1 OCAK - 30 EYLÜL 2013 ARA HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR
1 OCAK - 30 EYLÜL 2013 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU İÇİNDEKİLER SAYFA KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU... 1-2 KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR TABLOSU... 3 KONSOLİDE KAPSAMLI GELİR TABLOSU... 4 KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU... 5 KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU... 6-7... 8-88 NOT 1 GRUP UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU... 8-10 NOT 2 FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR... 10-34 NOT 3 İŞLETME BİRLEŞMELERİ... 35 NOT 4 DİĞER İŞLETMELERDEKİ PAYLAR... 35 NOT 5 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA... 36-37 NOT 6 NAKİT VE NAKİT BENZERİ KALEMLER... 38 NOT 7 FİNANSAL YATIRIMLAR... 38-39 NOT 8 FİNANSAL BORÇLANMALAR... 40-41 NOT 9 DİĞER FİNANSAL YÜKÜMLÜLÜKLER... 42 NOT 10 TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR... 42-43 NOT 11 DİĞER ALACAK VE BORÇLAR... 44 NOT 12 TÜREV ARAÇLAR... 44 NOT 13 STOKLAR... 45 NOT 14 PEŞIN ÖDENMIŞ GIDERLER VE ERTELENMIŞ GELIRLER... 45 NOT 15 İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ... 46 NOT 16 İŞ ORTAKLIKLARI VE İŞTİRAKLER... 46-50 NOT 17 YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER... 50 NOT 18 MADDİ DURAN VARLIKLAR... 51-52 NOT 19 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR... 53 NOT 20 ŞEREFİYE... 54 NOT 21 DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI... 54 NOT 22 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE BORÇLAR... 54-55 NOT 23 TAAHHÜTLER... 56 NOT 24 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR... 56-57 NOT 25 VARLIKLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ... 57 NOT 26 DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER... 57 NOT 27 SERMAYE, YEDEKLER VE DİĞER ÖZKAYNAK KALEMLERİ... 57-61 NOT 28 HASILAT VE SATIŞLARIN MALİYETİ... 61 NOT 29 GENEL YÖNETIM GIDERLERI, PAZARLAMA GIDERLERI, ARAŞTIRMA VE GELIŞTIRME GIDERLERI... 62 NOT 30 ÇEŞİT ESASINA GÖRE SINIFLANDIRILMIŞ GİDERLER... 62 NOT 31 ESAS FAALİYETLERDEN GELİRLER VE GİDERLER... 62-63 NOT 32 YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER VE GİDERLER... 63 NOT 33 FİNANSMAN GELİRLERİ VE GİDERLERİ... 63 NOT 34 SATIŞ AMAÇLI ELDE TUTULAN DURAN VARLIK... 64 NOT 35 GELİR VERGİLERİ (ERTELENMİŞ VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ DAHİL)... 64-69 NOT 36 PAY BAŞINA KAZANÇ... 69 NOT 37 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI... 70-75 NOT 38 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ... 75-86 NOT 39 FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR)... 86-87 NOT 40 RAPORLAMA DÖNEMİNDEN SONRAKİ OLAYLAR... 88 NOT 41 FİNANSAL TABLOLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEYEN YA DA FİNANSAL TABLOLARIN AÇIK, YORUMLANABİLİR VE ANLAŞILABİLİR OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKEN DİĞER HUSUSLAR... 88
1 OCAK - 30 EYLÜL 2013 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU Yeniden Düzenlenmiş Dipnot (Dipnot 2) Varlıklar Referansları 30 Eylül 2013 31 Aralık 2012 Dönen Varlıklar 996.689.465 696.016.642 Nakit ve Nakit Benzerleri 6 334.308.082 147.619.968 Ticari Alacaklar 10,37 276.916.598 198.199.905 - İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar 37 49.215.038 18.478.063 - İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar 10 227.701.560 179.721.842 Diğer Alacaklar 11,37 20.297.158 18.501.764 - İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar 37 8.022.474 12.182.025 - İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar 11 12.274.684 6.319.739 Stoklar 13 266.353.516 269.996.728 Peşin Ödenmiş Giderler 14 34.404.325 22.057.485 Cari Dönem Vergisiyle İlgili Varlıklar 35 5.885.755 8.604.214 Diğer Dönen Varlıklar 26 39.932.888 31.036.578 ARA TOPLAM 978.098.322 696.016.642 Satış Amaçlı Sınıflandırılan Duran Varlıklar 34 18.591.143 - Duran varlıklar 2.041.464.507 1.709.593.375 Finansal Yatırımlar 7 221.749.901 204.640.622 Diğer Alacaklar 11 130.545 60.185 Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar 16 46.867.625 46.495.537 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller 17 184.879.212 - Maddi Duran Varlıklar 8,18 1.429.754.497 1.317.771.588 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 19,20 4.740.107 3.482.288 - Şerefiye 20 3.389.933 3.131.678 - Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar 19 1.350.174 350.610 Peşin Ödenmiş Giderler 14 16.774.539 76.592.736 Ertelenmiş Vergi Varlığı 35 136.568.081 60.550.419 TOPLAM VARLIKLAR 3.038.153.972 2.405.610.017 Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasıdır. 1
1 OCAK - 30 EYLÜL 2013 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU Yeniden Düzenlenmiş Dipnot (Dipnot 2) Yükümlülükler Referansları 30 Eylül 2013 31 Aralık 2012 Kısa Vadeli Yükümlülükler 923.135.407 805.342.125 Kısa Vadeli Borçlanmalar 8 250.871.405 310.901.673 Uzun Vadeli Borçlanmaların Kısa Vadeli Kısımları 8 254.533.358 228.577.283 Ticari Borçlar 10,37 222.665.673 179.761.726 -İlişkili Taraflara Ticari Borçlar 37 80.955.930 34.604.372 -İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar 10 141.709.743 145.157.354 Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar 24 4.174.136 4.528.557 Diğer Borçlar 11,37 135.986.257 58.915.465 -İlişkili Taraflara Diğer Borçlar 37 133.647.096 54.433.574 - İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlar 11 2.339.161 4.481.891 Ertelenmiş Gelirler 14 7.248.865 4.556.615 Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü 35 3.370.223 2.376.689 Kısa Vadeli Karşılıklar 22,24 26.509.798 4.689.168 - Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Kısa Vadeli Yükümlülükler 24 2.235.256 3.636.001 - Diğer Kısa Vadeli Karşılıklar 22 24.274.542 1.053.167 Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler 26 17.775.692 11.034.949 Uzun vadeli yükümlülükler 823.319.591 489.862.521 Uzun Vadeli Borçlanmalar 8 766.954.971 433.157.990 Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Uzun Vadeli Karşılıklar 24 40.004.990 49.418.493 Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü 35 16.359.630 7.286.038 Özkaynaklar 27 1.291.698.974 1.110.405.371 Ana ortaklığa ait özkaynaklar 1.206.089.114 1.023.011.398 Sermaye 415.000.000 398.185.637 Sermaye Düzeltmesi Farkları 1.431 1.431 Paylara İlişkin Primler/İskontolar 35 35 Kar Veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler Veya Giderler 148.345.517 (4.713.172) - Yeniden Değerleme Ve Ölçüm Kazanç/Kayıpları 153.058.689 - - Diğer Kazanç/Kayıplar (4.713.172) (4.713.172) Kar Veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler Veya Giderler 107.663.702 109.772.114 - Yabancı Para Çevirim Farkları (34.317.022) (15.775.357) - Yeniden Değerleme Ve Sınıflandırma Kazanç/Kayıpları 140.863.634 124.609.819 - Diğer Kazanç/Kayıplar 1.117.090 937.652 Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler 62.200.901 54.539.132 Geçmiş Yıllar Karları 420.434.653 391.468.882 Net Dönem Karı 52.442.875 73.757.339 Kontrol Gücü Olmayan Paylar 27 85.609.860 87.393.973 TOPLAM KAYNAKLAR 3.038.153.972 2.405.610.017 Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasıdır. 2
1 OCAK - 30 EYLÜL 2013 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN GELİR TABLOLARI Dipnot 1 Ocak- 1 Ocak - 1 Temmuz - 1 Temuz - Referansları 30 Eylül 2013 30 Eylül 2012 30 Eylül 2013 30 Eylül 2012 Hasılat 28 1.152.905.008 1.127.495.672 398.911.891 411.779.433 Satışların maliyeti (-) 28 (951.594.804) (849.589.729) (330.970.472) (309.975.668) Ticari faaliyetlerden brüt kar 201.310.204 277.905.943 67.941.419 101.803.765 Genel Yönetim Giderleri (-) 29,30 (96.279.479) (93.719.435) (32.058.632) (29.713.516) Pazarlama Giderleri (-) 29,30 (72.495.733) (79.257.495) (24.900.517) (25.478.829) Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) 29,30 (3.083.806) (2.664.112) (1.117.226) (827.671) Esas Faliyetlerden Diğer Gelirler 31 38.168.417 35.039.350 4.136.653 13.179.495 Esas Faliyetlerden Diğer Giderler (-) 31 (35.027.058) (25.370.642) (2.130.181) (8.397.764) Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Kar/Zararlarındaki Paylar 16 6.435.836 7.552.463 2.292.657 2.243.751 ESAS FAALİYET KARI 39.028.381 119.486.072 14.164.173 52.809.231 Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler 32 25.933.173 5.547.360 13.552.947 1.084.569 Yatırım Faaliyetlerinden Giderler (-) 32 (16.297.040) (3.856.464) (11.525.068) (1.254.559) FİNANSMAN GELİRİ GİDERİ ÖNCESİ FAALİYET KARI/ZARARI 48.664.514 121.176.968 16.192.052 52.639.241 Finansman Gelirleri 33 58.880.029 98.689.894 26.780.855 36.318.184 Finansman Giderleri (-) 33 (133.676.957) (145.927.579) (51.684.833) (48.712.089) SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ ZARARI/KARI (26.132.414) 73.939.283 (8.711.926) 40.245.336 Sürdürülen Faaliyetler Vergi Gideri/Geliri 53.211.267 (13.856.865) 4.495.061 (8.296.583) Dönem Vergi Gideri 35 (16.712.729) (26.381.062) (5.986.476) (10.331.568) Ertelenmiş Vergi Geliri 35 69.923.996 12.524.197 10.481.537 2.034.985 DÖNEM KARI 27.078.853 60.082.418 (4.216.865) 31.948.753 Dönem Karı/Zararının Dağılımı Kontrol Gücü Olmayan Paylar 27 (25.364.023) (9.909.397) (6.857.386) 303.637 Ana ortaklık payları 52.442.875 69.991.815 2.640.521 31.645.115 Pay Başına Kazanç 36 0,1264 0,1687 0,0064 0,0763 Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasıdır. 3
30 EYLÜL 2013 TARİHİ İTİBARIYLA KONSOLİDE KAPSAMLI GELİR TABLOLARI Dipnot 1 Ocak - 1 Ocak - 1 Temmuz - 1 Temmuz - Kapsamlı Gelir Tablosu Referansları 30 Eylül 2013 30 Eylül 2012 30 Eylül 2013 30 Eylül 2012 Dönem Karı/Zararı 27 27.078.853 60.082.418 (4.216.865) 31.948.753 Diğer kapsamlı gelirler Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacaklar 153.058.689 - - - Yatırım Amaçı Gayrimenkul Yeniden Değerleme Artışları/Azalışları 161.114.410 - - - Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Diğer Kapsamlı Gelire İlişkin Vergiler (8.055.721) - - - - Dönem Vergi Gideri/Geliri - - - - - Ertelenmiş Vergi Gideri/Geliri (8.055.721) - - - Kar veya Zarar Olarak Yeniden Sınıflandırılacaklar 8.325.590 53.475.610 (5.685.166) (7.199.207) Yabancı Para Çevirim Farkları (8.107.662) 310.289 (3.516.064) 5.277.155 Satılmaya Hazır Finansal Varlıkların Yeniden Değerleme ve/veya Sınıflandırma Kazançları/Kayıpları 17.109.279 56.712.343 (2.458.786) (13.228.164) Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Diğer Kapsamlı Gelirinden Kar/Zararda Sınıflandırılacak Paylar 179.437 (42.778) 166.745 90.394 Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak (855.464) (3.504.244) 122.939 661.408 Diğer Kapsamlı Gelire İlişkin Vergiler - Dönem Vergi Gideri/Geliri - - - - - Ertelenmiş Vergi Gideri/Geliri (855.464) (3.504.244) 122.939 661.408 Diğer Kapsamlı Gelir 161.384.279 53.475.610 (5.685.166) (7.199.207) Toplam Kapsamlı Gelir 188.463.132 113.558.028 (9.902.031) 24.749.545 Toplam Kapsamlı Gelirin Dağılımı 188.463.132 113.558.028 (9.902.031) 24.749.545 Kontrol Gücü Olmayan Paylar (14.930.020) (16.602.977) (1.783.596) 307.594 Ana Ortaklık Payları 203.393.152 130.161.005 (8.118.435) 24.441.951 Pay Başına Kazanç 36 0,4901 0,3136-0,0196 0,0589 Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasıdır. 4
30 EYLÜL 2013 TARİHİ İTİBARIYLA KONSOLİDE ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOSU Kar veya Zararda Yeniden Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Diğer Kapsamlı Gelirler ve Giderler Gelirler ve Giderler Birikmiş Karlar Yeniden Yeniden Değerleme ve Kardan Ana Ortaklığa Kontrol Sermaye Pay İhraç Değerleme ve Diğer Yabancı Para Sınıflandırma Diğer Ayrılan Geçmiş Ait Gücü Düzeltmesi Primleri/ Ölçüm Kazanç/ Çevrim Kazanç/ Kazanç/ Kısıtlanmış Yıllar Net Dönem Özkaynaklar olmayan Sermaye Farkları İskontolarıKazanç/Kayıpları Kayıplar Farkları Kayıpları Kayıplar Yedekler Karları Karı Toplam Paylar Özkaynaklar 1 Ocak 2012 itibarıyla bakiye 346.248.380 1.431 35 - - (20.355.961) 87.431.750 935.036 38.525.285 332.199.636 134.292.862 919.278.454 127.896.236 1.047.174.690 UMS 19 Çalışanlara sağlanan faydalar standardındaki değişiklik etkisi (Dipnot 2) - - - - (2.561.819) - - - - 2.561.819 - - - - 1 Ocak 2012 itibarıyla bakiye yeniden düzenlenmiş 346.248.380 1.431 35 - (2.561.819) (20.355.961) 87.431.750 935.036 38.525.285 334.761.455 134.292.862 919.278.454 127.896.236 1.047.174.690 Transferler - - - - - 16.013.848 118.279.014 (134.292.862) Toplam Kapsamlı Gelir - - - - - 7.003.868 53.208.100 (42.778) - - 69.991.815 130.161.005 (16.602.977) 113.558.028 Sermaye Arttırımı 51.937.257 - - - - - - - - (51.937.257) - 8.265.000 8.265.000 Temettüler - - - - - - - - - (7.735.056) - (7.735.056) (9.489.836) (17.224.892) 30 Eylül 2012 itibariyle bakiye 398.185.637 1.431 35 (2.561.819) (13.352.093) 140.639.850 892.258 54.539.133 393.368.156 69.991.815 1.041.704.403 110.068.423 1.151.772.826 1 Ocak 2013 itibarıyla bakiye 398.185.637 1.431 35 - - (15.775.357) 124.609.819 937.652 54.539.132 388.907.063 71.605.986 1.023.011.398 87.393.973 1.110.405.371 UMS 19 Çalışanlara sağlanan faydalar standardındaki değişiklik etkisi (Dipnot 2) - - - - (4.713.172) - - - 2.561.819 2.151.353 - - - 1 Ocak 2013 itibarıyla bakiye yeniden düzenlenmiş 398.185.637 1.431 35 - (4.713.172) (15.775.357) 124.609.819 937.652 54.539.132 391.468.882 73.757.339 1.023.011.398 87.393.973 1.110.405.371 Transferler - - - - - - - 7.661.769 66.095.570 (73.757.339) - - - Toplam Kapsamlı Gelir - - - 153.058.689 - (18.541.665) 16.253.815 179.438-52.442.875 203.393.152 (14.930.020) 188.463.132 Sermaye Arttırımı 16.814.363 - - - - - - - - (16.814.363) - - 23.292.273 23.292.273 Temettüler - - - - - - - - - (20.315.436) - (20.315.436) (10.146.366) (30.461.802) 30 Eylül 2013 itibariyle bakiye 415.000.000 1.431 35 153.058.689 (4.713.172) (34.317.022) 140.863.634 1.117.090 62.200.901 420.434.653 52.442.875 1.206.089.114 85.609.860 1.291.698.974 Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasıdır. 5
30 EYLÜL 2013 TARİHİ İTİBARIYLA KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI Yeniden düzenlenmiş (Dipnot 2) 1 Ocak- 1 Ocak- Dipnot 30 Eylül 30 Eylül Referansları 2013 2012 A. İŞLETME FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI 140.798.135 193.908.428 Dönem Karı 27 27.078.852 60.082.418 Dönem Net Karı/Zararı Mutabakatı İle İlgili Düzeltmeler 189.599.392 224.508.172 Amortisman ve İtfa Giderleri İle İlgili Düzeltmeler 18,19 152.029.194 131.888.393 Değer Düşüklüğü/İptali İle İlgili Düzeltmeler 7,10,11,13,18,19,20 411.986 439.072 Karşılıklar İle İlgili Düzeltmeler 22,24 26.200.172 8.362.101 Faiz Gelirleri ve Giderleri İle İlgili Düzeltmeler 31,33 73.615.561 54.040.267 Gerçekleşmemiş Yabancı Para Çevirim Farkları İle İlgili Düzeltmeler 33,33 6.348.035 24.973.532 İştiraklerin dağıtılmamış karları ile ilgili düzeltmeler 16 (6.449.020) (7.552.463) Vergi Gideri/Geliri İle İlgili Düzeltmeler 35 (53.063.208) 14.048.168 Duran Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan Kayıp/Kazançlar İle İlgili Düzeltmeler 32 (2.871.705) (154.023) Temettü Gelirleri 32 (6.621.623) (1.536.873) Yatırım ya da Finansman Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışlarına Neden Olan Diğer Kalemlere İlişkin Düzeltmeler 22,24 - - Kar/Zarar mutabakatı ile ilgili diğer düzeltmeler 7 - - İşletme Sermayesinde Gerçekleşen Değişimler 37.627.578 2.031.609 Stoklardaki Artış/Azalışla İlgili Düzeltmeler 13 3.271.092 (21.235.577) Ticari Alacaklardaki Artış/Azalışla İlgili Düzeltmeler 10,37 (80.682.819) (48.595.563) Finans Sektörü Faaliyetlerinden Alacaklarda Artış/Azalış - (252.571) Faaliyetlerle İlgili Diğer Alacaklardaki Artış/Azalışla İlgili Düzeltmeler 11,37 (2.399.792) 11.942.013 Ticari Borçlardaki Artış/Azalışla İlgili Düzeltmeler 10,37 42.891.355 32.802.877 Faaliyetlerle İlgili Diğer Borçlardaki Artış/Azalışla İlgili Düzeltmeler 11,14,24,37 79.408.622 (11.036.317) İşletme Sermayesinde Gerçekleşen Diğer Artış/Azalışla İlgili Düzeltmeler 7,14,15,26,35 (4.860.880) 38.406.746 Faaliyetlerden Elde Edilen Nakit Akışları 254.305.822 286.622.199 Ödenen Faiz 8,31,33,37 (75.710.782) (62.880.119) Alınan Faiz 31,37 467.609 Vergi Ödemeleri/İadeleri 35 (24.471.467) (25.933.078) Ödenen Kıdem Tazminatı 24 (13.793.046) (3.900.575) Diğer Nakit Girişleri/Çıkışları 24 - - B. YATIRIM FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIŞLARI (169.588.110) (180.537.739) Başka İşletmelerin veya Fonların Paylarının veya Borçlanma Araçlarının Satılması Sonucu Elde Edilen Nakit Girişleri 7,16,32-413 Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıkların Satışından Kaynaklanan Nakit Girişleri 18,19,32 44.324.587 19.960.566 Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlıkların Alımından Kaynaklanan Nakit Çıkışları 8,18,19 (292.544.579) (181.558.280) Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Satışından Kaynaklanan Nakit Girişleri 17,32 - Verilen Nakit Avans ve Borçlar 14 (107.410.773) (47.150.964) Verilen Nakit Avans ve Borçlardan Geri Ödemeler 14 167.370.656 46.774.522 Alınan Temettüler 16,32 13.924.465 8.982.397 Alınan Faiz 6,33 4.668.456 11.707.557 Yabancı Para Çevrim Farkı Değişimi Diğer Nakit Girişleri/Çıkışları 10,11,26 109.079 (39.253.951) C. FİNANSMAN FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI 158.420.178 (43.941.191) Borçlanmadan Kaynaklanan Nakit Girişleri 8 712.733.559 467.508.179 Borç Ödemelerine İlişkin Nakit Çıkışları 8 (546.971.702) (502.489.477) Finansal Kiralama Sözleşmelerinden Kaynaklanan Borç Ödemelerine İlişkin Nakit Çıkışları 8 (172.150) Ödenen Temettüler 27 (30.461.802) (17.224.892) 6
30 EYLÜL 2013 TARİHİ İTİBARIYLA KONSOLİDE NAKİT AKIM TABLOLARI Kontrol Gücü Olmayan Payların Sermaye Katkıları 27 23.292.273 8.265.000 Diğer Nakit Girişleri/Çıkışları Yabancı Para Çevrim Farklarının Etkisinden Önce Nakit Ve Nakit Benzerlerindeki Net Artış/Azalış 129.660.202 (30.570.502) D. Yabancı Para Çevrim Farklarının Nakit Ve Nakit Benzerleri Üzerindeki Etkisi 56.695.130 7.380.297 Kur Değişiminin Nakit ve Nakit Benzerleri Üzerindeki Etkisi 33 37.093.772 (10.212.352) Yabancı Para Çevirim Farklarının Etkisi 27 19.601.358 17.592.649 Nakit Ve Nakit Benzerlerindeki Net Artış/Azalış 186.355.332 (23.190.205) E. Dönem Başı Nakit Ve Nakit Benzerleri 6 147.472.471 221.089.374 Dönem Sonu Nakit Ve Nakit Benzerleri 6 333.827.803 197.899.169 Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasıdır 7
1. Grup un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu Anadolu Cam Sanayii A.Ş. ve bağlı ortaklıkları ( Grup ), Anadolu Cam Sanayii A.Ş. ( Şirket ) ile toplam on beş bağlı ortaklık, iki iş ortaklığı ve iki iştirakten oluşmaktadır. Şirket, 1969 yılında kurulmuş ve 1973 yılında üretime başlamıştır. 1976 yılında Türkiye İş Bankası A.Ş. ile bu bankanın sermaye ve yönetim etkinliği altında olan Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Topluluğu na katılmıştır. Grup un faaliyet konusu cam ambalaj üretim ve satışıdır. Türkiye dahilindeki üretim faaliyetleri Mersin, Yenişehir ve Eskişehir fabrikalarında gerçekleştirilmektedir. Şirket in tüm pazarlama ve satış faaliyetleri kendi bünyesindeki Satış ve Yönetim Merkezi bölümü tarafından yürütülmektedir. Yurtdışı satışları ise dış ticaret sermaye şirketi olan Şişecam Dış Ticaret A.Ş. tarafından yapılmaktadır. Şirket in hisseleri Borsa İstanbul A.Ş. de ( BİAŞ ) 1986 yılından beri işlem görmektedir. T.Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş bilanço tarihi itibarıyla Şirket te %79,11 lik paya sahiptir ve yönetimde kontrolü elinde tutmaktadır. Şirket in Merkez Adresi ve Ortaklık Yapısı Şirket in ortaklık yapısı Dipnot 27 de verilmiştir. Şirket Türkiye de kayıtlıdır ve iletişim bilgileri aşağıda sunulmuştur: İş Kuleleri Kule - 3, 4. Levent 34330, Beşiktaş / İstanbul / Türkiye Telefon: + 90 (212) 350 50 50 Faks: + 90 (212) 350 57 57 http://www.anadolucam.com.tr Şirket in Ticaret Sicil Bilgileri Kayıtlı olduğu Ticaret Sicil: İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü Sicil no: 103040 Mersis No: 8127-3186-6521-3508 Grup un Personel Yapısı 2013 2012 Aylık ücretli personel 1.452 1.413 Saat ücretli personel 3.653 3.892 Toplam 5.105 5.305 8
1.Grup un Organizasyonu Ve Faaliyet Konusu (Devamı) Konsolidasyona Dahil Edilen Şirketler: Şirket aşağıda belirtilen bağlı ortaklıklarını tam konsolidasyon ilke ve esaslarına göre, iş ortaklıklarını ve iştiraklerini özkaynak metoduna göre ilişikteki finansal tablolara dahil etmiştir. Bağlı Ortaklıklar: Şirket ünvanı Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Anadolu Cam Yenişehir San. A.Ş. Cam ambalaj üretimi ve satışı Türkiye Anadolu Cam Eskişehir Sanayi A.Ş. Cam ambalaj üretimi ve satışı Türkiye OOO Ruscam Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya OOO Ruscam Holding Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya OAO Ruscam Pokrovsky Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya OAO Ruscam Glass Packaging Holding(*) Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya OOO Ruscam Kuban Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya OOO Ruscam Sibir Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya OOO Ruscam Management Company(***)Finansman ve yatırım şirketi Rusya JSC Mina Cam ambalaj üretimi ve satışı Gürcistan CJSC Brewery Pivdenna Cam ambalaj üretimi ve satışı Ukrayna Merefa Glass Company Ltd. Cam ambalaj üretimi ve satışı Ukrayna Anadolu Cam Investment BV Finansman ve yatırım şirketi Hollanda Balsand BV Finansman ve yatırım şirketi Hollanda AC Glass Invest BV(**) Finansman ve yatırım şirketi Hollanda (*) OOO Ruscam Kirishi şirketinn adı 1 Temmuz 2013 tarihi itibariyle OOO Ruscam Glass Packaging şirketi olarak değişmiştir. (**) Grup, AC Glass Invest B.V. nin %40 lık hissesi için European Bank for Reconstruction and Development bankasına satış opsiyonu vermiştir. Bu satım opsiyonunu göz önünde bulundurularak AC Glass Invest B.V. bağlı ortaklık olarak nitelendirilmiş ve Grup tarafından tamamıyla konsolide edilmiştir. (***) 2013 yılı içinde kurulmuştur. 30 Eylül 2013 31 Aralık 2012 Doğrudan ve Etkin Doğrudan ve Etkin dolaylı ortaklık ortaklık dolaylı ortaklık ortaklık oranı % oranı % oranı % oranı % Anadolu Cam Yenişehir San. A.Ş. 84,89 84,89 84,89 84,89 Anadolu Cam Eskişehir Sanayi A.Ş. 84,97 84,97 84,97 84,97 OOO Ruscam 99,74 75,72 99,74 75,72 OOO Ruscam Holding 100,00 51,00 100,00 51,00 OAO Ruscam Pokrovsky 99,99 50,99 99,99 50,99 OOO Ruscam Glass Packaging Holding 100,00 51,00 100,00 51,00 OOO Ruscam Kuban 100,00 51,00 100,00 51,00 OOO Ruscam Sibir 100,00 51,00 100,00 51,00 JSC Mina 99,86 99,86 99,86 99,86 CJSC Brewery Pivdenna 100,00 51,00 100,00 51,00 Merefa Glass Company Ltd. 100,00 51,00 100,00 51,00 Anadolu Cam Investment BV 75,92 75,92 75,92 75,92 Balsand BV 51,00 51,00 51,00 51,00 AC Glass Invest BV 100,00 51,00 100,00 51,00 OOO Ruscam Management Company 100,00 51,00 - - 9
1.Grup un Organizasyonu Ve Faaliyet Konusu (Devamı) İş Ortaklıkları: Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Omco İstanbul Kalıp San. ve Tic. A.Ş.(*) Kalıp üretimi ve satışı Türkiye OOO Balkum(*) Kum işleme ve satışı Rusya 30 Eylül 2013 31 Aralık 2012 Doğrudan ve Etkin Doğrudan ve Etkin dolaylı ortaklık ortaklık dolaylı ortaklık ortaklık oranı % oranı % oranı % oranı % Omco İstanbul Kalıp San. ve Tic. A.Ş. 49,96 49,96 49,96 49,96 OOO Balkum 50,00 25,50 50,00 25,50 İştirakler: Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Camiş Elektrik Üretim A.Ş. Elektrik üretimi ve satışı Türkiye OAO FormMat Kum çıkarma ve satışı Rusya 30 Eylül 2013 31 Aralık 2012 Doğrudan ve Etkin Doğrudan ve Etkin dolaylı ortaklık ortaklık dolaylı ortaklık ortaklık oranı % oranı % oranı % oranı % Camiş Elektrik Üretim A.Ş. 26,09 26,09 26,09 26,09 OAO FormMat 48,46 24,71 48,46 24,71 (*) Bu şirketler 2012 yılı ve öncesinde Müşterek yönetime tabi işletme olarak %50 pay oranı ile oransal yöntemle muhasebeleştirilirken, 1 Ocak 2013 tarihinde geçerli olan UFRS 11 Müşterek Anlaşmalar standardındaki değişiklik ile birlikte özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilmişlerdir. 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar İlişikteki ara dönem konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu nun ( SPK ) 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Seri II, 14.1 No lu Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ( KGK ) tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe Standartları / Türkiye Finansal Raporlama Standartları ( TMS/TFRS ) ile bunlara ilişkin ek ve yorumları ( TMS/TFRS ) esas alınmıştır. Grup, 30 Eylül 2013 tarihinde sona eren ara döneme ilişkin konsolide finansal tablolarını SPK nın Seri: II, 14.1No lu tebliği ve bu tebliğe açıklama getiren duyuruları çerçevesinde, TMS 34 Ara Dönem Finansal Raporlama standardına uygun olarak hazırlamıştır. Ara dönem konsolide finansal tablolar ve notlar, SPK tarafından uygulanması tavsiye edilen formatlara uygun olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuştur. İşletmeler, TMS 34 standardına uygun olarak ara dönem finansal tablolarını tam set veya özet olarak hazırlamakta serbesttirler. Grup, bu çerçevede, ara dönemlerde tam set konsolide finansal tablo hazırlamayı tercih etmiştir. 10
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı) Şirket (ve Türkiye de kayıtlı olan Bağlı Ortaklıklar,İştirakler ve İş Ortaklıkları), muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve kanuni finansal tablolarının hazırlanmasında, Türk Ticaret Kanunu ( TTK ), vergi mevzuatı ve Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan Tekdüzen Hesap Planını esas almaktadır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren Bağlı Ortaklıklar, İş Ortaklıkları ve İştirakler kanuni finansal tablolarını faaliyet gösterdikleri ülkelerde geçerli olan kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak hazırlamıştır. Ara dönem konsolide finansal tablolar, gerçeğe uygun değerleri ile gösterilen finansal varlık ve yükümlülüklerin dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak Türk Lirası olarak hazırlanmıştır. Ara dönem konsolide finansal tablolar, tarihi maliyet esasına göre hazırlanmış kanuni kayıtlara TMS/TFRS uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir. Kullanılan Para Birimi Grup un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmuştur. Her işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları, Şirket in fonksiyonel para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için sunum para birimi olan Türk Lirası ( TL ) cinsinden ifade edilmiştir. Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Finansal Tabloların Düzeltilmesi SPK nun 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 sayılı kararı uyarınca, Türkiye de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartları na (UFRS uygulamasını benimseyenler dahil) uygun olarak finansal tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasına son verilmiştir. Buna istinaden, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren UMSK tarafından yayımlanmış 29 No.lu Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı ( UMS / TMS 29 ) uygulanmamıştır. İşletmenin Sürekliliği Varsayımı Konsolide finansal tablolar, Şirket in ve konsolidasyona dahil edilen iştirak ve bağlı ortaklıkları önümüzdeki bir yılda ve faaliyetlerinin doğal akışı içerisinde varlıklarından fayda elde edeceği ve yükümlülüklerini yerine getireceği varsayımı altında işletmenin sürekliliği esasına göre hazırlanmıştır. Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tabloların Düzeltilmesi Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup un cari dönem konsolide finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır. Grup, SPK nın 7 Haziran 2013 tarih ve 20/670 sayılı toplantısında alınan karar uyarınca düzenlenecek mali tablo ve dipnot formatları hakkındaki duyurusuna istinaden geçmiş dönemlere ait ara dönem konsolide finansal tablolarda cari dönemde yapılan gösterim değişikliklerine uygun olarak gerekli sınıflandırmaları yapmıştır. Grup, önceki dönem konsolide mali tablolarında 1 Ocak 2013 tarihinden geçerli olmak üzere yeniden düzenlenen UMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar ve UFRS 11 Müşterek Anlaşmalar uyarınca yeniden düzenlemeler yapmıştır. UFRS 10, 11 ve 12 ye geçiş sürecinde düzeltilmesi gereken önceki dönem mali tablolara limit getirip karşılaştırması gereken mali tabloyu bir önceki yıl ile sınırlı tutmaktadır. 11
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı) UMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar Standardının Etkisi 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren uygulaması zorunlu olmak üzere yayınlanan bu standarda göre; çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin aktüeryal kayıp/(kazanç) diğer kapsamlı gelirde muhasebeleşmesi gerekmektedir. Grup, 31 Aralık 2012 tarihine kadar çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin aktüeryal kayıp/(kazancı) konsolide gelir tablosunda muhasebeleştirmiştir. İlgili standardın yeniden düzenlenmesi nedeniyle muhasebe politikasındaki söz konusu değişikliği standardın belirlediği şekilde geçmişe dönük olarak uygulamış ve bu doğrultuda önceki dönemlerde konsolide finansal tablolar ve dipnotlarda raporlanmış aktüeryal kayıp/(kazançlar), konsolide gelir tablolarından çıkarılıp, kapsamlı gelir tablolarında muhasebeleştirilmiştir. UFRS 11 Müşterek Anlaşmalar Standardının Etkisi 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren uygulaması zorunlu olmak üzere yayınlanan bu standart UMS 31 İş Ortaklıklarındaki Paylar standardını uygulamadan tamamen kaldırmıştır. Müşterek anlaşmaları; müşterek faaliyet ve iş ortaklığı olarak iki kategoriye ayırmakta ve iş ortaklıklarını özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirilmesini zorunlu tutmaktadır. Grup, 31 Aralık 2012 tarihine kadar müşterek yönetime tabi işletmelerinden Omco İstanbul Kalıp Sanayii ve Tic. A.Ş yi %49,96, OOO Balkum u %50 oransal konsolidasyon yöntemi kullanarak konsolide etmiştir. İlgili standardın yürürlüğe girmesi ile Grup un müşterek kontrol edilen bu işletmelerinin önceki dönem konsolide finansal tabloları özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirilmesi suretiyle yeniden düzenlenmiştir. Bu standartlardaki değişikliğe bağlı olarak; İlişkili Taraf Açıklamaları, Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi ile Finansal Araçlar (Gerçeğe Uygun Değer Açıklamaları ve Finansal Riskten Korunma Muhasebesi Çerçevesindeki Açıklamalar) da ki dipnot açıklamaları yeniden düzenlenmiştir. Nakit akım tablosunun UMS 1 "Finansal Tabloların Sunumu" ve UMS 7 "Nakit Akış Tablosu" standardının öngördüğü gösterimlerle uyumlaştırılması amacıyla 30 Eylül 2012 tarihi itibarıyla nakit akım tablosunda sınıflandırmalar yapılmıştır. 30 Eylül 2013 tarihi itibarı ile yeniden düzenlenen; 31 Aralık 2012 tarihli finansal durum tablosu ile 1 Ocak - 30 Eylül 2012 dönemi kar veya zarar tablosu önceden raporlanan finansal tablolarla mutabakatı aşağıdaki gibidir: Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tabloların Düzeltilmesi (Devamı) Daha Önce UFRS-11 UMS-19 Yeniden Raporlanan SPK Format Standardındaki Standardındaki Düzenlenmiş 31 Aralık Değişimi Değişikliğin Değişikliğin 31 Aralık Varlıklar 2012 Etkisi Etkisi Etkisi 2012 Dönen Varlıklar 705.071.269 - (9.054.628) - 696.016.641 Nakit ve Nakit Benzerleri 151.096.761 - (3.476.793) - 147.619.968 Finansal Yatırımlar Ticari Alacaklar 199.758.602 - (1.558.697) - 198.199.905 - İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar 18.931.399 - (453.336) - 18.478.063 - İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar 180.827.204 - (1.105.362) - 179.721.842 Alacaklar Diğer Alacaklar 18.931.288 - (429.525) - 18.501.764 - İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar 12.182.025 - - - 12.182.025 - İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar 6.749.263 - (429.525) - 6.319.738 Türev Araçlar Stoklar 273.040.750 - (3.044.022) - 269.996.728 Peşin Ödenmiş Giderler - 22.415.367 (357.882) - 22.057.485 Cari Dönem Vergisiyle İlgili Varlıklar - 8.604.214 - - 8.604.214 Diğer Dönen Varlıklar 62.243.867 (31.019.581) (187.709) - 31.036.578 12
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı) Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tabloların Düzeltilmesi (Devamı) Daha Önce UFRS-11 UMS-19 Yeniden Raporlanan SPK Format Standardındaki Standardındaki Düzenlenmiş 31 Aralık Değişimi Değişikliğin Değişikliğin 31 Aralık Varlıklar 2012 Etkisi Etkisi Etkisi 2012 Duran Varlıklar 1.697.221.477-12.371.905-1.709.593.375 Finansal Yatırımlar 204.640.621 - - - 204.640.622 Diğer Alacaklar 60.287 - (100) - 60.185 Diğer Alacaklar Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar 25.555.704-20.939.833-46.495.537 Maddi Duran Varlıklar 1.326.124.183 - (8.352.595) - 1.317.771.588 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 3.540.953 - (58.665) - 3.482.288 - Şerefiye 3.131.678 - - - 3.131.678 - Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar 409.275 - (58.665) - 350.610 Peşin Ödenmiş Giderler - 76.592.736 - - 76.592.736 Ertelenmiş Vergi Varlığı 60.706.987 - (156.568) - 60.550.419 Diğer Duran Varlıklar 76.592.742 (76.592.736) - - - Toplam Varlıklar 2.402.292.746-3.317.277-2.405.610.017 Daha Önce UFRS-11 UMS-19 Yeniden Raporlanan SPK Format Standardındaki Standardındaki Düzenlenmiş 31 Aralık Değişimi Değişikliğin Değişikliğin 31 Aralık Kaynaklar 2012 Etkisi Etkisi Etkisi 2012 Kısa Vadeli Yükümlülükler 800.450.912-4.891.219-805.342.125 Kısa Vadeli Borçlanmalar 539.513.055 (228.577.283) (34.099) - 310.901.673 Uzun vadeli Borçlanmaların Kısa Vadeli Kısımları - 228.577.283 - - 228.577.283 Diğer Finansal Yükümlülükler Ticari Borçlar 173.765.206-5.996.519-179.761.726 - İlişkili Taraflara Ticari Borçlar 15.930.091-18.674.282-34.604.372 - İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar 157.835.116 - (12.677.763) - 145.157.353 Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar - 4.603.737 (75.182) - 4.528.557 Diğer Borçlar 68.227.656 (9.265.248) (46.943) - 58.915.465 - İlişkili Taraflara Diğer Borçlar 54.433.574 - - - 54.433.574 - İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlar 13.794.082 (9.265.248) (46.943) - 4.481.891 Türev Araçlar Devlet Teşvik ve Yardımları Ertelenmiş Gelirler - 4.661.511 (104.897) - 4.556.615 Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü 2.794.676 - (417.987) - 2.376.689 Kısa Vadeli Karşılıklar 3.698.070 1.087.822 (96.716) - 4.689.168 - Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Kısa Vadeli Yükümlülükler 3.698.070 - (62.070) - 3.636.001 - Diğer Kısa Vadeli Karşılıklar 1.087.822 (34.647) - 1.053.167 Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler 12.452.249 (1.087.822) (329.477) - 11.034.949 Satış Amaçlı Sınıflandırılan Varlık Gruplarına İlişkin Yükümlülükler - - - - - Uzun Vadeli Yükümlülükler 491.436.463 -- (1.573.942) - 489.862.521 Uzun Vadeli Borçlanmalar 433.462.910 - (304.920) - 433.157.990 Uzun Vadeli Karşılıklar 50.594.065 - (1.175.571) - 49.418.493 - Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Uzun Vadeli Karşılıklar 50.594.065 - (1.175.571) - 49.418.493 Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü 7.379.489 - (93.451) - 7.286.038 13
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı) Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tabloların Düzeltilmesi (Devamı) Daha Önce UFRS-11 UMS-19 Yeniden Raporlanan SPK Format Standardındaki Standardındaki Düzenlenmiş 31 Aralık Değişimi Değişikliğin Değişikliğin 31 Aralık 2012 Etkisi Etkisi Etkisi 2012 Özkaynaklar 1.110.405.370 - - - 1.110.405.371 Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 1.023.011.398 - - - 1.023.011.398 Ödenmiş Sermaye 398.185.637 - - - 398.185.637 Sermaye Düzeltme Farkları 1.431 - - - 1.431 Paylara İlişkin Primler/İskontolar 35 - - - 35 Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler - - - (4.713.172) (4.713.172) - Diğer Kazanç/Kayıplar - - - (4.713.172) (4.713.172) Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler 109.772.113 - - (1) 109.772.114 - Yabancı Para Çevirim Farkları (14.837.706) (937.652) - (1) (15.775.357) - Yeniden Değerleme ve Sınıflandırma Kazanç/Kayıpları 124.609.819 - - - 124.609.819 - Diğer Kazanç/Kayıplar - 937.652 - - 937.652 Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler 54.539.133 - - - 54.539.133 Geçmiş Yıllar Karları/Zararları 388.907.063 - - 2.561.819 391.468.882 Net Dönem Karı/Zararı 71.605.986 - - 2.151.353 73.757.339 Kontrol Gücü Olmayan Paylar 87.393.973 - - - 87.393.973 Toplam kaynaklar 2.402.292.745-3.317.277-2.405.610.017 14
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı) Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tabloların Düzeltilmesi (Devamı) Daha Önce UFRS-11 Yeniden Raporlanan SPK Format Standardındaki Düzenlenmiş 1 Ocak- Değişim Değişikliğin 1 Ocak- 30 Eylül 2012 Etkisi Etkisi 30 Eylül 2012 Hasılat 1.138.081.716 (5.002.938) (5.583.106) 1.127.495.672 Satışların Maliyeti (-) (846.481.250) - (3.108.479) (849.589.729) Brüt Kar 291.600.466 (5.002.938) (8.691.585) 277.905.943 Genel Yönetim Giderleri (-) (94.647.755) 928.320 (93.719.435) Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-) (79.958.730) 701.235 (79.257.495) Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) (2.664.112) 0 (2.664.112) Esas Faliyetlerden Diğer Gelirler 10.202.130 33.440.264 (8.603.044) 35.039.350 Esas Faliyetlerden Diğer Giderler (-) (7.364.655) (19.579.331) 1.573.344 (25.370.642) Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Kar/Zararlarındaki Paylar 1.422.956 6.129.507 7.552.463 Esas Faaliyet Karı/Zararı 118.590.299 (5.201.407) 6.097.180 119.486.072 Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler 5.616.761 (69.401) 5.547.360 Yatırım Faaliyetlerinden Giderler (-) (3.865.721) 9.257 (3.856.464) Finansman Geliri Gideri Öncesi Faaliyet Karı/Zararı 120.341.339 (5.201.407) 6.037.032 121.176.968 Finansman Gelirleri 116.956.706 (25.302.390) 7.035.577 98.689.894 Finansman Giderleri (-) (161.755.210) 15.222.619 605.012 (145.927.579) Sürdürülen Faaliyetler Vergi Öncesi Karı/Zararı 75.542.836 - (1.603.557) 73.939.283 Sürdürülen Faaliyetler vergi Gideri/Geliri (15.460.418) 1.603.553 (13.856.865) Dönem vergi gelir/gideri (28.052.635) 1.671.573 (26.381.062) Ertelenmiş Vergi Geliri/(Gideri) 12.592.218 (68.017) 12.524.197 Sürdürülen Faaliyetler Dönem Kari/Zarari Dönem Karı/Zararı 60.082.418 - - 60.082.418 Kontrol Gücü Olmayan Paylar (9.909.397) - (9.909.397) Ana Ortaklık Payları 69.991.815-69.991.815 15
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı) Yabancı Ülkelerde Faaliyet Gösteren Bağlı Ortaklıkların Finansal Tabloları Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren iştirak, iş ortaklığı ve bağlı ortaklıkların finansal tabloları, faaliyet gösterdikleri ülkelerde geçerli olan kanun ve yönetmeliklere uygun olarak hazırlanmış olup, Grup muhasebe politikalarına göre düzenlenmiş finansal tablolarında yer alan; varlık ve yükümlülükleri konsolide bilanço tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderler ortalama döviz kuru kullanılarak Türk Lirası na çevrilmiştir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları özkaynak içerisindeki yabancı para çevrim farkları kalemi altında takip edilmektedir. Konsolidasyon kapsamındaki yurtdışı faaliyetlerinin çevriminde kullanılan kurlar aşağıdaki gibidir: 30 Eylül 2013 31 Aralık 2012 30 Eylül 2012 Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Dönem Döviz Cinsi Sonu Ortalaması Sonu Ortalaması Sonu Ortalaması ABD Doları 2,03420 1,86278 1,78260 1,79219 1,78470 1,79419 Euro 2,74840 2,45319 2,35170 2,30433 2,30850 2,29957 Rus Rublesi 0,06238 0,05851 0,05808 0,05724 0,05711 0,05731 Gürcistan Larisi 1,22218 1,12491 1,07599 1,08535 1,07557 1,08865 Ukrayna Grivnası 0,25450 0,23305 0,22302 0,22427 0,22328 0,22454 Konsolidasyona İlişkin Esaslar Konsolide finansal tablolar aşağıdaki maddelerde belirtilen esaslara göre hazırlanan Grup hesaplarını içerir. Konsolidasyon kapsamına dâhil edilen şirketlerin finansal tablolarının hazırlanması sırasında, SPK Finansal Raporlama Standartları na uygunluk ve Grup tarafından uygulanan muhasebe politikalarına ve sunum biçimlerine uyumluluk açısından, gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yapılmıştır. Bağlı ortaklıkların faaliyet sonuçları satın alma veya elden çıkarma işlemlerine uygun olarak söz konusu işlemlerin geçerlilik tarihlerinde dâhil edilmiş veya hariç bırakılmışlardır. Bağlı Ortaklıklar Kontrol, bir işletmenin faaliyetlerinden fayda elde etmek amacıyla finansal ve operasyonel politikaları üzerinde kontrol gücünün olması ile sağlanır. Bağlı Ortaklıklar, Şirket in ya (a) doğrudan ve/veya dolaylı olarak kendisine ait olan ve Şirket in üzerinde oy haklarına sahip olduğu hisseler neticesinde şirketlerdeki hisselerle ilgili oy hakkının %50 den fazlasını kullanma yetkisine sahip olduğu ya da (b) oy hakkının %50 den fazlasını kullanma yetkisine sahip olmamakla birlikte mali ve işletme politikaları üzerinde fiili hâkimiyet etkisini kullanmak suretiyle, mali ve işletme politikalarını Şirket in menfaatleri doğrultusunda kontrol etme yetkisi ve gücüne sahip olduğu şirketleri ifade eder. Grup un başka bir şirketi kontrol edip etmediğinin değerlendirilmesinde dönüştürülebilir veya kullanılabilir potansiyel oy haklarının varlığı da göz önünde bulundurulur. 30 Eylül 2013 ve 31 Aralık 2012 tarihleri itibarıyla konsolidasyona tabi tutulan Bağlı Ortaklıklar, oy hakları ve etkin ortaklık oranları Dipnot 1 de gösterilmiştir. Bağlı Ortaklıklar, faaliyetleri üzerindeki kontrolün Grup a transfer olduğu tarihten itibaren konsolidasyon kapsamına alınır ve kontrolün ortadan kalktığı tarihte de konsolidasyon kapsamından çıkartılır. Bağlı Ortaklıklar için uygulanan muhasebe politikaları Grup tarafından uygulanan muhasebe politikaları ile tutarlılığın sağlanması amacıyla değiştirilir. 16
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı) Yıl içinde satın alınan veya elden çıkarılan bağlı ortaklıkların sonuçları, satın alım tarihinden sonra veya elden çıkarma tarihine kadar konsolide kapsamlı gelir tablosuna dahil edilir. Bağlı Ortaklıklar a ait finansal durum tablosu ve gelir tabloları tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilmiş olup Şirket ve Bağlı Ortaklıkların sahip olduğu payların kayıtlı iştirak değerleri, ilgili özkaynaklar ile karşılıklı olarak netleştirilmiştir. Şirket ile Bağlı Ortaklıklar arasındaki grup içi işlemler ve bakiyeler konsolidasyon işlemi sırasında netleştirilmiştir. Şirket in sahip olduğu hisselerin kayıtlı değerleri ve bunlardan kaynaklanan temettüler, ilgili özkaynaklar ve kapsamlı gelir tablosu hesaplarından netleştirilmiştir. Konsolide bağlı ortaklıkların net varlıklarındaki ana ortaklık dışı paylar Grup un özkaynağının içinde ayrı olarak belirtilir. Ana ortaklık dışı paylar, ilk işletme birleşmelerinde oluşan bu paylar ile birleşme tarihinden itibaren özkaynakta meydana gelen değişikliklerdeki ana ortaklık dışı payların toplamından oluşur. Konsolide edilen bir bağlı ortaklığın ana ortaklık dışı paya düşen birikmiş zararları, söz konusu bağlı ortaklığın ana ortaklık dışı özsermaye tutarını aşabilir. Bu durumda, birikmiş zarar ve ana ortaklık dışı paya düşecek daha sonraki cari yıl zararları, ana ortaklık dışı pay ile ilişkilendirilir. 30 Eylül 2013 tarihi itibarıyla finansal pozisyonu ve aynı tarihte sona eren döneme ait faaliyet sonucu, gerek tek başına gerekse topluca, konsolide finansal tablolara göre parasal önemlilik arz etmeyen bağlı ortaklıkların finansal tabloları konsolide edilmemiştir. Bu bağlı ortaklıklar, konsolide finansal tablolarda, satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırılmışlardır (Dipnot 7). İş Ortaklıklarındaki Paylar İş Ortaklıkları, Şirket ve Bağlı Ortaklıklar ı ile bir veya daha fazla müteşebbis ortak tarafından müştereken yönetilmek üzere, bir ekonomik faaliyetin üstlenilmesi için bir sözleşme dahilinde oluşturulan şirketleri ifade etmektedir. Grup, bu müşterek kontrolü, kendisinin doğrudan ya da dolaylı olarak sahip olduğu hisselerden yararlanarak sağlamaktadır. 30 Eylül 2013 ve 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla Grup un iş ortaklıklarının detayı Dipnot 1 de açıklanmıştır. İş Ortaklıkları özkaynak yöntemi kullanılmak suretiyle konsolidasyon kapsamına alınırlar. İştirakler İştiraklerdeki yatırımlar özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirilmektedir. Bunlar, Grup un genel olarak oy hakkının %20 ile %50 sine sahip olduğu veya Grup' un, şirket faaliyetleri üzerinde kontrol yetkisine sahip bulunmamakla birlikte önemli etkiye sahip olduğu kuruluşlardır. Grup ile iştirak arasındaki işlemlerden doğan gerçekleşmemiş karlar Grup un iştirakteki payı ölçüsünde düzeltilmiş olup, gerçekleşmemiş zararlar da; işlem, transfer edilen varlığın değer düşüklüğüne uğradığını göstermiyor ise düzeltilmiştir. Grup, iştirak ile ilgili olarak söz konusu doğrultuda bir yükümlülük altına girmemiş veya bir taahhütte bulunmamış olduğu sürece iştirakteki yatırımın kayıtlı değerinin sıfır olması veya Grup un önemli etkisinin sona ermesi durumunda özkaynak yöntemine devam edilmez. Önemli etkinin sona erdiği tarihteki yatırımın kayıtlı değeri, o tarihten sonra gerçeğe uygun değeri güvenilir olarak ölçülebildiğinde gerçeğe uygun değerinden aksi takdirde maliyet bedeli üzerinden gösterilir. 17
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (Devamı) Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Grup un toplam oy haklarının %20 ye kadar veya %20 nin üzerinde olmakla birlikte Grup un önemli bir etkiye sahip olmadığı veya konsolide finansal tablolar açısından önemlilik teşkil etmeyen; teşkilatlanmış piyasalarda işlem görmeyen ve gerçeğe uygun değerleri güvenilir bir şekilde belirlenemeyen satılmaya hazır finansal varlıklar, maliyet bedelleri üzerinden, varsa, değer kaybı ile ilgili karşılık düşüldükten sonra konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Grup un toplam oy haklarının %20 nin altında olduğu veya Grup un önemli bir etkiye sahip olmadığı ve aktif piyasalarda kote pazar fiyatları olan ve gerçeğe uygun değerleri güvenilir bir şekilde hesaplanabilen satılmaya hazır finansal varlık, gerçeğe uygun değeriyle konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. 2.2 TMS ye Uygunluk Beyanı Grup, 30 Eylül 2013 tarihinde sona eren ara döneme ilişkin konsolide finansal tablolarını SPK nın Seri: II, 14.1No lu tebliği ve bu tebliğe açıklama getiren duyuruları çerçevesinde, TMS 34 Ara Dönem Finansal Raporlama standardına uygun olarak hazırlamıştır. Ara dönem konsolide finansal tablolar ve notlar, SPK tarafından uygulanması tavsiye edilen formatlara uygun olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuştur. 2.3 Muhasebe Politikalarında Değişiklikler Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir. 30 Eylül 2013 tarihinde sona eren dönem ait konsolide finansal tabloların hazırlanması sırasında kullanılan muhasebe politikaları 31 Aralık 2012 tarihinde sona eren yıla ait konsolide finansal tabloların hazırlanması sırasında kullanılan muhasebe politikaları ile tutarlıdır. Grup, UMS/TMS 19 (değişiklik), Çalışanlara Sağlanan Faydalar standardının revize edilmesi ile ilgili olarak UMS 8 e Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar uygun olarak geçmişe yönelik düzenlemeler yapmıştır. Düzenlemelerin etkisi Not 2.5 te detaylı olarak anlatılmıştır. 2.4 Muhasebe Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek dönemlerde, ileriye yönelik olarak uygulanır. 30 Eylül 2013 tarihinde sona eren döneme ait konsolide finansal tabloların hazırlanması sırasında kullanılan önemli tahminler, 31 Aralık 2012 tarihinde sona eren yıla ait konsolide finansal tabloların hazırlanması sırasında kullanılan tahminlerle tutarlıdır. Tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenir. 18
2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar (Devamı) 2.5 Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ndaki (UFRS) Değişiklikler Grup cari yılda Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) ve UMSK nun Uluslararası Finansal Raporlama Yorumları Komitesi (UFRYK) tarafından yayınlanan ve 1 Ocak 2013 tarihinde başlayan yıla ait dönemler için geçerli olan yeni ve revize edilmiş TMS/TFRS lerdeki değişiklik ve yorumlardan Grup un finansal tabloları üzerinde etkisi olan değişiklik ve yorumları uygulamıştır. 1 Ocak 2013 tarihinde başlayan yıllık dönemler ve yine 1 Ocak 2013 tarihinde 30 Eylül 2013 dönemine ait ara dönem için geçerli olan ve Grup un finansal tabloları üzerinde önemli etkisi olan değişiklik ve yorum yoktur. a. 1 Ocak 2013 tarihinde başlayan yıllık raporlama dönemleri için geçerli olan standartlar, değişiklikler ve yorumlar: - UMS/TMS 1 (değişiklik), Finansal Tabloların Sunumu, Diğer Kapsamlı Gelir, 1 Temmuz 2012 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Değişikler sonucu ortaya çıkan temel gelişme işletmelerin diğer kapsamlı gelir altında gösterdiği hesapları daha sonraki dönemlerde potansiyel olarak kar veya zarar tablosu ile ilişkilendirilecek olarak gruplaması zorunluluğunun getirilmesidir. Değişiklik diğer kapsamlı gelirde hangi kalemlerin gösterileceğinden bahsetmemektedir. - UMS/TMS 19 (değişiklik), Çalışanlara Sağlanan Faydalar, 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Değişiklikler, koridor metodunu yürürlükten kaldırmakta ve finansal giderlerin net fonlama temelinde hesaplanmasını öngörmektedir. Standart, geçmiş hizmet maliyetlerinin kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilmesi hükmünü içermektedir. Yeni bir kavram olan yeniden ölçümü, kar veya zarar tablosu yerine diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilmesini içermektedir. - UFRS/TFRS 10 (değişiklik), Konsolide Finansal Tablolar, 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Standart, kontrol konseptini bir işletmenin konsolidasyon kapsamına alınması için belirleyici unsur kabul ederek var olan prensipleri geliştirmektedir. - UFRS/TFRS 11, Müşterek Anlaşmalar, 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Standart, ortak düzenlemelerin yasal şekli yerine düzenlemenin sağladığı haklara ve yükümlülükleri vurgulayarak ortak düzenlemelere daha gerçekçi bir bakış açısı getirmektedir. - UFRS/TFRS 12, Diğer İşletmelerdeki Paylara İlişkin Açıklamalar, 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Standart ortak düzenlemeler, iştirakler, özel amaçlı araçlar ve diğer finansal durum tablosu dışı araçlar da dahil olmak üzere diğer işletmelerde bulundurulan tüm paylara ilişkin açıklama yükümlülüklerini içermektedir. - UFRS/TFRS 10, 11 ve 12 ye geçiş rehberi (değişiklik), 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik, geçiş UFRS/TFRS 10, 11 ve 12 ye geçiş sürecinde düzeltilmesi gereken önceki dönem mali tablolarına limit getirip karşılaştırılması gereken mali tabloyu bir önceki yıl ile sınırlı tutmaktadır. Konsolide yapısı olmayan işletmeler için değişiklik karşılaştırmalı mali tablo sunumunu UFRS/TFRS 12 nin ilk defa geçerli olacağı tarihe kadar kaldırmıştır. 19