ISSN 1301-3912 Turkish Journal of Hospital Infections Hastane İnfeksiyonları Dergisi Y l : 2005 Cilt : 9 Say : 1 Hastane nfeksiyonlar E itim Program 2005 14-17 Nisan 2005 Pine Bay Holiday Resort Kufladas Düzenleyen Hastane nfeksiyonlar ve Kontrolü Derne i www.hiep2005.org
Hastane İnfeksiyonları Dergisi Dr. Murat AKOVA Dr. Metin ÇAKMAKÇI Dr. Semra ÇALANGU Dr. Mehmet DOĞANAY Dr. Volkan DÜNDAR Dr. Güler KANRA Dr. Halis AKALIN Dr. Ayhan AKBULUT Dr. Firdevs AKTAŞ Dr. Yıldırım AKTUĞLU Dr. Hüsnü ALTUNAY Dr. Dilek ARMAN Dr. Eralp ARIKAN Dr. Hande ASLAN Dr. Celal AYAZ Dr. Kemalettin AYDIN Dr. Mehmet BAKIR Dr. Semih BASKAN Dr. Mustafa BERKTAŞ Dr. Kadir BİBEROĞLU Dr. Mehmet BİTİRGEN Dr. Yavuz BOZFAKİOĞLU Dr. Nahit ÇAKAR Dr. Mete ÇEK Dr. Hasan ÇOLAK Dr. Elvin DİNÇ Dr. Başak DOKUZOĞUZ Dr. Bengül DURMAZ Dr. Atilla ENGİN Dr. İsmail H. DÜNDAR Dr. Suna GEDİKOĞLU Dr. Oya GÖKMEN Dr. Feridun GÖKIRMAK Dr. Paşa GÖKTAŞ Dr. Deniz GÜR Dr. Volkan ÖZGÜVEN Genel Yay n Koordinatörü Dr. Serhat ÜNAL Dr. Yeşim ÇETİNKAYA ŞARDAN Dr. Mustafa Aydın ÇEVİK Dr. F. Şebnem ERDİNÇ Editörler Kurulu Dan flma Kurulu Dr. Volkan KORTEN Dr. Hakan LEBLEBİCİOĞLU Dr. Latife MAMIKOĞLU Dr. Emin TEKELİ Dr. Kurtuluş TÖRECİ Dr. Haluk VAHABOĞLU Dr. Mehmet Ali ÖZİNEL Dr. Murat HAYRAN Dr. Selma KARABEY Dr. Mehmet KARAHAN Dr. Sadık KILIÇTURGAY Dr. İftihar KÖKSAL Dr. Levent KUTLUAY Dr. Lütfiye MÜLAZIMOĞLU Dr. Özcan NAZLICAN Dr. Beril ÖZBAKKALOĞLU Dr. Oktay ÖZDEMİR Dr. Onur ÖZGENÇ Dr. Halit ÖZSÜT Dr. Recep ÖZTÜRK Dr. Mehmet PARLAK Dr. İskender SAYEK Dr. Engin SEBER Dr. Fatma SIRMATEL Dr. Mehmet TAŞYARAN Dr. Murat TUĞRUL Dr. Necla TÜLEK Dr. Rüçhan TÜRKYILMAZ Dr. Eyüp Sabri UÇAN Dr. Onur URAL Dr. Gaye USLUER Dr. Sercan ULUSOY Dr. Ömrüm UZUN Dr. Ayşe WILLKE Dr. A. Nevzat YALÇIN Dr. Güler YAYLI Dr. Ayşe YÜCE Yay n Yürütme Kurulu Dr. Şükran YAVUZDEMİR Dr. Gül Ruhsar YILMAZ Dr. M. Arzu YETKİN Hastane İnfeksiyonları Dergisi Hastane İnfeksiyonları ve Kontrolü Derneği Tarafından Bilimsel Olarak Desteklenmektedir. İçindekiler Dogmalar ve Gerçekler Dr. İftihar KÖKSAL........................ 5 Sterilizasyon Uygulamalar Merkezi Sterilizasyon Ünitelerinin Yapılanması Dr. Kemalettin AYDIN.................... 7 Sterilizasyon Süreçlerinin Kontrolü Dr. Ahmet SANİÇ...................... 14 Yeni Sterilizasyon Yöntemleri Dr. Güner DAĞLI...................... 18 Büyüyen Sorun: Fungal Hastane nfeksiyonlar İnvaziv Fungal İnfeksiyonların Epidemiyolojisinde Yenilikler Dr. Hande ARSLAN.................... 22 Güncel Tedavi Seçenekleri Dr. Ömrüm UZUN..................... 24 Pediatrik Nozokomiyal nfeksiyonlar Tanı Kriterleri Dr. Mustafa BAKIR..................... 27 Tedavi Prensipleri, Uygunsuz Antibiyotik Kullanımının Önlenmesi Dr. Mustafa HACIMUSTAFAOĞLU........... 47 Korunma Dr. Emin Sami ARISOY.................. 54 Yenidoğanda Hastane Kaynaklı İnfeksiyonlar Dr. Nilgün KÜLTÜRSAY.................. 60 Hastane çi ve Hastaneler Aras Hasta Sevki ve nfeksiyon Kontrolü Dr. Beril ÖZBAKKALOĞLU.................. 65 Hastane nfeksiyonlar Dergisi Y l : 2005, Cilt : 9, Say : 1 Yay mlayan: Bilimsel T p Yay nevi Bükrefl Sokak No: 3/20 Kavakl dere - ANKARA Tel : 0 312 426 47 47 Faks : 0 312 426 93 93 Yaz flma Adresi: Hastane nfeksiyonlar Dergisi P. K. 130 Kavakl dere - ANKARA Bu derginin yayımını destekleyen kuruluşlar derginin bilimsel içeriğine karışmamaktadır. İleri sürülen ve savunulan görüşler destekleyen kuruluşların görüşlerini yansıtmak zorunda değildir. Hastane İnfeksiyonları Dergisi 2005/1. Sayısı Merck Sharp Dohme İlaçları Ltd. Şti. Tarafından Desteklenmiştir.
Hastane İnfeksiyonları Dergisi YAZIM KURALLARI 1. Hastane nfeksiyonlar Dergisi Bilimsel T p Yay nevi nin süreli yay n olarak üç ayda bir yay mlanmaktad r. 2. Derginin amac Hastane nfeksiyonlar n ilgilendiren konularda yap lan deneysel çal flmalar, klinik çal flmalar, epidemiyolojik çal flmalar, derlemeler, olgu sunumlar, k sa raporlar ve editöre mektup türünden yaz lar ile okuyucular aras bilgi al flveriflini sa lamak ve böylece ülkemizin bilimsel geliflimine katk sa lamakt r. 3. Derginin dili Türkçe dir ve Türkçe yaz lm fl makaleler kabul edilmektedir. Ancak deneysel çal flmalar, klinik ve epidemiyolojik çal flmalar, olgu sunumlar için ngilizce bafll k, ngilizce özet, ngilizce anahtar kelimelerin bulunmas zorunludur. Derleme türü makaleler için Türkçe ve ngilizce özete gerek yoktur. K saltmalar uluslararas kabul edilen flekilde olmal ve ilk kullan ld klar yerde aç k olarak yaz lmal ve parantez içinde k salt lm fl flekli gösterilmelidir. 4. Yaz da mikroorganizmalar n latince isimleri ilk geçtikleri yerde tam ve aç k olarak yaz lmal, daha sonraki kullan mlarda cins isminin ilk harfi büyük harfle yaz larak, nokta konulmal ve tür ismi küçük harflerle yaz larak k salt lm fl olarak kullan lmal d r. Örne in: Streptococcus pneumoniae... S. pneumoniae gibi. Mikroorganizmalar n orjinal Latince isimleri ya italik olarak yaz lmal veya italik yaz lmalar n sa lamak için altlar çizilmelidir. Yaz da mikroorganizmalar n sadece cins ad belirtiliyorsa türkçeye kazand r lm fl flekli ile yaz labilir. Örne in: stafilokok, streptokok gibi. Bu durumda italik yaz l ma gerek yoktur. 5. Antibiyotik isimleri dil bütünlü ünü sa lamak aç s ndan okundu u gibi yaz lmal ve cümle bafl nda de ilse ilk harfi küçük olarak yaz lmal d r. Örne in: sefotaksim, streptomisin, penisilin gibi. 6. Gönderilen yaz lar, isimleri gizli tutulan konuyla ilgili üç dan flma kurulu üyesinden en az iki olumlu görüfl karfl l nda yay mlanmaya hak kazan r. 7. Yaz lar n hemen iflleme konulabilmesi için belirtilen yaz m esaslar na tam olarak uygun olmas gereklidir. 8. Yaz lar yaz c ile A4 ka da, ka d n sadece bir yüzüne ve çift aral kl olarak yaz lmal ve 3.5 disket ile birlikte gönderilmelidir. 9. Araflt rma fleklindeki makaleler mutlaka afla da belirtilen düzene uygun olmal d r; 1. sayfa: Bafll k (Türkçe), Yazarlar, Kurum, Yaz flma Adresi. 2. sayfa: Özet (Türkçe), Anahtar Kelimeler, ngilizce Bafll k, ngilizce Özet, ngilizce Anahtar Kelimeler. 3. sayfa ve sonraki sayfalar s ras yla Girifl, Materyal ve Metod, Sonuçlar, Tart flma ve Kaynaklar. 10. Olgu sunumu fleklindeki makalelerde de yukar daki ilk 2 sayfa için geçerli düzene uyulmal, üçüncü sayfadan itibaren yaz n n türüne uygun flekilde kaleme al nmal d r. 11 Derlemelerde kaynak say s mümkünse 40' n üzerinde olmamal d r. Dergide yay nlanacak derleme türündeki yaz lar editörler kurulu taraf ndan önceden planland için, planlanan n d fl ndaki derleme türü makaleler ile ilgili olarak yaz gönderilmeden önce editörler kurulunun onay al nmal d r. 12. Tablo, fiekil ve Resimler (Numaralar ve/veya alt yaz lar ile birlikte) gönderilecek olan üç örnekten yaln zca birinde yaz içinde yer almas istenilen flekilde haz rlanmal (eklenmeli, yap flt r lmal vs.), di er iki örnekte numara, bafll k veya alt yaz lar ile birlikte herbiri bir A4 ka da (çizilmifl, yaz lm fl veya yap flt r lm fl olarak) haz rlanarak yaz ya eklenmelidir. Yine bu son iki örnekte yaz dan flma kurulu üyelerine isim sakl olarak gönderilece i için, yazar isimleri ve çal flman n yap ld yer ile ilgili bilgiler bulunmamal d r (bofl b rak lmal veya okunamayacak flekilde silinmelidir). 13. Kaynak numaralar metinde parantez içinde ve cümle sonunda belirtilmeli, metin sonunda eser içindeki geçifl s ras - na göre numaraland r lmal d r. Kaynaklar n yaz l m afla daki örneklere uygun olmal d r. Kaynak bir dergi ise; Yazar(lar) n Soyad Ad n n baflharf(ler)i, (6 ve daha az say da yazar için yazarlar n tümü, 6 n n üzerinde yazar bulunan makaleler için ilk 3 yazar belirtilmeli Türkçe kaynaklar için "ve ark.", yabanc kaynaklar için "et al." ibaresi kullan lmal d r). Makalenin bafll. Derginin Index Medicus a uygun k salt lm fl ismi Y l; Cilt: lk ve son sayfa numaras. Örnek: Fagon JY, Novara A, Stephan F, Girou E, Safar M. Mortality attributable to nosocomial infections in the ICU. Inf Contr Hosp Epidemiol 1994;15:428-34. Kaynak bir kitap ise; Yazar(lar) n Soyad Ad n n baflharf(ler)i. Kitab n Ad, Kaç nc Bask oldu u, Bas m Yeri, Bas mevi, Bas m Y l. Örnek: Sherlock S. Diseases of the Liver and Biliary System. Eighth edition, Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1989. Kaynak kitaptan bir bölüm ise; Bölüm yazar(lar) n n Soyad Ad n n baflharf(ler)i, Bölüm bafll, In: Editör(ler)in soyad ad n n baflharf(ler)i (ed) veya (eds). Kitab n ad, Kaç nc bask oldu u, Bas m yeri: Yay nevi, Bask y l : Bölümün ilk ve son sayfa numaras. Örnek: George DL. Nosocomial pneumonia. In: Mayhall CG. (ed). Hospital Epidemiology and Infection Control. Baltimore: Williams & Wilkins, 1996:175-95. 14. Olgu sunumlar n n girifl ve tart flma k s mlar k sa-öz olmal, kaynak say s k s tl olmal d r. 15. K sa raporlar özet içermemeli, k sa-öz olmal, kaynaklar s - n rl olmal, sonuna s ras yla yazar isimleri, ünvanlar ve yaz flma adresleri eklenmelidir. 16. Editöre mektup bölümü, dergide daha önce yay mlanm fl yaz lara elefltiri getirmek, katk sa lamak ya da orjinal bir çal flma olarak haz rlanmam fl ve haz rlanamayacak bilgilerin iletilmesi amac yla oluflturuldu undan k sa-öz olmal, özet içermemeli, kaynaklar s n rl olmal d r. 17. Yaz lar, yaz n n daha önce bir dergide yay mlanmam fl veya yay mlanmak üzere gönderilmemifl oldu unu bildiren, makaledeki isim s ras na uygun biçimde yazarlarca imzalanm fl bir üst yaz ile gönderilmelidir. 18. Daha önce sunulmufl bildiriler yer ve tarih belirtmek kofluluyla yay mlanabilir. 19. Yay mlanan yaz lar n bilimsel ve hukuki sorumlulu u yazarlar na aittir. 20. Dergimizde yay mlanan yaz lar n yay n hakk B L MSEL TIP YAYINEV ne aittir. Yazarlara telif ücreti ödenmemektedir. 21. Yaz lar afla daki adrese yukar daki kurallara uygun flekilde 3.5 disket ile birlikte ve mutlaka üç nüsha olarak gönderilmelidir. HASTANE NFEKS YONLARI DERG S P.K. 130 Kavakl dere - ANKARA Sahibi : Bilimsel T p Yay nevi ad na Osman ÇEV K Yaz flleri Müdürü : Gül Ruhsar YILMAZ
De erli Meslektafllar m, Sevgili Hemflireler Hastane nfeksiyonlar ve Kontrolü Derne i nin düzenledi i Hastane nfeksiyonlar E itim Program 2005 e hoflgeldiniz. Tüm dünyada oldu u gibi ülkemizde de önemli bir sorun olmaya devam eden Hastane nfeksiyonlar n n enine boyuna tart fl ld ve iki y lda bir düzenlenen bu e itim programlar n n üçüncüsünü düzenlemekten büyük onur duymaktay z. Her geçen sene daha büyük bir ilgi ile karfl lanan ve de iflik dallardan hekim ve hemflire meslektafllar m z n biraraya gelmesini, bilgi ve deneyimlerini paylaflmalar n sa layan toplant m z n bu sene de son derece baflar l geçece ine ve yararl olaca na inanc m z tamd r. Her biri son derece önemli ve titizlikle haz rlanm fl olan panel ve konferans konular n n yan nda de iflik dallardan uzmanlar n kat l m ile uzun bir çal flma ve yo un emek sonucu haz rlanm fl olan k lavuz taslaklar n n da tart fl laca bu toplant ya kat l m n z ve katk lar n z için sizlere teflekkür ederiz. Hastane nfeksiyonlar ve Kontrolü Derne i olarak, bu e itim program nda yer alan konular n konuflma metinlerinin Hastane nfeksiyonlar Dergisi - nin bu özel say s nda toplu olarak yay nlanmas n n kal c bir kaynak olmas aç s ndan çok yararl oldu unu önceki toplant lardan biliyoruz ve bunun için
de erli konuflmac ve oturum baflkan arkadafllar m za gönülden teflekkür ediyoruz. Toplant n n düzenlenmesinde tüm aflamalardaki destekleri için Hastane nfeksiyonlar ve Kontrolü Derne i say n Baflkan ve Üyelerine, katk da bulunan tüm konuflmac lara, derginin bas m aflamas ndaki titiz çal flmalar ndan dolay Bilimsel T p Yay nevi yönetici ve çal flanlar na teflekkür ederiz. Tüm kat l mc lara ve meslektafllar m za yararl olmas dile iyle sayg lar - m sunar m. Düzenleme Kurulu ad na Prof. Dr. Sercan ULUSOY H EP 2005 Düzenleme Kurulu Baflkan
HASTANE İNFEKSİYONLARI EĞİTİM PROGRAMI 2005 14-17 Nisan 2005 Pine Bay Holiday Resort, KUŞADASI BİLİMSEL PROGRAM 14 NİSAN 2005 13.00-13.30 Açılış Toplantısı 13.30-14.30 Konferans: Dogmalar ve Gerçekler Başkan: Dr. Mehmet Doğanay Konuşmacı: Dr. İftihar Köksal 14.30-15.00 KAHVE ARASI - Wyeth İlaçları A.Ş. katkılarıyla 15.00-17.00 Panel: Sterilizasyon Uygulamaları Başkan: Dr. Murat Günaydın Merkezi Sterilizasyon Ünitesinin Yapılanması Dr. Kemalettin Aydın Sterilizasyon Süreçlerinin Kontrolü Dr. Ahmet Saniç Yeni Sterilizasyon Yöntemleri Dr. Güner Dağlı 17.00-18.00 Uydu Sempozyumu SANOFI-AVENTIS Aventis Pharma San. ve Tic. Ltd. Şti. Sanofi-Aventis ana şirketinin bir iştirakidir. Moderatör: Dr. Serhat Ünal Hastane İnfeksiyonu Etkeni Olarak MRSA: Klinik, Tanı ve Tedavi Seçenekleri Dr. Serhat Ünal Tedavide Glikopeptidler: APAT ve Farmakoekonomik Değerlendirme Dr. Sercan Ulusoy 18.00 Açılış Kokteyli SANOFI-AVENTIS Aventis Pharma San. ve Tic. Ltd. Şti. Sanofi-Aventis ana şirketinin bir iştirakidir.
15 NİSAN 2005 08.30-10.00 Uzmanı ile Tartışma SALON A SALON B Sürveyans; Geri Bildirim Yöntemleri ve Sorunlar Dr. Semra Çalangu, Dr. Dilara İnan, Hem. Cemile Arcagök Dirençli Bakteri İnfeksiyonlarının Kontrolü: Hangisinde Ne Yapalım? Dr. Mehmet Bakır, Dr. İlhan Özgüneş, Hem. Gönül Yıldırım 10.00-10.15 ARA 10.15-11.00 Konferans: Kılavuzlar: Yol Gösterici mi? Kafa Karıştırıcı mı? Başkan: Dr. Erdal Akalın Konuşmacı: Dr. Hakan Leblebicioğlu 11.00-11.30 KAHVE ARASI - 3M Sağlık Ürünleri katkılarıyla 11.30-13.00 Panel: Salgın İncelemesi: İnteraktif Oturum Başkan: Dr. Serhat Ünal Panelistler: Dr. Yeşim Çetinkaya Şardan, Dr. Şaban Esen 13.00-14.30 Uydu Sempozyumu ASP Advanced Sterilization Products A Johnson & Johnson Company Sterilizasyonda Mükemmellik ve Hidrojen Peroksit Teknolojisi Dr. Marianne Borneff-Lipp 14.30-16.00 Panel: Büyüyen Sorun: Fungal Hastane İnfeksiyonları Başkan: Dr. Ömrüm Uzun Epidemiyoloji ve Klinik Tablolar Dr. Hande Arslan Laboratuvar Tanı Yaklaşımları Dr. Beyza Ener Güncel Tedavi Seçenekleri Dr. Ömrüm Uzun 16.00-16.30 KAHVE ARASI - 3M Sağlık Ürünleri katkılarıyla 16.30-18.30 KILAVUZ ÇALIŞMALARI SALON A SALON B SALON C Sterilizasyon-Dezenfeksiyon Kılavuz Çalışmaları Cerrahi Profilaksi Kılavuz Çalışmaları İzolasyon Kılavuz Çalışmaları
16 NİSAN 2005 08.15-09.45 Uzmanı ile Tartışma SALON A SALON B Sürveyans; Geri Bildirim Yöntemleri ve Sorunlar Dr. Semra Çalangu, Dr. Dilara İnan, Hem. Cemile Arcagök Dirençli Bakteri İnfeksiyonlarının Kontrolü: Hangisinde Ne Yapalım? Dr. Mehmet Bakır, Dr. İlhan Özgüneş, Hem. Gönül Yıldırım 09.45-10.00 ARA 10.00-10.45 Konferans: Nosocomial Infections: Rate, Cost and Interventions Başkan: Dr. Gaye Usluer Konuşmacı: Dr. Victor Rosenthal 10.45-11.15 KAHVE ARASI - Wyeth İlaçları A.Ş. katkılarıyla 11.15-12.45 Panel: Pediatrik Nozokomiyal İnfeksiyonlar Başkan: Dr. Mehmet Ceyhan Tanı Kriterleri Dr. Mustafa Bakır Tedavi Prensipleri, Uygunsuz Antibiyotik Kullanımının Önlenmesi Dr. Mustafa Hacımustafaoğlu Korunma Dr. Emin Sami Arısoy Yenidoğanda Hastane Kaynaklı İnfeksiyonlar Dr. Nilgün Kültürsay 12.45-13.30 Uydu Sempozyumu Pfizer İlaçları Ltd. Şti. Nozokomiyal Gram-Negatif Patojenlerde Ulusal Direnç Profili ve Sonuçların Değerlendirilmesi Başkan: Dr. Sercan Ulusoy HİTİT Çalışması nın Sonuçları Dr. Deniz Gür HİTİT Çalışması nın Klinik Önemi Dr. Sercan Ulusoy 14.00-18.30 SOSYAL PROGRAM Er-Kim İlaç San. ve Tic. A.Ş. katkılarıyla Hastane İnfeksiyonları ve Kontrolü Derneği 20.00-24.00 Gala Yemeği Hastane İnfeksiyonları ve Kontrolü Derneği
17 NİSAN 2005 09.00-10.00 Konferans: Hastane İçi ve Hastaneler Arası Hasta Sevki ve İnfeksiyon Kontrolü Başkan: Dr. Semih Baskan Konuşmacı: Dr. Beril Özbakkaloğlu 10.00-10.30 ARA 10.30-12.30 Yuvarlak Masa Toplantısı: Hastane İnfeksiyonlarının Kontrolünde Eğitim Modelleri: Biz Neredeyiz? Başkan: Dr. Selma Karabey Katılanlar: Dr. Nedim Çakır, Dr. Muzaffer Fincancı, Hem. Hatice Kaptı, Dr. Turan Aslan, Dr. Dilara İnan, Hem. Arzu Özcan 12.30-13.00 Kapanış Toplantısı