İNGİLTERE ÜLKE RAPORU
İNGİLTERE EKONOMİSİNİN GENEL YAPISI İngiltere, AB içinde Almanya ve Fransa dan sonra üçüncü ve dünyada yedinci en büyük ekonomidir. İngiltere ekonomisinde GSYİH nin yaklaşık üçte ikilik kısmı özel tüketim kaynaklıdır. Diğer pek çok gelişmiş ülkede olduğu gibi İngiltere de de imalat sanayinin GSYİH deki payı giderek azalmaktadır. İmalat sanayindeki bu durum, kısmen ülkedeki yan sanayi faaliyetlerinin küçülme eğilimini de yansıtmaktadır. Geçmişte imalat sanayi firmaları tarafından, kendi çalışanları kullanılarak yürütülen pek çok yan sanayi faaliyeti bugün artık hizmetler sektörü içinde sınıflandırılmaktadır. Diğer taraftan, bu durum aynı zamanda tekstil gibi geleneksel bazı sanayi sektörlerinin, maliyetlerin düşük olduğu ülkelerden gelen ithal ürünlerle rekabet edemeyerek küçüldüğünün göstergesi olarak da kabul edilmektedir. Ayrıca, ihracata yönelik imalat sanayi, 1990 lı yılların sonlarından itibaren güçlü bir döviz kuru ile de baş etmek zorunda kalmıştır. Diğer taraftan kişiler refah düzeylerinin artışına bağlı olarak gelirlerinin daha büyük kısmını hizmetlere harcamaya başlamışlardır. İNGİLTERE NİN SANAYİ YAPISI II. Dünya Savaşı nı izleyen dönemde İngiltere nin imalat sanayi ürünlerinde yaratmış olduğu ticaret fazlası zaman içinde giderek erimiş ve 1980 lerin başında tamamen ortadan kalkmıştır. O yıllardan günümüze kadar, ülke bu alanda yapısal hale dönüşen ve oldukça büyük ticaret açığı vermektedir. 1980 ler ve 1990 ların başlarında ülkede yaşanan iki önemli ekonomik durgunluk dönemi de imalat sektöründeki bu daralmayı kısmen tetikleyen faktörlerden olmuştur. Her iki kriz, sektörde üretim kapasitesi ve istihdam bakımından ciddi azalmaya yol açmış, bu eğilim, ekonominin düzlüğe çıktığı dönemlerde de tersine dönmemiştir. Bu olumsuz etkilerin yanı sıra, 1997 yılından bu yana, imalat sanayi firmaları, değerli döviz kurunun dış pazarlarda rekabet gücü bakımından yarattığı zorluklarla da mücadele etmek durumunda kalmıştır. Tekstil, çelik ve gemi inşası gibi bazı geleneksel sanayilerin önemini giderek yitirdiği İngiltere de, elektrikli, elektronik ve optik cihazlar, suni sentetik elyaflar ve kimyasal maddeler gibi bazı sektörlerde ülke uluslararası rekabet gücünü korumaktadır. Dünyanın en büyük iki ilaç firması olan GlaxoSmithKline ve AstraZeneca, İngiliz kökenlidir. Ayrıca İngiltere bioteknoloji alanında dünyada ABD den sonra ikinci önemli merkez konumundadır. Ülkenin imalat tabanında, kalite standartları ve verimlilik üzerinde yarattığı yayılma etkisi ile doğrudan yabancı yatırımların önemli bir etkisi bulunmaktadır. Yabancı yatırımlar, özellikle otomotiv sektörü gibi yok olmaya yüz tutan bazı sektörlerde yeniden canlanma yaratmış, Japon, Amerikan ve Fransız firmalar ülkede imalat tesisleri kurmuştur. Ülkeye yönelen doğrudan yabancı yatırımlar İngiltere yi Almanya dan sonra Avrupa Birliği nin ikinci en büyük yarı-iletken üreticisi haline getirirken ayrıca bilgisayar yazılım sanayinin de güçlenmesinin en önemli nedeni olmuştur. Ülkede faaliyet gösteren bu yabancı yatırımcılar işletmeye yönelik ar-ge faaliyetlerine yapılan harcamaların da yaklaşık üçte birlik kısmını gerçekleştirmektedir.
TÜRKİYE-İNGİLTERE DIŞ TİCARET İLİŞKİLERİ Geleneksel olarak ülkemizin çok önemli bir ticaret ortağı ve dünyanın altıncı büyük ekonomisi olan İngiltere, Türkiyenin dış ticaretinde fazla verdiği ve ihracatını sürekli artırdığı gelişmiş ülkelerden biri olma özelliğini korumaktadır. Türkiye 2001 yılından beri İngiltereye dış ticaretinde fazla vermektedir. 2001 yılında 2,1 milyar dolar olan ihracatımız 2012 yılında 8,7 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. 2012 yılı itibarıyla Türkiye ile İngiltere arasındaki ticaret hacmi 14,33 milyar dolar değerine yükselirken, bu ülke ile yapılan ticarette verilen fazla, 3,07 milyar dolar olmuştur. 2012 yılında Türkiye nin İngiltere ye yaptığı ihracat genel madde grupları itibariyle incelendiğinde, önceki yıllara göre ihracata konu madde gruplarında önemli bir değişiklik olmadığı görülmektedir. İngiltere ye ihracatta, genel olarak tekstil ve hazır giyim ürünleri, elektrikli ve elektriksiz makineler, motorlu araçlar ve parçaları, demir çelik ürünleri ihracattaki önemli madde gruplarını oluşturmaktadır. Türkiye-İngiltere Dış Ticaret Değerleri (Milyar Dolar) YIL İHRACAT İTHALAT 2003 3,67 3,5 2004 5,54 4,31 2005 5,91 4,69 2006 6,81 5,13 2007 8,62 5,47 2008 8,15 5,32 2009 5,54 3,46 2010 7,22 4,67 2011 8,16 5,84 TÜRKİYE NİN İNGİLTERE YE İHRACATINDAKİ BAŞLICA ÜRÜNLER ( MİLYON DOLAR) ÜRÜNLER 2011 2012 Değişim (%) Altın (platin kaplamalı altın dahil) 259,1 585,9 126% Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 582,4 565,9-3% Monitörler ve projektörler, televizyon alıcı cihazları 510,5 529,3 4% İzole edilmiş teller, kablolar 418,6 457,3 9% İç giyim eşyası (örme) 389,6 420,1 8% Hazır Giyim (kazak, süveter, hırka) 228 296,2 30% Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucular 270 293,2 9% Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar 295,3 292,8-1% Çoraplar 266,8 273,1 2% Petrol yağları ve minerallerden elde edilen yağlar 233 223-4% TOPLAM İHRACAT 8.160 8.701 6%
TÜRKİYE NİN İNGİLTERE DEN İTHALATINDAKİ BAŞLICA ÜRÜNLER ( MİLYON DOLAR) ÜRÜNLER 2011 2012 Değişim (%) Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları 899,8 1.012,30 13% Sıkıştırmayla ateşlemeli içten yanmalı pistonlu motorlar 724 607,2-16% Binek otomobilleri ve diğer motorlu taşıtlar 540,7 467,5-14% Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar 309,5 238,7-23% Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar 239 216,2-10% TOPLAM İTHALAT 5.840,4 5.629,4-4% İki Ülke Arasındaki Ticaretin Altyapısını Düzenleyen Anlaşma ve Protokoller Ticaret ve Seyrisefain Anlaşması (1 Mart 1930) Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması (19 Şubat 1986) Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması (15 Mart 1991) Sağlık Alanındaki İlişkilere Dair Deklarasyon (15 Mayıs 1991) Gümrük İdareleri Arasında Karşılıklı İdari Yardıma İlişkin Mutakabat Muhtırası (27 Haziran 1997) İkili İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı (15 Mayıs 1999) İki Ülke arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesi (20 Aralık 1999) Avrupa Birliği ile yapılan Gümrük Birliği ne esas 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı, Ankara Anlaşması, Katma Protokol, Tarım Ürünleri Ticaretinde Tercihli Ticaret Düzenlemesi İngiltere eski Başbakanı Tony Blair in 17/05/2004 tarihinde Türkiye ye gerçekleştirdiği resmi ziyaret sırasında imzalanan, iki ülke arasındaki ilişkilerin genel çerçevesinin ve söz konusu ilişkilerde izlenecek yolun belirlenmesine yönelik Eylem Planı. Başbakan Sayın Recep Tayyip Erdoğan ın 23-24 Ekim 2007 tarihlerinde yaptığı İngiltere ziyaretinde İngiltere Başbakanı Gordon Brown ile iki ülke arasındaki sosyal ve ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesi için imzalanan Stratejik Ortaklık Anlaşması Türkiye ile İngiltere arasındaki dış ticaretin geliştirilmesine yönelik olarak UK Trade & Investment ile yılda en az bir kere toplanması hedeflenen, Joint Economic and Trade Committee (JETCO) anlaşması 23 Haziran 2009 da Türkiye de imzalanmıştır.
YILLARA GÖRE GAZİANTEP TEN İNGİLTERE YE YAPILAN İHRACAT Gaziantep in İngiltere ye yapmış olduğu ihracat yıllara göre ele alındığında 2005 yılından beri sürekli bir ihracat artışının yaşandığı görülmektedir. Gaziantep ten İngiltere ye 2005 yılında 42 milyon dolar ihracat gerçekleşirken, bu rakam 2012 yılında yüzde 246 oranında artış yaşayarak 146 milyon dolar seviyesine ulaşmıştır. Özellikle 2009 yılından sonra İngiltere ye yapılan ihracat hacminde ciddi oranda artışlar yaşanmıştır. Gaziantep ten İngiltere ye en fazla ihracat 2012 yılında yaşanırken, en düşük ihracat ise 2005 yılında gerçekleşmiştir. 137.716 146.522 101.941 42.400 52.597 60.280 64.295 66.954 22.635 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Şub.13 Son iki yılın Ocak-Şubat dönemine bakıldığında, 2012 yılı Ocak-Şubat dönemi ihracatında 7. sırada yer alan İngiltere, 2013 yılının aynı döneminde de yerini korumuştur. 2012 ve 2013 yıllarının Ocak-Şubat dönemleri ele alındığında ise İngiltere ye yapılan ihracat 2 milyon 371 bin dolar değerinde yükselmiş ve yüzde 11,7 oranında artış yaşamıştır. 2012-2013 OCAK-ŞUBAT DÖNEMLERİ GAZİANTEP - İNGİLTERE İHRACAT KARŞILAŞTIRMASI (Bin Dolar) 2012 (Ocak-Şubat) 2013 (Ocak-Şubat) DEĞİŞİM 20.264 22.635 11,7%
GAZİANTEP TEN AB ÜLKELERİNE YAPILAN İHRACATTA İNGİLTERE NİN PAYI Gaziantep ten AB ülkelerine yapılan ihracata bakıldığında, İngiltere nin 2.sırada ye aldığı görülmektedir. Yüzde 22 oranında düşüş yaşayan Almanya AB ülkeleri arasında birinci sırada yer almaktadır. Almanya, Polonya, Romanya, Fransa, İrlanda ve İsveç e yapılan ihracatta kayıplar yaşanırken, diğer ülkelere yapılan ihracatta artışlar görülmektedir. SIRA NO ÜLKELER 2012 2013 OCAK-ŞUBAT OCAK-ŞUBAT DEĞİŞİM 1. ALMANYA 30.827 23.897-22% 2. İNGİLTERE 20.264 22.635 12% 3. İTALYA 15.789 20.578 30% 4. BELÇİKA 13.945 20.186 45% 5. HOLLANDA 12.316 13.549 10% 6. POLONYA 12.076 11.796-2% 7. ROMANYA 7.710 7.371-4% 8. İSPANYA 6.374 7.027 10% 9. FRANSA 6.416 6.372-1% 10. MACARİSTAN 4.327 6.078 40% 11. BULGARİSTAN 1.712 3.226 88% 12. PORTEKİZ 1.777 2.949 66% 13. YUNANİSTAN 2.692 2.860 6% 14. İRLANDA 1.943 1.771-9% 15. İSVEÇ 1.830 1.754-4% DİĞER ÜLKELER 8.475 8.399-1% TOPLAM 148.473 160.448 8% GAZİANTEP TEN İNGİLTERE YE İHRAÇ EDİLEN ÜRÜNLER Gaziantep ten İngiltere ye ihraç edilen ürünlere baktığımızda, ihracatın yaklaşık yarısının ipliklerden oluştuğu görülmektedir. Yüzde 44,1 oranında ciddi bir paya sahip olan iplikler İngiltere ihracatında önemli bir rol oynamaktadır. İplikler dışında makine halısı, kimyevi maddeler ve kumaşlar en çok ihraç edilen ürünler olarak görülmektedir. MAL GRUBU PAYI İPLİKLER 44,1 MAKİNA HALISI 15,6 KİMYEVİ MADDELER 9,4 KUMAŞLAR 9,2 KURU GIDA VE MAMULLERİ 8,7 HUBUBAT BAKLİYAT VE YAĞLI TOHUMLAR 5,6 KONFEKSİYON ÜRÜNLERİ 3,5 MAKİNE VE AKSAMLARI 3,0 AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ 0,6 DİĞER 0,3