Enerji faturanızın yönetimi Victoria lı enerji müşterileri için bir rehber 1 Treasury Place, Melbourne adresli Victoria Hükümeti tarafından yetkilendirilmiş ve yayınlanmıştır
İçindekiler Enerji faturanızın tutarını nasıl azaltabilirsiniz 3 Beklenmedik düzeyde yüksek bir enerji faturası almanızın nedenleri 5 Bir fatura dönemi içinde fiyatlar artabilir 5 Geriye yönelik faturalama 6 İndirimlerin uygulanmamış olması 7 Tenzilatların uygulanmamış olması 7 Sayacınızın tahminen okunmasına karşı gerçek okuma 7 Enerji kullanımınızdaki değişiklikler 8 Faturanızı ödemede zorluk mu çekiyorsunuz? 9 En kısa sürede enerji perakende şirketiniz ile ilişki kurun 9 Ödeyemeyecek olmanız durumunda, enerji perakende şirketiniz ne gibi bir öneride bulunmak zorundadır 9 Daha kısa süreli fatura dönemi isteği 10 Güneş enerjisi 11 Güneş enerjisini nasıl alırım? 11 Ne kadar elektrik üreteceğim? 11 Elektriği elektrik iletim sistemine geri satacak kadar üretecek miyim? 11 Elektrik Aktarım tarifesi 11 Güneş enerjisi edindiğim zaman, satın alacağım elektrik için elektrik perakende şirketim ile yeni bir sözleşme yapmam gerekiyor mu? 11 Ödediğim elektrik tarifesi değişecek mi? 12 Güneş enerjisini aldıktan sonra, elektrik faturalarımda bir düşme olacak mı? 12 Güneş enerjisini almamdan sonra elektrik faturam aynı bilgileri içerecek mi? 12 Şikayetler ve anlaşmazlıkların çözümü 13 Sorununuzu anlayın 13 Enerji perakende şirketiniz ile her zaman ilişki kurun 14 Sonuçtan tatmin olmadınız mı? Energy and Water Ombudsman Victoria (Victoria Enerji ve Su Ombudsmanı) ile ilişki kurun 14 Enerji faturanızın yönetimi www.yourchoice.vic.gov.au 1
Bu sayfalardaki bilgiler, anlamanıza yardımcı olacaktır: Yüksek bir enerji faturasının bazı nedenleri ve bu konuda ne yapabilirsiniz... faturanızın tutarını nasıl azaltırsınız beklenmedik düzeyde yüksek bir enerji faturasının nedenleri faturanızı ödemede zorlanmanız durumunda ne yapmanız gerekir şikayetler ve anlaşmazlıkların çözümü. Enerji perakende şirketiniz, elektrik ya da gaz faturalarınızı gönderen kuruluştur. Energy Retail Code (Enerji Perakende Yasası), elektrik ve gazınızı sağlayan enerji perakende şirketinizin uyması zorunlu olan kural ve yönetmelik hükümlerini belirler. Yasanın uygulanma alanı: tüm konut müşterileri ve yılda, 40MWh dan daha az elektrik ya da 1000GJ den daha az gaz tüketen küçük işletme tüketicileri. Enerji faturanızın yönetimi www.yourchoice.vic.gov.au 2
Enerji faturanızın tutarını nasıl azaltabilirsiniz Victoria da çeşitli enerji sözleşme ve planları sunan çok sayıda ruhsat sahibi enerji perakende şirketleri bulunmaktadır. Bu şirketlerin işlevi, size enerji satmak ve bu enerjiyi kullanmanız karşılığında size fatura düzenlemektir. Size en uygun fiyat ve hizmeti sağlayan enerji perakende şirketini seçebilirsiniz. Enerji perakende şirkenizin uyguladığı fiyatlardan hoşnut olmamanız durumunda, yeni bir sözleşme ya da perakende şirketi için piyasayı araştırın. İki tür enerji sözleşmesi bulunmaktadır: 1. Standart perakende sözleşmesi (sabit sözleşme olarak tanımlanır): Yerleşik bulunduğunuz mülk adresinizde hiç değişiklik yapmamış ya da herhangi bir bir enerji perakende şirketiyle sözleşme imzalama isteğinde bulunmamış olmanız durumunda, sabit sözleşme kapsamında bulunmanız olasıdır. Sabit sözleşmenin nitelikleri aşağıda açıklanmaktadır: bu halen uygulanmakta olan sözleşmedir tüketim, sabit olarak önerilen tarife üzerinden faturalanmaktadır. Size uygulanan oran, her altı aylık dönem içinde bir kezden fazla değiştirilemez piyasa sözleşmesine kıyasla daha yüksek fiyatlar ödemekte ve tenzilatlardan yararlanamıyor olabilirsiniz Victoria daki tüketiciler için, aşağıda belirtilenleri de içeren bir dizi fiyatlandırma tarife düzenlemeleri bulunmaktadır: Tek fiyatlı tarife: Tek fiyatlı tarife, her zaman için değişmeyen sabit fiyattır İki fiyatlı tarife: belirli gereçler için uygulanan tarifenin dışında (örneğin; yoğun olmayan kullanım süre fiyatları ile faturalanan sıcak su gibi standart tarife uygulanır) Kullanım zamanı tarifesi: genel olarak enerjinin günün hangi saatinde kullanıldığına bağlı olarak farklı oranlarda fiyatlandırılır. Bu tarifelerin tipik olarak yüksek fiyat uygulaması (peak rate) (genellikle hafta içi ve akşamları) ve düşük fiyat uygulaması (off peak rate) (genellikle hafta sonları ve geceleri) bulunmaktadır Esnek tarifeler: günün farklı zamanlarında farklı oranlarda fiyatlandırmayı düzenler. Bunlar, belirli gereçlerin kullanımıyla sınırlandırılmazlar. Esnek fiyatlandırma ile ilgili daha fazla bilgi edinmek ve bir esnek fiyatlandırma plan örneği görmek için Victoria Hükümeti nin www.mpp.switchon.vic.gov.au adresli Switch On internet sitesindeki My Power Planner tool bağlantısına girin Bulunan bu tarife türleri, sayaç ve çalışma ağı yapısı dahil, bazı etmenlerle sınırlandırılmıştır. Tarifelerin tümü her mülkte uygulanamayabilir. 2. Piyasa sözleşmesi: Bu sözleşmeler, daha uygun fiyat temelinde düzenlenmiş olmaları (ya da başka yararlar sağlamaları) nedeniyle paranızı daha iyi değerlendirmenize olanak sağlar. Bunlar sabit süreli ya da sürekli olabilirler. Sözleşmenin yürürlüğe girmesinden önce fiyat ve diğer bölümleri üzerinde anlaşmanız gerekmektedir. Halen mevcut perakende şirketinizle ya da yeni bir perakendeci şirketle piyasa sözleşmesine geçmeniz, enerji sağlama güvenirliğini ya da kalitesini etkilemez. Fikrinizi değiştirmeniz durumunda, sözleşmeyi iptal etmek için beş ile on iş günü arasında bir bekleme ( cooling-off ) süreniz bulunmaktadır. Enerji faturanızın yönetimi www.yourchoice.vic.gov.au 3
Enerji faturanızın tutarını nasıl azaltabilirsiniz Enerji perakende şirketinizi seçmeden önce: sizin için önemli olan konuda karar verin: fiyat, yeşil enerji, hizmet ya da özel sunumlar gibi. son 12 ay içinde elektrik ve gaz kullanımınıza ne kadar ücret ödediğinizi hesaplayın. Seçiminizi yaparken, sunulan hususları ve sözleşme hüküm ve koşullarını anlamış bulunduğunuzdan emin olun. Kıyaslayın: enerji kullanım oranına bakılmaksızın, sabit günlük enerji sağlama ücreti enerji için ödediğiniz fiyat (tarife) (kwh [kilovat] ya da MJ [megajul] başına kaç sent) öneride yer alan indirimler (örneğin; faturanızı zamanında ödemeniz durumunda %10 oranında indirim) ve indirimin hangi hizmete uygulandığı sunulan diğer teşvikler (örneğin; mağaza kredileri, sinema biletleri, spor klübü üyelikleri gibi) sözleşmenin süresi ve ödeme seçenekleri (örneğin; doğrudan banka hesabından çekme [direct debit], BPay, Centrepay, aylık ödeme) fiyat artış koşulları ve belirli bir zaman için fiyatı sabitleyip sabitleyemeyecek olmanız (bu genellikle fiyat dondurma olarak tanımlanır, örneğin; 12 ay için gibi) herhangi bir ücret (sözleşmeyi zamanından önce sona erdirme ücreti gibi) veya özendirme amaçlı geri ödeme koşulları basılı fatura için ya da kredi kartı ile ödemelerden alınan herhangi bir ücret. Enerji kullanımınız için yüksek fiyat ödüyor ve indirimlerden yararlanamıyor olabilirsiniz. Piyasa araştırması yapmanız, paradan tasarruf etmenizi sağlayabilir. Enerji faturanızın yönetimi www.yourchoice.vic.gov.au 4
Beklenmedik düzeyde yüksek bir enerji faturası almanızın nedenleri Beklenmedik düzeyde yüksek bir enerji faturası almanızın bazı nedenleri: Fiyat artışları Enerji perakende şirketiniz, enerji kullanım fiyatlarını bir faturalama dönemi arasında artırmış olabilir. Geriye yönelik faturalama Faturanızın daha uzun bir fatura dönemini içermesi (örneğin; 3 ay yerine 6 ay) ya da kullanmış bulunduğunuz enerji için değerinden daha az ücret alınmış olması ve şimdi bu ek ücretin faturada yer alması. İndirimler İndirimleriniz uygulanmamış olabilir. Tenzilatlar Enerji planınız kapsamında hak kazandığınız tenzilatlar uygulanmamış olabilir. Bir fatura dönemi içinde fiyatlar artabilir Bir fatura dönemi içinde perakende enerji şirketiniz fiyatları artırabilir ve sizi hem eski hem de yeni orandan fiyatlandırabilir. Faturanızda tüm oranların ayrı ayrı belirtilmesi gerekmektedir. Enerji Perakende Yasası kapsamında sabit sözleşmeye bağlı bulunmanız durumunda, enerji perakende şirketleri fiyatlarını her altı ayda bir artırmayı yeğleyebilirler. Buna göre, faturalarınızı aylık almamanız durumunda, her ikinci elektrik faturanızda fiyat artışı görebilirsiniz. Piyasa sözleşmesi kapsamında bulunmanız durumunda, sözleşme süresince fiyatın dondurulmamış olması halinde, fiyat değişikliği her an uygulanabilir. Enerji perakende şirketiniz herhangi bir fiyat artışını, bir sonraki faturanızdan daha geç olmamak kaydıyla, olabilecek en kısa sürede size bildirmek zorundadır. Sayacınızın tahminen okunmasına karşı gerçek okuma Bir önceki faturanızın tahminen okunup değerlendirilmesi ve sizin bu miktardan daha fazla enerji kullanmış bulunmanız durumunda, sayacınızın gerçek okunabilmesinden sonra bu ek enerji kullanımınız ücretlendirilir. Enerji kullanımınıdaki artış Bir önceki fatura dönemine kıyasla daha fazla enerji kullanmış olmanız. Enerji faturanızın yönetimi www.yourchoice.vic.gov.au 5
Beklenmedik düzeyde yüksek bir enerji faturası almanızın nedenleri Geriye yönelik faturalama Beklenmedik düzeyde yüksek faturaların bir nedeni de geriye yönelik faturalandırmadır. Geriye yönelik faturalandırmanın olağan nedenleri: Gecikmiş faturalar Enerji perakende şirketinizin faturalandırma sisteminde bir sorun oluştuğunda size fatura gönderilmesi gecikebilir. Bir sonraki faturanızı aldığınızda, bu bir fatura döneminden daha uzun olabilir (örneğin; 3 ay yerine 6 ay gibi). Değerinden daha az fiyatlandırma Önceki faturanızda kullandığınız enerjinin değerinden daha az fiyatlandırılmış olması ve şirketinizin bu bakiyeyi şimdi ödemenizi istemesi. Ödenmemiş tutarlar Bir önceki faturanızı ödememiş, ya da bir miktarını ödemiş olmanız ya da ödemeyi enerji şirketinizin almamış bulunması durumunda, borçlu olduğunuz meblağlar bir sonraki faturanıza eklenir. Enerji Perakende Yasası gereğince, enerji perakende şirketinizin uyması gereken hususlar: geriye yönelik olarak ödenmesi istenen tutarların bir liste halinde belirtilmesi ve bunların ne olduğunun açıklanması herhangi bir eksik ücretlendirilmiş ya da hiç faturalandırılmamış meblağları ödemeniz için size süre tanınması (örneğin; geriye dönük faturalandırma sürenizin üç ay olması durumunda, bu meblağı ödemeniz için size üç aylık bir süre tanınması gerekir) geriye yönelik fatura meblağları için size faiz uygulanamaz. Yasa dışı bir davranışınız, ya da sayacınıza ulaşımın güvenli, uygun ve engelsiz bulunmaması gibi nedenlerle, kusurunuza bağlı olarak gecikmiş ve aslından daha az ücretlendirilmiş faturaların oluşması durumunda, enerji perakende şirketinizin ödemenizi istediği fatura tutarı süresine herhangi bir sınır getirilmez. Hatanın enerji perakende şirketinize ait olması durumunda, Enerji Perakende Yasası gereğince: Enerji perakende şirketiniz yalnızca geçmiş dokuz aylık sürede ödenmemiş meblağlar için sizi ücretlendirebilir. Buna göre, dokuz ayın dışında kalan borçlarınızdan herhangi bir meblağı ödemek zorunda bulunmazsınız. Kusurun enerji perakende şirketinize ait olması durumunda, geriye yönelik faturalandırılmanızın süresine getirilen sınırlar bulunmaktadır. Geriye yönelik fatura meblağlarını ödemeniz için size ek süre tanınması zorunludur. Enerji faturanızın yönetimi www.yourchoice.vic.gov.au 6
Beklenmedik düzeyde yüksek bir enerji faturası almanızın nedenleri İndirimlerin uygulanmamış olması Faturalama sistem hataları ya da güncelliğini yitirmiş bilgi nedeniyle hak ettiğiniz indirimler faturanıza işlenmemiş olabilir. İndirim kartı sahibi olmanız durumunda, indirimlerin işlenmiş ve toplamdan düşülmüş bulunduğundan emin olmak için faturanızı kontrol edin. Enerji şirketinizi arayarak indirim bilgilerinizin güncel olarak kayıtlı bulunmasını sağlayın. Tenzilatların uygulanmamış olması Sözleşmenizin bir bölümü olarak, zamanında ödeme yaptığınızda bir tenzilat verilmesi durumunda (örneğin; %10 gibi) ancak, gereken zamanda faturanızı ödememiş bulunmanız durumunda, tenzilat hakkınızı kaybedersiniz ve bir sonraki faturanız daha yüksek gelebilir. Uygulanmamış diğer tenzilatlar da bulunablir. Hak ettiklerinizin tümünü aldığınızdan emin olmak için sözleşmenizi ya da planınızı kontrol edin. Sayacınızın tahminen okunmasına karşı gerçek okuma Ortalama enerji kullanımınız üzerinden tahmini bir fatura hazırlanması ya da sayacınıza ulaşılarak gerçek şekilde okunmasına bağlı olarak, fatura tutarları değişiklik gösterebilir. Enerji Perakende Yasası sayaçların en az her 12 ayda bir okunmasını öngörmektedir. Sayacınızın bir görevli tarafından okunmaması durumunda, sayaç okuma bölümünün yanında Estimated ( Tahmini ) kelimesi ya da E harfi bulunacaktır. Her ne kadar bazı faturalar tahmini kullanıma göre hazırlansa da, sonuçta kullandığınız enerji için ödemede bulunursunuz. Sayacınız okunduğunda, bir sonraki faturanız gerçek okumayı yansıtacak şekilde düzenlenir. Tahmini kullanımınızdan daha fazla enerji tüketmiş bulunmanız durumunda, bunun bedelini ödemeniz gerekir. Daha az enerji kullanmış olmanız durumunda, hesabınız bunu yansıtacak şekilde düzenlenir. Akıllı sayaç (smart meter) düzenli olarak enerji kullanımınızı okuyarak verileri otomatik olarak enerji perakende şirketinize aktarır. İndirim ve tenzilatların faturanıza işlenmiş olmasına dikkat edin. Enerji faturanızın yönetimi www.yourchoice.vic.gov.au 7
Beklenmedik düzeyde yüksek bir enerji faturası almanızın nedenleri Enerji kullanımınızdaki değişiklikler Fatura ayrıca ev sakinlerindeki ya da enerji kullanımınızdaki değişikliklere bağlı olarak da daha yüksek tutarı içerebilir. Bu artış, mevsimsel kullanımları (örneğin; yaz mevsiminde klima aygıtını ve kış mevsiminde de ısıtıcıları kullanmanız gibi), evde daha fazla sayıda kişilerin bulunmasını (örneğin; konuklar, evde daha çok kalmanız gibi) ya da bakım ve onarım uygulamalarını kapsar. Ayrıca, araç gereçler de faturadaki artışlara katkıda bulunabilir. Yeni, eski ya da verimsiz araç gereçler daha fazla gaz ya da elektrik kullanabilir. Kullanım biçiminizi izlemek ve geliştirmek için, önceki faturalarınızı kontrol edin. Enerji Perakende Yasası kapsamında, enerji perakende şirketinizden geçmişteki fatura verilerinizi isteyebilirsiniz. Bu verileri ilk kez istemeniz durumunda, enerji perakende şirketiniz size ücret uygulayamaz. Enerji perakende şirketlerinin çoğunun internet sitelerinde enerji tasarrufu konusunda yararlı öneri ve tavsiyeleri bulunmaktadır. Ayrıca, Victoria Hükümeti nin www.switchon.vic.gov.au adresli Switch On internet sitesi de enerji faturanızın sorumluluğunu üstlenmeniz amacıyla tavsiye, araç gereç ve öneriler sunmaktadır. Enerji perakende şirketinizden geçmişteki fatura verilerinizi isteyebilirsiniz. Victoria Hükümeti nin Switch On internet sitesinden, enerji faturanızın sorumluluğunu üstlenmek amacıyla, tavsiye, araç gereç ve önerileri öğrenin. Enerji faturanızın yönetimi www.yourchoice.vic.gov.au 8
Faturanızı ödemede zorluk mu çekiyorsunuz? Olabilecek en kısa sürede enerji perakende şirketiniz ile ilişki kurun Faturanızı son ödeme tarihine kadar ödeyemeyecek olmanız durumunda, enerji perakende şirketiniz ile ilişki kurmanız gerekmektedir. Bir ödeme düzenlemesi uygulamaları için bu şirketlerle olabilecek en kısa sürede ilişki kurun, aksi halde ileride daha fazla ödemede bulunmanız gerekebilir. Bu ödemeler, enerjinin kesilmesi ve tekrar bağlanması ile ilgili ücretleri de içerebilir. Ödeyemeyecek olmanız durumunda, enerji perakende şirketiniz ne gibi bir öneride bulunmak zorundadır Perakende şirketinize ödeme güçlüğü içinde bulunduğunuzu bildirmeniz durumunda, Enerji Perakende Yasası gereğince, enerji perakende şirketinizin bir ödeme planı düzenleyip bu planı size önermesi gerekir. Enerji perakende şirketiniz, ödemede bulunmanız için size bir olanak sağlamadan, enerjinizi kesemez. Ödeme düzenlemesi aşağıda belirtilen uygulamaları içerebilir: Sürenin uzatılması Ödemede bulunmanız için daha fazla süre verilmesi (örneğin; ek 14 günlük süre gibi). Ödeme planı Faturalarınızı ödemede zorluk çekmeniz ya da zorluk çekebileceğinizi düşünmeniz durumunda, enerji perakende şirketinizi arayarak size taksitle ödeme planı uygulamasını isteyebilirsiniz. Bu plan, bir sonraki faturaya kadar ön ödemelerde bulunmanıza olanak sağlar. Ayrıca, borcunuz olan herhangi bir meblağı bu taksitlerle ödeme olanağı da sağlar. Mali güçlük Tüm enerji perakende şirketlerinin, devlet yardımı konusundaki tavsiyeler dahil, mali güçlük ile ilgili politika ve planlarının bulunması gerekir. Bu konularla ilgili ayrıntıları açıklamalarını isteyin. Enerji faturanızın yönetimi www.yourchoice.vic.gov.au 9
Faturanızı ödemede zorluk mu çekiyorsunuz? Utility Relief Grant Scheme (Kamu Hizmetleri Masraflarına Yardım Projesi) dahil, hakkınız olan tüm para iadesi ve indirimler konularında enerji perakende şirketiniz size bilgi sağlamak zorundadır. Ayrıca, para iadesi ve indirimlerden yararlanmaya hakkınızın bulunup bulunmadığını, Department of Human Services in İndirim Bilgi hattını (1800 658 521) arayarak ya da www.dhs.vic.gov.au adresli internet sitelerini ziyaret ederek kontrol edebilirsiniz. Faturanızı ödemekte sorun yaşamanız durumunda, enerji perakende şirketiniz ile olabilecek en kısa zamanda ilişki kurmayı unutmayın. Banka hesabınızdan otomatik ödeme anlaşmanızın bulunması durumunda, enerji perakende şirketiniz, kendilerine bildirmemeniz halinde (bildiriminizi yeterli bir süre öncesi yapın), tüm meblağı anlaştığınız otomatik ödeme tarihinde hesabınızdan otomatik olarak çekecektir. Hesabınızda yeterince para bulunmaması durumunda, hem enerji perakende şirketiniz ve hem de bankanız tarafından kusurlu bulunma ücreti uygulanabilir. Daha kısa süreli fatura dönemi isteği Enerji Perakende Yasası gereğince, daha kısa süreli fatura dönemini (örneğin; üç aydan daha kısa) görüşme hakkınız bulunmaktadır. Bu uygulama bütçenize yardımcı olabilir ve enerji faturalarınızı daha az meblağlarda ödemenize olanak sağlayabilir. Faturaların aylık olarak gönderilmesini isteyebilirsiniz. Enerji perakende şirketiniz ile ilişki kurun ve daha kısa süreli fatura dönemi uygulamasını isteyin ve faturalarınızı daha sık almanız durumunda herhangi bir ek ücret alınıp alınmayacağını görüşün. Bu düzenlemelerle ilgili hüküm ve koşulları mutlaka kontrol edin. Enerji faturanızın yönetimi konusunda daha fazla bilgi edinmek için, 1800 007 007 numaralı telefondan Moneyhelp ile ilişki kurun. Moneyhelp, borçlar, faturalar ve sürekli harcamaların yönetimi konularında Victoria lılara yardımcı olmak amacıyla, gizlilik içinde ve ücretsiz mali bilgiler sağlamaktadır. Ödemede güçlük çekmeniz durumunda, bir ödeme düzenlenmesi dahil, seçeneklerinizi görüşmek için enerji perakende şirketinizi arayın. Faturalarınızın daha sıkça gelmesini istemeye hakkınız bulunmaktadır (örneğin; aylık olarak). Enerji faturanızın yönetimi www.yourchoice.vic.gov.au 10
Güneş enerjisi Güneş enerjisini nasıl alırım? Bazı enerji perakende şirketleri dahil, birçok kuruluş güneş enerji sistemleri yerleştirmektedir. Bu sistemleri sağlayan çeşitli şirketlerden alınacak fiyatları kıyaslamanız ve iki katlı evler, panellerin takılacağı çerçeveler ve damınızın türüne uygun donanım için ayrıca ek ücret ödenip ödenmeyeceğini araştırmanız önemlidir. Ayrıca, güneş PV tesisatçısının, uygun tipte bir sayacınızın olduğunu ve elektriğinizin artan bölümü için size ödenecek elektrik aktarım tarife oranını sağlamak amacıyla, enerji perakende şirketiniz ile birlikte hareket edip etmeyeceğini de kontrol etmenizde yarar vardır. Ne kadar elektrik üreteceğim? Üreteceğiniz elektrik miktarı, sisteminizin boyutuna, hangi yöne dönük olduğuna, ağaçların ve diğer binaların gölgesinde kalıp kalmadığına ve yerel iklim koşullarına bağlıdır. Melbourne da tipik olarak ortalama üretim, 1 kw lık sistem ile günde 3.7 kwh a kadardır (1.5 kw lık sistem ile en çok 5.5 kwh a kadardır). Kış aylarında1 kw lık sistem ile tipik olarak ortalama günlük üretim 3 kwh dan daha az ve yaz aylarında tipik olarak ortalama günlük üretim 5kWh dan daha fazla olur. Kıyaslama durumunda, ortalama ev sakinleri günde18 kwh miktarında elektrik kullanır ancak, enerji verimli bir evde elektrik kullanımı bu miktardan çok daha az olabilir. Elektriği elektrik iletim sistemine geri satacak kadar üretecek miyim? Çoğu durumda, güneş PV sisteminin, evinizin kullanımından daha fazla elektrik ürettiği zamanlar olacaktır. Güneş enerji sisteminiz, elektrik iletim sisteminden satın alma gereği duyduğunuz elektrik miktarını azaltacaktır ancak, tasarruf edeceğiniz miktar kullanım biçiminize göre değişiklik gösterir. Bir daha artık elektrik faturası ödemek zorunda kalmayacaksınız ya da elektrik faturaları ortadan kalkacak gibi iddialardan sakının. Müşterilerin çoğunun tesis ettirdiği sistemler 1.5 ile 2kW civarındadır ve bu sistemler elektrik faturanızı ortadan kaldıracak güçte değildir. Elektrik Aktarım tarifesi Aktarım tarifesi, elektrik iletim sistemine aktardığınız fazla elektrik için her kwh başına alacağınız ücrettir. Halen uygulanmakta olan aktarım tarifesi, 2015 yılında elektrik iletim sistemine geri aktarılan fazla elektriğin her kwh birimi için 6.2 Sent sunmaktadır. Bazı elektrik perakende şirketleri daha yüksek ücret sunabilmektedirler ancak, böyle bir zorunlukları yoktur. Güneş enerjisi edindiğim zaman, satın alacağım elektrik için elektrik perakende şirketim ile yeni bir sözleşme yapmam gerekiyor mu? Bu mutlaka gerekmez. Kullanmadığınız fazla elektriğinizi satmak için yeni bir sözleşme yapmanız gerekir bununla birlikte, satın aldığınız elektrik önceden olduğu gibi aynı sözleşme ile sürdürülebilir ya da elektrik perakende şirketiniz yeni bir sözleşmeye girmenizi isteyebilir. Güneş enerjisine bağlanmadan önce bu konuyu elektrik perakende şirketiniz ile görüşün. İstediğiniz sözleşmeyi sağladığınızdan emin olmak için, piyasa araştırması yapmanız iyi bir düşüncedir. Bu zamanlarda elektriği kablo şebekesine geri satacaksınız. Çamaşır ya da bulaşık makineleri gibi gereçleri böyle zamanlarda (genellikle güneşli bir günde) kullanarak, çok az elektrik üretebildiğiniz ya da hiç üretemediğiniz zamanlardaki elektrik kullanımınızı azaltabilirsiniz ve böylece, enerji faturalarınızın tutarı da azalmış olur. Enerji faturanızın yönetimi www.yourchoice.vic.gov.au 11
Güneş enerjisi Ödediğim elektrik tarifesi değişecek mi? Tarifenin değişmesi mutlaka gerekmez, bu elektrik perakende şirketine bağlıdır. Elektrik satın almak için kullanım tarifeniz aynı kalabilir ya da perakende şirketiniz farklı bir tarife önerebilir. Yoğun ve yoğun olmayan zamanlarda kullanım tarifelerine bağlı olarak tarifenin yapısı da değişebilir. Bu, çoğu kişinin yıllık genel fatura tutarını önemli derecede etkilemez. Müşterinin daha iyi ya da daha kötü durumda olması enerji kullanım biçimine bağlı bulunur. Güneş enerjiniz olduğunda, bazı enerji perakende şirketleri yalnızca sabit fiyat oranı sunarlar. Diğerleri ise sizi sabit fiyatlı tarifeden çıkarıp yoğun ve yoğun olmayan kullanım tarifesine geçirebilir. Güneş enerjisine bağlanmadan önce bu konuyu elektrik perakende şirketiniz ile görüşün. Ne tür tarife yapılarının bulunduğunu bilmeniz için piyasayı araştırmanız önerilir. Güneş enerjisini aldıktan sonra, elektrik faturalarımda bir düşme olacak mı? Bir çok durumda, güneş enerjisi öncelikle, elektrik iletim sisteminden aldığınız enerji miktarını azaltarak ve ikinci olarak elektrik iletim sistemine sattığınız tüketim fazlası enerjiyi, elektrik aktarım tarifesi kanalıyla geri ödeme alarak, elektrik faturalarınızın düşmesine yardımcı olacaktır. Bununla birlikte bazı durumlarda, güneş enerjinizin bulunmamasıyla finansal açıdan daha iyi durumda olabilirsiniz. Bu, enerji perakende şirketinizin size uygun olmayan belirli bir güneş enerji tarife sistemi önermesine bağlı bulunabilir. Söz gelimi; Şu anda elektriğinizi yoğun (peak) ve yoğun olmayan (off-peak) ücretler tarifesinden kullanmanız ve güneş enerji sistemi tesis ettiğinizde enerji perakende şirketinizin yalnızca sabit ücret sunması durumunda, yoğun olmayan kullanım ücretini kaybedersiniz ve güneş enerji sisteminizin enerji üretmesine rağmen, mali açıdan dezavantajlı duruma düşebilirsiniz. Perakende şirketinizin sizi Time Of Use (Enerji Kullanım zamanı) tarifesine geçirmek istemesi durumunda, enerji kullanım biçiminize dayanarak daha iyi ya da daha kötü durumda bulunabilirsiniz. Güneş enerji sisteminiz olduğunda, sizi hangi tarifeden fiyatlandıracaklarını ve mevcut indirimlerinizin devam edip etmeyeceğini perakende şirketinizle konuşmalısınız. Ayrıca, size daha uygun olanını seçmeniz için diğer perakende şirketlerinin tekliflerini de incelemeniz yararlıdır. Güneş enerjisini almamdan sonra elektrik faturam aynı bilgileri içerecek mi? Güneş enerji sisteminin yerleştirilmesi ve sayacınızın bunu kaydetmeye başlamasından sonra, enerji faturanıza ek bilgiler işlenecektir. Güneş enerjisi yokken, elektrik faturanız ev halkı tarafından kullanılan tüm elektrik miktarını gösterir. Güneş enerjiniz olduğunda, faturanız ne kadar enerji ithal ettiğinizi ve ne kadar ihraç ettiğinizi gösterecektir. Faturanız, ev halkının kullandığı elektrik miktarını ya da güneş enerji sisteminizin ürettiği elektrik miktarını göstermeyecektir. Bunun nedeni, net ölçüm kapsamında yalnızca elektriğin iletim sistemine ne kadar ithal ve ihraç edildiğinin ölçülmekte olmasıdır. Güneş enerjisi ve elektrik aktarım tarifesi (feed-in-tariffs) ile ilgili daha fazla bilgi www.energyandresources.vic.gov.au adresli internet sitesinden elde edilebilir. Enerji faturanızın yönetimi www.yourchoice.vic.gov.au 12
Şikayetler ve anlaşmazlıkların çözümü Enerji konusundaki şikayetler ve anlaşmazlıklarla ilgili izleyebileceğiniz bazı basit aşamalar bulunmaktadır. Aşama 1 Sorununuzu iyi anlayın Aşama 2 Enerji perakende şirketiniz ile ilişki kurun Aşama 3 Sonuçtan memnun kalmamanız durumunda, Energy and Water Ombudsman Victoria (Victoria Enerji ve Su Ombudsmanı) ile ilişki kurun Sorununuzu anlayın Sorununuzu iyi anlamanızın bir bölümü de fatura içeriğini iyi anlamanızdır. Enerji perakende şirketlerinin çoğu internet sitelerinde, açıklamalı bir fatura örneği dahil, faturanızı anlamanızla ilgili bilgi sunmaktadır. Şirketinizi aramadan önce daha bilgili ve konuya/konulara daha hakim olmanız açısından, bu sitedeki ve enerji perakende şirketinin internet sitesinde sunduğu bilgileri okuyun. Enerji Perakende Yasası kapsamında, faturanızın enerji sözleşmenizde yer alan koşullara uygunluğunu kolayca anlamanız için, enerji perakende şirketinizin belirli bilgileri faturanıza işlemesi gerekmektedir. Bu bilgiler, fatura tutarı, faturanın süresi ve ödenecek ücreti içerir. Enerji iki şekilde ücretlendirilir: Enerji sağlama ücreti Gaz boruları veya elektrik direkleri ve kabloları yoluyla nakledilen enerji maliyetinin dahil edildiği günlük sabit ücret. Enerji kullanım ücreti (tarife olarak da bilinir) Kullandığınız gerçek enerjinin maliyeti. Bir kilovat saati (kwh) kullanımınızı ölçen birimdir. bir saat için 1000 vat = 1 kilovat saat. Kullanımınız için ödediğiniz ücret ondalık Dolar şeklinde gösterilir. Örneğin: 392 kwh @ $0.2658. Bu, kwh başına 26.58 sent den 392 kwh kullanıldığı anlamına gelmektedir. (Ondalık noktasını iki sayı sağa geçirin). Gaz megajul olarak (MJ) olarak ölçülür ve tarife aynen elektrikte olduğu gibi çalışır. Enerji Perakende Yasası kapsamında, enerji perakende şirketiniz istemeniz durumunda faturanızı tekrar incelemek zorundadır. İnceleme sırasında ödemeniz gereken bölüm (hangisi daha düşükse): sizin ve enerji perakende şirketinizin kabul ettiği, anlaşmazlık konusu olmayan bölüm YA DA son 12 aylık faturalarınızın ortalama tutarı. Son 12 aylık fatura tutarlarını toplayın ve fatura dönem sayısına bölün (örneğin; elektrik için dört, gaz için altı fatura dönemine bölün). Faturayı dikkate almayıp hiç bir ödemede bulunmazsanız, enerji perakende şirketinizin adli kovuşturma açma hakkı bulunur ve elektriğinizi kesebilir. Ödemede güçlük çekmeniz durumunda enerji perakende şirketinizle ilişki kurun. Enerji perakende şirketlerinin çoğu internet sitelerinde, açıklamalı bir fatura örneği dahil, bilgi sunmaktadır. İstemeniz durumunda, enerji perakende şirketiniz faturanızı incelemek zorundadır. Enerji faturanızın yönetimi www.yourchoice.vic.gov.au 13
Şikayetler ve anlaşmazlıkların çözümü Enerji perakende şirketiniz ile her zaman ilişki kurun Enerji ile ilgili herhangi bir şikayet ya da anlaşmazlık için başvuracağınız ilk kurum enerji perakende şirketinizdir. Şirketi aramadan önce hazırlıklı olun. Faturanız önünüzde olsun ve önemli bilgilerin altını çizin. Öğrenmek ve çözümlemek istediğiniz hususlarla ilgili görüşünüzü anlaşılır bir biçimde, açıkça anlatın. Ne ödeyip ne ödeyemeyeceğinizi ya da anlaşamazlık yaratan meblağları saptayın. Sonuçtan tatmin olmadınız mı? Energy and Water Ombudsman Victoria (Victoria Enerji ve Su Ombudsmanı) ile ilişki kurarak şikayetinizi bu kuruma iletin Enerji perakende şirketinin şikayetinizi ele alış biçiminden ya da yanıtlarından memnun kalmamış olmanız durumunda, şikayetinizi EWOV a taşıma hakkınız da bulunmaktadır. Enerji perakende şirketlerinin tümü şikayetinizi ciddiye almak ve Avustralya Standardlarına uygun biçimde çözümlemek zorundadırlar. Perakende şirketinizin şikayetinizi ayrıntılı olarak ele alış işlemlerini görmek istediğinizi şirketinize bildirebilirsiniz, bunları ayrıca şirketin internet sitesinde de görebilirsiniz. Ayrıca, şikayetinizi yazılı olarak da bildirebilirsiniz. Görüşmelerin ve herhangi bir yazışma örneğinin kayıtlarını (tarih, saat ve sonuçları) tutun. Bunlar, şikayetinizi Energy and Water Ombudsman Victoria ya (EWOV) başvurarak daha ileri aşamaya götürme olanağını seçtiğinizde, yararlı birer belge oluşturur. Enerji ile ilgili herhangi bir şikayet ya da anlaşmazlık için başvuracağınız ilk kurum enerji perakende şirketinizdir. Enerji faturanızın yönetimi www.yourchoice.vic.gov.au 14