İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI ISTANBUL CHAMBER OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS MALİ May - June 2012 YIL 21 YEAR 21 İ K İ A Y L I K M E S L E K İ D E R G İ Sahibi İSMMMO Adına - Owner on behalf of the ISMMMO YAHYA ARIKAN Genel Yayın Yönetmeni - Editor HÜSEYİN FIRAT Sorumlu Yazı İşleri Müdürü - Editorial Assistant VEYSEL KARANİ PALAK DANIŞMA KURULU Advisory Board Alfabetik Sıraya göre (Alphabetical Orders) YAYIN KURULU Publication Board Doç. Dr. Volkan DEMİR (Galatasaray Üniversitesi) Prof. Dr. Rüstem HACIRÜSTEMOĞLU (Galatasaray Ün.) Prof. Dr. Cemal İBİŞ (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. İsmail Ufuk MISIRLIOĞLU (Bilgi Üniversitesi) Prof. Dr. S. Ateş OKTAR (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Serdar ÖZKAN (İzmir Ekonomi Üniversitesi) Hüseyin FIRAT (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Veysel Karani PALAK (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Orhan SARIGENE (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Ertuğrul ERDEM (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) Bahriye PAYAL (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir) HAKEM KURULU (Alfabetik Sıraya Göre) Editorial Advisory Board (Alphabetical orders) Prof. Dr. Nalan AKDOĞAN (Başkent Üniversitesi) Doç. Dr. Tamer Aksoy (TOBB Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Ali Dural (Galatasaray Üniversitesi) Prof. Dr. Doğan ARGUN (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Ercan BAYAZITLI (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Nejat BOZKURT (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Emre BURÇKİN (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Nuran CÖMERT (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. Volkan DEMİR (Galatasaray Üniversitesi) Dr. A. Bumin DOĞRUSÖZ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. M. Banu DURUKAN (Dokuz Eylül Üniversitesi) Prof. Dr. Melih ERDOĞAN (Anadolu Üniversitesi) Prof. Dr. Recep GÜNEŞ (İnönü Üniversitesi) Prof. Dr. Oktay GÜVEMLİ Prof. Dr. Rüstem HACIRÜSTEMOĞLU (Galatasaray Ünv.) Prof. Dr. Cemal İBİŞ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Seval KARDEŞ SELİMOĞLU (Anadolu Ünv.) Dr. Ahmet KAVAK (Yeminli Mali Müşavir) Prof. Dr. Yüksel KOÇ YALKIN (Ankara Üniversitesi) Dr. Resul KURT (Sosyal Güvenlik Uzmanı) Prof. Dr. Ömer LALİK (Yeni Yüzyıl Üniversitesi) Mehmet MAÇ (Yeminli Mali Müşavir) Doç. Dr. İsmail Ufuk MISIRLIOĞLU (Bilgi Üniversitesi) Prof. Dr. S. Ateş OKTAR (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Serdar ÖZKAN (İzmir Ekonomi Üniversitesi) Doç. Dr. Korkut Özkorkut (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Recep PEKDEMİR (İstanbul Üniversitesi) Dr. Veysi SEVİĞ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Barış SİPAHİ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Fevzi SÜRMELİ (Anadolu Üniversitesi) Prof. Dr. Münir ŞAKRAK (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Tuğrul TÜFEKÇİOĞLU (Anadolu Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Masum TÜRKER (İstanbul Ticaret Ünv.) Prof. Dr. Nuri UMAN (Koç Üniversitesi) Prof. Dr. Selçuk USLU (Başkent Üniversitesi) Prof. Dr. Göksel Yücel (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Süleyman YÜKÇÜ (Dokuz Eylül Üniversitesi) 1
MALİ ISSN 1303-5444 Net... adet basılmıştır. Dergi Adı: Mali Çözüm Dergimiz EBSCO ve ULAKBİM Sosyal Bilimler Veritabanı tarafından taranmaktadır. İmtiyaz Sahibinin Adı, Soyadı ve Adresi: Yahya ARIKAN Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:7 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Genel Yayın Yönetmeni: Hüseyin FIRAT Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Sorumlu Müdürün Adı, Soyadı ve Adresi: Veysel Karani PALAK Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Yazı İçerik-Teknik Sorumlusu: İlkim MENGÜLEREK Kurtuluş Caddesi No: 114 B Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Grafik Tasarım ve Dizgi: Evren GÜNAY Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:6 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Yönetim Yeri Adresi: Kurtuluş Caddesi No: 114 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Basımı Yapanın Adı, Soyadı ve Adresi: YAMAÇ OFSET SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Matbaacılar Sitesi, 100 Yıl Mahallesi 1. Cadde No:103 Bağcılar/İSTANBUL Telefon: (0212) 629 06 87 (pbx) Faks: (0212) 620 06 91 Yayın Türü: Yerel-Süreli, 2 aylıkyayın Türü: Yerel-Süreli, 2 aylık Dergimiz HAKEMLİ DERGİ olma özelliği taşımaktadır. Dergimize gönderilen yazılar, hakem değerlendirmesine tabi tutulduğundan yayımında gecikmeler olabilmektedir. Dergimizde yayınlanan yazılar kaynak gösterilerek kullanılabilir. Yazılardaki görüşler yazarlarına aittir. Mali Çözüm (Financal Analyze) is two months journal of Chamber of Certified Public Accountants of Istanbul. It is a peer-reviewed Journal publishing refered articles, opinion papers, letters, reviews, news, questions and answers, law decisions on accounting. Yönetim Merkezi ve Yazışma Adresi: İSMMMO Kurtuluş Caddesi No: 114 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Telefon: (0212) 315 84 00 pbx Faks: (0212) 343 47 80 E-mail: ismmmo@ismmmo.org.tr www.istanbulsmmmodasi.org.tr 2
MALİ SUNUŞ TTK ve KOBİ / Uluslar arası Finansal Raporlama Standardı eğitimler sonrası başlanılan Denetim ve Uygulamaları eğitimlerinin ilk bir aylık dönemi başarıyla gerçekleşti. İki gün teori iki günde örnek çalışma olmak üzere gerçekleştirilen başarı ile sürdürülmektedir. Mali Tatil sonrası aynı heyecan ile eğitim talebi yerine getirilmemiş kişi kalmayıncaya kadar tüm eğitimlerimiz tekrarlanarak devam edecektir. 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren yeni TTK tüm ekonomik tarafların beklediği değişikliklerle Türkiye ekonomisine yön vermesi beklenirken özellikle mesleki kamu oyunda denetim boyutu hayal kırıklığı yaratmıştır. Yayımlandığı ilk günden itibaren çağdaş bir yasa olarak arkasında durduğumuz ve sahiplendiğimiz TTK büyük oranda değişikliklere uğramıştır. Kayıtlı ekonomiye geçişin ve VERGİ için değil BİLGİ için muhasebenin ilk ayağı olan UFRS ve Bağımsız denetimin hayata geçip uygulanabilmesi için mücadeleye ve eğitimlere ara verilmeden devam edilecektir. Hakemli ve hakemsiz güncel vergi,sgk konularındaki makalelerimizin yanı sıra UFRS,TTK ve Denetim eğitimlere destek amacıyla özellik arz eden konulardaki çok değerli yazarlarımızın makaleleri ile pratik bilgiler bölümümüzle bu sayımızda da birlikteyiz. Dergimize gönderilen makalelere kapasitemiz oranında yer vermeye çalışmaktayız. Çok sayıda makaleyi de güncelliklerini kaybetmeden başka kaynaklarda yayımlatılması amacıyla iade etmek zorunda kalmaktayız.yayınladığımız veya üzülerek iade etmek zorunda kaldığımız yazarlarımıza emekleri için teşekkür ediyor ve onlara sizler adına sevgi ve saygılarımızı sunuyoruz. 112.sayımızda yeni makalelerimizle sizlere ulaştırmak dileklerimizle güzel bir yaz geçirmenizi diliyoruz. Saygılarımızla. YÖNETİM KURULU 3
4
İÇİNDEKİLER MALİ Entelektüel Sermaye ve Kurumsallaşma Zorunluluğu Yahya ARIKAN 9 HAKEMLİ YAZILAR REFEREED PAPERS MUHASEBE HİLELERİNİ ÖNLEMEDE YOLU OLARAK KULLANILACAK STRATEJİLERİN BİLEŞENLERİ Yrd. Doç. Dr. Canol KANDEMİR - Yrd. Doç. Dr. Şenol KANDEMİR 15 KOBİ LER İÇİN UFRS/TFRS KAPSAMINDA TEMEL FİNANSAL ARAÇLAR: MUHASEBELEŞTİRME VE ÖLÇÜM Öğr. Gör. Dr. Oğuzhan BAHADIR 43 ÖZÜRLÜ ARAÇLARI KDV DEN İSTİSNA MI? Dr. Ahmet OZANSOY 61 EKONOMİK KRİZLER SONRASI YAŞANAN ŞİRKET İFLASLARI VE YARATICI MUHASEBE İLİŞKİSİ Arş. Gör. Anıl GACAR 73 HAKEMSİZ YAZILAR OPINION PAPERS GAYRİMENKUL SERMAYE İRADI İSTİSNASINDA YENİ DURUM Doç. Dr. Ahmet EROL 87 YENİ TTK DA ANONİM ŞİRKET KURULUŞU İÇİN ÖNGÖRÜLEN TEMEL YENİLİKLER VE DEĞİŞİKLİKLER Soner ALTAŞ 93 YENİ TÜRK TİCARET KANUNA GÖRE ANONİM ŞİRKET PAY SAHİPLERİNİN ÖZEL DENETİM İSTEME HAKKI Mustafa YAVUZ 103 5
MALİ İÇİNDEKİLER YENİ TÜRK TİCARET KANUNU KAPSAMINDA ANONİM ŞİRKET GENEL KURUL TOPLANTILARINDA OY HAKKI BULUNMAYANLAR Merdan ÇALIŞKAN 119 TAŞINMAZ MÜLKİYETİ EDİNEN YERLİ SERMAYELİ ŞİRKETİN YABANCI SERMAYELİ HALE GELMESİ Salih ÇALAL 131 GELİR VERGİSİ KANUNU KAPSAMINDA VADELİ İŞLEM VE OPSİYON SÖZLEŞMELERİNDEN ELDE EDİLEN GELİRLERİN VERGİLENDİRİLMESİ İlker Sadi İŞLEYEN 135 GERÇEK KİŞİLERCE BEYAN EDİLMESİ GEREKEN KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM KAZANCI Bülent SEZGİN 143 5746 SAYILI ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN KAPSAMINDA GELİR VERGİSİ STOPAJI UYGULAMASI USUL VE ESASLARI Mustafa İNANÇ 153 ELEKTRONİK DEFTER TEBLİĞİ NİN GETİRDİĞİ YENİ DÜZENLEMELER Rızkullah ÇETİN 165 KREDİ DERECELENDİRMESİ VEYA RATİNG: KAVRAM VE ÖLÇÜTLER Yavuz AKBULAK 171 GEREKLİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ÖNLEMİ ALINMAYAN İŞYERLERİNDE ÇALIŞAN İŞÇİLERİN HAKLARI NELERDİR? Erol GÜNER 185 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YASA TASARISI İLE ÇALIŞMA YAŞAMINDA GETİRİLEN DEĞİŞİKLİKLER Cumhur Sinan ÖZDEMİR 191 6
İÇİNDEKİLER MALİ FAZLA SAATLERLE ÇALIŞMADA İŞÇİNİN ONAYI Hamit TİRYAKİ 201 İHALE KONUSU İŞİN VERGİ MÜKELLEFİYETİ BULUNAN GERÇEK KİŞİLER TARAFINDAN İKMAL EDİLMESİ HALİNDE İŞYERİ TESCİLİ GEREKLİ MİDİR? Süleyman TUNÇAY 207 BAĞ-KUR (4/B) PRİM BORCU VARKEN SSK LI (4/A) İŞE GİRENLERİN SGK DAN SAĞLIK YARDIMI ALIP ALAMAYACAKLARININ AÇIKLANMASI Vakkas DEMİR 219 GENEL SAĞLIK SİGORTALISININ TESCİLİ, PRİMLERİN ÖDENMESİ, BİLDİRİM VE İTİRAZ Ufuk ÜNLÜ 227 ÖZEL HASTANELERCE MUAYENELERDE ALINABİLECEK İLAVE ÜCRETLER VE BUNA İLİŞKİN CEZAİ ŞARTLAR Ekrem TAŞBAŞI 233 YENİ BORÇLAR KANUNU NDA SÖZLEŞME DEVRİ, İHBAR SÜRELERİ VE BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ Selahattin BAYRAM 243 İŞ KAZALARINDA İŞVERENLERİN BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE SORUMLULUKLARI NELERDİR? Özer DEMİRDİZEN 251 İHALELİ İŞLERDE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER VE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLERCE YAPILAN ASGARİ İŞÇİLİK İNCELEMELERİ Yasin KULAKSIZ 257 Pratik Bilgiler 265 Yazım Kuralları 317 7
8