DİKEY BOYUTTA MÜLKİYET KOMŞULUĞU VE ÜÇ BOYUTLU KADASTRO İHTİYACI

Benzer belgeler
Bilgi içindir esas olan poliçeniz ve hukuki ayrılmaz ekleridir.

SİTELERDE ORTAK KULLANIM ALANLARININ KİRAYA VERİLMESİNE VERGİSEL BAKIŞ

Apartman ve siteler Ortak alanlar sigortası

İÇİNDEKİLER A. GİRİŞ 21 B. YASANIN AMACI 46 C. YASANIN UYGULANMASINDA TANIMLAR 48 D. TASARRUFA GEÇME /B Arazilerinin Belirlenmesi 21

T.C. ESKİŞEHİR TEPEBAŞI BELEDİYESİ İMAR VE ŞEHİRCİLİK MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KENTSEL DÖNÜŞÜM VE MÜLKİYET İLİŞKİLERİ

KAMULAŞTIRMA VE KENTSEL ALANLARIN DÜZENLENMESİ

MADDE 3 (1) Bu Yönetmelik, 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun 68 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

KENTSEL DÖNÜŞÜM FAALİYETLERİNDE HARİTA MÜHENDİSLİĞİ NİN YASAL GÖREVLERİNE DAİR TEMEL HÜKÜMLER...

Ana Sayfa > Mevzuat > Tapu ve Kadastro Genelgeleri. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Genelgeleri

MEKANSAL BİLİŞİM ENDÜSTRİSİ

Dr. Emin BANK NETCAD Kurumsal Temsilcisi

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARTVİN KADASTRO MÜDÜRLÜĞÜ HİZMET STANDARTLARI

Yeni Büyükşehir Yasası ve Arazi Yönetimi

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KÜTAHYAKADASTRO MÜDÜRLÜĞÜ TAVŞANLI BİRİMİ HİZMET STANDARTLARI

YAKUTİYE İLÇE BELEDİYESİ ÖZEL KALEM MÜDÜRLÜĞÜ EVLENDİRME SERVİSİ HİZMET STANDARTLARI 2 GÜN 2 SAAT 2 SAAT HİZMETİN TAMAMLANMA SÜRESİ (ENGEÇ) SIRA NO

ANTALYA İLİ, AKSU İLÇESİ, ATATÜRK MAHALLESİ, ADA 2 PARSELİN BİR KISMINI KAPSAYAN ALANDA HAZIRLANAN 1/5.000 ÖLÇEKLİ İLAVE NAZIM İMAR PLANI

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2010/33 TARİH:

6. Kat mülkiyetine konu gayrimenkulün bütününe ne ad verilir? 1.Aşağıdakilerden hangisi tapuda şerh edilir?

YAYLALARDAKİ ARAZİ KULLANIM DEĞİŞİMİNİN CBS İLE İZLENMESİ: TRABZON ÖRNEĞİ. Yrd. Doç. Dr. Mustafa ATASOY

KAMU İDARELERİNE AİT TAŞINMAZLARIN KAYDINA İLİŞKİN YÖNETMELİK

ARAZİ İDARESİ VE ARAZİ YÖNETİMİNE İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR

EK-14 TAPU VE KADASTRO İŞLERİ

PLANLAMA SÜRECİ ve ARAZİ ve ARSA DÜZENLEMELERİ (PARSELASYON)

KAT MÜLKİYETİ/İRTİFAKI

İMAR VE ŞEHİRCİLİK MÜDÜRLÜĞÜNÜN GÖREVLERİ. MADDE İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün görevleri, aşağıda sıralandığı gibidir.

Nihat Erdoğan, WCS-CE, Istanbul Turkey, April


Kentsel Alanlarda Yüksek Çözünürlüklü Ortofoto Üretimi

Harun Reşit Uğu, WCS-CE, Istanbul, Turkey, April

İMAR BARIŞI VE KAPSAMI. İmar Barışı Nedir?

Levent Cad. Tekirler Sok. No:4 1. LEVENT/İSTANBUL Tel: Fax:

BAŞVURUDA İSTEN İLEN BELG ELER

T.C. MALİYE BAKANLIĞI Gelir İdaresi Başkanlığı Katma Değer Vergisi Sirküleri/58

Coğrafi Bilgi Sistemleri Çözümleri

YENİ (6360) BÜYÜKŞEHİR YASASI VE ARAZİ YÖNETİMİ

ALTYAPI KADASTROSU. Yrd.Doç.Dr. Ebru ÇOLAK KTÜ Harita Mühendisliği Kamu Ölçmeleri ABD.

TAPU ve KADASTRO BİLGİLERİNİN ÖNEMİ ve KADASTRO ÇALIŞMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

DİYARBAKIR İLİ, KAYAPINAR İLÇESİ, ÜÇKUYULAR GECEKONDU ÖNLEME BÖLGESİ 1/5000 ÖLÇEKLİ NAZIM İMAR PLANI PLAN AÇIKLAMA RAPORU

BELEDİYEDE YAPILAN CBS ÇALIŞMALARINDAN ELDE EDİLEN 2 BOYUTLU VE 3 BOYUTLU TEMATİK HARİTALARIN SUNUMU

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ FAALİYET VE PROJELERİ

- (p) bendinde, Hazinece yapılan taşınmaz teslimi ve kiralamaları, irtifak hakkı tesisi, kullanma izni ve ön izin verilmesi işlemleri,

KONYA ÜNİVERSİTESİ BÖLÜMÜ

BİLGİ NOTU. Atıl durumda bulunan Hopa Termik Santralinin de bulunduğu TAŞINMAZLAR ve üzerindeki Varlıklar (HOPA TAŞINMAZLARI) Taşınmaz

KENTSEL PLANLAMANIN TEMEL NİTELİKLERİ

Türkiye Kadastrosunun İkinci Kadastro Açısından Değerlendirilmesi ve Konya İli Bozkır İlçesi Sarıoğlan Mahallesi Örneği

HRT 105 HARİTA MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ

Kültür ve Turizm Bakanlığından: İZMİR 2 NUMARALI KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU KARAR 45.13/97 Toplantı Tarihi ve No :

GAYRİMENKUL DEĞERLEME UZMANLIĞI LİSANSLAMA SINAVI İKİNCİ OTURUM

Beşiktaş Residence Tower / Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi

Multi-Purpose Cadastre Approach for Turkey

İMAR VE ŞEHİRCİLİK DAİRESİ BAŞKANLIĞI PLANLAMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

DÜNYA KADASTRO ZİRVESİ

KADASTRONUN TARİHSEL GELİŞİMİ VE YENİ YAKLAŞIMLAR

Konumsal Bilgi Sistemi Kapsamında Kadastroda Üçüncü Boyut ve İçeriği Kadastro gerçek hakları tescil etmeyi amaçladığından tescil işlemi bu haklarla, h

EĞİK RESİM FOTOGMETRİSİNİN ARAZİ YÖNETİMİNDE KULLANIMI

1) Aşağıdakilerden hangisi ilçe belediyelerinin görev ve yetkisinden değildir a) Defin ile ilgili hizmetleri yürütmek.

Kadastronun Arazi Yönetimindeki Etkileri

MANİSA İLİ ALAŞEHİR İLÇESİ KURTULUŞ MAHALLESİ ada 2 parsel- 10 ada 4, 5, 7 parsel -9 ada 12 parsel

Niğde İli Köydes ve CBS çalışmaları

SĐRKÜLER Đstanbul, Sayı: 2010/82 Ref: 4/82

4. Gayrimenkul değerleme şirketleri aşağıdaki işlerden hangisiyle uğraşamazlar?

COĞRAFĠ BĠLGĠ SĠSTEMLERĠ ALTYAPISI (KENT BĠLGĠ SĠSTEMLERĠ) & ĠLLER BANKASI

HAZİNEYE AİT TARIM ARAZİLERİNİN SATIŞI HAKKINDA KANUN

Tapu ve MEGSİS Servislerine, heryeden erişim... Mekansal Gayrimenkul Sistemi (MEGSİS)

KONUTLARDA NET FAYDALI ALAN HESABI VE KDV ORANLARI

Türkiye`de Kadastro Çalışmaları ve Hatay ın Yeri

1- Ankara İli, Çankaya İlçesi, Öveçler Mahallesi 7517 ada, 20 Parsel de kayıtlı taşınmaz:

Lisanslı Harita ve Kadastro Mühendislik Bürolarının (İSVİÇRE TÜRKİYE) Karşılaştırmalı Sorunları ve Konuya İlişkin Çözüm Önerileri

AVRUPA DA 3 BOYUTLU KADASTRO

KENTSEL DÖNÜŞÜM ARAÇLARINDAN BİRİ OLARAK HUKUK. Prof. Dr. Gürsel Öngören

ALANYA KADASTRO MÜDÜRLÜĞÜ KAMU HİZMET ENVANTERİ DİĞER (ÖZEL SEKTÖR VB.) BAŞVURUDA İSTENİLEN İLK BAŞVURU MAKAMI BELGELER

ÜÇ BOYUTLU KADASTRO VE EKONOMİK AÇIDAN ÖNEMİ

İMAR VE ŞEHİRCİLİK MÜDÜRLÜĞÜ 01/01/ /12/2007 TARİHLERİ ARASI FAALİYET RAPORU

EK-1 HİZMET ENVANTER TABLOSU HİZMETİ SUNMAKLA GÖREVLİ/YETKİLİ KURUMLARIN/BİRİMLER HİZMETİN SUNUM SÜRECİNDE MEVZUATIN ADI VE MADDE NUMARASI

Riva Galatasaray Spor Kulübü Arazisi / Değerli meslektaşımız,

T.C. ODUNPAZARI BELEDİYE BAŞKANLIĞI İMAR VE ŞEHİRCİLİK MÜDÜRLÜĞÜ GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK, ÇALIŞMA USUL VE ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK

AFYONKARAHĐSAR BELEDĐYESĐ BAYINDIRLIK VE ĐMAR KOMĐSYONUNUN TARĐHLĐ VE SAYILI RAPORLARI 01 09/05/ /05/

ORMAN VE ARAZİ MÜLKİYETİ UYUŞMAZLIKLARI

PLAN AÇIKLAMA RAPORU

İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün Görevleri. MADDE İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün görevleri, aşağıda sıralandığı gibidir.

Vezin Sirküler

Türkiye nin Kadastro 2014 Performansı ve Kadastro 2034 ten Beklentiler

TURKKARİYER EĞİTİM PROGRAMLARI

ÖĞRETĠM ELEMANLARININ ÖZGEÇMĠġLERĠ

EMLAK VE İSTİMLAK MÜDÜRLÜĞÜ GÖREV VE ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ

ÇORUM İLİNDE KADASTRO FAALİYETLERİ CADASTRAL ACTIVITIES IN CORUM

Nazım imar planı nedir?

TARBİL Kapsamında Uydu ve Yersel Veri Tespit, Kayıtçı İşlem Yönetim Sistemi Geliştirilmesi

MİLE CBS UYGULAMALARI AMAÇ KAPSAM

HRT 3005 KENTSEL ALAN DÜZENLEMESİ Ders Notları

Anahtar Kelimeler : Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Ek 1 Nolu Protokol

mali açıklamalar YÖNTEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK ve BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş.

YAKUTİYE İLÇE BELEDİYE BAŞKANLIĞI HİZMET STANDARTLARI TABLOSU

YENİCE KARAYOLU GÜZERGÂHI KONUTDIŞI KENTSEL ÇALIŞMA ALANI İLAVE+REVİZYON UYGULAMA İMAR PLANI; 499 ADA BATI KESİMİNE AİT PLAN DEĞİŞİKLİĞİ AÇIKLAMA

ŞEHİRSEL TEKNİK ALTYAPI ( ) Prof. Dr. Hülya DEMİR

ÜÇ BOYUTLU MÜLKİYET VERİTABANI TASARIMI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI TEKNİK ARAŞTIRMA VE UYGULAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Sevilay ARMAĞAN Mimar. Şb. Md. Tel: KAPSAM

Önceki dönemlerden süregelen çalışmalar ile birlikte henüz sonuçlandırılamayan çalışmaları,

- 25 farklı dil.. Kadastroya ve kadastral verilerin yönetim anlayışına getirdiği yenilikler..

Transkript:

DİKEY BOYUTTA MÜLKİYET KOMŞULUĞU VE ÜÇ BOYUTLU KADASTRO İHTİYACI IMMOVABLE NEİGHBOURHOOD İN VERTİCAL DİMENSİON & NECESSİTY OF CADASTRE İN THREE DİMENSİON Yener TÜREN 1, Zafer TÜREN 2 1 Trakya Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Mimarlık ve Şehir Planlama Bölümü Harita ve Kadastro Programı, Edirne, Türkiye 1 yenerturen@trakya.edu.tr 2 Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Adıyaman Kadastro İl Müdürlüğü, Adıyaman, Türkiye 2 zturen@tkgm.gov.tr ÖZET Günümüz kadastral sistemimizde, mülkiyet sınırlandırılmasının ana unsuru arazi ve araziye bağlı kullanım esasına göre yapılmaktadır. Arazi kullanımı ve yapı kullanımı esasına göre yapılan kadastral sınırlandırma ile mülkiyet sistemimiz oluşturulmuştur. Mülkiyetin tesisi, arazi sınırlandırılması yanı sıra dikey boyutta yapıya bağımlı olarak kat mülkiyeti ile doğmaktadır. Kadastro sistem, Standart topografik harita (STK), sayısal harita ve ortofoto harita gibi altlıklara dayalı yapılır. Günümüze kadar kadastro paftaları arazi üzerinde deniz seviyesine indi rgenmiş alanlar esas alınarak yapılmaktadır. Bu nedenle mülkiyet sınırlandırmaları iki boyutta gerçekleşmektedir. Mülkiyetin düşey olarak kullanımı kat mülkiyeti hakkı ile tesis edilmektedir. Bu durumda dikey olarak yapıdan bağımsız ayrı bir mülkiyetin sınırlandırılması mümkün olmamaktadır. Dikey olarak mülkiyet ise kat mülkiyetine geçiş ile gerçekleşmektedir. Oysaki kat mülkiyeti arazi üstünde oluşan yapıya bağımlı bir mülkiyeti ön görmektedir. Mülkiyetin yapıdan bağımsız üç boyutta değerlendirilmesi günüm üz ihtiyaçlarındandır. Dikey boyutta mülkiyet komşuluğu yapı ortadan kalkınca yok olmaktadır. Mülkiyet kavramının dikey boyutta yapıdan bağımsız şekilde tesisi için üç boyutlu kadastroya geçişin sağlanması gerekmektedir. Bu çalışmada mülkiyet ve kat mülkiyeti ile malikler açısından yatay ve dikey taşınmaz komşulukları ele alınmıştır. Karşılaşılan sorunlar irdelenmiş ve taşınmaz komşuluğuna ilişkin ülkemizdeki üç boyutlu kadastro ihtiyacı, yurt dışındaki uygulamalardan örnekler verilerek ortaya konmaya çalışılmıştır. Anahtar kelimeler: Taşınmaz komşuluğu, Kat mülkiyeti, Üç boyutlu kadastro. ABSTRACT Today in our cadastral system, the main factor of cadastral property boundary determination are made on the basis land and land-bound of usage. Our cadastral proprietary system is created by land use and building use with accordance with the principles of cadastral boundary determination. The determination of the property are born with the boundary determination of land as well as in the vertical dimension depending on the structure condominium. Cadastral system is made based on base, such as standard topographic map (STK), digital maps and orthophoto maps. Until today, on the land, cadastral maps are done on the basis reduced to s ea level of fields. Therefore the property boundary determination takes place in two dimensions. Use of property of vertically are established with the right of property ownership In this case, the boundary determination of a property which is independent from the structure vertically is not possible. Vertical ownership takes place with the transition to condominium. However condominium foresee structure of property ownership on the land. The ownership interpret different from structure in three dimensions is the need of the day. The vertical dimension of the neighborhood ownership dissapear when the structure is destroyed. It is necessary to achieve the transition to the three-dimensional from the vertical dimension Cadastre to establish Property of the concept of the structure. In this study, owners of immovable property ownership and ownership types in terms of horizontal and vertical are discussed. Problems are examined and three-dimensional surveying the real needs of our country for the neighborhood, giving examples of practices abroad it has tried to reveal. Keywords: Konu Immovable neighborhood, Condominium, Three-dimensional Cadastre.

1. GİRİŞ Günümüzde, kadastro arazi idaresi sistemleri içinde değerlendirilmektedir. Arazi idaresi sistemleri ve bu sistemlerin temel bileşenlerinden olan kadastro sürekli olarak bir değişim göstermektedir. Bunun sebebi, toplum ihtiyaçlarının devamlı değişmesi yanında özellikle son elli yılda insan ile arazi arasındaki ilişkinin daha dinamik bir hal almasıdır (Steudler vd., 2004). Kadastral sistemlerden beklenenler bir ülkedeki arazilerin kimin mülkiyetinde, nerede, hangi nitelikte ve ne kadar olduğu gibi yalnızca ekonomik ve hukuki beklentilerin karşılanmasının ötesine geçmiştir. Kadastral sistemler, çağımızın hızlı değişimlerine ihtiyaç sağlayacak mekânsal bilgi alt yapısının temelini ve sürdürülebilir gelişime altlık oluşturma işlevini yerine getirmelidir. Kalabalıklaşan dünya nüfusuna bakıldığında, artık zemin üzerindeki sınır komşuluğunun yanı sıra, özellikle kentlerde yoğunlaşan nüfusun barınma ihtiyacı karşılamak amaçlı yapılan çok katlı yapıların getirdiği dikey boyutta komşuluk olgusu önem arz etmektedir. Tapuda kat mülkiyeti olarak sicil altına alınan dikey boyutta komşuluk bazı durumlarda yeryüzünün altına doğruda ele alınabilir. Bu durum kadastro bakımından, pekala üçüncü boyut olarak ele alınabilir. Bu çalışmada kadastro mülkiyet komşuluğu ile kat mülkiyeti ve dünya çapında uygulanan üç boyutlu kadastro çalışmalarıyla ilgili araştırma yapılmış, ülkemiz açısından üç boyutlu kadastro ihtiyacının gerekliliği vurgulanmıştır. 2. MÜLKİYET VE KADASTRO SİSTEMİ Tarih boyunca kadastro, taşınmazın yasal iyeliğinin sınırlarını ve içeriğini belirlemede bir araç olarak kullanılmıştır. Ancak günümüzde, (küreselleşme ile birlikte) etkinlik alanı artmış, kullanıcılar tarafından iyelik, planlama, değerleme ve bunların eşgüdümü ile ilgili daha çok bilgiye gereksinim duyulmuştur (Demirel vd., 2003). Bunun sonucunda kadastro, sürdürülebilir kalkınmanın bir parçası olarak taşınmaz idaresine evrimleşmektedir. Bu bağlamda kadastro, toprak-insan ilişkilerini modellendiren, toprakla ilgili her türlü plan, proje ve hizmetlere altlık oluşturan bir bilgi sistemidir (Demir, 2002). Tarihte kadastroyu ilk olarak Mısırlılar mülkiyet sınırlarını belirlemek için kullanmışlardır. İlk çağın başlarından başlayarak (Eski Mısır Krallarından itibaren), ülke topraklarının yalnızca yüzölçümü değil beraberinde toprak niteliklerinin de yer aldığı bir kadastrodan yararlanmışlardır. Romalılar ise, Mısırlılardan aldıkları kadastro ile arazi vergisi toplamışlardır (Tahiroğlu, 2001). Günümüzde kadastrodan yararlanma alanları oldukça geniştir. Bu yararlanma alanları aşağıdaki gibidir (Demir, 2002). Sınır Belirleme; Özel Mülkiyet Arazileri, Hazine Arazileri, Vakıf Arazileri, Devlet Ormanları, Mera, Yaylak ve Kışlaklar, Köy Orta Malları, Afet Sonrası Sınırlar. Hukuk; Sınır Mülkiyet Anlaşmazlıkları, Alım-Satım İşlemleri. Tarım; Toprak ve Tarım Reformu Çalışmaları, Arazi Toplulaştırması, Kırsal Alan Düzenlemesi, Üretim Planlaması, Rekolte Tayini. Şehircilik; Fiziki Planların Hazırlanması, İmar Planı Uygulamaları, Teknik Altyapı Tesislerinin Projelendirilmesi ve Yapımı, Kentsel Gelişimin İzlenmesi ve Gecekondu Önlemesi. Mühendislik; Etüt Çalışmaları, Proje Tasarımı ve Hazırlanması. İstatistik. Ekonomi; Taşınmaz Değerleme, Alım-Satım İşlemleri, Vergilendirme. Dünyada toprak kavramındaki tarihsel değişim kadastronun da değişmesine, evrimleşmesine neden olmuştur, bu da Şekil 1 de olduğu gibi kadastronun devimsel (dinamik) bir yapıya sahip olduğunu göstermektedir. İlk çağlarda tek boyutlu ve sadece vergi amaçlı kullanılan kadastro, artık çok boyutlu ve kalkınmanın olmazsa olmaz koşulu olmuştur. Bu devimsel yapı, kadastronun değişik türlerini ortaya çıkarmıştır (Demir, 2002, Erkan, 2001). Kadastronun çeşitleri şu şekildedir: Vergi Kadastrosu (Mali Kadastro) Mülkiyet Kadastrosu (Hukuki Kadastro) Ekonomik Kadastro (Değerleme) Çok Amaçlı Kadastro Arazi Bilgi Sistemleri

Şekil 1 Kadastronun devimsel yapısı (Enemark, 2001; Çağdaş ve Gür, 2003) 2. 1. Ülkemizde Kadastro Sistemi Ülkemizde 1912 yılından bu yana kadastro çalışmaları yapıla gelmektedir. Osmanlı döneminde, taşınmazların sınırlandırılması ve yazımı konusunda yürürlüğe konulan 05 Şubat 1912 tarihli Emvali Gayrimenkulenin Tahdit ve Tahriri Hakkındaki Kanunu Muvakkat uyarınca Konya ilinin Çumra ilçesinde kadastro çalışmalarına başlanmış, ancak sonrasında gelen savaşlar nedeniyle uygulama sürdürülememiştir. Bugünkü kadastro çalışmalarının başlangıcı, ülke genelinde çalışmalara başlanmasını hedefleyen 1925 tarih ve 658 sayılı Kadastro Kanunudur. Bu kanun yanında aynı günlü Harita Müdürlüğü Kanunu da kabul edilmiştir. 1926 yılında Medeni Kanun yürürlüğe girdiğinde; taşınmazların çoğu tapusuz veya sicil dışı kalmış ya da harici satışlarla el değiştirmişti. Medeni Kanunun yürürlüğünden önce ve sonraki dönemde taşınmazlar üzerinde eylemli durum ile hukuki durum arasında geniş kapsamlı bir aykırılık meydana gelmiş ve bu durum sosyal bünyede büyük haksızlıklar meydana getirmişti. Taşınmazlardaki eylemli durumları hukuksallaştırmak, tapusuz taşınmazları tapulamak ve kadastroya dayanan haritaları yapmak amacıyla 2613 sayılı Kadastro ve Tapu Tahriri Kanunu 15 Aralık 1934 tarihinde yürürlüğe konulmuştur. Gerek kentlerde ve gerekse köylerde 1950 yılına kadar uygulama alanı gören 2613 sayılı Kadastro ve Tapu Tahriri Kanunu ile ülkemizin kadastrolama sorununun istenilen hızda çözümlenilemeyeceği düşünülerek, kentlerin belediye sınırları dışında kalan taşınmazların kadastrolanması için 1950 yılında 5602 sayılı Tapulama Kanunu yürürlüğe girmiştir. On yılı aşkın bir uygulama süresi içinde 5602 sayılı Kanunda görülen aksamaların giderilmesi için 1964 yılında 509 sayılı, daha sonra 1966 yılında da 766 sayılı Tapulama Kanunları yürürlüğe konulmuştur. Böylece, 2613 Sayılı Kanun, 1950 yılından 3402 sayılı Kadastro Kanunun yürürlüğe girdiği 10 Ekim 1987 tarihine kadar sadece il ve ilçelerin merkez belediye sınırları içinde kalan taşınmazların kadastrolanmasında uygulanmıştır. Kazanılan tecrübelerin ışığı altında aynı amaca yönelik, fakat farklı hükümler içeren 2613 sayılı Kanun ile 766 sayılı Kanun birleştirilerek 10 Ekim 1987 tarihinde 3402 sayılı Kadastro Kanunu yürürlüğe konulmuştur. Bu kanun ile kadastro faaliyetlerinin hızlandırılmasına, gereksiz itirazlara meydan verilmemesine, delillerin seri bir şekilde toplanıp, davaların en kısa zamanda sonuçlandırılmasına, uygulamadaki adaletsizlik ve dengesizliklerin giderilmesine çalışılmıştır. Günümüzde 3402 sayılı Kadastro yasası uyarınca çalışmalar sürdürülmektedir. Türkiye nin 2005 yılı itibariyle kentsel alanın %97 i, kırsal alanın %77 sinin kadastrosunun tamamlandığı Arazi İşletim Projesi (ARİP) kapsamında 2006 yılı sonu itibariyle de, kentlerde %99, kırsalda %82 hedefine ulaşılması beklense de bu hedef ancak 2007 sonu itibariyle Kadastro İhale Kanunu (KİK) kapsamında gerçekleşmiştir. Kadastrosunun Bitirilmesi Projesi sonucu maliyetler düşerken sayısal formatta, bilgi sistemlerine uygun daha kaliteli ve verimli sonuçlar elde edilerek kısa bir zaman diliminde, Türkiye genelinde 52.439 birimin 51.621 inde

kadastro çalışmaları tamamen bitirilmiş, 438 adedinde çalışmalar tamamlanma aşamasına gelmiş ve geriye yerel sorunları olan 380 birim kalmıştır. Bu sorunlar, güvenlik, orman, sınır ihtilafı vb. sorunlardır. Ancak kadastrosu tamamlanan yerlerin %40-45 dolayında yenilemegüncelleme görmesi gerekmektedir (URL 1). Osmanlı Devletinin son dönemlerinde başlayan kadastral faaliyetler genel olarak vergi kadastrosu şeklinde başlayıp bugün devam eden haliyle mülkiyet kadastrosunun tamamlanması şeklidedir. Bundan sonraki süreç için ekonomik ve çok amaçlı kadastral sistemin kurulması çalışmalarına tasarı aşamasında devam edilmektedir. 2. 2. Dikey Mülkiyet ve Kat Mülkiyeti 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yaşanan kentsel alandaki nüfus artışı, beraberinde konut sorununu da getirmiştir. Özellikle kentsel alanlardaki konut sorununu çözebilmek için 1965 yılında çıkarılan 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu, bu yasada değişiklikler yapan 2814 ve 3227 sayılı yasalar ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü nün konu ile ilgili yayımladığı genelgeler ile kat mülkiyeti işlemleri yapılmaktadır. Başka bir yaklaşımla kat mülkiyeti; tamamlanmış bir yapının bağımsız bölümleri üzerindeki mülkiyet hakkıdır. Kanunda tanımlanan ortak yerler üzerindeki mülkiyet ayrılamaz niteliktedir ve bu sebeple kat mülkiyeti, ana taşınmazdaki ortak yerler ve arsa payı ile bağlantılı bir mülkiyet hakkıdır. Kat mülkiyeti ile üst hakkı arasında benzerlikler olmasının sebebi, her ikisinin de taşınmaz üzerinde ayrı ayrı mülkiyet haklarının kurulmasına izin vermesidir. Ancak, aralarındaki fark üst hakkı bir sınırlı ayni hak iken, kat mülkiyeti, bir irtifaka bağlı değildir ve üst hakkı arazi ile yapıyı ayırmasına rağmen kat mülkiyeti, tam olarak ayırmamaktadır (Gürzumar, 1998). Kat mülkiyeti kavramına hukuken geçerli kılan 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu 3. Maddesi, Kat mülkiyeti, arsa payı ve ana gayrimenkuldeki ortak yerlerle bağlantılı özel bir mülkiyettir. Kat irtifakı arsa payına bağlı bir irtifak çeşidi olup, yapı tamamlandıktan sonra arsanın malikinin veya kat irtifakına sahip ortak maliklerin veya bunlardan birinin tapu idaresine yapacağı yazılı bir istem üzerine, bu kanunda gösterilen şartlar uyarınca, kat mülkiyetine çevrilir. hükmündedir. Aynı kanunun 4 maddesi de, Ortak yerlerin konusu sözleşme ile belirtilebilir. Aşağıda yazılı yerler ve şeyler bu kanun gereğince her halde ortak yer sayılır. a) Temeller ve ana duvarlar, bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar, tavan ve tabanlar, avlular, genel giriş kapıları, antreler, merdivenler, asansörler, sahanlıklar, koridorlar ve buralardaki genel tuvalet ve lavabolar, kapıcı daire veya odaları, genel çamaşırlık ve çamaşır kurutma yerleri, genel kömürlük ve ortak garajlar, elektrik, su ve havagazı saatlerinin korunmasına mahsus olup bağımsız bölüm dışında bulunan yuvalar ve kapalı kısımlar, kalorifer daireleri, kuyu ve sarnıçlar, yapının genel su depoları, sığınaklar, b) Her kat malikinin kendi bölümü dışındaki kanalizasyon tesisleri ve çöp kanalları ile kalorifer, su, havagazı ve elektrik tesisleri, telefon, radyo ve televizyon için ortak, şebeke ve antenler; sıcak ve soğuk hava tesisleri, c) Çatılar, bacalar, genel dam terasları, yağmur olukları, yangın emniyet merdivenleri. Yukarıda sayılanların dışında kalıp da, yine ortaklaşa kullanma, korunma veya faydalanma için zaruri olan diğer yerler ve şeyler de (Ortak yeri) konusuna girer. hükümleri çerçevesinde işlemler yürütülmektedir. Burada yapının tescili ve yapıya bağlı haklar olarak ele alınan bir yapı bulunmaktadır. Kat Mülkiyeti kanunu incelendiğinde, dünyadaki kadastro sistemleri ve üç boyutlu mülkiyet kaydının tutulması gibi bir anlayış dışında Türk hukuk sistemine bağlı aidiyetlik kavramı ve üzerindeki hakların projeye bağlı tescili ile oluşan bir anlayış söz konusudur. 3. DÜNYADA ÜÇ BOYUTLU KADASTRO SİSTEMİ ÇALIŞMALARI Dünya ülkelerinden bazıların 3 boyutlu (3B) kadastro için gerçekleştirdiği çalışmaları özetlenmek gerekirse; Gerçekleştirilen çalışmalar ülkenin hukuk sistemine, mülkiyet kavramının kadastro sisteminde uygulanışına ve kadastro tekniğine yani teknik alt yapıs ına göre farklılık göstermektedir. Nüfusun hızlı artış gösterdiği ve kişi başına düşen alanın kısıtlı olduğu ülkeler içerisinde, Hollanda, İsrail ve İsviçre gibi ülkeler teknik projelere bağlı çözümler üretmekle, teknik proje bazlı uygulamalarla üç boyutlu mülkiyeti uygulamaktadır. Nüfus yoğunluğu ve yasal sitemin yapısı yanında, incelenen ülkeler arasında gruplandırma yapmanın bir diğer yolu da gerçekleştirilen yasal düzenlemelere bakmaktır. Hollanda, İsveç ve

Norveç te 3B kadastroya dönük olarak yasal düzenlemeler yapılmıştır. Hollanda da altyapı tesislerinin bağımsız bir ID numarasıyla parselden ayrı olarak tescilini gerçekleştirmek, medeni kanun ve kadastro kanununda yapılan değişikliklerle mümkün olmuştur. Böylece, parsel ve binalar dışında arazinin düşey boyutundaki farklı bir nesne tipi tescil edilerek 3B kadastroya gidilen yolda önemli bir adım atılmıştır. Norveç ve İsveç te yapılan yasal düzenlemeler ise yapılardaki mevcut durumda, özellikle yüzey altındaki 3B mülkiyeti iyileştirmeye dönüktür. Norveç ve İsveç teki bağımsız bölümlerin tescilinde birlikçi sistem uygulanmaktadır. Bu iki ülkedeki yasal düzenlemeler daha çok bu sistemin iyileştirilmesine yönelik olmuştur (Döner, 2010). Danimarka ve Macaristan gibi ülkelerde ise hukuki yapının kent merkezi ve kent dışı farklı alanlarda tescil ve verilerin işlenmesinin kimi zaman iki boyutta kalması gibi sorunları nedeniyle net çözümler ortaya konamamıştır. Dünya üzerindeki bu örnekler ülkemizde de yapılaşmaya bağlı gelişimin artması ve birçok sektörün bu gelişmeye bağlı olmasından dolayı yapılaşmanın yalnızca proje ile irtifak olarak tesis edilmesinin sakıncaları olarak; Kat mülkiyeti kanunu, taşınmaz üzerindeki çoklu iyelik durumlarını çözmekle yükümlü olduğu için 3B Kadastro nun ilgi alanları arasında yer almaktadır. Kat Mülkiyeti Kanunu ile düzenlenmek istenen çoklu iyelik hakkının çözümünde yaşanan sorunlar aşağıdaki gibi özetlenebilir (Kumdakçı, 2005). Kat mülkiyetine konu olan bağımsız bölümlerin, tescili ve satışı gibi işlemlerde 2 boyutlu kadastro ve bağımsız bölümlere ait mimari projeler, binaların ve bağımsız bölümlerin gösteriminde yetersiz kalmaktadır. Bir toplu konuttan apartman dairesi satın almak isteyen kişi, alacağı dairenin hangisi olduğunu anlayabilmesi için kat mülkiyeti kütüğü, mimari proje ve yönetim planını bir arada görmesi gerekmektedir. Bu işlemler arşivleri sayısal ortamda depolanmaması nedeniyle hem zaman alıcı hem de gösterimi tatmin edici değildir. İyelik birimlerinin 3B gösterimleri kayıtlarda yer almaması sebebi ile devletin sorumluluğu ilkesi konusunda sıkıntılar yaşanabilme ihtimali vardır. Bağımsız bölümlerin kat mülkiyeti kütüğüne kaydedilebilmeleri için öncelikle ana taşınmaz üzerinde kat irtifakı tescil edilerek yapı ruhsatı alınmakta, sonrasında cins değişikliği işlemi ile kat irtifakı, kat mülkiyetine dönüşmektedir. Ancak tescil dışı bırakılan yerlerin üzerine inşa edilen yapıların tapuya tescili yasal olarak mümkün olmamaktadır. İye, sahibi olduğu bağımsız bölümün yüzölçümü ve hacminden tasarruf etme hakkına sahip olmasına rağmen hacim bilgileri kayıtlarda yer almamaktadır. Mahkemeler ve icra müdürlükleri taşınmaz ile ilgili bir dava olduğunda taşınmazın plan örneğini istemektedirler. Taşınmaz, bağımsız bölüm olunca kadastro müdürlüklerinin verdiği bilgiler yeterli olmamaktadır, çünkü verilen belgeler bağımsız bölümün 3B plan örnekleri olmadığı için parsele ait planlardır. Ayrıca parsele ait plan örneği verilebildiği gibi, istem durumunda kat maliklerine, katın binadaki görünümü işaretli olan, binanın önyan-üst görünümlerinin bulunduğu, bağımsız bölüm numarası, arsa payı, yüzölçümü ve hacminin de yazılı olduğu kat plan örnekleri verilerek bu hizmet karşılığında gelir elde edilebilir. 4. SONUÇ ve DEĞERLENDİRME Dünya üzerindeki diğer ülkelerde yapılan 3B kadastro uygulamalarının da belli bir sistematik çalışma gerektirdiği, bunların öncelikle anayasal, kanunsal ve mevzuata yönelik değişiklik çalışmalarının yapılarak ortaya konulabildiğidir. Teknik çalışmalara başlayabilmek için bu hukuki çalışmaların ele alınması gerekmektedir. Teknik projelerin 3B olarak tescilinin önü açılmalı ve bu üç boyutlu sistemde hakların tescili mülkiyetin çok yönlü düşünülmesi ile gerçekleşebilecek teknik alt yapı çalışmalarına başlanılmalıdır. Henüz yapıya bağlı irtifak hakkı olarak düşünülen üçüncü boyutun yalnız mülkiyetten fazlası düşünülerek çok amaçlı kullanım göz önünde bulundurularak yasal sürecin önü açılması anayasa, kanun ve yönetmelik vb. mevzuat çalışmalarının yapılması ile aidiyetlikten çok daha fazlasını içerecek 3B kadastro sisteminin kurulması hedeflenmelidir. Buna benzer vergilendirme sisteminde aktif rol oynayacak, adrese dayalı nüfus kayıt sistemini güçlendirecek bilgi sistemi

entegrasyonları da sağlanabilmelidir. 3B boyutlu kadastro çalışmaları ucu açık ve esnek olarak tasarlanmış ülke bazlı coğrafi bilgi sistemlerine önemli derecede veri altlığı da teşkil edecektir. KAYNAKLAR Çağdaş, V., Gür M., (2003), "Sürdürülebilir Kalkınma ve Kadastroda Evrim", HKM Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, C89, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Yayınları, Ankara Demir, H., 2002, Kadastro Bilgisi Ders Notları, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul Sarı, N.İ., Demirel, Z., 2003, "Emlak Vergisi ve Kadastro", HKM Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, C.9, s.67-76, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Yayınları, Ankara Döner, F., Bıyık, C.,Demir O., 2011, Dünyada Üç Boyutlu Kadastro Uygulamaları, 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 18-22 Nisan 2011, Ankara. Erkan, H., 2001, Kadastro Tekniği, TMMOB HKMO, Ankara Gürzumar, O., B., 1998, Türk Medeni Hukuku'nda Üst Hakkı Kamu Malı Taşınmazlar Üzerindeki Üst Hakkı ve Yap- İşlet-Devret Modeli Dahil, Beta Basım Yayım A.Ş., İstanbul Kumdakçı, S., 2005, Kadastral Amaçlı Bilgi Sistemlerinde 3 Boyutlu Modelleme ve Görselleştirme Tekniklerinin Kullanılması Konusunda Bir Araştırma, YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Steudler, D., Rajabifard, A., Williamson, I., 2004, Evaluation of Land Administration Systems, C.21, s.371 380, Submitted to the Journal for Land Use Policy, Victoria- Australia Tahiroğlu B., 2001, Roma Hukukunda Mülkiyet Hakkının Sınırları, DER Yayınları, İstanbul URL 1: w ww.tkgm.gov.tr (son erişim tarihi: 15.01.2017)