RAKAMLARLA DENİZLİ Nisan 2013 DENİZLİ SANAYİ ODASI Gazi Mustafa Kemal Bulvarı No: 76/2 DENİZLİ Zeren GERELİOĞLU İsmail TİLLEM Tel : +90 (258) 242 10 04 www.dso.org.tr - dso@dso.org.tr Denizli nin üretim merkezi Organize Sanayi Bölgesi nde elektrik tüketimi yükselişini sürdürüyor. Kaynak : Denizli OSB Mart ayında Organize Sanayi Bölgesinde elektrik tüketimi 36.243 MWh rekor seviyesine kadar yükseldi. 2005 yılı Temmuz ayından bugüne doğalgazın kullanıldığı Organize Sanayi Bölgesi nde doğalgaz tüketimi, Ocak 2013 ten sonra azalmaya başladı. İhracatçının pazar yelpazesini genişlettiği görülüyor DENİZLİ İHRACATININ ÜLKELERE DAĞILIMI (bin $) 2004 2012 Ocak-Mart 2013 Pay Pay Pay ABD 240.878 20,30% 280.395 10,24% 53.048 7,27% AB 735.260 61,95% 1.457.391 53,21% 403.691 55,31% Yükselen Pazarlar (Y.P.) 83.522 7,04% 537.238 19,61% 145.573 19,95% Diğer Ülkeler (D.Ü.) 127.202 10,72% 464.086 16,94% 127.537 17,47% TOPLAM 1.186.862 2.739.110 729.849 Denizli ihracatının yarıdan fazlası AB ülkelerine gerçekleşmektedir. İhracatımız içinde ABD pay kaybetmektedir. AB ve ABD nin Denizli ihracatındaki payları 2004 yılında sırasıyla %61,95 ve %20,30 iken, 2012 itibarıyla bu oranlar %53,21 ve %10,24 e gerilemiştir. Aynı periyotta ihracatçılarımızın Yükselen Pazarlar olarak adlandırdığımız, aralarında başta komşularımız ile Balkan, Ortadoğu, Kuzey ve Orta Afrika ülkelerinin bulunduğu ülkelere yöneldiği ve bu ülkelere yapılan ihracatın payının %7,04 ten %19,61 e yükseldiği görülmektedir. Aynı trendin Ocak-Mart 2013 döneminde de devam ettiği görülmektedir. 2004 AB- 61,95% Y.P.- 7,04% D.Ü.- 10,72% ABD- 20,30% AB- 53,21% 2012 Y.P.- 19,61% D.Ü.- 16,94% ABD- 10,24% Denizli Sanayi Odası 1
2012 de AB nin ihracatındaki payı oldukça geriledi. TÜRKİYE VE DENİZLİ İHRACATINDA AB NİN PAYI 2011 2012 Mart 2013 46,22% 38,33% 41,47% Denizli 58,06% 53,21% 55,31% 2012 de den Avrupa Birliği ne gerçekleşen ihracatın payı 2011 e göre 8 puanlık sıra dışı bir düşüş gösterdi. Denizli de ise bu pay kaybı yaklaşık 5 puan olarak gerçekleşti. Mart 2013 te AB ülkelerine yapılan ihracat, 2012 ortalamasının üzerinde bir oranda gerçekleşti. İlimiz ihracatı, ithalatımızı rahatlıkla karşılıyor, ancak geneli için durum farklı. DENİZLİ - TÜRKİYE DIŞ TİCARETİ (bin$) İhracat İthalat Fark İhracatın ithalatı karşılama oranı Denizli 2012 2.622.583 2.262.295 360.288 115,93% Mart 2013 686.774 589.816 96.958 116,44% 2012 152.464.375 236.545.037-84.080.662 64,45% Mart 2013 62.828.970 104.789.848-41.960.878 59,96% * İl Merkezinde kayıtlı firmaların rakamları - Kaynak : Ekonomi Bak. İlimiz ihracatı Nisan 2013 te ithalatının %10 üzerinde gerçekleşmiştir. Kullanılan ithal mallarının pek çoğunun farklı iller üzerinden ithal edildiği; bir başka deyişle diğer illerin ithalat kalemlerine eklendiği düşünüldüğünde, Denizli deki durumun da genelindeki tabloya benzer olduğunu söylemek daha gerçekçi bir yaklaşım olacaktır. ihracatı, geçen senenin aynı dönemine göre payını yükseltti. DENİZLİ SEKTÖREL İHRACATI (bin $) 2012 Ocak-Mart 2012 Ocak-Mart 2013 Değişim % Pay %Pay % Pay (%) 2012-2013 Tekstil ve Konfeksiyon 1.217.011 44,43 257.106 39,85 327.628 44,97 27,43 Elektrik - Elektronik ve Demir - Demir Dışı Metal 728.116 26,58 180.823 28,03 195.069 26,78 7,88 Demir Çelik Ürünleri 391.221 14,28 111.856 17,34 107.623 14,77-3,78 Madencilik Ürünleri 161.716 5,90 33.324 5,16 41.768 5,73 25,34 Diğer 130.006 4,75 62.090 9,62 56.425 7,75-9,12 TOPLAM 2.739.106 645.199 728.513 12,91, Denizli nin ana sektörüdür ve ihracatın neredeyse yarısını gerçekleştirmektedir. Elektrik- Elektronik, Demir, Demir Dışı Metaller ve Demir-Çelik de son yıllarda Denizli ihracatındaki paylarını arttıran sektörlerdir. Mart 2012 ve Mart 2013 karşılaştırıldığında, Elektrik - Elektronik ve Demir, Demir Dışı Metaller ihracatının payı küçük bir düşüş yaşayarak %28,03 ten %26,78 e gerilemiş, Demir Çelik Ürünleri ise daha büyük bir düşüşle payını %17,34 ten %14,77 ye düşürmüştür. Madencilik sektörü ise ihracatını %25,34 artırarak payını %5,73 e yükseltmiştir. nin havlu bornoz, çarşaf-nevresim ihracatı Denizli den TÜRKİYE TEKSTİL İHRACATINDA DENİZLİ NİN PAYI ÜRÜNLER 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Havlu % 70,93 % 70,77 % 74,58 % 72,21 % 75,05 % 74,03 % 68,68 Bornoz-Sabahlık % 69,63 % 69,42 % 65,19 % 66,14 % 66,70 % 69,05 % 61,17 Çarşaf-Nevresim % 24,11 % 32,95 % 42,96 % 49,40 % 49,99 % 44,47 % 44,02 Kaynak : DENİB İlimiz tekstil ve konfeksiyon sektörü ihracatının ana kalemi havludur ve ihracatının %68,68 ini almaktadır. Bu oran, bornoz ve sabahlıkta %61,17 olup, üçüncü ana kalem çarşaf ve nevresim için 2006 dan 2012 ye %24,11 den %44,02 ye yükselmiştir. Denizli Sanayi Odası 2
İhracatta kriz sonrası toparlanma sürüyor Mart ayında Denizli nin aylık ihracatı Şubat ayına göre yaklaşık 8 milyon $ artarak 250 milyon $ olarak gerçekleşti. İlimizde sosyal güvenlik kapsamındaki nüfus artıyor DENİZLİ VE TÜRKİYE'DE SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINDAKİ NÜFUS Aralık 2012 Ocak 2013 Denizli Denizli nin Denizli nin Denizli Payı Payı Hizmet Akdi ile Çalışan 166.371 11.939.620 1,39% 177.812 11.818.115 1,50% Kamu Çalışanları 32.329 2.662.608 1,21% 32.420 2.667.984 1,22% Bağımsız Çalışanlar 58.174 2.955.905 1,97% 58.217 2.952.337 1,97% TOPLAM : 256.874 17.558.133 1,46% 268.449 17.438.436 1,54% Kaynak : SGKİl Müdürlüğü, SGK Genel Müdürlüğü Denizli de sosyal güvenlik kapsamındaki nüfus, Ocak 2013 itibariyle 2012 sonuna göre 10 bin kişinin üzerinde artmıştır. genelinde ise küçük bir gerilemeden söz edilebilir. sektörü, istihdam içindeki yüksek payını her gün biraz daha yitiriyor * Hizmet akdi ile çalışan zorunlu sigortalılar İlimizin lokomotif sektörü olan tekstil ve konfeksiyon sektörünün istihdamdan aldığı pay giderek azalmaktadır. Özellikle Ocak ayında toplam istihdamda yaşanan sıra dışı artışın sonucunda tekstilin payı %25 e dayanmıştır. Denizli Sanayi Odası 3
Denizli de İŞKUR ca alınan açık işler ve işe yerleştirmeler artıyor İŞKUR'CA DENİZLİ'DE ALINAN AÇIK İŞLER VE İŞE YERLEŞTİRMELER Mart 2013 Aralık 2012 Aralık 2011 Başvurular 2.822 2.862 1.252 Açık İşler 1.135 1.013 593 İşe Yerleştirmeler 868 677 347 İşe Yerleş. / Açık İş 76,48% 66,83% 58,52% 2012 yılı sonunda 2.862 ye yükselen İŞKUR a başvuru sayısı, Mart 2013 te 2.822 kişi oldu. Aralık 2012 den Mart 2013 e İŞKUR ca alınan açık işler 1.013 ten 1.135 e, işe yerleştirmeler ise 677 den 868 e yükselmiştir. Hizmet faaliyetleri iş kolunda sıra dışı istihdam artışı dikkat çekiyor Sıra Sektör DENİZLİ'DE SSK'LI* İSTİHDAMIN EN ÇOK ARTTIĞI 5 SEKTÖR Çalışan Sayısı Fark Ocak 13 Aralık 12 1 Diğer hizmet faaliyetleri 12.376 16.292 3.916 2 Giyim eşyalarının imalatı 426 8.073 7.647 3 Bilgi hizmet faaliyetleri 147 857 710 4 Eğitim 145 4.027 3.882 5 Kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı 126 13.517 13.391 Denizli Toplamı : 11.441 177.812 166.371 DENİZLİ'DE SSK'LI* İSTİHDAMIN EN ÇOK AZALDIĞI 5 SEKTÖR Sıra Sektör Fark Ocak 13 Aralık 12 1 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı -49 8.141 8.190 2 Yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri -49 4.272 4.321 3 Atığın toplanması, ıslahı ve bertarafı faaliyetleri; maddelerin geri kazanımı -39 304 343 4 Taşımacılık için depolama ve destekleyici faaliyetler -38 1.218 1.256 5 İnsan sağlığı hizmetleri -38 2.346 2.384 Kaynak : SGK Denizli İl Müdürlüğü * Hizmet akdi ile çalışan zorunlu sigortalılar Ocak 2013 - Aralık 2012 verilerinin karşılaştırılması neticesinde, 11.441 kişilik artışın diğer hizmet faaliyetlerinden kaynaklandığı görülmektedir. Bu faaliyetler irdelendiğinde 12.425 kişi ile Baca ve cam temizleyicileri, haşerat, itlaf ve dezenfeksiyon işleri sektörünün artışa damgasını vurduğu görülüyor. sektörü, krediler içindeki payını da kaybediyor BANKALARCA DENİZLİ DE KULLANDIRILAN SEKTÖREL KREDİLER (milyon TL) 2005 2011 2012 pay(%) pay(%) pay(%) Tekstil ve Tekstil Ürünleri 680.181 40,06 1.082.051 13,63 1.265.319 13,46 Metal ve İşlenmiş Maden 101.482 5,98 644.249 8,11 701.690 7,46 Ziraat ve Balıkçılık 32.027 1,89 532.049 6,70 572.935 6,09 Diğer Kurumsal-Ticari Krediler 593.813 34,98 3.205.063 40,37 3.882.647 41,30 Toplam Kurumsal-Ticari Krediler 1.407.503 82,90 5.463.412 68,81 6.422.591 68,32 Bireysel Krediler 290.251 17,10 2.476.003 31,19 2.977.732 31,68 Toplam Krediler 1.697.755 100 7.939.415 100 9.400.323 100 Kaynak : BDDK Finansal Harita Uygulaması Denizli de tekstil ve konfeksiyon sektörüne kullandırılan krediler, 2005-2012 periyodunda %40 tan %13 e gerilemiştir. Yükselen sektörler arasında yer alan ziraat ve balıkçılık 2005 te %2 lerde olan payını, 2012 de %6 ya kadar yükseltmiştir. Denizli Sanayi Odası 4
Bireysel kredilerdeki yükseliş oldukça çarpıcı 2010 yılı ile yatırımlarda toparlanma başlamış gözüküyor Kamu gelirlerimizin ana kalemi: vergiler, faizler ve cezalar Denizli de bankalarca kullandırılan bireysel kredilerin miktarı 2005-2012 periyodunda 290.251 milyon TL den 2.977.732 milyon TL ye yükselmiştir. Bu çarpıcı artış ile aynı dönemde bireysel kredilerin toplam krediler içindeki payı %17,1 den %31,7 ye yükselmiştir. DENİZLİ İLİNE VERİLEN YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ YILLIK DEĞİŞİMİ Belge Sayısı Yatırım Tutarı (bin TL) İstihdam (Kişi) 2003 141 353.914 6.130 2009 35 137.474 760 2010 62 1.567.328 1.212 2011 74 998.701 1.554 2012 71 405.078 1.364 Ocak-Mart 2013 34 169.240 529 Kaynak : Ekonomi Bak. Denizli de teşvik belgelerine konu sabit yatırımlar 2009 da 137 milyon TL ye kadar gerilemiş iken enerji yatırımlarının etkisi ile 2010 da 1,5 milyar TL nin üzerinde, 2011 de de yaklaşık 1 milyar TL olarak öngörüldü. 2012 ve 2013 te ise özellikle modernizasyon konulu sanayi yatırımlarının ağırlıkta olduğu görülüyor. DENİZLİ - TÜRKİYE KONSOLİDE BÜTÇE GELİRLERİNİN TAHSİLATI (bin TL) Şubat 2013 2012 Gelir Kalemleri Denizli Diğer İller Denizli Diğer İller Toplam Toplam Merkezi Bütçe 274.816 64.605.797 64.880.613 1.055.479 330.644.871 331.700.350 Genel Bütçe 200.344 17.359.567 17.559.911 976.832 319.300.612 320.277.444 Vergi Gelirleri 36.898 2.941.829 2.978.727 878.826 277.872.241 278.751.067 Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri 27.471 3.154.046 3.181.517 29.628 13.946.704 13.976.332 Alınan Bağış ve Yardımlar 10.218.941 10.218.941 585 1.576.699 1.577.284 Faizler,Paylar ve Cezalar 8.142 26.002.095 26.010.237 66.130 22.521.435 22.587.565 Sermaye Gelirleri 1.925 2.728.500 2.730.425 1.663 2.047.825 2.049.488 Alacaklardan Tahsilatlar 143.863 143.863 1.335.708 1.335.708 Özel Bütçe 36 2.056.956 2.056.992 78.647 9.006.236 9.084.883 Düzenleyici ve Denetleyici Kur. 0 0 2.338.023 2.338.023 Kaynak : T.C. Maliye Bakanlığı İlimiz ve ülkemizin kamu gelirlerine baktığımızda, en büyük iki gelir kaleminin vergi gelirleri ve faiz, pay ve ceza gelirleri olduğu görülmektedir. Not : İlimiz ve ülkemiz ekonomisine ilişkin daha ayrıntılı istatistik bilgileri Odamız web sitesi www.dso.org.tr adresinde İstatistikler bölümünden temin edebilirsiniz. Denizli Sanayi Odası 5