Hazırlayan: Hamit BĠRTANE Uzman KARACADAĞ KALKINMA AJANSI DEVELOPMENT AGENCY

Hazırlayan: Hamit BĠRTANE Uzman KARACADAĞ KALKINMA AJANSI

Bu Rapor Karacadağ Kalkınma Ajansı tarafından, Türkiye ve TRC2 (Diyarbakır, Şanlıurfa) Bölgesi güncel ekonomik gelişmelerinin bölge aktörlerince takip edilebilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Her hakkı saklıdır. KARACADAĞ KALKINMA AJANSI

TÜRKİYE DE EKONOMİK GELİŞMELER

HANEHALKI İŞGÜCÜ ARAŞTIRMASI - 2010 2010 yılında kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus bir önceki yıla göre 855 bin kişi artmıştır. 2010 yılında Türkiye'de kurumsal olmayan nüfus bir önceki yıla göre 801 bin kişilik bir artış ile 71 milyon 343 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 855 bin kişilik artış ile 52 milyon 541 bin kişiye ulaşmıştır. 2010 yılında işgücüne katılma oranı % 48,8 dir. 2010 yılında Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı, bir önceki yıla göre 0,9 puanlık artışla % 48,8 olarak gerçekleşmiştir. Kentsel yerlerde işgücüne katılma oranı 1 puanlık artışla % 46,8, kırsal yerlerde ise 0,8 puanlık artışla % 53,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. Tarım dışı istihdam 874 bin kişi artmıştır. 2010 yılında istihdam edilenlerin sayısı, bir önceki yıla göre 1 milyon 317 bin kişi artarak, 22 milyon 594 bin kişiye ulaşmıştır. 2010 yılında tarım sektöründe çalışan sayısı 443 bin kişi, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı ise 874 bin kişi artmıştır. Kaynak: TÜİK, 2011a.

HANEHALKI İŞGÜCÜ ARAŞTIRMASI - 2010 2010 yılında istihdam edilenlerin % 25,2'si tarım, % 19,9 u sanayi, % 6,3'ü inşaat, % 48,6'sı ise hizmetler sektöründedir. Bir önceki yıl ile karşılaştırıldığında, tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payının 0,6 puan, sanayi sektörünün payının 0,7 puan, inşaat sektörünün payının 0,2 puan arttığı, hizmetler sektörünün payının ise 1,5 puan azaldığı görülmektedir İşsizlik oranı % 11,9 iken, tarım dışı işsizlik oranı % 14,8 dir. Türkiye genelinde işsiz sayısı bir önceki yıla göre 425 bin kişi azalarak 3 milyon 46 bin kişiye düşmüştür. İşsizlik oranı ise 2,1 puanlık azalış ile % 11,9 seviyesinde gerçekleşmiştir. Türkiye'de tarım dışı işsizlik oranı bir önceki yıla göre 2,6 puanlık azalışla % 14,8 seviyesinde gerçekleşmiştir. Tarım dışı istihdam 874 bin kişi artmıştır. 2010 yılında istihdam edilenlerin sayısı, bir önceki yıla göre 1 milyon 317 bin kişi artarak, 22 milyon 594 bin kişiye ulaşmıştır. 2010 yılında tarım sektöründe çalışan sayısı 443 bin kişi, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı ise 874 bin kişi artmıştır. Kaynak: TÜİK, 2011a.

13896 13982 13919 14913 15516 15588 16178 16023 16897 21354 21147 19632 20067 20423 21189 21194 21277 22594 HANEHALKI İŞGÜCÜ ARAŞTIRMASI - 2010 24000 istihdam ve İşsizlik Oranı % 16 21000 14 14 18000 15000 10.3 10.5 10.8 10.6 10.2 10.3 11 11.9 12 10 12000 8 9000 6 6000 4 3000 2 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Tarım Dışı İstihdam Toplam İstihdam İşsizlik Oranı 0 Kaynak: TÜİK, 2011a.

2008-1 2008-2 2008-3 2008-4 2009-1 2009-2 2009-3 2009-4 2010-1 2010-2 2010-3 2010-4 SANAYİ İŞGÜCÜ GİRDİ ENDEKSLERİ 2010 YILI IV. DÖNEM Sanayide İstihdam bir önceki yılın aynı dönemine göre % 6,5, bir önceki döneme göre % 0,6 artmıştır. Sanayide Çalışılan Saat bir önceki yılın aynı dönemine göre % 5,3, bir önceki döneme göre % 1,8 artmıştır. Sanayide Brüt Ücret - Maaş bir önceki yılın aynı dönemine göre % 17,9, bir önceki döneme göre % 5,0 artmıştır. 180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80 Üç Aylık Sanayi İstihdam, Çalışılan Saat ve Brüt Ücret-Maaş Endeksi, 2005=100 İstihdam Çalışılan Saat Brüt Ücret-Maaş Kaynak: TÜİK, 2011b.

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ - ŞUBAT 2011 TÜFE de aylık değişim % 0,73 olarak gerçekleşti. 2011 yılı Şubat ayında 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi nde bir önceki aya göre % 0,73, bir önceki yılın Aralık ayına göre % 1,14, bir önceki yılın aynı ayına göre % 4,16 ve on iki aylık ortalamalara göre % 7,76 artış gerçekleşmiştir. Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE de en yüksek artış % 8,60 ile lokanta ve oteller grubunda gerçekleşmiştir. Çeşitli mal ve hizmetler (% 7,36), Ulaştırma (% 6,03), Giyim ve ayakkabı (% 5,35), Ev eşyası (% 4,66), Gıda ve alkolsüz içecekler (% 4,53), Konut (% 4,38) artışın yüksek olduğu diğer harcama gruplarıdır. Kaynak: TÜİK, 2011c.

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ - ŞUBAT 2011 Kaynak: TÜİK, 2011c.

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ - ŞUBAT 2011 Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış % 2,54 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda gerçekleşmiştir. Şubat ayında endekste yer alan gruplardan ulaştırmada % 1,77, ev eşyasında % 0,92, çeşitli mal ve hizmetlerde % 0,83, lokanta ve otellerde % 0,45, haberleşmede % 0,43, eğitimde % 0,14 artış, konutta % -0,14, eğlence ve kültürde % -0,40, giyim ve ayakkabıda % -5,15 düşüş gerçekleşmiştir. Kaynak: TÜİK, 2011c.

ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ - ŞUBAT 2011 ÜFE de aylık değişim % 1,72 olarak gerçekleşti. 2010 yılı Şubat ayında 2003 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Endeksi nde bir önceki aya % 1,72, bir önceki yılın Aralık ayına göre % 4,13, bir önceki yılın aynı ayına göre % 10,87 ve on iki aylık ortalamalara göre % 9,23 artış gerçekleşmiştir. Aylık değişim tarım sektöründe % 2,15, sanayi sektöründe % 1,63 olarak gerçekleşti. Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre % 5,13, bir önceki yılın aynı ayına göre % 12,86 ve on iki aylık ortalamalara göre % 19,07 artış gerçekleşmiştir. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın Aralık ayına göre % 3,91, bir önceki yılın aynı ayına göre % 10,44 ve on iki aylık ortalamalara göre % 7,17 artış gerçekleşmiştir. ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış % 12,15 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımı alt sektöründe gerçekleşti. Sanayinin üç sektöründen, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe % 2,77, imalat sanayi sektöründe % 2,32 artış, elektrik, gaz ve su sektöründe % -4,42 düşüş gerçekleşmiştir. Kaynak: TÜİK, 2011d.

ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ - ŞUBAT 2011 Üretici Fiyatları Endeksi Yıllık DeğiĢim Oranları (%) 12,00 10,00 8,00 10,80 10,87 8,58 10,42 9,21 7,64 8,24 9,03 8,91 9,92 8,87 8,17 6,00 6,30 6,82 4,00 2,00 - -2,00-4,00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 Aylar 2010 2011 Kaynak: TÜİK, 2011d.

ÜRETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ - ŞUBAT 2011 Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler, ham petrol ve doğalgaz çıkarımı (% 12,15), kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı (% 5,59), tekstil ürünleri imalatı (% 4,98), ana metal sanayi (% 3,75), iletişim teçhizatı imalatı (% 3,19), büro makineleri imalatı (% 3,14), motorlu kara taşıtları imalatı (% 3,10) alt sektörleridir. Buna karşılık suyun toplanması, arıtımı ve dağıtımı (% -6,64), elektrik ve gaz üretimi (% -4,17) bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler olmuştur. Kaynak: TÜİK, 2011d.

YAŞAM MEMNUNİYETİ ARAŞTIRMASI - 2010 Ülkemizde 18 ve daha yukarı yaştaki bireylerin % 61,2 si kendilerini mutlu olarak ifade etmiştir. 2009 yılında bireylerin % 54,3 ü kendini mutlu, % 14,6 sı ise mutsuz olarak ifade ederken, 2010 yılında bu oran sırasıyla % 61,2 ve % 10,7 dir 2010 yılında kadınlarda mutluluk oranı % 62,7 iken, erkeklerde bu oran % 59,6 dır. Grafik 1. Genel mutluluk düzeyi, 2003-2010 (%) 2010 61,2 28,1 10,7 2009 54,3 31,1 14,6 2008 55,8 30,3 13,9 2007 60,2 28,8 11,0 2006 57,8 30,3 11,9 2005 57,6 29,5 12,8 2004 58,0 29,8 12,1 2003 59,6 33,2 7,3 0 20 40 60 80 100 Kaynak: TÜİK, 2011e. Mutlu Orta Mutsuz

YAŞAM MEMNUNİYETİ ARAŞTIRMASI - 2010 Yaş gruplarına göre mutluluk düzeyi değişmektedir. 18-24 yaş grubundaki bireylerde mutluluk oranı % 63,9 iken, 65 ve daha yukarı yaştaki bireylerde bu oran % 60 a düşmektedir. Eğitim düzeyi arttıkça mutluluk düzeyi de artmaktadır. 2010 yılında ilkokul mezunu olanlarda mutluluk oranı % 60,5 iken, yüksekokul ya da üniversite mezunlarında bu oran % 67,7 ye yükselmektedir. Evli bireylerin, evli olmayanlara göre daha mutlu olduğu görülmektedir. 2010 yılında evli bireylerin % 63,7 si mutlu iken, evli olmayanlarda bu oran % 53,5 dir. Kaynak: TÜİK, 2011e.

YAŞAM MEMNUNİYETİ ARAŞTIRMASI - 2010 Bireyleri en çok aileleri ve sağlıklı olmak mutlu etmektedir. 2010 yılında kendilerini en çok ailenin mutlu ettiğini ifade edenlerin oranı % 70,9 iken, kendilerini en çok sağlıklı olmanın mutlu ettiğini ifade edenlerin oranı % 71,2 dir. Bireylerin % 72,8 i kendi geleceklerinden umutludur. 2010 yılında kendi geleceklerinden umutlu olan bireylerin oranı % 72,8 dir. Kadınların %72,9 u, erkeklerin ise % 72,7 si kendi geleceklerinden umutlu olduklarını belirtmişlerdir. Bireyler daha ucuz ürün tüketmeye başlamışlardır. Ekonomik gelişmeler karşısında bireylerin % 60 ı 2009 yılında daha ucuz ürün tükettiğini belirtirken, 2010 yılında bu oran % 54,2 ye düşmüştür. Buna karşılık 2010 yılında bireylerin % 33,8 i borçlanmış, % 22,7 si eğlence ve tatil masraflarını kıstığını ifade etmiştir. Kaynak: TÜİK, 2011e.

TİCARET VE HİZMET ENDEKSLERİ 2010 YILI IV. DÖNEM Ticaret-Hizmette Ciro bir önceki yılın aynı dönemine göre % 25,9, bir önceki döneme göre % 12,4 artmıştır. Ticaret-Hizmet İstihdam Endeksi, 2010 yılı IV. döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 2,1 artarken bir önceki döneme göre % 1,7 oranında azalmıştır. Ticaret-Hizmet Çalışılan Saat Endeksi, 2010 yılı IV. döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 0,3, bir önceki döneme göre % 2,6 oranında azalmıştır. 200 190 180 170 160 150 140 130 120 110 100 Ticaret - Hizmet Endeksleri, 2005=100 2008-1 2008-2 2008-3 2008-4 2009-1 2009-2 2009-3 2009-4 2010-1 2010-2 2010-3 Ciro İstihdam Çalışılan saat Brüt ücret - maaş Kaynak: TÜİK, 2011f.

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ - OCAK 2011 2010 yılı Aralık ayında 2005=100 temel yıllı sanayi üretim endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre % 18,9 artmıģtır. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2011 yılı Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre; madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %11,9, imalat sanayi sektörü endeksi %2 0,5 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %12,0 artmıştır. Takvim etkisinden arındırılmıģ endeks 2011 yılı Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %18,8 artmıģ, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmıģ sanayi üretim endeksi ise bir önceki aya göre % 0,5 artıģ göstermiģtir. Kaynak: TÜİK, 2011g.

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ - OCAK 2011 SEKTÖR Ocak 2010 (2005=100) Endeks Arındırılmamış Değişim (Yıllık) Değişim (Aylık) Takvim Etkisinden Arındırılmış Değişim Endeks (Yıllık) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Değişim Endeks (Aylık) Toplam Sanayi 118,2 18,9-13,2 119,0 18,8 128,4 0,5 Madencilik ve Taşocakçılığı 121,4 11,9-5,0 120,0 11,9 137,6 4,7 İmalat Sanayi 114,8 20,5-15,5 115,7 20,3 127,0 0,1 Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Ürt. ve Dağıtımı 144,5 12,0 2,2 144,5 12,0 137,0 1,2 Kaynak: TÜİK, 2011g.

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ - OCAK 2011 140 ARINDIRILMAMIġ ĠLE MEVSĠM VE TAKVĠM ETKĠLERĠNDEN ARINDIRILMIġ SANAYĠ ÜRETĠM ENDEKSĠ 130 120 110 100 90 80 2010-1 2010-2 2010-3 2010-4 2010-5 2010-6 2010-7 2010-8 2010-9 2010-10 2010-11 2010-12 2011-1 TOPLAM SANAYİ ENDEKSİ (ARINDIRILMAMIŞ) MEVSİM VE TAKVİM ETKİLERİNDEN ARINDIRILMIŞ ENDEKS Kaynak: TÜİK, 2011g.

2005-1 2005-2 2005-3 2005-4 2006-1 2006-2 2006-3 2006-4 2007-1 2007-2 2007-3 2007-4 2008-1 2008-2 2008-3 2008-4 2009-1 2009-2 2009-3 2009-4 2010-1 2010-2 2010-3 2010-4 İNŞAAT İŞGÜCÜ GİRDİ ENDEKSLERİ 2010 YILI IV. DÖNEM İnşaat Sektöründe İstihdam % 6,3 artmıştır. Bina İnşaatı Sektörü İstihdam Endeksi % 5,5 artarak % 79,9 a, Bina Dışı İnşaat Sektörü İstihdam Endeksi % 7,3 artarak % 122,9 a yükselmiştir İnşaat Sektöründe Çalışılan Saat Endeksi 2010 yılı 4. döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 4,3 artmıştır. İnşaat Sektöründe Brüt Ücret-Maaş endeksi % 18,1 artmıştır. 180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80 70 Üç aylık inģaat sektörü istihdam, çalıģılan saat ve brüt ücret- maaģ endeksleri, 2005=100 İstihdam Endeksi Çalışılan Saat Endeksi Brüt Ücret-Maaş Endeksi Kaynak: TÜİK, 2011h.

KIRMIZI ET ÜRETİM İSTATİSTİKLERİ OCAK 2011 Ocak ayı kırmızı et üretimi 51 042 ton olarak tahmin edildi Hayvan türleri ayrıntısında incelendiğinde, 2010 yılı Aralık ayı kırmızı et üretim miktarının yaklaşık olarak 42 888 ton sığır ve 6 800 ton koyun etinden oluştuğu tahmin edilmektedir. KIRMIZI ET ÜRETĠM MĠKTARI Ton 180 000 160 000 140 000 120 000 100 000 80 000 60 000 40 000 20 000 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Ay 2010 2011 Kaynak: TÜİK, 2011ı.

FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI - ŞUBAT 2011 2011 Şubat ayında bir önceki aya göre en yüksek reel getiri TÜFE ile indirgendiğinde Euro da gerçekleşti. 2011 Şubat ayında en yüksek reel getiri, ÜFE ile indirgendiğinde % 2,12, TÜFE ile indirgendiğinde ise % 3,13 oranlarıyla Euro da gerçekleşmiştir. Yatırım araçlarının Şubat ayında yatırımcısına reel getirileri aşağıdaki grafiklerde gösterilmiştir. 2011 ŞUBAT FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ ÜFE'YE GÖRE AYLIK REEL GETİRİLERİ ( % ) 2011 ŞUBAT FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ TÜFE'YE GÖRE AYLIK REEL GETİRİLERİ ( % ) 10 10 5 2,12 0,24 5 0,92 3,13 1,22 0-5 -1,18-5,22-0,06 0-5 -0,21-4,29-10 MEVDUAT BORSA AMERĠKAN FAĠZĠ (BRÜT) IMKB 100 DOLARI EURO KÜLÇE ALTIN -10 MEVDUAT BORSA AMERĠKAN FAĠZĠ IMKB 100 DOLARI (BRÜT) EURO KÜLÇE ALTIN Kaynak: TÜİK, 2011i

SANAYİ CİRO VE SİPARİŞ ENDEKSLERİ OCAK 2011 Sanayi Ciro Endeksi, 2011 yılı Ocak ayında yüzde 33,2 arttı. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2011 yılı Ocak ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre; Madencilik ve Taşocakçılığı endeksi % 40,7, İmalat Sanayi endeksi ise % 33,0 artmıştır. Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2011 yılı Ocak ayında en yüksek artış Enerjide görülmüştür. İmalat sanayi alt sektörlerinin 2011 yılı Ocak ayında 2010 yılı aynı ayına göre yüzde değişim oranları incelendiğinde, en yüksek artış oranının % 88,3 ile Makine ve Ekipmanlarının Kurulumu ve Onarımında gerçekleştiği görülmektedir. Bunu % 63,9 ile Bilgisayarların, Elektronik ve Optik Ürünlerin İmalatı takip etmektedir. 220 Sanayi Ciro Endeksi, 2005=100 200 180 160 140 120 Kaynak: TÜİK, 2011j. 100 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 2010 2011

SANAYİ CİRO VE SİPARİŞ ENDEKSLERİ OCAK 2011 Sanayi Sipariş Endeksi, 2011 yılı Ocak ayında 2010 yılı Ocak ayına göre yüzde 32,5 artmıştır. Sanayi Sipariş Endeksi, 2011 yılı Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre % 32,5 artmış, bir önceki aya göre ise % 16,8 azalmıştır. Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2011 yılı Ocak ayında en yüksek artış Ara Malı İmalatı nda görülmüştür. İmalat sanayi alt sektörlerinin 2011 yılı Ocak ayında 2010 yılı aynı ayına göre yüzde değişim oranları incelendiğinde, en yüksek artış oranının % 50,6 ile Başka Yerde Sınıflandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatında gerçekleştiği görülmektedir. Bunu, % 45,7 ile Ana Metal Sanayii takip etmektedir. 220 Sanayi SipariĢ Endeksi, 2005=100 200 180 160 140 120 Kaynak: TÜİK, 2011j. 100 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 2010 2011

TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ - ŞUBAT 2011 2011 Şubat ayında Tüketici güveni arttı. 2011 Şubat ayında Tüketici Güven Endeksi, bir önceki aya göre % 2,49 oranında arttı; Ocak ayında 91,29 olan endeks Şubat ayında 93,56 değerine yükseldi. Tüketici Güven endeksindeki artış,, tüketicilerin mevcut ve gelecek dönem satın alma gücü, gelecek dönem genel ekonomik durum, iş bulma olanakları ve mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğu durumlarına dair değerlendirmelerinin iyileşmesinden kaynaklanmaktadır. Kaynak: TÜİK, 2011k.

02/10 03/10 04/10 05/10 06/10 07/10 08/10 09/10 10/10 11/10 12/10 01/11 02/11 TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ - ŞUBAT 2011 Tüketici Güven Endeksi 96 93,56 92 88 84,74 85,80 86,58 88,04 87,48 87,35 90,41 89,02 91,34 90,99 91,29 84 81,85 80 Kaynak: TÜİK, 2011k.

İŞGÜCÜ MALİYETİ ENDEKSİ - 2010 YILI IV. DÖNEM Saatlik işgücü maliyeti endeksi bir önceki yılın aynı dönemine göre % 10,3 artmıştır. Sektörel ayrımda endeks değerlerindeki yıllık artış oranının sanayi sektöründe % 10,1, inşaat sektöründe % 11 ve hizmet sektöründe % 10,2 şeklindedir. Saatlik işgücü maliyeti endeksinde 2010 yılı IV. döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre en yüksek artış % 19,4 ile M (Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler) sektöründe gerçekleşmiştir. Saatlik işgücü maliyeti endeksleri 130 120 110 100 90 80 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 2008 2009 2010 işgücü maliyeti kazanç kazanç dışı işgücü maliyeti Kaynak: TÜİK, 2011l.

DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ - OCAK 2011 Geçici dış ticaret verilerinden hesaplanan 2003=100 temel yıllı dış ticaret endekslerine göre; Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre, ihracat birim değer endeksi % 7,1, ithalat birim değer endeksi % 9,9 oranında arttı. İlgili ayda ihracat birim değer endeksi, bir önceki yılın aynı ayına göre tarım ve ormancılıkta % 1,1, balıkçılıkta % 15,4, madencilik ve taşocakçılığında % 13 ve imalat sanayiinde % 7,2 arttı. İthalat birim değer endeksi geçen yılın aynı ayına göre, tarım ve ormancılıkta % 36,3, madencilik ve taşocakçılığında % 20,2, imalat sanayiinde % 5,7 artış gösterdi. Kaynak: TÜİK, 2011m.

DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ - OCAK 2011 2011 yılı Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat miktar endeksi % 14, ithalat miktar endeksi % 31,3 arttı. İhracat miktar endeksi ana sektörler itibariyle, geçen yılın aynı ayına göre, tarım ve ormancılıkta % 9,9, balıkçılıkta % 62,6, madencilik ve taşocakçılığında % 28,8, imalat sanayiinde % 14,1 arttı. İthalat birim değer endeksi geçen yılın aynı dönemine göre, tarım ve ormancılıkta % 2,5, madencilik ve taşocakçılığında % 18,5 ve imalat sanayiinde % 36 arttı Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2011 yılı Ocak ayında, 2010 Ocak ayına göre, ihracat miktar endeksi orjinal seride olduğu gibi % 14, ithalat miktar endeksi ise % 27,4 oranında arttı Kaynak: TÜİK, 2011m.

BİTKİSEL ÜRETİM İSTATİSTİKLERİ - 2010 2010 yılında bir önceki yıla göre bitkisel üretim azalış gösterdi. Milyon ton 40 33,6 35 30 25 20 15 10 5 0 Tahıl ürünleri üretim miktarları bir önceki yıla göre % 2,5 oranında azalarak yaklaşık 32,7 milyon ton olarak gerçekleşti. buğday üretimi % 4,6 oranında azalarak 19,6 milyon ton, arpa üretimi % 0,8 oranında azalarak 7,2 milyon ton olurken, dane mısır üretimi % 1,4 oranında artarak 4,3 milyon ton, çeltik üretimi % 14,7 oranında artarak 860 bin ton olmuştur. kütlü pamuk üretimi % 24,6 oranında artarak yaklaşık 2,1 milyon ton, şekerpancarı üretimi % 3,9 oranında artarak yaklaşık 17,9 milyon ton, tütün üretimi % 32,1 oranında azalarak 55 bin ton olarak gerçekleşmiştir. Kaynak: TÜİK, 2011o. 32,7 Bitkisel Üretim 2009-2010 26,8 26,0 16,6 16,6 Tahıllar Sebzeler Meyveler 2009 2010

BİTKİSEL ÜRETİM İSTATİSTİKLERİ - 2010 Sebze ürünleri üretim miktarı bir önceki yıla göre % 2,9 oranında azalarak yaklaşık 26 milyon ton olarak gerçekleşti. domates üretimi % 6,5 oranında azalarak yaklaşık 10 milyon ton olmuş, havuç üretimi % 10,2, taze fasulye üretimi % 2,6 oranında azalmış, patlıcan üretimi % 3,8, kuru soğan üretimi % 2,7, sakız kabak üretimi % 2,3 oranında artmıştır. Meyve ürünlerinin üretim miktarı % 0,1 oranında azalarak yaklaşık 16,6 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. elma % 6,6, kayısı % 31,9, erik % 2, şeftali % 1,4 oranında azalmış, zeytinde ise %9,6 oranında artmıştır. Turunçgil meyvelerden portakalda % 1,2, mandalinada % 1,5 oranında artış olmuştur. Sert kabuklu meyvelerden fındık % 20, antep fıstığı % 56,5 oranında artmıştır. İncir üretiminde % 4,3, muz üretiminde % 2,8 oranında artış olurken, üzüm üretiminde önemli bir değişiklik olmamıştır. Kaynak: TÜİK, 2011o.

İHRACAT - ŞUBAT 2011 AYLAR BAZINDA TOPLAM ĠHRACAT, 2010-2011 14,000,000 12,000,000 10,000,000 8,000,000 6,000,000 4,000,000 2,000,000 0 2011 2010 Kaynak: TİM,2011a.

İHRACAT - ŞUBAT 2011 Kaynak: TİM,2011a. ĠHRACATIMIZDA ĠLK 20 ÜLKE, (Bin $) ÜLKE İHRACAT PAY, % 1 ALMANYA 1,099,278.58 10.81 2 İTALYA 646,892.12 6.36 3 BİRLEŞİK KRALLIK 605,476.00 5.96 4 FRANSA 527,413.82 5.19 5 IRAK 523,280.65 5.15 6 RUSYA FEDERASYONU 482,615.08 4.75 7 BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ 377,086.11 3.71 8 ABD 366,665.26 3.61 9 İSPANYA 333,318.57 3.28 10 İRAN 331,764.70 3.26 11 SUUDI ARABISTAN 251,452.77 2.47 12 HOLLANDA 247,380.67 2.43 13 BELÇİKA 208,509.29 2.05 14 ROMANYA 200,022.61 1.97 15 ISRAIL 186,420.79 1.83 16 MALTA 153,904.25 1.51 17 POLONYA 143,878.53 1.42 18 YUNANİSTAN 138,952.09 1.37 19 ÇİN HALK CUMHURİYETİ 134,920.85 1.33 20 AZERBAYCAN-NAHCIVAN 125,289.97 1.23 İlk 20 Toplam 7,084,523 69.70 Genel Toplam 10,164,614 100.0

ŞUBAT AYI SEKTÖREL İHRACAT 2010-2011, Kaynak: TİM,2011a. (Bin $) SEKTÖRLER 2010 2011 I. TARIM 1,116,600 1,361,615 A. BĠTKĠSEL ÜRÜNLER 832,696 1,022,043 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 328,218 384,096 Yaş Meyve ve Sebze 173,670 237,592 Meyve Sebze Mamulleri 75,851 83,171 Kuru Meyve ve Mamulleri 80,859 102,391 Fındık ve Mamulleri 97,934 136,054 Zeytin ve Zeytinyağı 24,606 15,494 Tütün 45,902 55,895 Kesme Çiçek 5,655 7,350 B. HAYVANSAL ÜRÜNLER 79,107 85,552 Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 79,107 85,552 C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERĠ 204,797 254,020 II. SANAYĠ 6,865,144 8,554,939 A. TARIMA DAYALI ĠġLENMĠġ ÜRÜNLER 636,337 839,818 Tekstil ve Hammaddeleri 476,053 630,997 Deri ve Deri Mamulleri 79,688 101,939 Halı 80,596 106,882 B. KĠMYEVĠ MADDELER VE MAM. 835,821 1,194,891 C. SANAYĠ MAMULLERĠ 5,392,986 6,520,230 Hazır giyim ve Konfeksiyon 1,139,707 1,303,744 Otomotiv Endüstrisi 1,435,069 1,615,440 Gemi ve Yat 73,229 71,420 Elektrik - Elektronik 709,005 744,713 Makine ve Aksamları 473,176 577,454 Demir ve Demir Dışı Metaller 440,498 544,429 Demir Çelik Ürünleri 801,247 1,304,984 Çimento ve Toprak Ürünleri 239,545 234,698 Değerli Maden ve Mücevherat 77,441 116,375 Diğer Sanayi Ürünleri 4,070 6,972 III. MADENCĠLĠK 202,701 248,059 T O P L A M 8,184,445 10,164,614

TRC2 BÖLGESİ`NDE EKONOMİK GÖRÜNÜM

HANEHALKI İŞGÜCÜ ARAŞTIRMASI - 2010 BÖLGESEL SONUÇLAR İşgücüne katılma oranının en yüksek olduğu bölge % 58,2 ile TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) bölgesidir. İşgücüne katılma oranının en düşük olduğu bölgeler ise % 33,5 ile TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) ve % 36 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgeleridir. İstihdam edilenlerin % 17,5 i İstanbul da yaşıyor. Kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfusun % 18,3 ünü barındıran İstanbul (TR10), toplam istihdamın da % 17,5 ine sahiptir. Çalışma çağındaki nüfus içindeki payı % 6,7 olan TR51 (Ankara) bölgesi toplam istihdamın % 6,4 üne sahiptir. Buna karşılık, çalışma çağındaki nüfusun % 3,7 sine sahip olan TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) bölgesinin toplam istihdam içindeki payı % 2,5 tir. 2010 yılında işsizlik oranının en yüksek olduğu bölge % 17 ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) olup, bunu % 16,7 ile TR62 (Adana, Mersin) takip etmektedir. İşsizlik oranının en düşük olduğu bölge ise % 6,1 ile TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) bölgesidir. Kaynak: TÜİK, 2011a.

HANEHALKI İŞGÜCÜ ARAŞTIRMASI - 2010 BÖLGESEL SONUÇLAR TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) Bölgesinde, İşgücü 25 bin kişi artarak 647 bine, İstihdam 58 bin kişi artarak 563 bine ulaşmıştır. İşsiz sayısı ise 32 bin kişi azalarak 85 bin kişi olmuştur. İşgücü İstihdam İşsiz İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Bin % İşsizlik Oranı 2009 2010 2009 2010 2009 2010 2009 2010 2009 2010 2009 2010 TRC2 622 647 505 563 117 85 34.4 33.5 27.9 29.1 18.8 13.1 Türkiye 24.748 25.641 21.277 22.594 3.471 3.046 47.9 48.8 41.2 43 14 11.9 Kaynak: TÜİK, 2011a.

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ - ŞUBAT 2011 NUTS2 düzeyinde 26 bölge içinde TÜFE nin aylık bazda en yüksek artış gösterdiği bölge TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) (% 1,62) olmuştur. Aralık ayına göre en yüksek artış TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) (% 1,98) bölgesinde, Geçen yılın aynı ayına göre en yüksek artış TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) (% 6,87) bölgesinde, On iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) (% 9,99) bölgesinde gerçekleşmiştir. Kaynak: TÜİK, 2011c.

TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ - ŞUBAT 2011 İstatistiki Bölgelere Göre Tüketici Fiyatları Endeksi ve Değişim Oranı (%) (2003=100) İstatistiki bölge Bir önceki aya göre değişim oranı (Şubat 2011) Bir önceki yılın Aralık ayına göre değişim oranı (Şubat 2011/Aralık 2010) Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı (Şubat 2011/Şubat 2010) Oniki aylık ortalamalara göre değişim oranı (01.03.2010-28.02.2011 /01.03.2009-29.02.2010) TÜRKİYE 0.73 1.14 4.16 7.76 TRC2 1.04 1.98 5.09 8.75 Kaynak: TÜİK, 2011c

DİYARBAKIR SEKTÖREL İHRACAT - ŞUBAT 2011 Sektörler Şubat 2011 Ocak 2011 I.TARIM 3,897,563.78 3,714,873.33 A.BİTKİSEL ÜRÜNLER 3,619,721.50 3,485,051.90 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 3,610,005.50 3,421,059.00 Yaş Meyve ve Sebze 0.00 0.00 Meyve Sebze Mamulleri 0.00 0.00 Kuru Meyve ve Mamulleri 486.00 0.00 Fındık ve Mamulleri 0.00 0.00 Zeytin ve Zeytinyağı 0.00 0.00 Tütün 0.00 0.00 Kesme Çiçek 9,230.00 63,992.90 B.HAYVANSAL ÜRÜNLER 74,690.23 93,865.36 Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 74,690.23 93,865.36 C.AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ 203,152.05 135,956.07 Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri 203,152.05 135,956.07 Kaynak: TİM,2011b.

DİYARBAKIR SEKTÖREL İHRACAT - ŞUBAT 2011 Kaynak: TİM,2011b. Sektörler Şubat 2011 Ocak 2011 II.SANAYİ 3,080,360.29 5,069,447.78 A.TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER 149,749.58 1,226,498.00 Tekstil ve Hammaddeleri 18,578.00 1,225,256.00 Deri ve Deri Mamulleri 0.00 1,242.00 Halı 131,171.58 0.00 B.KİMYEVİ MADDELER VE MAMÜLLERİ 769,729.44 878,809.99 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 769,729.44 878,809.99 C.SANAYİ MAMULLERİ 2,160,881.27 2,964,139.79 Hazır giyim ve Konfeksiyon 5,488.77 32,069.24 Taşıt Araçları ve Yan Sanayi 0.00 375,172.84 Elektrik-Elektronik,Makine ve Bilişim 1,313,274.07 1,464,753.58 Makine ve Aksamları 242,303.95 267,405.60 Demir ve Demir Dışı Metaller 203,610.05 361,397.52 Demir Çelik Ürünleri 189,392.01 200,113.34 Çimento ve Toprak Ürünleri 206,812.42 263,056.67 Değerli Maden ve Mücevherat 0.00 171.00 Diğer Sanayi Ürünleri 0.00 0.00 III.MADENCİLİK 2,750,164.84 5,439,117.79 Toplam 9,728,088.91 14,223,438.90

ŞANLIURFA SEKTÖREL İHRACAT - ŞUBAT 2011 Sektörler Şubat 2011 Ocak 2011 I.TARIM 2,933,029.18 4,220,453.98 A.BİTKİSEL ÜRÜNLER 2,913,169.14 4,154,483.07 Hububat,Bakliyat,Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 869,882.50 1,881,726.00 Yaş Meyve ve Sebze 601,319.00 1,028,785.00 Meyve Sebze Mamulleri 1,401,229.49 1,233,394.59 Kuru Meyve ve Mamulleri 0.00 0.00 Fındık ve Mamulleri 0.00 0.00 Zeytin ve Zeytinyağı 0.00 0.00 Tütün 0.00 0.00 Kesme Çiçek 40,738.15 10,577.48 B.HAYVANSAL ÜRÜNLER 0.00 0.00 Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 0.00 0.00 C.AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ 19,860.04 65,970.91 Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri 19,860.04 65,970.91 Kaynak: TİM,2011b.

ŞANLIURFA SEKTÖREL İHRACAT - ŞUBAT 2011 Kaynak: TİM,2011b. Sektörler Şubat 2011 Ocak 2011 II.SANAYİ 9,861,966.73 12,223,912.49 A.TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER 224,958.39 416,020.45 Tekstil ve Hammaddeleri 58,709.10 416,020.45 Deri ve Deri Mamulleri 166,249.29 0.00 Halı 0.00 0.00 B.KİMYEVİ MADDELER VE MAMÜLLERİ 423,531.03 201,380.75 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 423,531.03 201,380.75 C.SANAYİ MAMULLERİ 9,213,477.31 11,606,511.29 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 1,506,729.93 1,020,308.20 Taşıt Araçları ve Yan Sanayi 96,806.11 45,571.38 Elektrik-Elektronik,Makine ve Bilişim 2,000,037.98 1,956,472.17 Makine ve Aksamları 193,906.21 361,778.80 Demir ve Demir Dışı Metaller 59,410.91 26,511.95 Demir Çelik Ürünleri 280,287.97 779,477.40 Çimento ve Toprak Ürünleri 5,076,298.20 7,375,543.02 Değerli Maden ve Mücevherat 0.00 40,848.37 Diğer Sanayi Ürünleri 0.00 0.00 III.MADENCİLİK 28,215.55 39,117.13 Toplam 12,823,211.46 16,483,483.60

2011 ŞUBAT AYINA AİT KURULAN ve KAPANAN ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. Bölge İllerine Göre Dağılım 2011 ŞUBAT (BİR AYLIK) 2010 ŞUBAT (BİR AYLIK) İL KURULAN TASFİYE KAPANAN KURULAN TASFİYE KAPANAN DİYARBAKIR 74 5 24 3 0 2 0 10 43 1 20 3 0 8 2 7 ŞANLIURFA 56 1 40 3 0 3 0 6 50 1 33 2 2 2 0 15 TÜRKİYE 4899 101 5117 548 66 910 74 2135 4,082 148 4187 641 171 965 99 3144 Kaynak: TOBB,2011.

MOTORLU KARA TAŞITLARI İSTATİSTİKLERİ OCAK 2011 İllere göre motorlu kara taşıtları sayısı, Ocak 2011 Sonu (Motorsuz (römork ve yarı römork) kara taşıtları hariç) İl Toplam Otomobil Minibüs Otobüs Kamyonet Kamyon Motosiklet Özel Amaçlı Taşıt Traktör TÜRKİYE 15 095 603 7 544 871 386 973 208 510 2 399 038 726 359 2 389 488 35 492 1 404 872 Diyarbakır 97 805 41 328 6 069 1 070 17 109 6 234 7 919 379 17 697 Şanlıurfa 196 885 76 527 5 919 1 241 18 104 14 925 53 485 408 26 276 Kaynak:TÜİK,2011n.

KAYNAKÇA TÜİK (2011a). Hanehalkı İşgücü İstatistikleri 2010, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:42, 01.03.2011 TÜİK (2011b). Sanayi İşgücü Girdi Endeksleri 2010 Yılı 4. Dönem, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:43, 02.03.2011 TÜİK (2011c). Tüketici Fiyatları Endeksi Şubat/2011, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:45, 03.03.2011 TÜİK (2011d). Üretici Fiyatları Endeksi Şubat/2011, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:46, 03.03.2011 TÜİK (2011e). Yaşam Memnuniyeti Araştırması 2010, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:47, 04.03.2011 TÜİK (2011f). Ticaret ve Hizmet Endeksleri 2010 Yılı 4. Dönem, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:48, 07.03.2011 TÜİK (2011g). Sanayi Üretim Endeksi Ocak/2011, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:49, 08.03.2011 TÜİK (2011h). İnşaat İşgücü Girdi Endeksleri 2010 Yılı 4. Dönem, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:51, 10.03.2011 TÜİK (2011ı). Kırmızı Et Üretim İstatistikleri Ocak/2011, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:52, 10.03.2011 TÜİK (2011i). Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getiri Oranları Şubat/2011, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:53, 11.03.2011 TÜİK (2011j). Sanayi Ciro ve Sipariş Endeksleri Ocak/2011, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:55, 11.03.2011 TÜİK (2011k). Tüketici Güven Endeksi Şubat/2011, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:59, 16.03.2011 TÜİK (2011l). İşgücü Maliyeti Endeksi 2010 Yılı 4. Dönem, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:60, 16.03.2011 TÜİK (2011m). Dış Ticaret Endeksleri Ocak/2011, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:61, 18.03.2011 TÜİK (2011n). Motorlu Kara Taşıtları İstatistikleri Aralık /2010, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:62, 24.03.2011 TÜİK (2011o). Bitkisel Üretim İstatistikleri 2010, TÜİK Haber Bülteni,Sayı:64, 25.03.2011 TİM (2011a). Yıllık İhracat Rakamları, http://www.tim.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=625&itemid=135, 24.02.2011 TİM (2011b). İller Bazında Rakamlar, http://www.tim.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=625&itemid=135, 24.02.2011 TOBB (2011). Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri, http://www.tobb.org.tr/ist/, 25.02.2011

KARACADAĞ KALKINMA AJANSI