçe fasıllarında dönem içinde yapılan harcamalara ilişkin diğer açıklamalar (yapılan seyahat harcamaları gibi) bu bölüme yazılmalıdır. AÇIKLAMA: Yardımcı defter ve Excel bütçe tablolarında projede yapılan harcamaların detayları verilmiştir. Proje kapsamında yurt içi seyahatler gerçekleştirilmiştir. Seyahatler için bütçe bilgileri yardımcı defterde verilmiştir. 4.2. Harcan(a)mayan Kalemlere İlişkin Açıklamalar (Bu bölümde, rapor döneminde harcanması planlanmış ve proje önerisinde yer alan ancak harcama/sipariş yapılmayan kalemler Makine/Teçhizat, Sarf Malzemesi, Personel, Hizmet Alımı, Seyahat vb.- maddeler halinde sıralanarak harcama yapılmama nedenleri açıklanmalıdır.) AÇIKLAMA: Kömür ve biyokütlenin sisteme pnömatik beslenmesine karar verilmiş olduğundan proje önerisinde öngörülen biyokütle tartım bandı, kovalı elevatör, kömür tartım bandı, kireç tartım bandı alımından vazgeçilmiştir. Seyahat kaleminde yurt dışı seyahatler için son uzatma dönemlerinde harcama yapılamamıştır. Oysa tam sistemle ilgili veriler üretildikten sonra birçok konferansta bu veriler sunulabilirdi. Ancak, TUBİTAK kuralları gereği bu konferanslara katılınamamıştır. Konu üzerinde çalışan diğer bilim adamları ile görüş alış verişi yapılamamıştır. Prof. Nowak için bütçeye konulan danışma masrafları da acil bir durum için bekletilmektedir. Personel masrafları hemen hemen bütçeden karşılanabilmektedir. 4.3. Harcamalara İlişkin Zorluklar, Nedenleri ve Çözüm Önerileri (Bir önceki bölümde açıklama yapılmasını gerektiren planlanan gerçekleşen harcama farkı varsa bu bölümde söz konusu farkın nasıl kapatılabileceğine dair bir plan sunulacaktır. Ayrıca bu farkın, projeye ne tür bilimsel ve teknik riskler getirdiği, proje süresine olabilecek olumsuz etkisi açıklanacaktır.) AÇIKLAMA: Önemli bir sorun yoktur. 26 / 32
5. EKLER EK-A. Bütçe Tabloları (http://www.tubitak.gov.tr/1007 adresindeki Proje Kabul Edildikten Sonra Gereken Formlar bölümünden erişilebilir.) Tablo 1. Genel Bütçe Tablosu Tablo 2. Yürütücü Kuruluş Bazında Bütçe Tablosu Tablo 3. Taahhüt Edilen Harcamaya İlişkin Detay Tablosu Tablo 4. Rapor Dönemi Personel Harcamaları Tablosu EK-B. Yeni Proje Personeli Özgeçmiş ve Yayın Listesi (Araştırmacılar ve Yürütücüler için) 1. GENEL DÜZENLEME TARİHİ :23/09/2011 T.C. KİMLİK NO :54766349644 ÜNVANI ADI SOYADI :E. Merve ÇÖMLEKÇİOĞLU YAZIŞMA ADRESİ : T.E.İ.A.Ş. Lojmanları Yenidoğan Mh. Kilim Sk. İzmit DOĞUM TARİHİ ve YERİ : 16/10/1985 - İzmit TEL : 0 (554)8196739 GSM: 0 (554)8196739 E-POSTA : mcomlekcioglu@gmail.com FAKS: 2. EĞİTİM (Son aldığınız dereceden / diplomadan başlayarak yazınız) ÖĞRENİM DÖNEMİ DERECE (*) ÜNİVERSİTE ÖĞRENİM ALANI 2011/ Y.Lisans Ege Üniversitesi Çevre Bilimleri 2006/2010 Lisans Kocaeli Üniversitesi Çevre Müh. 2004/2006 Önlisans Sakarya Üniversitesi Çevre Kirl. Ve Kontrolü (*) Diploma Türü (Lisans, Y. Lisans, vb.) 3. AKADEMİK ve MESLEKİ DENEYİM GÖREV DÖNEMİ ÜNVAN ÜNİVERSİTE BÖLÜM 01.2011/02.2012 Çevre Müh. TÜBİTAK MAM Enerji Enst. 06.2010/12.2010 Çevre Müh. Lal Arıtma Teknolojileri 08.2009/06.2010 Yrd. Çevre Müh. Akademik Mühendislik 4. YAYIN BİLGİLERİ ISI indexine kayıtlı dergilerde yayınlanan yayın sayısı Diğer indexlere kayıtlı / Hakemli dergilerde yayınlanan yayın sayısı Indexlere kayıtlı / Hakemli konferans kitaplarında yayınlanan yayın sayısı Diğer yayınlar sayısı TOPLAM SAYI 5. YAYINLARINIZA ALDIĞINIZ TOPLAM ATIF SAYISI (Web of Science a göre) : 6. PROJE DENEYİMİ 27 / 32
Yer Aldığınız Proje Sayısı Proje yürütücüsü olarak Araştırmacı olarak Kurumsal (BAP vb.) Ulusal Uluslararası 7. DİĞER AKADEMİK FAALİYETLER ( Hakemlik/Danışmanlık/Editörlük Deneyimi) Son bir yılda uluslararası indekslere kayıtlı makale/ derleme için yaptığınız danışmanlık sayısı Son bir yılda projeler için yaptığınız danışmanlık sayısı Danışmanlığını yaptığınız öğrenci sayısı Tamamlanan Devam Eden Editör/Yardımcı Editör olduğunuz dergiler 1-2- 3- Y. Lisans Doktora Uzmanlık 8. SEÇİLMİŞ YAYINLAR (Proje konusuyla ilgili en önemli 5 yayınınız) YAZAR(LAR) MAKALE/BİLDİRİ BAŞLIĞI DERGİ/TOPLANTI ADI CİLT/SAYI/SAYFA TARİH 9. YAYINLAR DIŞINDA PROJE KONUSU İLE İLGİLİ EN ÖNEMLİ 5 FAALİYET (Eser/görev/faaliyet/sorumluluk/olay/üyelik vb.) 1. 2. 3. 4. 5. 10. PROJE KONUSUNDA YETKİNLİĞİNİZİ VURGULAMAK İÇİN GEREKLİ GÖRDÜĞÜNÜZ DİĞER BİLGİLER 28 / 32
1. GENEL DÜZENLEME TARİHİ : 23.09.2011 T.C. KİMLİK NO : 42712494722 ÜNVANI ADI SOYADI : Burak KAMALI YAZIŞMA ADRESİ : Gökalp Mh. 73/7 Sk. No:3 Gül Apt., Zeytinburnu, İstanbul DOĞUM TARİHİ ve YERİ : 26.03.1978 İstanbul TEL : 0 212 5584725 GSM: 0 542 6670714 E-POSTA : burakxkamali@gmail.com FAKS: 2. EĞİTİM (Son aldığınız dereceden / diplomadan başlayarak yazınız) ÖĞRENİM DÖNEMİ DERECE (*) ÜNİVERSİTE ÖĞRENİM ALANI 1994-2001 Lisans ODTÜ Kimya Mühendisliği 1991-1994 Lise TC Mensucat Santral Lisesi Fen 1988-1991 Ortaokul TC Ayhan Şahenk Ortaokulu Fen (*) Diploma Türü (Lisans, Y. Lisans, vb.) 3. AKADEMİK ve MESLEKİ DENEYİM GÖREV DÖNEMİ ÜNVAN ÜNİVERSİTE BÖLÜM Berga Proje Danışmanlık Dr.F.Frik İlaçları Hexal/İlsan İlaçları 4. YAYIN BİLGİLERİ Proje Teknik Uzman Formulasyon Uzm. Fromulasyon Uzm. ISI indexine kayıtlı dergilerde yayınlanan yayın sayısı Diğer indexlere kayıtlı / Hakemli dergilerde yayınlanan yayın sayısı Indexlere kayıtlı / Hakemli konferans kitaplarında yayınlanan yayın sayısı Diğer yayınlar sayısı TOPLAM SAYI 5. YAYINLARINIZA ALDIĞINIZ TOPLAM ATIF SAYISI (Web of Science a göre) : 6. PROJE DENEYİMİ Yer Aldığınız Proje Sayısı Proje yürütücüsü olarak Araştırmacı olarak Kurumsal (BAP vb.) Ulusal Uluslararası 7. DİĞER AKADEMİK FAALİYETLER ( Hakemlik/Danışmanlık/Editörlük Deneyimi) Son bir yılda uluslararası indekslere kayıtlı makale/ derleme için yaptığınız danışmanlık sayısı 29 / 32