ISSN - 1303-6343 TOTBİD DERGİSİ TÜRK ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ BİRLİĞİ DERNEĞİ DERGİSİ Yılda 4 6 kez yayımlanır / Published 4 6 times a year Cilt (Volume) 16 Sayı (Number) 3 Mayıs (May) 2017 Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği nin yayın organıdır. The Official Journal of the Turkish Society of Orthopaedics and Traumatology Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği adına / on behalf of the Turkish Society of Orthopaedics and Traumatology Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü / Ownership and Accountability for Contents Mustafa Başbozkurt Editör / Editor Önder Kalenderer Yardımcı Editörler / Associate Editors Melih Güven Vasfi Karatosun Nusret Köse Halil Yalçın Yüksel Teknik Kurul / Technical Board Burak Önvural Ali Turgut Yayın Kurulu / Editorial Board Bülent Atilla Emel Gönen Baş Önder Kılıçoğlu Vecihi Kırdemir Halit Pınar Yusuf Yıldız Cengiz Şen Ahmet Uçaner Dergide yayımlanan malzemenin telif hakkı Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği ne aittir. 2015 Tüm hakları saklıdır. Material published in the journal is covered by copyright 2015 Journal of the Turkish Society of Orthopaedics and Traumatology. All rights reserved. Yönetim yeri ve adresi / Executive office: Yayın hizmetleri / Publishing services: Yayın türü / Type of publication: Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği BAYT Bilimsel Araştırmalar Basın Yayın Tanıtım Ltd. Şti. Süreli yayın / Periodical İkizdere Sok., No: 21/12, Bayraktar Mah., Ziya Gökalp Cd. 30/31, 06420 Kızılay, Ankara 06670 Gaziosmanpaşa, Ankara, Türkiye Tel: 0 312-431 30 62 Tel: +90 312-436 11 40 Faks (Fax): 0 312-431 36 02 Faks (Fax): +90 312-436 27 16 E-posta (e-mail): info@bayt.com.tr E-posta (e-mail): totbid@totbid.org.tr Bu dergideki yazıların dergi standartlarına uygunluğunun kontrolü, dizimi, İngilizce/Türkçe özetlerin ve kaynakların denetimi, derginin yayına hazırlanması BAYT Bilimsel Araştırmalar Basın Yayın Tanıtım Ltd. Şti. tarafından gerçekleştirilmiştir.
iii YAZARLARA BİLGİ 1. TOTBİD Dergisi, Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği nin yayın organıdır. 2. Dergi, Ortopedi ve Travmatoloji alanında derlemeleri Türkçe yayımlar. 3. Dergi 2 3 ayda bir yayımlanır ve 4 6 sayıda bir cilt tamamlanır. 4. Yazılarda bildirilen görüşler ve sonuçlar yazarlara aittir. Dergide yayımlanan yazıların her türlü sorumluluğu (etik, bilimsel, yasal, vb.) yazarlara aittir. Dergide yayımlanan makaleler TOTBİD in resmi görüşünü temsil etmez. Yayımlanmak üzere kabul edilen yazıların telif hakları TOTBİD Dergisi ne aittir. 5. Derlemelerin TOTBİD in Çekirdek Eğitim Programı ve Eğitim Konseyinin (TOTEK) belirlediği 100 Temel Seminer Konusu ile ilintili olması tercih nedenidir. 6. Yazının hazırlanması: Bu derginin yazım kuralları, Uniform Requirements for Manuscripts Submitted to Biomedical Journals - International Committee of Medical Journal Editors (http://www.icmje. org) ile uyumludur. Yazı standart Word dosyasında, çift satır aralıklı olarak, kenarlarda en az 2,5 cm boşluk kalacak şekilde yazılmalıdır. Başlık sayfasından itibaren sayfalar numaralandırılmalıdır. Yazının her bölümü yeni bir sayfadan başlamalı ve şu sırayla olmalıdır: başlık sayfası, özet, metin, teşekkür, kaynaklar, tablo ve başlıkları, şekil altyazıları. Başlık sayfaları: İki başlık sayfası hazırlanması gerekmektedir. İlki, a) metnin özlü ve açıklayıcı bir başlığını, b) 35 harfi geçmeyen kısa başlığını, c) tüm yazarların tam isimleri, akademik ve kurumsal ünvanlarını, d) çalışmanın yapıldığı kliniğin veya kurumun adını, e) sorumlu yazarın adresi, telefonu, faks numarası ve e-posta adresini içermelidir. Danışmanlara iletilecek olan diğer başlık sayfası sadece metnin özlü ve açıklayıcı başlığını bulundurmalı, yazarlar ve kurumları hakkında bilgi içermemelidir. Özet: İkinci sayfa Türkçe ve İngilizce olarak 200 kelimeyi aşmamalıdır ve alt başlıksız (bütün) olmalıdır. Özet, çalışmanın amacını ve içeriğini kapsamalıdır. İngilizce özet başlık içermelidir. Özetlere anahtar sözcükler eklenmelidir. Metin: Yazılırken literatür gözden geçirilmeli ve konuyla ilgili önemli makalelerin kapsandığından emin olunmalıdır. Yazarların kişisel deneyimlerini orijinal çizim ve resimlerle aktarmaları önemli ve yol göstericidir. Kaynaklar: Metin içinde geçiş sırasına göre numaralandırılmalıdır. Yayımlanmamış sonuçlar ve kişisel görüşmeler kaynak olarak gösterilemez. Gerekli olmadıkça 30 dan fazla kaynak gösterilmemelidir. Kaynak kontrolü önem taşımaktadır ve yazarlardan herhangi bir kaynağın tamamının temini istenebilir. Kaynaklar şu şekilde düzenlenmelidir: Süreli yayından makale: Tüm yazarların soyadı, isim baş harfleri, makalenin adı, derginin Indeks Medicus a göre kısaltılmış adı veya tam başlığı, yıl, cilt sayısı ve ilk ve son sayfa numaraları (Örnek: Ramirez N, Johnston CE, Browne RH. The prevalence of back pain in children who have idiopathic scoliosis. J Bone Joint Surg Am 1997;79(3):364 8.). Kitaptan bir bölüm: Tüm yazarların soyadı, isim baş harfleri, bölümün adı, editörlerin adı, kitabın adı, basım yeri, basımevi, yıl, bölüme ait ilk ve son sayfa numaraları (Örnek: Milford L. Dislocations and ligamentous injuries. In: Crenshaw AH, editor. Campbell s operative orthopaedics. St. Louis: CV Mosby; 1987. p. 241-57.). Kitap: Tüm yazarların soyadı, isim baş harfleri, kitabın adı, baskısı, basım yeri, basımevi, yıl (Örnek: Colson JH, Armour WJ. Sports injuries and their treatment. 2nd ed. London: S. Paul; 1986.). 7. Tablolar: Yazıda geçiş sırasına göre numaralandırılmalı, her tablonun aynı sayfa üstünde bir başlığı olmalı; tablo içeriğinde derginin sayfa boyutu göz önüne alınmalıdır. Resim ve şekiller: Orijinal olmalı, özenle çizilmeli veya yüksek çözünürlükte fotoğraflanmalıdır. 8. Yazılar elektronik posta ile totbid@totbid.org.tr adresine iletilmelidir.
iv İÇİNDEKİLER Dernek Başkanı ndan... v Editörden... vi Davetli Sayı Editöründen... vii DERLEME / REVIEW Hiperbarik oksijen tedavisi...187 Hyperbaric oxygen therapy Fırat Ozan, Taşkın Altay, Cemil Kayalı Ozon tedavisi...196 Ozone therapy Serdar Kesikburun, Evren Yaşar Negatif basınçlı yara tedavisi ve ortopedi pratiğinde kullanımı...203 Negative pressure wound therapy and orthopedic clinical usage Nadir Özkayın, Mehmet Erdem, Yiğit Özer Tiftikcioğlu Ortopedi ve travmatolojide şok dalga tedavisi...209 Shock wave therapy in orthopedics and traumatology Veli Lök, Bayram Köse, İsmail Baloğlu, Hasan Öztürk, Uğur Öziç, M. Hakan Özsoy Radyofrekansın kas iskelet sistemi hastalıklarında kullanımı...230 Use of radiofrequency for musculoskeletal system diseases Hayati Aygün, Osman Yaray Kinezyo bantlama yumuşak doku yaralanmalarında etkili midir?...238 Kinesio taping: is it effective in soft tissue injuries? Volga Bayrakcı Tunay, Gül Baltacı Trombositten zengin plazma...247 Platelet rich plasma Cemil Yıldız, Taner Özgürtaş Amniyotik membran ve sıvı kaynaklı tedaviler kök hücre tedavisi...259 Amniotic membrane and fluid derived treatments stem cell therapy H. Atıl Atilla, Allston J. Stubbs Kas iskelet sistemi hastalıklarında kök hücre uygulamaları...266 Stem cell applications in musculoskeletal system diseases Işık Akgün Kas-iskelet sistemi hastalıklarında stromal vasküler fraksiyon (SVF)...276 Stromal vascular fraction in musculoskeletal system diseases Çağla Zübeyde Köprü, Petek Korkusuz, Feza Korkusuz Kas-iskelet sistemi hastalıklarında proloterapi...282 Prolotherapy in musculoskeletal system diseases Selami Çakmak Toplantı ve Kongreler
v DERNEK BAŞKANI NDAN... Değerli Meslektaşlarım, TOTBİD dergisinin 2017 yılındaki 3. sayısını da sunmuş bulunuyoruz. Bu sayıda ortopedinin farklı bir konusu incelenmiştir. Sayı editörlüğünü, Prof. Dr. Cemil Yıldız ve Prof. Dr. Servet Tunay ın yaptığı çalışmada, kas iskelet sistemi hastalıklarında güncel yardımcı tedaviler ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Değerli yazar meslektaşlarımız emek vererek oldukça ilgi çeken konuları bilgilerinize sunmuşlardır. Sayı editörleri ile yazarlarımıza gayretleri için teşekkür ederim. Son üç ay bilimsel aktiviteler açısından oldukça yoğun geçmiştir. Bu süre içinde TOTBİD ve eşgüdüm derneklerinin bilimsel faaliyetleri başarıyla gerçekleştirilmiştir. Meslektaşlarımızın bu çalışmalardan, bilgilerini yenileme ve geliştirme açısından yararlandığı kanısındayım. TOTBİD ve eşgüdüm derneklerimizin imkanları ölçüsünde, sorumluluk duygusu ile ülkemizde ortopedi ve travmatoloji biliminin gelişmesindeki katkıları, gelecek için umutlarımızı arttırmaktadır. Önemli bir bilimsel faaliyetimiz olan TOTBİD dergisinin bir sayısının daha siz meslektaşlarımızın hizmetine sunulmasında, her zaman olduğu gibi özveriyle çalışan değerli editörümüz Doç. Dr. Önder Kalenderer ve ekibine teşekkürlerimi sunar, tüm meslektaşlarıma çalışmalarında başarılar dilerim. Prof. Dr. Mustafa Başbozkurt TOTBİD Başkanı
vi EDİTÖRDEN... Değerli TOTBİD okurları, TOTBİD Dergisi nin 2017 yılının üçüncü sayısını Kas-İskelet Hastalıklarında Güncel Yardımcı Tedavi Yöntemleri konusuna ayırdık. Konservatif ve cerrahi tedavilere yardımcı olan ve günümüzde gittikçe kullanımı artan bu yöntemler bilimsel çerçevede değerlendirilmeye çalışıldı. Derleme makalelerine katkıda bulunan tüm yazarlara ve bu sayının misafir editörleri Sayın Prof. Dr. Servet Tunay ve Prof. Dr. Cemil Yıldız hocalara katkılarından dolayı teşekkür ederim. TOTBİD Dergisi derneğimizin resmi yayın organıdır ve okunurluğu ve sizler tarafından tercih edilmesi editöryal grubu mutlu etmektedir. Saygılarımla, Doç. Dr. Önder Kalenderer Editör
vii DAVETLİ SAYI EDİTÖRÜNDEN... Sayın Meslektaşlarım, Yaşam süremizin uzaması ve hareketli yaşam isteğinin artması, kas iskelet sorunları ile bundan sonra giderek artan şekilde karşılaşacağımızı göstermektedir. Mille vice duct homies per seacula Romam Bütün yollar Roma ya çıkar sözünün çağrıştırdığı gibi, aynı hedeflere ulaşmak için bir çok yol vardır. Bizim de hastalarımızın ağrılarını gidermek için elimizden gelen bildiğimiz tüm yöntemleri kullanmamız başarımızı arttıracaktır. Bilim seçim yapmak ve sonra yola devam etmektir J Turner ın dediği gibi Çoğu hastalıkta etiyolojik nedenler ve patofizyolojik yolaklar birden fazla olabilmektedir. Bu yüzden, yardımcı tedavi yöntemlerinin en uygun olanını seçip bir ya da birkaçını yaptığım cerrahi işlemlerle birlikte uyguladığımda, hem cerrahi başarımın arttığını hem de hasta memnuniyetinin daha arttığını kendi tecrübelerimden bir çok değişik vakada gözlemledim. Modernleşmenin sorgulamak olduğu inancımla, kas iskelet sistemi hastalıklarında uygulanan yardımcı tedavi yaklaşımlarına cerrah olmama rağmen ilgim hep olmuştur. Bu konulara meslektaşlarımın ilgisini çekmek için, sekreterliğini yaptığım 23. Ulusal Ortopedi ve Travmatoloji Kongresinde ilgili bir panel düzenlenmesini sağladım. Daha sonra TOTBİD Dergisi editörümüz Dr. Önder Kalenderer ve Anabilim Dalı başkanımız Dr. Servet Tunay ile bu konu üzerinde güncel yaklaşımların özetleneceği bir sayı çıkarılmasının faydalı olacağına karar vererek çalışmaya başladık. Bilgi toplumu ve ekonomisinin oluştuğu günümüzde bizi kırmayarak bilgilerini bizle paylaşan çok değerli bölüm yazarları hocalarımıza ve hemşehrim Dr. Önder Kalenderer e sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. İrfan (kültür, anlamak, bilmek) her gün yeni bir şeyler öğrenmektir. İyi çalışmalar diliyorum, Saygılarımla. Prof. Dr. Cemil Yıldız Davetli Editör