1 Temmuz 2016 Hapiste LGBTİ Alt Ağ Grubu Atölyesi 2 Yer: Cezayir Toplantı Salonu Katılımcılar 1. Ayşe Panuş İnsan Hakları Derneği 2. Berivan Korkut Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği / Türkiye Hapishane Çalışmaları Merkezi (CİSST/TCPS) 3. Cemre Kılıç Sosyal Politikalar Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği (SPoD) 4. Demet Hişmioğulları CİSST/TCPS 5. Demhat Aksoy Pembe Hayat LGBTT Dayanışma Derneği 6. Duygu Tan CİSST/TCPS 7. Ecem Berber 8. Eren Kara LGBTİ Aktivisti, Stajyer Avukat 9. Ezgi Duman CİSST/TCPS 10. Gözde Demirbilek Kaos GL 11. Hilal Başak Demirbaş CİSST/TCPS 12. Kadir Selamet CİSST/TCPS 13. Kemal Ördek Kırmızı Şemsiye Cinsel Sağlık ve İnsan Hakları Derneği 14. Mustafa Eren CİSST/TCPS 15. Nevai Yürür T Klüp 16. Pınar Özer Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans, İnterseks Bireylerin Aileleri ve Yakınları Derneği (LİSTAG) 17. Rosida Koyuncu CİSST/TCPS 18. Sema Yakar LİSTAG 19. Siyabend Kurdi Kadıköy LGBTİ Meclisi 20. Tolga Alp Tuneli Kırmızı Şemsiye Cinsel Sağlık ve İnsan Hakları Derneği 21. Tuna Semir Akpınar Kaos GL 1
ALINAN KARARLAR ve ÖNERİLER - Dilek İnce Giysi Bankası 2 yıldır LGBTİ mahpuslarla, maddi durumu olmayan mültecilerle ve trans kadınlarla dayanışıyor. CİSST, Kaos GL ve Pembe Hayat a gelen mektuplarla mahpusların kıyafet ihtiyacının karşılanmasının yanı sıra sağlık ve hukuki konularda mahpusların hangi haklarının olduğunu aktarıyor, yayınlar gönderiyor ve danışmanlık hizmeti veriyor. 2 yıl içinde 43 kişiden 150 ye yakın mektup aldılar. 3 ayda bir gönderim yapıyorlar. Gönderim yaptıkları şehirler: Samsun, İstanbul, Eskişehir, Tekirdağ, Alanya, Bolu, Rize, Antalya, Afyon, Bingöl, İzmir. Toplantıya gelen derneklerin ve katılımcıların birlikte örebileceği bir kampanya yapılabilir. Kampanyanın talebi büyük numaralı topuklu ayakkabı ve iç çamaşırı olabilir. Bankayı büyütebiliriz veya birkaç şehirde daha giysi banka kurabiliriz. LİSTAG, kampanyayı beklemeden ihtiyaçların yer aldığı bir koliyi Boysan ın evinde hazırlayabiliriz. Pembe Hayat, Ankara da yaptığımız LGBTİ mahpuslarla dayanışma partilerinde gönderilen el işlerini satamıyoruz. İstanbul daki derneklerin yapmış olduğu partilerde daha çok kazanç elde ediliyor. El işleri bu partilerde satılabilir. Elde edilen geliri ortak hesaba yatırabiliriz, oradan iç giyim taleplerine aktarabiliriz. Esra ya Silikon Desteği - Rosi, trans kadın Esra hapishanede silikon yaptırmak istiyor. Ben de bir yazı yazdım facebooktan ve seks işçiliği yapan gacıları etiketledim. Ramazanda vereceğiniz fitre paralarını toplayıp Esra ya silikon için hesabına yatırın diye. İndigogo da bağış toplanabilir ve kamuoyu oluşturulabilir. LGBTİ Mahpusların Aileleri LİSTAG, LGBTİ mahpusların ailelerine açık olanların aileleriyle görüşebiliriz. Açıldıktan sonra çocuğu ile görüşmeyen, destek almak isteyen ailelere bizi önerebilirsiniz. LİSTAG, LGBTİ mahpuslara moral için mektup göndermek isteriz. LGBTİ mahpuslarla mektuplaşan dernekler mahpuslara LİSTAG dan bahsedebilir ve mektuplaşma isteklerini 2
iletebilir. Bir diğer öneri Benim Çocuğum filmi hapishanelerde gösterildikten sonra mektuplaşma başlayabilir. Sosyal ve Kültürel Etkinlikler Pembe Hayat, mahpuslardan gelen el işleri ve aksesuarlardan bir sergi yapabiliriz. Bir grup oluşturularak hangi malzemelerin nasıl mahpuslardan toplanacağına ilişkin bir toplantı yapılabilir. Mekan olarak Boysan ın evi seçilebilir. Sergi tecrübesi olan kişilerle bir araya gelerek bu niyet konuşulabilir ve yol haritası oluşturulabilir. Eskişehir, Maltepe ve Alanya hapishaneleri gibi üç pilot hapishanede kültürel etkinlikler düzenlenebilir. Esmeray tiyatro gösterisi yapabilir, Benim Çocuğum filmi gösterilebilir. Hukuki Destek - İHD, ne yapabileceğimizi yönetimle konuşacağım ve aldığımız kararı size aktaracağım. LGBTİ komisyonu oluşturmak gibi bir fikrim var. Bunu yapmayı düşündük fakat LGBTİ dernekleri ile birlikte yapmalıyız diye karşı çıkmıştım. İstanbul şube bu konuya olumlu bakıyor. - Ezgi, LGBTİ mahpusların sorunlarını dernek eliyle çözmemiz zor. SPoD un gönüllü avukat ağındayım böyle talepler geliyor. Bir yere kadar gidebiliyoruz. Biz bunu barolardan talep etmeyi öğrenmeliyiz. Baronun İnsan Hakları Merkezi ile görüşebiliriz. Bunu İstanbul, Marmara Bölgesinde başlatabiliriz. Bir heyet oluşturarak randevular alıp, görüşmeler yaparız. Onlar avukatlara LGBTİ eğitimi vermiyoruz derlerse SPoD un yapmış olduğu LGBTİ eğitiminden bahsederiz, biz bu eğitimi verebiliriz diye talep edebiliriz. İHD, CİSST, SPoD un avukatlarının gitmesiyle olmuyor barodan talep etmeliyiz bu aslında baronun işi. Baro böyle bir işbirliği istemezse de teşhir ederiz ve derneklerin imzacı olduğu bir metin yayınlarız. Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü ile İletişim - Pembe Hayat, mahpuslara hukuki sorunlarınıza ilişkin danışmanlık verebileceğimizi söyledik. Fakat bazı şeyler hapishane müdürünün ve kadronun inisiyatifine göre değişebiliyor. Mahpuslar istedikleri her zaman derneklere mektup yollayamıyorlar veya bizim yolladığımız mektuplar mahpuslara verilmiyor. Giysisine el konulabiliyor vs. 3
Mahpuslara ulaşabilmek için Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü ne baskı yapmak, etkili iletişim kurmak önemli. Pembe Hapishane - Kırmızı Şemsiye, 137 LGBTİ mahpustan bahsettik. Bu mahpusların kaçının LGBTİ hapishanesini istediğini, kaçının istemediğini bilmiyoruz. Bunu tartışmaktansa mahpusların ve devletin kafasındaki motivasyonu tartışmamız gerekiyor. Yönetiminin nasıl bir uygulama geliştireceğine dair bir fikrimiz yok. Pozitif bir dil tutturup alternatif önermediğimiz sürece kısır bir tarışma sürdüreceğiz. İstiyoruz, istemiyoruz tartışması içerisinde gündemi kaçırabiliriz. 6-7 hapishanede LGBTİ koğuşu olabilir, tartışılabilir. Bu zamana kadar ne kadar strateji geliştirdik? Ne kadar sistematik savunuculuk ve lobicilik çalışmamız oldu? Sistematik savunucululuk faaliyetlerini farklı toplumsal kesimlere ve yetkililere yöneltmemiz gerekiyor. Bunu yapabilecek ekip de burada. Aksi halde yapısal sorunları ortadan kaldıramayacağız. Mektuplaştığımız LGBTİ mahpusların kaçının pembe hapishane konusunda doğru bilgiye sahip olduğunu ölçmemiz gerekiyor. Bilgiyi doğru aktardıktan sonra tekrar böyle bir hapishane isteyip istemediklerini sormamız ve savunuculuğu belirlememiz gerekiyor. Eğer bir hapishane yapılacaksa bu hapishanenin nasıl olacağına ilişkin LGBTİ dernekleri ve oluşumlarla bir atölye düzenlenebilir. Tolga, sivil toplum olarak kendi gündemimizi yaratıp mahpusların bu konuda bilinçlendirilmesi ve örgütlenmesi üzerine bir çalışma yapılabilir. Ortak fikir, ortak kararlarla hedefimizi belirleyebiliriz. Şuan yaptığımız şeyler sınırsız ihtiyaçları sınırlı kaynaklarla karşılamak. Bunu mekaniğe oturtmamız gerekiyor. Hapishaneye gidenlerden ziyade kalanlara ne olacak? Tüm ihtimalleri düşünerek ortak bir kararla hareket edebilirsek daha başarılı olabileceğimizi düşünüyorum. Berivan, mahpuslar böyle bir hapishaneyi istiyor, devlet istiyor gibi bir ikilemde kalma riskimiz çok yüksek. Ara bir formül bulmak önemli. Ağır tecridi kaldıracak genelge, yönetmelik çıkarmak gibi. Bir LGBTİ mahpus hapishaneye geldiğinde ne yapmalı? Böyle bir yönetmelik üzerinden baskı yapabiliriz. İçerideki mahpusların bakış açılarını ve taleplerini tekrar düşünmek gerekiyor. 4
Demhat, hapishane çalışanlarına LGBTİ mahpuslara nasıl davranmaları gerektiği, hukuka aykırılıkları anlatmak için materyaller hazırlayabiliriz. Aynı zamanda hapishanedeki LGBTİ lere de materyaller hazırlayabiliriz. Mustafa, buradan oluşturulacak bir heyet ile Adalet Bakanlığı ndan randevu talep edebiliriz. Hapishane konusunda gelinen aşama nedir? Planlanıyorsa sizinle ortak çalışma niyetimizi ortaya koymak istiyoruz, bizi LGBTİ lerin yoğun olarak bulunduğu hapishanelere gönderin birebir görüşelim kaygılarımızı anlatalım diyebiliriz. Toptan reddetmek, kabul etmek yerine onlarla görüştükten sonra biz de derdimizi anlatalım, durdukları yerden neyi neden istediklerini, nasıl düzenlemeler istediklerini soralım diyebiliriz. Buradan bir heyet oluşturulup görüşme talep edebiliriz, görüşme sonrasında elde ettiğimiz izlenimleri yazarak bakanlığa sunabiliriz. Ezgi, izin vermezlerse de LGBTİ ve insan hakları örgütlerinin avukatları olarak ziyaret yaparız, onların görüşlerini alırız. Yalnızca CTE değil, Meclis İnsan Hakları Komisyonu ile görüşülebilir, kabul eden siyasi partilerle ve milletvekilleriyle görüşülebilir. Gözde, görece yakın gördüğümüz milletvekilleri ile de görüşerek kaygılarımızı dile getirebiliriz, soru önergesi ile gündemde tutabiliriz. Kemal, Adalet Bakanlığı ve CTE ile yapacağımız toplantıda gündemimiz pembe hapishane olmalı. Kuracağımız dili belirlememiz gerekiyor. Kurduğumuz dil sürtüşmeden ve manipülasyondan uzak, bağı koparmadan olmalı. Tüzüğün nasıl değişeceği üzerinden gidebiliriz. Yuvarlak masa toplantıları, buluşmalar, fikir alışverişi dışında en başta konuştuğumuz gibi mektuplaşmalarla mahpusların eğilimlerini görebiliriz. Bakanlığın önüne şöyle bir şey koyacağız dediğimiz bir şey var mı? Tüzüğün değiştirilmesi olabilir. Bir proje yazılırsa somut bir çıktı elde edebileceğimiz bir şey yapabiliriz. Sosyal hizmet uzmanları, aktivistler, psikologlar, müdürlük ve bakanlıklarla toplantılar yaptığımızda katılmayacaklarını düşünmüyorum. Gözde, üniversitelerde faaliyet gösteren oluşumlardan, klüplerden destek alabiliriz. Bir metin oluştururuz, onlardan video çekmelerini isteyebiliriz. Böylelikle sosyal medyayı canlı tutmaya da çalışırız. 5
Tolga, iyi örneklerden de bahsetmiştik. 1 ay içerisinde iş bölümü yapar ve süreci tamamlarsak tekrar bir araya gelir, yüz yüze görüşürüz. Çalışma Hakkı - Mustafa, gündem daha çok siyasi zeminde ilerlediği için kamplaşma olabiliyor. Bunu aşacak bir gündem de düşünülebilir. Kantinde ihtiyaçlara ulaşamamak örneğin. Cımbız hakkı diye bir şey organize edilebilir. Böylelikle gündemin dışında kalan kişilerin de kampanyaya destek olması sağlanabilir. 6