YAŞAM BOYU EĞİTİM ÇERÇEVESİNDE PEYZAJ MİMARLIĞI: ÜNİVERSİTE EĞİTİMİ YAŞAM BOYU ÖĞRENİM ATÖLYESİ Doç.Dr.Zöhre POLAT- Adnan Menderes Üniversitesi Doç.Dr.Serkan ÖZER- Atatürk Üniversitesi
YAŞAM BOYU EĞİTİM (HAYAT BOYU EĞİTİM) NEDİR? Yaşam boyu öğrenme, kişisel, toplumsal, sosyal ve/veya iş yaşamı çerçevesinde bilgi, beceri ve yetilerin geliştirilmesi amacıyla yapılan, ister örgün, ister yaygın ya da doğal, sürekli devam eden, bütün amaçlı öğrenme etkinliklerini kapsar. (Commission of the European Communities, 2000).
Kalen (1979) e göre 1970 te UNESCO nun yaptığı Learning to Be ya da Faure raporu olarak bilinen belgesi, yaşam boyu öğrenme kavramına öncülük eden bir belgedir (Akkuş, 2008).
UNESCO (Birleşmiş Milletler, Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu) bu raporda yaşam boyu öğrenme kavramını şu şekilde açıklamıştır: Eğitim hizmetlerinin okul yaşı sınırları dışına yayılması, Eğitime yaşam kalitesini artıran bir araç olarak gösterilen ilginin artması, Günlük yaşamın ihtiyaçları ile bağlantılı eğitim alanlarının geliştirilmesi, üzerinde durulması, Eğitim ile ilgili kararlara çalışanların, ailelerin ve toplum üyelerinin katılması, Planlamada, yönetimde ve hedef belirlemede açık fikirli olunmasının vurgulanması (Güleç ve ark., 2012)
TÜRKİYE DE ÜNİVERSİTELERDE YAŞAM BOYU EĞİTİM Türkiye de Hayat Boyu Öğrenmenin Geliştirilmesi Projesi (Project for Promoting LifeLong Learning in Turkey) kapsamında çeşitli üniversitelerde Sürekli Eğitim Merkezleri oluşturularak, dış ilişkiler ofislerinin bağlantı kurduğu ülkelerle paylaşılan güncel programlarla ve bazı mesleki bağlantı ağlarıyla yaşam boyu eğitimin amaçları gerçekleştirilmeye çalışılmaktadır.
YAŞAM BOYU EĞİTİM MERKEZLERİNİN ORTAK AMACI; Üniversitenin önlisans, lisans ve lisansüstü öğretim programlarının dışında eğitim ve sosyal etkinlik programları düzenleyerek kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör ve uluslararası kuruluşlarla işbirliğinin sağlanması için katkıda bulunmak, yaşam boyu eğitim ve öğretimi desteklemek amacıyla sürekli eğitim programları düzenlemek, Erişkin eğitimi, bilgilendirme, beceri ve meslek edindirme etkinliklerini bir çatı altına toplamak,
Eğitim altyapısını güçlendirmek (yer, zaman, donanım), Kamu, özel sektör ve uluslararası kurum, kuruluş ve kişilere ihtiyaç duydukları alanlarda, beklentileri doğrultusunda ulusal ve uluslararası düzeyde kurslar, seminerler, konferanslar ve eğitim programları düzenlemek, Kurumların eğitim gereksinimlerini ortaya çıkarmak ve bunlara yönelik çözüm önerilerimizi değerlendirmek yoluyla iş birliği içerisinde olmak. Bütün bu programlar: öğretim üyeleri, öğrenciler ve diğer çalışanlara hitap etmektedir.
TÜRKİYEDE SÜREKLİ EĞİTİM MERKEZLERİNİN BULUNDUĞU 63 ÜNİVERSİTE SAPTANMIŞTIR.
TÜRKİYE DE PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMLERİNDE YAŞAM BOYU EĞİTİM Türkiye de Üniversitelerde ve Peyzaj Mimarlığı Bölümleri nde; 1. Üniversitelerdeki Yaşam Boyu Eğitim Merkezleri 2. Üniversitelerde Dış İlişkiler Ofislerinin Bağlantı Kurduğu Ülkelerle Paylaşılan Güncel Programlara Katılım 3. Meslek odaklı Yaşam Boyu Öğrenme Programlarına katılım ile yaşam boyu öğrenme zinciri kurulmaya çalışılmaktadır.
TÜRKİYE DE ÜNİVERSİTELERDE DIŞ İLİŞKİLER OFİSLERİNİN BAĞLANTI KURDUĞU ÜLKELERLE PAYLAŞILAN GÜNCEL PROGRAMLAR (TÜRKİYE ULUSAL AJANSI VERİLERİ) Hayat Boyu Öğrenme, Avrupa Birliği tarafından eğitim ve gençlik alanında Gençlik Programları ile birlikte uygulanan 2007-2013 yılları arasında uygulanmış bir programdır. Günümüzde ise bu programda bazı değişiklikler yapılarak programlar geliştirilmiştir. Örneğin Erasmus programı Erasmus + olarak geliştirilmiştir.
T.C. AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI (AB) EĞİTİM VE GENÇLİK PROGRAMLARI MERKEZİ BAŞKANLIĞI NIN ERASMUS+ PROGRAMI Erasmus+ Programı, Avrupa Birliği tarafından eğitim ve gençlik alanında 2007-2013 yılları arasında uygulanmış olan Hayat Boyu Öğrenme ve Gençlik Programlarının yerine uygulanacak olan yeni bir programdır. Ağırlıklı olarak proje faaliyetlerine dayanmakla birlikte, bireysel faaliyetleri de içermektedir.
AVRUPA KOMİSYONU ERASMUS+ PROGRAM REHBERİ: Avrupa Komisyonu, 2014-2020 yılları arasında eğitim, öğretim, gençlik ve spor alanlarında uygulanacak olan Erasmus+ Programı'na ilişkin detayları içeren Erasmus+ Program Rehberi'ni yayınlanmıştır.
Erasmus+ Programı ile Neler Değişiyor? Erasmus+ Programı; eğitim, öğretim, gençlik ve spor alanlarını kapsıyor. Erasmus+ Programı na bu adın verilmesindeki ana sebep, kamuoyunda daha fazla tanınan, yurtdışında eğitim ve Avrupa işbirliği ile güçlü bir şekilde özdeşleştirilen önceki Erasmus programının bir altlık olmasından faydalanmaktır.
Erasmus+ Programı ile gelen yenilikler; Hayatboyu Öğrenme Programları bünyesinde yürütülmüş olan Comenius, Erasmus, Leonardo da Vinci, Grundtvig programları ile Gençlik Programı ve 5 uluslararası işbirliği programı (Erasmus Mundus, Tempus, Alfa, Edulink ve Sanayileşmiş Ülkelerle İşbirliği Programı) da dahil edilerek Erasmus+ Programı başlığı altında toplanıyor.
Yüksek lisansını yapmış öğrencilerin eğitimlerine yurt dışında devam edebilmeleri ve bilgi-yoğun bir işte çalışabilmeleri için gereken becerileri kazanmalarını desteklemek amacıyla hibe garanti programı uygulanmaya başlıyor. (İşbirliği yapılabilecek ülkeler hakkında detaylı bilgi için lütfen Erasmus+ Program Rehberi ni inceleyiniz)
ERASMUS+ PROGRAMI HANGİ ALANLARI DESTEKLEYECEK? Erasmus+ Programı kapsamında desteklenen faaliyetler temel olarak 3 Ana Eylem (AE, Key Action, KA) ve 2 Özel Eylem altında toplanıyor: Ana Eylem 1: Bireylerin Öğrenme Hareketliliği Ana Eylem 2: Yenilik ve İyi Uygulamaların Değişimi için İşbirliği Ana Eylem 3: Politika Reformuna Destek Özel Eylem1: Spor Destekleri Özel Eylem2: Jean Monnet Programı
ANA EYLEM 1: BİREYLERİN ÖĞRENME HAREKETLİLİĞİ Erasmus+ Programı ile bireylerin öğrenme hareketliliğine odaklanılarak: Yükseköğretim alanında ise; program ülkelerindeki yararlanıcılar, Avrupa sınırları içerisinde veya dünyanın herhangi bir yerindeki yükseköğretim kurumlarında eğitim alma ve ders verme fırsatına sahip olacaklardır.
ANA EYLEM 2: Yenilik ve İyi Uygulamaların Değişimi İçin İşbirliği başlığı altında yer alan bu 3 proje tipini şöyle özetleyebiliriz: Stratejik Ortaklıklar Sektörel Beceri Ortaklıkları Bilgi Ortaklıkları
ÖZEL EYLEM 1: SPOR DESTEKLERİ Spor Desteklerinin genel amacı; Avrupa spor boyutunun sistematik olarak geliştirilmesine katkı sağlamaktır.
ÖZEL EYLEM 2: JEAN MONNET PROGRAMI Jean Monnet Programı Avrupa bütünleşmesi alanında yükseköğretim kurumları düzeyindeki çalışmaları desteklemeyi amaçlamaktadır.
Erasmus+ Programından Kimler Yararlanabilir? Erasmus+ Programının hedef kitlesi şöyle özetlenebilir: Yükseköğretim alanında; üniversite öğrencileri, akademisyenler ve yükseköğretim çalışanları, Her yaş ve her kesimden bireyler ile her düzeyden kurum ve kuruluşlar programdan faydalanabilir.
Erasmus+ Programında TÜRKİYE AB üyesi olmayan program ülkeleri de (Norveç, İzlanda, Lihtenştayn, İsviçre, Makedonya ve Türkiye) bu programdan yararlanabilmektedir. Üye ülkelerin Peyzaj Mimarlığı Bölümleri ile bağlantı kurularak programdan yararlanılabilmektedir.
Üniversitelerde Peyzaj Mimarlığı Bölümleri İçin Sunulan ve Yaşam Boyu Eğitimi Destekleyen Proje;
ECLAS ın bir projesidir. ECLAS ın temel amaçları özetle; Tüm Avrupa da Avrupa peyzaj akademik topluluğu üyeleri arasında bağlantıları güçlendirerek ve diyaloğu zenginleştirerek, Peyzaj Mimarlığı öğrenimini teşvik etmek ve geliştirmek, bilgi, deneyim ve fikirlerin paylaşımını sağlamak, ortak araştırma projelerini desteklemek ve işbirliğini teşvik etmektir.
LE:NOTRE Peyzaj Mimarlığı nda Konusal Ağ Projesidir, 2002 Ekim ayında başlamıştır. LE:NOTRE (Landscape Education: New Opportunities for Teaching and Research in Europe) Peyzaj Eğitimi: Avrupa da Öğretim ve Araştırmada Yeni Fırsatlar anlamına gelmektedir. Proje adı aynı zamanda ünlü Fransız Peyzaj Mimarı André Le Nôtre a duyulan saygıyı da ifade etmektedir.
LE:NOTRE 2002-2005 LE:NOTRE Plus 2005-2006 LE:NOTRE TWO 2006-2009 LE:NOTRE Mundus 2007-2009 LE:NOTRE TWO+ 2009-2010 LE:NOTRE III 2010-2013 LE:NOTRE Mundus 2 2010-2013
Gerekli fon AB SOCRATES ve Yaşam Boyu Öğrenme Programı tarafından sağlanmıştır.bu fon Ağ üyelerinin desteği ile eşleştirilmelidir. LE:NOTRE partner üniversiteleri akademik üyelerinin veya iletişim kişilerinin proje için harcadıkları zamanı ödeyerek projeye katkıda bulunmaktadırlar.
AB DESTEKLİ bir proje olarak LE:NOTRE un ÖNEMİ Bir platform olarak önemlidir. İşbirliği, danışma, bilginin kümelenmesi, eğitim ve araştırmada işbirliğine dayalı girişimleri destekler. Peyzaj Mimarlığı disiplinine Kesin bir Avrupa Kimliği kazandırması ve Avrupa politikalarının oluşturulmasında bir ses olması, Peyzaj Mimarlığı disiplininin güçlü ve aktif bir partner olarak komşu disiplinlerle bağlantısının sağlanması, Uygulama-tabanlı paydaş organizasyonlarla değişimleri yönlendirmek için yasallık sağlaması açılarından önemlidir.
EĞİLİMLER ve GELİŞMELER Avrupa Peyzaj Sözleşmesi Peyzaj Mimarlığı disiplini şu anda APS nin uygulanmasına tam olarak katılmaktadır, LE:NOTRE ve ECLAS bunu teşvik etmiştir.
www.le-notre.org İnteraktif iletişim ve katılım platformu. Platforma 28.000 den fazla bilgi girişi olmuştur.
İlgili akademisyenlerin görevlendirildiği 17 komşu disiplinin peyzaj mimarlığı ile bağlantılı makalelerin taranması yapılmıştır: Sosyoloji Tarım ve Kırsal Kalkınma Peyzaj ekolojisi Peyzaj Arkeolojisi Çevre Psikolojisi Mimarlık Teorisi Ekonomi Tarihsel Coğrafya Güzel Sanatlar Hidroloji & Su Yönetimi Kültürel Coğrafya Ormancılık Dendroloji Kentsel Tasarım Sosyal Antropoloji Bilgi Teknolojisi Bölgesel Planlama
* LE:NOTRE Mart 2008 den beri IFLA ile birlikte Topos un medya ortağı Doktora (PhD) Çalıştayı ve ECLAS Konferansları
Tuning Projesi Avrupa yüksek öğretim sisteminin Bologna sürecine uyumlu hale getirilmesi amacıyla 2000 yılında bir grup üniversitenin Avrupa da Eğitsel Yapıların Ayarlanması (Tuning educational structures in Europe) adlı bir pilot proje oluşturması ve bu proje için Avrupa Üniversiteler Birliği (EUA) ve Avrupa Komisyonu na (EC) başvurması ile başlamıştır. Tuning Projesi aracılığı ile AB Yüksek Öğrenin Politikasına katılım.
küme Tüm ECLAS üye üniversitelerinin tüm kadrolarıyla katılımını sağlamaktadır. Öğrencilere Bölgesel tasarım ofisleri ve kendi başına çalışan üye ofislere Araştırma Enstitülerine Belediyelere Sivil Toplum Örgütlerine yöneliktir.
Le-notre.org, online ders ünite ve E-öğrenim materyallerinin; Geliştirilmesi Tartışılması Kullanımı için araçlar sunan bir elektronik ortamda öğrenim platformu içermektedir.
LE:NOTRE III ve LTE: Uzun Dönem Değişim Gelecekteki gelişmeler LE:NOTRE III Akademisyen Ağı -Avrupa Kurumu -Geçici proje - uzun dönemli program Bilgi Üçgeni ni güçlendirmek ve devam ettirmek Eğitim-Araştırma-Yenilik Peyzaj Mimarlığında İleri Çalışmalar Avrupa Ensititüsü ( LE:NOTRE Enstitüsü Kurulması) Faaliyet programı geliştirmek Coğrafi kapsamı genişletmek (Kuzey Afrika ve Orta Asya ülkeleri) Web-tabanlı altyapı kurmak
BİLGİ ÜÇGENİNDE Kİ ÜÇ TEMEL KONU 1. Avrupa Peyzaj Mimarlığında Eğitimi güçlendirmek, 2.Avrupa Peyzaj Mimarlığında Araştırmayı güçlendirmek, 3. Avrupa Peyzaj Mimarlığında Yenilikçi Uygulamayı güçlendirmektir.
KAYNAKLAR Akkuş, N. (2008). Yaşam Boyu Öğrenme Becerilerinin Göstergesi Olarak 2006 Pısa Sonuçlarının Türkiye Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara. Güleç, İ., Çelik, S., Demirhan, B., 2012. Yaşam Boyu Öğrenme Nedir? Kavram ve Kapsamı Üzerine Bir Değerlendirme. Sakarya University Journal of Education, 2/3 (Aralık /December 2012) ss. 34-48. Kısakürek, M., A., 2006. Tunıng Educatıonal Structures InEurope. Ankara Üniversitesi. Commission of the European Communities (2000). A Memorandum on Lifelong Learning. Brussels.http://www.bolognaberlin2003.de/pdf/MemorandumEng.pdf (Erişim tarihi: 12 Mart 2014). Hayat Boyu Öğrenme Web Portalıhttp://www.hayatboyuogrenme.gov.tr/icerik.aspx?BAGLI=0&SAYF AID=4 http://www.ua.gov.tr/programlar/erasmus-program%c4%b1 Türkiye Ulusal Ajansı (Kaynak http://www.ua.gov.tr/programlar/erasmus-program Tuning Projesi web sayfası. http://tuning.unideusto.org/tuningeu http://www.le-notre.org/
TEŞEKKÜR EDERİZ