milyon ton Dünya LPG Arz ve Talep Dengesi

LPG SEKTÖRÜ 1

milyon ton Dünya LPG Arz ve Talep Dengesi 350 300 250 200 150 100 50 0 1990 1995 1998 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2010 2020 Arz Talep 2

Dünya LPG Tüketiminin Dağılımı 2001 Asya 28% Avustralya 1% Amerika 42% Afrika 4% Orta Doğu 7% Sovyetler 3% Avrupa 15% 3

Avrupa LPG Pazar Büyüklükleri 4 Türkiye Avrupa nın en büyük 2. LPG pazarı 3.5 3 2.5 2 1.5 1 0.5 0 Yunanistan Belçika Finlandiya Ġsveç Portekiz Hollanda Ġspanya Almanya Ġngiltere Fransa Türkiye Ġtalya Tüplü Dökme Otogaz 4

Türkiye LPG Pazarı Gelişimi 2001 den bu yana toplam kayıp % 20 dir. 5,000,000 4,500,000 4.5 milyon 4,000,000 3.6 milyon 3,500,000 3,000,000 2,500,000 2,000,000 1,500,000 1,000,000 500,000-1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003* Tüplügaz Dökmegaz Otogaz Toplam 5

SEKTÖRÜN SORUNLARI 1. Segmentler arası ÖTV farkı 2. Fiyat yüksekliği 3. Dağıtım Payları Erozyonu 4. Bayilerin durumu 5. Haksız Rekabet Uygulamaları 6

milyon TL / ton Segmentler (Tüplügaz/Dökmegaz Otogaz) arası ÖTV farkı 900 800 700 77 600 224 500 400 300 200 100 0 Oca-02 Tem-02 Oca-03 Tem-03 Tüplügaz/Dökmegaz Otogaz 8

ÖTV farkından kaynaklanan Haksız Rekabet Otogazdaki ÖTV oranının diğer segmente göre yüksek olması nedeniyle bazı firmalar bu farktan yararlanarak haksız kazanç elde etmeye başlamışlardır. Bu firmalar, rafinerilerden ve ithalatçı/dağıtıcı firmalardan tüplügaz ve dökmegaz olarak LPG temin edip, tüketicilere otogaz istasyonlarında satmaktadırlar. Segmentler arası ÖTV farkının azalmasından dolayı 2002 yılında 50 milyon USD boyutundaki vergi kaçakçılığı 2003 yılında 13.2 milyona kadar inmiştir. Ancak aradaki mevcut farktan dolayı halen vergi kaçakçılığının boyutu aylık en az 1.1 milyon USD (1.6 trilyon TL) yıllık ise yaklaşık 13.2 milyon USD (19 trilyon TL) dir. Vergi kaybından da önemlisi sektörün faaliyet göstermesinde güvenlik tedbirlerine riayet edilmemektedir. Çözüm tüm segmentlerde eşit ÖTV uygulamaktır. 9

Türkiye Tüplü LPG (12 kg) fiyat gelişimi Tüplü LPG fiyatı Temmuz-98 den günümüze % 1287 artmıģtır. 25,000,000 TL 13 USD 15 USD 20,000,000 TL 10 USD 15,000,000 TL 10,000,000 TL 5,000,000 TL 6 USD 7 USD 8 USD 9 USD 0 TL 01 TEMMUZ 1998 02 ARALIK 1998 28 ARALIK 1999 23 ARALIK 2000 14 ARALIK 2001 27 ARALIK 2002 5 TEMMUZ 2003 TL 1,550,000 TL 2,110,000 TL 4,110,000 TL 6,155,000 TL 15,010,000 21,430,000 21,500,000 11

ENDEKS TÜFE ve Tüplügaz Fiyatı Gelişimi Son 5 yılda tüketici fiyatları 7.5 katına çıkarken tüplügaz fiyatı 14 katına çıkmıģtır. 14 14 13 13 12 12 11 10 11 10 9 9 8 8 7 7 6 6 5 5 4 3 4 3 2 2 1 1 0 Tem-98 Oca-99 Tem-99 Oca-00 Tem-00 Oca-01 Tem-01 Oca-02 Tem-02 Oca-03 0 Tüketici Fiyatları Tüplügaz Fiyatı 12

Dünya Tüplü LPG Fiyatları Türkiye LPG fiyatları açısından dünyanın en pahalı 2. ülkesi durumundadır. 250 200 150 cent/kg 100 50 0 Japonya Türkiye İtalya Fransa Almanya Portekiz İngiltere Belçika Polonya İspanya ABD Rusya cent/kg 240 127 125 90 85 85 65 63 63 57 48 10 13

USD Vergi LPG fiyatının bu denli artmasının nedeni vergi miktarlarındaki yüksek artıģlardır. Tüplügaz da perakende fiyat içindeki vergi oranı % 54 e ulaģmıģtır. 700 600 194 500 400 300 200 100 0 63 76 76 113 93 86 13 23 23 3 3 12 138 215 139 134 166 258 235 281 Tem.98 Oca.99 Tem.99 Oca.00 Tem.00 Oca.01 Tem.01 Oca.02 Tem.02 Oca.03 Tem- 03 498 ÖTV KDV 14

Doğalgaz ve LPG deki vergi oranları LPG deki vergi oranı (ÖTV+KDV) doğalgazdaki vergi oranının 3,2 katıdır. %60.00 %50.00 %54.46 %40.00 %41.56 %30.00 %20.00 %15.90 %15.61 %16.95 %10.00 %15.25 %15.25 %15.25 %0.00 Ocak 1, 2000 Ocak 1, 2001 Ocak 1, 2002 Temmuz 6, 2003 Doğalgaz Vergi LPG Vergi 15

Avrupa daki Doğalgaz (konut) Fiyatları Türkiye, doğalgaz fiyatları açısından Avrupa nın en ucuz ülkesi haline gelmiģtir. cent/m3 70 60 63 62 60 57 56 55 50 46 40 36 34 30 26 20 10 - Almanya Belçika Portekiz Fransa Ġspanya Avusturya Ġtalya Ġngiltere Hollanda Türkiye 16

cent/1000kcal Dünya Doğalgaz ve LPG fiyat karşılaştırması (Konut) Türkiye de LPG fiyatının doğalgaz fiyatına (eģdeğer bazda) oranı 3.3 dür. Türkiye dıģındaki en yüksek LPG/doğalgaz fiyat oranı 1.9 ile Japonya dadır. 25.0 20.0 15.0 10.0 5.0 - Japonya Almanya Fransa İspanya ABD İtalya İngiltere Türkiye Çin Doğalgaz 12.0 8.5 7.7 7.5 6.4 6.3 4.9 3.7 2.8 LPG 23.3 8.2 8.7 5.5 4.7 12.1 6.3 12.2 4.3 17

Oran Türkiye de LPG Fiyatının Elektrik Fiyatına Oranı LPG fiyatları ile elektrik fiyatları yaklaģık olarak aynı düzeye gelmiģtir. 1.2 1 0.93 0.8 0.6 0.4 0.2 0 Oca-01 Nis-01 Tem-01 Eki-01 Oca-02 Nis-02 Tem-02 Eki-02 Oca-03 Nis-03 Tem-03 18

Ülkemizin dengeli makro enerji politikalarına ihtiyacı vardır. 19

Türkiye de Tüplü LPG Fiyat Unsurları Gelişimi 100% 90% 13 13 13 15 15 15 15 15 15 15 15 80% 10 9 8 8 9 7 4 6 5 5 5 70% 28 24 24 25 20 17 60% 38 38 34 37 45 50% 40% 4 4 0 0 1 24 28 27 26 39 30% 3 20% 10% 29 37 37 43 39 49 32 26 28 34 23 0% Tem-98 Oca-99 Tem-99 Oca-00 Tem-00 Oca-01 Tem-01 Oca-02 Tem-02 Oca-03 Tem-03 RAFĠNERĠ SATIġ FĠYATI ÖTV DAĞITIM MARJI KARA NAKLĠYE KDV 21

USD/kg Avrupa da Tüplü LPG Dağıtım Payları Türkiye, Avrupa da eve dağıtım yapan ender ülkelerden biri olmasına rağmen, Avrupa nın en düģük dağıtım marjı ile çalıģan ülkesidir. 1.60 1.43 1.40 1.24 1.20 1.07 1.00 0.85 0.80 0.60 0.40 0.61 0.56 0.55 0.41 0.35 0.22 0.20 0.00 Fransa Ġngiltere Ġtalya Belçika Slovakya PortekizHırvatistanPolonya Ġspanya Türkiye 22

ENDEKS TÜFE, Dağıtım Marjları ve Tüplügaz Fiyatı Gelişimi Son 5 yılda, tüketici fiyatları 7.5 katına, tüplügaz fiyatı 14 katına çıkarken dağıtım marjı 5.4 katına çıkabilmiģtir. 14 14 13 12 13 12 11 10 11 10 9 8 9 8 7 7 6 5 6 5 4 3 4 3 2 1 2 1 0 Tem-98 Oca-99 Tem-99 Oca-00 Tem-00 Oca-01 Tem-01 Oca-02 Tem-02 Oca-03 0 Tüketici Fiyatları USD-Dağıtım Marjları Tüplügaz Fiyatı 23

Otogaz ve Benzin Kar Marjları Karşılaştırması Otogaz da 132 USD/ton olan kar marjı 7,4 cent/litre karşılık gelmektedir. Benzinde kar marjı 11 cent/litre, motorinde ise 9 cent/litre dir. 24

USD/ton Dağıtım Payları TÜFE orantılı artması durumu Dağıtım marjlarının makul bir seviyeye getirilmesi sektörümüz için büyük önem taģımaktadır. 350 300 313 250 200 220 188 150 132 100 50 0 Tem-98 Oca-99 Tem-99 Oca-00 Tem-00 Oca-01 Tem-01 Oca-02 Tem-02 Oca-03 Tem-03 Tüplü - Fiili Durum Otogaz - Fiili Durum Tüplü - Dağıtım Markı Tüfe Orantılı Artarsa Otogaz - Dağıtım Markı Tüfe Orantılı Artarsa 25

Türkiye LPG Piyasası 57 dağıtım şirketi, 15.000 adedi aşan yetkili bayi, 30.000 dolayında tali bayi, 50.000 adede ulaşan araç sayısı ile bir hizmet zinciri oluşturulmuş, bu vesile ile: 450.000 kişilik istihdam yaratılmıştır. 81 İlde 13.5 milyon hanede 60 milyon insanımıza hizmet götürülmektedir. 27

Türkiye LPG Piyasası 2002 yılında 4 milyar USD lik bir iş hacmi ile devlete 1.8 milyar USD vergi kazandırılmıştır. 2003 yılında ise yaklaşık 4 milyar USD lik bir iş hacmiyle LPG nin asgari 2.2 milyar USD lik bir vergi hacmi oluşturacağı tahmin edilmektedir. 28

Bayilerin durumu Dağıtım payları TL olarak iki yıl önceki seviyesine gelmiştir. Ağustos 2001 den bu yana TÜFE % 80, motorin fiyatları % 79 ve lastik fiyatları % 92 artmıştır. Temmuz 1998 den bu yana TÜFE % 654 artarken dağıtım payı ancak % 430 artmıştır. Enflasyon artışına paralel artan giderler, vergi artışından dolayı artan işletme sermaye ihtiyacı, bayileri ve dağıtıcı şirketleri giderek zor durumda bırakmış; hizmetlerini yerine getiremez hale getirmiştir. Güvenliğin yanı sıra hizmet kalitesi ve hızının da çok önemli olduğu sektörümüzde işletme marjlarının enflasyona yenik düşmemesi çok önemlidir. 29

12 kg lık Tüp Fiyatı içerisinde dağıtım marjı gelişimi 25,000,000 20,000,000 15,000,000 10,000,000 5,000,000-01 Temmuz 1998 02 Aralık 1998 28 Aralık 1999 23 Aralık 2000 14 Aralık 2001 27 Aralık 2002 05 Temmuz 2003 DĠĞER UNSURLAR 846,889 1,307,915 2,696,248 4,351,241 11,199,194 14,763,131 17,775,354 ĠġLETME MARJI 703,111 802,085 1,413,752 1,803,759 3,810,806 4,356,869 3,724,649 30

Ortalama bir tüplügaz bayisinin durumu Yıllık ortalama 200 tonluk gaz satışı Ortalama 15.000 ev, 7.000 kamp tüpü satan bir bayi Gider Gelir Brüt SatıĢ karı 25,000 Eleman Gideri 10,500 Araç Bakım-Onarım Gideri 1,500 Araç(Kasko+Vergi+Sigorta) gideri 1,000 Motorin 6,100 Kira (Mağaza+Depo) gideri 3,000 Diğer giderleri 4,000 TOPLAM 26,100 25,000 Diğer giderler: Telefon, Su, Elektrik, Bakım-Onarım, Isınma, Mağaza Vergisi, Muhasebe vb.) 31

SEKTÖRÜN SORUNLARI 1. Fiyat yüksekliği 2. Dağıtım Payları Erozyonu 3. Bayilerin durumu 4. Segmentler arası ÖTV farkı 5. Haksız Rekabet Uygulamaları 32

Haksız Rekabet Uygulamaları Diğer firmaların tüplerine yasal olmayan yollarla dolum (korsan dolum). Tüplerin üst çemberine müdahale edilerek, başka marka tüp izlenimi verilmesi. Ve tabiki ÖTV farklılığından dolayı tüplügaz ve dökmegaz olarak temin edilen gazın otogaz istasyonlarında satılması. 33

LPG VE GÜVENLİK 34

LPG nin Özellikleri LPG kullanım şartlarına uyulduğunda tüketicilerin, güvenle kullanabileceği bir yakıttır. LPG, doğalgazın sağladığı bütün faydaları sağlayan ve herhangi bir merkezi altyapı gerektirmeyen bir enerji türüdür. LPG basit kimyasal yapısından dolayı diğer enerji kaynaklarına göre çevreci bir yakıttır. LPG ambalajlanabilen ve taşınabilir bir enerji türüdür. LPG ayrıca diğer yakıt türlerine göre ısıl değeri yüksek ve verimli bir yakıttır. LPG herhangi bir yaşam biriminin yaklaşık tüm enerji ihtiyacını karşılayabilmektedir. 35

Sektörü Düzenleyen Kanun ve Yönetmelikler Türkiye LPG ve LPG li cihaz sektörünü düzenleyici 1200 ü aşkın standart bulunmaktadır. Sektör hakkındaki standartlar, Avrupa standartları ile örtüşmektedir ve uyumludur. Halkımızın güvenliği ve sağlığı için ilgili standartların uygulanması ve uygulamaların denetlenmesi çok önemlidir. 36