BİTİRME PROJELERİNİN İNTERAKTİF KULLANIMI VE ÖĞRENİM KALİTESİNE ETKİSİ GRADUATION PROJECT S INTERACTIVE USE AND EFFECTS ON QUALITY OF EDUCATION Gülhan ACAR BÜYÜKPEHLİVAN Yard.Doç.Dr. gulacar@marmara.edu.tr, Marmara Üniversitesi, TBMYO, İstanbul ABSTRACT Turkey 2014-2018 Certificate in Vocational Education and Training Strategy and Action Plan, the expectations of Vocational and Technical Education; Individuals entrepreneurship, teamwork, ability to decide, should support the ability to solve problems, should grow and develop in this direction, as he described. One application for this goal also in vocational and technical training schools Graduation Project is working. The final project, graduates will have students find the opportunity to demonstrate the knowledge and skills acquired during the training, and gained experience in solving possible problems they might encounter, allowing for them to use their design skills and prepare for the workforce. In this study, Marmara University TBMYO in Fashion Design Program and Printing and Publishing Technologies Program, carried out by a multi -disciplinary together as 2013- Iznik, 2014 Eskişehir and 2015 Çanakkale Graduation Project are discussed. Fashion Department project students designated historical sites of inspired converting the product to create and design ( visit the venue, design, drawing, product creation, presentation, etc.), And the Printing and Publishing Technology project, the students, the whole process of this work with an advertising agency logic visual, aural and media aspect ( magazines, catalogs, photo and video capture, web pages, posters, invitations, etc.) are supported. As a result of the study, Capstone Project course of business as a positive reference to real life business logic is implemented in a group that understand the importance of work and was seen no more of the confidence. In addition, problems were experienced for some time and the implementation of the Graduation Project also presented suggestions in this direction. Keyword: Graduation Project and the importance, practical training, problem-solving ÖZET 2014-2018 Tu rkiye Mesleki ve Teknik Eğitim Strateji Belgesi ve Eylem Planı nda, Mesleki ve Teknik Eğitiminden beklentisini; Bireylerin girişimcilik, ekip çalışması, karar verebilme, sorun çözebilme özelliklerini desteklemeli, bu doğrultuda yetiştirmeli ve geliştirmeli şeklinde tanımlamıştır. Mesleki ve teknik eğitim okullarında bu hedefe yönelik uygulamalardan 627
biri de Bitirme Projesi çalışmasıdır. Bitirme projesiyle, mezun olacak öğrenciler, eğitim su resince edindikleri bilgi ve becerileri sergileme imkanı bulmakta, karşılaşacakları muhtemel problemleri çözmede tecru be edinmekte, tasarım becerilerini kullanmalarına ve iş hayatına hazırlanmalarında olanak sağlamaktadır. Bu çalışmada, Marmara Üniversitesi TBMYO unda Moda Tasarımı Programı ve Basım ve Yayın Teknolojileri Programı ile multi-disipliner olarak birlikte yu ru ttu kleri 2013-İznik, 2014-Eskişehir ve 2015-Çanakkale Bitirme Projeleri ele alınmıştır. Moda Bölu mu proje öğrencileri belirlenen tarihi mekanlardan esinlenerek tasarımlarını oluşturup u ru ne dönu ştu ru rken (mekan ziyareti, tasarım, çizim, u ru n oluşturma, sunum, vb.), Basım ve Yayın Teknolojileri proje öğrencileri ise, bir reklam ajansı mantığı ile bu çalışmanın tu m su reçlerini Görsel, işitsel ve medya yönu yle (dergi, katalog, fotoğraf ve video çekimi, web sayfası, afiş, davetiye, vs.) desteklemiştir. Çalışmanın sonucu olarak, Bitirme Projesi dersinin gerçek iş mantığıyla uygulandığında iş hayatı için olumlu bir referans olduğu, grup çalışmasının öneminin kavrandığı ve kendilerine gu venin artığı göru lmu ştu r. Ayrıca, Bitirme Projesinin su resi ve uygulanmasına yönelik bazı sorunlar yaşanmış olup bu yönde öneriler de sunulmuştur. Anahtar Kelimeler : Bitirme Projesi ve önemi, uygulamalı eğitim, problem çözme 1. GİRİŞ Teknolojideki hızlı değişim ile birlikte ortaya çıkan yeni bilimsel ve teknik alanlar, nitelikli iş gu cu ne duyulan ihtiyacı her geçen gu n artırmakta ve çağdaş teknolojileri içeren kaliteli bir mesleki ve teknik eğitimi zorunlu hale getirmektedir. Du nyadaki bilimsel ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak iş piyasası su rekli olarak değişmekte ve bu değişimler bireyin bir işte istihdam edilebilmesi için gereken mesleki nitelikleri de farklılaştırmaktadır. İş için gerekli mesleki niteliklerin değişmesi mesleki ve teknik eğitimde de kapsamlı değişimleri gerekli kılmaktadır. 2014-2018 dönemini kapsayan 10. Kalkınma Planında yer alan öncelikli dönu şu m programlarından Temel ve Mesleki Becerilerin Geliştirilmesi Programı bu çerçevede oluşturulmuştur. Söz konusu programda bireylerin, mesleki becerilerinin yanı sıra, iş yaşamının gerektirdiği temel becerilere sahip olması, eğitim sistemi ile çalışma hayatı arasındaki ilişkinin gu çlendirilmesinin u lkemizdeki insan kaynağının gelişimi açısından önemi vurgulanmıştır. Ayrıca bu programla bireylerin, çalışma hayatının gerektirdiği bilgi ve iletişim teknolojileri, yabancı dil, finansal okuryazarlık, problem çözme, eleştirel du şu nme, iletişim, liderlik, kariyer planlama ve iş arama gibi temel beceriler ile sanatsal ve sportif becerilere sahip olması amaçlanmaktadır.[1] 2013-2017 Eylem Planının 2. Politika Ekseni, Mesleki ve Teknik Eğitimde Kapasite 29. Maddesine göre; İş du nyasının ve öğrencilerin ihtiyaç duyduğu kalitede gu ncel, nitelikli, ölçu lebilir ve su rdu ru lebilir bir Mesleki Teknik Eğitime ulaşmak doğrultusunda yapılması gereken önlemlerde eğitim kalite çerçevesi, öz değerlendirme ve iç kalite gu vence sistemi oluşturulması gerektiği belirtiliyor. [2] Ayrıca, u lkemizin su rdu ru lebilir ekonomik ve sosyal gelişmesini sağlayabilmesi, ku resel rekabette yerini alabilmesi, eğitime ayrılan kaynakları daha verimli ve etkin kullanabilmesi için temel dayanak noktası eğitim sisteminin tu m su reçlerinin kaliteye dayalı hale getirilmesidir. Tu rkiye nin nitelikli insan gu cu ihtiyacı du şu nu ldu ğu nde, meslekî eğitimin kalitesinin arttırılmasına yönelik olarak geliştirilecek be stratejiler ve politikalar bu yu k önem 628
kazanmaktadır[2] Bu hedeflere ulaşmada; Mesleki eğitimin 5. seviyesi olarak kabul edilen Meslek Yu ksekokulları bahsedilen daha kaliteli eğitim, daha nitelikli iş gu cu ara elemanı karşılama noktasında yer almaktadırlar. Meslek Yu ksekokullarında, mezunların sektöru n ihtiyacı olan donanıma sahip olabilmesi için mesleki eğitim su recinde bir çok yöntem uygulanmaktadır. Bu yöntemlerden biri de Bitirme Proje uygulamalarıdır. 1.1. BİTİRME PROJESİ Bitirme Projesi, öğrencinin öğrenimi ile ilgili bir konuda bilgiye ulaşarak ve bilgiyi kullanarak literatu r derlemesi veya bir araştırma konusunda uygulama yaparak bir proje hazırlayabilme ve vardığı sonuçları bilimsel bir şekilde ifade edebilme yeteneğini kazanması ve yeteneklerinin gelişmelerinin sağlanması amacıyla yapılan teorik ve/veya uygulamalı çalışmalardır. Bu çalışmalar, öğrencilerin kendi problem çözme ve tasarım becerilerini kullanmalarına ve iş hayatına hazırlanmalarına olanak tanıdığından / öğrencilerin eğitim hayatları boyunca kazanmış oldukları bilgi ve yetenekleri, iş hayatında karşılaşmaları muhtemel problemleri çözmede başarı ile kullanabilmelerini sağlamaktadır. Proje çalışmasında danışman, bitirme projesinin tu m aşamalarında öğrenciye yol gösterir, bitirme projesi konusu ile ilgili kaynaklara nasıl ulaşılacağını ve nasıl değerlendireceğini öğretir. Projenin gerçekleştirilmesinde öğrencinin karşılaştığı sorunları aşmasında yardımcı olur. Projenin planlı bir şekilde gerçekleştirilmesi için öğrenciyi yönlendirir. Bitirme projesi raporlarının yazımında aktif olarak yer alır. [3] [4] Bitirme projesi su recinde daha ziyade Probleme Dayalı Öğrenme (PDÖ) ve Proje Tabanlı Öğrenme (PTÖ) yöntemleri kullanılmaktadır. 1.1.1 PDÖ ve PTÖ PDÖ; Öğrencilere öğrenmeyi öğrenme becerisi kazandırmayı ve öğrenme kapasitelerini artırmayı amaçlayan bir eğitim yaklaşımıdır. Öğrenciler bu yaklaşımda kendi kendilerini yönlendirerek, gerçek du nya problemlerini çözu mlemek için 5-7 kişiden oluşan gruplar halinde çalışırlar. Geleneksel öğretimde ise öğrencilerin beceri ve yetenekleri dikkate alınmadan, bu tu n öğrencilerin aynı yeterliklere sahip olduğu varsayımıyla eğitim verilmektedir. Bu durum, öğrencilerin yaratıcı du şu nme, eleştirel du şu nme, problem çözme, araştırma yapma gibi becerilerinin gelişmesine engel olmaktadır. [5] (Şekil 1) PTÖ; Bu yöntemde, öğrenenler ve öğretmenlerin birlikte öğrendiği, ekip çalışmasını başarıyla yu ru tebildiği, problem çözebilen, öğrenen ve öğretmenlerin birlikte araştırmacı rolu nu u stlendikleri bir yapıya sahip, farklı dersler arasında bağ kurarak öğrenme için fırsatlar sunan yaklaşımlara sahiptir. Ayrıca öğrenme-öğretme su recinde yenilikçi bir yaklaşımdır. Bu yaklaşımda, genel kavramlara, du şu ncelere ve bir disiplinin ilkelerine odaklanılır. Öğrenenlerin iş birliği içerisinde yaşamlarında karşılaşabilecekleri problemleri çözmeleri bu yaklaşımın temelini oluşturmaktadır.[6] (Şekil 1) 629
Şekil 1. Probleme Dayalı Öğrenme ve Proje Tabanlı Öğrenme Su reçleri [14] PDÖ ve PTİ yöntemlerinin uygulandığı bu çalışmamızda, Marmara Üniversitesi Görsel İşitsel Teknikler ve Medya Yapımcılığı Bölu mu Basım ve Yayın Teknolojileri Programı 2013, 2014 ve 2015 yıllarında 2. Sınıf bir grup öğrencinin uyguladığı Bitirme Projeleri yer almaktadır. Bu u ç proje, Yu ksekokulumuzun bölu mlerinden olan Tasarım Bölu mu Moda Tasarımı Programı ile birlikte yu ru tu ldu. Bu projelerde, Basım ve Yayın Teknolojileri Proje öğrencileri gerçek bir iş sorumluluğu ile yola çıkarak; Moda Bölu mu proje öğrencilerinin oluşturdukları bir u ru nu n, oluşum su reçlerini ve sunum aşamalarının tu mu nu bir reklam ajansı mantığı ile dergi, katalog, fotoğraf, video çekimi, web sayfası, afiş, ve davetiye gibi uygulamalarla görsel, işitsel ve medya ayağında yer almışlardır. Bu aşamalarda, öğrenciler iki yıl eğitim su resince aldıkları bir çok farklı ders arasında bağ kurarak uygulamalarda bulunmuş ve grup çalışması gerçekleştirmişlerdir. Böylece, öğrencilerin kendi problem çözme ve tasarım becerilerini kullanmalarına olanak sağlanmıştır. 2. METARYAL VE YÖNTEM Basım sektöru nu n ihtiyacı olan nitelikli baskı öncesi, baskı ve baskı sonrası ara eleman yetiştirme yönu nde eğitim faaliyetleri gerçekleştiren Marmara Üniversitesi Görsel İşitsel Teknikler ve Medya Yapımcılığı Bölu mu Basım ve Yayın Teknolojileri Programı her mezuniyet döneminde Bitirme Projesi dersi kapsamında tu m basım su reçleri doğrultusunda uygulamalar yaptırmaktadır. İki yıllık eğitim ve öğretim su resi boyunca kazandırılmaya çalışılan tu m bilgi, beceri ve yeterlikler harmanlanıp Bitirme Projesi dersi kapsamında somut u ru ne dönu ştu ru lmektedir. Bu projelerde; amaçlara ulaşabilmek için yorumlama, bilgi kaynağına ulaşma, bilgileri nasıl değerlendirecekleri ve karşılaştıkları problemleri nasıl çözecekleri uygulanarak göru lmektedir. Bu doğrultuda bu çalışmada, Marmara Üniversitesi TBMYO unda Basım ve Yayın Teknolojileri Programı ile Moda Tasarımı Programı multidisipliner olarak birlikte yu ru ttu kleri 2013-İznik, 2014-Eskişehir ve 2015-Çanakkale Bitirme Projeleri ele alınmıştır. Moda Bölu mu proje öğrencileri belirlenen tarihi mekanlardan esinlenerek tasarımlarını oluşturup u ru ne dönu ştu ru rken (mekan ziyareti, tasarım, çizim, u ru n oluşturma, sunum, vb.), Basım ve Yayın 630
Teknolojileri proje öğrencileri ise, bir reklam ajansı mantığı ile bu çalışmanın tu m su reçlerini Görsel, işitsel ve medya yönu yle (dergi, katalog, fotoğraf ve video çekimi, web sayfası, afiş, davetiye, vs.) desteklemiştir. 2.1. 2013 Yılı-İznik 2012-2103 öğretim yılında, Tasarım Bölu mu ile birlikte, du nyada eşine az rastlanan ve bu tu nu yle açık hava mu zesi olan tarihi ve antik bir şehir olan, yaz kış demeden, adeta bereket saçan verimli toprağı, kendine özgu iklimi ve doğal gu zelliği nedeniyle, tarihin her döneminde insanlığın ilgi odaklarından biri haline gelmiş olan Bursa ili sınırları içerisinde yer alan İznik konusu Bitirme Projesi olarak alınmıştır. Yaşanmış Dokular, Yaşlanmış Yüzeyler Nikea başlığı ile hazırlanan proje; Geçmiş, Gu nu mu z ve Gelecek bölu mlerinden oluşmuştur. Bu çalışma kapsamında ilk olarak her iki bölu mu n öğrencileri ve Proje Danışmanlarının yer aldığı, İznik e teknik bir gezi du zenlendi. (10 Ekim 2012) Bu gezideki amaç ; belirlenen temaya uygun tarihi alanlara ait mimari detayları fotoğraflamak ve koleksiyona zemin oluşturacak esin kaynaklarını toplamaktı. Mart 2013 de İstanbul da du zenlenen ikinci gezide çekilen fotoğraflar ve ve du nyanın çeşitli bölgelerinde çekilmiş fotoğrafların İznik ten belirlenen göru ntu ler ile eşleştirilmesiyle her öğrenci kendi bakışı ile koleksiyonun hikaye panosunu oluşturdu ve bu hikaye panosunun sonucunda İznik ten esintilerin yer aldığı tasarımlar elle ve bilgisayar ortamında çizildi. Daha sonra bu çizim tasarımları kıyafetlere dönu ştu ru ldu ve son olarak bir defile ile sunuldu. Bu projeye sekiz Basım ve Yayın Teknolojisi öğrencisi katılmıştır. Moda ve Basım Yayın Proje öğrencileri tu m bu su reçte birlikte hareket etti. Basım ve Yayın Teknolojileri proje öğrencileri proje su resince; - Tu m aşamaları gerek fotoğraflayarak, gerek video çekerek kayıt altına aldı. - Moda Medya adı altında Web Sayfası hazırlayarak, tu m işlem basamakları, iletişim ve diğer su reçleri bu alanda duyurdu. (Şekil 2) Şekil 2. İznik-Nikea Web Anasayfa Göru nu mu (logo, menu tasarım göru ntu su ) 631
- ModaMedya Proje konusuna uygun kurumsal kimlik çalışmasının ilk basamağı olan Logo çalışması yapıldı. (Şekil 3) Şekil 3. İznik-Nikea Logo Çalışmaları - İçeriğinde İznik ve tarihi dokusunun görsel ve yazılı anlatımı, öğrenci çalışmalarının tu m aşamaları ve Moda ve Basım sektöru nu n değerli kişileriyle röportajların yer aldığı Dergi tasarımı yapıldı. - Moda Bölu mu öğrencilerinin tasarladıkları ve son şeklini alan u ru nlere ait Katalog çekimleri gerçekleştirildi. (Şekil 4) - Defile öncesi dikkat çekmek için Flash Mob uygulaması yapıldı. Moda Medya reklam filmi: https://www.youtube.com/watch?v=elhljuulvgg - Defile ile ilgili bilgilerin ve duyuruların yer aldığı Afiş ve Davetiye ler yapıldı. (Şekil 5) - Ayrıca defilede izleyicilere dağıtılmak u zere Proje konusuna uygun Promosyon u ru nleri yapıldı. - Üru nlerin son şeklini aldığı ana kadar tu m bu su reç yaklaşık 9 ay su rdu. Bitirme Projesi dersi Basım ve Yayın Teknolojileri Programlarının mu fredatında bahar yarıyılı dersidir, ancak böylesi uzun soluklu bir çalışma için 3 aylık çalışma dönemi yetersiz kalacağı du şu nu ldu ğu için bitirme projesini alacak öğrencilere eylu l ayı sonunda çağrı yapılarak Bitirme Projesi Çalışma Takvimi bildirildi. 632
Şekil 4. İznik-Nikea Katalog ve Dergi Kapağı 2.2. 2014 Yılı- Eskişehir Şekil 5. İznik-Nikea Afiş ve Davetiye Örnekleri 2014-2105 öğretim yılında ise Proje Konumuz; Tu rkiye nin İç Anadolu Bölgesi nde bulunan, ortasından Porsuk Çayı geçen içerisinde Osmangazi Üniversitesi ve Anadolu Üniversitesi nin bulunması nedeniyle bir öğrenci kenti göru nu mu nde olan, Çibörek, Met Helvası ve Lu letaşı ile meşhur, gu nu mu ze kadar Frigya, Bizans, Anadolu Selçukluları ve Osmanlı İmparatorluğu ve gibi değişik uygarlıklar altında varlığını su rdu rmu ş olan, mu zeler, tarihi hanlar ve evleriyle Eskişehir ili oldu. EskiŞEHİR den Sesler, İzler, Renkler başlığı ile hazırlanan proje; kapsamında 21-22 Nisan 2014 Eskişehir e teknik gezi du zenlendi. Gezi kapsamında Frig Vadisi, Çağdaş Cam Sanatları Mu zesi, Kent Belleği Mu zesi, Yılmaz Bu yu kerşen 633
Balmumu Heykeller Mu zesi - Odunpazarı Evleri, Eti Arkeoloji Mu zesi ziyaret edildi. Ve bu alanlardan, tasarımların şekillenmesi noktasında hem Moda Tasarım hem de Basım ve Yayın Teknolojileri Programı öğrencileri gözlemlerini gerçekleştirerek ilham almış, tasarımları için ilk adımlarını atmışlardır. Bu projeye Basım ve Yayın Teknolojileri Programından sekiz proje öğrencisi katılmıştır. Bu yıl da İznik projesinde olduğu gibi, Moda Tasarımının tu m proje su resi fotoğraf ve videolar çekerek kayıt altına alındı, logo tasarımı yapıldı, web sayfası, dergi, katalog çekimleri, katalog, defile çekimleri, promosyon tasarımları gerçekleştirildi. Katalog çekimleri Haydarpaşa da tarihi Marmara Üniversitesi iç mekanında gerçekleştirildi. Şekil 6. Eskişehir Dergi ve Katalog Kapakları Şekil 7. Eskişehir- Katalog Çekimlerinden Göru ntu 634
2.2. 2015 Yılı- Çanakkale 2015-2106 öğretim yılında ise Proje Konumuz; Tu rkiye nin Bağımsızlığının kazanılmasındaki en Bu yu k Zaferimiz olan Çanakkale Savaşları nın 100. Yılı olması nedeniyle Çanakkale ili seçildi. Sessiz Kahramanlara Ağıt temalı bu projemizde Çanakkale ye gidilemedi. Fakat Çanakkale ile ilgili tu m bilgiler görsel ve yazılı medyadan yararlanılarak tasarımlar gerçekleştirildi. Bu projeye de Basım ve Yayın Teknolojileri Programından sekiz proje öğrencisi katılmıştır. Çanakkale proje su recinde, Basım ve Yayın Teknolojileri proje öğrencileri Moda Tasarımının tu m proje su resi fotoğraf ve videolar çekerek kayıt altına alındı, logo tasarımı yapıldı, dergi, katalog çekimleri, katalog ve promosyon tasarımları gerçekleştirildi. Katalog çekimleri okulumuzda Bapko projesi ile oluşturduğumuz Fotoğraf Stu dyosunda gerçekleştirildi. Şekil 8. Çanakkale- Defileden Göru ntu ler Şekil 9. Çanakkale- Davetiye ve Logo 635
3.BULGULAR Şekil 10. Çanakkale- Katalog Kapağı Üç yıl gerçekleştirilen bu proje su resince öğrenciler, yaptıkları tu m işleri Proje Tabanlı ve Probleme Dayalı öğrenme tekniklerini kullanarak gerçekleştirdi. Öğrencilerin yaşadıkları problemler onları araştırmaya ve temel bilgilerini kullanmaya yönlendirir. Çu nku bu özellikler öğrencilerin öğrenme amaçlarını daha iyi öğrenmesini sağlarlar. Bu yaklaşımda öğrenciler, gerçekçi problemler u zerinde dururlar, bu problemlerin farklı yollarla çözu mu ne odaklanırlar, örnekler incelerler ve öğrenmeyi keşfetme çabası gösterirler. Örneğin projelere özgu logo çalışmaları sırasında proje temaları gözden geçirilerek ve bir çok örnek incelenerek tasarımlar gerçekleştirilmiştir. Proje su resince yapılacak tu m işlemleri aralarında paylaşarak, araştırmaya odaklandılar. Proje danışman öğretmenleri ve öğrenciler problemi çözmek için hangi kaynaklara ihtiyaç duyulduğu ve bunları nerelerden elde edebileceklerine ilişkin toplantılar yapıldı. Toplantılarda kendi grupları içerisinde değerlendirmeler yapılarak eksiklikler veya zorlandıkları kısımlar saptanmıştır. Daha sonra hem araştırmacılar hem de diğer gruplar gerekli desteği sağlamıştır. Yeri geldiğinde yapılan çalışmalar ortaya konularak tartışılmış ve çözu mler u retilmiştir. Proje sonuna doğru yapılan çalışmaların son du zeltmeleri yapılmış olup sunu hazırlıklarına geçilmiştir. Bireysel ve grup olarak hazırlanan tu m çalışmalar başarıyla sunuldu.[5] Ve proje sonunda tu m u ru nler gerçek iş mantığı ile gerekli olan tu m alanlarda kullanılmıştır. (Afiş, davetiye, web sayfası, video, vb.) Tu m proje boyunca her grubun çalışması son derece yoğundur. [7] Öğrenciler Proje su resince doğal bir çevrede ve disiplinler arası bir anlayışla öğrenmeyi sağladılar. İki yıl boyunca gördu kleri bir çok dersten yararlandılar. Örneğin dergi, katalog, davetiye gibi çalışmalar için Bigisayar Destekli Sayfa Tasarımı derslerinden, logo çalışmaları için Grafik dersinden, katalog ve defile çekimleri ve tu m su reçlerin fotoğraflanması ve bu fotoğrafların işlenmesi aşamalarında Fotoğraf derslerinden, tu m basılacak u ru nlerin takibi ve özellikleri aşamasında ise Baskı Teknikleri derslerinden yararlanmışlardır. Bu çalışmaların sonucunda öğrencilerin eğitim su recine göre daha uzmanlaşmış ve becerileri daha gelişmiş bireyler oldukları izlenmiştir. Proje su resince hem bireysel hem de grup olarak çalışabilme becerisinin kazanılması sağlanmıştır. Öğrencilerin özerk, tasarımcı, yaratıcı ve daha u retken olmaları sağlanmıştır. [8] [12] Bu çalışmada izlenilen diğer bulgular ise, bitirme projesinin öğrenciler tarafından öneminin kavranmış olduğuna işaret etmektedir. Öğrenciler iş bulmalarında ve iş hayatlarında 636
bu projenin katkı sağlayacağını bilmektedirler. Genel olarak, projenin yu ru tu lmesinde öğrenim hayatları su recinde öğrendikleri bazı konuları gerçeğe benzer sorunların çözu mu ne uygulamakta, bu çözu mu takımın bir elemanı olarak geliştirmektedirler. Olumlu birçok alışkanlığının yanında, takım içi uyum sorunları, kişisel motivasyonun kaybolması gibi problemler de ortaya çıkmıştır. 4.TARTIŞMA, SONUÇ VE ÖNERILER Meslek Yu ksekokullarında, Mesleki ve Teknik Eğitim mezunlarının; girişimcilik, ekip çalışması, karar verebilme, sorun çözebilme gibi özelliklere sahip olabilmeleri için bir çok eğitim yöntemi uygulanmaktadır. Bu yöntemlerden biri de, eğitim su recinin son dönemi uygulanmakta olan Bitirme Projesi uygulamalarıdır. Bu çalışmada Basım sektöru ne ara eleman yetiştiren okullardan biri olan Marmara Üniversitesi Görsel İşitsel Teknikler ve Medya Yapımcılığı Bölu mu Basım ve Yayın Teknolojileri Programında gerçekleştirilen Bitirme Projeleri Uygulamalarından bahsedilmiştir. Çalışma sonucunda aşağıdaki bulgulara ulaşılmış olup bazı öneriler de bulunulmuştur: - İş du nyasının beklentilerini karşılayacak şekilde öğrencilerin sektöre daha donanımlı çıkmaları sağlanıyor. [9] - Bu çalışmada yer alan öğrenciler, mesleki yönden gelişmelerinin yanında, gerçekleştirdikleri projenin iş hayatına atılırken olumlu bir referans oluşturacağı ve edindikleri tecru be sayesinde kendilerine gu venin ve kişisel saygınlık duygusunun arttığını belirtmişlerdir. - Uygulamadaki bazı gruplar arasında proje elemanlarının uzun su reli projelerde deneyimlerinin bulunmaması nedeniyle; proje gruplarının oluşturulması, konuların belirlenmesi, sorumluluk paylaşımı ve grup yönetimi gibi konularda zorlandıkları ve motivasyonlarının su rekliliğinin sağlanması ve grup çalışmalarının verimli bir şekilde su rdu ru lmesi için çaba sarfedilmesi gerektiği göru lmu ştu r. Bu noktada, proje danışmanın yaklaşımı ve çözu m önerileri önem kazanmıştır. - Tu m bu zorluklar nedeniyle dersin yapılanması ve işlenmesi özel bir ilgi ve çaba gerektirmekedir. - Takım çalışmasında zorlanma sebepleri olarak, öğrenim su resince öğrencilerin su re ve kapsam bakımından benzer bir takım çalışmasının içerisinde yer almamış ve insan ilişkileri, grup yönetimi gibi benzeri bir eğitim almamış olmaları söylenebilir. - Grup yönetimi, takım çalışması, iletişim becerileri ve sunum teknikleri konularında destekleyici eğitimler bu ders öncesinde ve içerisinde verilebilir. Böylece u ç yılın sonunda bitirme projesi dersini alacak öğrenciler kendilerini bu alanlarda daha hazırlıklı hissedecek, bu konuları uygulayabilecek ve mezuniyet sonrasında onu bekleyen iş hayatına kendine gu veni daha yu ksek bir şekilde atılabilecektir. - Üniversite hayatı boyunca genellikle birey olarak öğrenim su reçlerinden geçmelerine rağmen bitirme projesi dersinde uzun su reli takım çalışması yapma imkânı bulmayı önemsedikleri anlaşılmaktadır. - Ancak zorluk çektiklerini ifade ettikleri bu alanlarda, bitirme projesinin sonunda, önemli derecede tecru be kazandıklarını ifade etmektedirler. Tu m bu olumsuz 637
du şu ncelere rağmen bitirme projesi dersi sonucunda ortaya çıkardıkları projeden genel anlamda tatmin olduklarını belirtmişlerdir. - Mu fredattaki derslerin kapsamında öğretilen tekniklerin, derslerin sonunda bu yu k ve daha gerçekçi problemlerin çözu mu nde kullanılması teşvik edilebilir. [10] - Meslek Yu ksekokullarında sınavsız geçiş sisteminin getirilmesiyle öğrenci kalitesi oldukça du şmu ştu r. Özellikle bu noktada öğrencilerin mesleklerini daha iyi kavraması ve mezun olmadan yapacağı işi algılaması noktasında önem kazanmaktadır.[11] - Bitirme Projelerinin daha etkili ve verimli olabilmesi için, daha sonra bir işte çalışmakta olan mezunlarla yapılacak bir anket çalışması yapılıp, bitirme projesi dersi hakkında iş hayatı ile ilişkili değerlendirmelere ulaşılabilir. KAYNAKLAR 1- TC Milli Eğitim Bakanlığı, Tu rkiye Mesleki ve Teknik Eğitim Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2014-2018 2- TC Milli Eğitim Bakanlığı, Mesleki ve Teknik Eğitim Mu du rlu ğu, Meslekî ve Teknik Eğitim Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2013-2017 3- Karakaya, M., Bostan, A.; Yazılım Mu hendisliği Eğitiminde Bitirme Projesinin Yu ru tu lmesinde İki Farklı Yöntemin Öğrenci Bakış Açısıyla Değerlendirilmesi. 4- Karakaya, M., Bostan, A.; Yazılım Mu hendisliği Eğitiminde Bitirme Projesi Dersinin Öğrenci Bakış Açısıyla Değerlendirilmesi. 5- Yaman, S., Yalçın, N.; Fen bilgisi öğretiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımının yaratıcı du şu nme becerisine etkisi. İlköğretim Online 4.1 (2005). 6- Başbay, M. Proje Tabanlı Öğrenme. Pegem Atıf İndeksi 2016.5 (2016): 67-79. 7- Kalaycı,. ; Yu kseköğretimde proje tabanlı öğrenmeye ilişkin bir uygulama projeyi yöneten öğrenciler açısından analiz. Eğitim ve Bilim 33.147 (2010): 85-105. 8- Erdem, M.; Proje Tabanlı Öğrenme», Hacettepe Üniversitesi Eğitim Faku ltesi Dergisi 22 : 172-179, 2002 9- TC Milli Eğitim Bakanlığı, Tu rkiye Mesleki ve Teknik Eğitim Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2014-2018 10- Şahin, N. F.; Yu ksek Öğretimde Öğrenci Merkezli Çevre Eğitimi Dersine Yönelik Bir Uygulama,GÜ, Gazi Eğitim Faku ltesi Dergisi, Cilt 24, Sayı 3 (2004) 113-128 11- Kayır, Ö., Kılıç H.; Meslek Yu ksek Okulları Araştırması, İstanbul Sanayi Odası Yayınları, Yayın No: 2008-29, İstanbul, 2008 12- Korkmaz, H., Kaptan, F.; Fen Eğitiminde Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Faku ltesi Dergisi 20.20 (2001). 13- Semerci, N.; Problem temelli öğrenme ve öğretmen yetiştirme. Milli Eğitim Dergisi 166 (2005). 14- http://slideplayer.biz.tr/slide/3239459/ 638