M 324 YAPI DONATIMI. Kazanlar ve Kazan Daireleri. Dr. Salih KARAASLAN. Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

Benzer belgeler
M 324 YAPI DONATIMI. Kazanlar ve Kazan Daireleri. Dr. Salih KARAASLAN. Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

1-Kömür Kazanları : Yakma havası emilmesi kazandaki, bağlantı kanallarındaki ve bacadaki dirençlerin karşılanması baca çekişi ile gerçekleşir.

M 324 YAPI DONATIMI ISITICI ELEMANLAR. Dr. Salih KARAASLAN. Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

1-Kömür Kazanları : Yakma havası emilmesi kazandaki, bağlantı kanallarındaki ve bacadaki dirençlerin karşılanması baca çekişi ile gerçekleşir.

Kalorifer Tesisatı Proje Hazırlama Esasları. Niğde Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü

Boyler, Baca hesabı. Niğde Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü

BACALAR HİZMET AMAÇLARINA GÖRE DÖRDE AYRILIR: 1-DUMAN VEYA ATEŞ BACALARI 2-HAVLANDIRMA BACALARI VE IŞIKLIKLAR 3-ÇÖP BACALARI 4-TESİSAT BACALARI

Kalorifer Tesisatı Proje Hazırlama Esasları. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Doç. Dr.

Bölüm II Sıcak Sulu Kalorifer Sistemleri. Yrd. Doç. Dr. Selahattin Çelik

Bölüm IV KAZANLAR, KAZAN DAİRESİ VE GENLEŞME DEPOLARI

BACALAR. Celal Bayar Üniversitesi Turgutlu Meslek Yüksekokulu İnşaat Bölümü. Öğretim Görevlisi Tekin TEZCAN İnşaat Yüksek Mühendisi

DERS BİLGİ FORMU. Merkezi Isıtma Gaz ve Tesisat Teknolojisi Alan Ortak

YÜKSEK BĐNALARDA KALORĐFER ve SIHHĐ TESĐSAT ÖZELLĐKLERĐ

KAZANLAR. Şekil 1: Döküm Kazan. İGDAŞ ın izni olmaksızın hiç bir yolla çoğaltılamaz. İGDAŞ yayınıdır.

TS E GÖRE HERMETİK CİHAZ YERLEŞİM KURALLARI

Döküm Kazanlar. G kw BE MAVİ ALEV BRÜLÖRLÜ KAZAN

DOĞAL GAZ YAKITLI KALORİFER KAZANI KULLANMA TALİMATI

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ

Bacaların Düzenlenmesi ve Yapım Kuralları Bacalar özellikle iç duvarlarda düzenlenmelidir. Bacanın iyi çekmesi; baca içindeki hava yoğunluğunun dış

İçindekiler. Kombiler

PASLANMAZ ÇELĐK BACALAR

I S I T M A S T A N D A R T L A R I

TARIM İLAÇLARI DEPOLAMA

SIVI VE GAZ YAKITLI MERKEZİ SİSTEM KALORİFER KAZANI KULLANMA KLAVUZU

İçindekiler. Kombilerin Artısı Çok! Kombi Faydalı Bilgiler Premix Yoğuşmalı Kombiler Konvansiyonel Kombiler Kombi Teknik Bilgiler

T.C. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MM G Ü Z D Ö N E M İ

SİLİNDİRİK KÜLHANLI ÜÇ GEÇİŞLİ SIVI / DOĞALGAZ YAKII

Tasarruflu Doğal gaz kullanımı

haberleri sektör MEMBRANLI TANKLAR ÇALIŞMA PRENSİPLERİ MONTAJ VE KULLANIMDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER isimlendirme

YAPI TEKNOLOJİSİ DERS- 6 BACALAR

TARIMSAL YAPILARDA HAVALANDIRMA SİSTEMLERİ. Doç. Dr. Berna KENDİRLİ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

SU VE RUTUBET YALITIMI

DOĞAL GAZ BACA UYGULAMALARI

ISITICILARIN BELİRLENMESİ VE YERLEŞTİRİLMESİ

BASINÇLI KAPLARDA MEYDANAGELEBİLECEK TEHLİKELER

Avrupanıın en hızlı satan gazifikasyon kazanı!

Enerji Verimlilik Kanunu

Şeniz DEDEAĞAÇ Mak. Müh.

KATI YALITIM MALZEMELERİ POLİETİLEN KÖPÜK

ISITMA HAVALANDIRMA SICAK SU HAZIRLAMA

Şekil 5.1 de Tam silindirik kalorifer kazanı, Şekil 5.2 de Prizmatik paket kazanın şekli görülmektedir.

Kendi emniyetiniz ve şöminenizi doğru kullanabilmeniz için lütfen bu broşürü dikkatle okuyunuz.

DİLATASYON DERZİ. Celal Bayar Üniversitesi Turgutlu Meslek Yüksekokulu İnşaat Bölümü. Öğretim Görevlisi Tekin TEZCAN İnşaat Yüksek Mühendisi

Betonarme Çatı Çerçeve ve Kemerler

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ

DÖŞEMELERDE ISI YALITIMI

Laboratuar Tasarımı. Genel Gereksinimler. Yrd. Doç. Dr. Emrah TORLAK

SERALARIN TASARIMI (Seralarda Çevre Koşullarının Denetimi) Doç. Dr. Berna KENDİRLİ A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

SERALARIN TASARIMI (Seralarda Isıtma Sistemleri) Doç. Dr. Berna KENDİRLİ A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

Kadar artar. Artan bu hacmi depolayacak açık genleşme deposunun hacmi ise;

TARIMSAL YAPILAR. Prof. Dr. Metin OLGUN. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

Isıtma tesisatında yıllık yakıt miktarı hesaplanarak, yakıt deposu tesisin en az 20 günlük yakıt gereksinimini karşılayacak büyüklükte olmalıdır.

Dr. Murat Çakan. İTÜ Makina Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü BUSİAD Enerji Uzmanlık Grubu 17 Nisan 2018, BURSA

meksis.com.tr 35. YIL Genel Ürün Kataloğu

formülü verilmektedir. Bu formüldeki sembollerin anlamları şöyledir: için aşağıdaki değerler verilmektedir.

tmmob makina mühendisleri odası ALİ İNCE MAKİNA MÜHENDİSİ

IGH. Isı Geri Kazanımlı Taze Hava Cihazı

6. GENLEŞME DEPOLARI 6.1 AÇIK GENLEŞME DEPOSU

STANDARTLAR. 6 TS 615 EN 26 Ani su ısıtıcılar(şofbenler)- Gaz yakan, Atmosferik brülörlü

BİNA BİLGİSİ VE PROJESİ KAT PLANLARI- SIĞINAKLAR- TAŞIYICI SİSTEM 4. HAFTA

M 324 YAPI DONATIMI ISITMA TESİSATI. Dr. Salih KARAASLAN. Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

TEKNİK RESİM 6. HAFTA

TEKNİK ŞARTNAME. Sayfa 1 / 5 YAPI GENEL

KAZAN VE DİĞER ELEMANLARIN HESABI VE SEÇİMİ

KONUTLARDA VE SANAYİDE ISI YALITIMI İLE ENERJİ TASARRUFU - SU YALITIMI EĞİTİMİ VE GAP ÇALIŞTAYI

HIZLI BAŞLANGIÇ KILAVUZU ISI POMPALI ISI GERİ KAZANIM CİHAZLARI VHR DX SERİLERİ

BASINÇLI KAPLARDA MEYDANAGELEBİLECEK TEHLİKELER

Paket Tip Isı Pompaları

MAK-TES DOĞAL GAZ ISI SİSTEMLERİ HERMETİK BACA MONTAJ KILAVUZU

KMPT-Montaj-Bakım Kılavuzu

BACALAR KULLANMA MONTAJ VE BAKIM ELKİTABI

ACİL DURUM ASANSÖRÜ ( İTFAİYE ASANSÖRÜ ) M. KEREM FETULLAHOĞLU MAKİNE MÜHENDİSİ

AKSA GAZ DAĞITIM A.Ş. ADANA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ İÇ TESİSAT BİLGİLENDİRME AKSA GAZ DAĞITIM A.Ş.

OREN303 ENERJİ YÖNETİMİ KERESTE KURUTMADA ENERJİ ANALİZİ/SÜREÇ YÖNETİMİ

Karlı Bir Yatırım Yeni Nesil Caria Serisi

IGH. Isı Geri Kazanımlı Taze Hava Cihazı

Gaz Yakıtlı Sıcak Hava Üreteçleri

Başta, Metan (CH4) ve Etan (C2H) olmak üzere çeşitli hidrokarbonlardan oluşan yanıcı bir gazdır.

ITP13103 Yapı Malzemeleri

AYTU YÜKSEK ISI VE TEKNİK TEKSTİL ÜRÜNLERİ SAN.TİC.LTD.ŞTİ.

YERDEN ISITMALI SİSTEMLERDE AGT PARKE KULLANIM KILAVUZU ve UYGUNLUK BELGESİ (AC3 ve AC4)

Taşıyıcı Sistem İlkeleri. Dr. Haluk Sesigür İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Yapı ve Deprem Mühendisliği Çalışma Grubu

KATI YALITIM MALZEMELERİ EKSTRÜDE POLİSTREN LEVHA

2. DOĞAL GAZLI DÖKÜM KAZANLARIN ÇATI KAZAN DAĐRELERĐNE YERLEŞTĐRĐLMESĐNĐN AVANTAJLARI

Üzerinde yaşadığımız Dünya da tüm maddeler katı, sıvı ve gaz halde bulunur. Daha önce öğrendiğimiz gibi bu maddeler hangi halde bulunursa bulunsun,

Yrd. Doç. Dr. Selim BARADAN Yrd. Doç. Dr. Hüseyin YİĞİTER

Gazlı şofben Elektrikli şofben Termosifon

Yoğuşmalı gaz yakıtlı kazan Kapasite: kw TRIGON XL. Kompakt tasarım, yüksek performans

ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI

TEMELDE SU YALITIMI. Celal Bayar Üniversitesi Turgutlu Meslek Yüksekokulu İnşaat Bölümü. Öğretim Görevlisi Tekin TEZCAN İnşaat Yüksek Mühendisi

Gazi Üniversitesi Yapı işleri ve Teknik Daire Başkanlığınca yürütülen projelerin bilgilendirme sunumu

ISI YALITIM YÖNETMELİĞİ

ENERJİ DEPOLAMA. Özgür Deniz KOÇ

kcal/hr kw Sıcak Su Kazanı. Katı Yakıtlı. Kat Kaloriferi CKK

TESİSAT BİLGİSİ DERSİ DERS NOTLARI

Yüksek verimli ve ekonomik merkezi sistem çözümleri

Şekil-1 Yeryüzünde bir düzleme gelen güneş ışınım çeşitleri

BUHAR KAZANLARI. 1. Kazan Çeşitleri Doğal Dolaşımlı Kazanlar

Aşağıda Tablo 1'de fuel-oil ve doğal gazın yakılması hususuna ilişkin bazı değerler verilmektedir (23).

Transkript:

M 324 YAPI DONATIMI Kazanlar ve Kazan Daireleri Dr. Salih KARAASLAN Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü

Kazanların Sınıflandırılması Isıtma sistemlerinde kullanılan bütün ısı üreticiler kazan olarak isimlendirilirler. Döküm Kazanlar Çelik Kazanlar Atmosferik Brülörlü Üflemeli Brülörlü Düşük Sıcaklık Kazanları Yoğuşmalı Kazanlar

Döküm Kazanlar Döküm kazanların korozyona dayanıklılıkları yüksektir. Döküm kazanların çalışma şartlarına iyi bir uyumu vardır. Yeni dilimler ilavesiyle dökme demir kazanın ısı gücü kolaylıkla artırılabilir. Döküm kazanlar dilimleri ayrı ayrı taşınarak kullanma yerinde monte edildikleri için taşımaları kolaydır. Hatta kazanın çatı arasına yerleştirilmesi gereken hallerde bu fayda çok belirgin şekilde ortaya çıkmaktadır. Döküm kazanların dilimli olarak bal peteğine benzer şekilde yanyana ufak hacimler şeklinde yapısının olması sebebiyle gürültüyü yutucu özelliği vardır ve sessiz çalışırlar. Uzun ömürlüdürler.

Döküm Kazanlar

Çelik Kazanlar Döküm kazanlardan daha ucuza imal edilebilirler. Döküm kazanlardan daha hafiftirler. Yüksek basınçlara uygun yapılabilirler. Isıtma yüzeylerindeki ısı akışı fazladır. Kaynak yapılarak onarılmaları kolaydır. Kompakt konstrüksiyon yapılabilir. Yüksek ısı güçlerinde yapılabilir.

Atmosferik Brülörlü Kazanlar Bu kazanlarda yanma olayı düşey doğrultuda gerçekleşir ve göreceli olarak daha küçük bir yanma odası yeterlidir. Yanma için gerekli hava doğal baca çekişi ile sağlanır. Gaz ile hava karışımının yakılması atmosferik yakıcılarda gerçekleşir. Bu kazanlarda yanma odası altı açıktır. Atmosferik brülörlü kazanlar 700 kw güce kadar kullanılabilmektedir.

Üflemeli Brülörlü Kazanlar Üflemeli brülörlü kazanlarda su ile çevrili kapalı bir yanma odası söz konusudur. Gerekli hava cebri olarak fanla temin edilir ve yüksek basınçlı brülör kullanıldığında ocakta karşı basınç adı da verilen artı bir basınç oluşur. Brülör ve yanma odası birbirine uygun olmalıdır.

Üflemeli Brülörlü Kazanlar

Düşük Sıcaklık Kazanları Modern sıcak su kazanlarında yıllık yakıt tüketiminin ve çevreye verilen zararın en aza indirilmesi temel tasarım hedefleridir. Yıllık yakıt giderinin azaltılması acısından asıl Önemli olan kısmi yüklerde de kazan veriminin yüksek olmasıdır. Buna göre düşük sıcaklık kazanlarında aranan özellikler özetle: Düşük baca sıcaklığı, Aralıklı çalışma kaybının az olması, Düşük su sıcaklıkları ile çalışma, Yanma veriminin yüksek olması, Düşük emisyon değerleridir. Kazanda su sıcaklığını mümkün olduğu kadar düşürmek için sistemden dönen düşük sıcaklıktaki suyun kazana zarar vermemesi gerekmektedir. Bu söz konusu zarar, hem duman gazlarının kondensasyonu sonucu korozyon biçiminde ve hem de soğuk suyun sıcak yüzeylerle teması sonucu kazanda ısıl şoklar biçiminde olacaktır. Dolayısı ile kazan tasarımında en düşük su geri dönüş sıcaklığı sınırı vardır.

Yoğuşmalı Kazanlar Yoğuşmalı kazanlarda esas, baca gazlarının sıcaklığı çok düşürülerek baca gazı içindeki su buharının Yoğuşması ile gizli ısısının geri kazanılmasıdır. Bu kazanlarda yakıtta hidrojenin yüksek oranda bulunması esastır. Hidrojen oranı ne kadar yüksek olursa su buharının yoğuşmasıyla geri kazanılacak enerji de o kadar yüksek olur. Yoğuşmalı kazanlarda baca gazı sıcaklığı brülörün cinsi ile kazan konstrüksiyonuna göre 25 C ye kadar düşebilir. Bu kazanlar da baca önemli olup rutubete dayanıklı malzeme kullanılması gerekmektedir. 44 kw ısı gücüne kadar olan üst ısıl değer kazanlarında baca uzmanının görüşü alınarak dış duvardan da baca gazı havaya atılabilir. Baca gazlarının çok soğuması halinde bacada üst basınç hakim olup brülör basıncı baca gazlarının atılmasına yetmez. Brülör fanının yetersiz olması halinde baca gazı fanı kullanılır.

Yoğuşmalı Kazanlar

Kojenerasyon Sistemi (CHP) Sadece ısı üretmek için kullanılan bir doğalgaz kombi kazanı veya sadece elektrik retmek için kullanılan bir jeneratör, kullandığı yakıtı yakarken yakıtın kalorifik değerinin çok küçük bir kısmını kullanabilir. Örneğin, sadece elektrik üreten bir jeneratörde, yakıtın kalorifik değerinin ancak üçte biri enerjiye dönebilmektedir. Kojenerasyonla, hem ısı hem elektrik üretilerek, yani miktar yakıtla çok daha yüksek enerji üreterek %85 e varan verimlilikler elde edilmektedir. Elektrik üretim kapasiteleri 50 kw ile 5 MW arasında değişmektedir.

Kazan Daireleri ve Boyutları Kazan dairelerinin projelendirilmesinde Kurulacak kazanlar, Yakıt deposu, Kalorifer bacası, Duman kanalları, Tesisat elemanları (pompalar, boyler, eşanjör, su deposu, su temizleme cihazı, hidrofor, kolektörler, fanlar vb.) için ayrılması gereken hacim göz önünde bulundurulmalıdır. Kazan ve tesisat yapısının çeşitliliği nedeniyle kazan dairesi boyutlarının tesisat projelendirilmesinden önce belirlenebilmesi mümkün olmamaktadır. Ancak pratikte takribi ısı ihtiyacına göre, her 46W 'lık ısı ihtiyacı için 1metreküp kazan dairesi hacmi bırakmak yeterli olacaktır.

Kazan Daireleri için Yer Seçimi Kazan dairesinin yerinin tespitinde aşağıdaki kriterlere dikkat edilmesi gerekir. Baca gerek inşaat ve gerekse yanma tekniği bakımından istenilen şartları sağlamalıdır. Yakıtın getirilmesi ve atıkların atılması binanın diğer kısımlarını rahatsız etmemelidir. Kafi miktarda gün ışığı girmeli ve yeteri miktarda havalandırma sağlanabilmelidir. Kolaylıkla binanın içerisinden kazan dairesine geçilebilmelidir. Kazan dairesinde oluşan gürültü ve titreşimin binanın diğer kısımlarını rahatsız etmesi önlenmelidir. Kazan dairesinde kullanılan malzemelerin (yalıtım vb. amaçlı) yangına dayanıklı olması gerekmektedir. Yakıt depoları kazan dairesinden duvar ile ayrılmış ve kendi havalandırma sistemine sahip olmalıdır.

Kazan Dairelerinin Planlaması Kazanlar döşeme rutubetinden ve çevre yıkama sularından korunmak üzere bitmiş döşemeden 10-15 cm yükseklikte bir kaide üzerine oturtulmalıdır. Beton kaide yüksekliği ayrıca brülör kazana monte edildiğinde, brülör fanının yerden toz emmemesi için, brülörün altı yerden en az 30 cm yukarıda olacak şekilde yapılmalıdır. Kazan dairesinde çevre sularını toplayan büyük boy bir döşeme süzgeci bulunmalıdır. Ayrıca kazan dairelerinde 15x15 cm boyutlarında bir çevre kanalı (su toplama kanalı) yapılmalıdır. Büyük boy kazan dairelerinde kanalizasyon kotu kurtarmıyorsa 50x50x60 cm ölçülerinde toplama çukuru bulunmalıdır. Kazan daireleri biri bina içine, biri dış ortama acılan iki adet kapısı olacak şekilde düzenlenmelidir. Kazan dairesinin kapıları ateşe karsı dayanıklı olmalı ve içeriden dışarı doğru açılmalıdır. Kazan dairesi kapısı doğrudan merdiven boşluğuna açılmamalıdır.

Kazan Dairelerinin Planlaması Kazan dairesine küçük bir giriş odasından geçilmeli ve bu odanın kapıları sızdırmaz olmalıdır. Böylece kalorifer dairesindeki kokuların ve yangın halinde dumanın merdiven boşluğunu doldurması önlenmiş olur. Eğer kazan dairesinden doğrudan bina dışına bir kapı açılması mümkün ise, bu en uygun çözümü oluşturur. Kazan dairesinden bina içine açılan kapılarda en az 10 cm yükseklikte bir esik bulunmalıdır. Kazan dairesinin doğal olarak aydınlatılması mümkün ise, aydınlatma açıklıklarının, binanın diğer pencerelerinin altına rastlamamasına dikkat edilmelidir. Yapay aydınlatma yapılıyorsa, göz kamaştırmayan fakat daireyi iyice aydınlatan bir sistem kurulmalıdır. Kazan dairesine ait ana şalter giriş kapısı dolaylarına yerleştirilmeli ve sızdırmaz tip olmalıdır. Kazan dairelerinde yangın tüpü bulundurulmalıdır. < ' - 4 ~ < r= -E -O O* O

Kazan Dairelerinin Havalandırılması Bina altındaki kazan dairelerine taze havanın serbestçe girebilmesi için kuranglez bırakılmalı ve çatıya kadar çıkan bir havalandırma bacası yapılmalıdır. Temiz hava giriş kesiti, baça kesitinin %50'sinden küçük olmamalıdır. Yine bu kesit 50 kw güce kadar en az 300cm2 olmalı bunun üzerindeki güçlerde her kw için minimum kesite 2,5cm2 ilave edilmelidir. Pis hava bacası kesiti en az 200cm2 olmalı ve baça kesitinin %25 'inden az olmamalıdır. Ancak en uygun pis hava baça kesiti, en az kalorifer bacası kesitinin yarısı olmasıdır. Kalorifer kazanlarının etrafında oluşacak ısının (daha çok kazanların arka kısmındaki duman sandığı ve baça civarında oluşur) dışarıya atılması için havalandırma menfezi kazan sonuna yakın yerde bırakılmalıdır. Kazan dairelerindeki cihazların dışarıya çıkarılabilmesi için en büyük cihaz boyutunda (kazan boyler, hidrofor vb.) bir servis boşluğu bırakıp, bunu havalandırma için de kullanmak daha iyi çözüm olabilir. Bu durumda servis boşluğunun altında cihaz olmamasına dikkat edilmelidir. Genellikle kazanların on tarafı servis boşluğu olarak bırakıldığı için, doğal aydınlatma feneri ve cihazların dışarıya alınmasını sağlayacak boşluk da bu kısımda bırakılır.

M 324 YAPI DONATIMI BACALAR Dr. Salih KARAASLAN Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü

Bacalar Bacalar, yakma sisteminden (kazan) çıkan gazları çevreye zarar vermeden sistem dışına atmak ve kazanda gaz dolaşımının sağlanması için gerekli doğal çekisi elde etmek için kullanılan tesisat kısımlarıdır. Doğal çekişli bacalarda çekişi oluşturan kuvvet, yanma gazı sıcaklığı ve dolayısıyla yanma gazı / hava yoğunluk farkı sonucu meydana gelen basınç farkından kaynaklanır. Çok yüksek veya çok dalgalı baca çekişi yanmanın ekonomik olmaması ile sonuçlanır. Zayıf baca çekişi ise alevin dumanlı ve kurumlu olmasına ve yanmanın bozulmasına neden olur.

Bacalar Doğal çekişin yetersiz olduğu durumlarda baca gazı aspiratörleri kullanılarak yeterli miktarda baca çekişi sağlanmalıdır. Bacaların işlevlerini yerine getirebilmeleri için; yeterli kesit ve yükseklikte olmaları gerekmektedir. Bunun yanı sıra baca malzemesi yüksek sıcaklıklara, yanmaya ve yoğuşmaya karşı dayanıklı olmalıdır. Ayrıca bacalar gaz sızdırmaz olmalı ve sürtünme kayıpları mümkün olduğunca küçük (baca düz, pürüzsüz vb.) olmalıdır. Doğal Baca Aspiratörü

Duman Bacasında Aranılan Özellikler Baca yeterli kesitte olmalıdır. Kazan tipine uygun yeterli yükseklikte olmalıdır. Baca yüksekliği baca hidrolik çapının yaklaşık 150 mislinden fazla olmamalıdır. Bacanın içinde meydana gelebilecek kurum yanmalarına karsı dayanıklı olmalıdır. Baca malzemesi yanmaz olmalı ve baca dışında oluşan yangınların, bacadan diğer bölümlere geçmesini belirli bir süre engelleyebilecek dayanıklılıkta olmalıdır. Bacalar gaz sızdırmaz özellikte olmalıdır.

Duman Bacasında Aranılan Özellikler Özellikle doğal gaz kullanan kazanların bacaları yoğuşan suyu dışarı geçirmemelidir. Yüksek binalarda bacaların genleşmesi ve kendini taşıması şartları kontrol edilmelidir. Baca yüzeyleri sürtünme kayıplarını azaltmak üzere mümkün olduğu kadar düzgün olmalıdır. Baca iç yüzeyi sıcak gazların neden olduğu ısıl gerilmelere dayanabilecek özellikte olmalıdır. Bacada duman gazları soğumamalıdır. (Isı yalıtımlı olmalıdır) Duman gazlarının bacada soğuması baca çekişini azaltırken aynı zamanda gazların içindeki nemin ve asitlerin yoğuşmasına neden olur. Yoğuşma özellikle korozyon ve temizlik açısından son derece zararlı olup, gerekli önlemler alınmalıdır.

Baca Konstrüksiyonu Baca mahyadan 1 m daha yüksek olmalı ve üzerine yağmur girmesini önleyecek şapka bulunmalıdır. Bacanın temizlenebilme ve kontrol edilebilme imkanı olmalıdır. Bacalar mümkün olduğu kadar yön değiştiremeyecek şekilde yapılmalı, yön değiştirmelerin zorunlu olduğu hallerde ise yön değiştirmede yatayla en az 60 açı olmalıdır. Yatay duman kanalları bacaya en az %5'lik yükselen eğimle bağlanmalı ve uzunluğu hiçbir zaman baca yüksekliğinin dörtte birini geçmemelidir. Duman kanalları bacaya düz bir kanalla bağlanmalıdır. Zorunlu hallerde yuvarlak dirseklerle bir veya iki dönüşe izin verilir. Bacalar komsu yüksek binaların çekişi bozan etkilerini azaltmak amacıyla, mümkünse bu binalardan 6 m uzakta bulunmalıdır. < ' - 4 ~ < r= -E -O O* O

Adi Bacalar Zeminden çatıya tek kolon halinde yükselir. Birden fazla daire aynı bacayı kullanır. Bu tip bacalara doğal gazlı cihazlar bağlanamaz.

Bağımsız Bacalar Kullanılan mekandan çatıya kadar tek kolan halinde yükselir. Doğalgazlı cihazlar için en uygun baca tipidir.

Şönt (Ortak) Bacalar Ana baca zeminden çatıya doğru yükselirken her üniteye ait branşmanların bağlandığı baca tipidir. Şönt baca branşmanrının boyu 1,2 m den az olmamalıdır. Müstakil bacanın etkili yüksekliği en az 4 m olmalıdır. Her 4-5. kat için yeni bir şönt baca yapma zorunluluğu vardır. 2 şönt baca branşmanı aynı katta şönt bacaya bağlanmamalıdır. Her şönt baca branşmanına sadece bir cihaz bağlanmalıdır. Bir şönt bacaya doğal gazlı, sıvı ve katı yakıtlı cihazlar birlikte bağlanamaz. Her katta birden fazla daire bulunuyorsa bu dairelerde kullanılan cihazlar aynı şönt bacaya bağlanamaz. (1 kattaki her daire için ayrı şönt baca yapılması gereklidir.)

Alçak basınçlı brülörlü, sıvı yakıt veya doğalgaz kazanları için Baca Kesiti Hesabı

Yüksek basınçlı brülörlü, sıvı yakıt veya doğalgaz kazanları için Baca Kesiti Hesabı

Atmosferik brülörlü doğalgaz kazanları için Baca Kesiti Hesabı

Kömürlü kazanlar için Baca Kesiti Hesabı

M 324 YAPI DONATIMI DEPOLAR Dr. Salih KARAASLAN Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü

Genleşme Deposu Genleşme deposu, sıcak sulu ısıtma tesislerinde su sıcaklığının yükselmesinden ileri gelen hacim artışını karşılayan tesisatın havalandırılmasına veya dengelenmesine yarayan genellikle çelik sacdan yapılan bir kaptır. Sistemdeki ısıtıcı aracılığıyla ısınarak genleşen suyun doğurduğu hacim artışı dolayısıyla oluşabilecek patlama yırtılma gibi tehlikeleri önler. Genleşen suyun sistem dışına kaçmasını önler. Sistemi belli bir statik basınç altında tutarak dolaşım pompasının görevini kolaylaştırır.

Genleşme Deposu Atmosfere açık sıcak sulu sistemlerde, sistemde bir buharlaşma oluşursa güvenlik boruları yardımıyla bu buharın tehlikeye ve dolaşımı önlemesine engel olur. Sistemde herhangi bir nedenle oluşabilecek su kaçağında yedek bir su deposu işlevini görür. Açık genleşme depolarının sistemin en yüksek noktasına konulmaları zorunludur. Kapalı genleşme depoları sistemdeki sıcaklığın 90 C'den daha yüksek tutulabilmesine ve daha güçlü ısıtma türlerine olanak tanır. Genleşme depolarının hacimleri yaklaşık genleşen su hacminin 2 katı olmalıdır

Genleşme deposundaki sıcak su atmosfere açık ise depo açık genleşme deposudur. Açık genleşme deposu içindeki basınç atmosfer basıncına eşittir. Sıcak sulu ısıtma sistemlerinde binanın en yüksek kotunda bulunan genleşme deposunun atmosfere açık olduğu sistemlere açık tip ısıtma tesisi denilmektedir. Açık ısıtma tesisin de genleşme deposu uygun biçim ve ölçüde tasarımlanmalı ve tesisin en yüksek noktasına ve olabildiği kadar düşey doğrultuda kazan tesisi üstüne gelecek şekilde yerleştirilmelidir. Var olan bir sisteme yeni daha yüksek bir yapı eklendiğinde daha yüksekteki yapıya yeni bir genleşme deposu eklenmesi, eski genleşme deposu ise kaldırılmalıdır. Açık Genleşme Deposu

Kapalı Genleşme Deposu Genleşme deposundaki sıcak su atmosfere açık değilse, depo kapalı genleşme deposudur. Kapalı genleşme deposu içindeki basınç, atmosfer basıncından daha büyüktür. Sıcak sulu ısıtma sistemlerinde, kazan dairesine de konabilen. 110 C 'ye kadar su buharı, hava ya da azot gibi soygazla basınçlandırılan genleşme deposunun atmosfere kapalı olduğu sistemlere kapalı tip ısıtma tesisi denmektedir. Kapalı ısıtma tesisinde genleşme deposu, işletme basıncı 3 atm olacak şekilde basınçlı kaplar tekniğine uygun olarak tasarımlanmalıdır.

Yakıt Tankları Akaryakıtlı sistemlerde, kazan dairesinin mümkünse kazan montaj eksenine paralel duvarına bitişik, bir yakıt tankı odası planlanmalıdır. Bu hacim kazan dairesinden yangına mukavim bir bölme ile ayrılmalı ve bu hacmin kapısı, kazan dairesine açılmamalı; kazan dairesi koridoruna açılmalıdır. Yakıt tankı sistemin 20 günlük, tercihen 30 günlük ihtiyacını karşılayacak şekilde hesaplanmalıdır. Hesaplanan tank boyutlarına göre tankın uç tarafında minimum 60 cm., uç kısmında, kapı tarafında minimum 150 cm. boşluk kalacak şekilde bir yakıt tankı odası planlanmalıdır. Yakıt tankı odası kapısı dışa açılır kanatlı bir demir kapı olmalı ve betonarme bir eşik üzerine monte edilmelidir. Eşik yüksekliği eşiğin üst kotunun altında kalan oda hacmi tank hacminden büyük olacak şekilde seçilmelidir. Yakıt tankı tabanı brülör ekseninden minimum 20-30 cm. yukarıda kalacak şekilde betonarme ayaklar üzerine monte edilmelidir. yakıt tankları, sonradan yerinde sökülebilmesi imkanı varsa yatık silindirik olarak düşünülmeli; bu mümkün değilse parçalar halinde getirilip, yerinde kaynak yapılması yoluna gidilmelidir.

M 324 YAPI DONATIMI Yerden Isıtma Dr. Salih KARAASLAN Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü

Yerden ısıtma sistemlerinde odanın ısı kaybına karşılık gelen ısı ihtiyacı, döşemenin altına yerleştirilen ev içinden sıcak su geçen boru sistemi ile karşılanır. Yerden ısıtma teknolojisi, benzer düşünceyle tavandan veya duvardan da uygulanabilir. Bu sistemlerde döşeme yüzey sıcaklığı Yerden Isıtma Mermer ve seramik kaplı banyo ve koridorlarda en fazla 35 C Parke, marley veya halı kaplı oturma odası, salon vb. yerlerde ise en fazla 29 C olmalıdır.

Boruların Döşenmesi Yerden ısıtma sistemlerinde boru yerleştirme şekli oda ve pencereler ile dış duvardaki ısı kayıpları ve kullanım durumuna göre değişmektedir. Bu sistemlerde genellikle ısı kaybının yüksek olduğu pencere önlerine daha sık diğer kısımlara daha seyrek boru döşenir. Döşeme sıcaklıklarının belirlenen sınır değerleri geçmemesi açısından en yüksek ısı yükleri aşağıdaki gibi alınabilir. Isı kaybının yüksek olduğu cam kenarları en yüksek 175 W/m2 Odanın iç bölgesi en yüksek 100 W/m2

Boruların Döşenmesi

Sıcaklık sınırlamaları nedeniyle bir odanın ısı ihtiyacının sadece yerden ısıtma ile karşılanamadığı durumlarda, yerden ısıtmayla birlikte radyatörlü vb. sistemlerde kullanılabilir. Boruların Döşenmesi

Boruların Döşenmesi

Borular Yerden ısıtma sistemlerinde çelik, bakır veya plastik borular kullanılabilir. Ancak çelik boruların korozyon, bakır boruların ise maliyet dezavantajları nedeniyle son yıllarda plastik boru (PE-X) kullanımı yaygınlaşmıştır.

Isı Yalıtım Malzemesi Borudaki ısı enerjisinin, zemin kat uygulamalarında zemine, ara kat uygulamalarında ise alt kattaki daireye kaybını önlemek için boruların altına yerleştirilir. Bununla birlikte borudan gelen enerji ile ısınan sap tabakasındaki ısı enerjisinin dış duvardan kaybını önlemek amacıyla duvar ısı yalıtım bandı kullanılır.

Nem Bariyeri Zeminden yalıtım (ısı ve ses yalıtımı) tabakasına nem gelme ihtimali varsa, yalıtım tabakası ile zemin arasına yerleştirilir. Yalıtım malzemesini üzerindeki şap tabakasının neminden yada daha sonra meydana gelebilecek nemden korumak için plastik örtü de kullanılır.

Yerden Isıtma Sistemlerinin Avantaj ve Dezavantajları Avantajlar Açıkta boru radyatör ve benzeri elemanlar olmadığı için daha estetiktir. Cami, spor salonu gibi geniş alanlı ve yüksek tavanlı yapılarda iyi bir sıcaklık dağılımı sağlar. Kapalı yüzme havuzları ve havuz etrafındaki yürüme alanları için uygun bir çözümdür. Isıtma büyük oranda radyasyon ile gerçekleştiğinden diğer ısıtma sistemlerine göre 1 2 C düşük sıcaklıklarda aynı konfor sağlanabilir. Yerden ısıtma ile bütün odada homojen bir sıcaklık dağılımı sağlanabilir. Düşük sıcaklıklarda çalıştığından diğer sistemlere göre daha ekonomiktir.

Yerden Isıtma Sistemlerinin Avantaj ve Dezavantajları Dezavantajlar Isı kaybının önlenmesi için çok iyi bir yalıtım gereklidir. Döşeme yüzey sıcaklığının sınır değerlerin üzerine çıkması durumunda ayaklarda şişme olabilir. Döşemedeki tozların hareketlenmesine neden olabilmektedir. Bu nedenle döşeme üzerine mümkün olduğunca halı vb. malzeme konulmamalı ve döşeme temiz tutulmalıdır. Borular uzun ömürlü olmalarına karşın montaj ve imalatta hata olması durumunda genleşen borular sürtünerek aşınmakta ve delinebilmektedir. Bu durumda döşemenin kırılması gerekmektedir.