ANKARA, 08.04.2010 (Şeker Kurulu nun 08/04/2010 tarih, 205 sayılı toplantısında kabul edilmiştir.)
İÇİNDEKİLER (2009) İÇİNDEKİLER... KISALTMALAR...... TABLOLAR... 2009 YILINDA GÖREVDE BULUNAN ŞEKER KURULU BAŞKANI VE ÜYELERİ... Sayfa No I III IV V Birinci Bölüm KURUMSAL YAPI, KURULUŞ VE İŞLEYİŞ 1.1. YASAL STATÜ... 1.2. AMAÇ VE GÖREVLER...... 1.2.1. Amaç. 1.2.2. Görev ve Yetkiler 1.3. İDARİ YAPI. 1.3.1. Kurul. 1.3.2. Hizmet Birimleri... 1 1 1 1 3 3 4 İkinci Bölüm ŞEKER SEKTÖRÜNÜN DÜNYA DA VE TÜRKİYE DEKİ DURUMU 2.1. DÜNYADA ŞEKER VE NİŞASTA KÖKENLİ TATLANDIRICILAR IN DURUMU... 2.1.1. Dünya Şeker Durumu. 2.1.2. Dünyada Nişasta Kökenli Tatlandırıcılar. 2.2. AVRUPA BİRLİĞİ NDE ŞEKER DURUMU. 2.3. TÜRKİYE DE ŞEKER POLİTİKALARI VE ŞEKER REJİMİ.. 2.3.1. Politikalar... 2.3.2. Pancar Şekeri..... 2.3.3. Nişasta Bazlı Şeker... 2.3.4. Pancar Şekeri ve Nişasta Bazlı Şeker İhracatı...... 2.3.5. Pancar Şekeri ve Nişasta Bazlı Şeker İthalatı....... 6 6 11 13 16 16 18 21 22 23 I
Sayfa No Üçüncü Bölüm KURUM FAALİYETLERİ 3.1. MEVZUAT ÇALIŞMALARI. 3.2. DÜZENLEME FAALİYETLERİ... 3.2.1. Kota Tahsisleri..... 3.2.2. Şeker Depolama Kesintisi ve Prim Ödemeleri... 3.2.3. Pancar Ekim Alanları ile İlgili Çalışmalar... 3.2.4. Dış Ticareti ile İlgili Uygulamalar... 3.2.4.1. İhraç Ön İzni 3.2.4.2. Şekerli Mamul İhracatı Karşılığı C Şekeri Tahsis İşlemleri... 3.2.4.3. YYT İthalatı İzleme Çalışmaları... 3.2.5. Kaçak Şekerle Mücadele Çalışmaları... 3.2.6. Üretim İzinleri ile İlgili Görüş Bildirilmesi..... 3.3. İZLEME VE DENETİM FAALİYETLERİ.... 3.3.1. İzleme Çalışmaları..... 3.3.2. Denetim Çalışmaları.. 3.3.3. İzleme ve Denetim Faaliyetlerinin Modernizasyonu... 3.4. İDARİ PARA CEZALARI.... 3.5. HUKUK İŞLERİ. 3.6.AB VE DTÖ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR 24 24 24 26 27 27 27 28 28 29 30 30 30 31 31 31 32 33 Dördüncü Bölüm GENEL MALİ DURUM 4.1.Bütçe.... 4.2. Bilanço ve Gelir Tablosu... EKLER Organizasyon Şemaları.. 2009 Yılı Bilânçosu.. 2009 Yılı Gelir Tablosu 35 36 37-38 39-40 41 II
AB : Avrupa Birliği ABD : Amerika Birleşik Devletleri ACP : Afrika, Karayip, Pasifik Ülkeleri BŞE : Beyaz Şeker Eşdeğeri DİİB : Dahilde İşleme İzin Belgesi DİR : Dahilde İşleme Rejimi DTM : Dış Ticaret Müsteşarlığı DTÖ : Dünya Ticaret Örgütü EAGÜ : En Az Gelişmiş Ülkeler EBA : Everything But Arms (Silah Dışındaki Tüm Ürünler) HFCS : High Fructose Corn Syrup (Yüksek Fruktozlu Mısır Şurubu) NBŞ : Nişasta Bazlı Şeker PY : Pazarlama Yılı Q : Quarter (Yılın Dörtte Biri) TAIEX : Technical Assistance Information Exchange Unit (Teknik Destek Bilgi Değişim Birimi) TMO : Toprak Mahsulleri Ofisi TÜİK : Türkiye İstatistik Kurumu YYT : Yüksek Yoğunluklu Tatlandırıcı III
Sayfa No TABLOLAR 1.1. Personel Eğitim Durumu...... 2.1. Dünya Şeker Dengesi........ 2.2. Dünyanın En Büyük 10 Şeker Üreticisi... 2.3. En Büyük İhracatçı ve İthalatçı Ülkeler.. 2.4. En Büyük Şeker Tüketicisi Ülkeler. 2.5. Beyaz Şeker Borsa Fiyatları. 2.6. Dünya HFCS Üretimi.... 2.7. Dünya HFCS Fiyatları........ 2.8. AB Şeker Referans ve Pancar Minimum Fiyatları.... 2.9 AB de Yeniden Yapılandırma / Çeşitlendirme Yardımı........ 2.10 2009/10 Pazarlama Yılı Ülke ler Bazında AB Şeker Kotaları. 2.11 Üretim ve Satış Durumu..... 2.12 Pancar Şekeri (Kristal ve Küp) Fiyatları... 2.13 Türkiye Şeker Pancarı Ekim Üretim ve Verim Miktarları ile Pancar Fiyat ları... 2.14 Üretim ve Satış Durumu...... 2.15 NBŞ Fiyatları.... 2.16 Mısır Alım Fiyatı ve Üretimi..... 2.17 Şeker İhracatı..... 2.18 Şeker İthalatı...... 3.1. Tahsis Edilen Şeker Kotaları... 3.2. YYT İthalatı..... 3.3. 2009 Yılı İdari Para Cezaları..... 4.1. 2009 Yılı Kurum Bütçesi... 5 7 7 8 8 11 12 13 14 14 15 19 19 20 21 21 22 22 23 26 29 32 35 IV
2009 YILINDA GÖREVDE BULUNAN ŞEKER KURULU BAŞKAN VE ÜYELERİ Kurul Başkanı Mehmet Azmi AKSU 24.06.2006 (T. Şeker Fabrikaları A.Ş.) Üye Ahmet YAKICI 24.06.2006 (Devlet Bakanlığı, DTM) Üye Dr. Ferhat ŞELLİ 27.03.2008 (Tarım ve Köyişleri Bakanlığı) Üye Mehmet Vehbi GÜNAN 24.06.2006 (T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı) Üye Recep KONUK 24.06.2006 (Pankobirlik S.S. Pancar Ekicileri Kooperatifleri Birliği) Üye Mustafa Fevzi YÜKSEL 24.06.2006 (Sakaroz Kökenli Şeker Üreten Özel Şirket) Üye M.Muzaffer SAYINATAÇ 24.06.2006 (Nişasta Kökenli Şeker Üreten Şirket) V
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
600 Beyaz Şeker Borsa Fiyatları 500 400 300 200 100 0 Fiyatlar(ABD$/ton) 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Yıllar LIFFE NO 5 LONDRA SPOT 11
12
HFCS Fiyatları 800 700 600 500 400 300 Fiyat($/Ton) 200 100 0 HFCS 55 HFCS 42 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 YILLAR 13
14
15
16
17
18
19
20
21
730 22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37 ŞEKER KURUMU
ŞEKER KURULU M.A. AKSU BAŞKAN T.Ş.F.A.Ş A.YAKICI DR. F. ŞELLİ M.V. GÜNAN R. KONUK M.F. YÜKSEL M.M. SAYINATAÇ ÜYE (BAŞKAN VEKİLİ) ÜYE ÜYE ÜYE ÜYE ÜYE DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI TEMSİLCİSİ TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI TEMSİLCİSİ T.C. SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI TEMSİLCİSİ S.S PANCAR EKİCİLERİ KOOPERATİFLERİ BİRLİK TEMSİLCİSİ SAKAROZ KÖKENLİ ŞEKER ÜRETEN ÖZEL ŞİRKET TEMSİLCİSİ NİŞASTA KÖKENLİ ŞEKER ÜRETEN ŞİRKET TEMSİLCİSİ 38
Aktif (Varlıklar) Şeker Kurumu 31/12/2009 tarihli bilançosu Önceki dönem TL Cari dönem TL I- Dönen varlıklar A- Hazır değerler 3.758.372,87 4.935.671,00 B- Menkul kıymetler - - 1- Menkul kıymetler değer düşüklüğü karşılığı (-) - - C- Ticari alacaklar - - 1- Alacak senetleri reeskontu (-) - - 2- Kazanılmamış finansal kiralama faiz gelrileri (-) - - 3- Şüpheli ticari alacaklar karşılığı (-) - - D- Diğer alacaklar 381.854,34 358.140,26 1- Katılım paylarından alacaklar 362.972,06 355.893,40 2- Diğer çeşitli alacaklar 18.882,28 2.246,86 3- Alacak senetleri reeskontu (-) - - 4- Şüpheli diğer alacaklar karşılığı (-) - - E- Stoklar 3.099,16 4.185,77 1- Stok değer düşüklüğü karşılığı (-) - - 2- Verilen sipariş avansları - - 3- Diğer Stoklar 3.099,16 4.185,77 F- Yıllara yaygın inşaat ve onarım maliyeti - - G- Gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları 13.704,17 - H- Diğer dönen varlıklar - - Dönen varlıklar toplamı 4.157.030,54 5.297.997,03 II- Duran varlıklar - A- Ticari alacaklar - - 1- Alacak senetleri reeskontu (-) - - 2- Kazanılmamış finansal kiralama faiz gelrileri (-) - - 3- Şüpheli ticari alacaklar karşılığı (-) - - B- Diğer alacaklar - - 1- Alacak senetleri reeskontu (-) - - 2- Şüpheli diğer alacaklar karşılığı (-) - - C- Mali duran varlıklar - - 1- Bağlı menkul kıymetler - - 2- Bağlı menkul kıymetler değer düşüklüğü karşılığı (-) - - 3- İştirakler - - 4- İştirakler sermaye taahhütleri (-) - - 5- İştirakler sermaye payları değer düşüklüğü karşılığı (-) - - 6- Bağlı ortaklıklar - - 7- Bağlı ortaklıklar sermaye taahhütleri (-) - - 8- Bağlı ortaklık sermaye payları değer düşüklüğü karşılığı (-) - - 9- Diğer mali duran varlıklar - - 10- Diğer mali duran varlıklar değer düşüklüğü karşılığı (-) - - D- Maddi duran varlıklar 438.432,70 334.496,17 1- Maddi duran varlıklar (Brüt) 964.245,72 974.090,96 2- Birikmiş amortismanlar (-) 525.813,02 639.594,79 3- Yapılmakta olan yatırımlar - - 4- Verilen sipariş avansları - - E- Maddi olmayan duran varlıklar 0,14 9.353,32 1- Maddi olmayan duran varlıklar (Brüt) 0,14 14.029,28 2- Birikmiş amortismanlar (-) - 4.675,96 3- Verilen avanslar - - F- Özel tükenmeye tabi varlıklar - - 1- Özel tükenmeye tabi varlıklar (Brüt) - - 2- Birikmiş tükenme payları (-) - - 3- Verilen avanslar - - G- Gelecek yıllara ait giderler ve gelir tahakkukları - 13.704,17 H- Diğer duran varlıklar - - Duran varlıklar toplamı 438.432,84 357.553,66 Aktif (varlıklar) toplamı 4.595.463,38 5.655.550,69 39
Pasif (Kaynaklar) Şeker Kurumu 31/12/2009 tarihli bilançosu Önceki dönem TL Cari dönem TL I- Kısa vadeli yabancı kaynaklar A- Mali borçler - - 1- Ertelenmiş finansal kiralama borçlanma maliyetleri (-) - - B- Ticari borçlar - - 1- Borç senetleri reeskontu (-) - - C- Diğer borçlar 32.656,80 47.229,15 1- Depolama kesintilerinden borçlar 5.567,56-2- Personele borçlar 3.112,97-3- Diğer 23.976,27 47.229,15 1- Diğer borç senetleri reeskontu (-) - - D- Alınan avanslar - - E- Yıllara yaygın inşaat ve onarım hakedişleri - - F- Ödenecek vergi ve yükümlülükler 146.710,19 165.523,40 G- Borç ve gider karşılıkları - - 1- Dönem karı vergi ve diğer yasal yükümlülükler karşılıkları - - 2- Dönem karının peşin ödenen vergi ve diğer yükümlülükleri (-) - - 3- Kıdem tazminatı karşılıkları - - 4- Diğer borç ve gider karşılıkları - - H- Gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları - - İ- Diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar 680,89 - Kısa vadeli yabancı kaynaklar toplamı 180.047,88 212.752,55 II- Uzun vadeli yabancı kaynaklar A- Mali borçlar - - 1- ertelenmiş finansal kirama borçlanma maliyetleri (-) - - B- Ticari borçlar - - 1- Borç senetleri reeskontu (-) - - C- Diğer borçlar - - 1- Diğer borç senetleri reeskontu (-) - - D- Alınan avanslar - - E- Borç ve gider karşılıkları - - 1- Kıdem tazminatı karşılkları - - 2- Diğer borç ve gider karşılıkları - - F- Gelecek yıllara ait gelirler ve gider tahakkukları - - G- Diğer uzun vadeli yabancı kaynaklar - - Uzun vadeli yabancı kaynaklar toplamı - - III- Öz kaynaklar - - A- Ödenmiş sermaye - - 1- Sermaye - - 2- Ödenmemiş sermaye (-) - - 3- Sermaye düzeltmesi olumlu farkları - - 4- Sermaye düzeltmesi olumsuz farkları (-) - - B- Sermaye yedekleri - - 1- Hisse senedi ihraç primleri - - 2- Hisse senedi iptal karları - - 3- Diğer sermaye yedekleri - - C- Kar yedekleri - - 1- Yasal yedekler - - 2- Statü yedekleri - - 3- Olağanüstü yedekler - - 4- Diğer kar yedekleri - - 5- Özel fonlar - - D- Geçmiş yıllar karları 3.855.904,28 4.403.358,12 E- Geçmiş yıllar zararları (-) - - F- Dönem net karı (zararı) 559.511,22 1.039.440,02 Öz kaynaklar toplamı 4.415.415,50 5.442.798,14 Pasif (kaynaklar) toplamı 4.595.463,38 5.655.550,69 40
Şeker Kurumu 31/12/2009 tarihli gelir tablosu Gelir ve giderler Önceki dönem TL Cari dönem TL A- Brüt satışlar - Katılım payı gelirleri 0,00 0,00 4.210.493,32 4.987.228,00 B- Satış İndirimleri (-) 0,00 0,00 C- Net satışlar 0,00 0,00 D- Satışların maliyeti (-) 0,00 0,00 Brüt satış karı veya zararı 4.210.493,32 4.987.228,00 E- Faaliyet giderleri (-) 4.217.241,27 4.400.946,95 Faaliyet karı veya zararı -6.747,95 586.281,05 F- Diğer faaliyetlerden olağan gelir ve karlar 560.245,82 517.599,19 G- Diğer faaliyetlerden olağan gider ve zararlar (-) 65,67 0,22 H- Finansman giderleri (-) 0,00 0,00 Olağan kar veya zarar 553.432,20 1.103.880,02 İ- Olağan dışı gelir ve karlar 33.250,29 18.338,46 J- Olağan dışı gider ve zararlar (-) 1.131,25 23,17 K- Önceki dönem gelirleri 0,00 64,99 L- Önceki dönem giderleri (-) 26.040,02 5.712,55 Dönem karı veya zararı 559.511,22 1.116.547,75 M- Dönem karı vergi ve diğer yasal yükümlülük karşılıkları (-) 0,00 77.107,73 Dönem net karı veya zararı 559.511,22 1.039.440,02 41