Ġnternet ve Harekât AraĢtırması Uygulamaları Cihan Ercan Mustafa Kemal Topcu 1
GĠRĠġ Band İçerik e- Konu\ Mobil Uydu Ağ Genişliği\ e- e- VoIP IpV6 Dağıtma Altyapı QoS ticaret\ Prensip Haberleşme Haberleşme Trafiği Kampüs öğrenme saldırı Ağı e-oyun Ağlar Güvenilirlik *** *** *** *** *** Emniyet *** Sürat *** *** *** *** *** *** Elastikiyet *** *** *** *** Ekonomi *** *** *** *** *** *** ***1 *** Basitlik *** *** Uyumluluk *** Beka kabiliyeti *** *** *** 2
GĠRĠġ Bu çalıģmaların IP Tabanlı Sistemlerde hangi optimizasyon problemlerine çözüm aradıkları ve Harekât AraĢtırması yaklaģımıyla hangi çözüm metodu sundukları ortaya konmaya çalıģılmıģtır. 3
GĠRĠġ IP tabanlı sistemler Bilgisayarların icadı ile harekât araģtırmasının hızlı bir Ģekilde büyümesi sağlanmıģtır. IP tabanlı sistemlerin kullanılması ise bu ivmeyi daha da artırmıģtır Harekat AraĢtırması 4
ĠNTERNET UYGULAMALARI-2 Harekat AraĢtırması (II. Dünya SavaĢı Sonrası) Ġnternet (1960) 5
ĠNTERNET UYGULAMALARI-4 Harekât araģtırmasının problemleri çözümünde yoğun olarak kullanılan bilgisayar ve IP Tabanlı Sistemlerin kendisi de, kendi problemlerinin çözümünde harekât araģtırmasının bir uygulama alanı olmuģtur 6
ĠNTERNET UYGULAMALARI-6 Ekonomi Beka Kabiliyeti Uyumluluk Basitlik Prensipler Elastikiyet Emniyet Kullanıcı Güvenirliği Sürat 7
Prensipler Güvenilirlik: IP tabanlı sistemlerin kendisinden beklenen performansı sağlayabilmesidir. Emniyet: IP tabanlı sistemlerde iletilen bilginin, farklı Ģahısların eline geçmemesinden emin olunmasıdır. Sürat: IP tabanlı sistemlerde bir mesaj veya talebin kullanıcıdan karģı adrese en kısa zamanda ulaģtırılmasıdır. Elastikiyet: Kullanıcının yer değiģikliklerinde, bağlantının aksamadan sağlanmasıdır. Ekonomi: Hizmetinin; en az maliyetle tesisi, iģletilmesi ve idamesinin sağlanmasıdır. 8
Prensipler Basitlik: IP tabanlı sistemlerde web sayfalarının ve kullanımının mümkün olduğunca basit, sade ve herkes tarafından anlaģılır biçimde planlanması ve tesis edilmesidir. Uyumluluk: Günümüzde ve gelecekte farklı sistemlerin (IPv6), uygulamaların, veritabanlarının ve değiģik teçhizatların tesis edilmesi ve birbirleriyle uyumlu çalıģabilmesidir. Beka kabiliyeti: IP tabanlı sistemleri meydana getiren unsurlardan bir ya da birkaçının çalıģmaması durumunda, diğer sistemlerin çalıģmalarına devam edebilmesidir. 9
IP TABANLI SĠSTEMLERDE HAREKÂT ARAġTIRMASI UYGULAMALARI - 1 Ġnternetteki uygulamaların artmasıyla birlikte EĢgüdüm Bilimsel Optimizasyon ÇalıĢmaları 10
ĠNTERNET UYGULAMALARI-5 Mobil Haberleşme Uydu Haberleşmesi Ağ Trafiği Bant Genişliği VoIP, IPv6 E- Uygulamaları İçerik Dağıtma Ağı Altyapı QoS 11
Konu\ Prensip Ġncelenen ÇalıĢmaların Konu ve Prensiplere Göre Dağılımı Mobil Haberleşme Uydu Haberleşme Ağ Trafiği Band Genişliği\ Kampüs Ağlar VoIP IpV6 İçerik Dağıtma Ağı Altyapı QoS e- öğrenme Güvenilirlik *** *** *** *** *** Emniyet Sürat *** *** *** *** *** *** Elastikiyet *** *** *** *** Ekonomi *** *** *** *** *** *** ***1 *** Basitlik Uyumluluk *** Beka kabiliyeti e- ticaret\ e-oyun *** *** *** *** *** 12 e- saldırı ***
SONUÇ VE DEĞERLENDĠRME Harekât araģtırmasının problemlerinde etkin ve verimli çözümlerin bulunmasında yoğun olarak kullanılan bilgisayar ve IP Tabanlı sistemler, bu faaliyetleri daha kısa sürede ve daha az maliyetle yerine getirebilmek için harekât araģtırmasına ihtiyaç duymuģtur. Bu çalıģmada IPv4 uygulamaları için yapılan optimizasyon çalıģmalarının izlediği yol incelenmiģ, Ġnternete iliģkin harekât araģtırmalarının sistematik bir analizi maksadıyla bir prensipler manzumesi oluģturulmuģ ve 1993-2008 yılları arasında yapılan araģtırmaların hangi konularda yoğunlaģtığı analiz edilmiģtir. Tablo da da görüldüğü gibi yapılan bir çalıģmanın sadece bir prensibe hizmet etmediği, ağ yapısı içerisinde diğer prensiplere de katkı sağlayabildiği görülmektedir. 13
SONUÇ VE DEĞERLENDĠRME E-Ticaret/e-Oyun (%29), Ġçerik dağıtma Ağı (%19), Ağ Trafiği (%10), BandgeniĢliği/Kampüs Ağlar (%9) Mobil HaberleĢme (%8) harekât araģtırması çalıģmalarının yaklaģık %75 ini oluģturmaktadır. Bu çalıģmaların da öncelikli olarak ekonomi prensibinde değerlendirildiği görülmektedir. 14
SONUÇ VE DEĞERLENDĠRME Ekonomi prensibini sürat prensibi takip etmekte ve bir kısım çalıģmaların da güvenilirlik prensibine göre değerlendirmeler yapılmaktadır. Bununla birlikte IPv6 yı araģtırma kapsamında incelenen makalelerin yalnızca %3 ü incelemiģ ve entegrasyon, güvenilirlik ve müģteri memnuniyeti konularına odaklanılmıģtır. Bir müddet entegrasyon problemi üzerine yoğunlaģılacağı anlaģılmaktadır. 15
SONUÇ VE DEĞERLENDĠRME Gözüken o ki, yıllardır Ġnternetteki gecikmeleri ve servis kaliteleri ile ilgili problem çözümlerinin hangi yaklaģımlarla daha etkin çözülebileceği hususunda tartıģmalar ve çalıģmalar IPv6 destekli sistemler için de devam edecektir. 16
SONUÇ VE DEĞERLENDĠRME HaberleĢme konusundaki teknolojik geliģmeler Yayımlanan makalelerin sayısında artıģ Çoğunluk mobil haberleģme konusunda IP adreslerini vermede daha fazla yer kullanması BandgeniĢliği ihtiyacını artıracak Özellikle mobil sistemlerde optimizasyon çalıģmaları BaĢarı Harekât araģtırması kilit rol oynayacaktır Sınırlı Görünge için optimizasyon teknikleri 17
SONUÇ VE DEĞERLENDĠRME EoIP Tüm haberleģme sistemlerinin ve protokollerinin IP tabanlı Ġnternet kullanımının artması (IPv6) Özellikle uydu haberleģmesi ile kablosuz mobil haberleģmede sınırlı olan bandgeniģliği, IPv6 Servis kalitesini artırmak maksadıyla kullanabilecek optimizasyon çalıģmalarının daha da artacağı 18
SONUÇ VE DEĞERLENDĠRME E-ticaret E-ticaret ve tedarik zinciri yönetimi konusunda ise makalelerin son yıllarda yoğunlaģtığı, Bu artıģın Ġnternet kullanıcı sayısıyla paralellik gösterdiği Fiber Optik kablo Ġnternet altyapısı konusunda ise geniģ bant Ġnternet hizmetini sağlayacak olan Fiber Optik kablonun nispeten ucuzlamasıyla birlikte yaygınlaģması, bu konudaki çalıģmaları da artırmıģtır QoS Servis kalitesi (QoS) kapsamında günümüzde detaylı çalıģmalara devam edilmiģ, 19
SONUÇ VE DEĞERLENDĠRME kablosuz internet Özellikle kablosuz internet hizmetlerinde bandgeniģliğinin kısıtlı olması, araģtırmacıları bu darboğazı daha etkin ve verimli kullanabilmek için çeģitli çözüm arayıģlarına yöneltmiģtir. Ġnternet kullanımı Ġnternet kullanımının artması ile birlikte görünge (specktrum) ihtiyacının artacağı, bu nedenle sınırlı olan bandgeniģliğini daha iyi kullanabilecek veya daha yüksek frekansları Ġnternet haberleģmesinde kullanabilecek optimizasyon çalıģmalarının daha da artacağı beklenmektedir. Video Videoların, QoS (Servis kalitesi) hususunda çok yer kaplaması sebebiyle, bu konudaki çalıģmaların yoğun olduğu, 20
SONUÇ VE DEĞERLENDĠRME IP Tabanlı Sistemlerde (IPv4) hangi optimizasyon problemlerine çözüm arandığı ve harekat araģtırması yaklaģımıyla hangi çözüm metodu sundukları, IP Tabanlı Sistemlerin IPv6 ya geçiģi ile birlikte Harekat AraĢtırma alanı itibarıyla yapılması gerekenler, Yapılacak çalıģmalarda göz önünde bulundurulması gereken prensipler ortaya konmuģtur. 21
TEŞEKKÜRLER