TAHIL DEĞİRMENCİLİĞİNDE MAKİNE VE MEKANİK BAKIM MURAT APAKHAN MAKİNE YÜKSEK MÜHENDİSİ MAYIS 2017 1
BAKIM NEDİR Bir işletmede veya proseste yer alan makine, ekipman veya teçhizatın sürekli olarak çalışır durumda tutulabilmesi adına yapılan faaliyetler bütünüdür. 2
NEDEN BAKIM YAPARIZ? Makinelerdeki hareketli akşamların zaman içerisinde aşınma, yıpranma, deformasyon vb sebeplerden dolayı kullanılamaz hale gelmesi, Plansız ortaya çıkabilecek durmaların önüne geçmek için Makinelerde oluşan verim kayıplarının önüne geçmek için; Sürtünmeden kaynaklı daha fazla güç ihtiyacı Mevcut tesis kapasitesini daha etkin kullanabilmek için, Hali hazırdaki makine etkin ömürlerini artırmak için İş sağlığı ve güvenliği için Makine ekipmanı kullanan personelin güvenliği İşletme giderlerini azaltmak için, Arızalar sonucunda oluşabilecek daha büyük maliyetlerin önüne geçmek için 3
BAKIM ÇEŞİTLERİ REACTİVE PROACTİVE GELENEKSEL YAKLAŞIM TARZIDIR OLAY GERÇEKLEŞTİKTEN SONRAKİ YAKLAŞIM ŞEKLİNİ İFADE EDER KAZALAR VE SİSTEM BOZUKLUKLARININ İNCELENMESİ ESASTIR. GÜNCEL HAYATTAN ÖRNEK; OTOMOBİLLERDE HAVA YASTIĞI, AKTİF GERGİLİ EMNİYET KEMERİ ÇAĞDAŞ YAKLAŞIM TARZIDIR OLAY MEYDANA GELMEDEN ÖNCEKİ YAKLAŞIM ŞEKLİNİ İFADE EDER GÜVENLİK YÖNETİMİDİR. RİSK FAKTÖRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ESASTIR. ABS ESP Adaptif Hız Kontrol sistemleri. 4
BAKIM ÇEŞİTLERİ BAKIM PLANSIZ PLANLI ARIZAİ PERİYODİK ÖNLEYİCİ KESTİRİMCİ Bu sistemde makina arıza yaptığında müdahale edilir. Bakım-onarım maliyetleri düşüktür ve bakım onarım için daha az elemana ihtiyaç duyulur. İşletmede arıza zamanı bakım yapıldığından, onarım esnasında üretim kaybı oldukça fazla olmaktadır. Ne zaman olacağı bilinememesi müdahalede gecikmelere neden olabilir. Ekipman ömrünün uzatılması ve plansız duruşların azaltılması hedeflenir. Makinelerin gerek duyacağı ayarlar zamanında yapılacağından verim ve kalite artar, Onarım giderleri azalır. kusurlu ürün oranı azalır. Üretimin birim maliyeti düşer. Günlük, haftalık, aylık, 6 aylık periyotlarda yapılır. İşletmelerdeki makinalar belli noktalardan izlemeye alınır. Elde edilen ölçüm değerlerinin eğilimi incelenerek, sistemde oluşabilecek arızalar makine iyi durumda iken bile önceden tespit edilir Kestirimci Bakım bir cihazın arıza yapmak üzere mi olduğunu ya da durumunun genel olarak hangi safhada olduğunu belirtmek amacıyla teknik bilgilerin analizini sağlar. Amaç makinaların arızalarını ortaya çıkarmak değil, başlangıçta arızanın ortaya çıkmasını önlemektir. Burada, tasarımda, yağlama sisteminde ve işletme şartlarında yapılacak değişiklikler ile arıza sebepleri ortadan kaldırılabilir. Bu yöntem, arıza olmaması için yağlama, tasarım ve mühendislik hizmetlerinde yoğun bir araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin yapılmasını gerektirir. 5
1-ELEKTRİK/ELEKTRONİK PARÇALAR -Elektrik motorları -hız kontrol cihazları -plc kartları -elektrik odası /kontaktör, role, vs. 6
2-HAVA TESİSATI -kompresör, -diğer ekipmanlar /valf, şartlandırıcı, piston vs. 7
3-SARF MALZEMELER -vals topları 8
3-SARF MALZEMELER -elek-gömlekler /kare elek, çöp, irmik sasörü, 9
3-SARF MALZEMELER -diğer / tapatenler, fırçalar, kayışlar, 10
4-MEKANİK BAKIM HAREKETLİ AKSAMLARIN BAKIMLARI RULMAN BAKIMLARI 22315 VALS 22318 ELEK 11
RULMAN BAKIMLARI AMAÇ; Maliyetleri, duruş sürelerini ve çevresel etkileri azaltmak için rulmanların ömrünü uzatmak. SORUNUN KAYNAĞI; Aşınma, pas, girintiler, mikro çatlaklar... Bazı uygulama koşulları - kontaklanma ya da sürtünmeli temas bölgesinin metal-metal teması gibi - rulmanlarda her türlü hasara neden olabilir. SONUÇ; Rulmanın ömrü hesaplanan ömürden daha kısadır. Amaç hasar meydana gelmeden önce; «kontrollü bir şekilde müdahalede bulunmaktır.» 12
4-MEKANİK BAKIM HAREKETLİ AKSAMLARIN BAKIMLARI RULMAN BAKIMLARI «OLUŞAN RULMAN HATALARININ %60 TAN FAZLASI ÖNLENEBİLİR. Montaj Yağlama Kirlenme yorgunluk 13
KİRLENME/TEMİZLİK 14
YAĞLAMA 15
TEMİZLİK Yağlama hazırlığı esnasında yağı kirletme ihtimalini ortadan kalkar. Sistem sayesinde yağ izole bir ortamda rulmanlara iletilir. ETKİN YAĞLAMA Sistem oluşabilecek personel hataları olmaksızın belrlenen miktarda ve zamanda sürekli olarak yağlama yapar. Yağın bitmemesi veya iletilememesi durumunda uyarı yapar. 16
SONUÇ DÜNYAMIZ HIZLI BİR ŞEKİLDE BİLGİ TOPLUMU OLMA YOLUNDA İLERLİYOR BUNU HER ALANDA HİSSEDİYORUZ. SANAYİDEKİ YANSIMALARI; MAKİENELERDEKİ OTOMASYON VE HABERLEŞME AKILLI MAKİNELER Daha az işgücü gerektiren Daha hızlı çalışan Daha verimli 17
«Dinlediginiz için tesekkür ederim» MURAT APAKHAN MAKİNE YÜKSEK MÜHENDİSİ MAYIS 2017 18