DOSYA I DCS I RÖPORTAJ 88
DOSYA DCS I RÖPORTAJ ST DOSYA ÖZEL I Asos DCS I Mekatronİk Wİnmatİon Genel Müdürü Yaşar K. Haberveren PLC esnekliğinde bir DCS sistemi sunuyoruz Serkan Kıraç Üst segment DCS çözümlerinde yüksek maliyetlerle karşılaşan tesislerin bu sebeple PLC lere yöneldiklerini dile getiren Winmation Elektrik Genel Müdürü Yaşar Kerem Haberveren, Proses uygulamaları için PLC esnekliğinde DCS çözümleri sunarak orta segmentte bu ikilemi ortadan kaldırmayı hedeflediklerini belirtiyor. Hızlı çevrim süresi, standart olarak sunulan kütüphanesi, 5 farklı programlama dili, bakım sürelerini minimuma indiren cross referansları gibi birçok artı sunan DCS çözümü sunan Winmation, Çin merkezli olarak 2009 yılında kuruldu. Yakın coğrafyada oldukça ilgi gören marka elde ettiği başarı ile 2013 yılında Türkiye de de faaliyet gösterme kararı aldı. MS Office alt yapısı ile çalışabilme, Historian, Batch (Reçeteleme), Alarmlarının ve Trendlerin kolay düzenlenmesi gibi kolaylıklarla basit bir software çözümü sunabildiklerini söyleyen Yaşar K. Haberveren ile Winmation un önümüzdeki dönem Türkiye planları üzerine konuştuk. Winmation kuruluş fikri nasıl oluştu? DCS çözümlerinde sağladığınız avantajlar neler? Winmation 2009 yılında ilk olarak Çin de faaliyetlerine başlamış bir firma. Lokal DCS üreticileri ile rekabet etmek için kurulan firma Çin de elde ettiği başarı ile dünyanın başka ülkelerinde de faaliyetlerine başladı. Amerika ve sonrasında Türkiye merkez olarak seçildi. Türkiye ve yakın coğrafyayı kapsayan bir yapı oluşturuldu burada. Bu da Türkiye nin kuruluş tarafından kabul edilen coğrafi önemini kullanarak Türkiye ve Türkiye den komşu ülkelere orta segment DCS çözümleri sunan bir marka oldu Winmation. Üst segmentteki DCS çözümlerinde genelde yaşanan sorun; çözümlerin pahalı olması. Hem kurulum hem işletme maliyeti olarak bu tip sistemlerin işletmelere sıkıntı yaratması söz konusu. Orta segmentteki bu çözümümüzle bu sistemleri daha kolay daha basit bir hale getirdik. Tek bir software ile birçok çözüm sunabilmesi sayesinde PLC ve DCS arasındaki ikilemi de bu sayede ortadan kaldırmak amacındaydık aslında. Sistemlerimizde hem DCS in kabiliyetlerini sunarken, PLC nin esnekliğini de sağlıyor. Türkiye de 2013 yılında kuruldu Winmation ve faaliyetlerine de yeni yılla birlikte başladı. 2009 yılında Çin de faaliyetlerine başlayan firma buradaki stratejisini değiştirerek yakın coğrafyalara hizmet vermeye başladı. Ürün satışından ziyade proje yapmak için kuruldu firma ve orada pano atölyesi de dahil olmak üzere anahtar teslim çözümler sunmuşlardı. Daha çok kimya, ilaç ve gıda sektörlerinde faaliyetlerine başladı. Çin büyük bir Pazar ve bu pazardan da ciddi bir pay elde edilmiş. Amerika sadece malzeme tedariki yapar durumda. Türkiye de de partnerlerimiz ile beraber sektör ayrımı yapıp, uzman oldukları sektörlerde malzeme temini, beraber proje sorumluluğu ve komple mühendisliğin tarafımızca yapılması şeklinde faaliyet göstereceğiz. Partnerlerle malzeme temininden öte bir ilişki kurmayı hedefliyoruz. 89
PANAROMA DOSYA I DCS I RÖPORTAJ DOSYA I DCS I Wİnmatİon Marka standart çözümler mi sunuyor daha çok? Özel prosesler için özel çözümler geliştirilebiliyor mu? Çin de yaklaşık 70 kişinin çalıştığı bir Ar-Ge bölümü var Winmation bünyesinde. Hem software hem ürün konusunda orta segment pazarının ihtiyaç duyduğu ürünleri ortaya çıkartmaya çalışıyoruz. Burada mümkün olduğunca optimum çözümler sunmayı amaçlıyoruz. Pazarın orta segment çözümlerine ihtiyacı var değil mi? Hem dünyada hem Türkiye de kesinlikle buna ihtiyacı var. Su, kimya ve gıda sektörlerinde şu an hali hazırda sunulan DCS çözümleri çok pahalı geliyor. Fakat DCS sistemlerin fonksiyonlarına da ihtiyaç duyuluyor. Sisteme kolaylıkla müdahale etmek, sistem çalışırken program değiştirmek gibi ihtiyaçlar genel anlamda DCS in sunduğu çözümlere de ihtiyaç duyuluyor aslında. Maliyetlerden dolayı mevcut PLC çözümleri ile bu ihtiyaçlar giderilmeye çalışılıyor. Bizim amacımız aslında bu mecburiyeti ortadan kaldırmak. Öncesinde bir pazar araştırması yapma şansınız oldu mu? Türkiye endüstrisinde DCS kullanım oranları nedir? Uluslararası kuruluşların yaptığı bazı araştırmalar da var bu konuda. Bu araştırmaları inceledik. Bu araştırmalar sonucunda da ciddi bir Pazar potansiyeli fark ettik. Türkiye, yakın coğrafyaya hâkimliği açısından da burada önemli bir değer bizim için. Winmation ürünlerinin özellikleri nelerdir? Bir DCS ten ihtiyaç duyduğunuz her çözümü sunabiliyor size. Öncelikle redundant CPU ve redundant I/O çözümleri sunuyoruz yedekli çalışma konusunda. Üzerindeki Ethernet portları sayesinde birçok haberleşme sistemiyle haberleşme şansı veriyor. Direkt olarak CPU üzerine takılan profibus kartlarıyla da maliyetleri daha da uygun hale getiriyor. I/O ve terminal blok yapısı ile çalışan bir mimarisi var. I/O muz yeni bir ürün olmasına rağmen tüm dünyada Red dot tasarım ödülüne hak kazanmış bir tasarım. Dolayısı ile tasarımda da bir farklılık yarattığımızı düşünüyoruz. Binlerce I/O yu bir CPU ya bağlayabiliyorsunuz. 25 IO dan 25000 IO ya kadar farklı sistemler kuralabilen esnek bir yapısı var. 5 farklı dilde programlama yapma şansınız var. Fonksiyon blokları diğer rakiplerimizden ayrıştığımız bir diğer nokta. Liste ve ladder diagram tarzı verileri de sağlayabiliyoruz bu yapıyla. Ethernet yanında Modbus ve TCP/IP sistemini de kullanabiliyoruz. Hard ve Foundation Fieldbus haberleşme protokollerini de sistem destekliyor. Tek bir software imiz var. Bu software tek bir cd ile size ulaşıyor ve yüklenmesi 10 dakika gibi kısa bir süre alıyor. Bunu bilgisayarınıza yükleyip çalışmalarınıza başlayabiliyorsunuz. Çift monitörle çalışma şansı, alarmları, grafik displayleri gibi birçok özellikleri içeriyor yine bu yapı. Genel olarak kimya, su, gıda, ilaç gibi sektörler bizim ilk etapta Türkiye de üzerinde duracağımız sektörler olacaktır. Enerji sektörü Türkiye nin en gözde sektörlerinden şu anda. Enerjiye ek olarak, su sektörü ve ulaşım sektörleri çok fazla yatırım yapılan ve günümüzde hızla gelişme gösteren sektörler. Çevrim Süresi: Winmation, hızlı çevrim süresini sağlayan (5ms)bir DCS^tir. Sıradan DCSlerde 100 ms den aşağıda olamayan bu süre Winmation da PLC lerle yarışabilecek derece hızlıdır. Standart Kütüphane: Winmation da çok geniş bir standart kütüphane mevcut- 90
DOSYA I DCS I RÖPORTAJ tur. Sıradan DCSlerde en fazla 100 farklı fonksiyon blok ve faceplate varken bu sayı Winmation da 200 adettir. PLC esnekliği: Standart DCSlerin birçoğunda sadece FBD ve SFC ile programlama yapılabiliyorken, Winmation DCS te bunlarla birlikte 5 farklı dilde (FBD, IL, LD, SFC, ST) IEC 61131-3 e uygun olarak programlama yapılabilir. Böylece özellikle programcıların istediği PLC esnekliği DCS le birleştirilmiş oluyor. Tek dosyada database: Winmation çok güçlü bir database altyapısına sahiptir. Tek bir proje dosyası ile hem operatör ekranları, hem fonksiyon blokları ve programlar, hem de saha cihazlarının parametreleri yedeklenebilir, upgrade edilebilir veya değiştirilebilir. Cross referans: Winmation kontrol sisteminde gelişmiş cross referans özelliği mevcuttur. İstediğiniz değişkenin veya tag in hem programlarda hem de grafik ekranlarda nerede kullanıldığını anında ve kolayca bulabilirsiniz. Bu sayede bakım çalışmaları çok daha kısa sürede tamamlanabilir. Minimum mühendislik: Winmation yazılımları, günümüz şartlarındaki herhangi bir bilgisayara tek bir CD den 10 dk dan daha kısa sürede kurulur ve server a gerek duymaz. Yazılım: Winmation da tek bir mühendislik programı kullanılır. Programlama, HMI grafiklerini düzenleme, diagnostic bilgilerinin alınması, konfigürasyon, operatör kontrolü, vs. bu program üzerinden yapılır. Bundan dolayı hem operatör hem de mühendislik eğitimleri daha kısa süre alır. OPC: Winmation kontrol sistemi ihtiyaca göre OPC client veya server olarak kolayca standardize edilip diğer HMI veya PLC lere entegre edilebilir. I/O esnekliği: 25 I/O dan 25.000 I/O ya kadar her sistemde tek bir proje olarak kullanılabilir. Esnek Fieldbus özellikleri: ModBus, Profibus DP ve kablolu, kablosuz veya fiber optik ile FF High Speed Ethernet (HSE) haberleşmelerini destekler. 91
PANAROMA DOSYA I DCS I RÖPORTAJ DOSYA I DCS I Wİnmatİon ONLINE değişiklik imkânı: Winmation DCS te, sistemi konfigürasyon moduna almadan ONLINE olarak istediğiniz değişikliği tesisi durdurmadan yapabilirsiniz. CPU haberleşmesi: Winmation da, bir projede kullanılan herbir kontrolör birbiriyle direk olarak haberleşebilir, bunun için herhangi bir programa veya ilave bir yazılıma gerek yoktur. Faceplate: Winmation da ön mühendisliği yapılmış faceplate ve fonksiyon bloklar sayesinde insan hataları minimuma indirilmiştir. Operatör Ekranları: Operatör ekranlarında alarmlar, trend, raporlama bilgileri standarttır. Panolama: Kullandığımız I/O modülleri ve terminal üniteleri sayesinde pano içi kablolamayı ve pano işçiliklerini minimuma indiriyoruz. Kısacası Winmation kontrol sistemleri Proses uygulamaları için PLC esnekliğinde dizayn edilmiş bir DCS tir. Sistemin kurulumu aşamasında mühendislik hizmetlerini nasıl yürütüyorsunuz? Bu konuda kendi bünyemizde bir ekibimiz var.. Belirlediğimiz sektörlerde bizzat, diğer sektörlerde de partnerler vasıtasıyla anahtar teslim çözümler sunmaya çalışacağız. Anahtar teslim hizmetlerimizde, işin mühendisliği, ürünlerin panolaması, gerekirse saha kablolaması ve montajı da dahil olmak üzere bir sistem oluşturacağız. Pazarın yine bu tür firmalara ihtiyacı olduğunu düşünüyorum. Bu aşamada Türkiye için ciddi bir alternatif haline gelmeyi planlıyoruz. Operatörün eğitimi konusunda ne tür çalışmalarınız olacak? Her projenin tamamlanmasından sonra müşterilerimize ve operatörlere gerekli eğitimleri verip gerekli dokümanları sunuyoruz. Kullanıcı dostu bir yapı olduğu için uygulamaları gerçekleştirmek oldukça basit. Bu eğitimleri hızlıca personele verebiliyoruz. Aldığımız geri dönüşlere göre de sistem kullanımının oldukça kolay olarak tanımlandığını görüyoruz. Software avantajları nelerdir Winmation ürünlerinin? Ms Office grubunun alt yapısını kullanıyoruz. Excel deki verileri software e aktarma şansı veriyoruz. Historian, Batch (Reçeteleme), Alarmlarının ve Trend lerin oluşturulması konusunda kolaylıklar sağlıyoruz. Bunun yanında diğer OPC altyapıları ile kolaylıkla çalışabilecek bir software sistemi sunmuş oluyoruz. Satış sonrasında gördüğünüz müşteri sorunları nelerdir sektörde? Yapılan bakım anlaşmalarının işlevselliğini devam ettirdiğini pek düşünmüyorum Türkiye de. Çünkü bu çalışmalar tesis ziyaretlerinin ötesine pek geçmiyor aslında. Burada önemli olan birebir sistemin işlevselliği ile ilgili olarak ve yeni çalışanların eğitimleri konularına dikkat edilmesi gerekiyor. Kısa süreli eğitimler sunarak ya da fabrikalardaki gelişmelere bu yapının nasıl adapte edileceğini sorgulayarak kullanılan üründen nasıl maksimum verim alınacağını anlatarak bu hizmetlerin verimli hale getirilmesi gerekiyor. 92