T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü KİŞİSEL GELİŞİM VE EĞİTİM ALANI KUR'AN-I KERİM TECVİDLİ OKUMA KURS PROGRAMI Ankara, 2016
İÇİNDEKİLER PROGRAMIN ADI... 1 PROGRAMIN DAYANAĞI... 1 PROGRAMA GİRİŞ KOŞULLARI... 1 EĞİTİMCİLERİN NİTELİĞİ... 1 PROGRAMIN AMAÇLARI... 1 PROGRAMIN UYGULANMASIYLA İLGİLİ AÇIKLAMALAR... 2 PROGRAMIN KREDİSİ... 2 PROGRAM SÜRESİ VE İÇERİĞİ... 2 TECVİDİN ANLAMI... 2 HARFLER... 2 MED (UZATMA) VE ÇEŞİTLERİ... 2 TENVİN, NUN-U SAKİN VE IDGAMLA İLGİLİ KURALLAR... 3 LAM-I TA RİFİN HÜKÜMLERİ... 3 ZAMİR, SEKTE VE LAFZATULLAH IN HÜKMÜ... 3 RA HARFİNİN HÜKMÜ... 3 KUR AN-I KERİM DE KULLANILAN BAZI İŞARETLER... 3 KUR AN-I KERİM DEKİ VAKIF (SECAVEND) İŞARETLERİ... 3 NAMAZDA OKUNAN DUALAR... 3 KISA SURELER... 4 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEYLE İLGİLİ ESASLAR... 4 PROGRAMIN UYGULANMASINDA KULLANILACAK ÖĞRETİM ARAÇ-GEREÇLERİ... 4 BELGELENDİRME... 4
PROGRAMIN ADI Kur'an-I Kerim Tecvidli Okuma Kurs Programı PROGRAMIN DAYANAĞI 1. 14/6/1973 tarihli ve 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu, 2. Talim ve Terbiye Kurulu nun 31.08.2012 Tarih ve 143 sayılı kararı ile kabul edilen, Ortaöğretim Kur an-ı Kerim Dersi (9, 10, 11 ve 12. sınıflar) Öğretim Programı. PROGRAMA GİRİŞ KOŞULLARI 1. Okur yazar olmak 2. Kur an-ı Kerim Tecvidli Okuma kursunun amaçlarını yerine getirebilecek bedensel ve zihinsel özelliklere sahip olmak 3. 6 yaşını doldurmuş olmak. EĞİTİMCİLERİN NİTELİĞİ 1. Talim ve Terbiye Kurulunca yayınlanan Öğretmenlik Alanları, Atama ve Ders Okutma Esasları, göre atanan, a) İmam- Hatip Lisesi Meslek Dersleri öğretmenleri b) Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi öğretmenleri 2. İlahiyat Fakültesi mezunları 3. İmam Hatip Lisesini bitirmiş olup İlahiyat ön lisans mezunları 4. İmam Hatip Lisesi mezunları 5. Hafızlık belgesi olanlar PROGRAMIN AMAÇLARI Kur an-ı Kerim Tecvidli Okuma kursunu bitiren bireyin, 1. Tecvidin anlamını kavraması, 2. Harfleri mahrecine uygun olarak seslendirmesi, 3. Medlerle ilgili kurallara dikkat ederek Kur an ı okuması, 4. Tenvin, nun-u sakin ve idgamla ilgili kurallara dikkat ederek Kur an ı okuması, 5. Şemsi ve kameri harfleri kavraması 6. Zamir, sekte ve Lafzatullah ın hükmünü kavraması, 7..Ra harfinin hükmünü söylemesi 8. Kur an-ı Kerim de kullanılan bazı işaretleri söylemesi, 9. Kur an-ı kerim deki vakıf (secavend) işaretleri 1
10. Namazda okunan kısa sureleri tecvid kurallarını uygulayarak yüzünden ve ezberden okuması, 11. Namazda okunan duaları, tecvid kurallarını uygulayarak yüzünden ve ezberden okuması, amaçlanmaktadır. PROGRAMIN UYGULANMASIYLA İLGİLİ AÇIKLAMALAR 1. İslam dininin temel kaynağı olan Kur an-ı Kerim i okumanın belli kural ve esasları vardır bu kurallara tecvid kuralları denir. Kur an-ı Kerim i düzgün okuyabilmek için bu kuralları öncelikli olarak öğrenmek gerekmektedir. İbadetlerin istenilen şekilde yerine getirilebilmesi için Kur an-ı Kerim in tecvid kurallarına uygun olarak okunması önem arz etmektedir. Bu nedenle tüm bu gereklilikler ve bireylerin ilgi / ihtiyaçları da göz önünde bulundurularak Kur an-ı Kerim i tecvidli okuma kurs programı hazırlanmıştır. Program ile Kur an-ı Kerim tecvid kurallarına göre okuma bilgi ve becerilerin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. 2. Kurs Programı, Millî Eğitim Bakanlığında görevli uzman ve alan öğretmenleri ve alan uzmanları ile iş birliği içinde hazırlanmıştır. 3. Programın uygulanmasında ağırlıklı olarak bireysel öğrenmeyi destekleyici yöntem ve teknikler uygulanır. 4. Programın uygulanabilmesi için gerekli materyaller sağlanmalıdır. Kaynak ders kitabı olarak Tecvid kitaplarından yararlanılabilir. 5. Program, Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğüne bağlı eğitim kurumlarında eğitim-öğretime uygun bir ortamda uygulanır. 6. Program sonunda bireyin Kur an-ı Kerim i tecvid kurallarını uygulayarak yüzünden okuyup okuyamadığı ölçülerek değerlendirme yapılır. PROGRAMIN KREDİSİ Genel kurs programlarında kredilendirme yapılmamaktadır. PROGRAM SÜRESİ VE İÇERİĞİ Kurs programının süresi; günde en fazla 8 ders saati uygulanacak şekilde toplam 64 ders saatidir. 1. TECVİDİN ANLAMI 1.1. Tecvidin tarifi 1.2. Tecvidin gayesi 1.3. Tecvidi öğrenmede öğreticiye (Fem-i Muhsin) olan ihtiyaç 2. HARFLER 2.1. Harflerin mahreçleri 2.2. Harflerin sıfatları 2.3. Harflerin seslendirilmesi 3. MED (UZATMA) VE ÇEŞİTLERİ 3.1. Medd-i tabii 2
3.2. Medd-i muttasıl 3.3. Medd-i munfasıl 3.4. Medd-i arız 3.5. Medd-i lazım 3.6. Medd-i lin 4. TENVİN, NUN-U SAKİN VE IDGAMLA İLGİLİ KURALLAR 4.1. Sakin Nun un Hükümleri 4.1.1. İdğam-ı mealgunne 4.1.2. İdgam-ı bila gunnei 4.1.3. İklab 4.1.4. İhfa 4.1.5. İzhar 4.2. Sakin Mim in Hükümleri 4.2.1. İdgam-ı misleyn 4.2.2. İdgam-ı mütecaniseyn 4.2.3. İdgam-ı mütekaribeyn 5. LAM-I TA RİFİN HÜKÜMLERİ 5.1. İdgam-ı şemsiyye 5.2. İdgam-ı kameriyye 6. ZAMİR, SEKTE VE LAFZATULLAH IN HÜKMÜ 6.1. Kalkale 6.2. Zamir ve okunuşu 6.3. Lafzatullah ın okunuşu 6.4. Sekte 6.5. Özel tecvit kuralları (İmale, işmam, teshil) 7. RA HARFİNİN HÜKMÜ 7.1. Ra harfinin ince okunduğu yerler 7.2. Ra harfinin kalın okunduğu yerler 7.3. Ra harfinin hem ince hem de kalın okunduğu yerler 8. KUR AN-I KERİM DE KULLANILAN BAZI İŞARETLER 8.1. Nun 8.2. Med 8.3. Kasr 9. KUR AN-I KERİM DEKİ VAKIF (SECAVEND) İŞARETLERİ 9.1. Mim harfi, 9.2. Tı harfi 9.3. Kaf harfi 9.4. Ze harfi 9.5. Sad harfi 9.6. Cim harfi 9.7. Kef harfi 9.8. Lam-elif 9.9. Gıf (dur) işareti 9.10. Ayn harfi 9.11. Üç nokta işareti 10. NAMAZDA OKUNAN DUALAR 10.1. Sübhaneke Duası 10.2. Tahiyyat Duası 10.3. Salli- Barik Duaları 10.4. Rabbena Duaları 10.5. Kunut Duaları 3
11. KISA SURELER 11.1. Fatiha suresi 11.2. Fil suresi 11.3. Kureyş suresi 11.4. Maun suresi 11.5. Kevser suresi 11.6. Kafirun suresi 11.7. Nasr suresi 11.8. Tebbet suresi 9 11.9. İhlas suresi 11.10. Felak suresi 11.11. Nas suresi 11.12. Bakara suresinin ilk beş ayeti 11.13. Ayetü l-kürsi ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEYLE İLGİLİ ESASLAR Bireylerin, çeşitli ölçme araçları kullanılarak; 1. Kursun amaçlarına ulaşıp ulaşmadığı ölçülecektir. 2. Kursiyerin kendi kendine yaptığı tüm öğrenim faaliyetleri değerlendirilecektir. 3. Kurs sonunda kursiyerin Kur an-ı Kerim i tecvid kurallarına göre okuyup okuyamadığı ölçülüp not verilecektir. 4. Not verme işleminde 100 lük sayı sistemi kullanılacaktır. PROGRAMIN UYGULANMASINDA KULLANILACAK ÖĞRETİM ARAÇ- GEREÇLERİ Ders kitabı olarak Kur an-ı Kerim, Tecvid kitapları, Defter, Kalem, Silgi, Akıllı Tahta BELGELENDİRME Kursu başarı ile tamamlayanlara, kurs bitirme belgesi düzenlenir. 4