YA ALLAH, YA MUHAMMED, YA ALİ ( Vech-i Âdemde tecelli eyliyen Allah`tır. ) Doç. Dr. Ali YAMAN IN HAZIRLADIĞI DEDELER GÖRÜŞME FORMUNUN DÜNYA ALEVİ-BEKTAŞİ PROJESİ İÇİN YENİ UYARLANMIŞ BİÇİMİ I. GÖRÜŞÜLEN DEDE YE AİT BİLGİLER 1. Adı Soyadı : Aşur Aydın 2. Dedenin geldiği Ocak : Pir Sultan Ocağı 3. Dede nin ikamet ettiği yer : İstanbul Resim 4. İletişim (e-posta ve Tel.) : 5. Dede nin memleketi : Sivas 6. Dede nin memleketi yani köyünün 1960 lardaki nüfusu: yaklaşık 400 kişi 7. Köyün şimdiki nüfusu : yaklasik 200 kişi ( yazın 400-500 kişiyi bulur ) 8. Bulunduğunuz yerde varsa Türbenin ve Türbedeki zatın adı, geldiği soyağacı: 9. Çevre köylerdeki Türbe, Dergah, Zaviye ve Tekkeleri yazınız: Hubuyar Sultan Türbesi ( Tekke köyü ) Kurt Baba Türbesi ( Kurtlapa köyü ) 10. Piriniz, Rehberiniz hangi Ocaktan gelir: 1
Koca Haydar Ocağından gelir. Zamanla mesafenin uzaklığından dolayı bu görev Çorum daki Ali Seydi Ocağına bırakılmıştır. 11. Mürşidiniz hangi Ocaktan gelir: Ağuiçen Ocağından gelir. 12. Herhangi bir Mürşitten el aldınız mı? 13. Dedelik / Mürşidlik için kimden izin veya icazet aldınız? Kimseden izin almadım. 14. 1980 öncesinde Dedelik yaptınız mı? 15. Günümüzde Dedelik yapıyor musunuz? : Kendi köy ve aile çevremde istek - talep olursa, onun dışında dedelik yapmıyorum. 16. Kaç yaşında Dedeliğe başladınız? Yaklaşık olarak 50 yaşından sonra. 17. Kaç yıldır Dede olarak görev yaptınız veya yapıyorsunuz? Yaklaşık 20 yıldır. 18. Soyunuzu gösteren bir Şecere ye ( Soy kütüğüne ) sahip misiniz? 19. Şecereniz varsa kim verdi? 20. Her Dedenin Şeceresi olur mu? 21. Sizce "Dede", "Mürşid", "Pir", Rehber, Seyyid, Şerif ve Evlad-ı Resul sözcükleri nereye dayanır? Hz. Muhammed, Hz. Ali ve 12 İmamlara dayanır. 2
22. "Ocak" ne demektir? Bir Seyyid gurubu ile o Seyyid gurubuna bağlı olanların ( Taliplerin ) toplamına verilen addır. 23. Ocaklar nasıl / ne zaman ortaya çıkmıştır? Kesin bir tarih söylemek zor olsada yaklaşık olarak 700-800 yıl gerilere dayanır. 24. Bütün Ocaklar eşit statüde midir? Her seyyid ocağının görev alanı başkadır. 25. Ocak sayısındaki artış sizce nasıl gerçekleşmiştir? Tarihte bazı sosyal, kültürel ve siyasal sebepleri olduğunu düşünüyorum. 26. Ocağınız hangi "İmam"a bağlıdır? İmam Zeynel Abidin Ocağına bağlıdır. 27. Sizce "Dedeler"in soyu nereye dayanır? ( x ) a. Hz. Ali ye ( x ) b. Hz. Muhammed e : ( Evlâd-i Ressül ünvani Hz. Muhammed`den gelir ) ( ) c. Hacı Bektaş Veli ye ( ) d. On iki İmama ( ) e. Şah İsmail e ( ) f. Diğer: 28. Dedeler Arap soyundan mı geliyorlar? Hz. Muhammed Hz. İsmail`in torunudur. Hz. İsmail`de Hz. İbrahim`in oğludur. Hz. İbrahim`in arap olmadığı tarihi kaynaklarda bir Sümer Türk`ü olduğu bilgisine ulaşıldığı biliniyor. Cumhuriyet döneminde bir bankaya Sümer isminin ( Sümerbank ) verilmesinin tesadüfü olmadığını düşünüyorum. 29. Elinizde eski yazı kitap ve belge var mı? bana kaldı. 30. Sizin soyunuzdan / Ocağınızdan başka Dedeler var mı?, var, yok 31. Şu anda Cem-Cemaat yürütüyor musunuz? Talep olursa, kendi aile ve köy çevremde. Normal de kendiliğimden Cem yürütmüyorum. 3
32. Dede olabilmenin koşulları nelerdir, sayabilir misiniz? Evlad-ı Resül olmak. Yol ehli olmak. Alevi hukukuna uygun yasamak ( Eline-Beline-Diline sahip olmak ). Toplum tarafından kabül görmek. 33. Dedelerin Cem lerde, evlenmelerde, ölümlerde, toplum yaşamında ne gibi görevleri vardır? 12 Hizmeti yürütmek. Nikah kıymak. Toplumda barışa ve hayra yönelik işler yapıp çevrene, öğrenmek isteyenlere `` Yol`u `` ( İslam`ı, Hakk-Muhammed-Ali yolunu ) anlatmak. 4. Dedelerin halk içinde veya Cem lerde giydikleri özel giysileri var mıydı? özel giysileri var. Bunların varsa adları nedir? özel giysileri yok. 35. Dedelerin saç, sakal ve bıyıklarının şekli eskiden nasıldı? Bugün nasıl? Eskidende bu günde aynıdır, normal insan görünümündeki gibidir. 36. Cemlerinizde Semah var mıdır? ( ) a. Semah yoktur. ( x ) b. Semah vardır. 37. Cem de hangi Semahı dönüyorsunuz? Kırklar Semahı, Hubuyar Semahı 38. Cem de döndüğünüz Semahın sözlerini biliyor musunuz? Evvel erkânınan hü hü evvel yolunan Gelsin hizmet ehli hü hü Semah eylesin Yaradanım yardım hü hü eyle kuluna Gelsin hizmet ehli hü hü Semah eylesin Dolduğunuz evler hü hü dololsun nurdan Bizde böyle gördük hü hü uludan Pir den Yardımcımız olsun hü hü ol Şah-ı Merdan Eylesin erenler hü hü Semah eylesin Semah eyleyenler hü hü haslar hasıdır Semah eylemeyen hü hü Hakk`ın nesidir 4
Abdal Pir Sultan`ım hü hü er nefesidir Eylesin erenler hü hü Semah eylesin Muhammed Mustafa Halilullahtır Bu dünyada bâki kalan Allahtır Allahtır hü hü kalan Allahtır hü ( Pir Sultan Abdal ) 39. Kaç türlü Cem vardır? Adları nelerdir? ( ) a. Tek bir Cem türü var ( x ) b. Birden çok Cem türü var. Birlik Cemi, Görgü Cemi, Hızır Cemi, Kurban Cemi. 40. Cem Erkânı nda çalgı kullanılır mı? Bunların varsa adları nedir? ( ) a. Cem de çalgı kullanılmaz. ( x ) b. Cem de çalgı kullanılır, bunlar : Saz-Bağlama çalınır. 41. Cem de içecek olarak ne kullanılır? Kullanılan içeceğe verilen özel bir ad var mıdır? (Örneğin dolu, dem vb. gibi ) Bir şey içilmez. 42. Cem'de dolu veya dem olarak verilen içecek alkol içerir mi? 43. Cem'lerde Tarık (asa) mı? Yoksa Pençe mi kullanılır? ( ) a. Tarık kullanılır ( ) b. Pençe kullanılır ( x ) c. Her ikisini de kullanırız ( ) d. Her ikisini de kullanmayız 44. Dedeler eskiden görevlerini köy köy dolaşarak mı gerçekleştirirlerdi? ( x ) c. Kısmen 45. Aynı Dede nin soyundan gelen bütün çocukları birden Dedelik yapabilir mi? 5
46. Dede oğullarından hangisinin "Dedelik" yapacağına nasıl karar verilir? Ehil olma ve toplum tarafından kabul edilme şartına bakılır. 47. Her Dede çocuğu / oğlu Dedelik yapabilir mi? 48. Bir Ocakzade Dedenin soyu yürümezse ona bağlı taliplerin durumu ne olur? ( ) a. Yakın akrabalardan Dedelik yapan bir başka Dedeye bağlanırlar. ( x ) b. Aynı Ocaktan başka bir Dedeye bağlanırlar. ( ) d. Hiç kimseye bağlanmazlar. ( ) e. Başka: 49. Dedelerde eskiden Alevilikle ilgili hangi kitaplar bulunurdu? Kuran-i Kerim, İmam Cafer Buyruğu, Sâdete Ermişleri Bahçesi, Makâlat, Velayetnâme. 50. Sizde Alevilikle ilgili hangi kitaplar var? Kuran-i Kerim, Buyruk, Makâlat, Velayetnâme, Sâdete Ermişlerin Bahçesi, Velayetnâme. 51. Dedelerin hepsi eski yazı bilirler miydi? 52. Siz eski yazı biliyor musunuz? 53. Dedeler ve Zakirler ( Âşıklar ) birlikte mi Cem yürütürlerdi? ikisi birlikte yürütürdü. yalnızca Dede Cem i yürütür. ( ) c. Bazı durumlarda birlikte yürütürler. Dede Cem yürütür, Zâkir Aşıklık yapar, Deyiş ve Duaz İmam okur. 55. Dede olarak size bağlı talipler daha çok hangi bölge ve ilde yaşamaktadır? Başta İstanbul büyük şehirler olmak üzere birçok bölgeye yayılmışlardır. Almus`un, Arısu,Dereköy, Gölgeli, Karadere, Kınık, Mescit ve Tomara; Niksar`ın Dönekse ve Yazıcık; Reşadiye`nin Gökköyü, Dolay, Göksere; Havza`nın Kirenli ve Kayacık; Ladik`in Kuyucuk, Kösöğü ve Camlıköy köylerindedir. 6
56. Köyünüzde herkes Ocakzade mi? ( Dede Soylu mu? ) 57. Bildiğiniz Alevi Ocakları ve Dedelerin adını yazınız / söyleyiniz ve de bugün bu Dedelerin Cem-Cemaat yürütüp-yürütmediğini yazınız? Hacı Bektaş Veli Ocağı, Abdal Musa Ocağı, Sücaaddin Veli Ocağı, Ağuiçen Ocağı, Ali Seydi Ocağı, Baba Mansur Ocağı, Dede Garkın Ocağı, Gözcü Karaca Ahmed Ocağı, Hubuyar Ocağı. 58. Talip olabilmenin koşulları nelerdir? Yazabilir / Söyleyebilir misiniz? Talip talep etmekten gelir. İsteyici olan herkes taliptir. Bu anlamda hepimiz Yol`a talibiz. Yol, Hakk- Muhammed-Ali yoludur. 59. Musahiplik Kurumu var mıdır? ( Varsa ) Musahip olabilmenin koşulları nelerdir? Yazabilir / Söyleyebilir misiniz? vardır. yoktur. Hakk-Muhammed-Ali yoluna ikrar verip din kardeşliği- yol kardeşliği kavline girmektir. Amacı her türlü koşullar altında paylaşmak arzusu ve rızalık hali içinde olmayı gerektirir. 60. İkrar verebilmenin koşulları nelerdir? Yazabilir / Söyleyebilir misiniz? Mürşidinin huzurunda Hakk-Muhammed-Ali Yol`una uyacağına dair verdiği sözdür. 61. Dedelerin tümü saz vb. çalgılar çalabilirler miydi? 62. Cemlerde ( giysiler dışında ) bir takım özel semboller ve araçlar kullanılır mı? Kullanılırsa bu araçlar nelerdir? kullanılırdı. Adları. kullanılmazdı. 63. Dedeler hizmetleri ( Erkan yürütmeleri ) karşılığında belirli bir ücreti kendilerine bağlı taliplerden alırlar mı? para alırlar. almazlar. ( ) c. Hediye alırlar. ( ) d. Para ve hediye alırlar. Talip`lerin gönüllü olarak verdikleri Hakkullah vardır. 64. Cemevi bir ibadethane midir? Cemevi bir ibadethanedir. 7
Cemevi ibadethane değildir. 65. Dede hangi durumlarda; Dedelikten men edilir ( yani görevine son verilir )? Buna kim yetkilidir? Yol hukukuna ( Eline-Diline-Beline ) uymayan Ehil ve bilgili olmayan Dede`yi toplum o makama uygun görüp çağırmaz. 66. Dedeler geçimini nasıl sağlarlar? ( ) a. Yaptıkları Dedelik hizmetleri karşılığında aldıkları para ile geçinirler. ( x ) b. Başka işlerde çalışarak geçinirler. ( ) c. Dedelik hizmetlerinden aldıkları ile bir başka işte çalışarak geçinirler. ( ) d. Diğer: 67. Cem in yürütülmesi sırasında Deyiş, Düvaz İmam, Mersiye, Deyiş okur ya da söyler misiniz? ( ) a. Okumayız / Söylemeyiz ( x ) b. Okuruz / Söyleriz 68. Ocakzade Dedeler Kolu nda eğitim, hangi aşamalarla ve hangi uygulamalarla gerçekleşir? ( ) a. Kendimiz yaşayarak öğrenerek ( x ) b. Babamızdan ve / veya aile büyüklerinden öğrenerek ( ) c. Rehber tarafından yetiştirilerek ( ) d. Diğer 69. Cemlerde Dede ve Zakir dışında görev almış olanların Alevilik erkânında özel adları var mı? ( ) a. Görev almış olanların özel bir adı yoktur. ( x ) b. Görev almış olanların özel bir adı var. 70. Sizden sonra kimin Dede olacağı belli mi? ( x ) a. Kimin seçileceği belli değil. ( ) b. Kimin seçileceği belli. Tayin eden / Seçen 71. Talibe ve Dede ye ait görevler nelerdir? Dede`de Talip`te Hakk-Muhammed-Ali yolunda verdikleri ikrarda sabit olup birbirlerini uyarıcı ve öğretici konumda olmalıdırlar. 72. Köyünüzde hala Cem-Cemaat yürütülüyor mu? yürütülüyor : Daha çok şehirlerde yapılıyor. yürütülmüyor. ( ) c. Bilgim yok. 73. Atama ya da seçim yoluyla Dede seçilenler olur muydu? atama yoluyla seçilen olur. 8
atama yoluyla seçilen olmaz: Ehil olan ve kabul gören görevi devralır. böyle uygulamalar vardır. 74. Dedeler hangi durumlarda taliplerine düşkünlük cezası verirler, örnekler verir misiniz? Haksız yere bir cana kıyanlar, zina yapanlar, yalan yere iftira atarak yuva yıkan ve bozgunculuk yapanlar, hırsızlık yapanlar, öksüz ve yetimin hakkını yiyenler düşkün sayılırlar. ( Kısaca Alevilik hukuku olan, Eline-Diline-Beline sahip olmayanlar düşkün kabul edilirler ) 75. Kirveliğin koşulları nelerdir? Hakk-Muhammed-Ali yolunda kirvelik diye bir uygulama yoktur. Kirvelik kültürel ve bölgesel bir uygulama olup Alevi inancında bağlayıcı özelliği olan kabul değildir. 76. Eskiden Dedeler Abdal Musa ve Hacı Bektaş a giderler miydi? 77. Sizce Türkiye de ne kadar Alevi var / yaşıyor? 25 milyon çıvarında. 78. Son yıllarda her yerde Alevilere ait Cemevi nin açılması yararlı olmuş mudur? ( ) d. Fikrim yok 79. Sizce Alevi dernekleri ve vakıfları topluma yararlı mıdır? ( ) d. Fikrim yok Topluma yaralı olmakla beraber dağınık ve çok başlılık bizi güçsüz kılıyor. Aleviliğin ilericisi gericisi olmaz. Alevilik, bizim Hakk-Muhammed-Ali Yolu dediğimiz İslam dininin bâtîni ( Ruhsal ) yorumu ve Öz`üdür. Ancak birlik içinde olabilirsek güçlü olabilir ve anayasal haklarımızı alabiliriz. 80. Cemlerde ve diğer inanç esaslarında günün gereklerine uygun değişiklikler yapılmalı mıdır? ( x ) c. Kısmen ( ) d. Fikrim yok Oturma düzenlerinin iyileştirilmesi gerektiğine inanıyorum. İnancın Özü üzerinde durulmalı ve bilimsel gerçeklerle uyum içinde harmanlanarak anlatılmalı. 9
81. Alevilere Devlet bütçesinden inançlarını yaşatabilmeleri için para verilmeli midir? ; Asimile siyaseti yapılmadan verilmelidir ( Eşit vatandaşlık anlayısı içinde ). ( ) d. Fikrim yok 82. Okullarda Alevilikle ilgili bilgiler içeren dersler de olmalı mıdır? ( ) d. Fikrim yok 83. Bugünün koşullarında Düşkünlük Kurumu na ihtiyaç var mıdır? ( x ) c. Kısmen ; Fakat şehir yaşantısında uygulama kısıtlılığı yaşanması kaçınılmaz oluyor. ( ) d. Fikrim yok 84. Muharrem Orucu her yıl sabit günde mi tutulmalı? ( ) d. Fikrim yok 85. Çocuklarınızdan Dedelik / Zakirlik yapan var mı? ( ) a. Dedelik yapan var. ( ) b. Zakirlik yapan var. ( x ) c. Dedelik / Zakirlik yapan yok 86. Muska yazar mısınız? 87. Taliplerinizi hangi zamanlarda ve ne kadar sıklıklarla ziyaret edersiniz? Davet olursa ziyaret ederiz. Davet haktır icabet etmek gerekir. 88. Görgü Cemine giriyor musunuz? En son ne zaman Görgü Cemine girdiniz? Son zamanlarda Görgü Cem`leri yapılmaz hale geldi. II. DEMOGRAFİK YAPI 89. Medeni Durumunuz: Evli 90. Yaşınız: Kaç Yaşındasınız? 72 Kaç Yılında Doğdunuz? 1942 91. Eğitim durumunuz: İlkokul mezunu. 10
92. Mesleğiniz ya da işiniz nedir? Emekliyim. 93. Geçiminizi ne iş yaparak sağlıyorsunuz? Emekli maaşım ve kira gelirimle. 94. Şu anda hanenizde (evinizde) kaç kişi bulunmaktadır? 2 kişi. 95. Halen kiminle birlikte oturuyorsunuz? Eşimle. 96. Çocuklarınız var mı? ( Varsa ) Kaç çocuğunuz var? 2 çocuğum var. 97. Kaç yıldır evlisiniz? 54 yıldır. 98. Kaç yaşında evlendiniz? 18 yaşında. 99. Kaçıncı evliliğiniz? ( x ) a. İlk evlilik ( ) b. Birden çok evlilik 100. Hane halkından, akrabalardan dışarıya göç etmiş olan kimseler var mı? 101. ( Evet ise ) Nereye göç ettiler? ( Hangi Ülke, il, ilçe veya köy ) Oğlum İsviçre de yaşıyor. III. EKONOMİK YAPI 102. Aylık net ortalama geliriniz: 2.500 TL çıvarında. 103. Size göre aileniz hangi sosyo-ekonomik düzeye dâhildir? ( ) a. Üst ( Zengin ) ( ) b. Ortanın üstü ( orta hallinin üstü ) ( x ) c. Orta ( ) d. Ortanın altı ( orta hallinin altı ) ( ) e. Alt ( fakir ) 104. Aileniz üyelerinden gelir sağlamak amacıyla çalışanlar veya çalışmaya gidenler var mı? I. Köyde II. Diğer köyde III. Kentte a. Kendi ( ) ( ) ( ) b. Eşi ( ) ( ) ( ) c. Oğlu ( ) ( ) ( ) d. Kızı ( ) ( ) ( ) e. Yok ( x ) ( x ) ( x ) f. Başka... ( ) ( ) ( ) 11
105. Oturduğunuz ev kendinizin mi? ( ) a. Kira ( x ) b. Kendimin ( ) c. Lojman ( ) d. Diğer:... 106. Kentte ( ya da köy dışında bir başka yerde ) eviniz var mı? (Var ise nerede olduğunu belirtiniz ): Köyde IV. AİLE YAPISI IV.1. Evlenirken başlık parası alındı mı / verildi mi? ( ) a. Başlık parası verildi. ( x ) b. Başlık parası verilmedi. IV.2. Evlenmeden eşinizi tanıma dereceniz? ( ) a. Akrabamız olduğu için tanıyorum ( ) b. Komşumuz olduğu için tanıyorum ( x ) c. Ailemiz aracılığı ile tanıştık ( ) d. Sadece nişan ve nikâh sırasında tanıştık IV.3. ( Akrabam cevabını vermişse ) Eşinizle akrabalık dereceniz nedir? ( ) a. Amca çocuğu ( kızı ) ( ) b. Dayı çocuğu ( kızı ) ( ) c. Hala çocuğu ( kızı ) ( ) d. Baldız / Yenge ( ) e. Teyze çocuğu ( kızı ) ( x ) f. Başka IV.4. Eşinizle evlenme biçiminiz? ( x ) a. Görücü usulü ( ) b. Konuşup anlaşarak ( ) c. Başka: IV.5. Evlilik kararını alırken sizi etkileyen biri oldu mu? ( ) a. Kendim karar verdim ( ) b. Tanıdık büyükler ( ) c. Arkadaşlar ( x ) d. Anne-Baba ( ) e. Akrabalar ( ) f. Başka ( Yazınız ) 12
IV.6. Eşinizle evlenirken yaptığınız nikâh biçimi? ( ) a. Yalnızca resmi nikâh ( ) b. Yalnızca imam nikâhı ( ) c. Her ikisi birden ( x ) d. Tarikat / dini nikâh ( Alevi Dedenin / Babanın veya Hocanın kıydığı nikâh ) ( ) e. Hiçbiri IV.7. ( Hem medeni / resmi nikâh hem de imam nikâhı yaptıranlara sorulacak.) Nikâh biçimlerinden hangisini önce yaptınız? ( ) a. Resmi nikâh ( ) b. İmam nikâhı ( x ) c. Tarikat / Dini nikâh ( Dedenin / Babanın veya Alevi Hocanın kıydığı nikâh ) IV. 8. Evlenirken düğün yaptınız mı? IV.9. Eşinizi seçerken başka özellikler yanında Alevi olmasına da önem verir misiniz? ( ) c. Fikrim yok IV.10. Akraba evliliği yapılmalı mıdır? ( ) c. Kararsızım IV.11. Aile içinde en çok sözü geçen kimdir? ( ) a. Erkeğin ( ) b. Kadının ( x ) c. Her ikisinin ( ) d. Aile büyüklerinin I. II. III. IV. IV.12 Erkek Kadın İkisi Büyükler a. Alınacak eşyalara ve mutfak masraflarına kim karar verir? ( ) ( ) ( x ) ( ) b. Aile gelirinin harcanmasına kim karar verir? ( ) ( ) ( x ) ( ) c. Çocukların okutulmasına kim karar verir? ( ) ( ) ( x ) ( ) d. Hane halkının ne iş yapacağına kim karar verir? ( ) ( ) ( x ) ( ) IV.13. Evinizi babanız sağken mi ayırdınız? Yoksa o vefat ettikten sonra mı? ( ) a. Babam henüz sağ ve evimi ayırmadım ( ) b. Babam sağ değil fakat henüz erkek kardeşlerimden ayrılmadım ( ) c. Babamın vefatından sonra hemen erkek kardeşlerimden ayrıldım ( ) d. Babamın vefatından sonra erkek kardeşlerimle birlikte bir süre oturduktan sonra ayrıldık 13
( ) e. Evimi babamın sağlığında evlenir evlenmez ayırdım ( x ) f. Evimi babamın sağlığında evlendikten bir süre sonra ayırdım ( ) g. Evimi ayırmadım, babamla birlikte oturduk ama babam vefat etti. IV.14. (f şıkkına cevap verenlere sorulacak ) Evlendikten sonra babanızın ailesi ile kaç yıl oturdunuz? 3 yıl. IV.15. (Baba evinden ayrılanlara sorulacak) Baba ailesinin yanından ayrılmanızın sizce sebepleri nelerdir? ( ) a. Babamın ölümü ( ) b. Toprak yetersizliği ( ) c. Geçim zorluğu ( ) d. Kayın valide-gelin geçimsizliği ( ) e. Baba-oğul geçimsizliği ( ) f. Gelin-görümce geçimsizliği ( ) g. Meslek yetersizliği ( ) h. Bağımsızlık isteği ( x ) ı. Göç ( ) i. Başka... IV.16. Babanız sağ değilse miras nasıl paylaşıldı? ( ) a. Babam sağ ( ) b. Babam sağ değil fakat miras paylaşılmadı ( x ) c. Erkek ve kız kardeşlere eşit dağıtıldı; Ev yeri erkeklere bırakıldı. Kızlar tarla aldılar. ( ) d. Mirası yalnız erkek kardeşler eşit olarak paylaştı ( ) e. Erkek kardeşler toprak, ev aldı; kız kardeşler ev eşyası, hayvan, para gibi şeyler aldı ( ) f. Erkek kardeşler mirası aralarında ihtiyaç durumuna göre paylaştılar. ( ) G. Tek mirascı benim. IV.17. Erkek veya Kız çocuğunuzu evlendirirken evleneceği eşini kim seçmelidir? 1. Erkek 2. Kız ( ) a. Anne-baba ( ) ( ) ( ) b. Yalnız kendisi ( ) ( ) ( x ) c. Anne-baba ve kendisi ( x ) ( x ) IV.18. Erkek veya kız çocuğunuz evlenmeden önce evleneceği kişi ile görüşüp konuşmasını ve tanışmasını nasıl karşılıyorsunuz? 1. Erkek 2. Kız ( x ) a. İyi karşılıyorum ( x ) ( x ) ( ) b. İyi karşılamıyorum ( ) ( ) IV.19. Sizce başlık parası verilmeli midir? 14
IV.20. İlk çocuğunuzun erkek mi, kız olmasını istediniz / istiyorsunuz? ( ) a. Erkek ( ) b. Kız ( ) c. Kararsızım ( x ) d. Ayrım gözetmedim/gözetmem IV.21. Aile içinde niçin erkek çocuk istenir? ( ) a. İhtiyarlığımızda bize bakar ( x ) b. Baba soyunu devam ettirir ( x ) c. Tarım işlerinde bize yardımcı olur ( ) d. Başka IV.22. İhtiyarladığınızda kiminle oturmak isterdiniz? ( ) a. Oğlumla ( ) b. Kızımla ( ) c. Kararsızım ( ) d. Ayrım yapmam ( x ) e. Yalnız oturmak isterim IV.23. Erkek çocuğunuz olmasaydı hanımınızı boşar veya ikinci hanım alır mıydınız? ( x ) a. Eşimi boşamaz, ikinci bir eş almazdım ( ) b. Eşimi boşar, ikinci bir eş alırdım ( ) c. Eşimi boşamaz, ikinci bir eş alırdım IV.24. Ev dışında gideceğiniz eğlencelere eşinizle mi gidersiniz? ( x ) a. Hepsine eşimle giderim ( ) b. Çoğuna birlikte gideriz ( ) c. Pek azına birlikte gideriz ( ) d. Hiç birine birlikte gitmeyiz IV.25. Çocuklarınızın öğrenim düzeyinin hangi seviyede olmasını isterdiniz? Erkek Kız ( ) a. İlkokul ( ) ( ) ( ) b. Ortaokul ( ) ( ) ( ) c. Lise ve dengi ( ) ( ) ( ) d. Yüksekokul veya üniversite ( x ) ( x ) IV.26. Sayısını tespit etmek elinizde olsaydı, kaç çocuğunuzun olmasını isterdiniz? Sayı ( x ) a. Erkek 2 ( x ) b. Kız 2 IV.27. Çok eşli evliliği nasıl buluyorsunuz? 15
Olumlu buluyorum Olumsuz buluyorum IV.28. Sizce en uygun evlenme yaşı kaçtır? a. Erkek b. Kız Yaş 25-30 20-25 IV.29. Çocuklarınıza dinin gereklerini küçük yaşlarda öğretiyor musunuz? ( x ) c. Kısmen IV.30. Sizce miras bölüşümünde kadın erkekle eşit hakka sahip midir? ; 25 yıl önce oğlumunda isteğiyle mirasımın yaklaşık %75-80 nini kızıma verdim. V. ALEVİ BEKTAŞİ YERLEŞİM BÖLGE VE ALANLARI V.1. Kendinizi etnik köken açıdan nasıl tanımlıyorsunuz? ( ) a. Türk ( x ) b. Türkmen ( ) c. Zaza ( ) d. Tahtacı ( ) e. Arap ( ) f. Kürt ( ) g. Çepni ( ) h. Sıraç ( ) ı. Abdal ( ) i. Arnavut ( ) j. Acem ( ) k. Başka... V.2. Konuşabildiğiniz dil / lehçe hangisi ya da hangileridir? ( x ) a. Türkçe ( ) b. Kürtçe ( ) c. Zazaca ( ) d. Arapça ( ) e. Başka ( Yazınız )... V.3. Ailenizde konuşulan ( ailede anne, baba ya da daha büyük üyelerinin bildiği ) dil / lehçe hangisi ya da hangileridir? ( x ). a. Türkçe ( ) b. Kürtçe ( ) c. Zazaca ( ) d. Arapça ( ) e. Başka ( Yazınız )... 16
V.4. Bulunduğunuz yere nereden geldiniz? Okmeydanından. V.5. Bulunduğunuz yerde ne zamandan beri oturuyorsunuz? 19 yıldır. V.6. Size bağlı talipler arasında değişik etnik kökenlerden olanları var mı? Hayır. V.7. Bağlı olduğunuz, ( mensubu bulunduğunuz ) topluluk ( Oymak Aşiret Boy Kabile ) ne isimle anılır? Dedeler / Pir Sultanlılar. V.8. Bağlı olduğunuz topluluk, (mensubu bulunduğunuz) Oymak-Aşiret-Boy-Kabile, geçmişte ve şimdiki zamanda, sürgüne, katliama, asimilasyona, baskı ve şiddete maruz kaldınız mı? Siz ya da aileniz, akrabalarınız, yaşadığınız köy, kasaba ve şehirde uğradığınız zülmü anlatır mısınız, Tarih ve mekânla birlikte yazar mısınız? Pir Sultan`ın yaşadıkları ve Sivas olayları herkesin malumudur. V.9. Bağlı bulunduğunuz Ocağınızda; öğrendiğiniz, gördüğünüz, duyduğunuz, yaşadığınız, Aleviliği anlatır mısınız? Biz inancımızı Hakk`a varan Doğru Yol ( Tarık-i Müstakim ) olarak İslam dininin bâtini özü sayarız. İnancımızın temel yapısı Hz. Muhammedin Miraç`ı ve onun Kırklar Meclisi`nde ki uygulamalarına dayanır. Bizlerde Hakk-Muhammed-Ali Yol`u olan, Hakka varan Doğru Yol olarak gördüğümüz bu Yolu 12 hizmet şeklinde Cem`lerimizde yaşamaya gayret ederiz. Bizim 12 hizmeti uygulama şeklimiz Pir Sultan Abdal ve Hubuyar Tarık`ına ( Erkanına ) göre yürütülür. Yol`un şekilsel uygulamaları yöresel bazı ufak değişiklikler göstersede Öz``de bir farklılık göstermez. Buna biz ``Yol bir sürek binbir ``deriz. Semahlarımızda farklılık vardır. Biz Semahlarımızı kadınlar ve erkekler birbirlerini sararak ve daire seklinde dönerek eda ederiz. Bu dönüş bütün Evrenin ve yaratılışın döngüsünü sembolize eder. V.10. 1923 Cumhuriyet ilanına kadar hangi dilde ibadet yapıyordunuz? Türkçe. V.11. Bugün hangi dilde ibadet yapıyorsunuz? Türkçe. V.12. Anadiliniz nedir, bu dilde ibadet yapmak ister misiniz? Türkçe`dir. VI. ALEVİLİK-BEKTAŞİLİKLE İLGİLİ BİLGİ EDİNME YOLLARI VI.1. Alevilik / Bektaşilik ya da dinle ilgili kitapları ne kadar sıklıkta okuyorsunuz? ( x ) a. Düzenli olarak her gün ( ) b. Cuma akşamları ( ) c. Ara sıra ( ) d. Önemli sayılan günlerde ( Muharrem, Nevruz vb. gibi ) ( ) e. Hiç okumam VI.2. Alevilikle / Bektaşilikle ilgili bilgi düzeyinizi nasıl buluyorsunuz? ( ) a. Bilgi seviyemi çok yüksek buluyorum 17
( ) b. Bilgi seviyemi orta düzeyde buluyorum ( x ) c. Bilgi seviyemi az düzeyde buluyorum ( ) d. Bilmiyorum/Bilgim pek yok ( ) e. Diğer:... VI.3. Alevilikle / Bektaşilikle ilgili bilgileri kimden ve nereden öğrendiniz? ( Birden çok seçenek işaretlenebilir.) ( x ) a. Kendi kendime okuyup araştırdım ( x ) b. Ailemden öğrendim ( ) c. Okullardan öğrendim ( ) d. Akrabalarımdan ( x ) e. Yetişkinlerden ( x ) f. Dedelerden ( ) g. Babalardan ( ) h. Radyo / TV' den ( x ) ı. Kitaplardan ( ) i. Rehberlerden ( ) j. Din adamlarından ( İmam, Vaiz vb. gibi ) ( ) k. Başka :... VI.4. Size göre çocukların Alevi inancına göre eğitilmesi gerekli midir? ( ) c. Fikrim yok VI.5. Size göre, çocuklar Alevilikle ilgili bilgileri en iyi nereden öğrenebilirler? ( x ) a. Aileden ( ) b. İmam Hatip liselerinde ( ) c. Devletin genel resmi okullarından ( ) d. Kur' an kurslarında ( x ) e. Dergâhlardan; ( Mevcutsa Alevi- Bektaşi Dergahlarından ) ( ) f. Fark etmez ( x ) g. Dedelerden / Babalardan ( ) h. Dini bilgi verilmesini istemiyorum. ( ) ı. Özel kurslardan ( ) i. Başka VI.6. Dinlediğiniz veya tanıdığınız Dedeleri nasıl buluyorsunuz? ( ) a. Ahlak ve bilgi yönünden yeterli ve saygı değer ( ) b. Bilgi olarak yeterli, fakat yaşantı olarak eksiklikleri var ( ) c. Ahlaklı saygı değer; fakat bilgi yönünden yetersiz ( ) d. Hem bilgi hem de davranış olarak birçok eksiklikleri var ( x ) e. Başka ( Yazınız ) : Hepimizin bilgi ve davranış yönünden eksiğimizin olduğuna inanıyorum. VI.7. Toplumun Dedelere / Babalara ihtiyacı var mıdır? 18
( ) c. Fikrim yok VI.8. Dedelik / Babalık kurumunun etkisi eskiye nazaran azaldı mı? ( x ) c. Kısmen VI.9. Artık günümüzde Dedelik / Babalık kurumunun kaldırılması gereğine inanıyor musunuz? ( ) d. Fikrim yok VII. ALEVİ BEKTAŞİLİKTE İBADET VE İNANIŞLAR VII.1. Kendinizi inanç açısından nasıl ifade ediyorsunuz? ( x ) a. Alevi ( ) b. Bektaşi ( ) c. Alevi Bektaşi ( ) d. Kızılbaş ( ) e. Şii ( ) f. Şia ( ) g. Nusayri ( ) h. Bedreddini ( ) ı. Ali taraftarı ( ) i. Caferi ( ) j. Başka ( Yazınız ) VII.2. Alevilik Bektaşilik ( Kızılbaşlık ) size göre nedir? ( ) a. Mezheptir ( ) b. Tarikattır ( ) c. Kültürdür ( ) d. Felsefedir ( ) e. Yaşam Tarzıdır ( ) f. Tek başına bir dindir ( x ) g. İnançtır ( ) h. Başka :... VII.3. Size göre aşağıda yer alan uygulamalardan hangileri Alevilikte yer alan temel ibadet ve inançlardır? I-İnancınızda var mı? II-Uyguluyor musunuz? a. Var b. Yok c. Fikrim Yok a. Devamlı b. Ara Sıra c. Hiç 19
1. Musahip tutmak ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 2. Muharrem Orucu tutmak ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 3. Cem yapmak ( x ) ( ) ( ) ( ) ( x ) ( ) 4. İkrar vermek ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 5. Hızır Orucu tutmak ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 6. Alevi-Bektaşi Ulularının/büyüklerinin Türbelerini ziyaret etmek ( x ) ( ) ( ) ( ) ( x ) ( ) 7. Dedelerden / Babalardan el almak ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 8. Hızır Kurbanı kesmek ( x ) ( ) ( ) ( ) ( x ) ( ) 9. Saz çalmak vb.aletler(...) ( x ) ( ) ( ) ( ) ( x ) ( ) 10. Abdal Musa Kurbanı kesmek ( x ) ( ) ( ) ( ) ( x ) ( ) 11. Bayramda Halka Namazı kılmak ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 12. On Dört Masum Pak Orucu tutmak ( x ) ( ) ( ) ( ) ( x ) ( ) 13. Muharrem orucunun sonunda kurban kesmek ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 14. Niyaz etmek ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 15. Hakkullah / Çıralık vermek ( x ) ( ) ( ) ( ) ( x ) ( ) 16. Semah dönmek ( x ) ( ) ( ) ( ) ( x ) ( ) 17. Allah a inanmak ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 18. Adak kurbanı kesmek ( x ) ( ) ( ) ( ) ( x ) ( ) 19. Hacca gitmek ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 20. Meleklere inanmak ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 21. Kelime-i Şahadet getirmek ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 22. Peygamberlere inanmak ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 23. Namaz kılmak; Tarikat namazi kilmak ( x ) ( ) ( ) ( ) ( x ) ( ) 24. Ahirete inanmak ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 25. Zekat/Fitre vermek ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 26. Kurban Bayramında Kurban kesmek ( x ) ( ) ( ) ( ) ( x ) ( ) 27. Meydana girmek ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 28. Hizmet görme ve baş okutma ücreti verme ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 29. Nasip vermek ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 30.Don değiştirme/başka biçiminde yeniden ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) doğma 31. Mevlüt okutmak ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 32. Cuma' ya gitmek ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 33. Bayramda bir evde Tarikat Namazı kılmak ( x ) ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 34. Bayramda Cami de Namazı kılmak ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) 35. Ramazan Orucu tutmak ( x ) 3 gün ( )30 gün VII.4. Aşağıdaki Evliya / Erenleri ne kadar sıklıkla ziyaret ettiniz? Ziyaret ettiğiniz Evliya ve Veliler kimlerdir? Aşağıdakilerden başka gittiğiniz ziyaret adlarını belirtiniz. ( x ) ( ) ( ) ( ) ( x ) ( ) a.hiç ziyaret etmedim b. 1 Kez c. 2 Kez d. 3 Kez e. 4 Kez ve Daha Fazla 1. Hacı Bektaşi Veli yi ziyaret ettiniz mi? ( ) ( ) ( x ) ( ) ( ) 2. Abdal Musa Sultan ı ziyaret ettiniz mi? ( ) ( x ) ( ) ( ) ( ) 3. Hacca gittiniz mi? ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) 20
4. Kerbela ( Necef ) gittiniz mi? ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) 5. Başka( adı ) Meşhed e İmam Rıza ya gittim. Meşhedi oldum. ( x ) ( ) ( ) ( ) ( ) VII.5. Aşağıdaki hayır işlerini yılda kaç kez yaparsınız? (Her seçenek için ayrı işaretleme yapınız.) a. Yılda birden çok b. Yılda bir c. Daha az d. H i ç 1. Kömbe yapıyor musunuz? ( x ) ( ) ( ) ( ) 2. Aşure yapıyor musunuz? ( ) ( x ) ( ) ( ) 3. Kimsesiz ve fakirlere yardım yapıyor musunuz? ( ) ( x ) ( ) ( ) 4. Hayır derneklerine yardım yapıyor musunuz? ( ) ( x ) ( ) ( ) 5. Dergâhlara yardım yapıyor musunuz? ( ) ( ) ( x ) ( ) 6. Zekât veriyor musunuz? ( ) ( ) ( ) ( ) 7. Fitre veriyor musunuz? ( ) ( ) ( ) ( ) 8. Lokma yapıyor musunuz? ( ) ( ) ( x ) ( ) 9. Nevruz'da süt dağıtıyor musunuz? ( ) ( ) ( ) ( x ) 10. Bez bağlıyor musunuz? ( ) ( ) ( ) ( x ) 11. Mum yakıyor musunuz? ( ) ( ) ( ) ( x ) 12. Başka... ( ) ( ) ( ) ( ) VII.6. Aşağıdaki uygulamaların hangilerini yaparsınız? (Her seçenek için ayrı işaretleme yapınız. ) a. Evet b. Hayır 1. Baş okutmaya inanıyor musunuz? ( ) ( x ) 2. Sihir büyüye inanıyor musunuz? ( ) ( x ) 3. Fala inanıyor musunuz? ( ) ( x ) 4. Muskaya inanıyor musunuz? ( ) ( x ) 5. Nazara inanıyor musunuz? ( ) ( ) 6. Kurşun döktürmeye inanıyor musunuz? ( x ) ( ) 7. Yatır ziyaretine inanıyor musunuz? ( x ) ( ) VII.7. Hacı Bektaş Veli bedeninde gelenin Ali'nin kendisi olduğu inancına katılıyor musunuz? 21
VII.8. Kur'an-ı Kerim i Arapça okumayı biliyor musunuz? ; Arapça okuyabiliyorum ama Arapça bilmiyorum VII.9. Buyruk / Erkanname vb. gibi kitapları okuyabiliyor musunuz? VII.10. Hz. Ali ile ilgili ayetlerin Kur an-ı Kerim den çıkarıldığına inanıyor musunuz? ; Kesin bir bilgiye sahip degilim ama böyle seyler konusuluyor. VII.11. Kur an'ın bugünkü şekliyle eksik olduğu düşüncesine katılıyor musunuz? ; Kesin bir bilgiye sahip degilim ama böyle seyler konusuluyor. VII.12. Hacı Bektaş Veli, Atatürk ve benzerleri aynı kişiler mi? ; Aynı ruhun ( Hz. Ali`nin ) tezahürleri olduğuna inanıyorum. VII.13. Mehdi ( kurtarıcı ) bekleme inancı Alevilikte / Bektaşilikte var mı? VII.14. Niyazın Namazın yerini tuttuğu düşüncesine katılıyor musunuz? ( x ) c. Kısmen VII.15. "Allah kendini Âdemde göstermiştir. Bunun için ibadetimiz Cemal Cemaledir." inancına katılıyor musunuz? ( x ) c. Kısmen VII.16. Hangi Türbeyi ziyaret etmekle Hacı olacağınıza inanıyorsunuz? ( ) a. Hacı Bektaş Veli yi ( x ) b. Kâbe yi ( ) c. Başka VII.17. Namaz kılıp, Hacca giden ve Ramazan Orucunu tutan Alevi Sünnileşmiş sayılır mı? 22
; Hangi anlamda yapıldığına bakılmalıdır. Namaz farsça bir kelimedir, orijinal Kuran`da Salat olarak geçer. Salatın Türkçe sözlük anlamı ise husu ( yüksek konsantrasyon ) içinde dua etmek demektir. Dua, istemek ve dilemek anlamındadır. Dua Yaratan ile yaratılan arasındaki kutsal ruhani bağdır. Duanın yeri, zamanı ve şekli önemli değildir. Dua her zaman, her yerde ve her hangi bir şekil yapılabilir. Hacca gitmek Hz. Ali`nin ( Nehcül- Belâga ) ve Yüce Allahın öğütüdür. Hacca giden her Can Hz. Muhammedin nuruna gark olur. Kâbe çok önemli bir yapıdır. Çünkü Kâbe Allah adına Hz. Adem Peygamber tarafından yapılmış ilk tapınaktır. Kâbe Hz. Muhammedin nurunun hala mevcut olduğu mahâl ve Hz. Ali`nin doğduğu yerdir. Bundan dolayı her insanın ömrü boyunca gücü yetiyorsa bir kez Hac etmesi gerekir. Ramazan ayı Kuran-i Kerim`de ismi önemle anılan bir aydır. Kuran-i Kerim bu ayda yani Ramazan ayında ( 26. Veya 27. gece ) Kadir gecesinde inmiştir ve oruç tutulması Kuran emriyle sabittir. Yalnız biz Aleviler bu oruçun 3 gün olduğuna inanır ve 3 gün oruç tutarız. Tutmayanlarda vardır. VII.18. Alevilerin / Bektaşilerin ta Ruhlar âleminde Müslüman oldukları, Sünnilerin ise Zülfikar zoruyla sonradan Müslüman oldukları inancına katılıyor musunuz? VII.19. Cemevi nin Cami nin yerini tuttuğu düşüncesine katılıyor musunuz? VII.20. Gün geçtikçe Alevilerin inançlarının zayıflamakta olduğu görüşüne katılıyor musunuz? ( Nedeni ) ( x ) b. Kısmen ( Nedeni ) ; İnançlar siyasal ve ideolojik görüşlerin erozyonuna uğramıştır. Ayrıca şehir yaşantısı inançlara bağlılığı geriletmiştir. ( ) c. Hayır VII.21. Alevi köylerine Cemevi yapılmalı mıdır? VII.22. Alevi köylerine Cami ya da Mescid yapılmalı mıdır? VIII. KİTLE İLETİŞİM / ULAŞIM VIII.1. Televizyon izliyor musunuz? ( ) a. Televizyon hiç izlemem ( x ) b. Her gün izlerim ( ) c. Haftada 4-5 gün ( ) d. Haftada 2-3 gün ( ) e. Haftada 1 gün ( ) f. Daha seyrek 23
( ) g. Cumartesi-Pazar ( ) h. Zamanım oldukça ( ) ı. Başka... VIII.2. Hangi kanalları seyrediyorsunuz? ( Birden fazla yanıt verebilirsiniz ) ( ) a. Atv ( ) b. Show ( x ) c. Tv. 10 ( ) d. Kanal D ( ) e. TRT-1 ( x ) f. Halk Tv. ( x ) g. Cem Tv. ( x ) h. Yol Tv. ( x ) ı. Barış Tv. ( x ) i. Diğer VIII.3. Radyoyu her gün dinler misiniz? VIII.4. Dinlediğiniz radyoları belirtiniz: VIII.5. Gazete okur musunuz? ( ) a. Gazete okumam ( ) b. Sürekli okurum ( x ) c. Ara sıra okurum VIII.6. Okuduğunuz gazeteleri belirtiniz: VIII.7. Kışın kentte mi, köyde mi kalıyorsunuz? ( x ) a. Kentte ( ) b. Köyde IX.4. Din ve siyaset birbirinden ayrılmalı mı? ( ) c. Fikrim yok IX.5. Milliyetçi ve Radikal İslami hareketler bir tehlike mi? ( ) c. Fikrim yok IX.6. Aleviler / Bektaşiler Diyanet te temsil edilmeli mi? ; Her inanç kurumu kendi yapısını oluşturmalı. Devlet hepsine eşit mesafede olmalı. 24
( ) c. Fikrim yok IX.6a. Türkiye de Diyanet kalsın mı, kaldırılsın mı? ; Diyanet kalkarsa Radikal dincilerin önü alınamaz hale gelir, bunun sonunda da bir kaos ortamı gelişebilir. Devlet herkesin diyanetinin oluşmasının önünü açmalı ve her inanç kurumuna eşit mesafede durup denetleyici görevini yerine getirmelidir. IX.7. Oy verdiğiniz siyaset adamında / siyasi partide en çok hangi özellikleri ararsınız? a. Çok b. Az c. Hiç 1. Halka yakınlık ( x ) ( ) ( ) 2. Dürüstlük ( x ) ( ) ( ) 3. Kültür ( x ) ( ) ( ) 4. Yüksek tahsil ( ) ( x ) ( ) 5. Demokrat olma ( x ) ( ) ( ) 6. Milliyetçilik ( ) ( x ) ( ) 7. Dindarlık ( ) ( ) ( x ) 8. Ünlü olma ( ) ( ) ( ) 9. Başka IX.8. Aşağıdaki kurumlara ne kadar güveniyorsunuz? a. Çok b. Az c. Hiç 1. Adliye ( ) ( x ) ( ) 2. Siyasi Partiler ( ) ( x ) ( ) 3. TBMM ( ) ( x ) ( ) 4. Ordu ( x ) ( ) ( ) 5. Polis ( ) ( x ) ( ) 6. Diyanet İşleri ( ) ( x ) ( ) IX.9. Eşinizin hangi partiye oy vereceğine siz mi ona söylersiniz yoksa kendisi mi karar verir? ( ) a. Ben ona söylerim ( ) b. Kendisi karar verir ( ) c. Başkası söyler ( x ) d. Birlikte karar veririz IX.10. Alevi / Bektaşi gençlerin aşırı sağ ya da aşırı sol gruplara katılmasını nasıl buluyorsunuz? ( ) a. Olumlu ( ) b. Olumsuz ( x ) c. Fikrim yok IX.11. Ailevi veya toplumsal sorunların çözümü için hangisine başvurursunuz? ( ) a. Geleneksel Yollara ( Dedeye / Babaya, İleri gelenlere başvurarak ) ( ) b. Modern Yollara ( Mahkemelere başvurarak ) ( ) c. Hiç birine kendi aramızda hallederiz ( x ) d. Kendi aramızda halledemezsek yasal yollara başvurarak IX.12. Sizin dışınızdaki Alevi / Bektaşi grupları nasıl görüyorsunuz? 25
( x ) a. Olumlu ( ) b. Olumsuz ( ) c. Fikrim yok IX.13. Kendinizi İran Şiileri ile aynı görüyor musunuz? IX.14. Kendinizi Babalarla aynı görüyor musunuz? IX.15. Sünnilerden kız alıp verir misiniz? ; Lakin şehir yaşantısının getirdiği istisnai durumlar oluyor bazen. IX.16. Sünnilerle kız alıp-verişiniz aşağıdaki durumlardan hangisine uygundur? ( x ) a. Sadece kız alırız ( ) b. Kız alıp-veririz IX.17. Alış-verişlerinizi yaptığınız kişilerin aynı inançtan olmasına dikkat eder misiniz? IX.18. Çevrenizdeki Sünnilerle komşuluk ilişkileriniz nasıldır? ( x ) a. Olumlu ( ) b. Olumsuz IX.19. Çevrenizdeki Sünnilerin düğünlerine ve cenazelerine katılıyor musunuz? ( ) a. Daima ( x ) b. Arasıra ( ) c. Çok seyrek ( ) d. Hiç IX.20. Aleviler / Bektaşiler kimliklerini özgürce açıklayabiliyor mu? ( x ) c. Kısmen IX.21. Aleviler / Bektaşiler adına geçmişe göre Türkiye de bir şey değişti mi? IX.22. Alevilerin ya da Aleviliğin günümüzde sorunları nelerdir? 26
( x ) a. Kimlik bunalımı ( ) b. Haklarının tanınmaması ( ) c. Örgütsüzlük ( kurumsallaşamama ) ( ) d. Siyasetçilerin ve hükümette yer alanların tutumu ( ) e. Alevilerin sorunları, ülke sorunları ile aynı. ( x ) f. Başka ; Eşit birer vatandaş olarak özgürlükler ve anayasal haklar konusunda eşit muamele görememe sorunu yaşamaktadırlar. Dünya Alevi-Bektaşi Ansiklopedisi için bu projede eksik veya yanlış bulduğunuz, eklemek istediğiniz, öneriniz varsa, bizi uyarmanızı ve bilgilendirmenizi rica ederiz. Hepimizin Hakk-Muhammed-Ali, yar ve yardımcısı ola. Hizmetiniz Hakk-Muhammed-Ali divanına yazıla. Hayra ve barışa hizmet eden bütün Canlara aşk ola. Dil bizden kabulü Yüce Allah`tan ola. Gerçeğin demine HÜ... Görüşülen Seyit/Dede/Baba/Çelebi... Adı Soyadı AŞUR AYDIN Tarih 16.7. 2014 İmza Not 1: Bu formu Dede kendisi doldurmadıysa, başka biri tarafından Dede nin söylediklerini yazıya alan kişinin adı soyadı, tarih ve imzası olacak. Adı Soyadı SEFER İNCİR Tarih 16.7. 2014 İmza Not 2: Bu formu teslim alanın adı soyadı, tarih ve imzası olacak. Adı Soyadı Ali Bulut Proje Sorumlusu Tarih 03.11.2014 İmza Not 3: Bu doldurulmuş formun bir kopyası görüşülen Dede ye verilecek, aslını da, İsviçre Alevi Bektaşi Dergahı Postfach 250, 4503 Solothurn / İsviçre adresine yollayınız. Teşekkürler, Saygılar... Hizmetleriniz Hakk-Muhammed-Ali Divanına Yazıla! BOZATLI HIZIR ( ŞAH-I MERDAN ) YARDIMCIMIZ OLSUN!.. GERÇEĞİN DEMİNE HÛ... 27